PAZNOKCIE - NAJCZĘSTSZE SCHORZENIA
Genetyczne i dziedziczne zaburzenia rogowacenia bądź tkanki łącznej występują również w paznokciach. Nabyte uszkodzenia mogą być wywołane przez zewnątrz pochodne czynniki szkodliwe (zakażenia, szkodliwe czynniki fizykochemiczne) lub przez włączenie paznokcia w dermatozy umiejscowione w jego otoczeniu oraz przez wewnątrz pochodne czynniki szkodliwe
Patogeneza: Zmiany chorobowe mogą się rozwinąć:
Przez bezpośrednie uszkodzenie płytki paznokciowej
Jako zaburzenia wykształcania się paznokcia wskutek uszkodzenia macierzy lub łożyska paznokcia
Przez zmiany chorobowe w obrębie wału paznokciowego
Obraz kliniczny:
Płytki paznokciowe mogą być pierwotnie wadliwie ukształtowane (anonychia, hyponychia). Do nabytych zmian płytek paznokciowych należą:
Utrata zabarwienia (zaburzenie pigmentacji): białawe zblednięcia = bielactwo paznokci
Zmiany formy (dystrofia): zmiany rzeźby (zagłębienia, rowki, bruzdy), zmiany kaształtu (paznokcie łyżeczkowate, w kształcie szkiełka zegarowego), zmiany grubości paznokcia
Zmiany konsystencji: mogą one prowadzić do rozszczepienia(onychoschisis), łamliwości pytki paznokciowej (onychorrhexis) a także do częściowego lub całkowitego jej zniszczenia
Utrata paznokcia: oddzielenie się płytki paznokciowej (onycholisis)
Do najczęstszych zmian łożyska paznokcia należą: zapalenie łożyska lub wału paznokcia.
Najczęstsze schorzenia paznokci:
Łuszczyca paznokci - psoriasis unguium:
Łuszczycowate zaburzenie rogowacenia może być umiejscowione w maciezy paznokcia (paznokieć naparstkowaty bądź kropkowaty), w łożysku paznokcia (podpaznokciowe rogowacenie, obwodowe odwarstwienie paznokcia = onycholisis). Występuje zgrubienie, zmatowienie, kruchość i żółtawe zabawrwienie płytek.
Brodawki zwykłe - verrucae peri- et subunguales:
To najczęstsze zakażenie wirusowe paznokcia. Brodawki występują okołopaznokciowo w obrębie wału i obrąbka naskórkowego paznokcia lub wrastają pod płytkę paznokciową. Obserwuje się:niezapalne grudki o przerosłej i hyperkeratotycznej powierzchni, zwyrodnienie płytki paznokciowej, subiektywnie znaczną bolesność.
Zanokcica bakteryjna:
Ostra zanokcica to przeważnie zakażenie bakteryjne (gronkowce, paciorkowce), surowicze bądź ropne zapalenie przypaznokciowe i okołopaznokciowe, zwykle ograniczone do jednego palca. Obraz kliniczny: zaczerwienienie, obrzęk i bolesność otoczenia paznokcia, czasami tworzenie się nadmiernie wybujałej ziarniny.
Zakażenia grzybicze paznokci:
Grzybica paznokci - Tinea unguium. Onychomycosis.
Grzybica paznokci wywołana przez dermatofity ( różne odmiany grzyba strzygącego: Trichophyton mentagrophytes, T. Rubrum, T.violaceum, T.tonsurans, T.schoenleini). Do zakażenia płytek uosabia ucisk mechaniczny, zaburzenia odporności (immunosupresja), zaburzenia hormonalne (np.Z.Cushinga, niedoczynność tarczycy).
Objawy: pierwsze zmiany powstają zazwyczaj na wolnym brzegu płytki paznokciowej lub od strony bocznych wałów i szerzą się w kierunku łożyska. Zgrubienie, żółtobrunatne lub zielonkawe zabarwienie, łamliwość, nadmierne rogowacenie, pobruzdowanie. Paznokcie palców rąk lub stóp przeważnie zajęte asymetrycznie.
Kandydoza wałów i płytek paznokciowych - Perionychia et onychia candidamycetica, Candidiasis unguium
Zakażenie drożdżakowe, głównie Candida albicans. W okresie wczesnym: obrzęk, silne zaczerwienienie, bolesność wałów paznokciowych, przy ucisku wydobywa się treść ropna. Potem płytki zmieniają zabarwienie (szaro-żółtawo-brunatne), ulegają przerostowi i zwyrodnieniu.
Grzybica paznokci wywołana przez pleśnie
Wywołana przez Scopulariopsis brevicaulis. Pod względem klinicznym nie da się wyraźnie rozróżnić od grzybicy paznokci wywołanej przez dermatofity. Płytki zgrubiałe, zniekształcone, żółtozielonkawe, z hiperkeratozą podpaznokciową.
Liszaj płaski - Lichen planus
Paznokcie rzadko stanowią jedyne umiejscowienie zmian, zmiany na paznokciach mogą wyprzedzać pojawienie się objawów skórnych. Obserwuje się podłużne pobruzdowania, spełzanie płytek lub ich zanik.
Dermatomyosistis
Jednym z objawów są zmiany rumieniowe i wybroczyny w obrębie wałów paznokciowych, widoczne w badaniu kapilaroskopowym jako drzewkowate rozgałęzienie pętli naczyń włosowatych splotu podbrodawkowego.
2