Zestaw pytań egzaminu dyplomowego

dla absolwentów studiów stacjonarnych I stopnia

Kierunek: Górnictwo i Geologia

Katedra Inżynierii Gazowniczej

1. Scharakteryzuj pomiar ilościowy gazu ziemnego. Scharakteryzuj rodzaje pomiarów oraz omów niepewności pomiarów.

2. Podaj definicję i charakterystykę hydratów gazu ziemnego. Omów warunki powstawania i podaj sposoby inhibitorowania procesu tworzenia hydratu.

3. Podaj postaci I zasadę termodynamiki. Pokaż postać różniczkową i całkową równań I zasady termodynamiki.

4. Podaj kryteria ustalania wydatku dozwolonego odwiertu.

5. Zdefiniuj krzywą wydajności złoża - omów krzywe dla złoża gazowego i złoża ropno-gazowego.

6. Omów obiegi termodynamiczne (silnik cieplny, chłodziarka, pompa ciepła). Scharakteryzuj obieg Carnota i jego sprawność. Zdefiniuj sprawność termiczną silnika cieplnego, chłodziarki i pompy ciepła.

7. Omów budowę i zasadę działania ciągów redukcyjnych oraz układów pomiarowych
   i korekcji stosowanych w stacjach rozdzielczo-redukcyjno-pomiarowych.

8. Omów krzywą spadku ciśnienia w gazociągach wysokoprężnych - wyprowadź równanie dla jej wykreślenia.

9. Omów rodzaje gazomierzy stosowanych w układach automatyki na stacjach gazowych. Podaj schemat blokowego układu korekcyjnego, przeliczniki.

10. Omów sprężarki i napędy stosowane w tłoczniach gazu.

11. Omów metody obliczania ilości dopływającej wody do złoża oraz dokonać ich oceny dla praktyki przemysłowej.

12. Omów metody prognozowania zapotrzebowania na gaz i obciążeń obliczeniowych sieci gazowych.

13. Omów pojęcia: gaz doskonały, półdoskonały, rzeczywisty. Omów podstawowe własności. Zdefiniuj ciepło właściwe, energię wewnętrzną, entalpię.

14. Omów procesy absorpcji w odsiarczaniu gazu ziemnego.

15. Omów rodzaje i cel nawaniania gazu ziemnego.

16. Omów sposób pomiaru gazu z wykorzystaniem zwężki pomiarowej; podaj zasady jej stosowania oraz krótko omów metodykę obliczeń natężenia przepływu.

17. Podaj cel i charakterystykę metod osuszania gazu ziemnego.

18. Podaj definicję długości zastępczej gazociągu i sposoby jej wyznaczania. Podaj zastosowania w obliczeniach.

19. Podaj kryteria przepływów laminarnych i turbulentnych - zdefiniuj współczynnik oporów liniowych przepływu - podaj metodykę jego obliczania.

20. Podaj metodykę obliczania oporów przepływów płynów nieściśliwych. Podaj metodykę obliczeń przepływów w gazociągach niskociśnieniowych.

21. Podaj podstawy procesu adsorpcji, omów równanie izotermy adsorpcji oraz wymień rodzaje
    i scharakteryzuj sorbenty stałe stosowane w procesach uzdatniania gazu ziemnego.

22. Omów rolę przetłoczni w systemie przesyłu gazu oraz podaj sposób określenia jej miejsca na trasie gazociągu.

23. Podaj rodzaje filtracji i charakterystykę filtrów stosowanych w transporcie i dystrybucji gazu.

24. Podaj charakterystykę istniejącego systemu gazowniczego i perspektywy rozwoju. Podaj krajowe źródła gazu, import gazu z uwzględnieniem LNG.

25. Podaj definicję współczynnika ściśliwości gazu Z i sposoby wyznaczania wartości tego współczynnika.

26. Omów podstawowe równania mechaniki płynów: zasadę zachowania masy, pędu i energii. Zdefiniuj równanie Bernoulliego dla płynu doskonałego i jego zastosowanie.

27. Omów przemiany charakterystyczne gazu doskonałego (izochoryczna, izobaryczna, izotermiczna, adiabatyczna, politropowa).

28. Scharakteryzuj rodzaje przepływów dwufazowych w odwiercie. Omów sposoby wspomagania procesu wynoszenia wody z odwiertu.

29. Omów proces spalania gazu, wyjaśnij pojęcie współczynnika nadmiaru powietrza. Podaj definicje granic wybuchowości gazu

30. Omów rolę podziemnych magazynów gazu w przemyśle gazowniczym.

31. Scharakteryzuj materiały przeznaczone na budowę gazociągów.

32. Scharakteryzuj i przedstaw graficzną interpretację stanów hydrodynamicznych złóż.

33. Wyjaśnij pojęcie konturu ostrego i rozmytego przy wzajemnym wypieraniu się płynów. Wyjaśnij pojęcie dyfuzji i dyspersji przy wzajemnym przemieszczaniu się płynów w złożu.

34. Wyjaśnij pojęcie zasady superpozycji w inżynierii złożowej - podaj, co najmniej dwa przykłady jej zastosowania w tym modelowanie granic.

35. Podaj zasady projektowania i budowy przyłączy gazowych do budynków.

36. Zdefiniuj rury hydraulicznie gładkie, podaj kryteria przepływów laminarnych i turbulentnych w rurach gładkich i chropowatych. Podaj definicję chropowatości bezwzględnej gazociągu, omów sposób jej określenia.

37. Omów charakterystykę dyszy Bendemana w gazownictwie ziemnym. Zdefiniuj przepływ krytyczny.

38. Scharakteryzuj zasady budowy gazociągów na gruntach niestabilnych.

39. Scharakteryzuj znane układy skojarzone do produkcji energii (kogeneracja, trójgeneracja)

40. Podaj i omów kryteria zamienności gazów.

Katedra Wiertnictwa i Geoinżynierii

1. Wymienić metody cementowania kolumn rur okładzinowych i jedną z nich opisać.

2. Na czym polega zasada działania wgłębnego silnika hydraulicznego.

3. Sporządzanie i sposoby oczyszczania płuczek wiertniczych (opisać urządzenia mechaniczne).

4. Pomiar parametrów technologicznych świeżych i stwardniałych zaczynów uszczelniających.

5. Rodzaje narzędzi wiercących stosowanych w wiertnictwie normalnośrednicowym.

6. Rodzaje i zadania płuczek wiertniczych.

7. Parametry płuczek wiertniczych i przyrządy do ich pomiaru.

8. Sposoby regulacji parametrów płuczek wiertniczych; materiały płuczkowe.

9. Przedstawić algorytm cementowania kolumn rur okładzinowych oraz scharakteryzować sprzęt stosowany podczas cementowania.

10. Techniczno-ekonomiczne wskaźniki wiercenia otworów.

11. Zasady doboru nacisku osiowego i prędkości obrotowej dla świdrów gryzowych.

12. Opisać rodzaje połączeń gwintowych rur okładzinowych.

13. Wymienić elementy wchodzące w skład przewodu wiertniczego.

14. Opisać metody uszczelniania ośrodka gruntowego oraz masywu skalnego.

15. Opisać rodzaje rdzeniówek wiertniczych oraz krótko je scharakteryzować.

16. Od jakich właściwości fizycznych ośrodka gruntowego oraz parametrów technologicznych zaczynów uszczelniających zależy promień rozchodzenia się iniektu.

17. Konstrukcje otworów wiertniczych różnego przeznaczenia.

18. Scharakteryzować wiercenia kierunkowe.

19. Opisać objawy zagrożenia erupcyjnego przy wierceniu otworów naftowych oraz podać metody likwidacji erupcji wstępnej.

20. Podać zasady doboru płuczek wiertniczych do dowiercania złóż surowców płynnych.

21. Wymienić rodzaje kolumn rur okładzinowych, podać ich przeznaczenie i najczęściej stosowane średnice.

22. Podział technologii bezwykopowych. Opisać jedną wybraną.

23. Omówić podstawowe metody rekonstrukcji i rehabilitacji technicznej gazociągów.

24. Kryteria optymalizacji procesu wiercenia.

25. Podać algorytm obliczania wytrzymałości przewodu wiertniczego do wierceń obrotowych.

26. Zasady eksploatacji przewodu wiertniczego; zalecany moment skręcania połączeń gwintowych.

27. Rodzaje naprężeń działających na kolumny rur okładzinowych.

28. Uzbrojenie i wyposażenie techniczne kolumn rur okładzinowych.

29. Zasady projektowania mechanicznych parametrów technologii wiercenia otworów.

30. Zasady projektowania hydraulicznych parametrów technologii wiercenia otworów świdrami dyszowymi.

31. Na czym polega kod IADC klasyfikacji świdrów gryzowych.

32. Opisać metodę Fullertona.

33. Właściwości mechaniczne materiałów.

34. Przedstawić schemat kinematyczny układu napędowego wiertnicy.

35. Budowa i działanie głowic przeciwerupcyjnych.

36. Podział i kryteria doboru morskich jednostek wiertniczych i wydobywczych.

37. Wymienić i scharakteryzować fazy wykonywania przewiertu w technologii HDD.

38. Opisać test zwiercalności.

39. Obliczyć objętość płuczki polimerowo-potasowej o gęstości 1,05 g/cm³ i o składzie (% wagowy): bentonit-3%; KMC (Polofix LV)-1,5%; KCl-3%; PHPA (częściowo hydrolizowany poliakryloamid)-0,5%; XCD (biopolimer)-0,3% oraz ilość poszczególnych składników do jej sporządzenia w celu odwiercenia otworu o głębokości 2 850 m i przy założeniu stałej średnicy otworu 216 mm.

40. Obliczyć masę oraz objętość każdego ze składników potrzebnych dla przygotowania 1 m³ zaczynu uszczelniającego na podstawie opracowanej w laboratorium receptury:

- masa suchego cementu, m_c = 0,35 kg;

- objętość cieczy zarobowej V_w = 45 ∙ 10^-5 m³;

- masa suchego iłu m_i = 0,031 kg;

- objętość szkła wodnego V_s = 17 ∙ 10^-6 m³;

- masa węglanu sodu m_k = 0,015 kg;

- gęstość suchego cementu ρ _c = 3200 kg/m³;

- gęstość węglanu sodu ρ _k = 2020 kg/m³;

- gęstość suchego iłu ρ _i = 2700 kg/m³;

- gęstość cieczy zarobowej ρ _w = 1000 kg/m³;

- gęstość szkła wodnego ρ _s = 3150 kg/m³;

Katedra Inżynierii Naftowej

1. Przedstaw warunki uzyskania koncesji na eksploatację złoża węglowodorów.

2. Omów zagospodarowanie złóż kopalin. Co to jest obszar i teren górniczy.

3. Co należy rozumieć pod określeniem „ruch zakładu górniczego”. Przedstaw wymagania do planu ruchu.

4. Omów kwalifikacje i uprawnienia wymagane od osób pełniących funkcje kierownika ruchu zakładu górniczego.

5. Systemy energetyczne złóż ropy naftowej.

6. Przedstawić podział tektoniczny Karpat Polskich.

7. Podać określenie skały macierzystej oraz wymienić elementy wpływające na jej efektywność.

8. Zmiana podstawowych parametrów eksploatacyjnych złoża (Q, WG, WW, P) w funkcji czasu w warunkach poszczególnych systemów energetycznych.

9. Podać określenie systemu naftowego oraz wymienić jego elementy z krótką charakterystyką.

10. Rodzaje filtrów studziennych.

11. Dopływ wody do studni zupełnej w ustalonych warunkach filtracji - poziom nieograniczony (wzory Dupuit'a)..

12. Wymienić elementy monitoringu stosowane w ochronie środowiska.

13. Efektywność systemów energetycznych złoża i wpływ na współczynnik sczerpania.

14. Przepuszczalność skały - definicja, rodzaje oraz metody określania.

15. Anizotropia i niejednorodność własności skał, wpływ tych zjawisk na eksploatację.

16. Prawo liniowej filtracji Darcy - definicja, zastosowanie, kryteria stosowalności.

17. Ciśnienie kapilarne w złożu ropy naftowej i efekty z nim związane.

18. Definicja i zmiana w funkcji ciśnienia podstawowych własności płynów złożowych (Bo, Bg, Rs, μ, ρ).

19. Czynniki wpływające na doskonałość hydrodynamiczną odwiertów eksploatacyjnych.

20. Podać przyczyny zmian parametrów strefy przyodwiertowej.

21. Skin effect” - definicja, rodzaje i wpływ na eksploatację.

22. Wpływ perforacji na dopływ do odwiertu.

23. Obliczenie ciśnienia dennego statycznego dla odwiertu ropno-gazowego. Wykres rozkładu ciśnienia.

24. Średnie ciśnienie złożowe i ciśnienie zredukowane - cel i metoda wyznaczania.

25. Zastosowanie analizy węzłowej do określania wydajności eksploatacyjnych otworów.

26. Klasyfikacja metod wydobycia ropy naftowej.

27. Warunek istnienia samoczynnego wypływu ropy z odwiertu.

28. Urządzenia wydobywcze stosowane na złożach ropy naftowej - podstawowe kryteria zastosowania.

29. Tłokowa żerdziowa pompa wgłębna - budowa i zasada działania. Zalety i wady stosowania żerdziowej pompy wgłębnej.

30. Pomiary gęstości i zawartości wody w płynie złożowym wydobywanym z odwiertu eksploatacyjnego (przyrządy, zasady interpretacji, zastosowanie).

31. Pomiary lepkości płynów złożowych wydobywanych z odwiertu eksploatacyjnego (przyrządy, zasady interpretacji, zastosowanie).

32. Metody intensyfikacji (stymulacji) wydobycia. Zasady doboru metody w zależności od warunków złożowych.

33. Główne parametry technologiczne zabiegu szczelinowania hydraulicznego.

34. Modele geometrii szczeliny stosowane w projektowaniu zabiegu szczelinowania hydraulicznego.

35. Charakterystyka cieczy szczelinujących.

36. Podstawowe parametry technologii kwasowania odwiertów. Rodzaje cieczy kwasujących.

37. Ocena efektywności zbiegów intensyfikacji wydobycia ropy naftowej

38. Oczyszczanie ropy naftowej i gazu ziemnego: odwadnianie, odsalanie, demulgacja i deparafinacja ropy naftowej, usuwanie siarkowodoru z ropy naftowej i gazu ziemnego.

39. Magazynowanie ropy naftowej i gazoliny w zbiornikach.

40. Definicja gradientu funkcji skalarnej i jego zastosowanie w inżynierii naftowej

17-08-2011 r.

---