Warzywa liściowe

Anna Rosikoń

Katarzyna

Budziar

GRUPA UŻYTKOWA : liściowe
GATUNKI: m.in. sałata siewna,

szpinak zwyczajny, szpinak

nowozelandzki, endywia, cykoria

liściowa, cykoria sałatowa, pietruszka

naciowa, seler naciowy, burak

liściowy.

RODZINA BOTANICZNA:

Sałata siewna – astrowate
Szpinak warzywny – komosowate
Burak liściowy – komosowate
Cykoria sałatowa - astrowate

Sałata siewna, głąbiki

krakowskie (Lactuca sativa L.)

Gatunek rośliny jednorocznej. Występuje wyłącznie w uprawie. Uprawiano ją już

w starożytnej Grecji i Egipcie. W Polsce uprawiana i dziczejąca.

Chwasty i szkodniki: tasznik pospolity, wiechlina roczna, złocień polny,

chwastnica jednostronna, jasnota purpurowa, jasnota różowa, pokrzywa

żegawka, przetacznik bluszczykowy, przetacznik perski, wilczomlecze,

przytulia czepna, szarłat szorstki.

Sałata uprawiana w szklarni może być uszkadzana przez mszycę brzoskwiniową,

mszycę ziemniaczaną smugową oraz mszycę sałatowo-porzeczkową, miniarki

i ślimaki. Natomiast sałata uprawiana w tunelach foliowych i w polu, poza

gatunkami wyżej wymienionymi, może być atakowana przez bawełnicę

topolowo-sałatową, a najczęściej atakującymi szkodnikami są rolnice. Ich

larwy(drutowce) atakują młode rośliny powodując zniszczenie. Ze względu na

niemożność stosowania walki chemicznej należy przed założeniem uprawy

sałaty na polu stwierdzić występowanie tych szkodników i przy dużym

nasileniu zrezygnować z uprawy.

Choroby grzybowe: Sałata może być porażona przez szarą pleśń i mączniaka

rzekomego. Ponieważ okres wegetacji sałaty jest bardzo krótki należy bardzo

ostrożnie stosować preparaty chemicznej ochrony, przestrzegając zasad

karencji środka.

Zabiegi pielęgnacyjne: na miejscu stałym ograniczają się do niszczenia

chwastów we wstępnym okresie rozwoju roslin, deszczowaniu w okresie suszy

i zasilaniu nawozami azotowymi w dwa tygodnie po posadzeniu. Ze względu

na krótki okres wegetacji i szybki wzrost sałaty, praktycznie nie ma potrzeby

spulchniania gleby i późniejszego odchwaszczania. Należy dbać o stałą,

wysoką wilgotność gleby, podlewając w miarę potrzeby. Przesuszenie może

prowadzić m.in. do gorzknienia liści. Dla zmniejszenia ryzyka chorób, ważne

jest także utrzymywanie niskiej wilgotności powietrza, gdy temperatura

wzrasta powyżej 20°C.

Szpinak warzywny

(Spinacia oleracea L.)

Szpinak jest rośliną jednopienną lub dwupienną, wiatropylna. Roślina 1-roczna, o

krótkim okresie wegetacji. Część jadalna -liście gładkie lub karbowane zebrane

na krótkiej łodydze w rozetę

Chwasty: dymnica pospolita, gorczyca polna, jaskier polny, komosa biała,

kurzyślad polny, łoboda rozłożysta, mak polny, mlecz zwyczajny,

niezapominajka polna, rdest kolankowy, rdest powojowy, starzec zwyczajny,

szczaw polny.

Szkodnikiem jest śmietka ćwiklanka, której larwa minuje liście szpinaku. Aby nie

dopuścić do masowego pojawienia się śmietki należy zachować przerwę co

najmniej 4lata między uprawą szpinaku i buraków, niszczyć chwasty z rodziny

komosowatych oraz uprawiać szpinak położonych z dala od uprawy buraków.

Choroby grzybowe: Szpinak bywa porażony przez mączniak rzekomy szpinaku.

Choroba ta objawia się żółtnięciem liści. Zarażenie ma miejsce szczególnie przy

wilgotnej pogodzie. Przy oprysku należy zwracać uwagę na stan dojrzałości

roślin i karencję środków ochrony. Chorobie też sprzyja gęsty siew, dlatego

zaleca się przerywanie zbyt gęstych wschodów. Natomiast jest odporniejszy na

choroby wirusowe, gromadzi mniej szczawianów, ale więcej azotanów.

Zabiegi pielęgnacyjne: Bardzo ważnym elementem w uprawie szpinaku jest

niedopuszczenie do zachwaszczenia plantacji, dlatego zazwyczaj konieczne jest

zastosowanie zalecanych do tego celu herbicydów. Przy stosowaniu środków

o dłuższym okresie działania (powyżej dwóch miesięcy) należy wziąć pod

uwagę ich wpływ następczy na rośliny uprawiane w poplonie i odpowiednio

zaplanować dalszą uprawę. Bardzo często zdarza się, że na tym samym

stanowisku szpinak uprawiany jest zarówno w cyklu wiosennym, jak i

jesiennym, przez co unika się niekorzystnego wpływu użytych herbicydów na

poplon. Jeżeli przed zbiorami na plantacji znajdują się chwasty, konieczne jest

ręczne ich usuwanie.

Burak liściowy,

boćwina, kapusta

rzymska

(Beta vulgaris L.)

• Chwasty: komosa biała, żółtlica drobnokwiatowa, szarłat szorstki, rdest

powojowy, rdest plamisty, tasznik pospolity, tobołki polne, gorczyca polna,
fiołek polny, chwasty rumianowate, chwastnica jednostronna.

• Szkodniki: drobnica burakowa, mszyca trzmielinowo-burakowa, omarlica

ciemna, omarliniec czarny i włochaty, pchełka burakowa i południowa,
płaszczyniec burakowy, śmietka ćwiklanka, tarczyk mgławy, mątwik burakowy

• Choroby grzybowe: Chwościk burakowy (Cercospora beticola) jest chorobą

liści. Podczas wilgotnej i ciepłej pogody zarodniki grzyba kiełkują na liściach i
wnikają przez szparki oddechowe do wnętrza blaszki liściowej. Po kilku dniach
tworzą się małe plamki z czerwoną obwódką rozszerzające się na kolejne
części liścia. Wewnątrz obwódek widoczne są czarne punkty i szary nalot
złożony z trzonków konidialnych. Konidia te, rozsiewane przez deszcz, stanowią
czynnik rozprzestrzeniający chorobę.

• Inne choroby grzybowe buraka to: brunatna plamistość liści, mącznik właściwy

i rzekomy, a także rdza buraka. Objawy tych chorób obserwujemy na liściach.

Burak liściowy (odmiana buraka zwyczajnego) to roślina dwuletnia uprawiana dla

liści jako jednoroczna. Wywodzi się z basenu Morza Śródziemnego. Pochodzi od

buraka dzikiego (Beta maritima L.) rosnącego na wybrzeżach Morza

Śródziemnego i innych wybrzeżach Europy oraz w południowo-zachodniej Azji.

– Zabiegi pielęgnacyjne: Celem zabiegów pielęgnacyjnych

stosowanych na plantacjach buraków jest utrzymanie ich przez cały

okres wegetacji w takim stanie, aby rośliny miały jak najlepsze

warunki wzrostu. Zabiegi te mają na celu zwalczanie zachwaszczenia,

doprowadzenie do właściwej obsady roślin, ochronę roślin,

poprawienie struktury oraz często nawożenie pogłówne. Można

zastosować herbicydy przedsiewne, aby przygotować glebę do siewu.

W przypadku, gdy nie stosuje się herbicydów, wszystkie zabiegi

pielęgnacyjne mają na celu głównie walkę z chwastami. Zaczynamy je

jeszcze przed wzejściem roślin, stosując lekką bronę. Gdy buraki

wytworzą pierwsze liście zabieg można powtórzyć. Stosując

herbicydy, rezygnuje się z bronowania, gdyż zmniejsza to skuteczność

ich działania.

W naszych warunkach

glebowo-klimatycznych duże znaczenie ma też deszczowanie

buraków.

Przez

cały okres wegetacji należy prowadzić walkę z chorobami i

szkodnikami.

Cykoria sałatowa,

czerwona

cykoria

(Cichorium intybus L.)

• Chwasty: tasznik pospolity, chwastnica jednostronna, wiechlina

roczna, złocień polny, przetacznik perski, przetacznik
bluszczykowy, rdest plamisty, rdest powojowy, starzec zwyczajny,
perz właściwy, przytulia czepna, szarłat szorstki i inne.

• Cykoria jest narażona również na różne choroby grzybowe.
• Zabiegi pielęgnacyjne: Walkę z chwastami można

przeprowadzić mechanicznie lub chemicznie. Przy zwalczaniu
chwastów za pomocą uprawek, bronujemy pole przed wschodami
roślin, używając brony lekkiej. Bronowanie można powtórzyć, gdy
rośliny już dobrze zakorzeniają się. Gdy rośliny wytworzą 3-ci listek
i osiągną wysokość 2-3 cm, przystępuje się do przerywki rośliny co
15-20 cm.

Jest to odmiana cykorii podróżnik. Cykoria sałatowa jest rośliną

dwuletnią, która wytwarza duży mięsisty korzeń spichrzowy i rozetę

liści odziomkowych.

Dziękujemy za uwagę 