Oddanie narządu. Dar życia.

Oddanie organów bezpośrednio łączy się z transplantologią.
Transplantacja to przeszczepienie narządu w całości lub części, tkanki lub komórek z jednego ciała na inne (lub w obrębie jednego ciała).
Warunki powodzenia przeszczepu:
· zgodność tkankowa

· właściwy dobór dawcy i biorcy

· zastosowanie dobrego płynu prezerwacyjnego i metody prezerwacji dla transplantu

· odpowiednie leczenie immunosupresyjne

· umiejętność rozpoznania i leczenia procesu odrzucania narządu przez organizm biorcy

· zapobieganie powikłaniom i ich leczenie.

Czemu służy przeszczepianie narządów?

Przeszczepianie narządów jest metodą ratowania życia osoby chorej, która potrzebuje zdrowego narządu, aby żyć.
Metoda ta polega na wszczepieniu biorcy narządu lub tkanek pochodzących od innego człowieka.

Co to jest śmierć mózgowa?

Śmierć mózgowa to prawdziwa śmierć człowieka. Ustanie krążenia krwi w mózgu powoduje nieodwracalne jego uszkodzenie i chociaż przy pomocy specjalnej aparatury można pewien czas utrzymać czynność serca i oddychania, stwarzających pozory życia, wiadomo że człowiek nie żyje.

U takich osób komisja lekarska złożona z trzech lekarzy, w tym co najmniej jednego specjalisty w dziedzinie anestezjologii i intensywnej terapii oraz jednego specjalisty w dziedzinie neurologii lub neurochirurgii, po przeprowadzeniu serii badań orzeka śmierć mózgową w celu odłączenia od aparatury wentylującej zwłoki.

Jak przebiega pobranie narządów i transplantacja ?

Kiedy komisja lekarska stwierdza śmierć mózgową, lekarz informuje o tym rodzinę zmarłego. Po upewnieniu się, że zmarły nie wyraził za życia sprzeciwu na pobranie narządów, można podjąć czynności związane z pobraniem. Pobranie narządów do przeszczepiania jest operacją chirurgiczną, w czasie której ciało dawcy traktowane jest z należytym szacunkiem.

Przeszczepia się tylko narządy pochodzące od ludzi nie dotkniętych chorobami. Przed przeszczepieniem wykonuje się badania wykluczające choroby, które mogłyby zostać przekazane biorcy przeszczepu. Chorzy, którym dokonano przeszczepienia, zwykle nie poznają nazwiska dawcy,
który uratował im życie, ponieważ dar narządów od zmarłego jest anonimowy.

Jak zakomunikować wolę o sprzeciwie lub zgodzie na pobranie narządów po śmierci?
Sprzeciw należy zgłosić osobiście lub listownie w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów w Centrum Organizacyjno- Koordynacyjnym do spraw Transplantacji, ul. Lindleya 4, 02-005 Warszawa na formularzu, który można otrzymać w zakładach opieki zdrowotnej lub na stronie internetowej

www. poltransplant.org.pl.
Osoba wyrażająca zgodę na oddanie po śmierci swoich tkanek i narządów do przeszczepienia

dla ratowania życia i przywracania zdrowia ludziom chorym może także nosić przy sobie własnoręcznie podpisane oświadczenie woli. Takie oświadczenie woli ma charakter informacyjny i nie zwalnia lekarza, mającego zamiar pobrać narządy z obowiązku sprawdzenia w Centralnym Rejestrze Sprzeciwów, czy osoba ta nie wyraziła sprzeciwu za życia.

Aspekty etyczne

Profesor Bogusław Wolniewicz określa transplantacje jako formę współczesnego kanibalizmu. Tak jak ludożerstwo ma na celu przeżycie kosztem konsumpcji zwłok, tak transplantologia ma na celu dłuższe przeżycie kosztem cudzych narządów. Idea obu działań jest podobna – dłuższe życie kosztem cudzego ciała. Niemniej, istotną różnicą pomiędzy kanibalizmem a przeszczepianiem narządów pobranych ze zwłok jest to, że w przypadku przeszczepów śmierć dawcy następuje bez związku z zapotrzebowaniem na jego tkanki.

Papież Jan Paweł II o transplantacji mówił tak: „Przeszczep organu ma swoje źródło w decyzji o wielkiej wartości etycznej a mianowicie "decyzji zaoferowania za darmo części własnego ciała drugiej osobie dla jej zdrowia i dobrego samopoczucia". Szlachetność takiego gestu polega na tym, że jest on prawdziwym aktem miłości. Nie jest to przecież kwestia podarowania czegoś co należy do nas, lecz podarowania czegoś z siebie. Z powodu mocnego związku z duchową duszą, ciało ludzkie nie może
być postrzegane jako wyłącznie zespół tkanek, organów i funkcji, lecz raczej jako istotna część osoby, która przez ciało ukazuje się i wyraża".

Szokująca wypowiedź księdza prof. Jerzego Kopani : „Chcemy żyć za wszelką cenę - nawet za cenę cudzego życia i własnej godności. Dlatego obłudnie rozróżniamy miedzy pragnieniem zachowania własnego życia a oczekiwania cudzej śmierci. (...) Faktycznie w skali całego globu każdego dnia kilka tysięcy osób czeka na czyjąś śmierć, pragnie tej śmierci, choć wszyscy oni oszukują samych siebie, ze czekają na nowy organ do przeszczepu”.

Jacek Meller w swojej pracy pisze tak: „Medycyna transplantacyjna jest nadzieją wielu nieuleczalnie chorych. Od postawy lekarzy, tych, którzy stanowią prawo, i całej społeczności zależy, czy będzie też miejscem głębszego rozumienia i ochrony godności każdego człowieka.”

Maria Nowacka określa transplantacje tak: „Akceptacja transplantacji jako moralnie dopuszczalnej, a nawet wskazanej, metody terapeutycznej opiera się na jednej podstawowej tezie – jest to metoda, która jednemu człowiekowi ratuje życie lub zasadniczo to życie polepsza, nie szkodząc przy tym drugiemu człowiekowi . W przypadku przeszczepu ze zwłok argumentuje się, że przecież zmarłego nie przywróci się do życia, jego organy natomiast mogą być wykorzystane dla podtrzymania drugiego życia, zamiast ulegać rozkładowi.”

26 stycznia 2006 w 40 rocznicę pierwszego w Polsce udanego przeszczepu nerki ruszyła akcja „Nie zabieraj swoich narządów do nieba, one potrzebne są tutaj”.

Akcję zainicjowało Stowarzyszenie Pomocy Ludziom z Uszkodzoną Wątrobą „Życie po przeszczepie”. Ustanowiono też nagrodę im. Brajana Chlebowskiego.

„Tylko życie poświęcone innym jest warte przeżycia” Albert Einstein

„ A żyć możesz tylko dzięki temu, za co mógłbyś umrzeć.” Antoine de Saint-Exupéry

„Ciągle zapominamy, że człowiek nieustannie musi korzystać z pomocy innych ludzi.” Michał Gogol

„Życie ludzkie jest wyższą wartością niż zespół ludzkich norm” Immanuel Kant

Oddawanie organów a religia

Stanowisko Kościoła katolickiego w sprawie przeszczepiania narządów jest ogólnie pozytywne. Znacząca większość księży popiera tę formę leczenia. W listopadzie 2006 przedstawiciele polskiego Kościoła Katolickiego oficjalnie poparli oświadczenia woli oraz transplantacje organów po śmierci.

Świadkowie Jehowy uważają, że decyzję o transplantacji narządów każdy musi podjąć sam zgodnie

z własnym sumieniem. Do lat 60. XX w. uważali oni przeszczepy narządów za kwestię sumienia, czyli sprawę, która podlega osądowi każdego człowieka. Od drugiej połowy lat 60. XX w. przeszczepy były traktowane (podobnie jak transfuzje krwi) jako grzech, niedopuszczalny przejaw ludożerstwa i przyczyną przeszczepu osobowości, powołując się na ówczesne wypowiedzi znawców medycyny i psychiatrii. Od początku lat 80. poglądy te zarzucono i wybór dotyczący przeszczepu pozostawiono każdemu wierzącemu do własnego osądu. Podczas zabiegów transplantacji narządów Świadkowie

Jehowy odmawiają stosowania transfuzji krwi.

Współczesne muzułmańskie stanowisko sunnickich szkół prawnych wobec transplantacji

narządów jest ogólnie pozytywne, z zastrzeżeniami:

· przeszczep nie może "sprzeciwiać się ludzkiej godności muzułmanina"

· dopuszczalny jest tylko, gdy jest jedyną możliwą formą pomocy

· oddanie organu musi być dobrowolne (również po śmierci, pobranie organów warunkuje wcześniejsza zgoda)

· handel organami ludzkimi jest sprzeczny z godnością człowieka

· można przyjmować organy od nie-muzułmanów, ale nie od ludzi skazanych na śmierć.

Szyici zakazują pobierania organów od zmarłych muzułmanów, chyba że jest to konieczne

dla ratowania życia innego muzułmanina.

Lekarze buddyjscy wskazują na odpowiedzialność, jaką obarczyła lekarza możliwość transplantacji narządów i jak inne religie są uwrażliwieni na nadużycia, takie jak kradzież narządów czy nielegalny handel. Z religijnego punktu widzenia buddyzm nie wysuwa żadnych zasadniczych zarzutów co do transplantacji organów czy transfuzji krwi, a nawet określa to jako "akt heroizmu".

W judaizmie panują sprzeczne poglądy na ten temat – jedne autorytety uważają oddanie narządów za czyn godny, inni wskazują na fakt, iż taka ingerencja sprawi, że ciało dawcy nie będzie integralne w momencie zmartwychwstania. Przeważa jednak pogląd, że gdy chodzi o ocalenie życia człowieka, przeszczepy są dozwolone.

Moim zdaniem…

W portfelu noszę oświadczenie woli, ponieważ uważam, że moje narządy nie będą mi potrzebne po śmierci, a komuś mogą uratować życie. O swojej decyzji poinformowałam najbliższych, bo tego wymaga uczciwość wobec nich.

Żyjąc tu, na ziemi, również staram się pomóc honorowo oddając krew oraz figurując w banku dawców szpiku.

Nie staram się nikogo namówić do oddawania organów lub krwi, ale jeżeli to możliwe, to próbuje wytłumaczyć, jak ważne jest to dla innych osób, które tego potrzebują.

Wyrażając zgodę na pobranie organów zostawiamy cząstkę siebie na ziemi, pozwalamy też przeżyć

i cieszyć się życiem komuś innemu. Dajemy mu szanse. Nam po śmierci i tak już nie będą potrzebne.

Nigdy nie wiemy kto dostanie nasze narządy: może to być obcy pan, jakieś chore dziecko, a może są sąsiadka z piętra. Jeżeli już ktoś zdecyduje się podpisać oświadczenie woli pojawia się problem w postaci najbliższych. W moim przypadku było tak, że rodzice niechętnie patrzyli na mój pomysł. Ostatecznie się zgodzili (lub raczej przyjęli to do wiadomości, ponieważ aby podpisać oświadczenie trzeba być pełnoletnim, a więc można już samodzielnie podejmować decyzje). Wydaje mi się jednak, że gdyby coś mi się stało za wszelką cenę staraliby się powstrzymać lekarzy, aby nie „rozdzielali” mnie na części. To normalna reakcja każdego, kto traci bliską osobę. Niby wie, że może pomóc innym ale w tej chwili, gdy umiera syn, córka, mama, tata, itd. to on potrzebuje pomocy. Staje się egoistą, dla którego życie najbliższego jest najważniejsze i to właśnie ją trzeba ratować, mimo że już nie ma szans.

Dobrze, że są wtedy lekarze, którzy mogą porozmawiać z taką osobą. Mają szansę wytłumaczyć sytuację oraz decyzję dawcy. Rozmawiają z rodzinami, którzy stracą ukochaną osobę i dają im nadzieję, że ta osoba nie umarła do końca, że będzie żyć gdzieś pośród nas.

Podsumowując: warto jest pomagać innym, ponieważ my tez możemy kiedyś potrzebować pomocy. I nie wiemy kto będzie mógł nas uratować.

Źródła:

Ks. prof. Jerzego Kopania „Niemoralny aspekt transplantacji” [w:] Droga nr 1, 1997

Jacek Meller „Etyczna problematyka przeszczepiania narządów”

Maria Nowacka „Filozoficzne aspekty terapii transplantacyjnej”

Jan Paweł II „Encyklika Evangelium Vitae”

Ustawa z dnia 1 lipca 2005 o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek,

tkanek i narządów (Dz. U. Nr 169, poz. 1411)

www.wikipedia.pl

www.poltransplant.org.pl

www.oswiadczeniewoli.com.pl

www.sknchirurgiamiedzylesie.wum.edu.pl

www.forum.niesmiertelni.pl

www.incet.uj.edu.pl