LABORATORIUM: ODLEWNICTWO Ćwiczenie nr Temat ćwiczenia : Topienie metalu i próby technologiczne .
Data wykonania ćwiczenia : Prowadzący : Kierunek : Rok akademicki : Semestr c Grupa
Wykonawca ćwiczenia		Oceny (uwagi prowadzącego)
				sprawdzian	sprawozdanie	Końcowa

1. Cel ćwiczenia :

Ćwiczenie ma na celu zapoznanie z procesami topienia , rafinacji i modyfikacji oraz z metodami oceny własności odlewniczych stopów na przykładzie siluminu . Ćwiczenie obejmuje również praktyczne wykonanie prób technologicznych lejności i przełomu .

2. Wyposażenie stanowiska :

• piec tyglowy oporowy ;

• zanurzeniowy termometr termoelektryczny ;

• zgarniaczka do usuwania żużla ;

• kowadło i młotek ;

• dwie formy piaskowe do badania lejności ;

• forma do badania przełomu ;

• silumin eutektyczny AK11.

3. Przebieg ćwiczenia :

W praktycznym ćwiczeniu przeprowadziliśmy dwie próby technologiczne :

• próbę lejności ;

• próbę przełomu .

1. próba lejności

Lejność określa zachowanie się ciekłego stopu podczas przepływu w formie odlewniczej . Na podstawie tej próby ocenia się dwie różne cechy ciekłego stopu :

• zdolność do płynięcia ;

• zdolność do odtwarzania kształtu wnęki formy .

Próbę przeprowadziliśmy we wcześniej przygotowanych dwóch formach piaskowych z modelem w kształcie spirali Archimedesa .

• 
  schemat formy piaskowej do badania lejności

Rys.1. Forma piaskowa do badania lejności stopu : a) przekrój przez formę złożoną , b) widok dolnej części formy rozłożonej c) zarys kształtu rowka spirali .

Zdolność do płynięcia oceniana jest na podstawie drogi , jaką przebędzie ciekły stop w spiralnym kanale formy do chwili zakrzepnięcia . Lejność wyraża się liczbą znaczników drogi odwzorowanych na odlewie spirali .

Próbę przeprowadziliśmy dla jednego stopu , lecz o dwóch temperaturach :

• 640 ^o C ;

• 560 ^o C .

Stop siluminu o temperaturze 640 ^o C wypełnił formę w kształcie spirali na długości 600 mm ( 12 znaczników rozmieszczonych co 50 mm ) , natomiast stop o temperaturze zmniejszonej o 80 ^o C wypełnił formę już tylko na długości 300 mm .

O zdolności do odtwarzania kształtu świadczy długość tej części spirali która nie odwzorowała dokładnie kształtu poprzecznego formy - im ten odcinek jest krótszy , tym większa zdolność do odtwarzania kształtu .

Dla stopu o większej temperaturze odcinek ten był dłuższy , natomiast dla stopu o temperaturze niższej krótszy .

1. próba przełomu :

• 
  przykład próbki do sprawdzania ziarnistości struktury .

Rys.2. Próbka do badania przełomu wykorzystana w ćwiczeniu .

Próbę przeprowadza się na kowadle przełamując próbkę . Po przełamaniu widać że próbka posiada strukturę drobnoziarnistą o równej matowo - szarej powierzchni .

4. Wnioski :

1. Lejność stopu uzależniona jest od temperatury stopu - im większa temperatura tym lejność większa , im mniejsza tym lejność mniejsza .

2. Zdolność do odtwarzania kształtu formy jest uzależniona od rodzaju stopu odlewniczego oraz także od temperatury - im mniejsza temperatura tym zdolność jest większa , im większa tym zdolność się zmniejsza .

3. Na strukturę badanego stopu ( siluminu ) odlewniczego między innymi wpływa modyfikacja . Przed modyfikacją struktura ta jest gruboziarnista , natomiast po modyfikacji drobnoziarnista .

4. W trakcie przeprowadzania ćwiczenia przestrzegaliśmy przepisów BHP obowiązujących w laboratorium odlewnictwa .

5. Literatura :

1. Poniewierski Z. : Modyfikacja siluminów . Warszawa , WNT 1966 ;

2. Górny Z. i inni : odlewnicze stopy metali nieżelaznych . Warszawa , WNT 1963 .

3

4







---