L21 zespół w składzie
Tomasz Misztal
Piotr Kotaś
Janusz Kuta
Witold Skrzypek
LABORATORIUM MATERIAŁOZNAWSTWA ELEKTRYCZNEGO
|
TEMAT: Elektroizolacyjne materiały ceramiczne.
Sprawozdanie z ćwiczenia nr 3
Ocenialiśmy próbki:
- masa zwykła (kwarcowa) MZ
- masa wysokoglinowa MWG
1.Mikroskopowe badanie wybranych próbek.
a. Określenie cech próbek: niedopalonej, dopalonej właściwie, przepalonej.
temperatura wypalania 1350C-próbka niedopalona, występują drobne kryształy i słabo wykształcone pory. Całość w fazie szklistej.
temperatura 1380C - większe kryształy o ostro zarysowanych krawędziach, większe pory. Całość w fazie szklistej.
temperatura 1410C - bardziej widoczne kryształy, rzadziej występujące krawędzie stopione lub natopione, pory dużo większe łączące się w kanały.
b. Ocena próbek badanych mikroskopowo.
próbka S-175/3
dosyć duże kryształy, wyraźnie widoczne pory które są drobne, chociaż zdarzają się większe. Faza krystaliczna złożona jest z różnych kryształów.
Na próbce zauważamy defekty.
próbka S-975/59
drobne pory, dużo nieobtopionych kryształów, posiadają ostre krawędzie.
Na próbce zauważamy dosyć duże defekty.
2. Porównanie w zależności od temperatury wypalania stosunku fazy szklistej do fazy krystalicznej.
Temperatura C |
Faza szklista |
Faza krystaliczna |
|
Dla MGW |
|
1350 |
44% obj |
55% obj |
1380 |
55% obj |
44% obj |
1410 |
62% obj |
38% obj |
|
Dla MZ |
|
1350 |
42% obj |
58% obj |
1380 |
48% obj |
52% obj |
1410 |
53% obj |
47% obj |
3. Dokonanie podziału próbek wg. PN-76/E-06301 na 8 grup.
1.Grupa 100 -porcelana elektrotechniczna.
Zastosowanie: izolatory i części izolacyjne.
Przykłady: bezpieczniki nn, rezystory, izolacyjne osłony wielkogabarytowe.
2.Grupa 200 - ceramika steatowa (na bazie talku).
Zastosowanie: izolatory o dużej wytrzymałości mechanicznej i podwyższonych temperaturach eksploatacji, elementy pojemnościowe kondensatorów, elementy izolacyjne w urządzeniach elektronicznych i próżniowych, elementy lamp elektronowych.
Przykłady: bezpieczniki (temp. pracy powyżej 100C) np.125A , 200A , 250A itp.
3.Grupa 300 - ceramika kondensatorowa (na bazie tytanu).
Zastosowanie: kondensatory do obwodów wielkiej częstotliwości, kompensacyjne części i podzespoły urządzeń elektronicznych.
Przykłady: kondensatory.
4.Grupa 400 - ceramika kordierytowa i celsjanowa.
Zastosowanie: części konstrukcyjne o dużej odporności na zmiany temperatury.
Przykłady: korpusy cewek wielkiej częstotliwości.
5.Grupa 500 - ceramika porowata (na bazie materiałów szamotowych).
Zastosowanie :elementy izolacyjno - konstrukcyjne elektrycznego sprzętu grzejnego o temp. przewodów grzejnych.
Przykłady: elementy izolacyjne w żelazkach ,grzejnikach elektrycznych itp.
6.Grupa 600 - ceramika mulitowa, korundowo - mulitowa.
Zastosowanie: elementy konstrukcyjno - izolacyjne do pracy w wysokich temperaturach.
Przykłady: obudowy świec ,diody ,tyrystory.
7.Grupa 700 - ceramika korundowa (pow. 98% AL2O3).
Zastosowanie: jak wyżej.
Przykłady: podłoża układów scalonych hybrydowych ,materiały elektroniczne (półprzewodniki).
8.Grupa 800 - ceramika tlenkowa (BeO , MgO , ZrO2) .
Zastosowanie: elementy konstrukcyjno-izolacyjne do specjalnych urządzeń elektrotechnicznych.
Przykłady: urządzenia lamp elektronowych.
Uwaga: Grupy 600 ,700 ,800 - są podwójnie wypalane.
4. Porównanie właściwości porcelany z grupy 110/1 oraz steatytu z grupy 220.
|
|
|
|
|
Grupa |
|
|
|
|
|
|
|
100 |
200 |
|
|
|
|
|
|
Składniki podstawowe |
|
|
Właściwość |
Symbol jednostki |
Jednostka |
Mnożnik |
Warunki badania |
alkaiczny glinokrzemian (porcelana) |
krzemiany magnezu (steatytowe i forsteterytowe) |
|
|
|
|
|
|
Rodzaj |
|
|
|
|
|
|
|
110 / 1 |
220 |
|
|
|
|
|
|
Nazwa materiału |
|
|
|
|
|
|
|
porcelana elektrotechniczna prasowana |
steatyt |
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
|
Gęstość pozorna, co najmniej |
|
g / cm3
|
- |
-
|
2,2 |
2,6 |
|
Porowatość pozorna (otwarta) ,nie większa niż |
p |
%
|
- |
-
|
1,5 |
0 |
|
Wytrzymałość na zginanie ,co najmniej |
R g
|
MPa
( N / mm2 ) |
-
|
bez szkliwa
ze szkliwem |
40
- |
120
- |
|
Wytrzymałość na rozciąganie ,co najmniej |
R r
|
MPa
( N / mm2 ) |
- |
bez szkliwa
ze szkliwem |
-
- |
45
60 |
|
Udarność ,co najmniej |
R u
|
k J / m2 |
- |
bez szkliwa |
1,3 |
2,5 |
|
Współczynnik sprężystości ,co najmniej |
E |
MPa
( N / mm2 ) |
103 |
-
|
-
|
80
|
1 |
2 |
3 |
4 |
6 |
7 |
8 |
||
Wytrzymałość dielektryczna ,co najmniej |
E d
|
k V / mm
|
- |
-
|
-
|
13
|
||
Współczynnik strat dielektr. więcej niż |
tg
|
-
|
10-3 |
f = 50 Hz f = 1 kHz f = 1 MHz |
- - - |
5 - 3 |
||
Przenikalność elektryczna względna |
|
- |
-
|
f = 50 Hz |
-
|
5,07,0
|
||
Współczynnik temperaturowy przenikalności elektrycznej |
TW
|
1 / K
|
10-6
|
f = 50 Hz
|
-
|
+160 +70
|
||
Rezystywność co najmniej |
|
cm
|
-
|
20 C 200 C 600 C |
1012 106 104 |
1013 1010 105 |
||
Rezystywność powierzchniowa co najmniej |
p
|
|
- |
- |
1010
|
1010
|
||
Ciepło właściwe |
Cp |
J ( kg K) |
- |
20100 C |
800900 |
800900 |
||
Średni współ. rozszerzalności liniowej |
|
1 / K
|
10-6
|
20100 C
20600 C |
3,05,0
4,07,0 |
7,09,0
7,09,0 |
||
Średnia przewodność temperaturowa |
|
2 m / s |
10-6
|
20100 C
|
0,61,1
|
1,01,1
|
||
Przewodność cieplna |
|
W/ ( m K)
|
- |
20100 C |
1,02,5
|
2,03,0 |
||
Odporność na zmiany temp. co najmniej |
T
|
K
|
-
|
-
|
150 |
80 |
Wnioski :
Na podstawie danych możemy stwierdzić że wytrzymałość mechaniczna sceatytu jest znacznie większa od wytrzymałości porcelany elektrotechnicznej prasowanej, rezystywność jest porównywalna ,chociaż sceatyt przy temperaturze 200C ma dużo większą rezystywność co przeważa w jego zastosowaniu w elementach nagrzewających się np. większych bezpiecznikach 250A itp. Rozszerzalność liniowa sceatytu nie zmienia się ze wzrostem temperatury w przedziale 20600C co jest bardzo ważnym parametrem dla urządzeń pracujących w zmiennych warunkach temperaturowych. Przewodność cieplna sceatytu jest większa ,co umożliwia szybsze oddawanie ciepła.
Tak więc na podstawie danych można wywnioskować, że sceatyt jest ogólnie lepszym materiałem od porcelany elektrotechnicznej prasowanej.
5
2