Ocena ryzyka zawodowego krawca

Identyfikacja zagrożeń

Lp.	Zagrożenie lub czynnik niebezpieczny, szkodliwy, uciążliwy	Źródło zagrożenia	Możliwe skutki zagrożenia
1	2	3	4
1.	Oświetlenie.	Źle dobrane oświetlenie sztuczne na stanowiskach pracy. Zbyt duży kontrast oświetlenia pomiędzy płaszczyzną roboczą, a przejściem. Nierównomierne lub zbyt małe natężenie oświetlenia na płaszczyźnie roboczej. Źle umieszczone przenośne źródła światła powodujące olśnienia, wydłużone cienie, itp.	Zmęczenie wzroku przyczyniające się do powstawania wypadków przy pracy. Choroby narządu wzroku.
2.	Hałas.	Maszyny i urządzenia techniczne stosowane w procesie produkcyjnym (np. maszyny szwalnicze, zarówno te które wykorzystuje pracownik, jak też maszyny użytkowane na sąsiednich stanowiskach pracy).	Ciężkie uszkodzenie słuchu, a przy dłuższym narażeniu - możliwa utrata słuchu.
3.	Pył przemysłowy.	Maszyny krojcze, wykrojniki. Pył powstający podczas krojenia surowców (m.in. tkanin, skóry, trawy morskiej, gąbki, itp.).	Reakcje uczuleniowe. W przypadku dłuższego okresu pracy osoby mającej alergię możliwa astma.
4.	Wibracje.	Maszyny i urządzenia techniczne stosowane w procesie produkcyjnym (np. maszyny szwalnicze).	Zespół wibracyjny.
5.	Niebezpieczne napięcie w instalacji elektrycznej.	Instalacja elektryczna w budynku, maszyny i urządzenia techniczne zasilane energią elektryczną. Do porażenia energią elektryczną dochodzi najczęściej, gdy nie są prowadzone okresowe kontrole stanu instalacji (w tym przewodów zasilających maszyny), rozdziału energii elektrycznej w budynku.	Poparzenia i stłuczenia, ciężkie uszkodzenie ciała (układ krążenia, układ nerwowy), w skrajnych przypadkach śmierć.
6.	Ruchome elementy maszyn i urządzeń technicznych - pochwycenie, uderzenie.	Maszyny z nieosłoniętymi lub źle osłoniętymi częściami wirującymi, także podczas pracy w nieodpowiednim ubraniu (np. zbyt luźne mankiety rękawów, bandaż na ręku). Zagrożenie jest większe podczas czyszczenia i regulowania maszyn bez wcześniejszego odłączenia ich od źródła zasilania.	Ciężkie uszkodzenia ciała - najczęściej urazy kończyn górnych, w tym dłoni.
7.	Uderzenie o nieruchome elementy.	Maszyny i urządzenia techniczne na stanowisku pracy. Pojemniki na materiały i wyroby, skrzydła drzwi, szafki, inne elementy zlokalizowane w przejściach i dojściach.	Stłuczenie całego ciała.
8.	Pożar.	Niesprawna instalacja elektryczna oraz lekceważenie zakazu palenia tytoniu poza miejscami specjalnie do tego celu wyznaczonymi.	Ciężkie uszkodzenie ciała - poparzenia.
9.	Powierzchnie, na których możliwy jest upadek - poślizgnięcie, upadek na tej samej płaszczyźnie.	Bałagan w miejscu wykonywania prac (m.in. źle zamocowane przewody zasilania elektrycznego znajdujące się w przejściach, porozrzucane odpady materiałów, itp.)	Złamania, zwichnięcia kończyn, stłuczenia ciała i urazy głowy.
10.	Ostrza, ostre krawędzie.	Wykorzystywanie niesprawnych narzędzi z napędem elektrycznym (najczęściej w przypadku obsługi maszyn krojczych) lub użytkowanie tych narzędzi niezgodnie z instrukcją użytkowania (m.in. zły dobór igieł do rodzaju wykonywanej pracy, brak osłon lub osłony uszkodzone, źle zamontowane, niestosowanie środków ochrony indywidualnej, itp.). Wykorzystywanie narzędzi ręcznych (np. igieł, szpilek i nożyczek). Krawędzie opakowań.	Lekkie urazy ciała - skaleczenia, zakłucia.
11.	Odpryski elementów materialnych.	Zły dobór igieł. Zbytni pośpiech w pracy. Brak wymaganych osłon. Niestosowanie wymaganych środków ochrony indywidualnej (np. okularów ochronnych w trakcie pracy przy guzikarce).	Uszkodzenie gałki ocznej i skóry twarzy.
12.	Powierzchnie o podwyższonej temperaturze.	Gorąca powierzchnia maszyn prasowalniczych, zgrzewarek, żelazek. Gorąca para. Do urazów dochodzi najczęściej w wyniku nadmiernego pośpiechu lub przy braku należytej ostrożności.	Poparzenie kończyn górnych, w tym dłoni.
13.	Czynniki chemiczne - szkodliwe i drażniące - oddziaływanie przez skórę i drogi śluzowe.	Substancje drażniące z tkanin naturalnych i syntetycznych oraz skór (garbniki, barwniki, kwas octowy, formaldehyd, kwas siarkowy, sole chromu).	Podrażnienia skóry rąk, oczu, alergie.
14.	Obciążenie fizyczne - statyczne.	Praca manualna wykonywana w pozycji siedzącej lub stojącej. Wykonywanie czynności powtarzalnych.	Przewlekłe schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego.
15.	Obciążenie fizyczne - dynamiczne.	Ręczny transport pojemników z materiałami.	Naciągnięcia mięśni i ścięgien.
Zagrożenia biologiczne
Lp.	Zagrożenie	Źródło zagrożenia	Możliwe skutki zagrożenia
		Grupa		Droga zakażenia
16.	Owady i mikroorganizmy.	Mole, pleśń w składowanych materiałach.	Reakcje uczuleniowe.
17.	Wirusy grypy (typu A, B, C) Orthomyxoviridae.	Ludzie.	Grypa, zapalenie płuc.
		gr. 2, szczepienia.		Powietrzno-kropelkowa.
	18.	Prątek gruźlicy Mycobacterium tuberculosis.		Ludzie.	Gruźlica płuc, rzadziej innych narządów.
		gr. 3, szczepienia.		Powietrzno-kropelkowa.

KARTA OCENY RYZYKA ZAWODOWEGO

Data …...........

Numer Karty ....................................

Sporządził zespół

Stanowisko pracy Krawiec

Liczba narażonych ........................

............................................................ ............................................................ ............................................................

Charakterystyka stanowiska pracy. Praca krawca polega na projektowaniu, krojeniu i szyciu odzieży lekkiej lub ciężkiej. Krawiec szyje odzież miarową na indywidualne zamówienie klienta wg jego wymiarów lub odzież wg określonych standardów wymiarowych. Obowiązki krawca w małym zakładzie to: ustalanie wymiarów zamówionej odzieży, dokonywanie przymiarek i dopasowywanie odzieży do sylwetki klienta, przygotowanie formy na papierze i odwzorowanie jej na materiale, wykrawanie elementów odzieży, fastrygowanie, formowanie termiczne wybranych elementów, podklejanie wkładami usztywniającymi i wzmacniającymi, zszywanie elementów odzieży, prasowanie, wykańczanie. W dużym zakładzie odzieżowym: projektowanie, w tym opracowanie graficzne procesów produkcyjnych, opracowywanie formy odzieży według danego projektu, przygotowywanie pierwowzoru oraz wzoru końcowego, krojenie materiałów odzieżowych, wykrawanie elementów odzieży według określonego standardu wymiarowego, kontrola procesu szycia, sklejania i prasowania, ocenianie i kwalifikowanie jakości wyrobu, przyszywanie metek do ubrań. Krawiec ma do dyspozycji instrukcje: bezpiecznej obsługi i konserwacji maszyn i urządzeń technicznych eksploatowanych na stanowisku pracy, ppoż., użytkowania środków ochrony indywidualnej. Inne środki profilaktyczne to: odpowiednie oświetlenie stanowisk pracy, odciągi miejscowe przy maszynach krojczych i wykrojnikach, dodatkowe przerwy w pracy pozwalające na wykonanie ćwiczeń relaksacyjnych i zmianę pozycji ciała, cykliczne przeglądy instalacji elektrycznej w budynku oraz przeglądy maszyn i urządzeń technicznych zasilanych energią elektryczną wykonywane przez osoby uprawnione, stosowanie ochronników słuchu (dotyczy dużych zakładów odzieżowych). Inne środki profilaktyczne to: podręczny sprzęt ppoż., apteczka pierwszej pomocy, okresowe szkolenia bhp i badania lekarskie. Krawiec używa: maszyn szwalniczych i krojczych, wykrojników, maszyn specjalnych (np. stebnówek, dziurkawek, pikówek, overlocków, zgrzewarek), maszyn prasowalniczych (pras parowych i elektrycznych), żelazka, komputera do opracowywania projektów. Krawiec wykorzystuje też: igły, szpilki, nożyce, liniały krawieckie, kredę krawiecką, naparstek, manekiny.

Dokumenty odniesienia: rozp. MPiPS z 26.9.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bhp (tj. Dz.U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650, ze zm.), rozp. MG z 18.11.2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bhp w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy (Dz.U. Nr 191, poz. 1596, ze zm.), rozp. MG z 20.12.2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa (Dz.U. Nr 259, poz. 2170, ze zm.), rozp. MZ z 3.10.2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz.U. z 2005 r. Nr 11, poz. 86), rozp. MPiPS z 29.11.2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. Nr 217, poz. 1833, ze zm.), rozp. MIPS z 10.4.2000 r. w sprawie bhp przy ręcznych pracach transportowych (Dz. U. Nr 26, poz. 313, ze zm.), PN-N-18002:2000 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego, instrukcje użytkowania maszyn i urządzeń technicznych zasilanych energią elektryczną, instrukcje zakładowe.

Lp.

Zagrożenie

Źródło zagrożenia Wyniki pomiarów

Ciężkość szkód

Prawdopodobieństwo

Oszacowanie ryzyka

Działania profilaktyczne

1

2

3

4

5

6

7

1.

Oświetlenie.

Źle dobrane oświetlenie sztuczne na stanowiskach pracy. Zbyt duży kontrast oświetlenia pomiędzy płaszczyzną roboczą, a przejściem. Nierównomierne lub zbyt małe natężenie oświetlenia na płaszczyźnie roboczej. Źle umieszczone przenośne źródła światła powodujące olśnienia, wydłużone cienie, itp.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie - dopuszczalne

Dostosowanie oświetlenia w pomieszczeniach pracy do wymogów określonych w Polskiej Normie PN-EN 12464-1:2004 Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy. Część 1: Miejsca pracy we wnętrzach. Pomiary oświetlenia na płaszczyznach roboczych stanowisk pracy. Kontrola oświetlenia miejscowego. Szkolenie pracowników z zasad poprawnego rozmieszczania oświetlenia miejscowego.

2.

Hałas.

Maszyny i urządzenia techniczne stosowane w procesie produkcyjnym (np. maszyny szwalnicze, zarówno te które wykorzystuje pracownik, jak też maszyny użytkowane na sąsiednich stanowiskach pracy).

Średnia

Prawdopodobne

Średnie - dopuszczalne

Obowiązek stosowania ochronników słuchu (nauszniki), gdy zostanie przekroczona dopuszczalna wartość hałasu w środowisku pracy - 85 dB. Jeżeli wartość natężenia hałasu osiągnie 80 dB, pracowników należy wyposażyć w ochronniki słuchu.

3.

Pył przemysłowy.

Maszyny krojcze, wykrojniki. Pył powstający podczas krojenia surowców (m.in. tkanin, skóry, trawy morskiej, gąbki, itp.).

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie - dopuszczalne

Kontrola sprawności działania wentylacji mechanicznej ogólnej oraz odciągów miejscowych na stanowiskach, na których występuje największe zapylenie (dotyczy dużych zakładów odzieżowych).

4.

Wibracje.

Maszyny i urządzenia techniczne stosowane w procesie produkcyjnym (np. maszyny szwalnicze).

Średnia

Mało prawdopodobne

Małe

Stosowanie przerw w pracy. okresowe zmiany stanowisk (rotacja pracowników).

5.

Niebezpieczne napięcie w instalacji elektrycznej.

Instalacja elektryczna w budynku, maszyny i urządzenia techniczne zasilane energią elektryczną. Do porażenia energią elektryczną dochodzi najczęściej, gdy nie są prowadzone okresowe kontrole stanu instalacji (w tym przewodów zasilających maszyny), rozdziału energii elektrycznej w budynku.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie - dopuszczalne

Cykliczne przeglądy instalacji elektrycznej w budynku oraz przeglądy maszyn i urządzeń technicznych zasilanych energią elektryczną wykonywane przez osoby uprawnione. Codzienna kontrola stanu przewodów zasilających, gniazdek, itp.

6.

Ruchome elementy maszyn i urządzeń technicznych - pochwycenie, uderzenie.

Maszyny z nieosłoniętymi lub źle osłoniętymi częściami wirującymi, także podczas pracy w nieodpowiednim ubraniu (np. zbyt luźne mankiety rękawów, bandaż na ręku). Zagrożenie jest większe podczas czyszczenia i regulowania maszyn bez wcześniejszego odłączenia ich od źródła zasilania.

Średnia

Prawdopodobne

Średnie - dopuszczalne

Zakaz demontażu osłon części wirujących w maszynach i urządzeniach technicznych. Przeglądy maszyn i urządzeń technicznych wykonywane przez osoby uprawnione. Codzienna kontrola stanu osłon przez pracowników. Zakaz pracy przy maszynie ze źle zamontowaną osłoną, osłoną niekompletną lub uszkodzoną.

7.

Uderzenie o nieruchome elementy.

Maszyny i urządzenia techniczne na stanowisku pracy. Pojemniki na materiały i wyroby, skrzydła drzwi, szafki, inne elementy zlokalizowane w przejściach i dojściach.

Średnia

Prawdopodobne

Średnie - dopuszczalne

Dbałość o ład i porządek, zwłaszcza w przejściach i na dojściach do stanowisk pracy. Działania ograniczające pośpiech. Zachowanie należytej ostrożności.

8.

Pożar.

Niesprawna instalacja elektryczna oraz lekceważenie zakazu palenia tytoniu poza miejscami specjalnie do tego celu wyznaczonymi.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie - dopuszczalne

Kategoryczny zakaz używania otwartego ognia na terenie zakładu pracy. Palenie tytoniu dopuszczalne wyłącznie w wyznaczonych miejscach. Cykliczne przeglądy instalacji elektrycznej w budynku oraz przeglądy maszyn i urządzeń technicznych zasilanych energią elektryczną wykonywane przez osoby uprawnione. Systematyczne usuwanie kurzu gromadzącego się na obudowach maszyn i w instalacji wentylacyjnej.

9.

Powierzchnie, na których możliwy jest upadek - poślizgnięcie, upadek na tej samej płaszczyźnie.

Bałagan w miejscu wykonywania prac (m.in. źle zamocowane przewody zasilania elektrycznego, znajdujące się w przejściach, porozrzucane odpady materiałów, itp.)

Średnia

Prawdopodobne

Średnie - dopuszczalne

Dbałość o ład i porządek na stanowisku pracy. Zakaz gromadzenia na stanowisku pracy zbyt wielu materiałów. Nakaz odkładania niepotrzebnych narzędzi na miejsce. Kontrola posadzek, natychmiastowe naprawy wszystkich zauważonych uszkodzeń. Działania ograniczające pośpiech. Zachowanie należytej ostrożności.

10.

Ostrza, ostre krawędzie.

Wykorzystywanie niesprawnych narzędzi z napędem elektrycznym (najczęściej w przypadku obsługi maszyn krojczych) lub użytkowanie tych narzędzi niezgodnie z instrukcją użytkowania (m.in. zły dobór igieł do rodzaju wykonywanej pracy, brak osłon lub osłony uszkodzone, źle zamontowane, niestosowanie środków ochrony indywidualnej, itp.). Wykorzystywanie narzędzi ręcznych (np. igieł, szpilek i nożyczek). Krawędzie opakowań.

Średnia

Prawdopodobne

Średnie - dopuszczalne

Działania ograniczające pośpiech. Zachowanie należytej ostrożności zwłaszcza w trakcie użytkowania narzędzi ręcznych. Stosowanie się do instrukcji użytkowania maszyn i urządzeń eksploatowanych na danym stanowisku pracy.

11.

Odpryski elementów materialnych.

Zły dobór igieł. Zbytni pośpiech w pracy. Brak wymaganych osłon. Niestosowanie wymaganych środków ochrony indywidualnej (np. okularów ochronnych w trakcie pracy przy guzikarce).

Średnia

Prawdopodobne

Średnie - dopuszczalne

Działania ograniczające pośpiech. Zachowanie należytej ostrożności. Stosowanie osłon wymaganych na danym urządzeniu. Stosowanie igieł właściwie dobranych do materiału. Zalecana jest ostrożność podczas przechodzenia w sąsiedztwie stanowisk, gdzie niebezpieczeństwo wystąpienia odprysków jest największe (np. koło guzikarek). Szkolenia bhp.

12.

Powierzchnie o podwyższonej temperaturze.

Gorąca powierzchnia maszyn prasowalniczych, zgrzewarek, żelazek. Gorąca para. Do urazów dochodzi najczęściej w wyniku nadmiernego pośpiechu lub przy braku należytej ostrożności.

Średnia

Prawdopodobne

Średnie - dopuszczalne

Zachowanie należytej ostrożności podczas prac prasowalniczych. Działania ograniczające pośpiech.

13.

Czynniki chemiczne - szkodliwe i drażniące - oddziaływanie przez skórę i drogi śluzowe.

Substancje drażniące z tkanin naturalnych i syntetycznych oraz skór (garbniki, barwniki, kwas octowy, formaldehyd, kwas siarkowy, sole chromu).

Mała

Mało prawdopodobne

Małe

Stosowanie wyłącznie materiałów sprawdzonych. W przypadku stwierdzenia wystąpienia objawów alergicznych skóry obowiązek stosowania rękawic ochronnych i dermatologicznych środków ochrony skóry. Odsunięcie od pracy osób uczulonych (przesunięcie na inne stanowisko).

14.

Obciążenie fizyczne - statyczne.

Praca manualna wykonywana w pozycji siedzącej lub stojącej. Wykonywanie czynności powtarzalnych.

Średnia

Prawdopodobne

Średnie - dopuszczalne

Przerwy w pracy pozwalające na zmianę pozycji ciała. Przegląd stanowisk pracy pod kątem ich ergonomii - korekta zauważonych odstępstw. Rotacja pracowników na stanowiskach najbardziej zagrożonych.

15.

Obciążenie fizyczne - dynamiczne.

Ręczny transport pojemników z materiałami.

Średnia

Prawdopodobne

Średnie - dopuszczalne

Przestrzeganie norm dotyczących ciężaru oraz dystansu, jaki mogą pokonywać pracownicy przy transporcie ręcznym.

Zagrożenia biologiczne

Lp.

Zagrożenie

Źródło zagrożenia

Ciężkość szkód

Prawdopodobieństwo

Oszacowanie ryzyka

Działania profilaktyczne

Grupa ryzyka

Droga przenoszenia

Przechowywanie akt

16.

Owady i mikroorganizmy.

Mole, pleśń w składowanych materiałach.

Mała

Mało prawdopodobne

Małe

Właściwy sposób składowania materiałów zgodny z zaleceniami producenta. Odpowiednia wymiana powietrza w pomieszczeniach magazynowych. Kontrola przechowywanych materiałów. Zakaz składowania materiałów w ilości przekraczającej kilkudniowe potrzeby produkcji.

17.

Wirusy grypy (typu A, B, C) Orthomyxoviridae.

Ludzie.

Średnia

Prawdopodobne

Średnie - dopuszczalne

Szczepienia tylko A i B.

Gr. 2, szczepienia.

Powietrzno-kropelkowa.

Nie.

18.

Gronkowiec złocisty Staphlococcus areus

Ludzie.

Duża

Mało prawdopodobne

Małe

Środki ochrony indywidualnej, przestrzeganie zasad higieny osobistej.

Gr. 2, brak szczepień A

Powietrzno-kropelkowa, powietrzno-pyłowa, pokarmowa, bezpośrednia.

Nie

19.

Prątek gruźlicy Mycobacterium tuberculosis.

Ludzie.

Duża

Mało prawdopodobne

Średnie - dopuszczalne

Szczepienia ochronne, przestrzeganie zasad higieny.

Gr. 3, szczepienia.

Powietrzno-kropelkowa.

Nie.

Uwagi: Brak lub niestosowanie zabezpieczeń powoduje podwyższenie kategorii ryzyka, tzn. zwiększa prawdopodobieństwo zaistnienia wypadku, choroby.

Zatwierdził:

---