Kodeksy etyki i funkcjonowanie w szerszym środowisku zawodowym

Czym jest kodeks?

Kodeks- akt prawny, zawierający zbiór przepisów regulujących daną dziedzinę stosunków społecznych. Kodeks etyczny jest utrwalonym na piśmie zespołem działań, których przestrzegania wymaga się od członków korporacji czy pracowników i norm postępowania (nakazów i zakazów) oraz wartości, standardów i zasad, jakimi się kierują. Etyka zawodowa jest zbiorem norm stanowiących konkretyzację ogólnych norm moralnych, określających szczegółowe ich konsekwencje dla typowych sytuacji, w jakich znaleźć się mogą osoby wykonujące dany zawód.

Podstawowe wymagania wobec kodeksów:

Kodeks etyki zawodowej powinien spełniać następujące wymagania:

• przede wszystkim normować, nie powinien zatem zawierać opisu wartości i ideałów, którym korporacja służy.

• Kodeks musi, w pierwszej kolejności, dbać o interes publiczny. Nie powinien zawierać przepisów, dla których uzasadnieniem jest wyłącznie zabezpieczenie interesów członków korporacji.

• Kodeks musi być rzeczowy i uczciwy. Musi regulować istotne i specyficzne dla danego zawodu problemy, a nie ustalać normy, które i tak tkwią w powszechnej moralności.

Pierwszy wymóg budzi dość poważne wątpliwości. Kryje się za nim założenie, że kodeks etyki zawodowej jest przejawem moralności obowiązku, a nie moralności dążeń (aspiracji), że jego zadaniem jest wyznaczenie minimalnych standardów zachowania członków korporacji zawodowej, a nie wskazywanie ideałów, do których powinni dążyć. Takie założenie jest nieuzasadnione.

Etyka zawodowa z założenia może stawiać swoim adresatom wyższe wymagania moralne, niż te, które są wyznaczone przez normy etyki ogólnej. Widać to szczególnie wyraźnie w przypadku deontologii lekarzy czy policjantów. W tych etykach zawodowych, zachowania w odniesieniu do innych ludzi są co najwyżej wskazówkami etyki aspiracji (np. wymóg niesienia pomocy chorym nawet z narażeniem własnego życia), są normami etyki obowiązku. Nie ma jednak powodu, by obok takich norm w kodeksie deontologicznym nie mogły się pojawić wskazówki wyznaczające wzory zachowań charakterystyczne dla etyki dążeń.

Struktura kodeksów:

- Wprowadzenie do kodeksu:

Większość kodeksów posiada część wstępną, w której przedstawione są podstawowe zasady, jakimi organizacja kieruje się w swym postępowaniu.

- Działy, rozdziały, części kodeksów:

Poza przedmowami czy wstępami, kodeksy dzielone są na części (rozdziały, podrozdziały itp.) poświęcone poszczególnym zagadnieniom lub uporządkowane wg rodzajów interesariuszy firmy, bądź zbudowane wg struktury mieszanej.

- Treść kodeksów

Kodeksy firm i stowarzyszeń zawodowych mają na celu pomaganie pracownikom lub członkom w etycznym postępowaniu. Zawierają w związku z tym wskazania, w jaki sposób ogólne moralne zasady stosują się do tego, czym firma bądź stowarzyszenie się zajmuje. Przykładem jest „Przysięga Hipokratesa”.

Tradycyjne zasady postępowania lekarskiego odzwierciedlane w dawnych kodeksach deontologicznych minimalizowały rolę pacjenta w procesie leczenia. Przysięga Hipokratesa mówi wiele o powinnościach lekarza, nic zaś o prawach pacjenta. Przez wieki obowiązujący model stosunku lekarza do pacjenta akcentował wielki autorytet lekarza, przy biernym podporządkowaniu się pacjenta. Zakładano, że lekarz wie, co jest najlepsze dla pacjenta i ma prawo w jego imieniu decydować o całym procesie postępowania diagnostycznego i leczniczego, nie pytając go nawet o zgodę. Takie rozumowanie wyrażało w praktyce skrajnie paternalistyczną postawę. Nie było w tym jednak nic dziwnego, gdyż taki model relacji obowiązywał również powszechnie w społeczeństwie, nie tylko w medycynie. Przez stulecia paternalizm w medycynie był powszechnie aprobowany, a nawet oczekiwany przez chorych.

Współczesne kodeksy etyczne ujmują etykę lekarską inaczej. W ostatnim półwieczu nastąpiły bardzo głębokie zmiany w dziedzinie etyki lekarskiej - rozwinęła się doktryna etyczna oparta na partnerstwie. Istotą tych zmian jest przede wszystkim wzrost znaczenia chorego, który staje się pełnoprawnym podmiotem, równorzędnym lekarzowi, wspólnie z nim świadomie podejmującym decyzje, dotyczące własnego zdrowia. Lekarz przestaje być wyrocznią, a staje się doradcą, pomagającym choremu wybierać właściwe kierunki postępowania. Można powiedzieć, że postęp wiedzy medycznej nauczył mądrych lekarzy pokory wobec niezbadanej w pełni natury i własnej niedoskonałości. To wszystko znalazło też wyraz w treści nowoczesnych kodeksów etyki lekarskiej.

Kodeks etyczny a prawo:

Generalną zasadą, jaką kierują się twórcy wszystkich kodeksów etyki zawodowej, jest niesprzeczność zawartych w nich norm etycznych z normami obowiązującego prawa, które ma wobec tych kodeksów charakter nadrzędny. Postępowanie obywateli państwa objęte jest działaniem norm prawnych, natomiast specyfika wykonywanego zawodu może być uregulowana odrębnymi zestawami norm, czyli kodeksami zawodowymi. Te ostatnie obejmują w szczególności te działania, które nie zostały wyraźnie ujęte przez prawo, czyli stanowią tzw. „luki prawne”.

Zakres kodeksu:

Kodeks zawodowy może zawierać postanowienia, dotyczące działania nie tylko zawodowego, ale także „poza służbą”. Punktem wyjścia i założeniem, jakie stoi u podstaw formułowania zasad etyki zawodowej niektórych zawodów - także w stosunku do postępowania nie związanego z pełnieniem służby - jest to, że profesjonalistą jest się przez dwadzieścia cztery godziny na dobę, nie zaś jedynie w okresie wykonywania zajęć zawodowych. Kodeks zawodowy może zawierać postanowienia obejmujące nie tylko osoby aktualnie aktywne zawodowo, ale także w stanie spoczynku oraz kandydatów do zawodu (stażystów).

Np. w kodeksie zawodowym psychologów zalecenie jest następujące:

Przyjmując określoną postawę wobec norm moralnych i obyczajowych w życiu prywatnym psycholog zdaje sobie sprawę, że jego decyzje w sprawach osobistych mogą wpływać na jakość jego czynności zawodowych a także rzutować na zaufanie społeczne do psychologii i psychologów. W społecznych oczekiwaniach zawarte są przy tym wysokie wymagania dotyczące przestrzegania zasad etycznych w życiu prywatnym przez osoby, których rola zawodowa obejmuje oddziaływania na drugiego człowieka.

Celowość istnienia kodeksów:

Celowość stwarzania kodeksów etyki w ramach etyki środowiskowej poszczególnych grup zawodowych bywa różnie oceniana. Rysują się tutaj wyraźnie dwa skrajne poglądy.

- Wedle jednego, skodyfikowanie zasad etyki jest zasadne i niezbędne, gdyż ułatwia osobom wykonującym dany zawód odnalezienie norm etycznych nakazujących bądź zakazujących im określonego postępowania. Zgodnie z tym ujęciem do zalet kodeksowej regulacji należy jednoznaczność określenia tego co obowiązuje i co jest zakazane. Etyka w rozumieniu budujących takie programy etyczne oznacza zespół określonych i wyrażonych explicite norm korporacji zawodowej. Tego rodzaju podejście do zagadnień etycznych możemy nazwać inżynierskim. Opiera się ono na założeniu sięgającym czasów Oświecenia, że etyka stanowi swoistą wiedzę techniczną czyli wyrażalną za pomocą instrukcji. Jej poznanie pozwala na zwiększenie racjonalności działania organizacji i jej członków. Inaczej mówiąc: ludzie robią źle, bo nie wiedzą, jak postępować dobrze.

- Wedle drugiego poglądu, formułowanie kodeksów etyki zawodowej niesie ze sobą istotne niebezpieczeństwo. Wraz ze spisaniem tychże zasad wśród przedstawicieli danej grupy zawodowej może pojawić się założenie, że zbiór ten ma charakter wyczerpujący, a zatem jeżeli w kodeksie nie znalazł się dany zakaz ani nakaz etyczny, wówczas postępowanie w tym zakresie jest etycznie obojętne. Może to mieć fatalne skutki w przypadku, gdy kodeks zasad etyki zawodowej będzie zawierał istotne luki. Spisywanie zasad etycznych powoduje, że osoby nimi związane czują się wolne od konieczności dokonywania samodzielnego wartościowania danych zachowań, jako dążących do dobra, ślepo zawierzając poczuciu etyki twórców kodyfikacji. Także i ten skutek negatywnie oddziałuje na ostateczną ocenę celowości kodyfikacji zasad etyki.

Przestrzeganie kodeksów:

Faktyczne przestrzeganie kodeksów wymaga pewnej dyscypliny. Wiąże się z tym zagadnienie związanego z sankcjami, bądź wolnego od nich kodeksu etycznego. Za bardziej humanistyczne uznaje się kodeksy bez sankcji. Dobrym środkiem do osiągnięcia wysokiego poziomu moralnego może być dążenie do przekonania sprawcy naruszenia normy moralnej określonej kodeksem postępowania o trafności krytyki i przyjęcie innego stanowiska, niż to, jakim się kierował w chwili wykonywania krytykowanego czynu. Celem takiego postępowania jest minimalizacja stygmatyzacji sprawcy oraz zmniejszenia możliwego poczucia niesprawiedliwości i urazy płynących z zagrożenia karą. Niektóre amerykańskie stowarzyszenia zawodowe systematycznie publikują raporty o prowadzonych postępowaniach dyscyplinarnych wobec członków postępujących niezgodnie z zasadami kodeksów tych stowarzyszeń.

Naruszanie kodeksu i obowiązek reagowania na naganne zachowania osoby działającej nieetycznie:

Donosicielstwo nigdy i nigdzie nie było dobrze oceniane i „poniżej godności”, choć wydaje się, że niekiedy działanie takie jest jak najbardziej uzasadnione. Problem zdaje się tkwić w wadze naruszonych powinności etycznych. Normy te, jak każde inne, zawierają nakazy mniej lub bardziej istotne. W przypadku norm etycznych o mniejszym znaczeniu nie będzie konieczne informowanie o każdym przypadku ich przekroczenia przełożonych, choć celowe byłoby podjęcie jakiś innych działań jako reakcji na naganne postępowanie. Reakcją taką może być zwrócenie uwagi, szczera rozmowa, próba przekonania do własnych racji itp. Jeżeli natomiast naruszenie ma charakter poważny, dotyka istotnego nakazu bądź zakazu etycznego, wówczas ktoś nie powinien wahać się z powiadomieniem o sprawie przełożonego danej osoby. Powiadomienie powinno nastąpić tylko w stosunku do bezpośredniego przełożonego osoby działającej nieetycznie. Powinno się odbyć z zachowaniem maksymalnej dyskrecji, na spotkaniu w cztery oczy. W czasie rozmowy należy przedstawić sprawę bez zbędnego koloryzowania, a zwłaszcza bez wartościowania postawy danej osoby, jej oceny wedle własnych schematów. Trzeba rzeczowo przedstawić czyn danej osoby, tak aby przełożony samodzielnie, bez sugestii osoby przedstawiającej problem, mógł ocenić stopień naruszenia norm etycznych przez sędziego i podjąć odpowiednie kroki. Informacja o nieetycznym postępowaniu innych jest więc działaniem jak najbardziej etycznym. Zawiadamiający musi czynić to w interesie ogółu, ochrony prestiżu zawodu, a nie dlatego, że działanie takie jest mu na rękę. Innymi słowy nie będzie zgodne z zasadami etyki bieganie do przełożonych ze skargami na kolegów, jeżeli czyni się to np. w zamiarze zemsty czy degradacji danej osoby. Również rozmiar przewinienia, o którym zamierzamy poinformować przełożonego, powinien być dość istotny, w przeciwnym razie osoba informująca będzie w opinii środowiska uznana raczej za nadgorliwą, niż postępującą zgodnie ze zbiorem zasad etyki zawodowej.

Przykłady kodeksów i odniesienia do funkcjonowania w środowisku zawodowym

Kodeksy etyczne zarówno lekarza, diagnosty laboratoryjnego jak i farmaceuty zobowiązują wyżej wymienionych:

1. W części ogólnej do:

1. Przestrzegania zasad sztuki zawodu i przepisów prawa regulujących jego wykonywanie;

2. Dbania o godność wykonywanego zawodu, poprzez postępowanie nienaruszające zaufania do niego oraz zgodne z zasadami kodeksów zawodowych;

2. W części szczegółowej:

1. Dotyczącej tajemnicy zawodowej farmaceutę do:

1. zachowania w tajemnicy wszelkich wiadomości o

pacjencie i jego otoczeniu, uzyskanych w związku z wykonywaniem czynności

zawodowych, z wyjątkiem przypadków określonych prawem.

2. Diagnostę laboratoryjnego do:

2. Zachowania w ścisłej tajemnicy wszystko, czego

dowiedział się o pacjencie podczas przeprowadzanych badań. Zarazem zobowiązany jest

on do zabezpieczenia wszelkich w/w informacji przed osobami trzecimi.

3. W części szczegółowej dotyczącej postępowania wobec własnego środowiska lekarza, farmaceutę i diagnostę do:

1. Szacunku, lojalności, koleżeństwa i solidarności

2. Dzielenia doświadczeniami i służenia pomocą

3. Kształtowanie w młodszych i mniej doświadczonych kolegach poczucia odpowiedzialności za wykonywaną pracę

4. W części dotyczącej postępowania wobec zawodu zobowiązuje wcześniej wymienionych do ciągłego uzupełniania i poszerzania wiedzy oraz podnoszenia kompetencji, w części traktującej o postępowaniu wobec zawodu do zabiegać o wykonywanie swego zawodu w warunkach, które zapewniają odpowiednią jakość opieki nad pacjentem.

Ponadto kodeks etyki lekarza mówi:

W części szczegółowej dotyczącej jakości opieki medycznej: Art. 10 mówi m.in. o tym, że: Lekarz nie powinien wykraczać poza swoje umiejętności zawodowe przy wykonywaniu czynności diagnostycznych, zapobiegawczych, leczniczych i orzeczniczych oraz jeżeli zakres tych czynności przewyższa jego umiejętności, wówczas powinien się zwrócić do bardziej kompetentnego kolegi. Nie dotyczy to nagłych wypadków i ciężkich zachorowań.

W cz. traktującej o poszanowaniu praw pacjenta Art. 18. mówi: Lekarz leczący nie może sprzeciwiać się, by chory zasięgał opinii o stanie swego zdrowia i postępowaniu lekarskim u innego lekarza. Na życzenie pacjenta powinien ułatwić mu taką konsultację,

W odniesieniu do tajemnicy zawodowej kodeks lekarski dodatkowo mówi o: Art. 24.

Nie jest naruszeniem tajemnicy lekarskiej przekazanie informacji o stanie zdrowia pacjenta

innemu lekarzowi, jeżeli jest to niezbędne dla dalszego leczenia lub wydania orzeczenia o

stanie zdrowia pacjenta. Art. 26.

Nie jest naruszeniem tajemnicy lekarskiej, jeśli po przeprowadzeniu badania lekarskiego na

zlecenie upoważnionego z mocy prawa organu wynik badania zostanie przekazany

zleceniodawcy; nieodzownym warunkiem jest jednak, aby lekarz przed rozpoczęciem badania poinformował o tym osobę, która ma być zbadana(…).

Art. 28. Lekarz powinien czuwać nad tym, by osoby asystujące lub pomagające mu w pracy

przestrzegały tajemnicy zawodowej (…).

W części odnoszącej się do badań naukowych i eksperymentów biomedycznych wskazane artykuły mówią o:

Art. 46. Projekt każdego eksperymentu na człowieku powinien być jasno określony i przedłożony do oceny niezależnej komisji etycznej w celu uzyskania jej zgody.

Art. 48.Wszelkie odkrycia i spostrzeżenia związane z wykonywaniem zawodu lekarz winien

przekazywać środowisku lekarskiemu i publikować przede wszystkim w prasie medycznej.

Art. 49.Należy ściśle przestrzegać praw autorskich w publikacjach naukowych(…).

Wzajemne stosunki miedzy lekarzami kodeks etyczny dodatkowo reguluje w następujący sposób:

Art. 52. Lekarz nie powinien wypowiadać wobec chorego i jego otoczenia, a także wobec personelu asystującego lub publicznie, niekorzystnej oceny działalności zawodowej innego lekarza lub dyskredytować go w jakikolwiek sposób.

Wszelkie uwagi o dostrzeżonych błędach w postępowaniu innego lekarza powinien przede

wszystkim przekazać zainteresowanemu lekarzowi. Poinformowanie organu izby lekarskiej o zauważonym naruszeniu zasad etycznych i niekompetencji zawodowej innego lekarza nie

godzi w zasady solidarności zawodowej.

Art. 53. Lekarze pełniący funkcje kierownicze mają obowiązek dbać o podnoszenie kwalifikacji zawodowych podległych im kolegów.

Art. 54.W razie wątpliwości diagnostycznych i leczniczych lekarz powinien, w miarę możliwości, zapewnić choremu konsultację innego lekarza. Opinia konsultanta ma charakter doradczy, gdyż za całość postępowania odpowiada lekarz prowadzący leczenie.

Art. 55.Lekarz kontrolujący pracę innych lekarzy powinien, w miarę możliwości, zawiadomić ich wcześniej, aby umożliwić im obecność w czasie kontroli i bezpośrednie przekazanie uwag o jej wynikach.

Dodatkowo o zasadach postępowania w praktyce lekarskiej kodeks mówi:

Art. 56. Lekarze, w miarę możliwości, winni brać czynny udział w pracach towarzystw lekarskich.

Art. 57.(…) Lekarz nie powinien współdziałać z osobami zajmującymi się leczeniem, a

nie posiadającymi do tego uprawnień.

Art. 58. Lekarz powinien odnosić się z należytym szacunkiem i w sposób kulturalny do personelu medycznego i pomocniczego. Powinien jednak pamiętać, że jedynie on ma prawo

podejmowania decyzji związanych z prowadzonym przez niego leczeniem.

Art. 59.Lekarze powinni solidarnie wspierać działalność swego samorządu, którego zadaniem jest zapewnienie lekarzom należnej pozycji w społeczeństwie. Podejmując krytykę działania organów samorządu lekarskiego winni przeprowadzić ją przede wszystkim w środowisku lekarskim lub na łamach pism lekarskich.

Art. 61.Lekarz urzędu państwowego, samorządowego lub jakiejkolwiek innej instytucji publicznej lub prywatnej powinien rzetelnie wypełniać zobowiązania zaciągnięte wobec tych instytucji; jednak lekarz nie powinien spełniać poleceń pracodawcy sprzecznych z zasadami etyki i deontologii lekarskiej.

Art. 62.Praktykę lekarską wolno wykonywać wyłącznie pod własnym nazwiskiem.

Art. 63.Lekarz tworzy swoją zawodową opinię jedynie w oparciu o wyniki swojej pracy, dlatego

wszelkie reklamowanie się jest zabronione. Lekarz nie powinien wyrażać zgody na używanie swego nazwiska dla celów komercyjnych.

Art. 67.Dobrym zwyczajem jest leczenie bezpłatnie innych lekarzy i członków ich najbliższej rodziny oraz wdów i sierot po lekarzach.

Stosunki lekarz społeczeństwo kodeks reguluje w następujący sposób:

Art. 71.Lekarz ma obowiązek zwracania uwagi społeczeństwa, władz i każdego pacjenta na

znaczenie ochrony zdrowia, a także na zagrożenie ekologiczne. Swoim postępowaniem,

również poza pracą zawodową, lekarz nie może propagować postaw antyzdrowotnych.

Art. 73.Lekarz decydujący się na uczestniczenie w zorganizowanej formie protestu nie jest zwolniony od obowiązku udzielania pomocy lekarskiej, o ile nieudzielenie tej pomocy może narazić pacjenta na utratę życia lub pogorszenie stanu zdrowia.

Kodeks etyki farmaceuty

Część ogólna tego kodeksu mówi dodatkowo o:

Art. 8. Farmaceuta w swej praktyce zawodowej uwzględnia fakt, że produkty

lecznicze i wyroby medyczne stanowią niezbędny element opieki zdrowotnej i

nie mogą być traktowane jak zwykły przedmiot obrotu handlowego.

Art. 9.Farmaceuta nie pozwala nikomu narzucić sobie postawy zawodowej, która

byłaby sprzeczna z jego zawodową niezależnością oraz przepisami niniejszego

kodeksu.

Art. 10.Farmaceucie nie wolno narzucać swoich usług, lub pozyskiwać pacjentów w

sposób niezgodny z zasadami etyki i deontologii aptekarskiej oraz lojalności

wobec kolegów.

Część szczegółowa dotycząca postępowania aptekarza wobec pacjenta mówi, że:

Art. 15. Farmaceuta nie może wobec pacjenta dyskredytować terapeutycznego

postępowania lekarza. Uwagi o dostrzeżonych błędach powinien przekazywać

zainteresowanemu lekarzowi, a w przypadku braku reakcji i powtarzania błędów, poinformować o tym

właściwą Okręgową Radę Lekarską (…).

Dodatkowo w części regulującej zasady postępowania wobec zawodu jest mowa o:

Art. 23.Farmaceuta pełniący funkcję kierownika apteki lub hurtowni farmaceutycznej

jako jej pracownik obowiązany jest zawrzeć z pracodawcą taką umowę, która

gwarantowałaby mu możliwość wykonywania zawodu aptekarza zgodnie z

zasadami określonymi w niniejszym kodeksie.

Art. 24.Farmaceuta zatrudniony w urzędzie lub instytucji uprawnionej do

przeprowadzania kontroli aptek lub hurtowni, ma obowiązek przestrzegać

zasad wyrażonych w kodeksie.

Art. 25.

1. Odkrycia i spostrzeżenia związane z wykonywaniem swego zawodu

farmaceuta powinien upowszechniać, w szczególności przez publikacje w

prasie fachowej.

2. Publikacje takie powinny podnosić zaufanie do zawodu, a także być

rzetelne.

Art. 26.

1. Farmaceuci powinni solidarnie wspierać działalność swego samorządu,

którego zadaniem jest zapewnienie im należnej pozycji w społeczeństwie.

2. Podejmując krytykę działania organów samorządu aptekarskiego farmaceuta

winien przeprowadzać ją najpierw w swoim środowisku.

Art. 27.

2. Pełnienie funkcji we władzach samorządu aptekarskiego jest prawem i

obowiązkiem każdego farmaceuty.

3. Farmaceuta, któremu powierzona została funkcja w organach samorządu,

obowiązany jest rzetelnie i z najwyższą starannością wypełniać obowiązki

wynikające z tej funkcji.

Art. 28.

1. Farmaceuta obowiązany jest stosować się do uchwał, postanowień i decyzji

władz samorządu aptekarskiego, niezależnie od ich osobistej oceny.

2. Farmaceuta obowiązany jest stawić się na każde wezwanie władz

samorządowych, a ewentualne niestawiennictwo powinien niezwłocznie

usprawiedliwić.

3. Niepłacenie składki na rzecz samorządu stanowi poważne naruszenie zasad

etyki zawodowej.

4. Farmaceuta powinien współdziałać z członkami samorządu we wszystkich

sprawach dotyczących zawodu.

Kwestie wzajemnych relacji między farmaceutami reguluje dodatkowo poprzez:

Art. 32.Farmaceuta powinien okazywać należny szacunek i nieść pomoc seniorom

zawodu oraz niepełnosprawnym koleżankom i kolegom.

Art. 35.

1. Obowiązkiem farmaceuty jest przestrzeganie zasad uczciwej konkurencji w

prowadzeniu apteki lub hurtowni farmaceutycznej.

2. Za postępowanie naruszające obowiązek określony w ust. 1 uważa się w

szczególności:

1) zawieranie porozumień z lekarzami lub przedstawicielami

firm farmaceutycznych w celu zapewnienia sobie dominującej

roli na rynku lokalnym w obrocie określonymi produktami

leczniczymi lub wyrobami medycznymi,

2) promowanie apteki w sposób i rozmiarze sprzecznym z

zasadami uczciwej konkurencji,

3) nieuczciwe zachwalanie prowadzonej działalności poprzez

używanie określeń porównawczych takich jak: “najwyższej

jakości”, “najtańsze”, “najskuteczniejsze”, “jedynie u nas” itp.,

4) prowadzenie sprzedaży bez recepty produktów leczniczych

wydawanych wyłącznie z przepisu lekarza,

5) prowadzenie sprzedaży produktów leczniczych i wyrobów

medycznych poza apteką,

6) stosowanie takich metod marketingu, które traktują lek tylko

jako towar handlowy.

Kodeks etyki diagnosty laboratoryjnego kwestię postępowania diagnosty wobec własnego środowiska reguluje następująco:

§ 16

Diagnosta laboratoryjny powinien:

2) uzyskiwać specjalizacje,

3) czynnie uczestniczyć w inicjatywach swojej korporacji zawodowej zmierzających

do doskonalenia organizacji pracy diagnostów laboratoryjnych i rozwoju diagnostyki

laboratoryjnej poprzez:

a) współtworzenie standardów jakości medycznych laboratoriów diagnostycznych,

b) poszerzanie zakresu oraz podnoszenie poziomu usług świadczonych przez środowisko

diagnostów laboratoryjnych,

c) przestrzeganie zasad dobrej współpracy z osobami wykonującymi inne zawody

medyczne,

d) określenie zasad dobrej współpracy między diagnostami laboratoryjnymi

ze szczególnym zwróceniem uwagi na eliminowanie problemu nieuczciwej konkurencji,

e) wypracowanie zasad bezpieczeństwa i higieny pracy współwykonujących czynności

diagnostyki laboratoryjnej,

§ 17

Diagnosta laboratoryjny przestrzega zasady kompetencji, a w wypadku problemów

przekraczających jego wiedzę, bądź jakichkolwiek wątpliwości dotyczących uzyskanych

wyników lub ich interpretacji winien zasięgać porad odpowiednich specjalistów.

§ 18

Diagnosta laboratoryjny zobowiązany jest do budowania etosu swojego zawodu, do jego

promocji i rozwoju(…).

§ 19

Diagnosta laboratoryjny w relacjach z innymi diagnostami w wypadku

zauważenia błędów w ich postępowaniu winien z należnym taktem zwrócić się najpierw

do samego zainteresowanego, a w sytuacji szczególnej skonsultować się z jego przełożonym.

Diagnosta wobec społeczeństwa zgodnie z paragrafem 22 kodeksu: W stosunku do lekarza zlecającego badania zobowiązany jest do współpracy, zgodnie z paragrafem 23: Diagnosta laboratoryjny nie może uzależniać świadczonej przez siebie usługi od dodatkowej

gratyfikacji pochodzącej od firm reprezentujących producentów sprzętu i zaopatrzenia

medycznego, od samych pacjentów, od firm ubezpieczeniowych, od osób i instytucji

w jakikolwiek sposób zainteresowanych uzyskaniem określonych wyników.

§ 24

W sytuacji zaistnienia konfliktu z własnym sumieniem diagnosta może

odmówić wzięcia udziału w powierzonych mu czynnościach, jednoznacznie i niezwłocznie

o tym informując zainteresowanych oraz swoich przełożonych.

§ 25

W sytuacji stosowania przez przełożonych lub osoby zlecające badania jakichkolwiek form

nacisku, diagnosta laboratoryjny może zwrócić się do swojej korporacji o pomoc

i ochronę prawną.

§ 26

Diagnosta laboratoryjny w organizacji pracy medycznego laboratorium diagnostycznego

i jego kierowaniu postępuje według zasad moralnych, unikając nieuczciwej konkurencji

i nepotyzmu.

---