Zagospodarowanie produktów ubocznych przemysłu owocowo warzywnego

Podczas przetwarzania warzyw i owoców powstają odpady produkcyjne. Stanowią one od 10 do 35%.Odpady owocowe mają bardzo różny charakter, mogą to być skórki i gniazda nasienne, szypułki, pestki lub wytłoczyny. Odpady te jak sam surowiec, zawierają dużo wartościowych składników np. węglowodany, związki pektynowe, aromaty, błonnik, witaminy, tłuszcze i woski.

Uzyskiwana jest szeroka grupa odpadów warzywnych z powodu szerokiego asortymentu surowcowego. Do odpadów tych należą odpady; grochowe, pomidorowe, marchwi, fasolki szparagowej, kukurydzy, warzyw rzepowatych.

Wytłoczyny jabłkowe

W grupie odpadów owocowych największą grupę stanowią wytłoczyny jabłkowe. Stanowią one 90% wszystkich odpadów owocowych.

Wytłoczyny jabłkowe mogą być przeznaczone na cele paszowe w stanie surowym lub w stanie przetworzonym(suszone, kiszone).Wytłoczyny te zawierają duże ilości błonnika, wskutek czego nadają się przede wszystkim dla typowych zwierząt roślinożernych-przeżuwaczy, a więc spasanie ich jest ograniczone.

Średni skład chemiczny wytłoczyn jabłkowych

Składniki %	Surowe wytłoczyny	Suszone wytłoczyny
Woda	73,2	13,4
Sucha masa W tym Białko Tłuszcz surowy Błonnik Pektyny ekstraktywne Substancje bezazotowe Popiół	26,8 1,45 1,25 7,1 1,5 11,2 0,7	86,6 8,62 5,80 21,97 18,00 61,67 1,92

Można wyodrębnić następujące kierunki przetwarzania wytłoczyn jabłkowych:

1. Suszenie

2. Wydzielanie niektórych składników wytłoczyn

3. Biotechnologiczne metody zagospodarowania wytłoczyn

Zagospodarowanie wytłoczyn jabłkowych stanowi poważny problem dla zakładów przetwórczych. Część wytłoczyn jest wykorzystywana do bezpośredniego spasania, część do produkcji kiszonek, natomiast znaczna ich część (ponad 50%)jest wywożona na wysypiska,na których w wyniku procesów fermentacyjnych i gnilnych rozkładają się i zanieczyszczają środowisko. Wynika stąd, że znaczna część wytłoczyn winna być utrwalona, ponieważ są ona nietrwałe i łatwo ulegają zafermentowaniu i zapleśnieniu.

Suszenie wytłoczyn

Jedną z metod zabezpieczenia wytłoczyn przed zepsuciem jest ich suszenie. Wysuszone wytłoczyny mogą być przeznaczone na pasze jako jeden z jej komponentów, mogą też być przeznaczone do dalszego przetwarzania.

Suszenie wytłoczyn odbywa się najczęściej w suszarkach bębnowych, stosowanych do suszenia pasz lub produktów roślinnych. Suszenie polega na wytworzeniu w specjalnym piecu gazów spalinowych, które mieszają się z powietrzem z otoczenia i są zasysane przez wentylator i wprowadzane do bębna, który jest komorą suszenia. Wilgotny surowiec we współprądzie lub przeciwprądzie z czynnikiem suszącym jest podawany do bębna, gdzie ulega intensywnemu mieszaniu. Przesuwając się wzdłuż bębna, oddaję nadmiar wilgoci i już wysuszony jest dalej porywany strumieniem czynnika suszącego.

Sposób ten nie znalazł jednak szerszego zastosowania, ponieważ wymaga dużej ilości energii cieplnej do odparowania wody.

Pozyskiwanie pektyn z wytłoczyn jabłkowych

W celu poprawienia wyniku ekonomicznego wykorzystania suszonych wytłoczyn opracowano technologię pozyskiwania z nich odpadu pektyny. Zawartość pektyny w suszonych wytłoczynach wynosi od 15do18%. Zawartość pektyny w wytłokach zależy od odmiany i okresu zbioru jabłek. Stwierdzono, że zawartość pektyny wzrasta w okresie rozwoju owoców, osiągając maksimum w miesiącach sierpień-wrzesień.

Ideowy schemat technologiczny otrzymywania pektyny z wytłoczyn jabłkowych

WYTŁOCZYNY SUSZONE

PEKTYNA SUSZONA

ROZDRABNIANIE

MOCZENIE

HYDROLIZA PROTOPEKTYNY

EKSTRAKCJA

EKSTRAKT

POZOSTAŁOŚĆ PO

EKSTRAKCJI

ZAGĘSZCZANIE

SUSZENIE

ROZPYŁOWE

WYTRĄCANIE PEKTYN ALKOHOLEM I PROSZKOWANIE

WYTRĄCANIE PEKTYN

---