SZPINAK LISCIOWY- ZWYCZAJNY- to roslina wiatropylne, owoc to jednonasienny orzeszek. Roslina dnia dlugiego BUDOWA MORFOLOGICZNA- 1. system korzeniowy- palowy, korzeń główny siega powyżej 1m wglab gleby a korzenie boczne wyrastaja w 2 rzędach. Główna masa korzeni sięga do głębokości 20-25 cm. 2. lodyga- na początku jest krotka, średnia wysokość około 7cm. Lodyga u szpinaku zaczyna się wydłużać w okresie wytwarzania organow generatywnych, dochodzi wówczas do 1,5 m. 3. liście- część jadalna, wyrastają w postaci rozety, są owalne, okrągłe, albo trójkątnie strzałkowate, barwa od jasnej do ciemnozielonej. Ogonki liściowe 5-10cm W POPULACJI SZPINAKU WYRÓŻNIAMY 4 TYPY ROŚLIN- 1. skrajnie meski, kwiaty meskie, pedy kwiatostanowe w gornej czesci nieulistnione. Wyrastaja wczesniej niż u pozostałych typow roślin, tak jak i najwcześniej zakwitaja- male rozety liściowe. 2. wegetatywnie meski- kwiaty meskie, ulistnione pedy kwiatostanowe, rozety liściowe wieksze i pedu kwiatostanowe wyrastaja pozniej niż u osobnikow skrajnie meskich. 3. żeński- pedy kwiatostanowe ulistnione, duze rozety liściowe, najpóźniej zakwitające. 4. jednopienne- kwiaty meskie, żeńskie i obupłciowe. Pedy kwiatostanowe obficie ulistnione. Rozety liściowe SA podobnej wielkości jak u roślin żeńskich. Plenniejsze SA te typy, które wytwarzaja duze rozety liściowe i pozniej kwitna. CECHY MORFOLOGICZNE RÓŻNICUJĄCE ODMIANY- 1)pokroj roślin- w zależności od długości ogonkow liściowych oraz liczby lisci w rozecie, mogą mieć wzniesiony lub bardziej rozłożysty. W uprawie wielkotowarowej wybiera się odmiany o pokroju wzniesionym, 2)liscie- kształt blaszki liściowej, 3)barwa lisci- od jasnozielonej do ciemnozielonej, 4)powierzchnia blaszki liściowej- gładka, w roznym stopniu pomarszczona. Odmiany o gładkiej powierzchni szybciej wiedna i traca turgor. Mocno pomarszczone gorzej umyc.CECHY UZYTKOWE RÓŻNICUJĄCE ODMIANY- 1)odporność roślin na wybijanie w pedy kwiatostanowe, 2)odporność odmian na niskie temp- terminem uprawy jest okres jesienny gdzie zimuja na polu, 3)plenność- odm o dużych lisciach bardziej plenna ODMIANY ODPORNE NA MROZ- zimujące na polu- olbrzym zimowy, markiza f1, asta f1, ODMIANY DO UPRAWY WIOSNA I JESIEN- sportem f1, butterfly ROZNICA MIEDZY SZPINAKIEM ZWYCZAJNYM A NOWOZELANDZKIM- ZWYCZAJNY- przynależność do innych rodzin: komosowate, system korzeniowy dobrze rozwiniety- korzen glowny do głębokości >1m, roslina dnia dlugiego-traci wartość handlowa gdy zakwita, populacja obejmuje wszystkie typy roślin, obcopylna-wiatropylna, roslina tworzy rozete lisciowa-powierzchnia łodygi gladka, czesc jadalna to liscie- zbior jednokrotny, kształt liscia- owalny, okrągły SZPINAK NOWOZELANDZKI- pryszczyrnicowate, dobrze rozwiniety ale plytki, roslina fotoperiodycznie obojetna- gdy zakwita to nie traci wartości handlowej, tylko kwiaty obupłciowe, samopylna i obcopylna, lodyga plozaca- rozgaleziona, powierzchnia szorstka, czesc jadalna liscie- wierzcholki pędów- zbior wielokrotny, kształt lisci- romboidalnotrojkatny, mniejsze liscie SELER KORZENIOWY- BUDOWA MORFOLOGICZNA- 1)system korzeniowy- palowy na którym wyrastaja w dwóch potrojnych rzedach korzenie boczne. Ma dobre zdolności regeneracyjne, co wykorzystywane jest przy produkcji rozsady, 2)liscie- pierwsze liscie selera maja blaszke lisciowa wcinana w 3 duze żeby. Nastepne liscie wyrastaja już na mocno zgrubialej łodydze łodydze skroconych międzywęźlach międzywęźlach tworza rozete zlozona z 12-15 lisci. SA to liscie dwukrotniepierzastodzielne. Skaladaja się zatem z szerokich odcinkow o pilkowanych brzegach. SA gładkie błyszczące, trójkątne w zarysie. Barwa jest ciemnozielona zwykle. Blaszka osadzona jest na dlugich, gładkich ogonkach liściowych, 3)korzen- pod skorka jest tkanka perynhematyczna kolory białego, powinna być scisla, twarda. Z czasem ciemnieje i tworza się puste przestwory CECHY MORFOLOGICZNE RÓŻNICUJĄCE ODMIANY- 1)pokroj roślin- w zależności od długości oraz stopnia sztywności ogonkow liściowych wyrozniamy- pokroj wzniesiony, polwzniesiony, rozpierzchly, 2)kształt korzenia spichrzowego- dzielimy na 3 grupy- kształt spłaszczony, zbliżony do kulistego, owalny, kopytkowaty, 3)wielkość korzenia- srednia jednostkowa masa- mniejsze`masa 200-300 g, wieksze masa 800-1000 g, 4)grubość korzeni bocznych i miejsce ich wyrastania- dobra odmiana powinna się charakteryzowac - slabo wykształconymi korzeniami bocznymi wyrastającymi wyłącznie z dolnej czesci zgrubienia, 5)jakość miąższu- dobra odmiana powinna charakteryzowac się- miąższem ścisłym bez tendencji do wystepywania rdzawych plam i bez pustych przestrzeni CECHY UZYTKOWE- 1)plenności- zroznicowana jest od odmiany i od wielkości korzenia, 2)długość okresu wegetacyjnego- od siewu do zbioru- wczesne- 6,5-7 miesiecy, pozne 7,5-8 miesiecy, 3)tendencja roślin do pospiechowatosci ODMIANY SELERA- jabłkowy GOF, odrzański ZIF, makar, brillant, Dakar, diamant, gol, luna, feniks, president, pronz, talar WYMAGANIA KLIMATYCZNE -temp. wzrostu 15-180C w dzień, o kilka stopni niższe w nocy przy dość wysokiej wilgotności, dobrze znosi krótkotrwałe spadki temp poniżej 00C, wyrośnięte rośliny znoszą do -6, korzenie po przemarznięciu gniją, dłuższy okres wschodów poniżej -100C po posadzeniu rozsady na pole wywołuję jaryzację i tworzenie pośpiechów, dlatego rozsadę najlepiej posądzić w IIpoł maja, a w lata chłodne nawet w pierwszych dniach czerwca, w czasie produkcji rozsady wymaga dobrych warunków świetlnych, wysokie wymagania wodne(przy braku wody silnie rozwijają się korzenie boczne, okres krytyczny na niedobór wody to faza grubienia korzeni(od VII-X) WYMAGANIA GLEBOWE -najodpowiedniejsze są gleby średnie o wysokiej zawartości próchnicy, w dobrej strukturze, zasobne w składniki pokarmowe i wodę, wysokie plony uzyskuję się na dobrze zmodernizowanych i odpowiednio nawożonych glebach torfowych, odczyn gleby 6,5-7,5 ZMIANOWANIE -po sobie po 4latach, dobrym stanowiskiem pod seler są kapustne, cebulowe i motylkowe, przedplon sałato rzodkiew szpinak, na mniejszych powierzchniach uprawa współrzędna; seler z ogórkiem, kalafiorem, cebulą z dymki, uprawia się go w I roku po oborniku w dawce 30t/ha lub na przeoranych jesienią nawozach zielonych, b.dobrym przedplonem letnim jest bobik, (działanie podobne do obornika) NAWOŻENIE-wysiew nawozów jesienią przed orką lub wiosna pod kultywator, nawóz potasowy (K) stosuję się w formie chlorkowej(korzystniejsza nich siarczanowa), N-150-200kg/ha, połowe przed sadzeniem rozsady, pozostała część 1-2 razy pogłównie, nie później niż do poł.sierpnia, w warunkach przeciętnych bez analizy gleby dawki nawozów; 400-600kg NPK w stosunku 2:2:3, na glebach torfowych i mineralnych może wystąpić potrzeba nawożenia borem i molibdenem: dla boru -baroks w dawce 20-30kg/ha, a dla molibdenu; wapnowanie oraz nawożenie molibdenem amonu lub sodu w dawce 2-4kg/ha METODY UPRAWY Wyłącznie z rozsady. -siew do skrzynek w szklarni lub do ciepłego inspektu w ilości 3-5g/m2 w okresie od poł.II do pocz.III, produkcja rozsady trwa 3miesiące, przy sadzeniu rozsady na początku VI siew może być opóźniony, nasiona wrażliwe na septoriozę zaprawiać przed siewem, dla uzyskania rozsady potrzebnej do obsadzenia 1ha należy wysiać 10-120g nasion, do wschodów temp 22-240C, potem do 14-180C, w dzień 11-140C, pikowanie przeprowadza się 2-3tyg po wschodach, gdy siewki wytworzą pierwsze liście właściwe, do ciepłego inspektu lub tunelu foliowego w rozstawie 5x5cm, rozsadę należy zahartować, rozsadę sadzimy, gdy ma wykształconych 3-5liści właściwych, po nastaniu cieplejszych dni, zwykle 2poł.V lub na pocz.VI w rozstawie 30-50x20-30cm, na 1ha sadzi się przeciętnie 80-90tys.roślin ZBIÓR -pęczkowy- po 60-8tyg uprawy na miejscu stałym(ok.. 10 liści właściwych), na użytkowanie jesienne oraz przechowywania zbór w X lub na pocz.XI, przeciętny plon 15-25t/ha, optymalna temp przechowywania 0-10C, a wilgotność powietrza 95% BURAK ĆWIKŁOWY- BUDOWA MORFOLOGICZNA- 1)system korzeniowy- palowy, pod skorka jest tkanka tworcza, wiazki sitowo-naczyniowe, przeplatające się pierścienie z tkankami miękiszowymi. Pierścienie tkanek łykodrzewnych SA jasniejsze niż pozostale. Udzial poszczególnych 3 elementow jest różny w zależności od odmian- u kształtu spłaszczony i kulisty największy udzial ma czesc podliscieniowa, u wydłużonego- maja kształt korzeni siewek, najbardziej rozbudowany, 2)liscie- w 1 roku wegetacji SA odziomkowe, ułożone na dlugich, soczystych ogonkach liściowych, skretolegle tworza rozete. Blaszka jest trojkatna lub owalna w zarysie. Barwa lisci roznych odmian waha się od bladozielonej do fioletowoczerwonej. W 2 roku uprawy tworza się pedy kwiatostanowe CECHY MORFOLOGICZNE RÓŻNICUJĄCE ODMIANY- 1)kształt blaszki liściowej- bardzo waskie, trójkątne w zarysie, owalne, 2)kształt korzenia- spłaszczony, kulisty, owalny, wydłużony- cylindryczny. Kształt oceniamy w pozniejszym okresie. U młodych roślin korzen jest wydłużony dopiero z czasem rozwoju przybiera dla danej odmiany kształt. Kształt korzenia jest w pewnym sensie skorelowany z długością okresu wegetacji- odmiany o kształcie spłaszczonym , wczesne, o wydłużonym, maja zwykle dłuższy okres wegetacji. Na kształt korzenia maja wpływ warunki uprawy np. na glebach ciezszych deformuje się korzen. 3)zabarwienie miąższu- rozne odcienie czerwieni. Świadczy o tym zawartość betaniny. Lekkie wiazki łykodrzewne- odmiana bardziej pozadana. 4)powierzchnia skorki- gladka albo chropowata. Często powierzchnia jest chropowata w gornej czesci skorki. CECHY UZYTKOWE- 1)plenność- im wieksze` korzenie tym odmiana plenniejsza, 2)długość okresu wegetacji- od siewu do zbioru- odm wczesne od ok. 3 miesiecy, od pozne od ok. 5 miesiecy PODZIAL NA GRUPY W ZALEŻNOŚCI OD KSZTAŁTU KORZENIA SPICHRZOWEGO- 1) SPICHRZOWEGO korzeniach spłaszczonych- egipski, Patryk, wodan, 2)o korzeniach kulistych lub owalnych- okrągły ciemnoczerwony- czerwona kula NOE, bikores, glob f1, 3)o korzeniach wydłużonych- opolski, rywal, korono, rocket WYMAGANIA KLIMATYCZNE -roślina klimatu umiarkowanego, nasiona zaczynają kiełkować w temp 80C, optymalna temp wzrostu 15-180C, młode siewki i wyrośnięte korzenie wrażliwe na przymrozki, niekorzystny dłuższy okres chłodów <100C(jarowizacja i wybijanie w pośpiechy), jest rośliną światłolubną- uprawa w stanowiskach nasłonecznionych, optymalna wilg gleby. 60-70% ogólnej pojemności wodnej, nie jest wrażliwa na krótkotrwały okres suszy, największe wymagania wodne okres kiełkowania i wschodów oraz w czasie grubienia korzeni WYMAGANIA GLEBOWE -najlepsze gleby to utrzymane w dobrej kulturze , piaszczysto-gliniaste, o dużej zawartości próchnicy, czarnoziemy, mady i lessy, wrażliwy na kwaśny odczyn gleby, optymalne pH 6-7,5 ZMIANOWANIE -uprawa w 2 roku po oborniku, po wszystkich roślinach warzywnych, za wyjątkiem szpinaku i warzywach korzeniowych, przy opóźnionym wysiewie(przechowywanie), wiosną pole można wykorzystać pod uprawę przedplonu tj sałata, rzodkiewka, kalarepa, w uprawie poplonowej buraków dla przemysłu wiosną mogą być uprawiane także warzywa tj kalafior, kapusta wczesna, groch na zielono NAWOŻENIE -standardowa zawartość składników w 1dm3 wynosi; 100-150mgN, 50mg P i 150-175mg K, przy niższej zasobności gleby nawożenie uzupełniające P i K stosowane jesienią pod orkę lub wczesną wiosna, całkowita dawka azotu 80-100kg/haN- przed siewem buraków, przy braku analizy gleby nawożenie 250-450kg/ha NPK w stosunku 2:2:3 UPRAWA WYŁĄCZNIE Z SIEWU WPROST NA POLE, siew wczesna wiosną po ogrzaniu gleby do temp 80C, na zbiór pęczkowy IV, na użytkowanie letnie i jesienne w V, na przechowywanie zimą VI, w celu uzyskania małych korzeni wykorzystywanych przez przemysł przetwórczy wysiew w poł. VII, norma wysiewu na 12-20kg/ha, odległośc rzędów 30-50cm a w wysiewie pasowo-rzędowym daje się 4rzędy co 30cm a międzyrzędzie szerokości 45cm, na zbiór pęczkowy i dla przemysłu odległość rzędów do 20mc i większa norma wysiewu 25kg/ha, głębokość siewu 1-2cm na glebach cięższych i 2-3cm na glebach lżejszyc ZBIÓR -pęczkowy VI, na użytek letni i wczesnojesienny VIII-IX, przeznaczony dla przemysłu i do przechowywania IX-pocz.X, do spożycia średnica korzeni 4-10cm, dla przemysłu 4-8cm, do konserwowania 2,5-5cm, do przechowywania średnica 7-10cm, z plantacji obsiewanej w końcu V i w VI. MARCHEW- roslina 2 letnia. BUDOWA MORFOLOGICZNA- 1)system korzeniowy- palowy, którego głębokość dochodzi 1,5m. najwieksza masa korzeni znajduje się na gleb 60-70 cm, 2)liscie- w 1 roku uprawy roslina wytwarza rozete lisci, SA to liscie złożone 3-5 krotkie pierzastodzielne. Blaszka lisciowa jest trojkatna w zarysie. Ogonki liściowe SA przewaznie gładkie, u niektórych odmian wystepuje owłosienie, 3)korzen spichrzowy- glowa powstaje z czesci nadliscieniowej (epikotyl), ramiona z czesci podliścieniowej (hipokotyl), natomiast wieksza czesc korzenia stanowia wyrastające w 4 rzedach korzenie boczne- powstaje z gornej czesci korzenia palowego siewki (największy udzial). Budowa : skórka, warstwa korowa, centralna czescia korzenia zajmuje walec osiowy, pomiedzy jest pierścień miazgi twórczej zwanej kambium. Komorki tej miazgi dziela się na zewnatrz powodując przyrost warstwy korowej. Korzen spichrzowy pojawia się po 30 dniach od wschodow. Najpierw korzen wydluza się, w dalszym etapie przyrasta na długość jak i na grubosc i pod koniec okresu wegetacji przyrasta na grubosc. Na początku korzen ma bardzo jasny kolor a potem wybarwia się na pomarańczowo. U odmian wczesnych 70-80 dniach do 80-125 dniach, u domian poznych karoten gromadzi się najwcześniej w gornych partiach korzenia, a potem przechodzi na dol. Mlody korzen jest jasniej wybarwiony. W 2 roku uprawy zapasowe składniki, które zgromadzone SA w korzeniach SA wykorzystywane do do wytwarzania nowych korzeni lisci odziomkowych i pedow kwiatostanowych. Kwiatostany to baldachy. Owoc to rozlupka. Marchew to roslina obcopylna. CECHY ROZPOZNAWCZE I UZYTKOWE ODMIAN- odmiany marchwii rozroznia się glownie na podstawie cech korzenia spichrzowego, natomiast w mniejszym stopniu na podstawie cech rozety liściowej. W srod tych cech rozróżniamy cechy bardziej stabilne oraz bardziej zmienne pod wpływem warunkow wzrostu. CECHY STABILNE- współczynnik kształtu, procentowy udzial walca osiowego w korzeniu, intensywność zabarwienia warstwy korowej i walca osiowego CECHY MNIEJ STABILNE- kształt, wielkość korzenia, plenność, pokroj i typ rozety liściowej POKROJ ROSLINY- w zależności od długości ogonka liściowego wyróżniamy typy- wzniesiony, rozłożysty, pośredni KSZTALT KORZENIA SPICHRZOWEGO- zbliżony do kulistego, stozkowaty, stopniowo zwężający się ku dolowi, walcowaty. Odmiany bardzo wczesne maja korzenie kulistawe lub stozkowate. Natomiast najbardziej wskazane odmiany powinny mieć kształt walcowaty. Odmiany walcowate podczas mycia, krojenia daja najmniej odpadow. Najbardziej plenne SA odmiany walcowate. Maja jednak duze wymagania co do gleb- lżejsze, zasobne w prochnice WSPOLCZYNNIK ZBIEZNOSCI- wyraza stosunek średnicy korzenia w ramionach do średnicy korzenia mierzonej ok. 1 cm od nasady KSZTALT RAMION KORZENIA- spadziste, zaokrąglone, proste KSZTALT NASADY- temp zakończone, owalny, klinowaty GLOWA MOŻE BYĆ- wklesla, plaska, wypukla WIELKOSC KORZENIA- na podstawie średniej jednostkowej masy dzielimy: 250 g lub powyżej, 50 g DLUGOSC KORZENIA- - odmiany o korzeniach krotkich od 3-120 cm (odmiany bardzo wczesne i wczesne na zbior peczkowy, kulistawy , stozkowaty), - odmiany o korzeniu półdługim od 12-16 cm 9uprawa wczesna, zbior w okresie lata- wczesnej jesieni), - o dlugim korzeniu- 16-25 cm (uprawiane na uzytek jesienny oraz do przechowywania przez zime) POWIERZCHNIA KORZENIA- gladka, lekko karbowana. Na skorce korzeni występują blizny po bocznych, opadłych korzeniach, które mogą być wyrazne albo slabo zaznaczone. SREDNICA WALCA OSIOWEGO- waha się od 20 do 80 %. Najbardziej cenne odmiany będą te gdzie jest największy udzial walca osiowego. KSZTALT WALCA OSIOWEGO- okrągły, czworokątny, lekko gwiaździsty, silnie gwiaździsty BARWA SKÓRKI KORZENIA- od jasnopomaranczowej poprzez pomaranczowa do ciemnopomarańczowej. Jest zalezna od ilości karotenoidu. Jasniejsze zabarwienie walca osiowego np. barwa zołta jest negatywna cecha odmiany. Ciemne zabarwienie zarówno czesci korowej jak i walca osiowego oraz jednolitości zabarwienia obu tych czesci stanowi jedna z najważniejszych cech jakościowych odmian marchwii CECHY UZYTKOWE - 1)plenność, 2)długość okresu wegetacji (od wschodu do zbioru)- odmiany bardzo wczesne <85 dni, wczesne 85-110 dni, sredniowczesne 115-140 dni, sredniopozne i pozne >150 dni PIETRUSZKA KORZENIOWA- roslina 2 letnia BUDOWA MORFOLOGICZNA- 1)system korzeniowy- palowy, 2)liscie- w 1 roku wegetacji to liscie odziomkowe, liscie gładkie, błyszczące, nieowłosione, SA to liscie złożone- potrojnie, pierzastodzielne, trójkątne w zarysie. Osadzone na dlugich ogonkach, 3)korzen spichrzowy- w budowie bierze udzial- epikotyl, powstaje glowa, - hipokotyl, powstaja ramiona, wieksza czesc powstaje z nasadowej czesci korzenia palowego siewki. Korzen ten jest wydłużony, zbiegający się ku dołowi, a stopniowo przechodzi w korzen palowy. Na przekroju poprzecznym możemy wyszczególnić: najwieksza czesc korzenia ½ do ¾ stanowi walec osiowy, warstwa korowa wystepuje w postaci zewnętrznego paska. W 2 roku uprawy z Paczków z glowy korzenia wybijaja liscie a nastepnie ulistnione i rozgałęzione pedy kwiatostanowe, 4)kwiaty- obupłciowe, zebrane w baldachy DWIE FORMY PIETRUSZKI KORZENIOWEJ- 1)forma pierwotna o korzeniu dlugim, ostro zakończonym. Odmiany takie maja dłuższy okres wegetacji, SA to odmiany z grupy sredniopoznych i poznych, 2)odmiany o korzeniu spichrzowym krótszym, o krótszym okresie wegetacji. CECHY ROZNICUJACE ODMIANY- 1)pokrój roślin- wysrozniamy- wzniesiony, rozpierzchly, polwzniesiony, 2)długość korzenia spichrzowego- wyróżniamy 3 grupy: a)odmiany o korzeniu krótkim, którego długość dochodzi do <15cm, b)półdługi 15-20 cm, c)dlugi- <20 cm. Odmiany o krotkim korzeniu to krotsza wegetacja. Korzenie tych odmian na ogół zle się przechowuja, dlatego korzenie takiebezposrednio się spozywa. Odmiany o półdługich korzeniach- otrzymuje się dobre, wysokie plony, dobrze się przechgowuja. Odmiany o dlugim korzeniu doskonale zimuja na polu i znosza niskie temp. ,3)kształt korzenia- zazwyczaj stozkowaty, 4)zabarwienie skorki, zabarwienie miąższu. Barwa skorki może być biala, zołtawa lub brunatna. Powierzchnia skorki może być gladka lub tez chropowata poryta nierównościami. CECHY UZYTKOWE- 1)plenność- korzenie dlugie, duze, 2)długość okresu wegetacji- odmiany wczesne, sredniopozne, pozne od 5 do 7 miesiecy WAROTSC ODZYWCZA- czesc jadalna- korzenie i liscie, w okresie zimowym bierze się ja do pedzenia na zbior zielonej naci, w 100 g świeżej masy znajduje się 39 mg wit C, WYMAGANIA KLIMATYCZNE- klimat umiarkowany, nie ma wysokich wymagan termicznych, kielkowanie nasion 2-3 *C, a mlode siewki znosza przymrozki do -9*C, wyrośnięte korzenie mogą zimowac na polu, wysokie wymagania wodne (niedostatek wody- wydluza się okres kielkowania nasion, nierowne wschody), susza w pozniejszym okresie powoduje nizszy plon, rozwidlenie korzeni, WYMAGANIA GLEBOWE- gleby próchnicze. Żyzne o dużej pjemnosci wodnej, odczyn zbliżony do obojętnego ZMIANOWANIE, NAWOZENIE I UPRAWA GLEBY- uprawa w 2 roku po oborniku, gleby słabe- obornik jesienia w 20-30 t/ha, uprawa po warzywach pozostawiające gleby nie zachwaszczone- cebule, kapusty, zboza, dyniowate, okopowe; nie wolno uprawiac pietruszki po sobie ani po innych z tej grupy, nawożenie mineralne- fosfor 40 mg P na 1 dm3, potasu 125 mg na glebach ciezszych i 150 mg na glebach lżejszych, nawożenie N 80-150 kg N/ha- przedsiewnie i czesciowo pogłownie METODY UPRAWY- z siewu nasion i na redlinach. Termin siewu- wczesna wiosna, w uprawie na zbior peczkowy- siew przedzimowy, odległość rzedow 20-25 cm, na zbior jesienny odległość rzedów 30-45 cm, siew wczesny w dobrze wilgotna glebe 4-5 kg nasion, siew opóźniony 6 kg na / ha, w okresie przedzimowym 7 kg/ha, siew nasion podkiełkowanych lub stratyfikowanych, siew na głębokości 1-3 cm ZABIEGI PIELEGNACYJNE- niszczenie skorupy glebowej, przerzedzanie zbyt gestych wschodów, stopniowe przeorywanie roślin, odległość w rzedach 4-6 cm, stosowanie herbicydów, nawadnianie 3-5 krotne od VII do IX, dawka polewowa 25-30 mm ZBIÓR I PRZECHOWYWANIE- zbior na sprzedaz w peczkach koniec V pocz. VI, korzenie do przechowywania zbiór X i XI reczny, plon 20-30 t/ha, do zimowego pedzenia korzenie niehandlowe, zniekształcone, do przechowywania- korzenie zdrowe, wyrośnięte i nie zwiędnięte, w czasie przechowywania temp 0-1*C, wilgotność wzgledna 95-98%, w kopcach, przechowalnich, chlodnie
KALAFIOR -róż a zawiera do 2,5 % białka, składniki mineralne i Wit głownie C, sucha masa 8-9% zawiera mało błonnika - roslina dietetyczna. WYMAGANIA KLIMATYCZNE i GLEBOWE- temp pty wzrostu 14-28*C, poniżej 20*C róża nie jest wytwarzana tylko liście dalej rosną, młode rośliny znosza przymrozki do -5*C, zbyt długie chłody poeoduja jaryzacje, duze wymag wodne, srednie nawadnianie 80-150 mm wody, najlepsze gleby to czarnoziemy, mady, próchnicze, lessy, GL torfowe o uregulowanym poziomie wody gruntowej, fotoperiodycznie obojetna, pH 6,5-7,0 ZMIANOWANIE, NAWOZENIE, UPRAWA GLEBY- duze wymag pokarmowe, awka obornika 30-40 t/ha nawet do 60., można zastos kompost lub nawozy zielone, nawożenie fosforowe i potasowe pod orke zimowa 100-150 kg/ha P2O5 oraz 150-250 kg/ha K2O. nawożenie podstawowe N przed sadzeniem w dawce 100 kg/ha saletrzak. W nawożeniu pogłównym saletra amonowa 100-150 kg/ha. Brak molibdenu powoduje biczykowatosc dlatego stosuje się zraszanie rozsady 0,1% roztworem molibdenianiu amonu na 2-3 dni przed sadzeniem. Bor brak powoduje brunatnienie róż dlatego należy przed uprawa nawozic pole boraksem 20-30 kg/ha. METODY UPRAWY- z rozsady, dla zapewnienia ciągłej podazy stosuje się 3 okresy uprawy- 1) wczesnowiosenna, wysiew nasion w 1 poł II rozsada sadzona pod osłonami, w 2 poł II do uprawy polowej 2) letnia- wysiew koniec III pocz IV, sadzenie 2 poł V, zbiór VII-VIII, 3) jesienna- wysiew 2 poł V, sadzenie 2 poł VI, zbiór IX-X. uprawe na polu można przyspieszyc przez stosowanie większych doniczek oraz nakrywanie roślin włoknina lub folia, na ha 200-300 g nasion. ZABIEGI PIELEGNACYJNE- uzupełnianie wypadów, spulchnianie gleby, nawadnianie, odchwaszczanie, nawożenie pogłowne, osłanianie róż przed słoncem, ochrona przed szkodnikami i przymrozkami. PRZECHOWYWANIE- najlepiej te pozniejsze ok. 2 iesiace, w chłodniach, temp 0-1*C z kontrolowana atmosfera