6. Technologia monolityczna

Technologia monolityczna jest wszechobecna i uniwersalna. Pozwala na realizację najbardziej wymagających projektów w budownictwie inżynieryjnym, przemysłowym, handlowo-usługowym i mieszkaniowym. O jakości budowli wznoszonych w tej technologii decyduje w dużym stopniu technika szalowania.

(http://www.bauma.com.pl/o_firmie/budujemy_przewage/; 16-06-2008 r., 17:45)

System budowania ze styropianowych elementów izolacyjno-szalunkowych sprawia, że w stosunkowo krótkim czasie, przy dużym wkładzie własnej pracy możemy wybudować dom charakteryzujący się bardzo dobrymi parametrami termoizolacyjnymi i statycznymi.Na czym polega nowatorstwo systemu? Dzięki zastosowaniu do produkcji szalunków twardego, samogasnącego styropianu o bardzo dobrych parametrach termoizolacyjnych powstaje ściana zewnętrzna o grubości 25 cm. Warstwę nośną ściany tworzy beton lub żelbeton umieszczony wewnątrz szalunku, natomiast funkcję ocieplenia przejmuje sama kształtka styropianowa, otulając warstwę nośną z obydwu stron.

Porównując ten układ warstw z tradycyjnymi systemami, zauważamy, że jest on odwrócony. Jakie korzyści wynikają z takiej zamiany? Najistotniejszą zaletą takiego rozwiązania jest wyeliminowanie miejsc, w których mogą występować mostki termiczne, pod warunkiem zastosowania kształtek nadprożowych i do wykończenia ościeży. Kolejną zaletą jest szybkość i łatwość, z jaką wznosi się ściany oraz bardzo dobra charakterystyka termoizolacyjna przy małej grubości przegrody. Ściana powstaje z drobnowymiarowych elementów szalunkowych wykonanych z twardego styropianu samogasnącego.

Elementy ścienne są styropianowymi pustakami o takim układzie żeberek, który umożliwia uformowanie sieci kanałów pionowych i poziomych do wypełnienia betonem i ułożenie prętów zbrojeniowych w miejscach, gdzie wymagają tego obliczenia statyczne. Dzięki temu powstaje betonowa lub żelbetowa konstrukcja budynku, która przenosi wszystkie obciążenia z budynku na fundament. Budynki wznoszone w tej technologii mogą osiągać nawet osiem kondygnacji, przy wykonaniu wymaganego zbrojenia (25 m). Wymiary styropianowych kształtek możemy modyfikować co 5 cm poprzez ich przycinanie - daje to możliwość swobodnego kształtowania długości ścian. Przy zastosowaniu kształtek korygujących wysokość nie mamy ograniczeń również w wymiarach pionowych. Nie ma zatem potrzeby projektowania specjalnie pod system, jednak przygotowanie projektu uwzględniającego podstawowe wymiary pustaków na pewno w dużej mierze usprawni wznoszenie budynku i wpłynie na zmniejszenie kosztów ze względu na oszczędność materiału i robocizny.

(http://www.lmb.neostrada.pl/zalety.html, 17-05-2008 r., 14:47)

TH 1 element ścienny obustronnie otwarty stosowany w pełną ścianę	TH 2 element ścienny jednostronnie zamknięty do wykonywania naroży		TH 2L element ścienny z wengarkiem stosowany do kształtowania otworów okiennych i drwiowych
TH 2P element ścienny z węgarkiem do kształtowania otworów okiennych i drzwiowych	TH 3 element wieńcowy		TH 4 element nadprożowy
TH 8 element ścienny obustronnie otwarty o podwyższonych parametrach wytrzyma -łościowych	TH 9 element ścienny jednostronnie zamknięty o podwyższonych parametrach wytrzyma -łościowych		TH 10 element ścienny wyrównawczy - korygujący
TH 11/12 element ścienny przegubowy		TH 13 element do kształtowania ścian kolistych stosowany w połączeniu z elementem TH11/12

System THERMOMUR - elementy systemu TH - 250

(http://www.thermodom.pl/PL/, 14-05-2008 r., 15:18)

Wznoszenie budynków w systemie Thermomur jest bardzo proste. Trzeba tylko pamiętać, żeby przed betonowaniem ułożony z pustaków mur stał sztywno. W tym ceku na górne bloczki nakłada się listwy usztywniające podparte pionowo stojakami i umocowane dodatkowo zastrzałami. (Michalak , Pyrak 2000)

Thermomur przeznaczony do:
- budownictwa jednorodzinnego,
- budownictwa wielokondygnacyjnego do wysokości 25 m,
- obiektów usługowych,
- obiektów użyteczności publicznej,
- obiektów dla rolnictwa (magazyny, chłodnie, przechowalnie),
- realizacji każdego typowego i indywidualnego projektu budowlanego.

Thermomur to:

- drobnowymiarowe elementy szalunkowe, wykonane z twardego styropianu samogasnącego, które wypełnia się betonem, w Polsce od 1988 r. w Europie od lat 60 XX w.,
- najcieplejsza ściana gr. 25 cm k=0,28W/m2K, strop i dach,
- najszybszy sposób budowania (stan surowy otwarty w 4 tygodnie),
- najtańszy system w budownictwie (20% - 40% tańszy od tradycyjnego),
- zdrowy dom ze styropianu umożliwiającego "oddychanie" ścian,
- dom, który można zbudować własnymi siłami,
- budowa prosta jak układanie dziecięcych klocków.
(http://www.lmb.neostrada.pl/zalety.html, 17-05-2008 r., 14:47)

Domy zbudowane w systemie Thermomur (http://www.lmb.neostrada.pl/ramka.html, 17-05-2008, 15:10)

Thermomur jest systemem budownictwa ze styropianu. Z elementów tego systemu można wznosić budynki wysokości do 25 m. Podstawą systemu są styropianowe kształtki: ścienne otwarte i jednostronnie zamknięte (narożnikowe), wieńce, nadproża, stropowe środkowe i końcowe, dachowe dostosowane do krycia dachówką podwójną esówką płaską, ścienne otwarte i jednostronnie zamknięte, z wkładką metalową do ścian o podwyższonej odporności ogniowej.

Kształtki ścienne układa się na wcześniej tradycyjnie wykonanym (z izolacją poziomą) fundamencie. Zamki wyprofilowane w bocznych ściankach elementów umożliwiają szczelne i trwałe łączenie poszczególnych kształtek bez użycia kleju. Elementy można ciąć piłą, np. ręczną do drewna, przy czym każdy odcięty fragment może być wykorzystywany w kolejnej fazie budowy. Układanie elementów rozpoczyna się od kształtek ściennych narożnych i środkowych. Elementy układa się warstwowo, na sucho, bez zaprawy do wysokości 3 m, a następnie powstałe puste przestrzenie wypełnia się mieszanką betonową podawaną za pomocą pompy ze specjalną końcówkę.

W drugiej od dołu warstwie ściany i w ostatniej pod wieńcem wprowadza się obwodowe zbrojenie umieszczone w kształtkach nadprożowych. Otwory okienne i drzwiowe wykonuje się wykorzystując kształtki narożnikowe oraz nadprożowe. Nadproże powinno być zbrojone zgodnie z projektem technicznym budynku. Ściany piwnic, montowane jak ściany nadziemia, powinny mieć wykonaną izolację przeciwwilgociową. Połaczenie ścian piwnic z ławą fundamentową oraz dodatkowe zbrojenie pionowe powinno być zgodne z projektem budynku.

Przekrój ściany w systemie Thermomur

(http://www.lmb.neostrada.pl/budowac.html, 17-05-2008 r., 13:18)

Strop w systemie jest gęstożebrowy, z wykorzystaniem styropianów stropowych i belek stropów Ceram, Fert, Teriva, itp. Sposób ułożenia stropu i jego podparcie zależą od zastosowanego typu belki. Wytrzymałość kształtek styropianowych jest dostosowana do układania nadbetonu o grubości do 75 mm.

W systemie przewidziano możliwość ocieplenia dachu kształtkami dostosowanymi do krycia dachówką lub blachą profilowaną. Do tradycyjnie wykonanej więźby dachowej przybija się gwoździami kształtki dachowe. Wewnętrzna strona połaci dachowej może być wykończona płytami gipsowo-kartonowymi, listwami drewnianymi itp. NA powierzchni zewnętrznej układa się np. dachówkę cementową. (Michalak , Pyrak 2000)

Izolacje przeciwwilgociowe należy wykonywać przy użyciu dyspersji asfaltowo-gumowej (wg normy BN-90/6753-12) zgodnie z zasadami podanymi w świadectwie ITB nr 542/85. Stosować można również lepik asfaltowy na gorąco oraz papę asfaltowa. Nie można stosować żadnych lepiszczy na bazie smoły oraz rozpuszczalników organicznych. Substancje te bowiem niszczą strukturę tworzywa styropianowego. Izolacje pionowa ścian podziemia zaleca się zabezpieczyć warstwa ochronna z tekstury polipropylenowej (tzw. TEKPOL).

Wykończenie. Zewnętrzną ścianę budynku można wykończyć tynkiem cienkowarstwowym. W przypadku układania płytek glazurowanych ściennych (zewnątrz na cokole i wewnątrz w łazience i kuchni) należy układać je na masie klejącej. Obróbki blacharskie i inne wykończenia (w tym instalacje) wykonywać należy wg dotychczasowych zasad obowiązujących w budownictwie. Wykończenie ścian od wewnątrz suchym tynkiem przyklejanym klejem gipsowym lub tynkiem gipsowo-wapiennym uszlachetnionym dla styropianu, tapetą lub listwami drewnianymi.

Ogromną zaletą systemu jest niewielki ciężar poszczególnych elementów - około 0,9 kg, co ułatwia budowę oraz zdecydowanie obniża koszty transportu. Do budowy nie potrzebujemy skomplikowanych maszyn i narzędzi: wystarczy piła o drobnych ząbkach oraz urządzenie do kontrolowania poziomu konstrukcji w trakcie wznoszenia (niwelator lub poziomica wężowa oraz duża ilość sznurka). Szybkość wznoszenia ścian pozwoli na zaoszczędzenie kosztów robocizny - nakłady na wykonanie 1 m2 ściany w omawianych systemach są niskie, w porównaniu z wieloma innymi rozwiązaniami. Bardzo korzystny współczynnik przenikania ciepła przegrody zewnętrznej, zbudowanej ze styropianowych kształtek, pozwoli nam zaoszczędzić znaczne ilości energii, a tym samym obniży w dużym stopniu koszty eksploatacji domu.

(http://www.lmb.neostrada.pl/budowac.html, 17-05-2008 r., 13:37)

Bardzo dużą zaletą systemu Thermomur jest niska energochłonność, głównie eksploatacyjna. Natomiast podstawową wadą - konieczność stosowania w domach wzniesionych z elementów styropianowych odpowiednich urządzeń wentylacyjnych albo klimatyzacyjnych, gdyż styropian charakteryzuje się znikomą przepuszczalnością powietrza. (Michnowski, 1995)

Na czym polega technologia monolityczna konstrukcji?

Faza I Przygotowanie terenu. Wykonanie pierścieniowego fundamentu ze zbrojeniem. Fundament pierścieniowy ma wyprowadzone wąsy zbrojenia do powiązania z późniejszym zbrojeniem właściwej kopuły.

Faza II Zamocowanie powłoki zewnętrznej do zamków na fundamencie. Nadmuchiwanie powłoki zewnętrznej do właściwej postaci. Śluza powietrzna w ścianie powłoki pozwala na swobodny dostęp do wnętrza. Do nadmuchiwania powłoki (istotna faza dla powodzenia całego przedsięwzięcia) najczęsciej stosowane są dwa wentylatory o niezależnym zasilaniu.

Faza III Nałożenie wewnętrznej warstwy pianki poliuretanowej. Po utwardzeniu warstwa pianki spełnia rolę izolacji dla całej kopuły i jest oparciem dla dalszego zbrojenia kopuły.

Faza IV Po utwardzeniu pianki budowane jest wewnętrzne zbrojenie kopuły - jest ono szkieletem dla ścian kopuły z natryskiwanego betonu. Ostatnią fazą budowy kopuły jest natryskiwanie wewnętrznej warstwy betonu. Warstwa ta pokrywa szkielet konstrukcji, a po związaniu tworzy wyjątkowo sztywną, ognio-odporną i wytrzymałą konstrukcję całej kopuły.

Konstrukcje Monolityczne są to wykonywane w technologii amerykańskiej budowle w kształcie kopuły kulistej o cienkościennej powłoce żelbetowej, monolitycznej ocieplanej pianką poliuretanową o wysokich walorach termicznych 0,019 - 0,021 W/mk). Budowle te nadają się na: magazyny, przechowalnie owoców i warzyw, zamrażalnie z kontrolowaną atmosferą, hale fabryczne, sportowe, targowe, muszle koncertowe, budownictwo jednorodzinne, domki letniskowe, hangary, a także pokrycie różnych przestrzeni.

Zalety kopuł żelbetowych monolitycznych:

- odporność na szkody górnicze, huraganowe wiatry, trzęsienia ziemi,

- szybkość budowy,

- 50-70% oszczędności energii przy ogrzewaniu lub chłodzeniu wnętrza obiektu,

- brak potrzeby wykonania pokrycia dachowego oraz elewacji zewnętrznych,

- pełna izolacja termiczna od zewnętrznych warunków atmosferycznych,

- nieobecność podpór czy filarów w całej kubaturze obiektu.

(http://www.mcp.slask.pl/; 16-06-2008 r., 18:29)

Żelbetowe kopuły monolityczne

(http://www.mcp.slask.pl/, 16-06-2008 r., 17:49)

6.1 Stropy monolityczne

Strop monolityczny wymaga pełnego deskowania. W domu jednorodzinnym może mieć grubość od 6 do 16 cm. A najcięższy to strop żelbetowy - 1 m² waży od 220 do 450 kg, zależnie od grubości płyty. Przede wszystkim ma dobrą izolacyjność akustyczną - płyta grubości 14 cm całkowicie tłumi drgania oraz nadaje się do każdego domu - niezależnie od kształtu i rozpiętości stropu. Wykonanie stropu trzeba powierzyć doświadczonej ekipie, która poradzi sobie z odpowiednim przygotowaniem zbrojenia - prace powinno się prowadzić bez przestojów. Po ułożeniu deskowania i zbrojenia należy przystąpić do betonowania - w przeciwnym razie wiatr może nanieść na nie liście, szyszki i inne zanieczyszczenia, które przed betonowaniem bezwzględnie trzeba usunąć. Dolna powierzchnia stropu jest gładka i do jej wykończenia wystarczy cienka warstwa gładzi.

Rozpiętość - jest to odległość między podporami stropu liczona razem z głębokością jego oparcia. Podporami mogą być ściany nośne zewnętrzne i wewnętrzne, podciągi lub słupy. Im większa jest odległość między nimi, tym większą otwartą przestrzeń uzyskuje się we wnętrzu, ale też tym większą dopuszczalną rozpiętość musi mieć strop. W stropie monolitycznym maksymalna rozpiętość zależy od grubości i zbrojenia płyty - im strop grubszy i mocniej zbrojony, tym może być szerszy. Nie wolno jednak na własną rękę zmieniać przekrojów zbrojenia, nawet na większe. Zastosowanie grubszych prętów, zamiast przyczynić się do wzrostu wytrzymałości płyty, może tylko narazić ją na nadmierny skurcz i pękanie.

Grubość ma bezpośredni wpływ na wysokość pomieszczeń. Zależy od rozpiętości stropu i od wielkości jego obciążenia - do nich dobiera się konstrukcję. Dla często spotykanej rozpiętości 6 m strop monolityczny ma grubość 10-16 cm. Warto pamiętać, że w stropie monolitycznym płyta zbrojona dwukierunkowo jest cieńsza niż ta o jednokierunkowym układzie prętów tej samej rozpiętości. Planując wysokość pomieszczeń, trzeba też uwzględnić sposób wykończenia powierzchni stropu. Strop monolityczny można od spodu wykończyć gładzią gipsową.

Akustyka jest bezkonkurencyjna, jeżeli chodzi o izolacyjność akustyczną, jest strop monolityczny. Przy grubości powyżej 14 cm jego masa jest większa niż 350 kg/m², więc całkowicie tłumi drgania. Posadzkę można wtedy układać bezpośrednio na powierzchni stropu, zyskując pomieszczenia wyższe o kilka centymetrów w porównaniu do stropy o mniejszej grubości i gęstożebrowych wymagają wyciszenia, dlatego trzeba ułożyć na nich podłogę pływającą - izolację z wełny mineralnej lub styropianu elastycznego oraz szlichtę grubości 4 cm.

Strop pomiędzy dwiema mieszkalnymi kondygnacjami nie musi być dobrym izolatorem cieplnym, tym bardziej że na ogół od góry jest wykończony podłogą pływającą na materiale izolującym termicznie. Są jednak miejsca w budynku, w których warto zadbać o dobre parametry cieplne. Strop nad piwnicą, tarasem lub otwartym przejazdem. Jeżeli piwnica nie jest ogrzewana, strop nad nią powinno się ocieplić, aby nie wyziębiał pomieszczeń parteru. Maksymalna wartość współczynnika przenikania ciepła przez strop to U = 0,60 W/(m²·K). Strop monolityczny ociepla się izolacją grubości 8 cm, a w gęstożebrowym wystarczy 5-6 cm. Stropodach lub taras nad wykuszem. Nie powinien mieć współczynnika przenikania ciepła wyższego niż U = 0,30 W/(m²·K). Strop monolityczny przewodzi ciepło lepiej niż gęstożebrowy, więc wymaga grubszej warstwy ocieplenia. 10-centymetrowa płyta ocieplona styropianem grubości 12 cm ma podobny współczynnik przenikania ciepła jak strop gęstożebrowy z 10-centymetrowym ociepleniem. 

Strop monolityczny

(http://www.muratordom.pl/budowa-i-remont/dachy-i-stropy/strop-monolityczny-czy-gestozebrowy_,6330_16948.htm; 16-05-2008 r., 16:53)

Strop monolityczny

(http://www.muratordom.pl/budowa-i-remont/dachy-i-stropy/strop-monolityczny-czy-gestozebrowy_,6330_16948.htm; 16-05-2008 r., 16:55)

6.2 Płyty styropianowe

Płyty styropianowe przeznaczone do wodnego ogrzewania podłogowego mają wyżłobienia, w których układa się instalacje.

Płyty ryflowane - to płyty odmiany od FS 12 do FS 30 ze specjalną powierzchnią z rowkami. Stosuje się je do ocieplania metodą lekką mokrą ścian domów budowanych w technologii szkieletu drewnianego. Płyty umożliwiają wentylowanie przestrzeni pomiędzy ścianą a warstwą izolującą, co zapobiega zawilgoceniu ścian. Te twardsze można stosować do dachów odwróconych, tarasów i ścian piwnic. Rowki zapewniają wtedy swobodny odpływ wód deszczowych, a czasami cała powierzchnia płyty dodatkowo zabezpieczona jest geowłókniną. Płyty ryflowane można kupić w wymiarach takich jak płyty gładkie.

Płyty wykończone papą - są to płyty styropianowe odmiany FS 15 lub FS 20, jednostronnie oklejonym papą. Stosuje się je do izolacji termicznej dachów płaskich, pod wylewki betonowe i do ocieplania fundamentów. Płyty styropianowe obłożone papą są nacięte poprzecznie, co umożliwia ich zrolowanie. Dzięki temu transport płyt jest łatwiejszy. Wymiary: 100 x 200 cm, a grubość od 1 cm.

Płyty styropianowe z płytą gipsowo-kartonową to styropian jedno- lub dwustronnie obłożony płytą gipsowo-kartonową. Ten z płytą gipsowo-kartonową z jednej strony stosuje się do wykończenia ścian od wewnątrz, do poddaszy i sufitów podwieszanych, a ten obłożony z dwóch stron - do budowy lekkich ścianek działowych na stelażu. Wymiary: 120 x 250, 260 lub 300 cm, grubość warstwy styropianowej: od 2 do 8 cm, a płyty gipsowo-kartonowej 12,5 mm.

Płyty elastyczne to specjalny rodzaj płyt styropianowych: stosuje się je nie do ocieplania, lecz jako izolację akustyczną podłogi. Są bardzo odporne na obciążenia mechaniczne i jako jedyne dobrze tłumią dźwięki.
Uwaga! Płyty te spełniają swoją funkcję tylko w przegrodach poziomych. Ułożone na ścianach nie będą ich wygłuszały: izolują bowiem tylko dźwięki uderzeniowe, a nie powietrzne. Dostępne są w wymiarach 100 x 50 cm i grubości od 1,5 do 4 cm. Istnieje możliwość wykonania płyt innej grubości.

Płyty do ogrzewania podłogowego zamiast gładkich płyt odmiany FS 20 można zastosować płyty specjalnie do tego przystosowane. Stanowią dobrą izolację termiczną: odbijają około 90% promieniowania cieplnego, emitowanego przez każdy rodzaj ogrzewania podłogowego. Te przeznaczone do ogrzewania wodnego mają wyżłobienia, w których układa się instalacje. Dostępne są w wersji z krawędziami frezowanymi na zakład, co ułatwia szczelne ułożenie izolacji. Standardowe wymiary: 100 x 50 x 4,5 cm. Pod ogrzewanie elektryczne stosuje się płyty oklejone folią refleksyjną (pokrytą siatką wzmacniającą), która odbija ciepło i zwiększa wytrzymałość płyty na ściskanie. Standardowe wymiary: 100 x 25 x 3 lub 5 cm. Na czas transportu można je zwinąć w rulon.

(http://www.muratordom.pl/budowa-i-remont/dachy-i-stropy/plyty-styropianowe-specjalne,6332_938.htm, 16-05-2008 r., 18:16)

Płyty styropianowe
(http://www.muratordom.pl/budowa-i-remont/dachy-i-stropy/plyty-styropianowe-specjalne,6332_938.htm, 16-05-2008 r. , 17:53)

Płyty wykończone papą (http://www.muratordom.pl/budowa-i-remont/dachy-i-stropy/plyty-styropianowe-specjalne,6332_938.htm, 16-05-2008 r. , 17:53)	Płyty styropianowe z płytą gipsowo-kartonową (http://www.muratordom.pl/budowa-i-remont/dachy-i-stropy/plyty-styropianowe-specjalne,6332_938.htm, 16-05-2008 r. , 17:53)

Styropian jest nienasiąkliwy i nie traci swoich właściwości cieplnych i akustycznych pod wpływem wilgoci. Jest również materiałem dość szczelnym pod względem dyfuzji pary wodnej (niska paroprzepuszczalność) i stąd rozpowszechnił się pogląd o braku "oddychania ścian" w pomieszczeniach izolowanych styropianem. Jest to oczywiście mit, gdyż utrzymywanie odpowiedniej wilgotności powietrza w pomieszczeniu jest możliwe jedynie dzięki właściwie działającej wentylacji. Wadą płyt styropianowych jest kruchość i mała twardość powierzchniowa. Trzeba więc uważać, aby w trakcie montażu nie uszkodzić płyt. Ma to szczególne znaczenie w przypadku przegród wielowarstwowych (np. w przypadku ścian trójwarstwowych). Ciągła warstwa izolacji pozwala bowiem obniżyć dostęp pary wodnej do wnętrza przegrody i uniknąć jej zawilgocenia. Płyty styropianowe mocuje się na zaprawę klejową i/lub kołki. Sposób montażu zależy od wybranego systemu docieplenia (decyduje o tym projektant, kierując się wytycznymi zawartymi w aprobacie technicznej producenta systemu). Styropian stosowany do ocieplania budynków ma bardzo dobrą jakość. Jest samogasnący i dlatego w wysokich temperaturach topi się, a nie spala. Nie da się ukryć, że w trakcie pożaru, topiąc się, będzie wydzielał trujące gazy. Jednak nie mniej toksyczne są inne elementy wyposażenia domu - palące się wykładziny podłogowe, okna z PCW itp.

(http://www.muratordom.pl/budowa-i-remont/sciany/ocieplac-welna-czy-styropianem_,6327_74.htm, 17-07-2008 r., 16:25)

6.3 Pustaki szalunkowe

Budowanie pustakiem szalunkowym to połączenie dwóch technik wykonania ścian fundamentowych: murowania i betonowania. Ściana powstaje z pustaków szalunkowych ułożonych na sucho i po osiągnięciu wymaganej wysokości (3-4 warstwy) wypełnionych betonem. Specjalne wgłębienia jak również otwory pionowe umożliwiają zastosowanie zbrojenia poziomego i pionowego, przy czym w ten sposób powstałe pionowe słupy betonu, oraz poziome betonowe zamki trwale łączą elementy ze sobą, tworząc żelbetowy monolit.

Pustaki szalunkowe z powodzeniem znajdują zastosowanie wszędzie tam, gdzie do tej pory wymagane było zastosowanie szalunków drewnianych lub metalowych, w konstrukcjach ścian fundamentowych, nośnych o zwiększonej wytrzymałości pod budynki mieszkalne, gospodarcze, garaże, płoty, ściany oporowe, kanały, boksy, szyby windowe itp.

Biorąc pod uwagę szerokie zastosowanie pustaków szalunkowych przy budowie ścian fundamentowych, przedstawiamy dwa rodzaje fundamentów:

- fundament na ławie fundamentowej charakteryzuje się tym, iż elementem nośnym jest betonowa lub żelbetowa ława, której minimalne wymiary nie powinny przekraczać 40/40 cm. przy ręcznych wykopach, i 50/50 cm. przy wykopach maszynowych a głębokość jej osadzenia powinna znajdować się poniżej punktu przemarzania gruntu.

- fundament na płycie fundamentowej stosuje się przeważnie na terenach płaskich, oraz coraz częściej jako podbudowa piwnic usytuowanych w dużej mierze poniżej poziomu gruntu.

W tym przypadku elementem nośnym jest żelbetowa płyta o minimalnej grubości 30 cm. Sposób ten umożliwia bardzo dobre odizolowanie części podziemnych, a zastosowanie betonu wodoszczelnego pozwala na całkowite zaniechanie stosowania przeciwwilgociowej izolacji płyty.

Niezależnie którą metodę wykonania fundamentu wybierzemy, musimy zadbać oto, aby powierzchnia na której będzie spoczywać ściana fundamentowa była równa i wypoziomowana, co ułatwi nam w znacznym stopniu ułożenie pierwszej warstwy pustaków. Układanie pustaków należy rozpocząć od naroży pamiętając o tym, że o ile długości poszczególnych ścian są wielokrotnością 25cm., to wykorzystanie pustaków połówkowych i końcowych umożliwi nam budowanie bez potrzeby cięcia elementów pełno wymiarowych. Pustaki powinny być układane bez zaprawy (na sucho) na wysokość 3-4 warstw, pamiętając o stałej kontroli poziomu i wysokości układanej warstwy.

Wypełnianie betonem - beton jest najważniejszym czynnikiem wpływającym na jakość fundamentu, dlatego powinien mieć klasę min. C15 i odpowiednią konsystencję: nie może być zbyt suchy, ani też na tyle wilgotny, aby groziło to jego wyciekaniu z łączeń pustaków. Podczas betonowania należy zwrócić uwagę na dokładne wypełnienie pustaka szczególnie w okolicach naroży lub załamań ściany, a użycie wibratora wężowego lub zwykłe zagęszczenie ręczne znacznie poprawi parametry betonu. W przypadku wznoszenia ścian ponad 1m (4 warstwy), czynność układania pustaków powtarzamy, a zalewanie betonem może nastąpić, gdy poprzednie wypełnienie osiągnęło konsystencję gęsto plastyczną , zwykle odbywa się to w sposób ciągły.

Izolacja. Wykonanie ścian z pustaków szalunkowych, umożliwia przeprowadzenie izolacji przeciwwilgociowej w sposób bardzo prosty, a jednocześnie bardzo skuteczny, dzięki porowatej strukturze powierzchni ściany. Zalecamy wykonanie izolacji przeciwwilgociowej nawet wtedy, gdy poziom wód gruntowych jest bardzo niski, a wszystkie pomieszczenia budynku usytuowane będą ponad powierzchnią gruntu.

Tynkowanie. Ściany z pustaków szalunkowych nie wymagają tynkowania bezpośrednio pod warstwę izolacji przeciwwilgociowej. W przypadku kiedy część ściany jest ścianą piwniczną lub nadziemną, tynk nakładany jest w sposób tradycyjny, a porowata struktura umożliwia bardzo dobre powiązanie obu warstw.

Przedstawiony sposób budowania z pustaków szalunkowych nie jest wiążący i nie stanowi jedynej metody użycia tych elementów. Każdy budynek i budowla posiada inną specyfikę, a przez co różne sposoby zastosowania i wykonywania, które pozostawione są indywidualnie dla projektantów i wykonawców.

(http://www.radbet.com.pl/betpustakiszalunkowe.html, 17-05-2008, 15:45)

Pustaki szalunkowe - łączą zalety ścian monolitycznych i wykonanych z bloczków, eliminując podstawowe wady. Wykonane z betonu klasy B 15, lub B 20 spełniają funkcję szalunku traconego. Pustaki układamy na sucho, lub na zaprawie cementowej, a następnie ich otwory wypełniamy betonem B 15. W ich otworach można pionowo umieszczać pręty zbrojeniowe, a niektóre mają również w ściankach specjalne rowki umożliwiające stosowanie zbrojenia poziomego. Ściany z pustaków szalunkowych w całości wypełnionych betonem mają bardzo dużą wytrzymałość na ściskanie i obciążenia boczne oraz stosunkowo małą nasiąkliwość. Najpopularniejsze szerokości: 20,25, 30 centymetrów, waga ok.15 kg/sztuka.

http://www.taniebudowanie.pl/informacje-i-porady-budowlane.php?a=pokaz&tekst=620, 17-05-2008 r., 15:58)

Produkowane od 1998 roku stały się niezwykle popularnym rozwiązaniem wykonania fundamentów i ścian piwnic. Stosowane są zarówno w budownictwie jednorodzinnym oraz przy budynkach wielorodzinnych , a także obiektach użyteczności publicznej i w budownictwie przemysłowym. Obecnie oferowana rodzina pustaków TECHBUD CC jest najnowszą modyfikacją popularnej gamy pustaków CS-10-U. Uniwersalne Pustaki Szalunkowe to szybki i ekonomiczny początek każdej budowy. Budowa ścian z pustaków uniwersalnych typu TECHBUD CC polega na układaniu ich na sucho (bez zaprawy). Po ułożeniu ściany z pięciu warstw, tj. na wysokość 1 m, należy zalewać ją betonem. Specjalna stabilna konstrukcja pustaków ( zamki pionowe i poziome ) pozwala na zalewanie betonem przy użyciu mechanicznych pomp bez ryzyka odkształcenia się ścian,

- pustaki uniwersalne stosuje się do wykonania ścian betonowych monolitycznych, eliminując pracochłonne i drogie szalowanie,

- w przypadkach większych wysokości ścian oraz w celu zwiększenia ich nośności, można stosować zbrojenie poziome i pionowe,

- ze względu na gładką powierzchnię pustaków, wykonanie gotowej ściany wymaga tylko szpachlowania i nadaje się do malowania, tapetowania itp.,

- w celu uzyskania lepszego współczynnika przenikania ciepła, ściana wykonana z pustaków uniwersalnych może być od zewnątrz docieplona.

(http://www.techbud.com.pl/szalunkiCC.htm, 17-05-2008 r., 15:32)

Pustaki szalunkowe

(http://www.techbud.com.pl/szalunkiCC.htm, 17-05-2008 r., 15:32)

Charakterystyka techniczna

(http://www.techbud.com.pl/szalunkiCC.htm, 17-05-2008 r., 15:32)

Zasada układania

(http://www.techbud.com.pl/szalunkiCC.htm, 17-05-2008 r., 15:32)

6.4 Beton

Beton to najpopularniejsze materiały budowlane używane do stawiania fundamentów. Beton to związana i stwardniała mieszanka złożona się z cementu, żwiru, piasku, wody oraz ewentualnych dodatków i domieszek, poprawiających jej właściwości.. Jeśli chodzi o budownictwo jednorodzinne, beton wykorzystywany jest do stawiania tzw. ław fundamentowych, wylewanych pod ścianami nośnymi, słupami, kominem, a czasami także pod miejscem oparcia biegów schodowych. W tym celu używa się najczęściej betonu klasy B15.

Zalety:

Materiał budowlany, taki jak beton doskonale przenosi naprężenia ściskające . Jest mrozoodporny i mało nasiąkliwy. Dużą zaletą jest także łatwość wykonania - budownictwo jednorodzinne często wykorzystuje tą właściwość w celu obniżenia kosztów poprzez samodzielne przygotowanie betonu, sposobem gospodarczym. 

Wady:
Beton wymaga pielęgnacji w czasie wiązania. W celu nadania jemu wymaganych parametrów należy utrzymywać określoną wilgotność przez co najmniej tydzień, a w przypadku mieszanki zrobionej na bazie cementu hutniczego - 14 dni. Aby to osiągnąć trzeba polewać wodą ściany fundamentowe nawet kilka razy dziennie. W czasie wiązania beton musi być także chronione przed słońcem, deszczem, a także zbyt wysoką lub zbyt niską temperaturą powietrza. Należy unikać też betonowania w czasie opadów deszczu, w okresie upałów oraz przy temperaturze poniżej 5 stopni C.

Beton można przygotować samemu lub też zamówić gotowy w wytwórniach na terenie całego kraju. Ceny wahają się od 200 do 300 PLN za m3 i zależą głównie od składników użytych w mieszance oraz renomy wytwórni. Beton klasy B15 wytwarzany w zakładach w Gniewie, kosztuje ok. 274,5 PLN brutto, podczas gdy zakłady w Pułtusku oferują beton tej samej klasy w cenie 231,80 PLN brutto. W cenę należy też wliczyć koszty transportu na miejsce budowy.

(http://www.materialybudowlane.cybra.pl/content/view/4/4/, 17-05-2008 r., 16:12)

Fundamenty robi się z betonu klasy B15, B20 lub B25. Można go zamówić w wytwórni, a beton klasy B15 przygotować nawet samodzielnie. Niedogodnością związaną z budową fundamentowych ścian z betonu jest konieczność robienia deskowania. Praca ta zajmuje dużo czasu i wymaga zakupu sporej ilości drewna. Lepszym rozwiązaniem są deskowania wielokrotnego użytku. Skracają one i ułatwiają pracę. Ich wypożyczenie może się okazać bardziej opłacalne od kupowania drewna i robienia deskowania samodzielnie.  Betonowe ściany fundamentowe, zwłaszcza piwniczne, wymagają przeważnie zbrojenia prętami stalowymi (jeśli projekt tak zakłada). Zaletą betonowych ścian jest ich duża wytrzymałość na ściskanie i stosunkowo mała nasiąkliwość. Podstawową wadą jest to, że trudno się je wykonuje przy bardzo niskiej lub bardzo wysokiej temperaturze. Latem świeży beton trzeba zraszać wodą, zimą poprawiać jego urabialność odpowiednimi domieszkami.  Do zrobienia fundamentów można też zamówić beton wodoszczelny, o znacznie mniejszej nasiąkliwości od tradycyjnego.

(http://www.muratordom.pl/budowa-i-remont/fundamenty/sciany-fundamentowe_-monolityczne-czy-murowane_,6323_4152.htm, 17-05-2008, 15:49)

Betonowanie. Układanie - na małej budowie zwykle przewozi się mieszankę taczkami. Najlepiej ustawić betoniarkę jak najbliżej miejsca betonowania, gdyż największa odległość, na jaką można przewozić mieszankę taczką, to 40m. By uniknąć rozwarstwienia składników, wysokość, z jakiej będzie zrzucana, nie powinna przekraczać 1m. Im bardziej ciekła mieszanka, tym wysokość ta powinna być mniejsza. Ciekłą mieszankę należy nakładać za pomocą rur lub rynien, z wysokości nie przekraczającej 50cm.Uwaga! Przed ułożeniem mieszanki betonowej inspektor nadzoru powinien sprawdzić, czy odpowiednio wykonano deskowanie i ułożono zbrojenie. Należy unikać betonowanie w czasie opadów deszczu, upałów i przy temperaturze powietrza poniżej +5°C, ponieważ trudno jest wtedy zapewnić odpowiednie warunki do wiązania betonu. Nie powinno się też robić dłuższych przerw w betonowaniu. Gdy jednak okaże się to niemożliwe i betonowanie przerwie się na dłużej niż trzy godziny, przed ułożeniem kolejnej partii betonu trzeba odpowiednio przygotować połączenie nowego betonu ze starym. Jeżeli przerwa jest na tyle długą, że beton stwardnieje, przed wznowieniem betonowania wierzchnią warstwę trzeba skuć młotkiem, oczyścić z luźnych fragmentów betonu i polać wodą.

Zagęszczanie ręczne. Ułożoną mieszankę - zwłaszcza tę o konsystencji ciekłej i półciekłej - można zagęścić ręcznie poprzez sztychowanie prętem stalowym. Najlepiej zagęszczać warstwę grubości 10-20cm, po czym zaraz układać następną. Sztychowanie kolejnej warstwy trzeba wykonać tak, by końce pręta wchodziły na głębokość 5-10cm w poprzednią warstwę. Mieszankę betonową plastyczną zagęszcza się przez tzw. rydlowanie - drążkiem drewnianym lub prętem stalowym spłaszczonym na końcu. Dzięki temu dobrze wypełnia deskowanie i przenika między prętami zbrojenia. Z betonu usuwa się  ten sposób powietrze, co go uszczelnia. Oprócz sztychowania w narożach i tam, gdzie jest gęsto ułożone zbrojenie, należy opukiwać deskowanie (szczególnie słupów) młotkami drewnianymi lub drągami, uderzając w listwy łączące deski. Opukiwanie deskowania sprawia, że odsuwają się od niego większe ziarna kruszywa, co zapobiega powstawaniu pustek. Daje to efekty tylko wtedy, gdy mieszanka jest ciekła lub półciekła. Beton jest zagęszczony, jeśli jego powierzchnia jest wyrównana, a na nią i przez nieszczelności deskowania wypływa zaczyn.

Pielęgnacja. Mieszance betonowej należy zapewnić korzystne warunki wiązania. Najważniejsze jest utrzymanie właściwej wilgotności betonu, przez co najmniej siedem dni - jeśli spoiwem jest cement portlandzki - bądź 14 dni - jeśli spoiwem jest cement hutniczy. Ściany fundamentowe trzeba polewać wodą kilka razy dziennie, zwłaszcza latem, gdy jest gorąco. Równie ważna jest ochrona przed działaniem promieni słonecznych, deszczu, wiatru i zbyt wysokiej temperatury. Zaraz po ułożeniu i zagęszczeniu należy nakryć go folią lub matami słomianymi. Na przykład na beton B15 z cementu portlandzkiego twardniejący w temperaturze około 15°C można ostrożnie wejść po jednym dniu.

Beton

(http://www.muratordom.pl/budowa-i-remont/fundamenty/kilka-slow-o-betonie,6322_20365.htm, 18-05-2008 r., 19:24)

Musisz wiedzieć, że...

- do betoniarki wsypuje się tyle składników, by mieszanka zajmowała około 0,8 jej objętości. Wtedy składniki na pewno zostaną dobrze wymieszane;
- jeśli wykonuje się mieszankę betonową w obniżonej temperaturze (poniżej 15°C), powinno się podgrzać składniki. Najłatwiej jest w przypadku wody. Miesza się jej znaczną część z kruszywem, potem dodaje cement z resztą wody. Gdyby wsypać cement od razu do gorącej wody, natychmiast by związał (wystarczy, żeby woda miała nieco ponad 50°C).
- jeśli dodaje się domieszkę umożliwiającą betonowanie w obniżonej temperaturze, nie trzeba podgrzewać żadnego ze składników, wystarczy tylko, by nie były zmrożone lub zawilgocone. Uwaga! Jeśli betonowanie w niskiej temperaturze nie jest konieczne, lepiej odłożyć je na później - uniknie się w ten sposób ryzyka uzyskania niedostatecznie wytrzymałego betonu;
- beton z kruszywem lekkim, np. keramzytem, jest trudniejszy do przygotowania na budowie. Dobierając składniki, trzeba bowiem uwzględniać porowatość kruszywa, jego zdolność do wchłaniania wody oraz dokładnie przestrzegać szczególnych przepisów na mieszankę. Inna jest kolejność dozowania składników i wydłuża się nieco czas wykonania, by kruszywo było dostatecznie nawilżone. Taki beton nadaje się np. do wypełniania pustaków zasypowych do murowania ścian fundamentowych.

(http://www.muratordom.pl/budowa-i-remont/fundamenty/kilka-slow-o-betonie,6322_20365.htm, 18-05-2008 r., 19:24)

---