Prędkość V= s/t (m/s) droga/czas
Przyśpieszenie a=V/t (m/s2) prędkość/czas
Siła dośrodkowa siła skierowana w ruchu po okręgu do osi obrotu. Jeżeli usuniemy tę siłę (np. przetniemy sznurek utrzymujący kamień), poleci on po prostej stycznej do okręgu.
Pęd p= m*V (kg*m/s) masa*prędkość
I zasada dynamiki bezwładności Jeżeli na ciało nie działa żadna siła lub działające siły się równoważą to ciało pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym.
II zasada dynamiki Jeżeli na ciało działa niezrównoważona siła F, to nadaje ona temu ciału przyspieszenie a, które jest wprost proporcjonalne do działającej siły, a odwrotnie proporcjonalne do jego masy F=m*a (kg*m/s2)
III zasada akcji i reakcji Jeżeli ciało A działa na ciało B z siłą ~FAB, to ciało B działa na ciało A z siłą ~FBA, co do wartości i kierunku rna sile ~FAB lecz o przeciwnym zwrocie
II zasadę dynamiki możemy napisać w innej formie, wykorzystując wprowadzone pojęcie pędu F=m*a=m*V/t=p/t <-zasada zachowania pędu Siła grawitacji Fg=m*g
Prędkość PM spadającego pod działaniem siły ciężkości nie
zależy od jego masy.
ZASADA SUPERPOZYCJI SIŁ Siły działające na PM są od siebie niezależne i dodają się tak jak wektory, a więc z uwzględnieniem kierunku, zwrotu i wielkości sił. Praca Siła F działajac na ciało o masie m wykonuje pracę W, W=F*s siła*droga (J- dżul= kg*m2/s2)
Praca pod kątem W= F*s*cos kąta
Moc P jest stosunkiem pracy do czasu w jakim praca ta została wykonana P=W/t (w-wat) pracaJ/czas s
Energia kinet. Praca może być wykorzystana do nadania ciału szybkości. Praca ta zostaje zamieniona na energię kin tego ciała. jest związana ściśle z ruchem ciała Ek= 1/2Mv2
Energia poten. zdolność ciała do wykonania pracy Ep=m*g*h
prawo zachowania energii mechanicznej -Skoro energia kinetyczna przechodzi w potencjalną, a ta z powrotem w kinetyczną, więc (w idealnym przypadku) całkowita energia układu nie ulega zmianie.
Bryła sztywna to układ punkt, między ktymi nie zmieniają się odległości. Z siłą przyłożoną do bryły sztywnej związany jest moment siły M=r*F Bryła sztywna obracająca się wokł stałej osi obrotu posiada moment bezwładności
Charakterystyki fali - okresowość, długość fali λ i jej amplituda.
Częstość drgań f=1/T
Odległość piomiędzy kolejnymi maksimami (lub minimami) to długość fali, stąd λ = v T
v to szybkość rozchodzenia się fali (ruch jednostajny).
Fala kulista rozchodzi się tak samo w każdym kierunku
Fala poprzeczna - cząsteczki ośrodka, w ktym rozchodzi się fala drgają w kierunku prostopadłym do kierunku ruchu fali
Fala podłużna - drgania są rnoległe do kierunku rozchodzenia się fali. Każda fala niesie pewną energię - może wykonać pracę.
Ciecze i gazy zachowują się na tyle podobnie, że oba te stanynazywa się tym samym słowem - płyn.
Ciśnienie hydrostatyczne - efekt działania siły grawitacyjnej. Na cząstki cieczy na głębokości h działa ciśnienie pochodzące od wszystkich cząstek znajdujących się wyżej p = h ρ g, Jednostką ciśnienia jest Paskal (Pa) rny sile 1 niutona
działającej na metr kwadratowy.
Ciśnienie to stosunek siły F do powierzchni na jaką działa p=F/s
Prawo Pascala Ciśnienie hydrostatyczne działa w każdym kierunku tak samo.
Prawo Archimedesa Na ciało zanurzone w cieczy będzie działała siła wyporu, skierowana przeciwnie do siły ciężkości. Ciśnienia na ściany boczne równoważą się, natomiast różnica ciśnień na głębokości h1 i h2 jest równa p = p2 − p1 = ((h1 + h0) − h1) ρ g = h0ρ g. Objętość zanurzonego ciała pomnożona przez ciężar właściwy cieczy, w której ciało jest zanurzone, to ciężar cieczy wypartej przez zanurzone ciało.
przepływ stacjonarny oznacza, że wartości prędkości i ciśnienia cieczy są stałe, choć mogą być różne w różnych miejscach.
równanie ciągłości przepływu cieczy nieściśliwej Przez każdy element tej rurki, niezależnie od jej przekroju, musi przepływać w jednostce czasu taka sama ilość cieczy. Ciecz może tylko przepływać szybciej lub wolniej.
PRAWO BERNOULLIEGO Podczas przepływu stacjonarnego, suma ciśnienia statycznego i dynamicznego jest stała.
Jednostką ładunku jest kulomb (C) Jest to ładunek przepływający w ciągu 1 sekundy przez 100 watową żarówkę
PRAWO COULOMBA F=k*Q1*Q/r2
Pole elektryczne to przestrzeń, w której działa siła elektryczna. Jednostką pola elektrycznego jest niuton na kulomb.
POTENCJAŁ ELEKTROSTATYCZNY Różnicę potencjałów w punktach A i B określamy jako stosunek pracy wykonanej przy przesunięciu ładunku q z punktu A do punktu B, podzielonej przez wartość tego ładunku. Va-Vb=Wab/q
Kondensator szeregowy 1/c=1/c1+1/c2
Kondensator równoległy c=c1+c2
Prąd elek- uporządkowany ruch ładunków. Jest to ruch elektronów, a więc odbywa się odmiejsca w którym jest ich dużo, czyli od wypadkowego ładunku minus to wypadkowego ładunku plus. Natężenie prądu charakteryzuje prąd elektrycznyczy- liczba ładunków jakie przepływają przez zadany przekrój przewodnika w zadanym przedziale czasu
I=Q/t (A-amper) C-kulomb/s-sek
Napięcie - różnica potencjałów w dwu punktach przewodnika U = VB − VA. Jednostką napięcia jest wolt
PRAWO OHMA Napięcie w przewodniku jest proporcjonalne do natężenia prądu, a współczynnikiem proporcjonalności jest opór przewodnika. I=U/R Opornik R R =sigma* l/s (w omach)
Źródło prądu ma dwa bieguny - dodatni i ujemny. Napierwszym z nich mamy nadmiar, na drugim niedobór ładunków ujemnych (elektronów). Kiedy połączymy
zewnętrznym przewodnikiem oba bieguny, nastąpi przepływ ładunków, czyli popłynie prąd elektryczny.
NAPIĘCIE UŻYTECZNE U to różnica potencjałów między biegunami źródła kiedy
obwód zewnętrzny jest zamknięty i płynie przez niego prąd. Wartość tego napięcia to siła elektromotoryczna pomniejszona o spadek napięcia na samym źródle prądu,
PRAWO KIRCHOFFA Suma natężeń prądów wpływających do węzła jest równa sumie natężeń prądów wypływających z niego.
Moc prądu - Prąd przepływający przez przewodnik traci energię, która zamienia się na ciepło lub pracę.
P=U*I (W-watt)
magnes ma dwa bieguny, które przyjęto nazywać dodatnim i ujemnym, a oznaczać przez S i N. Bieguny jednoimienne odpychają się, tak jak ładunki elektryczne, a różnoimienne przyciągają się.
pole magnetyczne możemy określić jako przestrzeń w której działa siła magnetyczna, wytworzona przez magnesy.
ZWIĄZEK POLA ELEKTRYCZNEGO I MAGNETYCZNEGO Doświadczenie Oersteda wskazało ma związek miedzy zjawiskami elektrycznymi i magnetycznymi. Oersted umieścił igłę magnetyczną wokół przewodnika, przez który płynął prąd. Igła ustawiała się zawsze w pewnym określonym kierunki,
konkretnie stycznie do linii sił pola magnetycznego.
siłą elektrodynamiczna -prąd elektryczny działa na pole magnetyczne, podobniei pole magnetyczne działa na znajdujący się w nim przewodnik, w którym płynie prąd. W takim przypadku powstaje siła F= B*I*L B-współczynnik proporcj. I-natężenie L- długość przewodnika F-siła
RÓWNANIA MAXWELLA łączy pole magnetyczne i pole elektryczne, przy czym powstanie jednego związane było ze zmianami w drugim. Możemy więc mówić nie o polu elektrycznym i oddzielnie o polu magnetycznym, lecz o polu elektromagnetycznym. Zmiany tych pól mają postać ruchu falowego, tak więc pole elektromagnetyczne jest falą, która do rozchodzenia się nie potrzebuje ośrodka (tak jak np fala na wodzie), gdyż fala ta to indukujące się wzajemnie zmiany pola elektromagnetycznego.
Światło- Z jednej strony jest ono falą, ale jednocześnie wykazuje właściwości korpuskularne. Światło jest falą elektromagnetyczną, taką samą jak fale radiowe czy rentgenowskie. Zakres światła które jest dostępne dla oka ludzkiego obejmuje przedział pomiędzy 380 i 760 nm, Rozchodzi się po liniach prostych
Promień świetlny - umowny tor wąskiej fali świetlnej.
ZASADA HUYGENSA każdy punkt przez który przechodzi fala staje się źródłem nowej fali kulistej, a fala w dowolnym punkcie jest sumą wszystkich tak rozchodzących się fal. Widać to przy przejściu światła przez wąską szczelinę
ODBICIE ŚWIATŁA Jeśli światło pada na powierzchnię, wówczas odbija się od niej, przy czym zachowane są następujące zasady: 1 kąt padania jest równy kątowi odbicia, 2 Promień padajacy, odbity oraz normalna do powierzchni odbijającej, tworzą jedna płaszczyznę.
Kiedy światło pada z ośrodka gęstszego do rzadszego, może wystąpić zjawisko całkowitego wewnętrznego odbicia
Falowody to cylindryczne przezroczyste obiekty (nici). Współczynnik załamania wnętrza jest większy niż współczynnik załamania płaszcza otaczającego nić. W efekcie fala podczas przemieszczania się podlega wielokrotnemu wewnętrznemu odbiciu i jest uwięziona w falowodzie.
ROZSZCZEPIENIE ŚWIATŁA Różne barwy fali świetlnej załamują się pod róznymi kątami, stąd rozszczepienie światła w pryzmacie. Światło czerwone rozpraszane jest najsłabiej. Dlatego o zachodzie i wschodzie Słońce ma barwę pomarańczowo-czerwoną. Cumulusy składają się z kropel wody o różnych wymiarach. Najmnijesze krople rozpraszają światło niebieskie, większe zielone, a największe czerwone. Mieszanina tych barw daje kolor biały.
ZWIERCIADŁA Są to powierzchnie, na ogół bardzo gładkie, odbijające padające na nie światło. Najprostszym zwierciadłem jest zwierciadło płaskie, ale są także zwierciadła wklęsłe i wypukłe. Zwierciadła dają nam dwa typy obrazów: obrazy rzeczywiste i obrazy pozorne
OBRAZY RZECZYWISTE Powstają na przecięciu promieni świetlnych, przy czym obrazy takie są odwrócone w stosunku do przedmiotu.
OBRAZY POZORNE Nie istnieją w rzeczywistości. Obserwator odnosi jedynie wrażenie, że obraz taki powstał. Obraz pozorny można wykreślić jako miejsce geometryczne przedłużeń promieni odbitych od zwierciadła. Obrazy pozorne nie są odwrócone (są proste). Obraz przedmiotu P, umieszczonego w pewnej odległości od zwierciadła powstaje za zwierciadłem, na przecięciu linii promieni odbitych od zwierciadła, w takiej samej odległości od niego jak przedmiot.
RÓWNANIE ZWIERCIADŁA Promień wracający po odbiciu tą samą drogą wyznacza
oś optyczną zwierciadła. Promienie padające równolegle do osi optycznej zwierciadła przecinają się w punkcie zwanym ogniskiem. odległość tego punktu od zwierciadła to jego ogniskowa f , która równa jest połowie promienia krzywizny zwierciadła R. 1/x+1/y=1/f
Dyfrakcja jest to zmiana kierunku rozchodzenia się fali świetlnej na krawędzi przeszkód. Zjawisko to zachodzi zawsze, jednak dobrze widoczne jest wtedy jeśli przeszkoda ma
rozmiary porównywalne z długością fali świetlnej.
Jeżeli na drodze równoległych promieni świetlnych umieścimy przeszkodę z dwoma wąskimi otworami, wówczas na ekranie, który możemy umieścić w pewnej odległości od szczeliny i równolegle do niej, zaobserwujemy powstawanie ciemnych i jasnych pasm. Jest to wynik interferencji, czyli nakładania się fal świetlnych.
Fala świetlna jest falą kulistą, co oznacza, że drgania fali zachodzą we wszystkich kierunkach prostopadłych do kierunku rozchodzenia się fali. Dragania te można ograniczyć, na
przykład do drgań tylko w jednej płaszczyźnie, lub nawet tylko w jednym kierunku. Mówimy wówczas o polaryzacji w płaszczyźnie lub liniowej. Filtry polaryzacyjne działają na tej zasadzie, że blokują dostęp światła o określonej polaryzacji. W przypadku okularów będzie
to ograniczenie światła o polaryzacji poziomej, powstałej przy odbiciu promieni słonecznych od powierzchni wody czy szosy.