WYKŁAD 1 08.03.2003.

POLITYKA GOSPODARCZA- jest sztuką prowadzenia działalności gospodarczej bądź oddziaływania na działalność gospodarczą przez różne ośrodki decyzyjne(ONZ samorządy, wielkie przedsiębiorstwa)

Definicja polityki gospodarczej wywodzi się od Arystotelesa jest to szuka rządzenia państwem

PODMIOTAMI POLITYKI GOSPODARCZEJ SĄ:

1. władze państwowe reprezentowane przez władze ustawodawczą i wykonawczą (rząd, prezydent)

2. władze samorządowe tzn. sejmiki wojewódzkie , powiatowe i gminne rady ( wojewoda nie jest władza samorządową)

3. władze przedsiębiorstw - rada nadzorcza, zarząd, właściciel, dyrektor, w spółkach akcyjnych będą to walne zgromadzenia.

4. reprezentanci gospodarstw domowych np. pań domu

Każdy z tych podmiotów działa na swoim obszarze kompetencji, tzn., że władze państwowe mają najszerszy obszar swych kompetencji, władze samorządowe trochę mniejszy, władze przedsiębiorstw jeszcze mniejszy, a reprezentanci gospodarstw domowych najmniejszy obszar kompetencji. Wyjątek to władze przedsiębiorstw np. Macdonalds maja szerszy zasięg działania niż niektóre władze państwowe.

Podmioty na niższych szczeblach hierarchii jak gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa są jednocześnie przedmiotem oddziaływań podmiotów wyżej stojących i posiadających szersze kompetencje.

Instrumenty polityki gospodarczej dzielimy na:

• Nakazy i zakazy- są to elementy puli gospodarczych, są one w formie prawnej, akty normatywne są one ogólna forma wyrażania prawa

• Informacje- obwieszczanie przez władze państwowe lub przedsiębiorstwa w dziedzinie gospodarczej

• Bodźce ekonomiczne, instrumenty finansowe / gospodarcze/ - do tej grupy zaliczamy takie elementy jak:

• Podatki i ulgi podatkowe

• Interwencyjne ceny skupu wobec rolnictwa

• Nagrody i premie.

METODY BADAWCZE W NAUCE O POLITYCE GOSP.

Wyróżniamy 2-wie podstawowe formy:

1. Indukcję- polega na wyprowadzaniu ogólnych wniosków z pojedynczych jednostkowych obserwacji

2. Dedukcję- polega na wyprowadzaniu jednych wniosków uogólnień z innych uogólnień

Sprawdzenie hipotez w polityce gospodarczej odbywa się na zasadzie weryfikacji i falsyfikacji

Weryfikacja- to potwierdzenie słuszności jakiejś hipotezy

Falsyfikacja- to wykazanie fałszywości hipotezy

UWARUNKOWANIA USTROJOWE I DOKTRYNALNE POLITYKI GOSPODARCZEJ

Zależność polityki gospodarczej od różnych ustrojów i różnych doktryn.

Politykę gospodarczą prowadzi się od wielu setek lat i prowadzono ją w różnym ustroju i w różnych krajach.

W dzisiejszym świecie mamy 2 zasadnicze grupy ustroju:

1. Ustrój kapitalistyczny oparty na prywatnej własności środków produkcji kapitał ziemia, rynkowych powiązaniach, a w sferze politycznej opiera się na parlamentarnej demokracji

2. Ustrój socjalistyczny / komunistyczny /- opiera się na państwowej własności środków produkcji, na centralnym kierowaniu władzą, ustrój polityczny jedno partyjny

Różnice tych ustrojów:

Ustrój kapitalistyczny oparty jest na prywatnej własności podstawowych środków produkcji takich jak: budynki, maszyny, ziemia oraz na rynkowej więzi między podmiotami gospodarczymi, a w sferze politycznej także ten ustrój opiera się na demokracjach parlamentarnych.

Ustrój socjalistyczny opiera się na państwowej własności podstawowych środków produkcji tj.

• Fabryki, ziemia i inne elementy;

• Na centralnym kierowaniu życiem gospodarczym;

• Na ustroju politycznym jednopartyjnym a nie na wielopartyjnym, chociaż parlamenty mogą występować lub nie.

Polityka gospodarcza w grupie krajów kapitalistycznych i socjalistycznych jest odmienna polega głównie na tym, że w krajach typu kapitalistycznego w polityce gospodarczej przeważają pośrednie formy - co produkować ile i komu sprzedawać - oddziaływania państwa na życie gospodarcze, natomiast w krajach socjalistycznych przeważają bezpośrednie formy oddziaływania państwa na życie gospodarcze.

FORMY BEZPOŚREDNIE - to formy, które polegają na ogólnym, bezpośrednim polecaniu, / co wytwarzać, w jakiej ilości, co sprzedawać, komu sprzedawać itd. /, ta forma jest właściwie tylko w krajach komunistycznych.

FORMY POŚREDNIE - w ogóle nie zawierają polecenia ze strony władz państwowych, zajmuje się tworzeniem prawnych podstaw do funkcjonowania przedsiębiorstw.

DOKTRYNA- to zespół ideałów, które jakaś grupa społeczna wyznaje są:

• Liberalne- każdy jest kowalem swego losu,

• Socjalistyczne

• Chrześcijańskie

• Socjaldemokratyczne- opiekuńczość ze strony państwa pomoc bezrobotnym,opieka zdrowotna

POLITYKA WŁASNOŚCIOWA.

Polityka Własnościowa- polega na kształtowaniu przez władze państwowe podstawowych form własności na środki produkcji.

Wyróżnia się następujące formy:

1. Prywatną

2. Państwową

3. Samorządową

4. Spółdzielczą (własności wszelkich zrzeszeń)

Własność państwową i samorządową - tworzą tzw. Sektor publiczny w gospodarce

Własność prywatna tzw. Przedsiębiorstwa prywatne i gosp. domowe tworzą sektor prywatny w gospodarce.

W Polsce do sektora prywatnego zaliczana jest także własność spółdzielcza oraz własność wszelkich zrzeszeń w tym np. własność parafii itp.

We współczesnym świecie we wszystkich krajach występuje obok siebie sektor publiczny i prywatny, ale proporcje między nimi są różne.

W krajach zachodnich tzn. w europie zachodniej, USA, Japonii przedsiębiorstwa należące do sektora publicznego wytwarzają około 10%,15% całego PKB. Natomiast w krajach europy wschodniej sektor publiczny wytwarza około 25% PKB. Wynika to z tego, że europa wschodnia znajduje się w okresie przejściowym od poprzedniego ustroju socjalistycznego, w którym dominowała własność państwowa do ustroju kapitalistycznego.

Polityka własnościowa jest częścią składową całej polityki gospodarczej jej podmiotami są:władze państwowe i samorządowe natomiast przedmiotem jest owa struktura własnościowa na podstawowe środki produkcji.

W krajach europy wschodniej występują bardzo często specjalne powołane ministerstwa do spraw własności, albo do spraw przekształceń własność.

W Polsce istniało ministerstwo prywatyzacji reprezentowało władzę wykonawcza, czyli rząd. W krajach zachodnich nie ma takich ministerstw.

W ostatnich 25 latach na całym świecie występuje proces prywatyzacji własności państwowej,

W krajach zachodnich ta prywatyzacja stanowi wąski wycinek, dlatego że własność państwowa nie zajmuje dużo miejsca tym niemniej w wielu krajach zachodnich występowały i należały do przedsiębiorstw państwowych: np. koleje, telekomunikacja, poczta i w tych 20 - 25 latach następowała prywatyzacja tych przedsiębiorstw państwowych.

Sektor prywatny w Europie Wschodniej powstaje 2-ma metodami

1. Przez przekształcenie własności państwowych w prywatną, czyli prywatyzacja przedsiębiorstw państwowych.

2. Zakładanie prywatnych przedsiębiorstw od podstaw jako prywatnych.

W Polsce ta 2-ga metoda stworzyła znacznie więcej przedsiębiorstw prywatnych niż pierwsza

WYKŁAD 2 15.03.2003

PROCES PRYWATYZACJI PRZEDSIĘBIORSTW PAŃSTWOWYCH W POLSCE

Prywatyzacja zaczęła się 1990 r podstawą do jej przeprowadzenia były odpowiednie akty prawne ustawy i rozporządzenia,był to sposób prawnie usankcjonowany i uporządkowany.

Główne ustawy, które legły u podstaw w Polsce:

1. Ustawa 13/07/1990 o prywatyzacji przed. Państwowych

Dz.U. Z 90r. nr. 51

2. Ustawa 05/02/1993 o przekształceniach własnościowych niektórych przedsiębiorstw państwowych o szczególnym znaczeniu dla gospodarki państwa.

Dz.U. Z 1993r nr. 16

3. Ustawa 30/04/1993 o narodowych funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji

Dz.U. Z 1993r nr. 44

4. Ustawa 19/10/1991 o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi skarbu państwa

Dz.U. Z 1991r nr. 107

WYRÓŻNIA SIĘ NASTĘPUJĄCE PROCEDURY PRYWATYZACJI PRZEDSIĘBIORSTW.

1. Komercjalizacja, - czyli przekształcanie przedsiębiorstw państwowych w jednoosobowe spółki skarbu państwa a w ślad za tym pełna prywatyzacja

2. Likwidacja przedsiębiorstw państwowych ze względu na złe wyniki ekonomiczne, jakie osiągnęły

3. Tzw. prywatyzacja bezpośrednia

4. Likwidacja państwowych przedsiębiorstw gospodarki rolnej i włączenie jej majątku do zasobu własności rolnej skarbu państwa

Na początku prywatyzacji w 1990roku w Polsce było około 8,5 tys. przedsiębiorstw państwowych dziś po 12 latach prywatyzacji pozostało koło 2400 przedsiębiorstw państwowych a jednocześnie w Polsce mamy około 370 tys. przedsiębiorstw wszelkich.

PRZEDSIĘBIORSTWA PAŃSTWOWE

1. Komercjalizacja - polega na tym, że przedsiębiorstwa państwowe przekształcają się w jednoosobową spółkę skarbu państwa ta jednoosobowa spółka jest forma przejściową trwa tylko 2 lata po 2-ch latach powinna być przekształcona w pełną spółkę prywatną, S.A. lub z o.o.

2. Prywatyzacja bezpośrednia - tzn. polega na tym, że przedstawiciel władzy minister sprzedawał dane przedsiębiorstwa w drodze przetargu, były to z reguły mniejsze przedsiębiorstwa

Powstały w ramach tej ścieżki spółki pracownicze są to przedsiębiorstwa, które wykupione zostały od państwa przez samych pracowników i w ten sposób stały się przedsiębiorstwami pracowniczymi. W spółkach pracowniczych na początek 20% wartości przedsiębiorstwa załogi musiały zgromadzić i wpłacić do skarbu państwa. Natomiast za użytkowanie80% wartości maszyn i urządzeń płacili raty leasingowe, co roku do skarbu państwa, pracownicy mieli prawo pierwokupu danego przedsiębiorstwa. Aby uzbierać 20% to te przedsiębiorstwa udzielały swoim pracownikom pożyczek. Tworzono fundacje prywatyzacyjne, obligacje państwowe zamieniano na akcje.

3. Likwidacja przed. Państwowego ze względu na złe wyniki ekonomiczne - likwidacja z powodu strat i częściowe przejęcie pozostałego majątku.

4. Włączenie przedsiębiorstw do własności skarbu państwa -likwidacja przedsiębiorstw państwowej gospodarki rolnej i przejęcie jej majątku przez agencje własności rolnej skarbu państwa. 4,5mln ha ziemi po byłych państwowych gospodarstwach rolnych /PGR/były zagospodarowywane tak:

• Przede wszystkim wydzierżawione byłym pracownikom PGR-u,

• Część została sprzedana około 16%,

• Darowizny ziemi mogli korzystać niej wyższe uczelnie rolnicze /WUR/ Polska Akademia Nauk /PAN/ i parafie.

Pozostały do prywatyzacji:

• Koleje

• Kopalnie

• Huty

• Zakłady zbrojeniowe.

WYKŁAD 3 12.04.2003

Polityka przemysłowa- jej podmiotem są władze państwowe władze reprezentowane przez ministra gospodarki a w niektórych krajach przez Ministra Przemysłu, przedmiotem tej polityki jest całokształt stosunków polegających na oddziaływanie rozwoju i strukturę przemysłu.

Struktura-oznacza udziały poszczególnych wyrobów przemysłowych w całej produkcji przemysłowej (węgiel stal samochody)

POLITYKA PIENIĘŻNA SYSTEM CELNY

Wyróżniamy 2 podstawowe typy polityki przemysłowej:

1. Polityka bezpośrednia - polega na kierowaniu finansami przemysłowymi wprost przez władzę bezpośrednia polityka występuje w systemach socjalistycznych gdzie istnieje państwowa własność środków produkcji i ogólne kierowanie życiem gospodarczym

2. Polityka pośrednia - polega na oddziaływaniu tych, że władz na niektóre elementy takie jak system finansowy Gospodarka typu rynkowego występuje polityka pośrednia władze centralne nie wyznaczają, co produkować, po jakich kosztach, władze ograniczają się do pobierania określonych podatków i ceł
   

INSTRUMENTY POLITYKI PRZEMYSŁOWEJ WYRÓŻNIAMY:

1. Informacje ze strony władz - o zamierzeniach i oczekiwaniach tych władz kierowane są do przedsiębiorstw

2. Nakazy zakazy ze strony władz np. związane z ochrona środowiska, normy techniczne, którym powinny odpowiadać wyroby przemysłowe nakazy i zakazy dotyczą terytorialnego rozmieszczenia przemysłu

3. Bodźce materialne - które z jednej strony obejmują wszelkie podatki i opłaty a z drugiej subsydia ze strony państwa kierowane do przedsiębiorstw przemysłowych. Trwała pozycje zajmują podatki ze strony przedsiębiorstw przemysłowych dotacje i subsydia są przez rząd rzadko stosowane i odnoszą się z reguły do takich dziedzin przemysłu, które wymagają wsparcia finansowego.

PREFERENCJE POLITYKI PAŃSTWOWEJ WOBEC PRZEMYSŁU

Na jakiej podstawie władze państwowe popierają jedna dziedzinę przemysłu a druga nie -Władze państwowe w tej dziedzinie motywują się korzyściami, które ważne są dla całego kraju i w tym wypadku dążenia władz państwowych, rozbieżne interesy reprezentowane przez władze państwowe a nie przez przedsiębiorstwa

Władze państwowe mogą kierować bezpieczeństwem kraju mogą polecać lokowanie określonych przemysłów na terenach (interesy państwa są rozbieżne z interesami przedsiębiorstw)władze państwowe mogą mieć swoje preferencje ich dążenia to zatrudnianie niepełnosprawnych, zatrudnianie ludzi młodych studentów.

PIONIERZY I NAŚLADOWCY

Pionierzy - są to kraje wysoko rozwinięte USA Japonia kraje Europy Zachodniej w śród naśladowców występują kraje nisko rozwinięte, czyli kraje Europy Wschodniej kraje II-go Świata

Naśladowcy- mniej lub bardziej dokładnie naśladują pionierów są to, które wstępują do Unii Europejskiej

POLITYKA PRZEMYSŁOWA W POLSCE

1. Prywatyzacje przemysłu doprowadzić do końca

2. Strukturę rzeczową przemysłu ukształtować sposób odpowiedni dzisiejszym czasom

Przemysł wydobywczy nie został sprywatyzowany (węgiel kamienny -eksport w latach 60-ch był bardzo duży)

TERYTORIALNE ROZMIESZCZENIE PRZEMYSŁU W POLSCE

Przemysł wydobywczy rozwija się tam gdzie są złoża zaś przemysł przetwórczy nie jest związany z jego % miejscem jest rozłożony na terenie całego kraju

Przemysł stoczniowy jest na określonym terenie tam gdzie morze

Zachodnia Polska jest bardziej nasycona przemysłem a wschodnia jest mniej nasycona przemysłem. Przemysł upadający to siarka węgiel

Przemysł wzrastający to meblarski, chemia lekka

Polska należy do krajów przemysłowych średnio rozminiętych będzie zmierzała w kierunku krajów, których udział przemysłu w tworzeniu PKB będzie się kurczył, ale będzie się rozwijał sektor usług Kraje rozwinięte maja 25% przemysłu rolnictwo 3-4% usługi 70% PKB

Polska 55% usługi przemysł 29-30% rolnictwo 6-5% kurczyć się będzie przemysł wydobywczy

WYKŁAD 4 26.04.2003

Polityka Pieniężna - jest częścią składową podmiotami są władze państwowe reprezentowane przez bank Centralny

Przedmiotem jest całokształt stosunków pieniężnych, czyli emisja pieniądza ilość pieniądza w obiegu

Bank centralny zachowuje daleko idącą autonomię, czyli niezależność od rządu, prezes Banku Centralnego nie jest członkiem rządu, czyli nie podlega premierowi

Równowaga pieniężno towarowa - Bank centralny ma dbać o równowagę pieniężno- towarową, ilość pieniądza w obiegu musi być taka, aby wystarczała do transakcji nie wywołując przeszkód w translacji, inflacja nadmiar pieniądza

M =

M - masa pieniądza, czyli ilość pieniądza

P - przeciętny poziom cen

T - wolumen translacji oczekujących na obsługę przez pieniądz

V - szybkość obiegu pieniądza

Masa pieniądza zależy od czynników:

Od przeciętnego poziomu cen

Od transakcji

Od szybkości pieniądza

Litera M Banki się dzielą na 3 etapy:

M1 - obejmuje gotówkę oraz depozyty i wkłady bankowe wpłacone na rządnie

M2 - obejmuje M1 + depozyty terminowe w bankach komercyjnych to takie wkłady, które są określone na dany czas

M3 - obejmuje M2 + terminowe depozyty w instytucjach poza bankowych ( są to składki na fundusz emerytalny, ubezpieczenia na życie)

Szybkość obiegu pieniądza jest podstawą podziału całej masy pieniądza M1 M2 M3

FUNKCJE PIENIĄDZA

Znak pieniężny - tzn. pieniądz papierowy bilon, czyli metalowy, który nie posiada w sobie wartości lub pieniądz elektroniczny.

Pieniądze te pełnią 5 zasadniczych funkcji:

• Pieniądz jest środkiem wymiany, czyli pośredniczy wymianie jednego towaru na drugi, przez co ułatwia wymianę

• Pieniądz jako miernik wartości lub jednostka rozrachunkowa polega na tym, że każdy towar ma swoją cenę warzoną w pieniądzu

• Pieniądz jako środek tezauryzacji albo gromadzenia skarbu polega na tym, że w pieniądzu wyrażamy to, co chcemy zaoszczędzić na przyszłe wydatki

• Pieniądz jako miernik odroczonych płatności te funkcje pojawiają się przy kupnie towaru odroczona jest zapłata, na miesiąc, tydzień czy rok

• Pieniądz światowy - to taki, który uznawany jest powszechnie w innych krajach np. dolar Euro

INSTRUMENTY POLITYKI PIENIĘŻNEJ -

Instrumenty te znajdują się w rękach Banku Centralnego

Są to 3 instrumenty:

1. Stopy procentowe od kredytów udzielane przez bank Centralny bankom komercyjnym wszystkie stopy procentowe leża w gestii banku centralnego. Bank centralny ustala wysokość stóp procentowych dla banków komercyjnych

2. Wysokość rezerw obowiązkowych ustalana przez Bank centralny dla banków komercyjnych poleca on bankom komercyjnym żeby takie a nie inne rezerwy tworzyły

3. Kupno i sprzedaż papierów wartościowych prowadzonych przez Bank Centralny, czyli operacje otwartego rynku - Bank centralny sprzedaje papiery wartościowe bankom komercyjnym na zasadach czysto handlowych zachęca banki komercyjne ceną

FUNKCJE BANKU CENTRALNEGO:

1. Bank Centralny jest bankiem emisyjnym w każdym kraju - Bank centralny jest bankiem emisyjnym jedynie on jest zobowiązany do emisji znaków pieniężnych, decyduje czy drukować w kraju czy zagranicą, bilon naszych pieniędzy jest drukowany w mennicy państwowej

2. Bank Centralny jest bankiem banków, czyli bankiem dla banków komercyjnych bank centralny nie zadaje się w kontakty z przedsiębiorcami i ludnością, jedynym klientem Banku Centralnego są banki komercyjne

3. Bank Centralny jest Bankiem Państwa - Bank centralny prowadzi politykę pieniężną i obsługuje budżet państwa, wszelkie wpłaty odbywają się przez Bank Centralny

SCHEMAT

Działanie Banku Centralnego

Okres koniunktury - gospodarka rozwija się okres dekoniunktury - osłabienie gospodarcze

1) stopy procentowe - podwyższa 1) stopy procentowe - obniża

2) rezerwy obowiązkowe - podwyższa 2) rezerwy obowiązkowe - obniża

3)kupno i sprzedaż papierów wartościowych- 3) kupno i sprzedaż papierów wartościowych -obniża podwyższa

NARODOWA POLITYKA PIENIĘŻNA I WEJŚCIE DO UNII EUROPEJSKIEJ

Kraje Kandydujące do unii musza przyjąć pewne zasady obowiązujące, UE ale nie muszą natychmiast spełniać wszystkich warunków unii monetarnej oznacza to, że nowi kandydaci jak Polska 2004 roku już może być członkiem UE, ale zachowa swoja walutę i swoja politykę pieniężną, w dalszej perspektywie po roku, 2004 jeśli nowi kandydaci przekroczą próg i wejdą do tzw. Unii monetarnej to przyjmą Euro jako walutę obowiązującą w danym kraju i przyjmą politykę pieniężną ustaloną Brukseli dla całej UE, rola Banku Centralnego każdego kraju w stosunku do banku Europejskiego będzie mniejsza niż dzisiaj, jest prawdopodobne, że kandydaci wejdą do unii monetarnej za kilka lat głównie z tego powodu, że Euro będzie stabilnym pieniądzem niż pieniądze poszczególnych krajów .

WYKŁAD 5 10.05.2003

POLITYKA FISKALNA

Polityka fiskalna jest to część składowa polityki.

Jej podmiotem są władze reprezentowane przez Ministra Finansów

Przedmiotem polityki finansów jest tworzenie systemu finansowego w kraju oraz realizacja tego systemu w codziennej praktyce.

SYSTEM FINANSOWY ZAWIERA CZĘŚCI:

1. Finanse publiczne - to finanse państwa i finanse samorządów

2. Finanse prywatne - to -finanse przedsiębiorstw i gospodarstw domowych

W ramach finansów państwowych najistotniejszym elementem jest budżet państwa jest to zestawienie dochodów i wydatków państwowych w jakimś okresie czasu /okres roczny/.

Od strony prawnej budżet jest to ustawa parlamentarna, jest to akt normatywny

Od strony ekonomicznej jest to zestawienie dochodów i wszelkich wydatków.

DOCHODY = WYDATKI <= BUDŻET ZRÓWNOWAŻONY

DOCHODY > WYDATKI <= BUDŻET Z NADWYŻKĄ /NADWYŻKA/

WYDATKI > DOCHODY <= DEFICYT BUDŻETOWY

3 RODZAJE BUDŻETU:

• Budżet zrównoważony - kiedy dochody są równe z wydatkami

• Nadwyżka budżetowa - kiedy dochody są wyższe od wydatków

• Deficyt budżetowy, - kiedy wydatki przekraczają dochody

Dochody to ostateczne definitywne wpływy do budżetu

Przychody to łączne i wszelkie wpływy nawet te, które trzeba zwrócić / np. pożyczka/

Wydatki to ostateczne rozchody.

Rozchody to wszelkie wpływy nawet te, które po jakimś czasie wracają np. udzielane pożyczki

FUNKCJE BUDŻETU PAŃSTWA:

1. Funkcja fiskalna - polegająca na grodzeniu środków w budżecie

2. Funkcja alokacyjna - polegająca na rozdzielaniu zgromadzonych środków finansowych zwana redystrybucyjna

3. Funkcja stabilizacyjna - polegająca na równoważeniu gospodarki tzn. utrzymaniu stałych reguł zasad gromadzenia środków finansowych oraz ich wydatkowania.

STRUKTURA DOCHODÓW BUDŻETOWYCH

Główne źródło dochodów budżetowych to podatki stanowią około 90% wszystkich dochodów.

Pozostałe 10% to dochody budżetu z posiadanych akcji, wpływy z kar podatkowych dochody ze sprzedaży majątku państwowego lub z prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych

1997 roku dochody te wpływały bezpośrednio do budżety od 1998 roku służą jako wypełnienie deficytu budżetowego. Wyróżniamy 2 grupy płatników są to przedsiębiorstwa i gospodarstwa domowe, głownie budżet żyje z gospodarstw domowych jest ich więcej niż przedsiębiorstw oraz gospodarstwa są nie najbiedniejsze

W ramach podatku płacone przez gosp. domowe wyróżniamy:

• Podatek bezpośredni - od dochodu, czyli podatek od osób fizycznych

• Podatki pośrednie - czyli akcyza i VAT

Podatki pośrednie > podatki bezpośrednie

Podatki od przedsiębiorstw dzielimy na:

• Podatek bezpośredni to od podatek od osób prawnych

STRUKTURA WYDATKÓW BUDŻETOWYCH.

Wydatki budżetowe:

1. Utrzymanie administracji państwowej, armii, wymiaru sprawiedliwości

2. Dopłaty do sfery socjalnej tzn. renty, emerytury służby zdrowia czy szkolnictwa

3. Dopłaty /dotacje/ do działalności gospodarczej

Największą częścią w wydatkach budżetowych są wydatki socjalne.

DEFICYT BUDŻETOWY I DŁUG PUBLICZNY

Deficyt = wydatki > dochody

Deficyt - pojawia się, gdy wydatki są większe niż przychody na pokrycie tych wydatków budżet musi pozyskiwać środki postaci kredytów bankowych w postaci sprzedaży rządowych papierów wartościowych, obligacji, bonów państwowych.

W ten sposób pozyskiwane pieniądze służą do pokrycia deficytu i to nazywamy długiem publicznym.

Dług publiczny jest odbierany negatywnie jest świadectwem, że państwo nie jest w stanie zgromadzić tyle środków żeby zaspokoić wydatki. Jeżeli występuje deficyt budżetowy to państwo musi zaciągać dług i występuje jako pożyczkobiorca powoduje to, że małe przedsiębiorstwa są wypychane przez państwo. W krajach o dużym deficycie budżetowym są wysokie stopy procentowe

DYLEMATY BUDŻETOWE WSPÓŁCZESNEGO ŚWIATA.

Wydatki budżetowe w większości krajów są bardzo wysokie wynoszą więcej niż połowę PKB do takich krajów do dużych budżetach zliczamy:

• Szwecje wydatki stanowią 58% PKB a nie dawno stanowiły 64%

• Wł. Niemcy, Francje, Austrie.

• Kraje o mniejszych budżetach to kraje Anglosaskie Wielka Brytania, USA Irlandia, Australia 46% PKB

XIX wieku w latach 70-tych wydatki we wszystkich krajach Europy i USA wynosiło około 10% PKB

W Wielkiej Brytanii 15% PKB

W Szwecji 5-7 % PKB 10-cio krotne wzrósł udział.

Duże wydatki i deficyty w europie zachodniej skłoniły rządy do próby ograniczenia ich.

Dług publiczny nie powinien wynosić więcej niż 60% PKB, a deficyt budżetowy - 6%.

Polska - zarówno dług publiczny i deficyt budżetowy ma poniżej norm Unii Europejskiej.

POLITYKA ROLNA

Polityka rolna jest częścią składową polityki gospodarczej, jej podmiotem są władze państwowe reprezentowane przez władze wykonawcze, czyli ministrów Rolnictwa, przedmiotem jest całokształt stosunków rolnych tzn. struktura agralna oraz wielkość produkcji rolnej

Są 2 typy polityki rolnej:

• Polityka bezpośrednia - realizowana jest w krajach, które stosują centralne bezpośrednie kierowanie życiem gospodarczym w krajach socjalistycznych, a w innych krajach w okresach wojny wojen i kryzysu.

• Polityka pośrednia - polega na tworzeniu warunków przez władze państwowe i samorządowe dla przedsiębiorstw zajmujących się gospodarką rolną, władze nie określają rozmiaru ani skutków i kosztów wytwarzania zależy od przedsiębiorstw. Polityka ta jest typowa dla gospodarek rynkowych.

Udział rolnictwa w tworzeniu PKB we współczesnym świecie jest zróżnicowany w zależności od poziomu gospodarczego danego kraju.

W Krajach wysoko rozwiniętych ten udział wynosi około 2-3% PKB a zatrudnienie w rolnictwie wynosi około 3% wszystkich zatrudnionych w danych krajach.

W krajach średnio rozwiniętych udział rolnictwa w PKB wynosi około 5-6% PKB. Udział w pracujących w rolnictwie w stosunku do pozostałego zatrudnienia wynosi od kilkunastu do 20 -tu paru %

W krajach najmniej rozwiniętych nazwanymi krajami agralnymi udział w rolnictwie wynosi około 40-50 % PKB. Udział pracujących w rolnictwie wynosi ponad około 50% wszystkich zatrudnionych.

Polska należy do krajów średnio rozwiniętych, czyli około 4-5%PKB

Liczba zatrudnionych w rolnictwie w stosunku do wszystkich zatrudnionych wynosi około 20-tu paru %

Jest to więcej niż w innych krajach średnio rozwiniętych ze względu na to że mamy dużą liczbę małych, indywidualnych gospodarstw rolnych.

STRUKTURA AGRALNA, - CZYLI ROLNA

Obejmuje takie elementy jak:

1. Struktura z punktu widzenia własności gospodarstw rolnych- własność podmiotów w rolnictwie jest prywatna. W Polsce sektor prywatny w rolnictwie obejmuje około 90% użytków rolnych a w ramach tego sektora dominują małe indywidualne gospodarstwa rolne. Pozostałe 10% - przypada na własność państw, samorządy i spółdzielnie. Dominacja własności prywatnej w polskim rolnictwie występowała w całym okresie powojennym. Państwowa własność stanowiła ok. 20% wszystkich użytków rolnych, chociaż w innych krajach jak Czechosłowacja, Rumunia, Ukraina dominowała współwłasność spółdzielcza.

2. Struktura z punku wielkości gospodarstw rolnych - w Polsce dominują małe gospodarstwa przeciętna wielkość gospodarstwa rolnego wynosi 7,7ha. Podczas gdy średnia wielkość gospodarstw w UE wynosi 18 ha. a w ramach unii na tą średnią wpływają Wł. i Portugalia tak samo jak w Polsce; pozostałe kraje UE jak Wielka Brytania ,Niemcy 16-18 ha. W Polsce jest około 2mln gospodarstw z punktu widzenia wielkości

3. Struktura z punktu widzenia wielkości działalności-

Struktura obszarowa indywidualnych gospodarstw rolnych , ok.2 mln.

1- 1,99 ha	2- 4,99 ha	5-6,99 ha	7-9,99 ha	10-14,99 ha	15- i więcej
22,7%	32,7 %	12,8%	12,7%	10,6%	8,5%

55,4% 19,1% ok. 20%

Ok. 20% gospodarstw rolnych ma szansę samodzielnego gospodarowania.

WYKŁAD 6 17.05.2003

POLITYKA GOSPODARCZA ZAGRANICZNA

Podmiotem polityki gospodarczej zagranicznej są władze państwowe i samorządowe reprezentowane przez Ministra spraw zagranicznych i ministra gospodarki a w niektórych krajach powołane są specjalne ministerstwa zajmujące się tylko polityka zagraniczną

Przedmiotem - tej polityki jest całokształt stosunków skierowany na 3- rodzaje przepływów:

1. Przepływ towarów

2. Przepływ kapitału

3. Przepływy ludzkie

Jeżeli gospodarka jest otwarta na świat zewnętrzny to utrzymuje kontakty handlowe stosuje import i eksport kapitału w postaci np. turystyki jej przeciwieństwem jest polityka aur?? czyli gospodarka zamknięta

Miara otwartości gospodarki jest import i eksport towarów w PKB poszczególnych krajów w Polsce wynosi on 27-30% PKB eksport

33-35% PKB import są gospodarki bardziej otwarte jak Belgia, Holandia 60% PKB gospodarka amerykańska jest bardziej zamknięta wynosi, do 14% PKB

RODZAJE POLITYKI GOSPODARCZEJ ZAGRANICZNEJ

2 - typy polityki zagranicznej

1. Polityka bezpośrednia polegająca na ogólnym wyznaczaniu przez władze państwowe ile eksportować ile importować po ile sprzedawać stosowane jest to w byłych krajach socjalistycznych lub w okresie wojny i kryzysu

2. Polityka pośrednia - w innych krajach dominuje polityka pośrednia polega na tym, że władze stwarzają warunki do wymiany międzynarodowej natomiast ile i po jakich cenach jest to kwestia przedsiębiorstw

INSTRUMENTY ZAGRANICZNEJ POLITYKI GOSPODARCZEJ

3 grupy:

1. Informacje władz państwowych o celach i zadaniach tej polityki

2. Prawne postanowienia, co do tego, co wolno a czego nie, czyli nakazy i zakazy prawne

3. Instrumenty finansowe, czyli:

• Cła - to oplata, która importer musi opłacić na rzecz skarbu państwa, jeśli chce przywieść do kraju,władze ustalają tabele z opłatami na różne artykuły i towary, czyli od góry wyznaczone ilości do przywożenia i wywożenia z kraju do kraju. Na cła musza być porozumienia międzynarodowe

• Kontyngenty eksportowe- to ilościowa pula towarów, która ustalają władze państwowe dopuszczają w danym roku są one jako samodzielny instrument lub łącznie np. kontyngent na samochody importowe

• Liberalizacja handlu zagranicznego - jest to ograniczenie ceł i zniesienie ceł

• Asymetria w polityce celnej - my mięliśmy większe cła na towary z UE- zasada ta się skończyła

Instrumenty eksportów:

1. Subwencje, - czyli dofinansowanie w jakiś dziedzinach dla eksportu

2. Dotacje dla eksporterów

3. Ulgi podatkowe dla eksporterów - niższe podatki

GEOGRAFIA POLSKIEGO HANDLU ZAGRANICZNEGO LUB STRUKTURA HANDLU ZAGRANICZNEGO

Jakich kierunkach eksportujemy około 70% eksportu i importu towarów i usług lokuje się w krajach UE a w ramach tego do Niemczech lokuje się około 1/3 eksportu i prawie 30% polskiego importu. Do początku lat 90-tych czy do początku transformacji Polska gospodarka była powiązana z krajami wschodnimi, czyli 60% naszego eksportu i importu szło do Związku radzieckiego na Węgry, Czechosłowację i Bułgarie. Po roku 90 - tym nastąpiła reorientacja tzn. ze wschód na zachód do dziś wynosi on do krajów UE 70% a 30% do USA, Japonii, Kanady, do krajów rozwijających się eksportujemy 9-10% eksportu na wschód, czyli Rosje Ukrainę Białoruś Czechy, Węgry 17%. Import z Rosji jest ponad 2 razy większy niż eksport polski tzn. ujemne saldo handlu zagranicznego jest dla nas nie korzystne. Polska importuje gaz ziemny, ropę naftową surowce takie jak ruda żelaza, cena gazu jest korzystniejsza niż w innych krajach, zaś eksport do Rosji jest skromny.

BILANS PŁATNICZY W KRAJU:

Bilans - jest to zestawienie wszystkich transakcji kraju ze światem zewnętrznym zawiera w obie 3-y elementy:

• Import i eksport towarów

• Import i eksport usług

• Import i eksport kapitału

SCHEMAT BILANSU

Bilans Płatniczy

I wymiana towarowa I wymiana towarowa

1) wydatki na import towarów 10000,- 1) przychody z eksportu towarów 8000,-

II wymiana usług II wymiana usług

1. wydatki na import uslug np. 2) przychody z eksportu usług 2000,-

telekomunikacja 2000,-

III Import i eksport kapitału III Import i eksport kapitału

1. zaciąganie kredytów 0- 1)zaciąganie kredytów 0-

2. sprzedaż majątku narodowego

z tego tytułu wpływają pieniądze 2000,-

12000,- 12000,-

Ujemne saldo obrotów towarowych pokryte zostało dodatnim saldem obrotów kapitałowych przychodami ze sprzedaży majątku narodowego

W Polsce mamy przewagę importu towarów nad eksportem towarów te różnicę wyrównuje się przychodami ze sprzedaży majątku narodowego, czyli prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz okresowymi kredytami zaciągniętymi w bankach zagranicznych w wyniku tego cały bilans płatniczy zamyka się pewną nadwyżką, czyli w sumie przewaga dopływów środków dewizowych do Polski nad rozchodami.

POLITYKA NAUKOWO- TECHNICZNA

Polityka naukowo techniczna jest to cześć składową polityki gospodarczej

Podmiotami są władze państwowe i samorządowe reprezentowane przez ministra oświaty lub ministra nauki, które występują w niektórych krajach w Polsce występuje minister edukacji. Zaś pion naukowy reprezentuje komitet badań naukowych, który jest instytucją państwową

W ramach ministerstwa jest:

Polska Akademia nauk- reprezentuje władze państwowe w sferze nauki wyróżniamy

• Pion edukacyjny - obejmuje kształcenie podstawowe, średnie, i wyższe poziom edukacji w Polsce oraz liczba ludności objętych edukacją znajduje się na porównywalnej płaszczyźnie z krajami zachodnimi liczba studentów jest taka sama jak w Niemczech nie wiele mniejsza niż we Francji.

• Pion badawczy - reprezentuje je PAN KBN - czy nowacje techniczne są o wiele słabsze niż w krajach zachodnich i dlatego w tej dziedzinie opieramy się na imporcie rozwiązań technicznych na imporcie licencji na wyroby oraz licencji na technologię. W przyszłości zdecydowany wysiłek powinien być skierowany na ten pion badawczy oraz wdrażanie go.

WYKŁAD 7 powtórzenie 31.05.2003

Opracowane niektóre pytania.

Pytanie 1.

Co to są podmioty gospodarcze?

Władze przedsiębiorstw

Władze samorządowe.

Przedstawiciele gospodarstw domowych

Co to są władze państwowe?

Władze ustawodawcze - sejm i senat

Co to są władze samorządowe?

Rady gminne

Sejmiki wojewódzkie

Rada powiatu

Wojewoda nie jest przedstawicielem samorządu jest przedstawicielem rządu.

Pytanie 3.

Założenia doktrynalne - to zespół ideałów wyznawanych przez jakąś grupę ludzi np. założenia doktrynalne typu liberalnego, typu socjalistycznego, doktryna chrześcijańska.

Pragmatyzm - to, co w praktyce jest potrzebne nie zależnie, jakie ideały wyznajemy.

Pytanie 37

Prawie w każdym współczesnym kraju istnieje ustawodawstwo ochrony konkurencji konsumenta oraz urzędy zajmujące się właśnie ochroną konkurencji i konsumenta. Działania zmierzające do ochrony konkurencji i konsumenta są jednocześnie skierowane jako działania anty monopolowe. W niektórych krajach urzędy zajmujące się tym nazywamy urzędami anty monopolowymi.

W Polsce po 90 roku był urząd anty monopolowy dziś przekształcono go w urząd ochrony konkurencji i konsumenta.

Konkurencja ma to do siebie, że potrafi zanikać w wyniku monopolizacji rynku. Konkurencja jest to walka pojedynczych podmiotów, w tej walce zwycięża najsilniejszy, ten najsilniejszy staje się monopolistą.

Pytanie 38

• Państwo tworzy tzw. Infrastrukturę prawną, czyli ustala wszelkie przepisy prawne, w których działają poszczególne podmioty.

• Państwo zajmuje się redystrybucją dochodów przez to, że gromadzi w budżecie środki przez system podatkowy ściąga z jednych i przydziela drugim /np. ściąga od przedsiębiorstw przemysłowych przydziela służbie zdrowia /

• Funkcje gospodarcze tzn. bezpośrednie występowanie państwa jako podmiotu gospodarczego, albo jako współwłaściciel i współ zarządzający np. w zbrojeniówce.

Pytanie 39

Funkcje gospodarki bezpośredniej ????????????????????

Pytanie 40

Rola stróżów prawa sprowadza się do funkcji - ustalenia przepisów prawnych. Doktryna liberalna jest zwolennikiem takiej roli państwa, która powinna się wyłącznie sprowadzać do ustalania przepisów prawnych.

Pytanie 5,6

Strategia to zespół działań, zamierzeń podmiotów gospodarczych, takich jak: władze państwowe, władze firmy, jej całej gospodarki lub poszczególnych odcinków

Strategie dzielimy na:

Długookresowe

Krótkookresowe

Średniookresowe

Jakie są cele strategii gospodarczej?

Do 2020

Wejście do UE

Ograniczenie bezrobocia

Zapewnienie długofalowego ustabilizowanego poziomu gospodarczego i zbliżenie się do poziomu gospodarczego europy zachodniej

Własności państwowe

Własności firmy nie wiem co z tym mam zrobić

W dziedzinie nie całej gospodarki............

Pytanie 7

Kryzys ustrojowy musi zawierać, co najmniej 3 elementy

3 elementy:

Kryzys w tzw. systemie wartości, czyli w zespole doktryn, ideałów

Kryzys władzy politycznej

Kryzys gospodarczy

Te 3 elementy muszą występować, gdy mówimy o kryzysie ustroju.

I one wystąpiły w europie wschodniej i punkt kulminacyjny nastąpił na przełomie lat 80 - tych i 90 - tych.

W Polsce znalazło to wyraz w tym, że w wyniku tzw. konferencji okrągłego stołu zmieniła się władza polityczna w, 89 r., że uprzednio już zaczęła się zmieniać doktryna i że kryzys gospodarczy, który wtedy się objawił trwał do 92 - 93 r. i znalazł wyraz w tym, że załamała się produkcja przemysłowa, eksport i cała produkcja przemysłowa.

Pytanie 8

Dualny model jest to model składający się z 2 elementów:

W naszym przypadku ten dualny model oznacza:

1/ w Polsce mamy obfitość siły roboczej i niedostatek kapitału w związku z tym pewna część gospodarki powinna tak być zaprogramowana żeby właśnie chłonęła dużą liczbę rąk do pracy, czyli dużą liczbę zatrudnionych i w miarę możliwości niewiele czasu dała np. rolnictwo usługi drobny przemysł, rzemiosło, czyli coraz bardziej chłonne dziedziny działalności.

2/ niektóre dziedziny działalności ludzkiej nie mogą być inaczej rozwijane jak w oparciu o wysoką technikę np. produkcja samochodów, elektronika, przemysł hutniczy, wymaga ogromnych nakładów na maszyny i urządzenia i albo to się rozwija wedle technologii albo nie.

Pytanie 41.

1/ absolutne wielkości PKB np. PKB w 2000 r. i 2003 r.

2/ można porównywać PKB przeliczony na jednego mieszkańca, np. PKB w 2000 i 2003 r.

3/ porównanie PKB w czasie z reguły dokonuje się podanego w wielkościach cen stałych

co to jest deflator i jak oblicza się realne wartości PKB ?

Deflator - to wskaźnik albo formuła polegająca na eliminowaniu inflacyjnego wpływu cen bieżących na obliczaną wielkość: PKB, płace, produkcja przemysłowa i in.

Możemy stosować deflator w różnych ujęciach:

Np.

PKB wzrósł w badanym okresie o 10%

Ceny bieżące wzrosły w badanym okresie o 5%

Jaka była realna dynamika PKB?

100 - podstawa

(110 : 105) x 100% = 104,76 - wskaźnik realnego wzrostu lub spadku.

To jest zastosowanie deflator do praktycznej potrzeby.

Pytanie 43

Jeżeli PKB podzielimy przez liczbę zatrudnionych w danym kraju = PKB przeliczona na 1 mieszkańca

1/

PKB 2000 r. = 100 mln

Liczba pracujących = 50 mln.

100 : 50 = 2

2/

PKB 2003 r. = 150 mln

Liczba pracujących = 50 mln

150 : 50 = 3

Porównując 2000 r. = 2 i 2003 r. = 3

Wzrost PKB na 1 mieszkańca wzrósł o 50% wydajności pracy, czyli ilość PKB przypadającego na 1 mieszkańca

Pytanie 10

???????????????

Pytanie 11

Aspekt ilościowy - Chodzi głównie o relacje ilościowe.

Aspekt jakościowy sektor publiczny ostał się jeszcze w Polsce.

???????????????????

Pytanie 13

Endogeniczny - to oparty o wewnętrzne przesłanki

To taki rozwój, który polega na tym, że prywatne przedsiębiorstwa powstały na nowym miejscu od początku są prywatne a nie zostały przekształcone z sektora publicznego, bo gdyby zostały przemienione to byśmy powiedzieli, że jest to egzogeniczny rozwój.

Egzogeniczny - na zewnątrz.

Pytanie 14

W wielu krajach europy wschodniej przekształcenia wartościowe polegały na tzw. prywatyzacji obywatelskiej, czyli rozdawano kupony wszystkim dorosłym obywatelom, za które to kupony mogli otrzymać własności przedsiębiorstwa.

W Polsce ta forma też wystąpiła, ale w niewielkim zakresie. Reszta została sprywatyzowana w oparciu o sprzedaż tych przedsiębiorstw a nie o rozdawnictwo to jest podstawowa różnica prywatyzacji w Polsce i innych krajach europy wschodniej.

Pytanie od 15 do 17

Transformacja ustrojowa była poprzedzona kilkuletnim procesacyjnym działaniem polskiej solidarności, a w 1989 r. przez porozumienie solidarności a ówczesną władzami polskimi nastąpiła zmiana władzy politycznej /solidarność w sejmie, senacie i rządzie/ i od tego czasu datuje się tzw. transformacja polegająca na prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych oraz tzw. de regulacji gospodarki.

De regulacja gospodarcza - rezygnacja władzy państwowej z kierowania bezpośredniego gospodarki.

Załamanie gospodarcze wystąpiło w Polsce w latach 90/91 i połowa 92. Od połowy 92 datuje się ożywienie, które cechowało się wysokim tempem w tym okresie. Obecnie to tempo wzrostu gospodarczego jest niższe w granicach 1% - 1,5% ale ciągle występuje.

Pytanie 18

1/ Wzrost bezrobocia 18 - 18,5%

2/ Rozwarstwienie w dochodach i zasobach majątkowych,

3/ Pewne elementy patologii społecznej: korupcja, przestępczość itp.

POLITYKA FISKALNA.

Pytanie 28

Politykę fiskalną w ramach rządu prowadzi minister finansów

Politykę pieniężną prowadzi Bank centralny.

Pytanie 26.

Dług publiczny.

Rząd zaciąga kredyty, wprowadza i sprzedaje obligacje żeby pokryć ten dług. Powstaje dług publiczny, czyli dług instytucji publicznej

Pytanie 27

Jeśli wydatki budżetowe w relacji do PKB przekraczają 50% tegoż produktu - to są tzw. duże budżety np. w Szwecji, Austrii

Jeśli wydatki budżetowe są mniejsze niż 50% PKB to mamy do czynienia z mały lub względnie mały budżetem państwa, np. w krajach anglosaskich, w Szwajcarii, w Japonii w Polsce także. My nie mamy jeszcze wydatków budżetowych przekraczających 50% PKB

Deficyt budżetowy i dług publiczny zostaje określony w ramach UE jako górnie nieprzekraczalne granice w następujący sposób:

Dług publiczny nie powinien wynosić więcej niż 60% PKB

Deficyt budżetowy nie powinien wynosić więcej niż 3% PKB

Przyjęto te zasady, dlatego że w wielu krajach zarówno dług publiczny jak i deficyt budżetowy są większe i niestety, mimo że przyjęto tę zasadę w wiele krajów nie wywiązuje się z tej zasady.

Pytanie 30

Autonomia - niezależność, odrębność

Instrumenty polityki pieniężnej:

1/ ustalanie stóp procentowych na kredyty udzielane przez BC bankom komercyjnym

2/. Ustalanie wysokości rezerw obowiązkowych przez BC bankom komercyjnym

3/ kupno i sprzedaż papierów wartościowych

Pytanie 32

Dobra publiczne są takie, z których może korzystać jednocześnie wiele osób

Dobra prywatne to takie dobra, z których korzystają pojedynczy ludzie i tylko oni.

Dobra publiczne to takie, które nie w pełni podlegają regulacji rynkowej tzn. nie zawsze wyceniane są pewne koszty produkcji i nie są przedmiotem obrotu.

Zawodność rynku w dziedzinie dóbr publicznych polega na tym, że gmina nie jest wstanie uregulować tej sfery i państwo włącza się do regulacji dóbr publicznych.

Pytanie 34

?????????????????????????????

Pytanie 35

Nie, czynnik pracy jest jednym z tych, który nie w pełni poddaje się regulacji rynkowej, tzn. że jest potrzebna ingerencja państwa ze względu na społeczną wagę tego zagadnienia.

Pytanie 44

T x P

M = V => wzór na ilość pieniądza w obiegu

Szybkość - odwrotność ilości pieniądza w obiegu, zdolność danej jednostki pieniężnej do ogólnej transakcji.

Pytanie 45

Wiąże się z polityką handlową zagraniczną

Polityka handlowa i zagraniczna jest częścią zagranicznej polityki kraju i dotyczy wymiany towarów, czyli exportu importu.

Polityka celna - dotyczy wysokości stawek celnych z reguły importowych nakładanych przez poszczególne kraje na importerów przy przywozie towarów.

Pytanie 19

?????????????????

Które kraje współczesnego świata są w fazie post indrustialnej?

Faza post indrustialna, czyli po przemysłowa to jest ta faza, kiedy w tworzeniu PKB przewagę mają usługi a ta faza występuje dziś w krajach wysoko rozwiniętych np. w USA

Pytanie 20

1/ restrukturyzacja z punktu widzenia własności, czyli zmiana form własności z państwowych na prywatne

2/ restrukturyzacja rzeczowa lub technologiczna, czyli zmiana w strukturze przemysły odchodzenie od przemysłu wydobywczego na rzecz przemysłu przetwórczego.

Pytanie 21

??????????????????????????????//

Co to jest struktura agralna?

1/ własnościowa?

2/ co do wielkości gospodarstw

3/ rzeczowa produkcji rolnictwa

Pytanie 46

Tzw., w jakich kierunkach idzie export i w jakich kierunkach idzie import.

Do UE 70%

III świat 9%

Na wschód ok. 17%

USA, Kanada ok. 4 - 5%

Czym jest bilans płatniczy?

Wszelkie transakcje danego kraju.

1/ import - export towarów

2/ import - export usług

3/ import - export kapitałów /pożyczki itp./

Pytanie 47.

Swobodny przepływ.

Swobodny - bez barier celnych

Zniesienie ceł w imporcie i exporcie

Unifikacja, zbliżenie standardów technicznych i przemysłowych.

Każdy kraj jest płatnikiem w UE.

POLITYKA GOSPODARCZA WYKŁADY

- 11 -

---