Zagadnienia z prawa Unii Europejskiej:
Jaka jest różnica między UE a WE?
Trzeba tu zacytować art. 1 traktatu o UE.
Co to są filary UE?
Filar UE to pewien rodzaj polityki. Wśród tych rodzajów wyróżnia się:
- politykę zmierzającą do realizacji wspólnego rynku albo wspólnych rynków.
UE stanowią wspólnoty europejskie ( w liczbie mnogiej)
Istnieją 3 traktaty stanowiące 3 wspólnoty:
- EWG, które powoli przejmuje pozostałe wspólnoty
- EWWiS
- EWWEA
Mamy różne rynki funkcjonujące wg podobnych zasad.
Jakie są podstawowe różnice pomiędzy filarami UE?
I grupa różnic i I możliwa odpowiedź:
▪ obowiązywanie prawa UE:
W I filarze prawo wspólnot z całą pewnością jest stosowane w niektórych przypadkach BEZPOŚREDNIO i charakteryzuje się PIERWSZEŃSTWEM STOSOWANIA.
Natomiast zasada bezpośredniości stosowania jest wykluczona dla II filaru. Również nie ma o niej mowy w III filarze.
W III filarze mamy sprawy związane z prawami człowieka, a to niesie za sobą konsekwencje zbyt poważne by stosować Prawo UE przed prawem krajowym.
II grupa różnić:
▪ kompetencje:
Instytucje europejskie pracują różnie w różnych filarach (inaczej w I, inaczej w II a jeszcze inaczej w III ).
Zwłaszcza w II filarze te różnice są znaczące! Rada Europy przyjmuje główne zadania, natomiast w I filarze określa jedynie ogólne wytyczne, ale nie jest organem decyzyjnym!!!
Traktat o UE określił, jakie są akty prawne wydawane przez Radę i jaki jest ich zakres obowiązywania.
Traktat o WE ma artykuły określające moc prawna ŹRÓDEŁ PRAWA. Nie ma wśród nich aktów prawnych wydawanych przez Radę.
Rada ma istotne znaczenie jednak w realizacji zadań dotyczących III filaru, np.art. 30 trakt. O UE.
Inny jest sposób przekazywania kompetencji do organów UE w ramach I filaru i w ramach II i III filaru.
W ramach I filaru mamy do czynienia z przekazywaniem kompetencji- kompetencje wyłączne, albo niewyłączne- tzw. podzielone!!!.
Np. art.5 trakt.o WE - zasada subsydiarności, czyli pomocniczości
Bezpośredni skutek jest najważniejszy!!!- występuje w I filarze.
Różne są modele przekazywania kompetencji:
- w I filarze- kompetencje mogą być wyłączne albo niewyłączne
- w II filarze- kompetencje związane są z określoną strategią i działaniami operacyjnymi
- w III filarze- mamy kompetencje związane ze zwiększaniem wspólnych operacji
W ramach EWG państwa nie działają w tej samej dziedzinie poza ramami tej współpracy.
Traktat z PRÜM - umożliwia wzmocniony przepływ info między państwami UE
Jakie są przejawy zasady równości?
Art.3 trakt.o WE
Czy są zasady programowe w prawie europejskim?
Są to zasady, które zapewniają, że proces integracji jest realizowany wspólnie przez kraje, które podpisały członkowstwo we WE.
I filar dopuszcza do tworzenia zasad hormonizujących.
W II i III filarze przekazuje się kompetencje, które są trudne do przekazania.
Art.3 trakt.o UE - tendencja dążenia do spójności przekazywania kompetencji.
Co to jest metoda wspólnotowa?
Jest to metoda integracji politycznej, gospodarczej i społecznej realizowanej przez traktaty międzynarodowe o charakterze programowym, czyli określającym w sposób precyzyjny wymiar czasowy wspólnego łączenia różnych zadań publicznych.
Art.2 trakt.o WE:
- równość między państwami
- bezpośredni skutek prawa europejskiego łącznie z zakazem dyskryminacji obywateli
- szanowanie praw człowieka
- pierwszeństwo
- równość kobiet i mężczyzn
--Instytucje działają wg podobnych zasad treściowych ( zasada uzyskania consensusu, przestrzegając jednak woli większości).- kompromis luxemburski i kompromis z Ioanniny.
--publiczność takich zadań
Zasada jednolitych norm instytucjonalnych służy rozszerzeniu zasad i modeli postępowania, które rozwinięte zostały w procesie integracji europejskiej.
Unia Europejska
6.Parlament
7. Rada
8. Komisja
9.Trybunał Sprawiedliwości
10. Trybunał Obrachunkowy
Ad 6) W odróżnieniu od innych organizacji międzynarodowych była mowa o tworzeniu zgromadzeń powszechnych, wybieralnych. Przedstawiciele parlamentu wcześniej pochodzili z parlamentów krajowych dziś są wybierani w powszechnych wyborach . Na samym początku zadania parlamentu były bardzo ograniczone z upływem czasu waga parlamentu zwiększyła się w procesie uchwalania prawa. Parlament nabiera coraz więcej dziedzin, zostało zastrzeżone dla procedury współdecydowania. W pewnym momencie zostały zmienione i została nadana coraz większa waga parlamentu. Z upływem czasu tworzono nowe procedury angażujące w sposób bardziej czynny parlament. Kolejną funkcją jest uczestnictwo parlamentu w mianowaniu komisji. Ewolucja uprawnień parlamentu doprowadziła parlament do organu który miał możliwość wyrażania komisji wotum zaufania. Nominuje osobę która ma mianować przewodniczącego komisji.
Czy parlament można rozumieć jako izbę ustawodawczą?
Zgodnie z litera traktatu parlament uczestniczy w przyjęciu aktów wspólnotowych należy go rozumieć jako izbę ustawodawcza choć mającą mniejsze uprawnienia niż Rada Europejska. Z drugiej strony może żądać od komisji przedłożenia wszelkich propozycji co do których akt wspólnotowy jest niezbędny. Uprawnienia pierwotne w systemie wspólnotowym sa przydzielone 3 organom: komisji radzie parlamentowi.
Czy parlament Europejski jest podobny do parlamentów krajowych?
Nie. Parlament nie jest głównym organem prawotwórczym . Nie mamy w ramach parlamentu europejskiego prawdziwych partii politycznych. Są partie narodowe które się gromadzą (?).
Parlament UE charakteryzuje się pośrednictwem miedzy grupami nacisku a działalnością UE. Parlament jest miejscem konfrontacji wielkich opcji politycznych. Wielkie opcje polityczne konfrontują się na różnych płaszczyznach.
Komisja
-komitet ekonomiczno-społeczny
-komitet regionów
Te komitety również uczestniczą w procesie prawotwórczym.
Komisja nie jest organem jednolitym.
11.(?) Relacje między komisją a innymi instytucjami europejskimi
Trzeba wziąć pod uwagę że komisja nie jest organem jednolitym. Komisja jest związana nie tylko z instytucjami europejskimi. Parlament może żądać od komisji przygotowania inicjatyw ustawodawczych. Rada może żądać od komisji przeprowadzenia wszelkich analiz i przedłożenia wszelkich propozycji. Uprawnienia komisji są bardziej formalne niż treściowe. Często działa według zaleceń Rady Europejskiej, Rady lub Parlamentu. Komisja jest tez związana także z administracjami krajowymi mianowicie uprawnienia komisji zwłaszcza w wykonywaniu norm są wykonywane w ścisłej współpracy z administracjami krajowymi. Komisja jest organem który ma charakter techniczny i polityczny tylko ż e ma ograniczone możliwości samodzielnego działania.
Ograniczenie komisji wpływami rady i pośrednio także przez narastające wpływy administracji.
Jakie są akty prawne podjęte w ramach UE?
Podjęte w ramach I , II, III filaru. Wśród nich mamy akty powszechnie obowiązujące i indywidualne.
Wśród aktów indywidualnych :
- o charakterze podmiotowym
- o charakterze przedmiotowym
Ad2) akty które sa podjęte w ramach II filaru i dotyczą np: wspólnego stanowiska dotyczącego danej dziedziny lub wspólnej strategii o charakterze przedmiotowym
Ad1) obowiązują tylko 1 podmiot, mamy decyzje podjęte w ramach I filaru przez komisje
Komisja ma bardzo duże uprawnienia w dziedzinie aktów indywidualnych. Wśród uprawnień decyzyjnych są decyzje zezwalające na porozumienia i ograniczające konkurencję w ramach zapisów traktatowych oraz porozumienie zezwalające lub nie na udzielenie pomocy firmom. Komisja ma prawo sprawowania rządów nad gospodarką przez decyzje, inne akty, rozporządzenia, dyrektywy.
Najbardziej charakterystyczne są rozporządzenia są bezpośrednio stosowane. Dyrektywa wiąże każde państwo członkowskie w odniesieniu do rezultatu. Decyzja jest prototypem uprawnień w UE.
Co to jest pojecie traktatu ponadnarodowego ?
W podręczniku jest napisane że wspólnota jest ponadnarodowa (ale on się z tym nie zgadza).Członkowie komisji są w pełni niezależni. Jest niezbędna dla jedności prawa europejskiego.
Decyzje to akty samoistne oparte na traktatach . Rozporządzenia maja charakter wykonawczy i są wydawane w dziedzinach w których integracja jest maksymalnie możliwa.