10. Charakterystyka stref klimatycznych świata.
Strefa podrównikowa
- charakterystyka
średnie temp. miesięczne stale ponad 20 C, brak pory zimowej. Roczne amplitudy do 5 C rosnące wraz z suchością klimatu do 10 C
- typ klimatu
równikowy wybitnie wilgotny: małe wahania temp., obfite opady (2000-3000 mm rocznie), brak wyraźnej pory deszczowej
występowanie: Kotlina Kongo, Nizina Amazonki, Archipelag Malajski
podrównikowy wilgotny: wahania temp. nieznaczne, jedna lub dwie pory bezdeszczowe, opady poniżej 2000 mm rocznie
występowanie: Pn Australia, Wyżyna Brazylijska i Gujańska, obszary na pn. i pd. od Kotliny Kongo
podrównikowy suchy: pora deszczowa ograniczona do kilku miesięcy, na równiku dwie pory deszczowe (500-1000mm). Roczne wahania temp. do 10 C.
występowanie: Płn.-wsch. Wyżyna Brazylijska, Afryka Środkowa, pn. obszary Australii
Strefa zwrotnikowa
- charakterystyka
średnia temp. w najchłodniejszym miesiącu ponad 10 C, duże amplitudy dobowe. Opady głównie latem.
- typ klimatu
• zwrotnikowy morski: częsta adwekcja morskich mas powietrza niezależnie od pór roku występowanie: Zat. Meksykańska, Zat. Florydzka, pd.- wsch. Australia
• monsunowy: gorące lata z dużymi opadami, suce ciepłe zimy, opady 1000-2000mm rocznie występowanie: Pd.- wsch. Obszary Chin, Płw. Indochiński, Indie
• pustynny: duże nasłonecznienie, duże amplitudy dobowe, skąpe opady
występowanie: Sahara, Płw. Arabski, pustynie: Kalahari, Namib, Atacama
Strefa podzwrotnikowa
- charakterystyka
średnia temp. najchłodniejszego miesiąca powyżej 0 C (do ponad 10 C). Opady skupione w jednym półroczu
- typ klimatu
• śródziemnomorski: lata gorące i suche, a zimy łagodne i wilgotne
występowanie: Basen Morza Śródziemnego, Górna Kalifornia, Środkowe Chile oraz płd.-zach. Australia, pd. Afryka
• monsunowy: Zimy suche, lata o bardzo dużych opadach
występowanie: Chiny pd.-wsch.
• pustynny: duża różnica temp. między latem a zimą, znaczne amplitudy dobowe
występowanie: Wyżyna Irańska, Pustynia Kara-Kum
Strefa umiarkowana ciepła
- charakterystyka
średnia roczna amplituda od 0 C do powyżej 10 C, wyraźne cztery pory roku. Opady zwykle całoroczne - typ klimatu
• morski: łagodne zimy, niewielka amplituda między średnią temp. najzimniejszego i najcieplejszego miesiąca (mniej niż 23 C). Opady w ciągu całego roku występowanie: Europa Zach., środkowy obszar wybrzeża Ameryki Południowej
• lądowy (kontynentalny): amplitudy roczne powyżej 23 C, opady niewielkie głównie w lecie. Zimy mroźne, lata upalne
występowanie: Europa Wsch., pd. Syberia, pd. Kanada
• przejściowy: zależnie od kierunku napływających mas powietrza ma cechy klimatu morskiego lub lądowego. Kontrastowe pory roku występowanie: Polska, Białoruś, Litwa, Łotwa, pd. Kanady wzdłuż rzeki św. Wawrzyńca
• monsunowy: duże opady związane z kierunkiem wiatrów (monsunów)
występowanie: Korea, pn. Japonia
Strefa umiarkowana chłodna
- charakterystyka
temp. w najcieplejszej porze roku do 20 C, w najzimniejszej ok. -10 C
- typ klimatu
• morski: Łagodne zimy, chłodne lata, opady w ciągu całego roku
występowanie: Islandia, wsch. Obszary Nowej Funlandii
• lądowy kontynentalny: krótka i chłodna pora letnia, długa i mroźna zima, mało opadów występowanie: środkowa Syberia, środkowa Kanada
Strefa okołobiegunowa
- charakterystyka
średnia temp. w najcieplejszym miesiącu niższa od 10 C. Opady z przewagą śnieżnych - typ klimatu
• subpolarny: w najcieplejszym miesiącu temp. podnosi się do kilku stopni powyżej zera występowanie: pn.-wsch. Syberia, pn. Alaska i pn. Labrador
• polarny: ujemne temp. przez cały rok, opady zawsze śnieżne
występowanie: Grenlandia, Antarktyda