36.
- Blokowanie syntezy ściany komórkowej
B-laktamy:Cefalosporyny, monobaktamy, karbapenemy; Glikopeptydy; fosfomycyna;bacytracyna
-Blokowanie syntezy białka:
30s - AG, Tetracykliny
50s- Linkozamidy, streptograminy, chloramfenikol, makrolidy, ketolidy
Oksazolidynony
-Blokowanie syntezy DNA
Chinolony, metronidazol, nitrofurany, trimetoprim,( leki p/wirusowe)
mRNA-rifampicyna
-Blokowanie syntezy kw foliowego: sulfonamidy
-Uszkodzenie bł cytoplazmatycznej
Polimyksyny, AG, leki p/grzybicze:amfoterycyna B
37. Poniewaz zanim antybiotyk bedzie mógl zadziałać, musi dostać się do wnetrza komórki bakteryjnej. Transport leku jest aktywny i zachodzi przy udziale tlenu i energii. Ulega zatem zahamowaniu w warunkach beztlenowych i przy niskim pH. Przenikanie do komórki bakteryjnej ulega nasileniu w obecnosci zwiazków blokujacych biosynteze sciany - np. antybiotyków ß-laktamowych. Z tego wzgledu aminoglikozydy i ß-laktamy wykazuja synergizm dzialania. W wyzszych stezeniach równiez aminoglikozydy moga uszkadzac blone komórkowa bakterii.
38. Makrolidy - bakteriostatyczne, szeroko stosowane w lecznictwie otwartym,
Spektrum: wszystkie drobnoustroje, na które dziala penicylina plus atypowe ( ziarniaki G+,G-(azytromycyna),beztlenowe, laseczki beztlenowe, H.pylori-eradykacja, atypowe)
Modulujący wpływ na układ odpornościowy, blokuja synteze cytokin prozapalnych i zmniejszaja produkcje śluzu
Oporność MLSb
Objawy uboczne:biegunka wymioty wysypka
39.Karbapenemy- imipenem, mero penem, najwieksza znana aktywność, tlenowe G+, G-, beztlenowce, enterokoki, nie działają na: MRSA, Enterococus faecium, Corynebacterium jejkeum, Burkholderia ce pacia, Stenotrophomonac maltophilia
b.szerokie spektrum, ciezkie infekcje
dz. uboczne: wymioty, biegunki
40.B-laktamy:
Penicyliny:
- naturalne - benzylowa G, fenoksymetylowa V
-polsyntetyczne:
izoksazolowe - oporne na penicylinaze gronkowcowa - metycylina, kloksacylina, dikloksacylina, flukloksacylina,
szerokowachlarzowe: aminopenicyliny : amoksycylina, ampicylina
karboksypenicyliny: karbenicylina, tikarcylina
ureidopenicyliny: azlocylina, piperacylina
z inhibitorami Blaktamaz:
amoksycylina i kw klawulanowy-augumentin
ampicylina i sulbaktam-unasyn
tikarcylina i kw klawulanowy-timentin
piperacylina i tazobaktam
Mechanizm: blokowanie syntezy sciany komorkowej
Reszte z Blaktamow należy uzupełnić, bo nie wiem czemu umknęły mi te grupy ;)
41. Penicyliny maja wlasciwosci antygenowe i moga wywolac uczulenie, a nawet wstrzas anafilaktyczny ze zgonem wlacznie. Dlatego przed podaniem penicyliny przeprowadzane sa próby uczuleniowe:
1. Próba sródskórna - 0,1-0,2 ml roztworu penicyliny z 400-10.000 j.m./ml - podac sródskórnie. Po 20 minutach obrzek, zaczerwienienie - uczulenie na penicyline.
2. Próba z Testarpenem (antygen penicylinowy) - 0,1 ml roztworu Testarpen podac sródskórnie. Po 60 minutach jesli grudka obrzekowa jest wieksza niz 1 cm - uczulenie na penicyline.
Dodatni odczyn wczesny wykrywa najczesciej wystepujace postacie alergii na penicyline typu wczesnego oraz postacie najciezsze, do których nalezy miedzy innymi wstrzas anafilaktyczny. Dodatni odczyn pózny wykrywa alergie typu opóznionego — mniej niebezpieczna dla leczonego. U osób silnie uczulonych, nawet po wykonaniu próby z niewielka iloscia penicyliny, moga wystapic odczyny nie tylko miejscowe, ale i ogólne o róznym nasileniu, do wstrzasu anafilaktycznego włącznie.Ujemny odczyn wczesny pozwala na zastosowanie penicyliny.
Na podstawie testów skórnych nie przewidzimy reakcji 24h po. 10 % w wywiadzie uczulenie na penicyline - 90 % to nieprawda. Najbardziej z Blaktamow alergizuje amoksycylina, najmniej aztreonam.
42. Najciezszym powiklaniem po penicylinie jest wstrzas anafilaktyczny. Wystepuje on wkrótce po podaniu penicyliny (po kilku lub kilkunastu minutach — a nieraz nawet bezposrednio po iniekcji). U chorego wystepuje uczucie leku, bóle w klatce piersiowej, dusznosc, sinica oraz zapasc, utrata przytomnosci. Choremu nalezy natychmiast udzielic nastepujacej pomocy. Ulozyc chorego tak, aby glowa byla nizej niz nogi oraz wstrzyknac podskórnie w okolicy ramienia 0,5—1,0 ml roztworu adrenaliny (1 : 1000). Ponadto w przypadkach ciezkich najbardziej celowe jest podanie dozylnie hydrokortyzonu lub preparatu sterydowego o podobnym dzialaniu w ilosci co najmniej 100 mg, a dzieciom odpowiednio do wieku (w zaleznosci od nasilenia wstrzasu). W razie braku odpowiedniego preparatu dozylnego mozna podac sterydy domiesniowo. Równiez domiesniowo nalezy podac srodki antyhistaminowe (np. phenazolinum 1 amp.). Jezeli nie uzyskano poprawy w ciagu kilku (5—10) minut, nalezy powtórzyc wstrzykniecie adrenaliny i ewentualnie hydrokortyzonu. W przypadkach zaburzen ze strony ukladu oddechowego (napad dusznosci, kaszlu itp.), nalezy podawac dozylnie (wstrzykujac powoli) 0,24 eufiliny oraz 1 ampulke (0,01) lobeliny domiesniowo. W przypadkach odczynu o charakterze obrzeku naczyniowego, pokrzywki, obrzeku spojówek i powiek nalezy podawac srodki przeciwhistaminowe domiesniowo lub dozylnie, jak phenazolinum 100 mg domiesniowo, ewentualnie encorton doustnie, np. 30—60 mg w ciagu doby, lub 2 ampulki hydrokortyzonu domiesniowo lub dozylnie
WSTRZĄS POLEKOWY
Klasyczna reakcja typu I
Warunek : uprzedni kontakt z Ag
Reakcja natychmiastowa z uwalnianiem mediatorów działających na mm. gładkie i ukł. naczyń
Obraz kliniczny : nagły początek, szybkie narastanie objawów
Leczenie : opaska uciskająca powyżej ( jeśli podanie i.m. )
Leki przeciwhistaminowe
Hydrokortyzon
Adrenalina
Plyny, tlen
43. Efekt poantybiotykowy, oznacza, ze wzrost bakterii jest zahamowany nawet wtedy, gdy stezenie leku w ognisku zakazenia spada ponizej wartosci najnizszego stezenia hamujacego (MIC). Okresla sie jako zdolnosc leku do zahamowania wzrostu bakterii przez dluzszy czas po ograniczeniu ekspozycji na dzialanie antybiotyku. Jest to niezwykle istotne w przypadku zmniejszenia stezenia antybiotyku ponizej MIC. Efekt poantybiotykowy zalezy nie tylko od rodzaju patogenu, ale równiez od stezenia leku, czasu ekspozycji, pH oraz wielu innych czynników. Jest dluzszy dla bakterii Gram-dodatnich w porównaniu z bakteriami Gram-ujemnymi oraz dla paciorkowców w porównaniu z gronkowcami. Jednoczesnie antybiotyki wykazujace efekt poantybiotykowy moga byc stosowane rzadziej, co oznacza mniejsza liczbe dobowych dawek
AG, klindamycyna, chinolony, chloramfenikol, karbapenemy, makrolity,metronidazol
Penicylina: 40 % czasu ponad MIC - miedzy dawkami jest dzialanie
Długi: AG fluorochinolony, metronidazol
Karbapenemy maja 1-2 h exta pod wzgledem Enterobacteriaceae
AG- 1,5 - 3h 9 h
44. Charakterystyczne dzialania niepozadane zwiazane z wlewem wankomycyny sa znane jako zespól "czerwonego czlowieka" lub "czerwonej szyi". Do typowych objawów naleza: swiad skóry, rumieniowa osutka na twarzy, szyi i górnej czesci tulowia, a rzadziej - hipotonia. Reakcja taka moze wystapic w ciagu pierwszych minut wlewu lub wkrótce po jego zakonczeniu, a jej przyczyna jest uwalnianie histaminy przez wankomycyne na drodze nieimmunologicznej. Ryzyko wystapienia reakcji mozna zmniejszyc, podajac antybiotyk we wlewie trwajacym co najmniej godzine lub stosujac mniejsze dawki w szybszych wlewach.
45. Botulina - plukanie zoladka i lewatywa jeśli zostaly w pp resztki jedzenia, surowica - antytoksyna botulinowa metoda Besredki, a jeśli to konieczne to odczulenie - surowica pw jadowi A i B jeśli nie ryby od 10 - 60 tys j każdej, jeśli ryby A i B i E jednorazowo najczęściej, w razie pogłębiania się objawow uszkodzenia układu nerwowego ponowic dawke nastepnego dnia, u niemowlat antytoksyna malo skuteczna, w ciezkich postaciach antybiotyk ma na celu zapobieganie powikłaniom - zap pluc bakt lub zachłystowe
Erytromycyna, antytoksyna ABE, l przeczyszczające
Tezec - antytoksyna tezcowa 20 -100 tys j jednorazowo Besredki odzwierzeca, ludzka immunoglobulina 5000j, rownolegle lub wczesniej anatoksyna, tez zaleca się podanie metronidazolu lub penicyliny w celu eliminacji wegetatywnej postaci laseczki z organizmu, leki uspakajające, tracheostomia lub leki poorazajace miesnie oddechowee, tetracykliny na rane
Błonica- Im choroba trwa dłużej tym wiecej antytoksyny, penicylina, erytromycyna, klindamycyna, rifampycyna -antybiotykoterapia ma znaczenie drugorzędowe. Kurację antybiotykową stosuje się tylko przy występowaniu równolegle innego zakażenia gardła (na przykład paciorkowcami - streptokokami)
46. Aminoglikozydy- grupa bakteriobójczych antybiotyków, o szczególnym znaczeniu w zwalczaniu groznych zakazen wywolanych bakteriami Gram ujemnymi.
Mechanizm dzialania bakteriobójczego polega na zaklócaniu syntezy bialek bakteryjnych.Dzialanie bakteriostatyczne polega na zaklócaniu syntezy bialek bakteryjnych, w tym tych, które wchodza w sklad blony komórkowej. Antybiotyki te wiaza sie w sposób trwaly z podjednostka 30S rybosomu bakteryjnego.W konsekwencji prowadzi to do zaburzenia odczytu informacji genetycznej i zahamowania syntezy bialek bakteryjnych. Inaczej dziala streptomycyna -wywoluje ona efekt przeciwbakteryjny dzieki niszczeniu kompleksu rybosomu z mRNA co równiez uniemozliwia komórce bakteryjnej synteze bialka.
Aminoglikozydy dzialaja na:
* bakterie Gram ujemne, zwlaszcza paleczki duru, czerwonki, okreznicy (Escherichia coli), krztusca, tularemii, ropy blekitnej (Pseudomonas aeruginosa) i innych (nie dzialaja na bakterie z rodzaju Haemophilus);
* pratki gruzlicy (najwyzsza aktywnosc ma streptomycyna);
* gronkowce (tylko niektóre preparaty);
* paciorkowce (synergizm z ß-laktamami poprzez zwiekszenie ich przepuszczalnosci), np. leczenie zapalenia wsierdzia.
Aminoglikozydy, ze wzgledu na duza sile dzialania, ale tez znaczna toksyczność (oto, nefro, dzialanie kuraro podobne), stosuje sie do leczenia ciezkich zakazen. Wykorzystuje sie je do leczenia m.in.: gruzlicy, zapalenia opon mózgowych, zapalenia dróg moczowych i zólciowych, zapalenia wsierdzia, dzumy, tularemii, zakazen paleczkami ropy blekitnej, zakazen dróg pokarmowych (czerwonka, dur) oraz do wyjalawiania przewodu pokarmowego przed zabiegami chirurgicznymi.W przypadku aminoglikozydów obserwuje sie efekt poantybiotykowy.
Kojarzymy najczęściej z Blaktamami.
47. Oporność - Oporność drobnoustrojów na leki lawinowo narasta przez:
niekontrolowane stosowanie w lecznictwie otwartym i zamkniętym
chęć uzyskania maksymalnie szybkiego efektu, bez oglądania się na odległe skutki postępowania
stosowanie leków szerokospektralnych w banalnych zakażeniach, często także wirusowych !!!
Albo naturalna - spektrum, nabyta - w procesie roznych procesow genetycznych - mutacje, przeniesienie informacji genetycznej na drodze bezpośredniego kontaktu komorek - chromosomalna i plazmidowa
-synteza enzymu rozkładającego antybiotyk - Blaktamazy, modyfikującego antybiotyk - AG
-zaburzenie barier przepuszczalności: Blaktamy, AG, sulfonamidy
-zmiana miejsca docelowego dzialania antybiotyku - modyfikacja bialek wiążących penicyliny u szczepow Str pneumoniae opornych na penicyline
- synteza nowego bialka wiążącego penicyliny które nie ma powinowactwa do antybiotyku - op na penicyiine
-omijanie ogniwa reakcji szlaku metabolicznego zablokowanego przez chemioterapeutyk - op na sulfonamidy
- aktywne usuwanie antybiotyku z kom na zasadzie pompy- op na chinoliny, makrolidy
Np. MRSA, MRCNS, VISA, VRE…
48.medycyna zachowawcza: profilaktyka gorączki reumatycznej (pierwotna-dobrze leczyc angine i wtórna - penicylina benzylowa), ekstrakcja zęba u chorych z pewnymi wadami serca, PcP w AIDS, pierwotna -bliski kontakt z chorymi z meningokokami -ceftriakson,samoistne bakteryjne zapalenie otrzewnej - fluorochinolony, wtorna- ugryzienie psa, kota - augmentin, po kontakcie seksualnym z chorym na zapalenie drog moczowych - biseptol
Medycyna zabiegowa: zabieg ropny, brudny (j.grube), przed inwazyjnym cewnikowaniem, w szczególnych przypadkach,np. przed przeszczepieniem narządów, op ginekologiczne, karddiochirurgiczne, neurochirurgiczne. Istota profilaktyki jest osiagniecie terapeutycznego nasycenia antybiotykiem operowanych tkanek tuz przed zabiegiem i utrzymanie go co najmniej jeszcze przez 3-4 tyg po jego zakonczeniu
KLESZCZ
Zap wsierdzia, nawracające zak ukl moczowego, bliskie kontakty ze świeżo wykryta gruzlica pluc, po intymnym kontakcie z osoba chora na rzeżączkę, salmonella u osob z wysokim ryzykiem bakteriemii: niemowlęta do 3mz, starsi, chorzy na przewlekle choroby rozrostowe, po przeszczepach, protezy stawowe, AIDS
49. Lek przechodzi przez blony komórkowe komórek gospodarza, wykazuje wiec aktywnosc wobec drobnoustrojów wewnatrzkomórkowych.Najwyzsze stezenie tych antybiotyków jest w miazszu pluca, sluzówce i wydzielinie drzewa oskrzelowego stad znakomita skutecznosc w leczeniu zakazen dróg oddechowych. Stosowane równiez skutecznie w leczeniu nietypowych zakazen dróg moczowo-plciowych. Odznaczaja sie dobra penetracja tkankowa, nie dotyczy jednak plynu mózgowo-rdzeniowego. Stosowane sa równiez w leczeniu zakazen paleczka krztusca, kily, blonicy, tradzika oraz zakazen przewodu pokarmowego. Jest to najszerzej obok antybiotyków ß-laktamowych stosowana grupa antybiotyków.
50.Bo nie maja sciany kom- punkt dzialania Blaktamow
51. Glikopeptydy
Sa to zwiazki wielkoczasteczkowe, zle penetrujace do tkanek i narzadów (dotyczy to takze plynu mózgowo-rdzeniowego). Sa wybiórczo aktywne wobec tlenowych ziarenkowców Gram(+) (w tym takze wobec szczepów opornych na inne antybiotyki, takich jak metycylinooporne gronkowce) oraz niektórych beztlenowców (m.in. Clostridium difficile). Dzialanie bakteriobójcze jest wynikiem zahamowania syntezy sciany komórkowej bakterii. Sa stosowane w leczeniu zakazen wywolywanych przez ziarenkowce Gram(+) u pacjentów uczulonych na ß-laktamy oraz w sytuacjach, gdy szczep odpowiedzialny za zakazenie jest oporny na penicyliny i cefalosporyny. Glikopeptydy sa zarezerwowane do leczenia szpitalnego ciezkich zakazen (równiez uogólnionych) wywolywanych przez Enterococcus, metycylinooporne szczepy gronkowców zlocistych (MRSA) lub skórnych, szczepy Streptococcus pneumoniae wysoce oporne na penicyline, a takze do terapii ciezkich postaci rzekomobloniastego zapalenia jelita grubego o etiologii C. difficile, nie odpowiadajacych na metronidazol. Naleza do tzw. „antybiotyków ostatniej szansy”, dlatego tez musza byc stosowane bardzo rozwaznie. W ostatnich latach pojawily sie na swiecie, a takze w Polsce szczepy Enterococcus oporne na glikopeptydy. Wsród klinicznych szczepów ziarenkowców Gram(+) dochodzi czasami do rozwoju tolerancji na glikopeptydy.
Wankomycyna
Teikoplanina
52 -patrz 43
53. Egzotoksyna - toksyna wydalana do srodowiska przez zywe komórki bakteryjne. Sa to bardzo silne jady bialkowe (ilosci mikrogramowe moga spowodowac smierc czlowieka), wytwarzane glównie przez bakterie Gram-dodatnie m. in. Clostridium tetani, Staphylococcus aureus, Clostridium septicum oraz rzadziej bakterie Gram-ujemne, n.p. Przecinkowiec cholery. Wykazuja wrazliwosc na dzialanie wysokiej temperatury. Moga powodowac zatrucia przewodu pokarmowego lub dzialac na uklad nerwowy. Egzotoksyny sa antygenami, moga wywolywac odpowiedz immunologiczna organizmu. Zwiazki te, poddane dzialaniu formaldehydu zachowuja swoja immunogennosc, natomiast traca zjadliwosc - wlasciwosc ta jest wykorzystywana w tworzeniu toksoid - szczepionek z toksyn
54 tak, 55, 57 tak Naturalne zakażenie i choroba nie prowadzą do powstania odporności - rownologle z leczeniem należy stosowac uodpornienie czynne - 3 dawki anatoksyny na początku leczenia, po 4-6 tyg i po 6-12 m.
56. Leczenie podstawowe: neutralizacja tetanospasminy, zmniejszenie wzmożonego napiecia miesni i wyeliminowanie zagrażających zyciu prezen, utrzymanie prawidłowego bilansu energetycznego i wodno elektrolitowego oraz profilaktyke grozach powikłań ( infekcyjnych i zakrzepowo-zatorowych)
Dawki przypominające szczepienia powtarzamy co 10 lat
Leczenie-antybiotyki: pen krystaliczna 4 razy dziennie 3 mln j i lub metronidazol 3 razy dziennie 500 mg iv,tetreacykliny - Eliminacja wegetatywnej postaci laseczki, Immunoglobulina ludzka lub surowica Konska neutralizuje toksyne w krazeniu i nie ma wyraźnego wpływu na przebieg choroby, leki uspakajające, tracheostomia, spokoj i cisza,
(….. Kazde zranienie: zasada nieswoistej profilaktyki: chirurgiczne opracowanie rany, dezynfekcja i ewentualne podanie antybiotyku. Profilaktykę swoista, czynna lub czynno bierna stosujemy w zależności od czasu który upłynął od szczepienia podstawowego lub dawki przypominającej. Do 5 lat od szczep można zrezygnowac z dawki przypominającej, zakładając ze w tym czasie utrzymuje się ochronny poziom pcial. Osoby zranione w ciagu 5-10 lat po ostatniej immunizacji powinny otrzymac dawke przypominająca, a narazone w czasie pow 10 lat profiaktyke czynno bierna (anatoksyna i 250-500j swoistej IG ludzkiej lub 3000 j surowicy obcogatunkowej) to postepowanie dotyczy przede wszystkim przypadkow z ranami wysokiego ryzyka zakazenia - zanieczyszczone gleba, odchodami zwierzęcymi, zadane brudnymi narzędziami. Osoby zranione które nigdy nie były szczepione lub w których przypadku brak danych o szczepieniach bądź szczepienie było niekompletne powinny otrzymac profilaktyke czynno bierna z zaleceniem przyjecia 2 dawki anatoksyny po 4-6 tyg i 3 po 6-12 m. - pelen cykl szczepienia podstawowego. U osob z niedoborami immunologicznymi, we wstrząsie z duza utrata krwi lub napromieniowanych istnieja wskazania do uodpornienia biernego niezależnie od wcześniejszych szczepien.
Dziubek: szczepionki p tezcowej nie można podac osobom które ostatnia dawke szczepienia podstawowego lub przypominającego otrzymaly przed upływem 12 m od zranienia, decyzje te należy uzależnić od rodzaju i okoliczności zranienia
Surowicy ptezcowej nie należy podawac osobom szczepionym pw tezcowi, jeśli od zakończenia szczepienia podstawowego lub przyominajacego nie minal rok
Uodpornienie czynno bierne u osob które:
- nie były szczepinione pw tezcowi
-nie otrzymaly wszystkich dawek podstawowego szczepienia
-nie maja dokumentacji i nie pamiętają terminow szczepienia
-otrzymaly ostania dawke szczepionki ponad 8 lat temu
Postepowanie z osobami zranionymi i narazonymi na zachorowanie na tezec zalezy od: stanu przeprowadzenia programu szczepienia podstawowego, czasu który uplynal od programu szczepienia podstawowego i ryzyka wystapienia tezca.
Jezeli ryzyko zachorowania jest duze to u osób nieszczepionych, a takze u których program podstawowy szczepienia nie zostal ukonczony lub uplynelo wiecej niz 10 lat od ukonczenia programu podstawowego nalezy zastosowac zarówno antytoksyne tezcowa (ewent. ludzka immunoglobuline przeciwtezcowa) oraz szczepienia anatoksyna tezcowa (szczepionka T lub Td) w schemacie 0-1-6 miesiecy.
58. Kretki (lac. Spirochaetes) - dlugie i cienkie bakterie Gram-ujemne, przypominajace korkociagi,ruchome. Do kretków zalicza sie dwie rodziny:
* Spirochaetaceae
o Borellia (np. B. burgdorferi, B. recurrentis)
o Treponema (np. T. pallidum, T. pertenue)
* Leptospiraceae
o Leptospira (np. L. interrogans)
Kila (lac. lues, syphilis) - przenoszona droga plciowa (weneryczna), bakteryjna, choroba zakazna wywolywana przez kretka bladego (lac. Treponema pallidum ssp. pallidum).
Kile mozna podejrzewac na podstawie wywiadu epidemiologicznego i badania fizykalnego, ale ostateczne rozpoznanie ustala sie na podstawie badan laboratoryjnych. Odpowiednio wczesnie wykryta moze byc skutecznie leczona za pomoca antybiotyków, jednak w skali makro równie wazne znaczenie w walce z ta choroba ma nadzór epidemiologiczny i wlasciwa polityka zdrowotna panstwa.
Zakazenie kila jest wynikiem stosunku pochwowego, analnego lub oralnego z osoba zakazona. Narazone sa równiez osoby zdrowe przez pocalunek z osoba zakazona, u której zmiany kilowe sa obecne w gardle. Kazde uszkodzenie skóry u osoby zdrowej naraza ja na ryzyko podczas intymnego kontaktu z osoba zakazona. Nieleczona kila prowadzi do uszkodzenia ukladu nerwowego, utraty wzroku, zaburzen psychicznych, uszkodzenia ukladu krazenia, kosci, stawów i narzadów miazszowych, a takze w niektórych przypadkach moze byc przyczyna smierci. Ponadto w przebiegu ciazy kobiety chorej na kile dochodzi do wewnatrzmacicznego zakazenia plodu bakteriami znajdujacymi sie we krwi matki. Moze dojsc do smierci wewnatrzmacicznej plodu lub dziecko moze urodzic sie z powaznymi wadami rozwojowymi.
Kretki blade przedostaja sie przez wrota zakazenia i szybko sie namnazaja. Nastepnie dochodzi do rozsiewu bakterii drogami chlonnymi i droga krwi. Zakazenie organizmu doprowadza do choroby ogólnoustrojowej. Miejscem obfitego rozwoju kretków sa wezly chlonne i tkanki w poblizu miejsca wtargniecia. W wezlach chlonnych chorego drobnoustroje pojawiaja sie juz w ciagu pierwszych 24 godzin, a w plynie mózgowo-rdzeniowym juz w 3 tygodnie od momentu zakazenia. Zmiany zwiazane z zakazeniem Treponema pallidum moga dotyczyc kazdego narzadu, nie wylaczajac osrodkowego ukladu nerwowego.
Bezobjawowa kila ukladu nerwowego
Do zakazenia ukladu nerwowego dochodzi we wczesnych okresach choroby, zwykle w ciagu pierwszych tygodni od zakazenia. Rozpoznanie tej postaci kily stawia sie u ludzi, u których nie stwierdzono juz objawów kily pierwszorzedowej ani drugorzedowej, bez zadnych objawów neurologicznych, u których stwierdza sie jednak zmiany obrazu plynu mózgowo-rdzeniowego.
Objawowa kila ukladu nerwowego
Moze przybierac trzy glówne postacie kliniczne: kily oponowej, oponowo-naczyniowej, i kily mózgowej (miazszowej). Wyróznienie tych postaci jest jednak trudne, ze wzgledu na czeste wystepowanie postaci mieszanych. Okresy pomiedzy zakazeniem a wystapieniem objawów w przypadku kily ukladu nerwowego przedstawia sie nastepujaco:
* kilka miesiecy do 1 roku - kila oponowa przebiegajaca w postaci ostrego kilowego zapalenia opon mózgowych (meningitis luetica acuta)
* srednio okolo 7 lat - kila oponowo-naczyniowa mózgu i rdzenia (lues meningovascularis cerebri et medullae spinalis)
* srednio okolo 20 lat - porazenie postepujace (paralysis progressiva)
* srednio okolo 25 lat - wiad rdzenia (tabes dorsalis).
Kila oponowa moze dotyczyc zarówno mózgu jak i rdzenia kregowego. Pierwszymi obserwowanymi objawami sa bóle glowy, nudnosci, wymioty, sztywnosc karku, porazenia nerwów czaszkowych, drgawki, zaburzenia psychiczne.
W przebiegu kily oponowo-naczyniowej dochodzi dodatkowo do rozlanego zapalenia naczyn, w przebiegu którego pojawiaja sie objawy ogniskowe, z najbardziej charakterystycznym dla kily udarem w obszarze tetnicy srodkowej mózgu u osoby w mlodym wieku. Objawami kily miazszowej, która wystepuje w przypadku rozsianego uszkodzenia mózgu sa zmiany osobowosci, zaburzenia nastroju i intelektu, uposledzenie pamieci krótkotrwalej, zaburzenia mowy, orientacji oraz omamy i urojenia.
Z charakterystycznych objawów neurologicznych nalezy wymienic objaw Argylla Robertsona polegajacy na wystepowaniu waskiej, nieregularnej zrenicy o zachowanej reakcji na akomodacje i braku reakcji na swiatlo.
Leczenie
Penicylina G, doksycyklina, tetracykliny, erytromycyna, azytromycyna i ceftriakson[15].
Borelioza (choroba z Lyme, kretkowica kleszczowa, lac. borreliosis, ang. Lyme disease, Lyme borreliosis) - wielonarzadowa choroba zakazna wywolywana przez bakterie nalezace do kretków: Borrelia burgdorferi, Borrelia garinii, Borrelia afzelii, Borrelia japonica, przenoszona na czlowieka i niektóre zwierzeta przez kleszcze z rodzaju Ixodes.
Borelia zyje wewnatrzkomórkowo oraz przekracza bariere krew-mózg, co stwarza dodatkowe problemy w czasie leczenia (tylko niektóre antybiotyki penetruja bariere krew-mózg i tylko niektóre dzialaja wewnatrzkomórkowo).
Borelia zwykle usadawia sie w tkance lacznej (skóra, sciegna, sciany naczyn krwionosnych, w tym w naczyniach mózgowych), w miesniach i w tkance nerwowej (w komórkach glejowych i nerwowych). Borelia jest znajdowana w wiekszych ilosciach we wzgórzu (osrodek mózgowy zawiadywania ukladem czuciowym i bólem), korzeniach grzbietowych rdzenia kregowego[2], miazdze zebowej oraz w galkach ocznych. Zmiany w ukladzie nerwowym powodowane przez borelioze sa na tyle charakterystyczne, ze przez wiele lat wystepowaly jako samodzielna jednostka chorobowa zwana zespolem Bannwartha. W 1948 r. opisal je Bannwarth jako zaczynajace sie pojawieniem rumienia skórnego, okreslanego jako ECM - erythema chronicum migrans, do którego sukcesywnie dolaczaly objawy limfocytarnego zapalenia opon mózgowych, bóle korzonkowe i objawy zapalenia nerwów czaszkowych i obwodowych.Z tego powodu zespól Bannwartha klasyfikowany jest jako neuroborelioza. Istnieje hipoteza, ze bakteria wytwarza toksyne bakteryjna odpowiedzialna za co najmniej czesc objawów choroby takich, jak zaburzenia pamieci, bezsennosc oraz dretwienia konczyn i jezyka oraz zaobserwowana w tej chorobie reakcje Jarischa-Herxheimera.
Borelia nie uposledza metabolizmu bialek i nie powoduje widocznego wyniszczenia organizmu (czesto pacjenci nie wygladaja na chorych), co utrudnia szybkie rozpoznanie.
Przebieg kliniczny boreliozy moze byc bardzo zróznicowany. W przypadku gdy ukaszenie kleszcza zostalo przeoczone, a rumien albo nie wystapil, albo zostal niezauwazony, najczesciej podejrzewa sie chorobe w przypadku licznych objawów pochodzacych z róznych systemów (uklad nerwowy, szkieletowo-miesniowy, pokarmowy, rozrodczy, wydalniczy, hormonalny) u czlowieka uprzednio zdrowego.
.
Diagnoza jest prosta we wczesnych przypadkach, gdy zostalo zauwazone ukaszenie kleszcza i jesli pojawil sie charakterystyczny rumien.70%chorych nie pamieta ukaszenia przez kleszcza ani rumienia. Czesto stosowany w diagnostyce boreliozy test ELISA daje dodatnie wyniki tylko u 10-30% chorych, wiec jego przydatnosc jako testu przesiewowego jest ograniczona. Najpewniejszym sposobem potwierdzenia boreliozy jest badanie za pomoca testu Western-blot w klasach IgG i IgM.
Leczenie
Pierwszy i drugi etap infekcji leczy sie kilkutygodniowa lub kilkumiesieczna terapia antybiotykiem. Zwykle stosuje sie penicyliny, cefalosporyny lub tetracykliny.
Porównanie: Oba Kretki powoduja zaburzenia wielonarządowe lacznie z ukl sercowo naczyniowym i OUN, choroby mogą być przewlekle, wyroznia się kilka etapow, Kila - charakterystyczne objawy, Borelioza gdy nie pamiętamy uklucia kleszcze ani rumienia, srednio. Takie same antybiotyki działają.
59.Próba tuberkulinowa wypada falszywie ujemnie, i jest nieskuteczna, u osób z anergia i uposledzeniem ukladu odpornosciowego z róznych przyczyn.Odczyn moze byc falszywie ujemny w: * sarkoidozie
* grypie
* odrze
* krztuścu
* ostro przebiegajacej gruzlicy np. gruzlica prosówkowa
* przy stosowaniu leków immunosupresyjnych np. kortykosterydów
Wynik falszywie dodatni uzyskuje sie w reakcji krzyzowej z innymi pratkami (MOTT i Mycobacterium leprae, który wywoluje trad).
60. Listerioza wystepujaca u ludzi nazywana jest zoonoza gdyz jej nosicielami sa glównie zwierzeta. Do zakazenia dochodzi poprzez zywnosc, np niepasteryzowane warzywa albo mieso.Zakazenie u ludzi wystepuje bardzo rzadko - najczesciej u kobiet w ciazy i chorych o uposledzonej odpornosci (np: przez mleko zarazonych krów). Zarazony plód ginie i dochodzi do poronienia (rzadko dziecko rodzi sie a nawet kiedy ma to miejsce ma one glebokie wady rozwojowe). Ciezarna kobieta zarazona listerioza moze stac sie potem nieplodna.Okolo 50% przypadków zakazenie dotyczy osób doroslych, zwlaszcza takich których odpornosc organizmu ulegla obnizeniu, np. w wyniku choroby nowotworowej albo przeszczepu. Choroba objawia sie najczesciej w postaci zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, któremu towarzysza posocznica, biegunka i wymioty.Smiertelnosc waha sie w granicach od 30 do 60%. W leczeniu listeriozy uzywa sie antybiotyków beta lak tamowych, amoksycylinę z aminoglikozydem, kotrimoksazol, makrolidy. Przejscie przez chorobe prawdopodobnie uodparnia na reszte zycia.
61. Blonica - choroba zakazna, najczesciej wystepujaca u dzieci, wywolywana przez maczugowiec blonicy (lac. Corynebacterium diphtheriae). Glównym czynnikiem chorobotwórczym jest wytwarzany, przez niektóre szczepy tych bakterii jad - toksyna blonicza.
Blonica przenosi sie glównie droga kropelkowa lub bardzo rzadko przy zakazeniach przyrannych.
Wyróznia sie kilka postaci tej choroby.
Blonica gardla Inaczej dyfteryt - najczestsza postac blonicy.
Objawy: Umiarkowana goraczka, bladosc twarzy, niezbyt duze bóle gardla, utrudnione polykanie, tzw. mowa "kluskowata", obrzmienie wezlów chlonnych podzuchwowych oraz nalot w gardle (czesto laczacy sie w jednolita blone rzekoma o barwie bialawoszarej). Wokól nalotów tworza sie charakterystyczne przekrwienia.W ciezkiej postaci blonicy naloty sa rozlegle, koloru krwistobrunatnego. Towarzysza im znaczne zwiekszenia wezlów chlonnych, powstaje szczególny wyglad szyi, tzw. "szyja prokonsula", "szyja Nerona" lub "szyja cesarza".
Dochodzi takze, do duzego, ogólnego zatrucia organizmu (intoksykacji). Tetno jest bardzo szybkie i miekkie, wystepuja zaburzenia pracy serca (zmiany martwiczo-zapalne miesnia sercowego, ciezkie zmiany prowadza do smierci), a takze ciezsze porazenie miesni.
Blonica krtani
Inaczej dlawiec, krup. Wystepuje w pierwszych latach zycia.
Objawy: Zwezenie sie szpary glosni (obrzek i nalot na strunach glosowych, stale nasilajaca sie dusznosc, glosny, szczekajacy kaszel, narastajaca chrypka (zmieniajaca sie w bezglos w koncowym
Blonica nosa
Najlzejsza postac choroby, bez objawów zatrucia.
Objawy: Niewielkie zmiany blony sluzowej nosa (czesto jednostronne) oraz towarzyszace im wycieki sluzowo-krwiste lub ropno-krwiste, nadzerki nozdrzy i wargi górnej.
Blonica spojówek oka lub skóry
Leczenie
Swoiste leczenie polega na wstrzyknieciu dawki surowicy (ilosc zalezy od ciezkosci i dnia choroby), która zawiera antytoksyne blonicza (surowice przeciwblonicza).Antybiotyki (erytromycyna, penicylina) maja znaczenie drugorzedowe. Kuracje antybiotykowa stosuje sie tylko przy wystepowaniu równolegle innego zakazenia gardla (na przyklad paciorkowcami - streptokokami).
Dodatkowo podczas leczenia podaje sie witamine C, zespól witamin B oraz kokarboksylaze.
W blonicy krtani oprócz surowicy, konieczna jest intubacja lub tracheotomia (ratuja one zycie choremu, udrazniajac drogi oddechowe). Leczenie szpitalne jest konieczne.
62. Listeria okoloporodowa:
a) postac wczesna - jako wynik wewnątrzmacicznego zakazenia plodu. Skutkiem jest najczęściej przedwczesny porod uszkodzonego plodu z objawami ciezkiem posocznicy, ciezkiego zapalenia pluc z niewydolnością oddechowa, licznymi mikroropniami i objawami uszkodzenia OUN, a także z charakterystycznymi zmianami skornymi w postaci pęcherzyków rumieni i wybroczyn, do zakazenia plodu w lonie matki rzadziej dochodzi przez krew, czesciej natomiast przez zainfekowane wody plodowe. W tej postaci listeriozy okołoporodowej objawy chorobowe u noworodka (jeżeli dziecko rodzi się nieuszkodzone) rozwiajaja się w ciagu 2 dni po urodzeniu,przypuszcza się co jest sporne ze zakazenie plodu w lonie matki może być także przyczyna poronienia lub obumarcia plodu, zakazenie kobiety w ciazy przebiega zwykle bezobjawowo lub daje objawy niecharakterystyczne najczęściej rzekomo grypowe
b)Postac pozna listeriozy okołoporodowej wystepuje 5 dni i wiecej po urodzeniu, plod może się zakazic podczas porodu na skutek bezpośredniego kontaktu z paleczkami, znajdujacymi się w pochwie rodzacej lub pozniej zostaje zakazony przez matke, bedaca bezobjawowym nosicielem paleczek lub wreszczcie noworodek zostaje zakazony przez środowisko . Ta postac listeriozy noworodka powoduje najczęściej ZOMR z ewentualnym wytworzeniem się wodogłowia.
Leczenie: AMPICYLINA z gentamycyna lub kanamycyna. Chloramfenikol ZOMR i biseptol u osob nadwrażliwych na penicyliny.
63. Clostridium botulinum
Charakterystyka:
Gram(+) laseczka beztlenowa wytwarzajaca zarodniki
Chorobotwórczosc:
zatrucia pokarmowe
zakazenia ran
botulizm noworodków
Aktywne antybiotyki:
penicyliny
penicyliny z inhibitorem
metronidazol
chloramfenikol
Zatrucie jadem kielbasianym, botulizm.
Do zatrucia dochodzi droga pokarmowa (spozycie pokarmów zawierajacych toksyne), a w wyjatkowych przypadkach takze w przebiegu zakazenia bakteryjnego rany (botulizm przyranny).
Najczesciej zródlem zatrucia sa konserwy, czesto miesne, ale równiez jarzynowe czy rybne. Bywaja to czesto przetwory wytwarzane w warunkach domowych, lub przeterminowana lub niewlasciwie przechowywana zywnosc zakupiona w handlu.
Spozycie wystepujacej naturalnie np. w miodzie bakterii Clostridium botulinum moze w bardzo rzadkich przypadkach spowodowac u niemowlat ponizej pierwszego roku zycia ciezka chorobe zwana botulizmem dzieciecym, dlatego nie nalezy podawac miodu dzieciom ponizej 12 miesiaca zycia. W tym przypadku choroba rozwija sie nie na skutek dzialania toksyny botulinowej, ale z powodu namnazania sie bakterii w ustroju.
Objawy i przebieg
W przebiegu zatrucia wystepuja 2 grupy objawów:
* objawy ze strony przewodu pokarmowego, takie jak nudnosci, wymioty, biegunka, bóle brzucha
* objawy toksycznego dzialania toksyny botulinowej- oslabienie, badz porazenie róznych grup miesni, charakterystyczne i latwo zauwazalne jest opadanie powiek, nadajace twarzy senny wyraz, podwójne widzenie
W ciezkich przypadkach zatruc moze dojsc do zatrucia smiertelnego (10-25%) z powodu:
* niewydolnosci oddechowej
* zachlystowego zapalenia pluc
* zatrzymania akcji serca.
64.LEPTOSPIROZOWE ZOMR
Leptospira interrogans -100 typów , najbardziej patogenne dla ludzi Leptospira icterohaemorrhagiae ( Ch. Weila)- rezerwuarem są gryzonie wydalające zakażony mocz do zbiorników wodnych.
Wrota zakażenia: skóra, bł.śluzowe, spojówki.Okres wylęgania1-2 tyg. Chłonką do krwi- FAZA GORĄCZKOWA. Stąd do wątroby , nerek, OUN,i in. FAZA NARZĄDOWA.
Objawy: gorączka dreszcze, obj.oponowe, bóle mm.k.dolnych, wysypki, wybroczyny ( gł.na spojówkach), wstrząs, żółtaczka, obj.niewydolności nerek.
W PMR:cytoza 30-500 gł.limfocyty (3:1),białko nieco podwyższone, cukier , chlorki w normie. Rozpoznanie na podstawie serologii i obrazu klinicznego.
Leczenie: Penicylina kryst., lub tetracykliny.
NEUROBORELIOZA - bakteryjne nieropne ZOMR
Borrelia burgdorferi - przenoszona przez kleszcze Ixodes ricinus
neurotropowość tego szczepu wynikająca z reakcji antygenów neuronowych z flageliną B bakterii.
Objawy z OUN :
wczesne : ZOMR, porażenie nn.czaszkowych (najczęściej VII), bóle korzeniowe
późne : radiculopatie lub czaszkowe neuropatie.
W ZOMR - w pierwszych miesiącach zakażenia PMR niewielka cytoza gł.limfocyty , nieco wzmożone białko, cukier i Cl w normie. Częste encefalopatie( rozdrażnienie, zmiana osobowości, senność,ubytki pamięci,otępienie. Zap.mózgu i rdzenia w 0.1%.
Leczenie: Cefalosporyna III G. Min.21 dni iv.+ leczenie objawowe
Neuroborelioza: najczęściej w postaci limfocytowego ZOMR któremu mogą towarzyszyc objawy zapalenia mozgu lub RK. Choroba o takim przebiegu wymaga roznicowania z innymi surowiczymi ZOMR i mozgu zwłaszcza z odkleszczowym, w neuroboreliozie poznej obserwuje się narastające zaburzenia funkcji poznawczych i pamieci które sa interpretowane jako postepujaca encefalopatia wymagajaca roznicowania z SM. Towarzyszyc mogą temu ogniska niedokrwienne bedace wynikiem zapalenia naczyn. Neuroboreliozza odbwodowego ukl nerwowego w stadium wczesnym ujawnia się najczęściej jako porazenie nerwu twarzowego. W stadium poznym może dojsc do uszkodzenia innych nerwow czaszkowych objawiającego się zaburzeniami widzenia parastezjami zaburzeniami sluchu i polykania. Zajecie nerwow obwodowych może również przebiegac w postaci zp korzonkowego splotu ramiennego lub odcinka lędźwiowo-krzyzowego i wymaga roznicowania ze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa.
Kiłowe ZOMR
Może być w pierwszym okresie zakazenia - nawet bezobjawowo- tylko PMR zmiany zapalne. Jako ZOMR lub ZOMR z ZM i ZR. Goraczka, objawy wzmożonego cisnienia srodczaszkowego, objawy oponowe, w ciezkich przypadkach zaburzenia świadomości, utrata przytomności, porazenia nerwow czaszkowych,porazenia nn czaszkowych 3,4,6,7,Do infekcji OUN dochodzi na drodze krwiopochodnej.Z reguly dochodzi do zajecia układu naczyniowego mozgu, jest to najczestsza postac kily - oponowo-naczyniowa, występują w niej niedowłady lub porazenia spastyczne, drgawki, objawy uszkodzenia RK -porazenia wiotkie i zaburzenia funkcji zwieraczy
Diagno - PMR , serologia
65.????? Ktos napisal obok ze chodzi o zimne hemaglutyniny…….??
Podstawa rozpoznania zakazenia Mykoplazmami sa badania serologiczne, pozwalające wykryc w surowicy chorego swoiste przeciwciała roznych klas. Zastosowanie maja rozne metody serologiczne i immunoenzymatyczne np. test ELISA, krew do badan należy pobrac przynajmniej 2krotnie pierwszy raz w koncu pierwszego tygodnia choroby a nastepnie po 7-10 dniach od pobrania poprzedniego. PRWIE U POLOWY CHORYCH NA CHLAMYDIOZE WYSTEPUJA DODATNI OD CZYN ZIMNEJ AGLUTYNACJI, nie jest od jednak swoisty wyłącznie dla mykoplazm????????
66. Najprawdopodobniej tasiemiec bąblowcowy występuje w dwóch gatunkach. Pierwszy z nich opisany powyżej nosi, jak wiemy miano E. g r a n u l o s u s, drugi nazwano E. a l v e o l a r i s . Oprócz drobnych różnic w budowie między obydwoma tymi gatunkami, główne różnice występują w rozwoju, a mianowicie w tworzeniu się bąblowca. O ile bowiem pierwszy gatunek wytwarza najczęściej jednolite pęcherze, to natomiast drugi pączkuje na zewnątrz, ciągle się rozrastając na podobieństwo złośliwego nowotworu (wiec chyba jest gorszy).
Bąblowica Echinococcus granulosus
Etiologia - larwalna forma tasiemca wieńcogłowego E. granulosus
Epidemiologia:- człowiek- żywiciel pośredni, przypadkowy (np. z sierści psa)
- żywiciel ostateczny- psy, wilki, szakale
- żywiciel pośredni - świnie, owce, bydło, kopytne dzikie
- droga zakażenia- p.pok
- kosmopolityczny
Cykl rozwojowy: f. dojrzała (ż. ostateczny) - jaja (kał) - zarażenie ż. pośredniego - onkosfery - ściana jelita - krążenie - tkanki i narządy (wątroba, płuca, mózg, śledziona, nerki) - f. larwalna (torbiel) zawiera skoleksy
Klinika: - zwykle przebieg asymptomatyczny
- objawy zależą od lokalizacji
- lokalizacja cyst: wątroba 63%, płuca 25%, mięsnie 5%, kości 3%, nerki 2%, śledziona i oun 1%
Diagnostyka:- usg, KT, rtg - serologia
Leczenie: - zachowawcze - albendazol (Zentel) 2 x 400mg/28dni kuracje powtarzalne
- PAIR
- chirurgia (w osłonie albendazolu !)
Zapobieganie: - odrobaczanie psów
Bąblowica Echinococcus multilocularis - Echinococcosis alveolaris
Etiologia: - tasiemiec E. multilocularis (f. larwalna)
Epidemiologia: - półkula północna
- rezerwuar - lisy
Klinika: - wzrost ekspansywny, podobny do npl
- możliwość odległych ognisk
67. Jadzica to stan chorobowy wywolany przez jady wystepujace niezaleznie od drobnoustrojów obecnych w organizmie.
Do typowych jadzic naleza tezec, blonica oraz zatrucie jadem kielbasianym.
Choroby te przebiegaja bezgoraczkowo i daja bardzo charakterystyczne objawy ze strony ukladów: nerwowego i krazenia.
Leczenie polega na podaniu surowicy odpornosciowej, która neutralizuje dzialanie jadu - leczenie dokladnie patrz pkt. 45
68. Zespól wstrzasu toksycznego (ang. TSS - toxic shock syndrome) - ostre, zagrazajace zyciu zatrucie, które charakteryzuje sie goraczka, spadkiem cisnienia tetniczego krwi, wysypka, zaburzeniem czynnosci wielu narzadów wewnetrznych oraz zluszczaniem naskórka w fazie rekonwalescencji. Obecnie okolo polowy wszystkich zachorowan jest zwiazane z menstruacja, ale moze takze wystapic w pologu, po septycznym poronieniu, jako powiklanie po zabiegach zwlaszcza ginekologicznych, przy stosowaniu mechanicznych srodków antykoncepcyjnych i tamponów dopochwowych. Moze równiez wystapic w przebiegu schorzen i uszkodzen skóry, takich jak oparzenie, odmrozenie, rana skóry, ugryzienie przez owada.
Choroba wywolana jest przez jedna, lub kilka, toksyn wytwarzanych przez gronkowca zlocistego. Najczesciej jest to toksyna TSST-1, rzadziej enterotoksyna B. Do rozwoju zespolu wstrzasu toksycznego dochodzi w przypadku, gdy dojdzie do kolonizacji organizmu (warunek wystarczajacy) lub infekcji gronkowcem zlocistym wytwarzajacym odpowiednia toksyne oraz u potencjalnego chorego musi wystepowac niski poziom przeciwcial zabezpieczajacych przeciwko dzialaniu toksyny. Z uwagi, ze przeciwciala te wystepuja dopiero w populacji doroslych (u 90%), choroba dotyczy najczesciej dzieci i mlodych doroslych.
Objawy chorobowe
* goraczka powyzej 38,9 °C
* erytrodermia - rozlane, plamiste zapalenie skóry
* spadek cisnienia tetniczego krwi
* objawy narzadowe (przynajmniej 3 z ponizszych)
- przewód pokarmowy - biegunka lub wymioty
- uklad miesniowy - bóle miesni z przynajmniej dwukrotnym podwyzszeniem CPK
- objawy zapalenia blon sluzowych: nosogardzieli, pochwy lub spojówek
- nerki: leukocyturia przy braku infekcji dróg moczowych, przynajmniej dwukrotne zwiekszenie stezenia azotanów w moczu
- watroba: przynajmniej dwukrotne podwyzszenie poziomu bilirubiny lub AlAT lub AspAT
- uklad krwiotwórczy: trombocytopenia < 100 000/µl
- OUN: zawroty glowy, objawy splatania, dezorientacja
* zluszczanie sie naskórka, zwlaszcza powierzchnie dloniowe rak i podeszwowe stóp w okresie 1 do 2 tygodni od poczatku objawów
Leczenie:
* oczyszczenie miejsca wytwarzania toksyny gronkowcowej
* wyrównanie zaburzen gospodarki wodno-elektrolitowej i kwasowo-zasadowej
* szerokospektrumowa antybiotykoterapia, w fazie wstepnej empirycznie obejmujaca gronkowca zlocistego, a po uzyskaniu antybiogramu leczenie zgodnie z jego wynikiem (w poczatkowej fazie szczególnie polecane jest dozylne podawanie klindamycyny 3 razy dziennie po 900 mg wraz z antybiotykiem ß-laktamowym lub wankomycyna)
* w ciezkich przypadkach mozliwe jest podanie preparatów immunoglobulin zawierajacych wysoki poziom przeciwcial przeciwko toksynom gronkowcowym
* leczenie ewentualnych wspólistniejacych objawów wstrzasu
Okolo 2,5% przypadków zwiazanych z miesiaczka konczy sie smiercia, natomiast smiertelnosc w innych przypadkach siega 6,5%. Choroba nie pozostawia trwalej odpornosci, dlatego kobiety chore na te chorobe nie powinny stosowac tamponów dopochwowych i mechanicznych srodków antykoncepcyjnych.
69. Gronkowce:
1. Zakazenia ropne skóry, tkanek podskórnych oraz tkanek miekkich:
* czyraki
* czyracznosc
* jeczmien (choroba)
* karbunkul
* ropnie
* ropne zakazenia ran pooperacyjnych, pourazowych i innych
* liszajec (zwykle gronkowiec wtórnie dolacza sie zakazenia paciorkowcem ropotwórczym)
* zapalenie sutka u kobiet karmiacych piersia
* pyodermia
* zastrzal
* zanokcica
* figówka
* zapalenie mieszka wlosowego.
2. Zakazenia ukladowe o etiologii gronkowcowej:
* zapalenie szpiku kostnego i kosci
* zapalenie tchawicy
* zapalenie pluc - jako powiklanie grypy
* zapalenie miesnia sercowego, ostre zapalenie wsierdzia
* zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, ropnie mózgu
* zapalenie zyl
* zakazenie ukladu moczowego
* posocznica gronkowcowa.
3. Zakazenia lub zatrucia zwiazane z produkcja swoistych toksyn
* choroba Rittera
* zespól wstrzasu toksycznego
* gronkowcowe zatrucia pokarmowe
Leczenie: najczesciej Blaktamy odporne na Blaktamazy - penicyliny izoksazolowe, z kw. Klawulanowym, cefalosporyny II, III, klindamycyna, posocznice i ciezkie zakazenia: Blaktamy + AG, fluorochinolom, rifampicyna, MRSA - wankomycyna
Paciorkowce (Streptococcus) - ziarenkowce, kuliste bakterie Gram-dodatnie, ukladajace sie w lancuszki, posiadaja szereg czynników zjadliwosci.
Chorobotwórczymi dla czlowieka sa: paciorkowiec ropny (Streptococcus pyogenes), paciorkowiec zieleniacy (Streptococcus viridans), paciorkowiec kalowy (Streptococcus faecalis).
Paciorkowce cechuje duza inwazyjnosc, wywoluja: ostre zapalenie migdalków (angina paciorkowcowa) i blony sluzowej gardla, zapalenie zatok, ropne zapalenie skóry i tkanki podskórnej, zapalenie ucha srodkowego, liszajec zakazny, róża, pecherzyce, zapalenie wsierdzia, zakazenia ran. Ponadto: chorobe reumatyczna, zapalenie pluc, oskrzeli, dróg moczowych lub gruczolu mlekowego, powoduja sepse - posocznice.
Paciorkowce powoduja powiklania: popaciorkowcowe zapalenie stawów, przewlekle zapalenie krtani, zatok, nerek, zapalenie miesnia sercowego, opon mózgowo-rdzeniowych
Leczenie: penicyliny: fenoksypenicylina, kloksacylina, amoksycylina z kw klawulanowym, cefalosporynyl, klindamycyna, w ciezszych przypadkach kojarzymy + AG
70. Seminarka…
Posocznica - uogolniona reakcja zapalna na zakazenie.
Objawy:
GORĄCZKA, (czasem hipotermia), dreszcze
Wzrost stężeń białka C reaktywnego (CRP) i prokalcytoniny (PCT), LEUKOCYTOZA - Ⴏ LUB Ⴍ
Tachykardia, Ⴍ rzut serca, Ⴏ obwodowego oporu naczyniowego, Ⴍ zużycia O2,
Tachypnoe, Ⴏ PaO2/FiO2
Zaburzenia perfuzji „na obwodzie”, Ⴏ diurezy
Zaburzenia krzepnięcia: Ⴍ D-dimerów, Ⴏ białka C , Ⴏ antytrombiny, Ⴍ INR i ATTP, Ⴏ liczby płytek krwi,
Wzrost zapotrzebowania na insulinę
Niejasne zaburzenia świadomości
Ⴍ BUN i kreatyniny, hyperbilirubinemia
Leczenie przyczynowe:
Antybiotykoterapia
Chirurgia
Lecznie objawowe:
Tlen, płyny, p/zakrzep,leki inotropowe
71. Zakazenia najczęściej w 3 roku ale mogą być tez 25 lat po operacji. Związane z wypadnieciem immunologicznych funkcji śledziony, prawdopodobnie poprzez zaburzenia w aktywacji dopełniacza droga alternatywna, niedobor tuftsyny, i upośledzenie syntezy pcial igM. Ludzie pozbawieni śledziony prawidłowo odpowiaaja synteza pcial jeśli antygen jest podany im lub p Sc natomiast odpowiedz jest niepelna jest antygen podano iv. Nietypowy przebieg tych zakazen polega na tym ze mogą one rozpoczynas się i rozwijac niekiedy b szybko, bez wysokiej goraczki,. Czesty w ich przebiegu jest DIC
Etiologia: Dwoinki zap. Pluc, meningokoki, H.influenzae, paciorkowce, gronkowce (zwłaszcza aureus), e.coli, paleczki Klebsiella. otoczki. Wywoluja one ZOMR, z. pluc i posocznice.
Ryzyko zakazen po splenektomii zalezne jest od powodow z których dokonano usunięcia śledziony. Duze- ch. Hodgkina, talasemia, mniejsze - wrodzona sferocytoza, nadciśnienie wrotne, trombocytopenia, Male - uraz ( ale wieksze niż normalnie)
72. Przebieg kliniczny zakazenia Borelia w czasie ciazy jest podobny do powszechnie obserwowanego, należy natomiast uwzględnić ewentualne zagrozenie dla plodu. Drobnoustroj ten może przekraczac bariere lozyska ale informacje dotyczące uszkodzenia i lub śmierci plodu wymagaja potwierdzenia. Nie stwierdzono związku pomiedzy wystepowaniem wad wrodzonych u noworodkow i zakazeniem Borelia.
Bezobjawowe zakazenie w czasie ciazy, potwierdzone wynikami badam serologicznych, nie stanowi ryzyka dla przebiegu i zakończenia ciazy
Diagnostyka jest podobna jak poza okresem ciazy, chorobe roznicujemy z ZOMR o etiologii wirusowej. W przypadku stwierdzenia zakazenia Borelia w czasi ciazy dopuszczane jest jedynie podawanie antybiotykow Blaktamowych Należy monitorowac stan plodu KTG, USG
73. patrz pkt 58 i 64
.