FENIKOLE
CHLORAMFENIKOL
TIAMFENIKOL
FLORFENIKOL
SPEKTRUM: szerokie
bakterie G+ i G- (NIE działa na Pseudomonas) chlamydie, riketsje
Florfenikol działa również na szczepy oporne na chloramfenikol i tiamfenikol
EFEKT działania: BAKTERIOSTATYCZNY
MECHANIZM działania: łączenie z podjednostką 50S rybosomu →
hamowanie syntezy białek bakteryjnych
OPORNOŚĆ:
Rozwój oporności jest powolny
- chloramfenikol i tiamfenikol
- unieczynnianie przez enzymy bakteryjne (acetylacja)
- florfenikol - oporny na działanie enzymów acetylujących
FARMAKOKINETYKA
CHLORAMFENIKOL
- bardzo dobrze wchłania się z p.pok.
- szybko i łatwo przenika do tkanek i płynów ustrojowych, przez łożysko i do mleka
- duża objętość dystrybucji
- umiarkowanie wiąże się z białkami - 40%
- wydalany z moczem, głównie w formie nieczynnych metabolitów (90%), jednak 10% formy aktywnej wystarcza do osiągnięcia w moczu stężeń
bakteriostatycznych
TIAMFENIKOL
- mniejsza aktywność przeciwbakteryjna w porównaniu z chloramfenikolem
- bardzo dobrze wchłania się z p.pok. i miejsca iniekcji
- łatwo przenika do tkanek, do OUN, przez łożysko, penetruje wewn. struktury oka, gruczoł krokowy
- w niewielkim stopniu łączy się z białkami (20%)
- bardzo słabo metabolizowany (5%) (wyjątek świnia- wydalany w formie nieczynnych metabolitów - sprzęganie z kwasem glukuronowym) - wydalany głównie z moczem w formie aktywnej, częściowo z żółcią;
FLORFENIKOL
- bardzo dobrze wchłania się z p.pok.
- po iniekcji domięśniowej resorbuje się wolno i działa długo
- wiązanie z białkami - ok. 30 %
- łatwo i szybko przenika do tkanek i płynów ustrojowych
- niezależnie od drogi podania łatwo i szybko przechodzi do mleka - umiarkowanie metabolizowany
- wydalany głównie przez nerki (70%), w większości w formie aktywnej, reszta z żółcią
DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE:
- chloramfenikol - u ludzi anemia aplastyczna typu idiosynkrazji - tiamfenikol i florfenikol są pozbawione tego działania
- wszystkie trzy leki mogą wywołać u zwierząt odwracalne uszkodzenie szpiku kostnego (zależne od wielkości dawki i czasu stosowania leku), manifestujące się głównie zaburzeniami erytropoezy
ZASTOSOWANIE:
CHLORAMFENIKOL Aneks IV
Nie stosujemy u zwierząt producentów żywności!
- stosowany u psów i kotów (ze względu na działania niepożądane został wycofany z lecznictwa ludzi - z wyj. preparatów stosowanych zewnętrznie)
TIAMFENIKOL - u owiec, u bydła, świń, drobiu - doustnie lub i.m.
karencja ok. 20 dni
FLORFENIKOL - i.m. - bydła, świnie, p.o. - świnie, drób
- nie stosować u buhajów rozpłodowych i krów
w okresie laktacji karencja u bydła 30 dni, u świń 20 dni
ANTAGONIZM
- antybiotyki bakteriobójcze
- makrolidy
- linkozamidy
Chloramfenikol jest inhibitorem enzymów mikrosomalnych