Uniwersytet Rolniczy im. Hugona Kołłątaja w Krakowie
Wydział Hodowli i Biologii Zwierząt
Zagadnienia obowiązujące do egzaminu z przedmiotu
Doradztwo rolnicze
Definicje: doradztwo, doradztwo rolnicze, doradztwo wiejskie, doradztwo w agrobiznesie.
Doradztwo jest dziedziną wiedzy zorientowaną na procesy podejmowania decyzji, obejmujące nauki społeczne (komunikacja spoleczna, marketing, zarzadzanie, ekonomia, psychologia, socjologia)
Doradztwo rolnicze-proces polegajacy na udzielaniu pomocy rolnikom, rodzinom rolniczym i mieszkancom obszarow wiejskich w podejmowaniu decyzji, dzieki którym osiagaja oni swoje cele. Doradztwo związane jest ze swiadomym wykorzystaniem informacji, w taki sposób aby kształtować opinie i pomagac podejmowac właściwe decyzje. W formie kształcenia dorosłych, powinno skłaniać do wykorzystywania nowoczesnych rozwiązań i technologii aby zwiększać produkcje a tym samym dochody (gł.cele polityki rolnej). Doradztwo stanowi instrument polityki rolnej rzadu. Jako proces pomagajacy rolnikom powinno aktualizowac sytuacje, poszukiwac przyczyn problemow, poszerzac wiedze, poszukiwac rozwiązań alternatywnych. Nakierowane powinno być na dobro interesow rolnika.
Doradztwo w agrobiznesie- dotyczy udzielania wskazowek i pomocy firmom przetwórstwa rolno-spozywczego, firmom zaopatrzenia rolnikow, firm gastronomicznych i spożywczych, gospodarstw domowych a także społeczności lokalnych i rodzin miejskich (uprawa dzialek, hodowla kwiatow, zwierzat domowych)
Doradztwo wiejskie- nakierowane jest na szerzenie świadomości i rozwoj calych obszarow wiejskich a nie tylko gospodarstw rolnych. Podkresla konieczność zrównoważonego rozwoju, ochrony środowiska, rozwoju przedsiębiorczości pozarolniczej, rozwoju społeczności oraz budowy kapitalu społecznego.
Przepływ wiedzy w doradztwie rolniczym.
Organizacja doradcza otrzymuje informacje z badan rolniczych, z postanowień polityki rolnej i z badan psychologicznych i socjologicznych. Informacje te są wykorzystywane przez dyrekcje organizacji aby udzielac doradcom instrukcji na temat tego co maja mówić rolnikom z założeniem ze takie komunikaty przyniosą zmiany w zarządzaniu gospodarstwie. Główne uproszczenie dotyczy tego ze nie wskazuje ona faktu istnienia także przepływu informacji od rolników do doradców, szefów organizacji doradczych i twórców polityki rolnej. Takie informacje maja ogromne znaczenie dla skutecznej pracy doradczej i polityki rozwoju wsi i rolnictwa.
System wiedzy i informacji rolniczej.
Modele powiązań nauki i doradztwa (modele doradztwa).
MODEL TRANSFERU TECHNOLOGII-zwany modelem badawczo-wdrożeniowo-upowszechnionym, obejmuje badania podstawowe i stosowane, nastawiony jest na rozwoj technik i technologii a także ich wdrażanie w praktyke rolnicza. Wymaga doradcow specjalistow. Cechuje go jednokierunkowy (odgórny)przepływ informacji, brak informacji zwrotnej od rolnika, nie uwzglednia potrzeb i oczekiwan rolnikow, a także nie bierze pod uwage aspektow psychologicznych, ekonomocznych i socjologicznych mieszkancow wsi. Specjaliści często maja o sobie zbyt wysokie mniemanie, nie koryguja sposobu przekazywania informacji, co jest przyczyna czestego nie stosowania się rolnikow do tego co mowi doradca.
MODEL SPOŁECZNYCH INTERAKCJI-opiera się na teorii dyfuzji innowacji, uwzglednia potrzeby klientow (odbiorcow). Doradcy są nauczycielami i edukatorami rolnikow. Rozroznia grupy odbiorcow, uwzglednia potrzeby i oczekiwania rolnikow, opiera się o obustronny przeplyw informacji. Uwzglednia zagadnienia ekonomiczne, psychologiczne i socjologiczne mieszkańców wsi a także polityke rolna. Doradcy charakteryzuja się wiedza i zdolnościami interpersonalnymi.
MODEL ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW- zajmuje się przede wszystkim problemem rolnika (lub grupy rolnikow)a nie rezu;ltatami badan czy najnowszymi innowacjami technicznymi. Doradcy są liderami i facylitatorami, starającymi się zmotywować rolników do samodzielnego szukania rozwiązań. Rozwiazuje zagadnienienia wielostopniowe, stosując techniki: burza mózgów, grup nominalnych, technike delficka, techniki MMA i GMA w planowaniu. Doradcy powinni charakteryzowac się wiedza, umiejętnościami przywódczymi i radzeniem sobie z trudnymi partnerami.
Wyniki badan nie sa użyteczne jeżeli nie zostana zastosowane przez rolnikow. Havelock opracowal 3 modele: 1. Model transferu technologii (TOT) w Polsce znany jako badawczo-wdrozeniowo-upowszenieniowy, obejmuje: -badania podstawowe -badania stosowane -rozwoj technik i techno. -wdrozenie -upowszechnienie (dyfuzja), +potrzebni doradcy-specjalisci SCHEMAT
Wady TOT; -jednokier. Przepływ inf., brak inf. Zwrotnej od rolnika do doradcy i nauk., -barak podania potrzeb klientow doradztwa -nieuwzglednienie potrzeb ekonomicznych -wysokie mniemanie o sobie doradców -brak krytycyzmu co do umiejętności komunikowania się z klientem -korekta informacji czy sposób jej przekazu nie może być kwestionowana
2. modele społecznej interakcji -wykorzystuje teorie dyfuzji innowacji -uwzglednia potrzeby klientow +potrzebni doradcy nauczyciele, edukatorzy. ZALETY -wykorzystuje teorie dyfuzji Inn. I rozroznia rozne grupy odbiorcow -wyk. Inf. Zwrotna od rolnikow -uwzglednia potrzeby i oczekiwania klientow, -uwzglednione w doradztwie znaczenie zagadnien ekonom, socjal, psych, pol. Rolnej i otocz. Instytucji -wazna nie tylko wiedza, ale umiejętności marketingowe i komunikacji interpersonalnej 3. Model. Rozwiązywania problemow -punktem wyjscia jest problem rolnika a nie rezultat badan czy innowacja rolnicz +potrzebni doradcy liderzy, facyliatorzy znajacy zasady rozw. Problemow i majacy wiedze rolnicza oraz komunikacje interpersonalna. KAŻDY z modeli może okazac się skuteczny jeśli zostanie uzyty adekwatnie do problemu. 3 model jest stosowany coraz czesciej bo wiedza i doświadczenie rolnikow jest b. waznym zasobem w rozwiązywaniu problemow.
Metody (sposoby)wpływania na zachowania ludzkie.
przymus lub obowiązek :nacisk jest wywierany przez osobę która zmusza kogoś do tego aby cos zrobił ,ludzie stosujacy przymus musza spełniać warunki -posiadac wystarczajaca wladze -wiedziec jak mogą osiągać swoje cele -mozliwosc sprawdzenia czy przymuszany zachowuje się w por zadany sposób +ludzie wywierajacy nacisk sa odpowiedzialni za osoby które probuja zmienic +w krotkim czasie można w ten sposób osiągać swoje cele jednak trudno je utrzymac +metoda nieprzydatna do zmiany zachow. Które wymuszalyby od przymuszanych inicjatywy. Doradztwo może spełnić kluczowa robe inf. O sankcjach i próbując przekonac niechętne osoby do dobrowolnego przestrzegania przepisów.
wymiana - warunki konieczne: +kazda ze stron uwaza transakcje za korzystna +k.z.s posiada towary i usługi pozadane przez druga. +k.z.s. dostarczy swoja czesc transakcji gdy towary, usługi zostana dostarczone przez druga strone.
. porada -porad udziela się co do tego, które rozw. Problemu wybrac. Warunki: wiemy duzo o sytuacji rolnikow i inf. Aby rozwiązać problem -rolnicy sa pewni naszej pomocy nie potrafisz rozwiązać go samodzielnie -doradczy sa odpowiedzialni za jakość porad +rolnik wykorzysta wiedze doradcow ale nie zawsze oznacza to rozwuj jego umiejętności
otwarte wymienianie wpływu na wiedze i postawe rolnikow -brak wiedzy ronikow co do rozwoju problemu -chcemy pomoc rolnikom w celu zmiany ich postaw -posiadamy wiedze -możemy wykorzystac met. Pedagogiczne w celu wpływania na rolnika -rolniczy ufaja naszemu doświadczeniu i chetnie współpracują +dlugoterminowa zmiana zachow. +wzrost pewności i zdolności do samodzielnych rozwiązań problemow rolnikow +metoda pracochlonna, najlepsze efekty
manipulacja -wplywanie na postawe rolnika bez jego wiedzy WAR -rolnicy nie sprzeciwiaja się takim wpływom -zmiana zachowania rolnika jest konieczna -nie jest konieczne aby rolniko podjal samodzielna decyzje +osoby manipulujące ponosza konsekwencje swoich działań np. stosowanie stosowanie niebezpiecznych srodkow ochrony
dostarczanie srodkow -rolnik nie dysponuje srodkami potrzebnymi do osiągnięcia celu lub nie chce podjac ryzyka -posiadamy srodki i uzyczymy ich na pewien czas lub bezzwrotnie +np. kredyty na zakup ziemi srodkow produkcji +tymczasowe rozwiązania by zachęcić do wprowadzania innowacji +lub pomoc przy skladaniu wnioskow kredyt., podan o subsydia, dotacje, dofinansowanie.
świadczenie usług -wiedza, srodki do wykonywania zadania lepiej od rolnika -wykonanie tych zadan przynosi korzyści -jestesmy przygotowani do wykonania ich dla rolnika +przyjecie od rolnika pewnych zadan (wypełnianie skomplikowanych formularzy, itd.,), +łatwość uzależnienia od tej bezpłatnej pomocy +rozwiązanie-wstepna pomoc, szkolenie potem rolnika samodzielny
zmiana struktury społeczno-ekonomicznej -rolnik nie może się tak zachowac przez bariery struktury ekon.-spol. -zmiany w strukturze sa por zadane -mozliwosc swobodnego pracowania nad tymi zmianami -wiedza i kompetencje.
PODSUM. Rolnik i doradca musza być swiadomi wspolnych interesow gdyz sa od siebie wzajemnie uzależnieni. 6. Precepcja, cechy i znaczenie P.to proces, w którym otrzymujemy z naszego srodowisak inf. Lub bodzce i przekształcamy je na psychologiczna świadomość. Ogolne podst. Percepcji 1.relatywnosc -nasze wrazenia sa relatywne a nie absolutne 2. Selektywność-zalozenie ze widzimy i słyszymy to samo co inni może spowodowac problemy. Wpływ na selektywność maja: czynn. Psych. (postawy), czynn. Fizyczne., dosw. Z przeszl., wykszt, wiek, Plec, wpływ środowiska. 3. Organizacja -nasza percepcja jest zorganizowana. Jedna z form organizacji jest dzielenie obrazu na figure i tlo. Inna jest „dopełnienie', obserwator ma tendencje do zamkniecia (dokończenia) czegos, co traktuje jako figure otwarta, niedokonczoną. 4. Kierunek-nasze nastawienie mentalne (mental sets) wpływa na to jak dokonujemy selekcji, organizacji i interpretacji zauważamy to czego się spodziewanulub to , na co jesteśmy nastawieni (podpis na zdj., tytul prezentacji). 5. Styl poznawczy (kognitywny) w tych samych warunkach percepcja jednej osoby będzie się różniła od drugiej z powodu roznych stylow poznawczych. Dlatego tak wazne jest aby doradca rozumiał dlaczego inni ludzie w różny sposób interpretuja swoje otoczenia. Doradcza powinien przyjąć strategie, która przedstawia ten sam pomysl na wiele roznych sposobow, odpowiednich dla większości stylow poznawczych. Zrozumienie zróżnicowania percepcji roznych osob umozliwia wybranie odpowiednich metod dla projektowania skutecznych komunikatow doradczych(metody nauczania powinny odpowiadac zdolnościom wszystkich odbiorcow lub ich większości). 1. Zdobywanie i utrzymanie uwagi (sluchac≠slyszec).2 wykorzystywanie obrazow i slow -komunikaty w formie mieszanej +obrazy -brak skutkow od slow w rozroznianych produktow przestrzennych (zdjęcia, rysunki) +slowa -dla rozr. Zynn związanego z czasem (częstotliwość, kolejność). 3. Nauka przez dzialanie (learning by doing) największe znaczenie maja dzialanie które: -angażują wszystkie zmysły, -sa nowe i interesujące -maja składnik emocjonalny -sprawiaja, ze chce się osiągnąć cos konkretnego (widoczny rezultat).
Percepcja; cechy i znaczenie w doradztwie.
Proces komunikowania i jego elementy.
Komunikowanie-proces wysyłania i odbierania komunikatow za pośrednictwem kanałów tworzących wsolne znaczenie u nadawcy i odbiorcy. Doradca może komunikowac się z rolnikami w następujący sposób: jestem ekspertrm, który wie jak rozwiązać twój problem lub razem popracujemy nad znalezieniem rozw, tego problemu”. Cechy właściwego komunikatu doradca-rolnik: -empatia -elastycznosc -zorientowanie na odbiorce -skutecznosc -korzystanie z inf. Zwrotnej.
Modele podejmowania decyzji w doradztwie: normatywny, empiryczny i Bos'a w podejmowaniu decyzji.
Model normatywny. Rozni naukowcy probowali okreslic w jaki sposób powinien przebiegac proces decyzyjny, aby przynieść najlepsze rezultaty. „najlepsze”-czyli, ze cele podejmującego zostaja osiągnięte w największym możliwym stopniu. Normatywne podejście zaklada, ze rozsadny proces decyzyjny powinien przejść przez fazy: a. uswiadomienie sobie problemu -obecna syt. jest niezadowalajaca -obieramy wczesniej kierunek procesu prowadzi do trudności -swiadomosc nowego rozwiązania problemu b. ustalenie jakie sa nasze cele c. rozpoznanie przyczyn problemu d. rozpatrzenie alternatywnych rozw. Problemu i wynikow po ich zastosowaniu e. ocena spodziewanych rezultatow f. wybor najlepsz. Rozw. g. zastosowanie go w praktyce h. ocenianie czy osiągnęliśmy spodziewany wynik. 2. Model empiryczny - Badania empiryczne wskazuja, ze ludzie nie zawsze daza do max wynikow bo musimy rozważyć tez koszt podjecia decyzji. Decyzje trzeba podejmowac w oparcu o ograniczenia ilość inf. Dotyczących ich konsekwencji. Czas i wysilek czyni niepraktycznym rozwazanie wszystkich alternatywnych roziwazanie i równocześnie przewidywanie konsekwencji Dec.innowacyjnych. Decyzje sa rzadko podejmowane od razu, stanowia czesc dłuższej serii decyzji. Decyzja, jaka podejmujemy teraz może wpłynąć na nasza swobode wyboru przy decyzjach w przyszłości. Rolnicy podejmuja serie decyzji w niepewnym środowisku dlatego nie powinni z wyprzedzeniem decydowac jaki np.zestaw zabiegow agronomicznych zastosowac. Najlepiej oprzec decyzje o zabiegu na wszystkich inf. Jakie można zebrac w chwili jego przeprowadzenia. Możemy podjac decyzje, która jest usprawiedliwona obecnie a która w przyszłości może być optymalna. 3. Model Bos'a -zwatpienie czy da się okreslic fazy procesu podejm. Decyzji tak jak proponuja to zwolennicy pogladu normatywnego.
Aby dojsc do rozsądnego podejmowania decyzji konieczne jest zwrócenie uwagi na 4 jego pola (f,c,inf,s). Kolejnosc tych elementow można zmieniac. Pytania; co mam wybrac? (by odpowoedziec trzeba rozważyć sciezki wyboru - cele i srodki) -jaka jest sytuacja (musimy zbadac sciezki wiedzy fakty ich interpretacje). => Proces poszukiwania +trudność wyboru -niepewnosc wyniku do zmniejszenie niepewność uzywamy wiedzy -wybor i wiedza musza być badane na zmiane -proces przerywany, gdy nasz niepewność stanie się mniej wazna niż wysilki, jakie trzeba podjac by je zmniejszyc. Istnieje mozliwos polaczenia tych 3 modeli: decyzje przy rozwiązywaniu problemow wymagaja -analizy natury i przyczyny problemu -znalezc możliwe rozwiązanie - kontroli-czy nastepuje eliminacja problemu.
Etapy procesu podejmowania decyzji przez rolnika i rola doradcy w tym procesie.
Etapy procesu decyzyjnego:
*ocena sytuacji, dostrzezenie problemu (uswiadomienie problemu, koncentracja na celach)
*ustalenie oczekiwanej poprawy sytuacji, zdefiniowanie celu
*zdefiniowanie problemu (obiektywne i konkretne, pomoc w oddzieleniu emocji od faktow, usystematyzowanie wiedzy na temat problemu, sprecyzowanie informacji)
*sformułowanie rozwiązań alternatywnych (pomoc rolnikowi w wyborze alternatyw, sprecyzowac i wytłumaczyć rozwiazania)
*analiza rozwiązań (wykorzystac wyniki badan do oceny, pomoc w analize wynikow, przedstawianie wynikow w formie zrozumialej dla rolnika)
*wybor rozwiązania (zachęcić do wyboru ale nie na sile, przeprowadzic doswaidczenie wdrazajace i pomoc w interpretacji wynikow)
*wprowadzenie rozwiązania (zachęcić rolnika, pomoc w podjeciu decyzji, dac czas do namyslu)
*ocena rezultatów (systematycznie i obiektywnie, przedstawiac wyniki w formie obserwowalnej, ustalic poboczne efekty wprowadzonych zmian)
Innowacje i ich cechy.
Innowacja -kazda nowa idea, koncepcja, pomysl, metoda, przedmiot, który jest uznawany przez klientow za nowość +nowe metodywspierajace decyzje zarzadzeniu +nowe systemy gospodarowania +nowa organizacja społeczeństwa. Cechy: 1) relatywna przewaga -stopien, w jakim Inn. Jest postrzegana jako lepsza od pomyslu, po którym nastapila (w zakrsie- rentowności, opłacalności, przestizu, wygody, satysfakcji). 2. Kompatybilność s.w.j.m.j.p. jako zgodna z istniejącymi wartościami i przekonaniami, doświadczeniami. Potrzebami adaptujących. Niekompatybilna nie zostanie przyjeta. 3. Złożoność-stopien w j.inn. jest uznawana za trudna do zrozumienia i wykorzystania. Wzrost złożoności =spadek szybkości przyjecia 4.sprawdzalnosc -s.w.j.inn. może w ograniczonym zakresie podlegac wyprobowaniu. Probne przetestowanie=wzrost sybkosci przyjecia. 5. Obserwowalność -s.w.j. wyniki Inn. Sa widoczne dla innych. Im latwiej obserw. Tym wiecej szybkość pn
Fazy procesu adaptacji innowacji.
Adaptacja Inn.(wdrazanie) -proces psychologiczny, w toku którego człowiek przechodzi od momentu I o nie inf. Do jej praktycznego zastosowania *działania na mala skale. Dysuzja Inn. (upowszechnienie) - proces rozpowszechniania się nowej idei od zrodla jej powstania Az do odbiorcow *dzialania na duza skale. Fazy 1) świadomość (uswiadomienie) - dowiedzenie się po zas I o Inn. 2)zainteres. -poszukiwanie dalszych inf. Na jej temat 3)ocena -rozwazenie zalet i wad wykorzystania innowacji (ocena ryzyka i korzyści) 4)proba- przetestowania Inn. Na niewielka skale na wlasne potrzeby 5) adaptacja (wprowadzenie)- zastosowanie Inn. Na duza skale w miejsce starych metod
Kategorie osób adaptujących.
1.innowatorzy(nowatorzy) -2,5% -I wprowadzaja Inn Śmiało podejmuja ryzyko, chetnie testuja nowe pomysły, duzo czytaja sa wykształceni, naukowe podejście do rozw. problemow, zdolność do radzenia sobie z abstrakcyjnymi problemami, zajmuja stanowisko przywódcze w org, krajowych rzadko lokalnie, sceptycznie postrzegani przez innych, niski status spol, maly wpływ na spol lokalna, duzo podróżują związani z innymi nowatorami, b.duze gosp, nie sa partnerami dla doradcy.
2.wczesnie adaptujący (pionierzy, rol. Postepowi, liderzy wiejscy)-13,5% -szybko decyduja się na innowacje, I fala przyjmujaca Inn., „jedna z pierwszych”-tak uważają, gotowi na wprowadzanie nowych pomysłów wyprobowanych przez nowatorow, ucza się na ich sukcesach i porazkach, dobre wykształcenie, uczestnicza w spotkaniach WODR, czytaja prase i biuletyny rolnicze, postrzegani jako dobrzy rolnicy, wysoki status społeczny, działają w org spol -często przywodcy, powazani przez spol lokalna, otwarci, obserwowani przez mniej smialich rolnikow, postawa obywatelsk dumni z wpływu na spol lokalna, swietni klienci-silna wspolpraca „prawe ramie” dotarcie do innych rol., nieco mniejsze i mniej wyspecjalizowane gospodarstwo ale wiele z nich to gosp. Modelowe,
3. Wczesna wiekszosc34% naśladowcy, rol. Dosc postepowi, decyduja się na Inn. Nieco pozniej, zorientowani na lokalna spol, kontakt z in. rol., rozwaga, Inn.przyjmowane po zaobserwowaniu udanego wdrozenia u liderow, wykształcenie wyższe srednie i gosp tez wyższe srednie
4. Poźna większość (tracycjaonalisci) 34% -decyduja się bardzo wolno, sceptyczni, „patrz i ober”, „to nie dla mnie”, wprow. Zmiany pod presja ekon, spol, inf zdobywane od sąsiadów o podobnym poziomie społecznym, gorzej wykształceni, mniej oczytani, gosp mniejsze od sredniej,
maruderzy (rol. Opieszali, zacofani) 16% nie interesuja się postepem, przywiązani do tradycji, podejrzliwi, nie koorzystaja z kredytow, w podeszlym wieku, mniejsze dochody i poziom społeczny, brak zaangażowania w lokalna działalność, inf. Od przyjaciol i ze srodkow masowego przekazu, Inn. Jako ostatni pod wpływem konieczności, Male gospodarstwa.
Formy doradztwa i ich charakterystyka.
Doradztwo przypiera następujące formy:
*indywidualne-oparte jest na osobistym kontakcie rolnika z doradca, koncentruje się na konkretnych problemach rolnika, może przyjmowac forme diagnozy, porady lub aktywnego uczestnictwa obu stron w procesie dążącym do rozwiązania problemu. Jest zorientowane na uswiadamieaniu rolnikowi jego problemow i ich przyczyn, ma duze znaczenie w przekazywaniu wiedzy i zmianie zachowan rolnika, kształtowaniu postaw. Opiera się na dwustronnym przepływie informacji. Latwo można dostosowac się do oczekiwan odbiorcy jednak koszt dotarcia do 1 osoby jest stosunkowo wysoki.
*grupowe- przeprowadzane w formie: grup dyskusyjnych, grup celowych, wykładów odczytow, prelekcji a także często polaczone z prezentacjami, pokazami, demonstracjami, wycieczkami i wizytami studyjnymi mającymi za zadanie łatwiejsze przyswojenie wiedzy przekazywanej w trakcie dyskusji. Pelni wazna role edukacyjna, a w polaczeniu z praktycznymi demonstracjami wpływa na zmiany zachowan rolnikow, a także kieruja świadomością innowacyjna. Problematyke traktuja bardziej ogólnikowo niż indywidualne spotkania, jednakze umożliwiają dotarcie do większej liczby odbiorcow a także pozwala na porównanie i wykorzystanie wiedzy innych rolnikow.
*masowe-komunikacja masowa, wykorzystujaca srodki masowego przekazu (radio,TV,gazety, czasopisma) a także broszury, targi, wystawy, gieldy, konkursy i festyny. Najlepiej informuje o nowościach i trendach, a przekaz ten jest latwo odbierany, spelnia funkcje edukacyjna. Informacje podawane za pośrednictwem mediow odbierane są jako wiarygodne. Jednak nie ma indywidualnego podejścia do problemu przez co nie wpływa na zmiany w zachowaniu ani nie zapoczatkowuje procesow uczenia się. Przekaz dociera do duzej grupy ludzi.
Metody i techniki stosowane w doradztwie.
Wykorzystywa. W Dor w celu wywierania wpływu na grupy docelowe. 1.mass medi j.w. dzialanie mogą przyspieszyc zachodzące już zmiany ale same rzdko je wywołują bo nadawca i odbiorca stosuja rozne procesy selekcyjne (odb znieksztalca przekazana przez nadawce wiadomość). Procesy -selektywna publikacja(redakt dokonuja selekcji inf jakie prezentuja) sel uwaga (nikt nie może przeczytac wszystkiego co zostalow wydruk) sel percepcja (tendencja do interpretowania inf niezgodnych z poglami) sel akceptacja (akceptujemy opinie zgodnie)sel dyskusja (nie ma czasu rozmawiac o wszystkim co usłyszeliśmy). Jednak mass media pelnia funkcje: -ustalanie hierarchii ważności tematow do dysk (maja wpływ na nasze mysli nawet jeśli nie decyduja o czym musimy myslec), przekazyw wiedzy, formowanie i zmienianie poglądów (gdy brak opini), zmienianie zachowan, +w rozwoju technik komunikowania mass media Zach. 3 procesy 1.zmiana skali (dotarcie do coraz większej liczby ludzi, satelita, autom. Tech. Publikacji), 2. Spadek skali (sprzet dla waskiej grupy video, dvd), 3. Personalizacja (wybor konkretnych inf. Przez odbiorce, WWW, Internet), 2.praca w grupach (j.w.) -obejmuje obniżona liczbe rol. Ale oferuja wiecej i daja wiedej możliwości współdziałania i oddziaływania -wyklady i prelekcje maja wiele wspolnego z mass mediami, sa wazna metoda przekazywania inf., dysk grupowa -ksztalt opinii, podejm. Decyzji., 3.spotk indyw., (j.w.).
Zalety i wady dyskusji grupowej w porównaniu z wykładem.
Zalety grup dyskusyjnych:
-wjesej aspektow poruszanych w czasie dyskusji
-mozliwosc okreslenia czy proponowane rozwiązania znajda zastosowanie w praktyce
-scisla wiez z praktyka codzienna
-jezyk uzywany w dyskusji jest bardziej zrozumialy
-uczestnicy mogą zadawac pytani, wyrazac wątpliwości i odmienne opinie
-bardziej pobudzaja uczestnikow do szukania rozwiązań
-wieksze prawdopodobieństwo ze uczestnicy zastosuja proponowane rozwiązania
-wieksze zainteresowanie, uczestnicy mogą wpływać na kierunek dyskusji
-wplyw na podejmowanie decyzji jak i wieksza rola informacyjna
-można zmienic normy omawiane w dyskusji
-prowadzacy dyskusje zdobywaja wiecej informacji o pozioie wiedzy uczestnikow i ich problemach
Wady dyskusji:
-bardziej czasochłonne
-mniejsza systematyczność poruszanych problemow
-ryzyko,iż ktos zaburzy przebieg dyskusji
-wymaga posiadania minimalnej wiedzy od wszystkich uczestnikow
-ryzyko nieprawidłowego przekazu informacji, które nie zostana dostatecznie zdementowane
-wymagany ekspert który w razie potrzeby wyjaśni wątpliwości
-podloze emocjonalne ma Duzy wpływ na dyskusje
-wymagaja jedności w grupie
-powinny być prowadzone w malych grupach
Modele dyskusji indywidualnej.
Model diagnozy-zalecenia problem rolnika rozwiazuje doradca, tym samym na niego spada odpowiedzialność decyzyjna, udzial rolnika jest bierny.
Model poradnictwa (konsultacji)doradca pomaga rolnikowi rozważyć i porównać swoje odczucia i wartości związane z problemem. Doradca ustala fakty, udziela wiarygodnych informacji.
Model uczestnictwa-zarówno rolnik jak i doradca wnosza aktywny wkład w proces rozwiązania problemu. Polaczenie ich wiedzy uzupełniane jest doświadczeniem rolnika. Decyzja zawsze należy do rolnika, niezależnie od tego kto był inicjatorem spotkania. Doradca uważnie wysluchuje problemu, pomaga go zidetyfikowac, wspolnie z rolnikiem poszukuje rozwiązań, udziela informacji specjalistycznych, monitoruje postepy.
Nowoczesne techniki informatyczne w doradztwie.
Informacja jest ważnym zasobem w rolnictwie, komputeryzacja i rozwój telekomunikacji umożliwia szybkie otrzymywanie informacji techn. i ekonom. oraz ich efektywnego wykorzystania w decyzjach.
Z rozwojem technik komunikacji związane jest:
-zwiększenie skali(dotarcie do coraz większej liczby ludzi; satelita; automatyczne techniki publikacji)
-obniżenie skali(sprzęt dla wąskiej grupy; video;dvd)
-personalizacja(wybór konkretnych informacji przez odbiorcę; www; internet)
-praca w grupach (j.w)
Obejmuje obniżoną liczbę rolników, ale oferuje wzrost i daje wzrost możliwości współdziałania i oddziaływania. Wykłady i prelekcje mają wiele wspólmego z mediami, są ważną metodą przekazywania informacji .Dyskusja grupowa- kształtowanie opinii, podejmowanie decyzji.
Organizacja doradztwa rolniczego w Polsce.
Obecny system d.r. zaczął kształtować się na pocz. lat 90. W 91 r. utworzono ODP-y, do 99 r. było 49 ODP w każdym województwie .obecnie w polsce działają sieci państwowe d.r.
Wojewódzkie ośrodki d.r. podlegające wojewodom .Krajowe centrum doradczego rozwoju rolnictwa i OW z siedzibą w Brwinowie podlegające M R i RW.
Ta podwójna struktura utrudnia koordynację działań
Inne instytucje mające swoje miejsce w systemie d.r. to:
Izby Rolnicze (95)-samorządy roku
Instytuty naukowo badawczei uczelnie
Związki branzowe
Przedsiębiorstwa przemysłu rolno-spoż.
Firmy badajace rynek
Firmy doradcze konsultingowe- komercyjne
W ten sposób zaczyna kształtować się nowy system d.r., na który składać się będą różne instytucje działające w rolnictwie lub jego otoczenie (państwowe, samorządowe, prywatne)zróżnicowane pod względem finansowania D.r. jest pod wpływem globalnych trendów jak: liberalizacja gosp. i rynków rolniczych, spadek wydatków w podziale dochodu narodowego na zadania o charakterze publicznym oraz komercjalizacja i prywatyzacja usług doradczych.
Scenariusze rozwoju d.r.:
W ramach struktur państwowych
W ramach struktur samorządowych
W ramach struktur terytorialnych
Systemy doradztwa rolniczego na świecie.
Według różnych kryteriów podziału:
Państwowe i autonomiczne
Publiczne(państwowe) i prywatne
Państwowe i półpaństwowe
Rządowe i samorządowe
Zależne i niezalerzne od budrzetu państwa
Bezpłatne i odpłatne
Scentralizowane i zdecentralizowane
Edukacyjne i ogólne
Rolne i miejskie
Biurokratyczne i uczestniczące
Komercyjne i non profit
Ogólne i branżowe
Wielokierunkowe i specjalistyczne
Jako upowszechniane i jako zaspokajanie potrzeb
Klasyfikacja systemów:
Państwowy (publiczny)
Edukacyjny
Tradycyjny
-scentralizowany; -zdecentr.
Półpaństwowy
Półautonomiczny
Prywatny
Autonomiczny
Komercyjny
PANSTWOWY .finansowy i kontrolowany przez rząd
Edukacyjny-W USA po 1\3z budżetu federacyjnego, stanowego i państwowego. Badania, edukacja, usługi zlokalizowane w instytucji stanowych UR
Usługi świadczone i finansowane przez sektor publiczny. Najbardziej rozpoznawane na świecie.
Zarządzany przez odpowiedni departament w MR lub centrum organu rządzącego (Belgia, Grecja, Luksemburg, Słowenia)
Zarządzany przez jednostki doradcze spadkowego szczebla (Landy Niemiec, Port. ,Szwecja, Włochy, Indie, Izrael ,Kanada)
PÓŁPAŃSTWOWY Publiczne świadczenie usług, prywatne ich finansowanie. Doradztwo świadczone przez agendy państwowe, platne w pelni lub czesciowo przez rolnika.Wzrasta rola doradztwa komercyjnego (Czechy, Irlandia, Norwegia, Słowacja, Węgry)
PARAPAŃSTWOWY Swiadczenie usług i społeczna kontrola podlega procesowi przekazania jej organizacją rolnym lub prywatnym firmom. Obniżenie dotacji na doradztwo z budżetu; wzrasta rola doradztwa finansowego i firm konsultingowych ( Litwa, Łotwa, Estonia, Polska)
PRYWATNY
4.1 Autonomiczne: Będący własnością rolników doradztwo prowadzone przez związki i organizacje samorządowe dofinansowane w małym stopniu z budżetu państwa. Koszty usług ze składek członków lub opłat bezpośrednich (Austria,Dania, Finlandia, Francja, Niemcy poł-zach.)
Komercyjny: Prywatna własność osób, organizacji, firm, spółek, w tym sp. Z udziałem SP. Brak dotacji z budżetu państwa, Dochody z opłat za usługi, projektów, grantow (Anglia, Walia, Niemcy płn-wsch, Holandia, Szwecja, Nowa Zelandia
Rodzaje doradztwa rolniczego w Unii Europejskiej i ich charakterystyka.
Rodzaje doradztwa w UE:
-technika i technologia produkcji: obejmuje porady w zakresie produkcji roślinnej (gatunki i odmiany roslin, nawozenie, sadzenie, siew, zbior, szkodniki, choroby, przechowywanie), produkcji zwierzęcej (rasy, typy uzytkowe, systemy hodowli, tuczu, plodnosc, reprodukcja, zywienie, pasze, dlugosc tuczu, termin kryc, choroby, profilaktyka) a także w zakresie techniki rolniczej (optymalizacja parku maszynowego, koszty eksploatacji, wydajnosc, dobor maszyn, systemy utrzymania, doju, usuwanie odchodow, budynki inwentarskie, magazyny)
-organizacja i zarzadzanie gospodarstwem, w tym inwestycje kapitałowe: doradztwo organizacyjne, analiza kosztow stalych i zmiennych, opłacalność i wybor inwestycji, kredyty
-marketing produktow rolniczych: sprzedaz artykułów rolniczych, podnoszenie wartości, sortowanie, przetwarzanie, pakowanie, dziallnosc reklamowa, konkurencja na rynku rolniczym, ciągłość dostaw, standaryzacja produkcji, tworzenie grup producenckich i marketingowych
-programy rolno-srodowiskowe: certyfikowana grupa doradcow, oparte o kodeks dobrej praktyki rolniczej, zgodne z wymaganiami ochrony środowiska naturalnego, wiedza o obiektach zabytkowych, o znaczeniu kulturowym lub historycznym, metody zrównoważonego rozwiju rolnictwa i obszarow wiejskich
Efektywność doradztwa rolniczego.
*Klasz W. E=FxM efekt jest iloczynem fachowej wiedzy doradcy i jego zdolności jej przekazania. Nawet najlepszy fachowiec nie osiagnie efekty, jeżeli nie potrafi przekazac swojej wiedzy w sposób zrozumialy i dostępny dla odbiorcy. Efekt zalezny od doradcy.
*Boland H. E=f(D,O,I) zależność funkcyjna bioraca pod uwage interakcje zachodzące pomiędzy doradca a rolnikiem (I). efekt jest zalezny zarówno od doradcy (D) jak i rolnika (O).
*E=f (Fd,MId,MDd) (Po,Ro,Mo,A) (Si,Ki) funkcja uwzgledniajaca wiedze i umiejętności metodyczne doradcy (zarówno w przekazaniu informacji jak i w pracy z ludzmi), świadomość i zaangażowanie odbiorcy w rozwiązanie problemu, akceptacje rozwiazania, a także wzajemne interakcje i emocje zachodzące pomiędzy doradca i odbiorca.
*E=f (Fd,MId/Po,Mo/MDd/Rd,Ao)funkcja opisujacaa efekt pracy doradczej jako zależność pomiędzy: wiedza fachowa (Fd), percepcja problemu (Po), alternatywami postepowania (Mo), z uwzględnieniem presji roziwazania (R) oraz akceptacji ze strony rolnika (A)
Mocne i słabe strony doradztwa państwowego oraz prywatnego.
PRYWATNE-MOCNE STRONY
- ukierunkowane na potrzeby i oczekiwania rol. oraz zmianę ich war. ekonomicznych
-mniej kosztowna dla rządu
-potrzeby rolnika są znane przez cały czas, krótki czas reakcji na uzyskanie porady
-doradztwo na zlecenie, opłaty za faktyczne porady
-specjalizowanie się w usługach doradczych, które zaspokajają potrzeby gosp. towarowych.
-elastyczne, szybkie
PRYWATNE-SŁABE
-brak środków budżetowych na finansowanie doradztwa samorządowego
-nie obejmuje dużego odsetka mieszkancow wsi, którzy nie są rolnikami
-niski stopień zatrudnienia w dor. autonomicz.
-zwracanie uwagi przez doradców gł. na duże gosp. i przedsięwzięcia o dużej skali produkcyjnej
-redukcja powiązań i wymiany informacji pomiędzy org. doradcza i rolnikiem
-↓akcentu na dobrą informacje publiczna
-traktowanie wiedzy i informacji jako poszukiwanego i cennego towaru
-specjalizacja tylko w usł. doradczych, które zaspokajają potrzeby gosp. towarowych
-faktyczny koszt usług doradczych dla rolnika
-szybkie, ale nie zawsze przemyślane porady
PAŃSTWOWE- MOCNE STRONY
-doradztwo „wiejskie” realizowane na rzecz MOW, a nie tylko rolników
-dobra kadra doradców(terenowi., specjaliści zakładowi i administracja. zarządzająca.) w którą zainwestowano wiedzę(kursy szkoleniowe, s. podyplomowe, wyjazdy studyjne., staże zagr.)
-bdb baza techniczna
-bezpłatna, szeroka gama usług dor. dostępna dla rolników i MOW (inf. rol. jest dobrem publicznym)
-inf. jako dobro publicznym wolna jest od opłat
-usystemayzowane formy dor: sprawdzone metody i podejścia systemowe
-wdrażanie i upowszechnianie zrównoważonych metod gosp. i ochrony środowiska oraz podnoszenie świadomości ekologicznej wśród rolników i MOW
-rozwój cech przywódczych i kreowanie liderów wiejskich celem rozwijania różnych form przedsiębiorczości na wsi
-doradztwo na rzecz kobiet wiejskich oraz dzieci i młodzieży(np. kluby 4-H)
-rola edukacyjna dla tych rolników i MOW, nie mających dostępu do instytucji oświatowych (doskonalenie wiedzy)
-ustawiczna edukacja rolników i MOW
-dobra współpraca z administracja rząd. w ramach procesu wdrażania priorytetów NPPC oraz prawidłowej realizacji WPR po uzyskaniu członkostwa
PAŃSTWOWE- SŁABE STRONY
-słabe więzi z nauką
-usługi dor. stosunkowo kosztowne dla podatników
-system podlega wpływom i fluktuacjom politycznym
-biurokracja i hierarchia ważności zadań doraźnych a nie strategicznych. (reaktywna praca niż aktywna w oparciu o dobrze przygotowane programy dor. z udziałem rolników i liderów społ. lokalnych)
-nieelastyczne, powolne zmiany
-dor. mają pośrednie zobowiąż względem rolników
PROW 2007-2013: osie, działania i instytucje wdrażające.
PROW 2007-2013 (Program Rozwoju Obszarów Wiejskich), prowadzony przez ministerstwo rolnictwa i rozwoju wsi.
Oś 1:gospodarcza: ma na celu poprawe konkurencyjności sektora rolnego i lesnego; dzialania dotyczące szkolen zawodowych, ułatwienia startu mlodym rolnikom, rent rolniczych, korzystania z usług doradczych, modernizacji gospodarstw rolnych, zwiekszenia wrtosci dodatniej podstawowej produkcji rolnej, poprawa i rozwoj infrastruktury, dzialania informacyjne i promocyjne, tworzenie grup producentów. Organy odpowiedzialne: instytucja zarzadzajaca (IZ), akredytowana jednostka płatnicza (AP), jednostka certufikujaca (JC); Instytucją wdrażającą jest ARiMR. Instytucją zarządzającą MRiRW. Jednostka certyfikująca MF.
Agencja restrukturyzacji i modernizacji rolnictwa, samorzad wojweodzki, agencja rynku rolnego, fundacja programów pomocy dla rolnictwa
Oś 2:środowiskowa: poprawa środowiska naturalnego i obszarow wiejskich, a także obszary górskie i obszary o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW), program rolnosrodowiskowy z pakietami dla: rolnictwa zroqwnowazonego, ekologicznego, TUZ'ów, ochrony zagrozonych ptakow i siedlisk (poza obszarami Natura 2000 i w ich obrebie), zachowanie roslin zagrozonych, zachowanie zasobow genetycznych zwierzat, ochrona wod i gleb, strefy buforowe, zalesianie gruntow ornych i innych. Jednostka odpowiedzialna: oddzialy regionalne ARiMR.
Oś3: spoleczna: obejmuje poprawe jakości zycia ludności obszarow wiejskich, pomoc w rozwijaniu działalności pozarolniczej, tworzenie mikroprzedsiebiorstw, usługi dla ludności, rzemiosło/rękodzieło, usługi turystyczne, rekreacja, wzrost zatrudnienia na obszarach wiejskiech, poszukiwanie pozarolniczych źródeł dochodu, promocja obszarow wiejskich, zachowanie dziedzictwa kulturowego, turystyka. Beneficjenci: gmina lub jednostka organizacyjna, instytucje kulturalne,organizacje pozytku publicznego, wnioski rozpatruje urzad marszałkowski
Oś4: Leader: wielosektorowe, przekrojowy, oparty na partnerstwie rozwoj obszarow wiejskich, w celu osiągnięcia postanowien osi 3, opiera się na budowie kapitalu społecznego, aktywacji mieszkańców, powstaniu nowych miejsc pracy i lepszym zarzadzaniu zasobami. Utworzenie Lokalnych Gryp Działania (LGD)i z zastosowaniem Lokalnej Strategii Rozwoju (LSR), wymaga inicjatywy oddolnej rozwoju, zintegrowania projektów, partnerstwa lokalnego, innowacyjnego podejścia i współpracy w sektorze: publicznym, gospodarczym i społecznym.
Prywatyzacja i komercjalizacja usług doradczych.
Usługi doradcze są prywatyzowane a rolnicy są zmuszani do przejęcia całości lub części odpowiedzialności i koszty za służby. Powody: doradczy są odpow. przed rolnikami czyli wzrost efektywności, deficyty budżetowe, rolnik ma korzyści więc powinien płacić, rolniczy wątpią że MR służy ich interesom;
zalety-skuteczny doradca( rolnik sam wybiera a oboje lepiej się przygotują), estetyczny d.(doradca .komercyjny porady ściśle opow..rolnikowi), partnerska sytuacja dla obu stron.
Wady-ograniczenie swobodnego przepływu informacji., koncentracja na właścicielach dużych gospodarstw. ,koncentracja na zagadnieniach na których rolnik skłania się zapłacić, doradca wybiera metody których koszt łatwiej odzyskać.
Źródła wiedzy i informacji w doradztwie .-21
-doświadczenie rolnika,
-rządowe organizacje dor.,
-wyniki badań,
-prywatne firmy sprzedające środki produkcji, kredyty, kupujące produkty,
-politycy, kontrole handlowe, agencje rządowe,
-Organizacje rolnicze i ich pracownicy,
-czasopisma rolnicze, radio, TV,
-lekarz wet., prawnicy, konsultaci,
Rozwój technologii doradczych wymaga integracji wiedzy z różnych źródeł i badania rynku.
Właściwe i niewłaściwe postawy doradców w obsłudze klientów.-22
Na wynik rozmowy doradcy i rolnika wpływ ma wiele czynnikow m.in. postawa doradcy, otoczenie, sposób prowadzenia rozmowy.
Zachowania właściwe: stworzenie atmosfery spokoju, bez pospiechu, eliminowac zrodla zakłócające rozmowe, szukac kontaktu wzrokowego, nie tworzyc bariery, nie siedziec za biurkiem, wykazac zrozumienie dla problemu, nie oceniac zbyt pochopnie, akceptowac zdanie rolnika, zaprezentowac wlasne kompetencje ale się nie wymądrzać, zachowac swobodna, szczera gestykulacje i mimike, nie odrzucac i lekceważyć obaw partnera, dostosowac się do stylu mowienia partnera, upewnic się iż informacje które przekazujemy są zrozumiałe, szukać kontaktu zwrotnego, nie pouczać, wspolnie analizowac problem, nie manipulowac, nie pospieszac i nie naciskac na partnera.
Zachowania niewłaściwe: podenerwowanie, pospiech, działanie pod presja czasu, odrywanie uwagi od rozmowcy, dystans do rozmowcy, bariera za biurkiem, mrukliwe, nie uprzejme odpowiedzi, zbyt wymagajacy styl językowy lub merytoryczny, pochopna ocena, niedostrzeganie obaw partnera, brak kontaktu wzrokowego, referowanie książkowej wiedzy popatre nieodpowiednimi przykładami, prezentowanie gotowych recept na problem, pouczanie, manipulacja, ponaglanie partnera.
Planowanie programów doradczych.-23
Wiąże się z podejmowaniem decyzji na temat pracy organizacji doradczej
Doradcy muszą zdecydować o : celach do jakich dążą, Grupie celowej, jakiej chcą pomóc, Treści komunikatu doradczego, Metodzie doradczej lub kombinacji metod, Organizacji wszystkich działań
- wiążę się z podejmowaniem decyzji na temat pracy organizacji doradczej,
- doradcy muszą zdecydować o elem.: celach do jakich dążą; gr. celowej, której chcą pomóc; treści komunikatu doradczego; met. doradczej lub kombinacji metod; organizacji wszystkich działań.
Główne punkty programu doradczego:
1.Sytuacja początkow-jaka jest sytuacja początk.jeżeli chodzi o problemy, które organizacja może włączyćdo swojego programu w rejonie,w którym będzie służyc doradz.
2.Formułowanie celu:a)co rolnicy, doradcy, rząd i inne odpowiednie organizacje uważają za syt. pożąd. b)dlaczego ta syt nie została jeszcze osiagnieta.c)co rolnicy musza wiedziec, chcieć, potrafic, robic.d)jak prog Dor może się przyczynić do osiągn planu rozwoju rolnictwa.
3.Gr. celowe: a)do których grup rol trzeba dotrzec, b)jakie są różnice miedzy tymi gr,c)czy do wszystkich rol dociera się tak samo, czy ważny podział na segmenty.
4.Tresc:a)jakie aspekty tresci trzeba podkreslic,b)jakie dzialania szkoleniowe można wykorzystac,aby pomoc roln osiągnąć cel,c)co rol musza zobaczyć, usłyszeć, zrobic
5.Metody:za pomoca jakich metod doradczych przeprowadzic szkolenie, jakie kanaly komiunik wykorzystac
6.Organizacja:a0kto jest odp za organizacje programu,b)kto ma brać w nim udział,c)kto i jakie zadania ma podjąć i kiedy,d)jaki budżet, personel i inne zasoby są potrzebne,e)jak zdobywa się potrzebne srodki
7.Szkolenie personelu:a)jakie umiejętności potrzebnesą doradcam do wprowadzenia programu w Zycie,b)w jakim stopniu posiadaja już te umiejętności,c)jakie programu szkoleniowe są potrzebne
8.Ocena:a)jak okreslic zakres,w jakim osiągnięto pozadane wyniki,b)w jaki sposób osiągnięte te wyniki,c)w jaki sposób informacje te zostana wykorzystane do poprawy doradztwa
Tworzenie prog sprawia,ze:uwaga koncentrowana jest na potrzeby rol,uwaga zwracana na gr celowe które SA najważniejsze w osiągnięciu celu,stosowane SA najsuteczneiejsze metody kombin met Dor
Reaktywna i proaktywna praca doradcza.-24
Wielu doradców nie pracuje w ramach systematycznie planowanych programów doradczych. Czas spędzają na reagowaniu na pytania rolników, bądź współpracując z mas mediami. Zaletą jest to że mogą swobodnie reagować na pytania o informacje od osób potrzebujących pomocy. Ale inwestują niewiele czasu w planowanie programu doradczego.
Taka reaktywna praca jest konieczna i trzeba w programie doradztwa poświęcić jej czas. Niebezpieczeństwem jest, że nowe problemy zostaną zidentyfikowane zbyt późno. Podejście „ lepiej zapobiegać niż leczyć” jest idealne, ale prace zapobiegawcze są rzadkie. Rolnicy często nie potrafią pytać i prosić o pomoc ( nie rozumieją natury problemu ). Dlatego ważna jest praca reaktywna, bo doradcy nie tworzący programu swojej pracy, muszą dzielić uwagę pomiędzy wiele problemów, więc nie są w stanie dogłębnie zajmować się jednym zagadnieniem
Grupy celowe w doradztwie.-25
-zorganizowana celowo dla realizacji określonych celów,
-grupy do której jest skierowany określony komunikat,
-analiza grypy celowej jest jedną z najważniejszych metod decydowania na jakie problemy skierowany będzie program doradczy .a także do wybrania najlepszej metody komunikacji i treści.
Analiza powinna inf O:
-jakie jest zachowanie grupy w obszarze działań org.dor.
-co dla członków grupy jest problemem,
-jaka maja wiedze i postawy odnośnie ich problemów,
-którzy członkowie podejmują decyzje i kto ma na nie wpływ,
-jakich kanałów komunikacji grupa używa,
-stosunek do doradcy(zaufanie)
-do jakich zasobów maja dostęp
-jaka jest sytuacja grupy
-róznice w grupach i podzialy na podgrupy
*wybór grup: dobry program doradczy jest zaadresowany do określenia precyzyjnie grupy; jest większa niż grupa rolników z którym dor .kontaktuje się bezpośrednio; korzystne jest podzielenie grupy na segmęty które się podchodzi w różny sposób.
Dopłaty bezpośrednie
Ważne są dla poprawy sytuacji dochodowej w rolnictwie i dla zmiany stosunku polskich rolników do UE było zastosowanie uproszczonej formuły podziału płatności bezpośredniej która polska wynegocjowała w traktacie akcesyjnym. Jest to system płatności związany z obszarem UR. Celem dopłaty jest zabezp. odpowiedniego poziomu dochodów roln. bez potrzeby wzrostu cen dla konsumentów. stosunkowo niewielka cześć środków publicznych na wsparcie rolnicze trafia do rolników. Przyrost dopłat miedzy 05 a 06 r. wyniósł 1,3mld zl z tego 26% zasiliło kieszeń rolników a 74% przeznaczone zostało na paliwo, nawozy, środki ochrony, maszyny. W UE odsetki wyniosły 10-50%.
IZBY ROLNICZE- Jest to organ samorządowy rolników działający na rzecz rozwiązywania problemów rolnictwa i reprezentujący interesy zrzeszonych z nim producentów. Działają na rzecz rolnictwa, wpływają na kształtowani polityki rolnej i uczestniczą w jej realizacji. Członkowie : 1. Osoby fizyczne. (płatnicy podatku rolnego); 2.os fizyczne i prawne (płatnicy podatku dochodowego); 3.członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych posiadający wkłady gruntowe. Zadania: 1)sporządzenie analiz, ocen, opinii, wniosków z zakresu produkcji rolnej; 2)występowanie z inicjatywami w zakresie regulacji prawnych dotyczących rolnictwa, rozwoju wsi i rynków rolnych;3) prowadzenie działań na rzecz tworzenia rynku rolnego; 4)gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji gospodarczych dla potrzeb producentów; 5) prowadzenie analiz kosztów opłacalności produkcji rolnej; 6) doradztwo w zakresie dział rolniczej;7) rozwój infrastruktury rolnictwa i wsi; 8) podnoszenie kwalifikacji osób zatrudnionych w rolnictwie; 8) prowadzenie szkoleń ; 9) prowadzenie listy rzeczoznawców; 10) kształtowanie i upowszechnianie zasad etyki; 11) podnoszenie jakości środków i urządzeń stosowanych w działalności rolniczej; 11) współudział z jednostkami prowadzącymi szkoły rolnicze, wspieranie ich działalności; 12) działanie na rzecz poprawy jakości produktów rolnych; 13) kształtowanie świadomości ekologicznej; 14) promowanie eksportu produktów rolnych; 15) rozwijanie współpracy z zagranicznymi organizacjami.
ARiMR: Cel: Wspieranie: 1) inwestycji w rolnictwie, rybołustwie, przetwórstwie produktów rolnych i przetwórstwie ryb, skorupiaków, mieczaków; 2) przedsięwzięć związanych ze wznowieniem produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, w których wystąpiły szkody spowodowane przez suszę, grad, deszcz, nawały, powódź itp.; 3) poprawy struktury agrarnej ; 4) powstanie i rozwoju grup producentów rolnych i ich związków; 5) rozwoju rolnictwa ekologicznego i edukacji w zakresie ekologii; 6) kształcenia mieszkańców wsi uprawnionych do otrzymywania pożyczek i kredytów; 7) zbioru, transportu i unieszkodliwiania padłych zwierz gosp. 8) realizacji innych zadań wynik z polityki rozwoju wsi i przetwórstwa produktów rolnych lub ze WPR. 17 działań realizow jest przez ARiMR; IRZ -syst identyfikacji i rejestr zwierząt. Struktura organizacyjna: Centrala (wa-wa) -> oddziały region 16-> biura powiatowe 314. Ewidencja producentów: Producenci aby móc złożyć wniosek o przyznanie płatności realizowanych w ramach WPR oraz posiadacze zwierz muszą uzyskać wpis do ewidencji producentów. ARiMR tworzy i prowadzi krajowy system ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności. Wpis do ewidencji producentów uzyskują: producenci rolni/ przetwórcy/ org producentów/ podmioty prowadzące zakłady przetwórcze, utylizujące/potencjalni beneficjenci. Płatności obszarowe: Bezpośrednie: jednolita płatność obszarowa/płatność do upraw roślin energet/przejściowe płatności z tytułu owoców miękkich; Krajowe uzupełń płatności obszarowe: grupy upraw podstawowych/uprawy chmielu/chmiel historyczny/płatność zwierzęcia; Płatność do pomidorów; Pł cukrowa; Pomoc do rzepaku. Wnioski wprowadza się do zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli. LIPS- system identyfikacji działek rolnych, zaprojektowany celem jednorazowej lokalizacji działki rolnej w przestrzeni.