Ćwiczenie III
Część 5 - SUBSCRIPTIO
Część skierowana do farmaceuty, co do wykonania i wydania leku. Zwykle ujęta krótko podaje postać leku, np.: M. f. - Misce fiat
W zależności od tego jaką chcemy postać: M. f. sol. ( Solutio - roztwór
Unguenhum - maść
Pulvis - proszek
Emulsio - zawiesina. )
Wymieniamy szczegółowo wszystkie manipulacje nietypowe np.: wyjaławianie zasypki: M. f. sol. Sterilizatur
W razie nie podania w recepcie wszystkich środków pomocniczych i pozostawienie ich doboru farmaceucie podkreśla się tą okoliczność specjalnym zwrotem M. f. l. a. (lege artis) - zmieszaj, niech się stanie wg. reguł sztuki
Tu podaje się też rodzaj opakowań, typowych nie wymieniamy, zaznaczamy tylko te specjalne np.: da ad vitrum nigrum - daj w butelce z ciemnego szkła
da ad scatulam - wydaj w pudełku np. maści
da in vitrum rostratum - do butelki z dziobkiem
da ad cartam ceratam - do torebki z papieru woskowanego
da ad ollam - do słoika
da in capsulis amylaceis - daj w opłatkach skrobiowych (dwu częściowe są)
Przy zapisywaniu preparatów w gotowym opakowaniu subsriptio odpada.
Rp.
Penicillini crystalisati 800 000 j. m.
Lag. orig. N0 1 (z opakowania oryginalnego, 20 tabletek)
Jeżeli będziemy zapisywać leki recepturowe (czopki, proszki, itp.) musimy zapisać ich ilość. Jeśli tego nie zrobimy farmaceuta ma obowiązek wydać najmniejsze opakowanie.
D. t. d. <= dentur tales doses (daj taką dawkę)
Rp.
Sulfathiazoli
Sulfanilamidi aa 0,5
M. f. pulv.
D. t. d. N0 5 in oblatis
Część 6 - SIGNATURA
Zawiera wskazówki dla właściciela, jak używać lekarstwa, jest pisana w języku polskim.
Rodzaje sygnatur:
S. ogólnikowa - nie dotyczy antybiotyków, leków przeciwbólowych, tylko te które przy wyższych dawkach nie mają efektów ubocznych, do słabych leków ( D.S. => wewnętrznie [tylko tyle] np. witaminy)
D. S. -> (da signa) daj, oznacz
S. szczegółowa - silne leki np.: antybiotyki, piszemy jak podawać (np. wewnętrznie), ile razy dziennie, gdzie przechowywać lek
D. S. -> wewn. 3 x dzien. po ½ ampułki
przechowywać w chłodnym miejscu (dokładne informacje)
Sygnaturka - karteczka, którą farmaceuta przytwierdza do opakowania leku, za pomocą gumki recepturki, który wykonał. Na niej farmaceuta robi opis recepty, często przepisuje część 4 (skład) i 6 (dawkowanie), adres apteki, data wykonania, cena i podpis wykonującego.
Rodzaje:
Pomarańczowa - dotyczy leków do użytku zewnętrznego
Biała - dotyczy leków do użytku wewnętrznego
Niebieska - dotyczy leków iniekcyjnych
Farmaceuta może dołączyć karteczkę do leku podkreślając, że dany lek jest trucizną:
Dentur subsigno veneni - daj ze znakiem trucizny
D. s. sign. ven!
Odstępstwo, gdy sygnaturę piszemy po łacinie = lekarz sam chce podać lek, wysyła pacjenta do farmaceuty i pacjent wraca do niego lub wypisuje lek dla siebie
D. S. ad manus Medici - do rąk lekarza
D. S. pro me - dla mnie
D. S. usum propium - do użytku własnego
D. S. ad usum veterinarium
W tej części recepty mamy też okres karencji. Należy go zaznaczyć dla poszczególnych tkanek i produktów pochodzących od zwierząt, u których zastosowano dany lek. Dodatkowo winien znaleźć się na sygnaturce lub naklejce.
Część 7 - NOMEN MEDICI
Po lewej - data przepisania recepty
Po prawej - pieczątka i podpis lekarza
Apteka ma prawo nie wydać lekarstwa jeśli nie ma na recepcie daty. Ona stwierdza, że lek ten był potrzebny.
Ważność:
antybiotyki - 7 dni
pozostałe - 30 dni
Recepty są przechowywane w aptekach przez okres 5 lat licząc od końca roku, w którym były zrealizowane. Prowadzony też jest rejestr komputerowy - wpisów 10 lat.
Uwagi ogólne :
recepta może zawierać 1 środek - recepta prosta
recepta ma kilka - recepta złożona
recepta oficynalna = farmakopealna = jej skład można znaleźć w F. polskiej np. na spirytusowy roztwór jodu = jodynę
recepta, która jest przepisana przez lekarza własnego receptariusza - recepta magistralna. Jeżeli przepis nie mieści się na jednej stronie blankietu to musimy go dokończyć na drugiej z zaznaczeniem, że tak jest.
Verte! Verte!
Gdy nastąpi pomyłka, nie musimy go rwać, ale ten błąd przekreślić raz i obok wpisać „Corr.” - poprawiłem = correlisi i postawić pieczątkę lub podpis.
Cito
Citissime możemy zapisać także pod sygnaturą; strzelić pieczątkę
Statim
Recepty na lekarstwa, których stosowanie przewiduje się na dłuższy czas mają dopisek „Reppetatur”.
Recepta prosta:
Rp.
Camphorati spir. 50,0
M. D. S. zewn.
Recepta magistralna:
Rp.
Zini sulfatis 0,03
Acidi borici 0,40
Aq. dest. Ad. 20,00
M. f. gtt. ophthalm
D. S. krople do oczu
Recepta farmakopealna = oficjalna
Rp. Jodi solutionis spirituosi 100,0
(sol. spir)
Lag. orig. N0 1
Recepta złożona:
Rp. Acidi borici
Zinci oxydi
Acidi tannici
Cupri sulfatis aa 10
Talci aa 15,0
M. f. pulv.
D. S. zasypka