POSTEPOWANIE ODWOŁAWCZE

• Rodzaje instancji odwoławczych

1. organy wyższego rzędu, jeżeli umiejscowione są w obrębie tego samego układu ustrojowo- organizacyjnego

2. organy będące ogniwami tej samej jednostki w sensie ustrojowo- organizacyjnym

3. organy umiejscowione w ramach odrębnych układów ust. - org.

4. instancje odwoławcze które wprawdzie są organami umiejscowionymi w odrębnych układach, jednakże działają w ramach tego samego toku instancji w danej sprawie

• Rodzaje decyzji:

1. od wyroku I instancji przysługuje apelacja

2. od postanowień:

• zamykających drogę do wydania wyroku

• co do środków zabezpieczających

• inne przypadki przewidziane w ustawie

c) co do wyroku nakazowego przysługuje prawo wniesienia sprzeciwu

3. od zarządzeń w wypadkach przewidzianych w ustawie- przysługuje zażalenie

Środki zaskarżenia i ich podział

• wniosek zainteresowanego podmiotu, zmierzający do wywołania kontroli ściśle procesowej

• system środków:

1. środki odwoławcze:

1. zwyczajne środki

2. nadzwyczajne środki

2. sprzeciw i quasi sprzeciw

3. wnioski skierowane ku uruchomieniu kontroli z urzędu

Ad.1. Środki odwoławcze

cechy środków odwoławczych

skargowość- mogą być wnoszone przez uprawnione podmioty

dewolutywność- przeniesienie rozpoznania do instancji wyższej nad organem, który wydał zaskarżoną decyzję

reformacyjny skutek- następuje zmiana lub uchylenie zaskarżonej decyzji

suspensywność- wstrzymanie z urzędu wykonalność decyzji procesowej

• zwyczajne środki odwoławcze- są to apelacja i zażalenie, które inicjują kontrolę nieprawomocnych orzeczeń

• nadzwyczajne środki- są to kasacja i wniosek o wznowienie postępowania

• kasacja zwyczajna- przysługuje od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego kończącego postępowanie

• kasacja nadzwyczajna- zaskarżone każde prawomocne orzeczenie sądu kończące postępowanie

Ad.2. Sprzeciw i quasi sprzeciw

sprzeciw - jest to brak zgody na decyzje procesową wydaną w trybie szczególnym , której byt zależy od milczącej albo wyraźnej zgody strony

• cechy sprzeciwu:

• skargowość

• brak dewolutywności

• skutek kasacyjny

quasi sprzeciwy - są zbliżone do sprzeciwów ale nie mają wszystkich cech (odwołania do składu orzekającego od zarządzeń przewodniczącego wydanych na rozprawie głównej oraz wnioski o przywrócenie terminów zawitych

Ad.3. Wnioski skierowane ku uruchomieniu kontroli z urzędu

• pełnią funkcję impulsów procesowych

• zalicza się do nich m.in. wniosek o wznowienie umorzonego postępowania, wniosek o wniesienie kasacji nadzwyczajnej

Przepisy ogólne postępowania odwoławczego

strony procesowe i podmiot z art. 416 są uprawnione do wnoszenia środków odwoławczych

orzeczenie można zaskarżyć w całości lub części

novum jest możliwość zaskarżenia samego uzasadnienia orzeczenia

gravamen - skuteczność środka odwoławczego zależy od istnienia interesu prawnego w zaskarżeniu rozstrzygnięcia lub naruszeniu prawa lub interesu skarżącego

strona może osobiście sporządzić i podpisać środek odwoławczy ale może to zrobić za pomocą obrońcy lub pełnomocnika- wyjątki osobistego sporządzenia (przymus adwokacki):

1. apelacja od wyroku sądu okręgowego, która pochodzi od prokuratora lub pełnomocnika powinna być sporządzona i podpisana przez adwokata( art. 446 )

2. jeżeli kasacja nie pochodzi od prokuratora, PG, RPO, powinna być sporządzona i podpisana przez obrońcę lub pełnomocnika będącego adwokatem lub radcą prawnym(526par 2)

3. zażalenie na zarządzenie prezesa sądu, do którego wniesiono kasację, o odmowie jej przyjęcia z przyczyn określonych w art. 120 par 2 albo 429 par 1 jeżeli nie pochodzi od prokuratora, PG, RPO, powinno być sporządzone i podpisane przez adwokata lub radcę(art.530 par 3)

4. wniosek o wznowienie postępowania sądowego , jeżeli nie pochodzi od prokuratora, powinien być sporządzony i podpisany przez adwokata lub radcę(art. 545 par 2 )

• odwołujący może zaskarżyć jedynie rozstrzygnięcie lub ustalenia naruszające jego prawa lub szkodzące jego interesom

• warunki skutecznego uruchomienia postępowania odwoławczego:

dopuszczalność środka odwoławczego

wniesienie środka odwoławczego przez uprawnioną osobę

wniesienie środka odwoławczego w określonym terminie

sporządzenie skargi odwoławczej z zachowaniem wymogów formalnych

dopuszczalność środka odwoławczego oznacza przewidzianą przez ustawę możliwość zaskarżania danej decyzji procesowej

wyroki I instancji zawsze mogą być przedmiotem zaskarżenia, postanowienia tylko te:

postanowienia sądu zamykające drogę do wydania wyroku

na postanowienia co do środka zabezpieczającego

inne postanowienia przewidziane w ustawie np. postanowienie o zawieszenie postępowania

zaskarżalne są także zarządzenia

ustawa określa różne terminy wniesienia poszczególnych środków odwoławczych

termin na wniesienie apelacji wynosi 14 dni i biegnie dla każdego uprawnionego od daty doręczenia mu wyroku z uzasadnieniem

zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od daty ogłoszenia postanowienia, a jeżeli ustawa nakazuje doręczenie postanowienia w terminie 7 dni od doręczenia

kontrole terminów sprawuje prezes sądu, odmawia jeśli wniesiony jest po terminie

termin zawity może być przywrócony jeśli zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

niedotrzymanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od podmiotu uprawnionego do wniesienia środka odwoławczego

wniosek o przywrócenie terminów zostanie wniesiony w terminie 7 dni od daty ustania przeszkody

jednocześnie ze zgłoszeniem wniosku uprawniony podmiot wniesie środek odwoławczy

• wymogi formalne wniosku:

1. oznaczenie organu, do którego skierowany jest, oraz sprawy. której dotyczy

2. oznaczenie oraz adres wnoszącego pismo

3. treść skargi odwoławczej wraz z uzasadnieniem

4. datę i podpis składającego środek odwoławczy

5. wskazanie zaskarżonego rozstrzygnięcia albo określonego ustalenia

6. podanie czego domaga się skarżący, a więc wnioski odwoławcze( petitum)

• wymagania formalne dla oskarżyciela publicznego, obrońcy lub pełnomocnika zostały zwiększone o tzn. zarzuty odwoławcze → są to zawarte w środku odwoławczym twierdzenia wskazujące na określone uchybienia prawne, którymi w ocenie skarżącego dotknięte jest rozstrzygnięcie

od podmiotów kwalifikowanych ustawa wymaga także uzasadnienia środka odwoławczego

odwołujący może również wskazać w środku odwoławczym nowe fakty i dowody

Względne i bezwzględne przyczyny odwoławcze

• przyczyna odwoławcza - wskazane w ustawie uchybienia prawne, którym dotknięta jest zaskarżona decyzja i z którym ustawa wiążę obowiązek eliminacji lub zmiany decyzji

względne - określone jako uchybienia, które wywołują skutek procesowy w postaci zmiany lub uchylenia zaskarżonego orzeczenia tylko wtedy gdy podniesione zostały przez skarżącego w środku odwoławczym i w jego granicach

bezwzględne - określone jako uchybienia, które organ odwoławczy uwzględnia niezależnie od granic i poniesionych zarzutów oraz wpływu na uchybienia na treść orzeczenia i które w razie ich stwierdzenia powodują obligatoryjne uchylenie zaskarżonego orzeczenia

Ad.1. względne przyczyny odwoławcze

orzeczenie ulega uchyleniu lub zmianie w razie stwierdzenia:

obrazy przepisów prawa materialnego,

obrazy przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia,

błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia,

rażącej niewspółmierności kary lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego lub innego środka.

Ad.a. obraza przepisów pr. materialnego

tzw. error iuris

polega na wadliwym zastosowaniu przepisów w orzeczeniu opartym na prawidłowych ustaleniach faktycznych

zarzuty może być zasadny tylko wtedy gdy dotyczy zastosowania lub niezastosowania przepisu zobowiązującego sąd do bezwzględnego respektowania

Ad. b. obraza przepisów postępowania

error in procedendo

zarzut może być zasadny gdy mógł mieć wpływ na treść orzeczenia

uchybienia w postępowaniu przygotowawczym mogą być przedmiotem zarzutu jeśli przeniknęły one do postępowania sądowego i mogą mogły mieć wpływ na treść orzeczenia

Ad.c. błąd w ustaleniach faktycznych

error facti

uchybienia w zakresie logicznego rozumowania przez sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego

Ad.d. rażąca niewspółmierność kary

• rażąca niewspółmierność to zarówno aspekt surowości jak i łagodności kary

• w oparciu o ten przepis mogą być zaskarżone:

środki wychowawcze, lecznicze, poprawcze przewidziane dla nieletnich

środki karne, które zostały uregulowane w roz. V KK

środki w związku z poddaniem sprawcy próbie, roz. VIII KK

środki zabezpieczające przewidziane w roz. X KK

Ad.2. bezwzględne przyczyny odwoławcze

niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów oraz wpływu uchybienia na treść orzeczenia sąd odwoławczy na posiedzeniu uchyla zaskarżone orzeczenie, jeżeli:

w wydaniu orzeczenia brała udział osoba nieuprawniona lub niezdolna do orzekania bądź podlegająca wyłączeniu na podstawie art. 40,

sąd był nienależycie obsadzony lub którykolwiek z jego członków nie był obecny na całej rozprawie,

sąd powszechny orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu szczególnego albo sąd szczególny orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu powszechnego,

sąd niższego rzędu orzekł w sprawie należącej do właściwości sądu wyższego rzędu,

orzeczono karę, środek karny lub środek zabezpieczający nieznane ustawie,

zapadło z naruszeniem zasady większości głosów lub nie zostało podpisane przez którąkolwiek z osób biorących udział w jego wydaniu,

zachodzi sprzeczność w treści orzeczenia, uniemożliwiająca jego wykonanie,

zostało wydane pomimo to, że postępowanie karne co do tego samego czynu tej samej osoby zostało już prawomocnie zakończone,

zachodzi jedna z okoliczności wyłączających postępowanie, określonych w art. 17 § 1 pkt 5, 6 i 8-11,

oskarżony w postępowaniu sądowym nie miał obrońcy w wypadkach określonych w art. 79 § 1 i 2, art. 80 oraz art. 517i § 1 lub obrońca nie brał udziału w czynnościach, w których jego udział był obowiązkowy,

sprawę rozpoznano podczas nieobecności oskarżonego, którego obecność była obowiązkowa

rażąca niesprawiedliwość orzeczenia z art.440 - podlega zmianie lub uchyleniu niezależnie od granic zaskarżenia i podniesionych zarzutów → nie jest samodzielną przyczyną odwoławczą może tylko występować tylko obok przyczyn z art. 438

poprawienie błędnej kwalifikacji prawnej czyny(art.455) - instytucja jedynie postępowania apelacyjnego

instancja odwoławcza obowiązana jest badać przyczyny z art. 439 z urzędu niezależnie od tego czy zostały podniesione w środku odwoławczym przez skarżącego

uchylenie następuje w formie wyroku

Wyjście poza granice podmiotowe zaskarżenia art.435

instancja odwoławcza może zmienić albo uchylić orzeczenie na korzyść współoskarżonych, choćby nie wnieśli środka odwoławczego, jeśli je uchyliła lub zmieniła na rzecz współoskarżonego, którego środek odwoławczy dotyczy, gdy te same względy przemawiają za uchyleniem lub zmianą na rzecz tamtych

dobrodziejstwo cudzego środka odwoławczego

podstawą korektury orzeczenia są te same względy które stały się podstawą uchylenia lub zmiany orzeczenia w stosunku do oskarzonego, do którego środek się odnosi( gravamen commune)

Cofnięcie środka odoławczego art.431§ 1

• prawo cofnięcia środka odwoławczego ma podmiot który go wniósł

• nie ma ograniczeń czasowych możliwe jest więc aż do rozstrzygnięcia sprawy przez instancję odwoławczą

• nie ma szczególnej formy cofnięcia, może być w formie pisemnej albo ustnie

• ustawowe podmiotowe ograniczenie cofnięcia:

oskarżony może cofnąć nie tylko własny środek odwoławczy, ale także taki, który został wniesiony na jego korzyść przez inny podmiot tzn. przez obrońcę lub przedstawiciela ustawowego

• tym uprawnieniem nie dysponuje jednak gdy środek wniósł oskarżyciel publiczny art. 431 §2 ) lub w sytuacji z art. 79

1. ustawa nie zezwala nadto bez zgody oskarżonego na cofniecie środka odwoławczego wniesionego na jego korzyść( art. 431 par 3 )

zgoda oskarżonego wg. SN powinna być w formie oświadczenia woli nie budzącego wątpliwości

Granica środka odwoławczego art.433

• sąd odwoławczy rozpoznaje sprawę w granicach środka odwoławczego a w zakresie szerszym o tyle o ile ustawa to przewiduje

• sąd odwoławczy rozpatruje wszystkie wnioski i zarzuty wskazane , chyba że ustawa stanowi inaczej

• granica środka to granica rozpoznania sprawy przez organ drugiej instancji

• granice środka określają następujące elementy:

kierunek środka- jest to stosunek środka odwoławczego do interesów oskarżonego, wskazane skardze odwoławczej, czy wniesiony jest na korzyść czy na niekorzyść oskarżonego

zakres zaskarżenia- wskazanie czy środek obejmuje całość czy część orzeczenia

zarzuty odwoławcze- twierdzenia wskazujące uchybienia prawne , prawnie skuteczne są uchybienia z art. 438, 439, 440

• rozpoznanie sprawy w szerszym zakresie:

1. w razie stwierdzenia bezwzględnych przyczyn odwoławczych

2. w razie stwierdzenia rażącej niesprawiedliwości zaskarżonego środka

3. w razie potrzeby poprawienia błędnej kwalifikacji prawnej czynu

4. w razie wniesienia apelacji co do winy

5. w razie wniesienia apelacji co do kary

6. w razie ustalenia okoliczności uzasadniających zastosowanie dobrodziejstwa cudzego środka odwoławczego

• ustawa przewiduje też zwężenie środka odwoławczego - sąd może ograniczyć rozpoznanie środka odwoławczego tylko do poszczególnych uchybień podniesionych przez stronę lub podlegających uwzględnieniu z urzędu, jeżeli rozpoznanie w tym zakresie jest wystarczające do wydania orzeczenia, a rozpoznanie pozostałych uchybień byłoby przedwczesne lub bezprzedmiotowe dla dalszego toku postępowania

na korzyść oskarżonego środek odwoławczy może wnieść oskarżyciel publiczny, sam oskarżony, jego obrońca lub przedstawiciel ustawowy

oskarżyciel posiłkowy, prywatny, powód cywilny mogą złożyć środek tylko na niekorzyść oskarżonego

ustawa nie pozwala na przełamanie kierunku środka odwoławczego wniesionego wyłącznie na korzyść oskarżonego, obowiązuje zakaz reformationis in peius czyli zakaz pogarszania sytuacji oskarżonego w procesie, gdy orzeczenie zostało zaskarżone na niekorzyść oskarżonego - występuje w 2 postaciach:

zakaz bezpośredni- adresowany do sądu odwoławczego

zakaz pośredni - obowiązujący w postępowaniu ponownym ma również zastosowanie w :

• w postępowaniu kasacyjnym

• w razie wznowienia postępowania na korzyść oskarżonego

reguły in peius - dotyczą sytuacji, gdy wniesiono środek odwoławczy na niekorzyść oskarżonego, a nadto obejmują wyłącznie ograniczenia modyfikacji orzeczenia na niekorzyść oskarżonego art. 454

• sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który:

1. został uniewinniony w I instancji

2. co do którego w I instancji umorzono postępowanie

3. co do którego w I instancji umorzono warunkowo postępowanie

• sąd odwoławczy może orzec surowsza kare pozbawienia wolnosci tylko gdy nie zmienia przyjtetych ustaleń faktycznych przyjetych za podstawe orzeczenia

• sąd odwoławczy nie może zaostrzyc kary poprzez wymierzenie kary pozbawienia wolności

Zzagadnienia prawne

jeśli się pojawią sąd może odroczyć rozprawę i przekazać zagadnienie do SN

przedmiotem pytania są istotne wątpliwości w zakresie wykładni prawa

SN może podjąć następujące decyzje:

1. udzielić odpowiedzi na przedstawione zagadnienie prawne

2. przekazać rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego powiększonemu składowi tegoż sądu

3. przyjąć sprawę do swego rozpoznania

4. odmówić udzielenia odpowiedzi( gdy pytanie nie dotyczy kwestii wymagających wykładnie, gdy zwróci się o to nieuprawniony podmiot )

• uchwała SN stanowiąca odpowiedź jest wiążąca

Uchylenie i zmiana środka odwoławczego

postępowanie odwoławcze kończy się wydaniem rozstrzygnięcia które może przybrać postać :

orzeczenia o utrzymanie w mocy zaskarżonego orzeczenia

orzeczenia o zmianie lub uchyleniu zaskarżonego orzeczenia w części lub całości

• zmiana polega na odmiennym orzeczeniu co do istoty, jeżeli pozwalają na to zebrane dowody

• uchylenie powoduje konieczność wydania tzw. orzeczenia następczego, które może przybrać następującą postać:

orzeczenia umarzającego postępowanie

orzeczenia o przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia

utrzymanie w mocy następuje gdy instancja odwoławcza nie stwierdzi uchybień podniesionych w środku odwoławczym

Postępowanie ponowne

postępowanie sądowe, które po uchyleniu przez sąd odwoławczy zaskarżonego orzeczenia i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia toczy się przed sądem I instancji

odrębności proceduralne:

w skład sądu rozpoznającego ponownie sprawę nie może wchodzić sędzia ani ławnik który brał udział w wydaniu orzeczenia uchylonego

sąd, któremu przekazano sprawę może orzekać tylko w granicach w jakim nastąpiło przekazanie

sąd rozpoznający ponownie sprawę może przeprowadzając postępowanie w zakresie dowodów, które nie miały wpływu na uchylenie wyroku, poprzestać na ich ujawnieniu

zapatrywania prawne i wskazania sądu odwoławczego co do dalszego postępowania są wiążące dla sądu któremu sprawę przekazano do ponownego rozpoznania

z postępowaniem ponownym i to za równo odnoszącym się do postepowania apelacyjnego jak i zażaleniowego łączy się także zakaz reformationis in peius

APELACJA I PRZEBIEG POSTEPOWANIA APELACYJNEGO

• apelacja jest zwyczajnym środkiem odwoławczym od nieprawomocnego wyroku sądu I instancji

charakter względnie dewolutywnym - apelacja powoduje przesunięcie sprawy do rozpoznania przez sąd wyższej instancji w postępowaniu odwoławczym

• właściwość funkcjonalna sądów:

sąd okręgowy rozpatruje nieprawomocne wyroki pierwszoinstancyjnych sądów rejonowych

sąd apelacyjny rozpatruje wyroki sądów okręgowych

SN- Izba Wojskowa rozpatruje wyroki wojskowych sądów okręgowych

• apelacja służy od orzeczenia wydanego w formie wyroku a więc zarówno skazującego jak uniewinniającego, umarzającego postępowanie, wyroków łącznych i zaocznych

wyjątek to wyrok łączny

apelacje mogą wnieść: oskarzyciel publiczny, posiłkowy, prywatny, powód cywilny, oskarżony

Struktura postępowania apelacyjnego

czynności dokonywane w sądzie I instancji w związku z wniesieniem apelacji ( prezes sądu sprawdza czy została wniesiona w terminie, przez osobę uprawnioną, czy nie jest niedopuszczalna)

czynności przygotowawcze do rozprawy apelacyjnej dokonywane w sądzie odwoławczym (okręgowym lub apelacyjnym) kontrola formalna apelacji oraz podjęcie decyzji co do sprowadzenia na rozprawę oskarżonego pozbawionego wolności

rozprawa apelacyjna( rozpoczęcie rozprawy, przewód sądowy, przemówienia stron, wyrokowanie)

czynności końcowe

Ad. 1. Czynności uruchomienia apelacji

postępowanie apelacyjne nie może być uruchomione z urzędu

osoba uprawniona chcąca zaskarżyć wyrok musi w ciągu 7 dni od daty ogłoszenia wyroku lub doręczenia wyroku złożyć na piśmie wniosek o sporządzenie i doręczenia uzasadnienia wyroku

prezes sądu może odmówić przyjęcia wniosku jeśli osoba jest nieuprawniona albo nie zachowała terminu, przysługuje zażalenie

w ciągu 14 dni od wydania wyroku albo złożenia wniosku doręcza się wyrok z uzasadnieniem

wniesiona skarga apelacyjna musi spełniać wymogi formalne, bada prezes sądu ( uprawniona osoba, termin, przymus adwokacki, niedopuszczalność z mocy ustawy )

prezes sądu I instancji wydaje zarządzenie o przyjęciu apelacji, zawiadamia prokuratora, strony

Ad.2. Przygotowanie do rozprawy przed sądem odwoławczym

po wpłynięciu sprawy następuje następne badanie wymogów formalnych, jeśli prezes stwierdzi braki kieruje sprawę na posiedzenie

udział prokuratora jest obligatoryjny we wszystkich sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego

udział stron i pełnomocników nie jest obowiązkowy, sąd ma jednak obowiązek powiadomienia ich o terminie

na wniosek oskarżonego pozbawionego wolności sąd zarządza sprowadzenie go na rozprawę chyba że uzna że obecność obrońcy wystarczy, jeśli nie ma obrońcy wyznaczy z urzędu

odmowa sprowadzenia powinna być uzasadniona okolicznościami nie dowolna

Ad.3. rozprawa apelacyjna

• podfazy:

1. rozpoczęcie rozprawy

2. przewód sądowy

3. przemówienia stron

4. wyrokowanie

ad.a. rozpoczęcie rozprawy

następuje wywołanie sprawy, sprawdzenie czy uprawnione podmioty zostały powiadomione, czy się stawiły, czy nie ma przeszkód do rozpoznania sprawy, rozstrzygnięcie ewentualnych wniosków stron

ad.b. przewód sądowy

na przewód składa się ustne sprawozdanie sędziego sprawozdawcy

strony składają wyjaśnienia, oświadczenia, wnioski ustnie lub pisemnie, pisemne odczytuje się

postepowanie dowodowe przeprowadza się w wąskim zakresie

jeśli sąd uzna że trzeba powtórzyć w części lub całości przewód sądowy to przekazuje sparwe do ponownego rozpatrzenia sądowi I instancji

ad.c. przemówienia stron

• przedstawienie własnych stanowisk i wniosków wynikających z rozpoznania wniesionego środka odwoławczego

• pierwszy głos ma oskarżony następnie pozostałe strony wg. kolejności ustalonej przez sąd

prawo do repliki jak w postępowaniu głównym

ad.d. wyrokowanie

nie różnie się od wyrokowania w I instancji

rozstrzygnięcie zapada w formie wyroku o utrzymaniu w mocy, zmianie, uchyleniu orzeczenia sądu I instancji

sporzadza się wyrok na pismie podpisuja wszyscy członkowie składu, ogłaszaja publicznie wyrok, podają motywy ustnie

Ad.4. czynności końcowe

• sporządzenie uzasadnienia na piśmie

• sporządzany jest w terminie 14 dni od ogłoszenia wyroku z urzędu

• jeśli wyrok pozostawia w mocy wyrok I instancji to uzasadnienie sporządza się na wniosek strony albo gdy jest zdanie odrębne

• w zależności od rozstrzygnięcia sąd odwoławczy przekazuje sprawę do sądu I instancji w celu ponownego rozpoznania albo wykonania prawomocnego wyroku

Zażalenie i przebieg postępowania

środek uruchamia kontrole instancyjna nieprawomocnych decyzji procesowych innych niż wyrok

chodzi o postanowienia, zarządzenia, czynności lub zaniechań czynności, wyjątkowo jeśli nie wniesiono apelacji orzeczenia w przedmiocie kosztów zawartych w wyroku

zażalenie charakteryzuje się względna dewolutywnościa co oznacza że nie zawsze wniesienie tego środka będzie powodować przeniesieni do wyższej instancji

ma również charakter względny suspensywny co oznacza że wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego postanowienia

zażalenie przysługuje na następujące kategorie postanowień :

postanowienia zamykające drogę do wydania wyroku chyba że ustawa stanowi inaczej

na postanowienia co do środka zabezpieczającego

na inne postanowienia przewidziane w ustawie

• podmiotami uprawnionymi są strony procesowe, podmiot z art. 416, inne osoby, których bezpośrednio dotyczy postanowienie, chyba ze ustawa stanowi inaczej

• zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od daty ogłoszenia postanowienia, a jeśli postanowienie doręcza się to od daty doręczenia, wyjątek postanowienie w sprawie świadka anonimowego o zachowaniu w tajemnicy jego osoby termin 3 dni

• zażalenie wnosi się do organu który wydał zaskarżone orzeczenie

• wymagana forma pisemna

• zażalenie rozpatruje ten sam imiennie skład orzekający

• w posiedzeniu sadu strony nie biorą udziału

• uwzględnienie środka należy rozumieć jako rozstrzygnięcie, które odpowiada w całości zgłoszonemu żądaniu w środku odwoławczym

• w postępowaniu przygotowawczym organem rozpoznającym zażalenie jest prokurator nadrzędny na tym który wydał lub zatwierdził zastrzeżone postanowienie lub wyjątkowo sąd

• zażalenie na postanowienie, na czynności i zaniechanie czynności prowadzącego postępowanie przygotowawcze rozpoznaje prokurator nadzorujący to postępowanie




ŚRODEK	KTO MOŻE WNIEŚĆ	KIEDY I OD CZEGO	TERMIN	BEZPOŚREDNI SKUTEK WNIESIENIA
Apelacja	strony oraz podmiot określony w art. 416 (także pokrzywdzony od wyroku warunkowo umarzającego wydawanego na posiedzeniu)	od wyroku nieprawomocnego sądu i instancji	14 dni od doręczenia wyroku z uzasadnieniem na piśmie	rozpoznanie sprawy przez sąd ii instancji
Zażalenie	strony oraz inne osoby, których prawa zostały naruszone	na niektóre postanowienia, zarządzenia a niekiedy na czynności faktyczne	7 dni od ogłoszenia lub doręczenia	rozpoznawanie kwestii przez właściwy organ
Sprzeciwy	różne podmioty	różnie	różnie	zniweczenie zaskarżonej decyzji procesowej, niekiedy pod dodatkowymi warunkami
Kasacja „zwyczajna”	strony	od prawomocnego wyroku sądu odwoławczego kończącego postępowanie	30 dni	rozpoznanie kasacji przez sąd najwyższy
Kasacja „nadzwyczajna”	tylko prokurator generalny i RPO	od prawomocnego orzeczenia sądu kończącego postępowanie	bez ograniczeń, z tym że na niekorzyść może być uwzględniona do 6 miesięcy	rozpoznanie kasacji przez Sąd Najwyższy
Wniosek o wznowienie postępowania	co do zasady strony	od prawomocnego wyroku	bezterminowo	rozpoznanie wnioski przez właściwy do tego sąd

1

---