CHEMIA - UKŁAD OKRESOWY PIERWIASTKÓW

Prawo okresowości Mendelejewa- pierwiastki uszeregowane zgodnie ze wzrastającą masą atomową wykazują powtarzalność swoich cech.

Blok „s”

• grupa 1 + Hel

• ns¹ n- numer okresu

Blok „p”

• grupy 13-18

• ns²np^1-6

Blok „d”

• grupy 3-12

• ns¹(n-1)d^1-10

Blok „f”

• latynowce i aktynowce

• ns²(n-2)f^1-14

L. powłok = okres

l. walencyjnych = cyfra jedności numeru grupy, ale tylko dla 1-2, 13-18

W okresie

• maleje :

• aktywność

• właściwości metaliczne

• rośnie

• l. e. Walencyjnych

• l. atomowa

• l. masowa

• stałe

• l. powłok

W grupie

• maleje

• aktywność chemiczna nie metali

• rośnie

• l. atomowa

• l. masowa

• l. powłok

• aktywność chemiczna metaliczne

• stała

• l. elektronów walencyjnych

Cząsteczki dwuatomowe/ homo atomowe :

O_2, I₂, Cl₂, F₂, H_2, N₂, Br₂

elektroujemność - „miłość atomu do elektronu”/

zdolność atomu do przyjmowania elektronów. W okresie rośnie, w grupie maleje.

Pierwiastki:

• elektrododatnie - metale ,chętnie oddają elektrony

• elektroujemne - nie metale, chętnie przyjmują elektrony

Zasada Kossela - Lewisa / dubletu oktetu

atom wchodząc w związek chemiczny dąży do uzyskanie dubletu lub oktetu na ostatniej powłoce

Wiązanie atomowe/ kowalencyjne

• występuje w cząsteczkach homo atomowych

• polega na uwspólnieniu elektronów walencyjnych przez atomy niemetali w celu uzyskania dubletu lub oktetu. Wspólne wiązanie należy w jednakowym stopniu do obu atomów.

Wiązanie atomowe spolaryzowane

• występuje w cząsteczkach zbudowanych z niemetali

• 
  
  
  polega na uwspólnieniu elektronów walencyjnych przez atomy niemetali w celu uzyskania dubletu lub oktetu na ostatniej powłoce. Wspólne wiązanie przesunięte jest do atomu mającego większą elektroujemność. 0< ΔE< 1,7

dipol - cząsteczka obdarzona atomem dodatnim i ujemnym.

Właściwości związków o wiązaniu kowalencyjnym:

• 3 różne stany skupienia

• słabo rozpuszczają się w wodzie, ale dobrze w benzynie

• nie wykazują przewodnictwa

Wiązanie jonowe

• występuje pomiędzy metalami ( gr1-2) i niemetalami ( gr.16-17)

• 
  polega na przekazywaniu elektronów walencyjnych przez atomu metali na powłokę walencyjną niemetali w celu uzyskania dubletu lub oktetu. Atomy metali oddając elektrony stają się kationami, atomy niemetali przyjmując elektrony stają się anionami. Pomiędzy tymi jonami tworzy się wiązanie jonowe.
  

Właściwości związków o wiąz. Jonowym:

• stały stan skupienia

• dobrze rozpuszcza się w wodzie

• po rozpuszczeniu w wodzie, wykazuje przewodnictwo

• ulega stopieniu w wys. temp.

Wiązanie koordynacyjne

• polega na przekazaniu wolnej pary elektronów od dawcy do atomu przyjmującego/ biorcy

• występuje w HNO₃, SO₂, CO, NH₄⁺

Wiązanie metaliczne:

• występuje w metalach i ich stopach

• ładunek obojętny

• tworzy się pomiędzy kationami metalu i zdelokalizowanymi elektronami

• obecność tego wiązania powoduje wys. przewodnictwo cieplne i elektryczne

Właściwości substancji o wiązaniu metalicznym

• stały stan skupienia

• twarde

• kowalne

• plastyczne

• połysk metaliczny

• wys. temp topienia

• dzielą się na metale lekkie i metale ciężkie.

Wiązanie wodorowe

• tworzy się pomiędzy cząsteczkami wody, amoniaku

Właściwości wody:

• występuje w 3 stanach skupienia, w zależności od ciśnienia i temperatury

• d =1 kg/m³, w 4°C

• wykazuje zjawisko włoskowatości, H₂O w cienkich naczyniach podnosi swój poziom

Wiązanie sigma

• występuje tam gdzie kowalencyjne ( spolaryzowane i zwykłe)

• nakłada się orbital s i s, s i p

• jest wtedy kiedy atomy nakładają się wzdłuż osi X

Wiązanie Pi

• występuje wtedy kiedy atomy nakładają się wzdłuż osi Y lub Z

• nakłada się orbital p i p

dipol

Mg ²⁺ O^2-

---