METODY RESOCJALIZACJI WG GÓRSKIEGO
walory osobiste- umiejętności, zdolności, talenty -oddziaływanie bepośrenie
sytuacje społeczne - układy między jednostkami a innymi ludźmi, -pośrednie
grupy formalne i nieformalne - do których przynależy lub chciałby przynależeć nielat
elementy kultury - jej wytwory i wzory
- METODA WPŁYWU OSOBISTEGO
stosunek wychowawczy - bezpośrednie interakcje między wychowawcą a wychowankiem w sytuacjach wychowawczych, gdy obaj wykazują chęć interakcji
1. o charakterze zewnętrznym-kontakt z wychowawcą sposobem na unikanie kar lub zdobycie ubocznych nagród, kontakt formalny, ograniczony do koniecznego);
2. o charakterze wewnętrznym - zachowanie wychowawcy ma wartość nagradzającą dla podopiecznego, zależy mu na aprobacie i udzielonych radach, z własnej woli i inicjatywy spędza czas z wychowawcą.
*skutecznie może posłużyć nią się tylko ten wychowawca, którego łączy z wychowankiem stosunek wewnętrzny
A)przykład własny - odwzorowanie przez wychowanka postępowania wychowawcy -naśladowanie, zasady:
- jego zachowania będą aprobowane przez społeczność, z którą identyfikuje się nielat
-dostarcza wzorów do zdobywania wartości, które ceni nielat - każde naśladowanie musi przynosić nagrodę w postaci osiągnięcia wartości, w celu których zdobycia zachowanie ma miejsce
- jest osoba znaczącą wewnętrznie, ma szacunek i autorytet
- zaczynać od spraw i sytuacji bliskich wychowankowi i stopniowo przechodzić do wartości, na których zależy wychowawcy
B)doradzanie wychowawcze
*udzielanie rad wychowankowi, który tego potrzebuje
*wychowawca wyjaśnia następstwo zachowań, informuje w jaki sposób wychowanek powinien postępować, dostarcza mu wzorów do zmiany. Niezbędny autorytet.
można zastosować gdy:
- przypadkowo znajdzie się w sytuacji wymagającej doradzenia
- gdy wychowawca zorganizuje takie warunki, w których dotychczasowe, negatywne wychowawczo postępowanie podopiecznego nie będzie przynosiło mu oczekiwanych nagród.
- uświadomienie wychowankowi niedociągnięć w jego zachowaniu, aby chciał je polepszyć
*obecnie teoria poradnictwa!!! - nie powinno się krytykować osób, które przychodzą z problemami. Porada nie jest wskazaniem rozwiązania, pomoc aby osoba sama ustaliła, jak chce rozwiązać problem
C)przekonywanie
- wymaga odwołania się do ważnych potrzeb, zainteresowań i problemów wychowanka, ze wskazaniem sposobu ich rozwiązania
- trzeba wywołać konflikt przekonań oraz spowodować rozwiązanie tego konfliktu zgodnie z oczekiwaniami
Działania dwufazowe: neutralizacja wartości negatywnych; ukształtowanie pozytywnego nastawienia wychowanka wobec ważnych kwestii.
Rodzaje argumentacji:
Racjonalna - odwołuje się do intelektu, stosowana wobec osób nieuprzedzonych;
Emocjonalna - odwołuje się do uczuć, najsilniej wpływa na osoby uprzedzone i negatywnie nastawione do wartości im wpajanych;
Jednostronna - argumenty “za” jakimś poglądem, osoby nastawione przychylnie;
Dwustronna - argumenty “za” i “przeciw”, osoby lepiej wykształcone i negatywnie nastawione.
ODDZIAŁYWANIE SYTUACYJNE
*wprowadzanie zmian tak, aby wpływ sytuacji na wychowanka był zgodny z życzeniami wychowawcy
*utrzymywanie elementów sytuacji, które wywierają oczekiwany wpływ na wychowanka
*organizowanie odpowiednich nowych sytuacji w zależności od potrzeb
A)metoda organizowania doświadczeń uczących
*stwarzanie takich sytuacji, w których pożądane zachowania wywołują naturalne następstwa dodatnie a zachowania niepożądane naturalne następstwa ujemne. Źródłem kar i nagród jest sytuacja
*następstwa karzące lub nagradzające mogą pochodzić tylko ze środowiska społecznego wychowanka w postaci reakcji jego członków.
*czyny sprzeczne z zasadami piętnowane przez społeczność, a postępowanie zgodne z nimi - aprobowane
B)nagradzanie i karanie wychowawcze
*zewnętrzne dyscyplinowanie wychowanka, odpowiednie dobieranie kar i nagród
C)uświadamianie skutków zachowań
*zapowiadanie wzmocnień dodatnich pod warunkiem określonego zachowania się jednostki, lub wzmocnień negatywnych w wypadku negatywnego zachowania
*zasady:
- ukazywane konsekwencje muszą być dostępne doświadczeniu i wyobraźni wychowanka
- zaczynać od uświadamiania skutków, które odnoszą się do motywacji egoistycznych i stopniowo przechodzi do o szerszym znaczeniu społecznym
D)trening
*wielokrotne powtarzanie danych zachowań w określonych warunkach celem ich utrwalenia, kary i nagrody
*celowe stwarzanie odpowiednich warunków i sytuacji, w których powtarzałyby się te zachowania podopiecznego, które zamierzamy utrwalić
-> autogenny-nabywanie umiejętności kontrolowania własnych uczuć, które mają wpływ na zachowanie.
-> interpersonalny(międzyosobniczy)- służy kształtowaniu stosunków międzyjednostkowych
- psychodrama - konstruktywne wyrażanie własnych emocji przez jednostkę
- socjodrama - kształtowanie społecznych zachowań grupy,
SOCJOTECHNIKI - grupa jako środek resocjalizacji-
A) samorządność - zasada postulująca doprowadzenie wychowanka do samodzielnego i świadomego kierowania swoim postępowaniem i do samodyscypliny
*planowanie działalności grupy(wspólne ustalanie celów)
*organizowanie działalności grupy(podział na zespoły i wyznaczenie zadań)
*kierowanie działalnością grupy(koordynacja indywidualnych poczynań jednostek)
*przestrzeganie przez grupę zasad warunkujących jej działalność
*kontrola i oceniania działalności poszczególnych członków grupy
B)kształtowanie celów, norm i struktury grupy
a)kształtowanie celów:
- przez przyjęcie celów grupy i stopniowe przekształcanie ich destrukcyjnych sposobów realizacji,
-przyjęcie celów, które nie są sprzeczne z celami wychowawcy
- przez nadawanie celom konstruktywnym atrakcyjnej formy, które jednocześnie są sprzeczne z jej celami destruktywnymi
- przez uzależnienie możliwości osiągania celów grupy od przyjęcia przez nią celów wychowawcy
b)kształtowanie norm
- uświadamianie członkom grupy norm - ich przestrzeganie warunkuje osiąganie pożądanych przez grupę celów
- organizowanie sytuacji sprzyjających zmianie istniejących i wprowadzaniu nowych norm
- demokratyczne powoływanie organów egzekujących przestrzeganie określonych norm
c)kształtowanie struktury grupy
- pozycja jednostki w grupie zależy od tego, na ile zgodnie z oczekiwaniami i normami grupy postępuje
- im wyższa pozycja członka grupy, tym większy wywiera ona wpływ na cele, normy i życie grupy
- przydzielenie wychowankom zadań o różnym znaczeniu dla życia grupy - np. dla jednostek konstruktywnych zadania o większym znaczeniu
- zmiana udziału jednostki w życiu grupy - nadawanie i pozbawianie członków grupy określonych funkcji
C)podnoszenie spoistości i prestiżu grupy
- grupy spoiste silniej wpływają na swoich członków - aktywją zdolności i podwyższają poziom produktywności, gwarantują trwałość grupy
- grupa jest spoista, gdy jej atrakcyjność dla członków jest wysoka i odwrotnie.
a)tworzenie grup elitarnych - im bardziej elitarna tym lepiej
b)zmiana cech grupy - by w większym stopniu mogła zaspokajać potrzeby jej członków. Potrzebna aprobata grupy. Tak rozdzielać zadania grupowe, aby ich wykonanie było dostosowane do możliwości każdej jednostki.
Kulturotechniki -wzory zachowań (nauka, praca, rekreacja) i wytwory (szkoła, zakład pracy, instytucje rekr.)
wykorzystuje się elementy dóbr kultury. Efektywność metod zależy od osobowości wychowanka, uprzednich wpływów społecznych, od sprawności metodycznej, a wiec kwalifikacji kadry, umiejętności wychowawców oraz od klimatu w instytucji resocjalizacyjnej.
1. K. aktywności szkolnej - rozbudzanie zainteresowań nauką szkolną, indywidualizacja, stopniowanie trudności , ocena powinna zachęcać do działań
* uczenie się przez utrwalanie
* uczenie się przez przeżywanie i odkrywanie
* uczenie się przez praktykę
2. Kulturotechnika aktywności pracowniczej
* praca zawodowa (aktywność związana z rola społeczną pracownika, a więc z uczestnictwem w określonym systemie społecznym, którym jest zakład pracy)
* praca społecznie użyteczna (wykonanie czegoś, co jest potrzebne samym wychowankom np. boisko lub wykonanie czegoś co jest potrzebne osobom spoza grupy skupiającej wychowanków np. droga do szpitala) - nie można podejmować w skutek, mniej lub bardziej jawnego przymusu ze strony kierownictwa.
* praca porządkowo-gospodarcza (np. pomoc w kuchni - ograniczenie się tylko do nich jest nieuzasadnione i prowadzi do ogromnego zubożenia oddziaływań resocjalizacyjnych)
3. Kulturotechnika aktywności rekreacyjnej
* sport i turystyka (zajęcia sportowe- charakter terapeutyczny- rozładowują napięcie, wzmacniają mechanizm kontroli wewnętrznej, sukcesy indywidualne- sukcesy zespołu; turystyka - integracja grupy)
* rekreacja wypoczynkowo-rozrywkowa
* zajęcia kulturalno-oświatowe
- możliwość wyboru zajęć rekreacyjnych przez wychowanków i dobrowolność uczestnictwa
4. wzory kulturowe
a)osobowe - reprezentowane przez rzeczywiste lub fikcyjne postacie z życia, filmu, literatury, które posiadają cechy do wykształcenia w wychowanku. Postać musi być wewnętrznie znacząca.
b)społeczne - cechy reprezentowane przez zbiorowości ludzi
c)aktywności - wzory życia rodzinnego, miłości, przyjaźni, zabawy, odpoczynku, stosunek człowieka do grożących mu niebezpieczeństw, wzory wyrażające postawę wobec ludzi w ogóle, itp.
STREETWORKING
to metoda out Reach (wyjście poza);
dotyczy przede wszystkim profilaktyki II i III fazy, wykorzystuje strategie edukacyjne, informacyjne, strategie prewencyjne, alternaty oraz redukcji szkód;
jest to długotrwały proces wchodzenia w środowisko, indywidualizacja podejścia
GRUPY DOCELOWE:
młodzież (unikająca „tradycyjnych form pracy z dorosłymi”), osoby świadczące usługi seksualne „Dzieci ulicy”, bezdomni, (młodzi uciekinierzy), narkomani, żebracy
strategia alternatyw
oddziaływanie poprzez modelowanie
aktywizowanie
edukowanie, poradnictwo
wszystkie inne formy na jakie pojawi się zapotrzebowanie np. rozdawanie ulotek, prezerwatyw, info o pomocy socjalnej, doraźna pomoc medyczna, wymiana igieł
PARTYWORKING
to specyficzna „odmiana” streetworkingu,
miejscem pracy pomaga czy są kluby, dyskoteki, puby, imprezy
poradnictwo i edukacja, rozmowy na temat zachowań ryzykownych
(bezpieczniejszego seksu, STI (choroby weneryczne), narkotyków)
rozdawnictwo prezerwatyw (wszelkiego rodzaju), chusteczek lateksowych, lubrykantów, a także broszur poruszających wiele kwestii związanych z bezpieczniejszym seksem, które nierzadko są pretekstem do rozmowy na interesujący klienta temat
informowanie nt punktów konsultacyjno - diagnostycznych
rozdawnictwo drink testerów
The milieu therapy Terapia otoczeniem/ środowiskiem społecznym
Niedostosowanie wynikiem wadliwie funkcjonującego środowiska potrzeb jednostki
Interwencja pedagogiczna: manipulowanie elementami środowiska, sterowanie procesami, uzdatnianie zasobów
1. To takie organizowanie środowiska( zasobów materialnych, ludzkich), aby służyło realizacji celów terapeutycznych (resocjalizacyjnym i rozwojowym). [animacja społeczna, praca socjalna, empowerment itd.]
2. Organizacja otoczenia polegającej na postawieniu wychowanka w sytuacji „totalnego naporu" pozytywnych oddziaływań, wywołujący kryzys wewnętrzny. [psychoanaliza, psychoterapia, socjoterapia, antropotechniki].
HISTORIA
Organizacja placówek, systemów wychowawczych w celu rozwinięcia umiejętności życiowych i prospołecznych u „moralnie zaniedbanych”,
Regulaminy, dzienne plany pracy, harmonogramy
Zajęcia rozwijające zdolności, hobby, treningi umiejętności;
Społeczności terapeutyczne, systemy socjopedagogiczne jak wioski dziecięce, systemy rodzinkowe.
2. Komuny terapeutyczne, które poprzez oddziaływanie empatią budują w jednostce poczucie autonomii.
Socjoterapia (źródło informacji zwrotnejspołecznych);
treningi umiejętności (autogenne, interpersonalne);
Metody sytuacyjne: uświadamianie skutków, socjodrama, organizowanie sytuacji uczących,
Kary i nagrody;
EFEKTY
Wzrost podstawowych umiejętności (życiowych);
Wzrost samooceny, samoświadomości (lepsze rozpoznanie we własnych potrzebach), autorefleksji
Zahamowanie, kompensowanie, korektura zaburzeń funkcjonowania;
Większa świadomość i kontrola emocjonalna;
Pozytywne podejście do innych i bardziej realistyczne oczekiwania względem otoczenia;
Interwencja psychopedagogiczna realizująca cele terapeutyczne w oparciu o interakcję z DOROSŁYM.
Antropotechniki: przykład własny, doradzanie, przekonywanie (m. sytuacyjne);
Patronat, Paradoks,
Szacunek, zaufanie, partnerstwo, miłość.
ZASADY organizacji sytuacji wychowawczej (1)
Postawa akceptacji,
Współdziałanie,
Dawanie adekwatnej swobody,
Uznanie praw dziecka.
Jasność wymagań,
Zdrowe zainteresowanie,
Poczucie bezpieczeństwa fizycznego, emocjonalnego,
Świadomość własnej tożsamości,
Świadomość misji, czyli sensu życia.
ADRESACI
młodzież „moralnie zaniedbana”, zagrożona demoralizacją,
Młodzież po przejściach traumatycznych, doświadczające przemocy, wrogości „wychowywana bez uczucia, cierpiąc z powodu nadmiernej surowości i brutalności otoczenia” ,
Cierpiący na zaburzenia schizofreniczne i paranoiczne, chorzy psychicznie,
Młodzież o tendencjach psychopatycznych i socjopatycznych.
„JA jestem OK-TY jesteś OK” Założenia Augusta Aichhorna:
celem wychowania powinno być skompensowanie wielkiego niedosytu miłości poprzez przyjacielską postawę, zapewnianie równowagi psychicznej, organizowanie dużej ilości zabaw i częste rozmowy;
istotą procesu resocjalizacji jest możliwość przeżycia kryzysu emocjonalnego.
Założenia Antoniego Makarenko:
terapia metodą „wstrząsową”; „totalnego nacisk” na uspołecznienie wychowanka.
Kara pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego
Zgodnie z art. 2. Ustawy z dnia 7 września 2007 r. o wykonywaniu kary pozbawienia wolności poza zakładem karnym w systemie dozoru elektronicznego:
System dozoru elektronicznego (SDE) jest jednym z systemów wykonywania kary pozbawienia wolności, polegającym na kontrolowaniu zachowania skazanego przebywającego poza zakładem karnym przy użyciu aparatury monitorującej -Elektroniczna bransoletka i nadajnik
1. Służące do ciągłej sygnalizacji [ tzw. systemy aktywne]
składają się z nadajnika, odbiornika podłączonego do telefonu oraz komputera przyjmującego sygnały z odbiornika. Odbiornik montowany jest na stałe w mieszkaniu skazanego. W systemie komputerowym programowane są przedziały czasu, w jakich monitorowany powinien przebywać w zasięgu odbiornika. System komputerowy sprawdza, czy monitorowany powinien w określonym czasie przebywać w mieszkaniu i w razie naruszenia ustalonych zasad odnotowuje samowolne oddalenie się monitorowanego
2. Systemy programowanego kontaktu:
Komputer łączy się telefonicznie z monitorowanym. Noszona bransoleta po przyłożeniu do telefonu potwierdza tożsamość monitorowanego. Telefony (analizatory oddechu), jaki i bransolety (rejestrujące przez skórę poziom alkoholu w organizmie) wskazują na ewentualny stan nietrzeźwości skazanego.
Dla kogo dozór elektroniczny:
Dla osób, których kara pozbawienia wolności nie przekracza 6 miesięcy
Skazany musi wrazić zgodę i posiadać określone miejsce stałego pobytu
Osoby pełnoletnie wspólnie zamieszkujące musza wyrazić na to zgodę !
Jeżeli jest to wystarczające do osiągnięcia celów kary
Podczas, gdy szczególne względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym
Warunki mieszkaniowe skazanego umożliwiają funkcjonowanie SDE
Obowiązki skazanego w czasie odbywania kary w systemie dozoru elektronicznego
Pozostawanie we wskazanym przez sąd penitencjarny miejscu i w wyznaczonym czasie
Udzielanie wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary pozbawienia wolności w SDE
Noszenie nadajnika, dbanie o niego i odbierania połączeń telefonicznych
Uiszczenie w określonym terminie równowartości kosztów postępowania wykonawczego związanych z wykonywaniem kary pozbawienia wolności w SDE
Organ decyzyjny- Sąd penitencjarny, który orzeka:
Na wniosek skazanego
Za zgodą skazanego, na wniosek jego obrońcy, prokuratora, kuratora lub dyrektora zakładu karnego
Czynności związane z organizowaniem i kontrolowaniem wykonywania kary pozbawienia wolności w SDE wykonują: sądowy kurator zawodowy i upoważniony podmiot dozorujący
W razie potrzeby Policja
Nadzór nad legalnością wykonywania kary pozbawienia wolności sprawuje sędzia penitencjarny
Pomysł zrodził się USA w 1964 r. W Polsce
Od wrzesnia 2009 r 1098 skazanych zostało do tej pory objętych systemem dozoru elektronicznego.
319 osób zakończyło już odbywanie kary.
Aktualnie dozór jest stosowany wobec 779 osób, ma być do 7,5 tys. skazanych.
Argumenty Za stosowaniem systemu
Najbardziej dotkliwy sposób ograniczenia wolności bez jej pozbawiania
Pozwala na sprawiedliwą odpłatę wtedy, gdy umieszczenie skazanego w więzieniu byłoby niehumanitarne (np. znaczna niepełnosprawność)
gdy np. grzywny nie są ściągalne a orzekanie kary ograniczenia wolności jest niecelowe
Skazany może chodzić do szkoły i uczyć się, może pracować (represja wychowawcza)
SDE zmusza skazanego do stałej samokontroli, ma więc walory resocjalizacyjne
Zmniejszenie populacji więziennej
elektroniczna kontrola skazanych jest tańsza od izolacji więziennej o 10-30%
Argumenty Przeciw systemowi
Zmniejszenie liczby osadzonych jest pozorne, ponieważ monitoring elektroniczny jest stosowany jedynie w odniesieniu do mniej groźnych przestępców, którzy zapewne pozostawaliby na wolności po zastosowaniu wobec nich środków resocjalizacji
Stała rejestracja zachowań osób monitorowanych powoduje, że liczba naruszeń określonych przez sąd warunków jest częstsza, co skutkuje odbyciem reszty kary w więzieniu
Niedostateczna dolegliwość, co jest niekiedy sprzeczne z zasadą sprawiedliwej odpłaty
Kontrola elektroniczna negatywnie wpływa na członków rodzin monitorowanego,
SPRAWIEDLIWOŚĆ NAPRAWCZA - mediacja
Kręgi naprawcze skoncentrowane są na konflikcie między ludźmi, polegają na stworzeniu serii spotkań, które oferowane są osobom zaangażowanym w konflikt bezpośrednio, pośrednio. Kręgi naprawcze odkrywają leżące u podstaw konfliktu potrzeby, problemy, które ten konflikt zapoczątkowały. Wspierają rozwiązania służące zaspokojeniu potrzeb uczestników oraz umocnieniu ich społeczności lokalnej. Dają one osobom możliwość doświadczenia w życiu jak i w praktyce nie używania przemocy.
Sprawiedliwość naprawcza - to „filozofia”, która zastępuje zemstę na sprawcach - naprawą, przebaczeniem i łaską, pojednaniem. Można powiedzieć, że jest to proces, w którym uczestnicy, korzystając z szansy, jaka przed nimi stoi, biorą na siebie ryzyko samodzielnego rozwiązania problemów wynikających z przestępstwa, zmierzając do zadośćuczynienia i przebaczenia.
System sprawiedliwości naprawczej jest nastawiony przede wszystkim na pokrzywdzonego
- na naprawienie szkód, jakie poniósł w wyniku przestępstwa-materialne, moralne, psychiczne. Ma też możliwość zobaczenia sprawcy, porozmawiania z nim, a nawet przebaczenia.
Istniejący już model sprawiedliwości naprawczej oparty np. na mediacji daje możliwość innego spojrzenia na wymiar sprawiedliwości, pomóc w rozwiązaniu wielu spraw sądowych z korzyścią dla pokrzywdzonego jak i dla sprawcy, a także z pożytkiem dla społeczności lokalnej.
Sprawiedliwość naprawcza w porównaniu z retrybutywną.
Sprawiedliwość naprawcza w zakresie polityki karnej oferuje alternatywne wobec retrybucji sposoby rozwiązania kryzysu wywołanego przestępstwem. Jej idee koncentrują się wokół takich pojęć jak „relacje międzyludzkie”, „pojednanie” , „naprawienie wyrządzonej szkody”.
Sprawiedliwość naprawcza promowana jest jako model mający wyeliminować karę retrybutywną. Zapomina się jednak, że człowiek może, ale nie musi chcieć ani się poprawić, ani pojednać, ani dobrowolnie naprawić wyrządzonej szkody.
Retrybutywna racjonalizacja kary ukierunkowuje ją na odpłacenie przestępcy „równym za równe”. Sprawcy powinno oddać się to, co mu się słusznie należy, proporcjonalnie do popełnionego czynu. Kara jest adekwatna do wagi przestępstwa.
Mediacja -Forma sprawiedliwości naprawczej funkcjonująca w polskim prawie od 1 września 1997 roku. Postępowanie mediacyjne w sprawach karnych reguluje ustawa z 13 czerwca 2003 roku
Mediacja to dobrowolna próba rozwiązania konfliktu wynikłego z przestępstwa i dojścia do ugody w kwestii zadośćuczynienia.
Istotna rolę pełni osoba mediatora - bezstronna osoba, prowadząca rozmowę z obiema stronami.
Decyzja o podjęciu mediacji zależy tylko i wyłącznie od zainteresowanych osób.
Każda ze stron, jak również mediator, ma możliwość przerwania mediacji w dowolnym momencie.
Zasady mediacji: akceptowalność, Neutralność, Bezstronność, Poufność
Rola mediatora - informuje strony o przebiegu mediacji i wyjaśnia stronom wszystkie niejasności dotyczące kolejnych spotkań, dba o dobrą atmosferę i pomaga stronom ustalić wspólne reguły postępowania podczas rozmów, stara się zrozumieć konflikt i rzeczywiste interesy uczestników sporu. Jest dla stron i działa dla ich dobra czuwa nad całym procesem komunikacji
W jakich sprawach może być stosowana mediacja?
W postępowaniu cywilnym W sprawach karnych, rodzinnych i gospodarczych
Etapy postępowania mediacyjnego w sprawach karnych
Po otrzymaniu zlecenia z Sądu lub Prokuratury mediator:
nawiązuje kontakt z pokrzywdzonym i podejrzanym (oskarżonym) ustalając termin spotkania, przeprowadza z podejrzanym (oskarżonym) i pokrzywdzonym spotkania indywidualne informując o istocie i zasadach postępowania, przeprowadza postępowanie mediacyjne z udziałem obu stron, pomaga w sformułowaniu treści ugody pomiędzy pokrzywdzonym a podejrzanym (oskarżonym)
Liczba spotkań
Zależy od złożoności sporu
Czasem wystarczy jedno spotkanie i strony dochodzą do porozumienia. Bywa też tak, że 5 spotkań to za mało, by rozwiązać konflikt
Liczba spotkań zawsze powinna być dostosowana do potrzeb stron i ich oczekiwań
Mediator nie ma prawa nakłaniać stron do kolejnego spotkania, gdy te nie wyrażają na nie zgody
Jedno spotkanie trwa zwykle od jednej do trzech godzin
Korzyści dla ofiary
ugoda zawarta w postępowaniu mediacyjnym stwarza realną szansę na szybką i dobrowolną naprawę wyrządzonej szkody
utrzymanie poprawnych relacji między stronami, zwłaszcza w sytuacji bliskich relacji między sprawcą a pokrzywdzonym, np. rodzinnych czy wywołanych bliskością miejsca zamieszkania lub pracy
Korzyści dla sprawcy w sprawach z oskarżenia prywatnego w razie pojednania stron postępowanie umarza się lub łagodzi karę
ZADANIA MEDIATORA RÓWNIEŚNICZEGO (Moore, 1996)
ułatwianie komunikacji
pomoc w uświadamianiu praw każdej ze stron konfliktu,
dostarczanie technik pomocnych podczas rozwiązywania sporu
formalne przewodniczenie sesjom
edukacja,
eksploracja problemu, sprawdzanie realności propozycji,
poszerzanie źródeł informacji poprzez kontakt z ekspertami,
inicjowanie i kierowanie negocjacjami
- Celem mediacji jest wypracowanie takiego rozwiązania, w którym mamy do czynienia z dwoma zwycięzcami. - Mediacja powinna się kończyć kontraktem, pisemnym porozumieniem, który ma zawierać przeprosiny za nieprzyjazne zachowanie, ofertę rekompensaty strat oraz wyrządzonych szkód i krzywd.
- Mediacje szkolne uczą odpowiedzialności. Mediacja to dobra metoda porozumiewania się bez przemocy jako alternatywnej metody wychowawczej
- dla ucznia pokrzywdzonego mediacja oznacza, że: jest podmiotem konfliktu,
- ma szansę uniknąć kary, stygmatyzacji, powrócić do normalnego życia
- mediacja- nauka radzenia sobie w codziennych sytuacjach konfliktowych, zwiększa świadomość uczniów w kwestii możliwości współtworzenia pokoju społecznego, szacunku dla każdego człowieka
PROGRAMY PROFILAKTYCZNE W ŚRODOWISKU OTWARTYM Odlot
Jest to program zapobiegania alkoholizmowi oraz narkomanii w społeczności lokalnej
Zakłada współdziałanie różnych osób z rozmaitych środowisk
Program realizowany w szkołach gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych, profilaktyka I rzędowa
Cele programu
Podniesienie wrażliwości opinii publicznej na kwestie narkomanii i jej zapobieganie
Rozwój inicjatyw prewencyjnych w społeczności lokalnej
Usprawnienie współpracy pomiędzy lokalnymi instytucjami
-Rozwijanie umiejętności interpersonalnych, umiejętność mówienia - NIE.
-Uczenie świadomego decydowania o sobie i ponoszenia konsekwencji własnych decyzji.
-Promocja zdrowego stylu życia
Programy rówieśnicze - droga do młodzieży poprzez młodzież
U jej podstaw leży potwierdzone badaniami zjawisko silnego wpływu rówieśników na młodych ludzi w okresie dorastania . Programy rówieśnicze wykorzystujące silny wpływ grupy rówieśniczej są nie tylko skuteczne i atrakcyjne dla młodych ludzi ale także wspierają i podnoszą poziom działań dydaktycznych szkoły.
Atrakcyjny rówieśnik lub nieco starszy kolega ma znaczna siłę oddziaływania:
- stanowi pozytywnych wzorzec ( do modelowania zachowań)
- może negować destrukcyjne normy grupowe
- może osłabiać błędne przekonania normatywne (jest dowodem, wszyscy np. piją i akceptują picie)
Często wzmacnia się pozytywnych liderów proponując im treningi umiejętności społecznych co zapewnia im wsparcie i zwiększa ich skuteczność oddziaływania. W programach tych wykorzystuje się fakt, że młodzież w okresie dorastania często zwraca się ze swoimi problemami do rówieśników a nie do osób dorosłych
Na młodzieżowych doradców wybiera się takich młodych ludzi cieszą się dużym zaufaniem
nie mają jednak zajmować się terapią swoich kolegów, dlatego współpracują z kompetentna osobą dorosłą - nauczycielem cieszącym się zaufaniem uczniów, pedagogiem szkolnym, psychologiem)
Ich zadaniem jest zmotywowanie oraz doprowadzenie potrzebującego pomocy kolegi do kompetentnego dorosłego, który może mu tej pomocy udzielić
pozytywni liderzy młodzieżowi pełnią różnorodne role:
Indywidualnych doradców i słuchaczy
Łączników z programami profesjonalnymi,
Liderów szkolnych programów zwiększających samoświadomość uczniów i poprawiających klimat szkoły
Wzorców ról dla uczniów z problemami
Organizatorów różnorodnych działań edukacyjnych
Rodzaje programów dla liderów młodzieżowych:
„Podaj dłoń”, „Nasze spotkania” - celem jest wytrenowanie ważnych umiejętności interpersonalnych:
-otwartości i zaufanie,
-umiejętności wyrażania myśli i uczuć,
-akceptacja i rozumienie siebie i innych
-umiejętność rozwiązywania konfliktów
- radzenie sobie w sytuacjach trudnych,
- pomaganie innym,
„Program rówieśniczego doradztwa” - celem jest wyłonienie młodzieży i nauczycieli cieszących się zaufaniem uczniów a następnie przygotowanie ich do pełnienie roli „doradców” w środowisku szkolnym.
„Program aktywizacji samorządów uczniowskich” - celem jest edukacja młodzieży pełniącej różnorodne funkcje w samorządach szkolnych oraz ich opiekunów (nauczycieli). Edukacja ukierunkowana jest na rozwijanie umiejętności współdziałania z dorosłymi oraz podnoszenie odpowiedzialności za współdziałanie zdrowego środowiska wychowawczego w szkole.
„Śnieżna kula” - celem nadrzędnym jest stworzenie w lokalnej społeczności stałego sytemu wsparcia dla młodzieży oraz dorosłych, który umożliwiłby profilaktykę środowiskową i promowałby zdrowy styl życia, ze szczególnym naciskiem na zaangażowanie młodzieży.
PROGARMY PENITENCJARNE REALIZOWANE W POLSCE
Przyczyny deficytów wychowawczych:
- nieprawidłowa socjalizacja, brak wzorców do naśladowania, zaburzona samoocena, angażowanie się w patologiczne związki interpersonalne.
Deficyty wychowawcze jako przedmiot oddziaływań resocjalizacyjnych
-brak asertywności, brak kultury osobistej, wulgarność językowa, agresywność, brak poczucia obowiązku wobec rodzinny i innych, pogarda dla pracy, brak przygotowania do życia małżeńskiego, brak szacunku dla starszych, brak celów życiowych,
Poprzez programy resocjalizacyjne (reedukujące) osadzeni mogą:
-zdobyć wiedzę o interakcjach międzyludzkich,
-nauczyć się konstruktywnie rozwiązywać problemy,
-nauczyć się wyjaśniać i przewidywać zachowania ludzi,
-stosować odpowiednie umiejętności społeczne do danej sytuacji,
-aktywizacja zawodowa skazanych-
Podział programów realizowanych w polskich zakładach karnych:
1) Oddziaływania redukujące deficyty wychowawcze:
-programy z zakresu kształcenia umiejętności społecznych i wychowawczych, Pokochaj siebie, ulecz swoje życie
-wypełnianie i wzmacnianie ról rodzicielskich, np.: „Mój tata i ja”
-wypełnianie ról społecznych poprzez pracę z osobami niepełnosprawnymi, Bona
-wzmacnianie ról społecznych poprzez opiekę nad zwierzętami i pielęgnację roślin, np.: „Ogrody za murem”,
-programy aktywizacji zawodowej, Klub pracy- kurs aktywnego poszukiwania pracy
-programy przygotowujące do życia na wolności, Uniwersytet Więzienny- droga do wolności
2) oddziaływania psychokorekcyjne:
-programy z zakresu profilaktyki agresji, np. „Herkules”,
-programy profilaktyki zachowań autoagresywnych w zakładach karnych, np: „Feniks”- program readaptacji osób zagrożonych zachowaniami suicydalnymi,
-programy z zakresu profilaktyki przemocy w rodzinie, np: „Bo zupa był za słona- program przeznaczony dla sprawców przestępstw przeciwko rodzinie”,
-programy z zakresu profilaktyki uzależnień, np.: „Atlantis”
-programy terapii sprawców przestępstw seksualnych,
-programy z zakresu profilaktyki i edukacji zdrowia, np: „Program kursów pierwszej pomocy przedmedycznej”,
-programy psychokorekcyjne,
3) oddziaływania edukacyjne przez kulturę:
programy edukacji kulturalno- oświatowej, np.: „Nauka języka angielskiego”,
programy aktywizacji kulturowej, np.: „Krajobrazy wschodniego pogranicza”,
programy rozwijania twórczości własnej skazanych, np.: „Plastuś 2007”, „Galeria u rzeźnika”
programy z zakresu kultury fizycznej i sportu, np.: „Przez sport do wolności”.
Program penitencjarny jest skuteczny wtedy, gdy uwzględnia:
-stopień ryzyka powrotu do przestępstwa,
-indywidualne czynniki kryminogenne oraz wynikające z nich potrzeby resocjalizacyjne,
-dostosowanie programu do możliwości skazanych,
-swoboda działania personelu więziennego,
-integralność programu.
Przez sport do wolności
Cel główny: przygotowanie podopiecznych do pełnienia ról społecznych oraz wywoływanie trwałych zmian w ich osobowości, w postawach i zachowaniu
Cele szczegółowe
-zapewnienie aktywnego spędzania czasu wolnego,
-kształtowanie zdolności motorycznych,
-redukcja lęku i skłonności agresywnych
-zwiększenie poczucia własnej wartości,
-rozwój psychofizyczny, doskonalenie uzdolnień i sprawności fizycznej,
-nauka zasad rywalizacji,
-kształtowanie zdolności współżycia społecznego,
Metody i techniki oddziaływań
zajęcia sportowe, ruchowe,
udział w imprezach sportowych, zawodach, pokazach
udział w spotkaniach ze sportowcami, pogadanki
uczestnictwo w pogadankach z psychologiem
Oczekiwane efekty
wiedza: zdobycie podstawowych wiadomości o budowie układu mięśniowego człowieka, o wynikach i osiągnięciach polskich sportowców, oraz zasadach gier zespołowych;
umiejętności: umiejętności współpracy w grupie, rozładowania napięć fizycznych i psychicznych
postawy: wczuwanie się w stany psychiczne innych osób
PROGRAM PROFILAKTYCZNY STARSZY BRAT - STARSZA SIOSTRA
Pomoc młodemu człowiekowi w przyswojeniu dobrych nawyków, które umożliwiają mu prowadzenie zdrowego i produktywnego życia: chęć do nauki, pozytywne postrzeganie samego siebie i przyszłości; pozytywne wartości takie jak troskliwość, sprawiedliwość społeczna, uczciwość i odpowiedzialność; kompetencje społeczne: zawieranie przyjaźni, planowanie, podejmowanie decyzji oraz przeciwstawianie się zachowaniom negatywnym.
Program ma na celu dobro dziecka, respektując wolę jego rodziców, uczestnicy programu:
dziecko; rodzina dziecka; wolontariusz; osoba kierująca przypadkiem.
projekt obejmuje następujące kategorie dzieci:
rodzeństwo osób terminalnie chorych;
dzieci z rodzin rozwiedzionych/ wychowywane przez samotne matki;
mające poważne niepowodzenia szkolne;
osamotnione w grupie rówieśniczej;
z niską samooceną;
wychowujące się w trudnych warunkach rodzinnych i ekonomicznych;
pozbawione wsparcia ze strony osób dorosłych;
starszy brat, starsza siostra: przyjaciel, współtowarzysz, obrońca, pomaga w nauce, rozwija zainteresowania, odwiedza ciekawe miejsca, uczy współpracy i komunikacji, propaguje zdrowy styl życia