Wentylacja i ogrzewanie powietrzne- Zawody bez duchoty

Hale sportowe to obiekty, w którym odbywa się wiele działalności, niekoniecznie o charakterze sportowym. Mogą być one wykorzystywane również jako miejsce zebrań, wystaw, koncertów itp. Czas i godziny użytkowania poszczególnych pomieszczeń w obiektach tego typu jest bardzo różny i dlatego ważną cechą instalacji grzewczej i wentylacyjnej musi być stała gotowość do eksploatacji i krótkie czasy nagrzewania.

Główna hala sportowa posiada zwykle boisko sportowe oraz miejsca dla publiczności, na ogół z siedzeniami ułożonymi amfiteatralnie. Poza halą główną znajduje się w tym obiekcie wiele pomieszczeń o różnym przeznaczeniu. Przede wszystkim jest tu zaplecze techniczno-usługowe, sale treningowe i gimnastyczne, gabinety odnowy biologicznej, szatnie, natry-skownie i w.c. dla zawodników i personelu, biura zarządu, hale i kasy, bufety, restauracje i kuchnie oraz wiele innych, niezbędnych do funkcjonowania tak skomplikowanego pod względem funkcji obiektu.
Dobrze zarządzane hale sportowe są czynne praktycznie przez całą dobę, ponieważ nawet jeśli nie odbywają się zawody czy zajęcia sportowe, to muszą pracować sprzątający, konserwatorzy sprzętu i instalacji.

Czas i godziny użytkowania poszczególnych pomieszczeń jest bardzo różny i dlatego ważną cechą instalacji grzewczej i wentylacyjnej musi być stała gotowość do eksploatacji i krótkie czasy nagrzewania. Również różnorodność funkcji pomieszczeń hali skłania do wykonania instalacji grzewczo-wentylacyjnych mogących pracować niezależnie i to w różnych przedziałach czasowych. Najlepiej w takich przypadkach sprawdza się ogrzewanie powietrzne spełniające również rolę wentylacji. Są to trudne zadania do zaprojektowania, ponieważ, jak pokazuje praktyka, niejednokrotnie występują przypadki nadmiernego pocenia się publiczności i przerwy w zawodach z powodu wilgotnego boiska i duchoty w hali.

Ważne parametry
Projektując ogrzewanie powietrzne i wentylację w hali sportowej z wieloma pomieszczeniami o różnych funkcjach, musimy wziąć pod uwagę następujące zagadnienia:

• obliczamy ilość powietrza (także ciepła i ewentualnie chłodu) dla maksymalnej liczby widzów oraz osób biorących udział w zawodach,

• musimy umożliwić szybkie nagrzanie hali i pomieszczeń pomocniczych przed   rozpoczęciem  widowiska  w układzie recyrkulacyjnym, a podczas jego trwania doprowadzenie świeżego powietrza, odpowiednio przygotowanego, w ilości potrzebnej dla zapewnienia komfortu,

• w zależności od wielkości obiektu, konstrukcji i funkcji, jaką chcemy mu przypisać, projektujemy odpowiednią ilość instalacji, która zapewni niezależność funkcjonowania poszczególnych jego części,

• pomieszczenia pomocnicze tj. szatnie, natryskownie, korytarze, biura, korytarze  i  klatki  schodowe,  w.c, mieszkania, bary, restauracje ogrzewamy tradycyjnie - co. i projektujemy dla tych pomieszczeń, gdzie to jest konieczne, instalację wentylacyjną.

Projektując instalację grzewczo--wentylacyjną w głównej hali widowiskowej, musimy wziąć pod uwagę przede wszystkim, oprócz podstawowych danych do obliczeń, jej konstrukcję, ponieważ ona będzie nam narzucała miejsca umieszczenia nawiewników i wywiewników. W dużych halach preferuje się nawiew na widownię oraz na boisko, gdzie odbywają się zawody, a wywiew pod krzesłami widowni oraz pod stropem, nad boiskiem. W mniejszych halach, niższych, nawiewamy powietrze od stropu, a wywiewamy przez wywiewniki umieszczone w bocznych ścianach hali. Nawiewniki i wywiewniki należy tak rozmieścić, aby w całej hali nie powstawały martwe przestrzenie, miejsca bez wentylacji. Należy jednak przestrzegać warunku, aby prędkość powietrza nie była większa niż 0,5 m/s, co oznacza, że na poziomie głów widzów i zawodników będzie się odczuwało nieznaczne ruchy powietrza. Jak zwykle, przy ustalaniu ilości powietrza wentylacyjnego i grzewczego, należy opierać się na wykonanym szczegółowo bilansie zysków i strat ciepła.

Dane orientacyjne
Dane orientacyjne, które utwierdzą nas w prawidłowym dokonaniu wyboru systemu ogrzewania i wentylacji przedstawiają się następująco:

• maksymalna temperatura nawiewanego powietrza grzewczego: 60°C,

• temperatura  powietrza  w  hali głównej: 12 do 15°G,

• w pomieszczeniach pomocniczych: 15°G,

• w klubach, barach i restauracjach: 18°G,

• zapotrzebowanie świeżego powietrza dla hali głównej: 30 do 50 m3/h • osoba,

• krotność wymian w hali głównej: k = 2 do 3 w/h,

• w przypadku chłodzenia powietrza nie dopuścić do większej niż 6°G różnicy temperatur powietrza w pomieszczeniu a powietrza nawiewanego,

• w pozostałych pomieszczeniach krotność wymian wg ogólnych zasad.

Dodatkowe zabezpieczenia
Tak jak w każdym obiekcie wielo-kubaturowym pożądane jest stosowanie urządzeń z odzyskiem ciepła, które pozwolą na oszczędzenie ~50% energii niezbędnej do ogrzania i wentylacji takiego obiektu. Także zastosowane ogrzewanie dyżurne (utrzymywanie stałej temperatury +10°C) pozwoli na krótko przed rozpoczęciem użytkv duże zyski ciepła. Sądzę jednak, że konstruktorzy i architekci zastosują takie materiały, które nie staną się przyczynkiem do zaprojektowania gigantycznych instalacji, które zapewnią warunki komfortu.

Autor: Dorota Węgrzyn

Dlaczego wybrać produkt firmy...
Nowoczesne obiekty sportowe mają możliwość kreowania dowolnego podziału powierzchni hali w zależności od rodzaju imprezy, przewidywanej liczby osób... Przekłada się to na dynamiczne zmiany warunków w obiekcie i wymaga stałego „dopasowywania się" urządzeń grzewczych i wentylacyjnych do aktualnego zapotrzebowania na ciepło oraz świeże powietrze.

Wymagania te mogą być spełnione w prosty, a zarazem przyjazny ekonomicznie sposób. Zastosowanie gazowych aparatów grzewczo-wentylacyj-nych Tecnoclima serii UT (do montażu wewnątrz) i UTK (montaż na zewnątrz) z bezpośrednią wymianą ciepła, tj. bez udziału mediów pośredniczących np. wody, pozwala na szybkie osiągnięcie optymalnego komfortu cieplnego i skutecznej wentylacji dla sportowców oraz widowni.

Urządzenia UT i UTK mogą pracować w układzie z bezpośrednim lub kanałowym nawiewem powietrza dzięki wentylatorom promieniowym o sprężu dyspozycyjnym nawet do 500 Pa, co z kolei umożliwia stosowanie filtrów klasy G4 i wyższej (wymóg P.B. Dz. U. 75 poz. 690). Pozwala także w każdym czasie na rozbudowę układu nawiewnego o dodatkowe elementy jak np. kanałowe moduły chłodnicze.

Znaczne oszczędności energii zapewnia system przepustnic, który umożliwia dowolną regulację udziału powietrza wentylacyjnego w zakresie od 0 do 100%. Zastosowanie płytowych wymienników ciepła i komory spalania ze stali INOX gwarantuje trwałość, niezawodność i bezpieczeństwo użytkowania a jednocześnie łatwą konserwację oraz obsługę urządzeń Tecnoclima.

Wojciech Wiatr, Omni Scala

Wodne promienniki sufitowe są idealnym rozwiązaniem dla wszelakiego rodzaju hal sportowych Promienniki tak jak słońce nie ogrzewają powietrza, lecz napotkane przedmioty i żywe organizmy, dzięki czemu temperatura odczuwalna jest wyższa o ok. 3°G od temperatury pomieszczenia. W ten sposób promienniki pozwalają na spore oszczędności energii — w przypadku promienników Zehnder sięgają one rzędu 40% w porównaniu z ogrzewaniem konwencjonalnym.

W przeciwieństwie do ogrzewania konwekcyjnego promienniki nie powodują przemieszczania się mas powietrza i unoszenia kurzu, nie wymagają również konserwacji. Niezwykle szybko reagują na zmiany temperatury na zewnątrz i pozwalają na regulację temperatury poszczególnych płyt grzewczych. To system w pełni bezpieczny w użytkowaniu - promienniki Zehnder posiadają certyfikat odporności na uderzenia piłką zgodnie z DIN 18 032. Dzięki modułowej konstrukcji dają się łatwo zintegrować z innymi technicznymi i architektonicznymi elementami hali: w rozwiązaniach specjalnych występuje pełna integracja z oświetleniem, rozwiązania kątowe, przerwy na świetliki itp. Idealnym rozwiązaniem jest połączenie ogrzewania promiennikowego, zapewniającego komfort cieplny, z instalacją nawiewno-wywiewną zaopatrującą halę w świeże powietrze.

Jerzy Stosiek, Generał Manager Zehnder Polska

Do wentylacji hal sportowych można zastosować m.in. centrale z odzyskiem ciepła Topvex. Typoszereg tych central został poszerzony o nowe jednostki:

• z wymiennikiem krzyżowym To-pvex TX oraz Topvex SX,

• w przygotowaniu znajdują się jednostki z wymiennikiem prze-c iwp rąd owym.

Topvex ..SR, ..TR — to jednostki z wymiennikiem obrotowym; temperaturowa sprawność odzysku ciepła do 90%. Natomiast Topvex ..SX, ..TX to urządzenia z wymiennikiem krzyżowym; temperaturowa sprawność odzysku ciepła do 70%.
Centrale wyposażone w energooszczędne silniki EG. Posiadają nagrzewnice wodne lub elektryczne. Istnieje możliwość zastosowania chłodnicy kanałowej (wodnej lub freonowej). Posiadają wbudowaną automatykę kontrolno-sterującą z panelem sterującym w komplecie. Centrala jest testowana i sprawdzana w fabryce. Kompaktowa obudowa wykonana jest z podwójnej blachy stalowej 1,0 mm z powłoką antykorozyjną Alu-Cynk AZ 185. Izolację termiczną i akustyczną stanowi niepalna wełna mineralna o grubości 50 mm. Zastosowane w centralach nowoczesne wentylatory z silnikami EG ograniczają zużycie energii pozwalając budować instalacje o niskim współczynniku SFP (Specific Fan Power - moc właściwa wentylatorów) . Centrale Topvex są wyposażone w fabrycznie uruchomioną instalację sterowania zbudowaną z wykorzystaniem sterownika mikroprocesorowego z menu w języku polskim.

Paweł Dąbrowski, Systemair S.A.
Źródło: Magazyn Instalatora 11/2009

---