SGGW tlx 816 238 sggw pl fax [phone]		SZKOŁA GŁÓWNA GOSPODARSTWA WIEJSKIEGO Międzywydziałowe Studium Ochrony Środowiska
				02-776 Warszawa, ul. Nowoursynowska 159, tel/fax: [phone] w. 11245 e-mail: [e-mail]; http://www.sggw.waw.pl/

Karta ramowego programu przedmiotu

1. Nazwa przedmiotu Gleboznawstwo

Kierunek: Ochrona środowiska Rodzaj studiów: Inżynierskie stacjonarne Specjalizacja:
Wykłady (godz.) 15 Ćwiczenia (godz.) 30 ECTS 5	Nr przedmiotu 11 Data opracowania programu 12.04.2007r.

2. Cel zajęć:

Zapoznanie studentów z glebą jako jednym z głównych elementów środowiska przyrodniczego.

3. Tematy wykładów:

• Czynniki glebotwórcze. Wartość glebotwórcza skał macierzystych gleb obszaru Polski. Wpływ klimatu, biosfery, rzeźby terenu i czasu na procesy glebowe i powstawanie gleb.

• Przemiany materii organicznej w glebach. Procesy humifikacji, formy i zawartość próchnicy w glebach, charakterystyka związków próchnicznych, związki organiczno-mineralne.

• Woda w glebie i jej dostępność dla organizmów.

• Właściwości fizyczne gleb i ich znaczenie w kształtowaniu siedliska roślin oraz edafonu. Struktura i układ gleb, gęstość, porowatość, faza gazowa i cieplne właściwości gleb.

• Sorpcja glebowa i transport substancji w glebach. Kompleks sorpcyjny.

• Systematyka gleb Polski i świata. Budowa profilu gleby. Właściwości i cechy diagnostyczne. Występowanie głównych typów gleb na terenie Polski. Klasyfikacja zasobów glebowych świata.

• Wpływ działalności człowieka na gleby - formy przekształceń, degradacja i ochrona gleb.

• Naturalne zagrożenia środowiska.

4. Tematy ćwiczeń:

• Uziarnienie gleb. Podział materiału glebowego na frakcje i grupy granulometryczne. oznaczanie składu granulometrycznego metodą Casagrande w modyfikacji Prószyńskiego.

• Kwasowość i odczyn gleb. Źródła jonów wodorowych w glebach, przyczyny zakwaszania się gleb. Rodzaje kwasowości, podział gleb zależnie od wartości pH. Oznaczanie w glebach pH oraz kwasowości wymiennej (met. Sokołowa) i hydrolitycznej (met. Kappena).

• Oznaczanie w glebach sumy kationów wymiennych o charakterze zasadowym oraz obliczanie pojemności sorpcyjnej gleb.

• Oznaczanie zawartości w glebach węglanów metodą Scheiblera.

• Oznaczanie w glebach ilości węgla organicznego i próchnicy metodą Tiurina.

• Pobieranie w terenie prób glebowych oraz oznaczanie gęstości polowej, gęstości objętościowej gleby suchej, gęstości fazy stałej, porowatości kapilarnej, powietrznej i ogólnej oraz wilgotności aktualnej gleb.

• Główne jednostki systematyki gleb na przeźroczach i monolitach glebowych.

• Waloryzacja użytkowa, żyzność i urodzajność gleb Mapy glebowe.

Warunki zaliczenia przedmiotu: Kolokwium końcowe.

Efekty kształcenia - nabyte umiejętności i kompetencje:

Poznanie właściwości gleb pozwoli studentom lepiej zrozumieć zależności występujące w środowisku pomiędzy jego elementami i zagrożenia związane z postępującą degradacją gleb. Studenci nabędą także umiejętności dotyczące wykonania i opisu odkrywki glebowej, rozpoznania głównych typów gleb, samodzielnego wykonania prostych oznaczeń właściwości gleb oraz nabędą umiejętność prawidłowej oceny wyników analiz fizycznych i chemicznych właściwości gleb.

7. Autorzy programu ramowego: Prof. dr hab. Jerzy Pracz

Dr Wojciech Kwasowski

8. Wydział/Katedra: Wydział Rolnictwa i Biologii

Katedra Nauk o Środowisku Glebowym

Zakład Gleboznawstwa

9. Wymagane pomoce dydaktyczne:

Środki audiowizualne, laboratorium chemiczne z podstawową aparaturą do analiz glebowych, monolity glebowe, mapy glebowe.

10. Literatura:

• Praca zbiorowa pod red. S. Zawadzkiego, 1999: Gleboznawstwo. PWRiL Warszawa.

• Kuźnicki F., Białousz S., Skłodowski P. 1995: Podstawy gleboznawstwa z elementami kartografii i ochrony gleb. PWN Warszawa.

• Konecka-Betley K., Czępińska-Kamińska D., Janowska E. 1994: Systematyka i kartografia gleb. Wyd. SGGW.

• Brogowski Z., Czerwiński Z. - Materiały do ćwiczeń z gleboznawstwa. Cz. 2 - ćwiczenia laboratoryjne. Wyd. SGGW.

Informacja o przedmiocie w języku angielskim:

1. Subject name Soil Science

2. Lecture topics

• Soil forming Factors: Climate, Biotic, Topography, Water as a Soil Forming Factor, Human activities, Time, Parent Materials.

• Organic Matter of Soils: Humus (Genesis, Definition, Nature and Characteristics).

• Soil Water and accessibility for Soil Organisms.

• Soil Physics (Soil Texture and Structure, Density and Porosity, Soil Air and Temperature).

• Soil Sorption ( Soil Colloids and Sorption Complex).

• Soil Classification (Soil Profile, Soil Horizons, Main Groups of Polish Soils, World Reference Base For Soil Resources -WRB).

• Human Influence Over Soil (Degradation and Reclamation of Soils).

Practices topic

• Soil Texture (Size Distribution of Soil Particles, Soil Texture Classes,

Particle Size Analysis - Casagrande^,a Method In Prószyński

Modification.

• Soil Acidity ( Source of Hydrogen Ions in Soils, Determination of

Soil pH, Soil Exchange Acidity Determination - Sokołow Method

and Hydrolitic Acidity - Kappen Method.

- Total Exchangeable Bases Determination - Kappen Method and Soil

Exchange Capacity.

- Carbonates in Soils (Determination of Carbonates in Soils - Scheibler

Method).

• Soil Organic Matter (Organic Carbon Determination - Tiurin Method).

• Same Important Physical Properties of Soils (Soil Sampling, Determinatin of : Apparent Density, Bulk Density, Capillary Water Capacity, Soil Porosity).

• Main Groups of Polish Soils on Photos and Monoliths.

• Soil Valuation, Fertility and Soil Maps.

3. Pass conditions - Written examination.

---