„JAK NAUCZYĆ MAŁE DZIECKO CZYTAĆ CICHA REWOLUCJA” G.Doman J.Doman

Małe dzieci uczą się czytać w ten sam sposób, w jak próbują zrozumieć to, co się do nich mówi. Kiedy ucho słyszy słowo, to wtedy przekazuję te informacje do mózgu.
Podobnie dzieje się, gdy oko spostrzega napisany wyraz. Małe dziecko może dana rzecz zobaczyć, dotknąć, skosztować. Poprzez usłyszenie nazwy i zobaczeniu jak się pisze dana rzecz dziecko może się nauczyć ja wymawiać , a nawet czytać.
Przytoczę krótki program nauki czytania opracowany przez psychologa Glenna Domana.

PRZYGOTOWANIE SIĘ DO POZNAWANIA SŁÓW.

Należy pamiętać, ze nauka czytania ma być zabawą, dlatego należy mobilizować dziecko kiedy jest wypoczęte.
Niezbędne materiały to:
- karton biały o wym. 10 * 60 cm;
- czerwony, gruby mazak.
Technika pisania wyrazów:
- każde słowo musi być napisane na osobnym kartonie;
- litery powinny mieć wysokość 8 cm,
- litery muszą być drukowane o szer. 1 cm;
- z boków musza być pozostawione marginesy;
- na odwrocie karty warto napisać ten wyraz dla siebie;
- z czasem z liter czerwonych, można przejść na czarne o normalnej wielkości;
- należy przygotować na początek zapas około 200 słów.

I. KROK PIERWSZY.

Naukę rozpoczynamy od czytania imienia dziecka, imion rodziców oraz rzeczy, które są w najbliższym otoczeniu . Dziecko uczy się od kombinacji : widzenia- słyszenia - dotyku.
- każdy dzień uczymy dziecko 25 słów( 5 zestawów - po 5 wyrazów)
- pokazujemy dziecku karton i mówi: tutaj jest napisane np. mama, tata, dom.
- należy powtórzyć jeden zestaw słów 3 razy dziennie,
nie dłużej niż przez sekundę, pokazując jeden wyraz.
- 2 dnia powtarzamy 1 zestaw 3 razy, poczym dodajemy 2 zestaw.
-3 dnia należy dodać 3 zestaw słów i utrwalić 2 pierwsze zestawy.
Pierwsze 3 zestawy dziecko musi oglądać przez tydzień, po upływie tygodnia można wprowadzić nowe zestawy. Nie należy wprowadzać wyrazów rozpoczynających się tą samą literą.

Części ciała

dłoń		włosy		noga		ramię
kolano		paluszki		oko		pępek
stopa				ucho			usta		palec
głowa				ręka			łokieć		zęby
nos		pięść		wargi		język

DZIENNY PROGRAM

Całodzienny materiał: 5 zestawów

Jedna sesja: l zestaw (5 słów) pokazy­wanych raz

Częstotliwość: 3 x dziennie każdy zestaw

Intensywność: 8 cm czerwone słowa

Czas trwania: 5 sekund

Nowe słowa: 5 dziennie (l w każdym ze­stawie)

Wycofywane słowa: 5 dziennie (l w każdym ze­stawie)

Okres używania każdego słowa:

3 x dziennie przez 5 dni = 15

Zasada: Zawsze kończ zanim twoje dziecko chce skończyć

Sprzęty

krzesło		stół		drzwi
okno		ściana		łóżko
łazienka		piec		lodówka
telewizor		tapczan		ubikacja

Rzeczy należące do dziecka

auto		kocyk		skarpetki
kubek				łyżka		piżamka
buciki				piłka		rowerek
szczoteczka				poduszka		butelka

Pożywienie

sok		mleko		pomarańcza
chleb				woda		marchewka
masło				jajko		jabłko
banan				kartofel		truskawka

Zwierzęta

słoń		żyrafa		hipopotam
wieloryb				goryl		dinozaur
nosorożec				pająk		pies
tygrys				wąż		lis

Czynności

	pije		śpi		czyta
	je		chodzi		rzuca
	biega		skacze		pływa
	śmieje		wchodzi		raczkuje

Dla dodania atrakcyjności temu zestawowi matka ucząc każdego nowego słowa najpierw ilustruje je (na przykład) skacząc i mówiąc „Mama skacze." Potem pozwala podskoczyć swojemu dziecku i mówi "Jaś skacze." Następnie pokazuje dziecku słowo mówiąc „Tu jest napisane skacze”. Tym sposobem przechodzi przez wszystkie słowa „czynności”.

II. KROK DRUGI- WYRAZENIA DWUWYRAZOWE.

Jeżeli maluch opanował na tyle czytanie podstawowego zestawu, można zestaw ten łączyć z 2 wyrazami. Pomocne będą przymiotniki oraz można użyć nazw kolorów podstawowych np. żółty banan, czerwone auto…

Kolory

czerwone		fioletowa		niebieski
pomarańczowe				czarna		różowy
żółte				biała		szary
zielone				brązowa		granatowy

Po wprowadzeniu prostych kolorów, matka może przygotować swemu dziecku pierwszy zestaw wyra­żeń dwuwyrazowych:

sok pomarańczowy		różowe paluszki
niebieskie oczy			fioletowe winogrona
czerwone auto			brązowe buty
żółty banan			zielone jabłko
czarne włosy			biała lodówka

Później należy wprowadzać przeciwieństwa tj. duży- mały,
Czysty- brudny, a następnie wyrażenia dwuwyrazowe np. wesoła mama, czysty Błażej.

Przeciwieństwa

duże		małe		długie		krótkie
gruby				chudy			prawa		lewa
czysta				brudna			wesoła		smutna
gładkie				szorstkie			pusty		pełny
ładne				brzydkie			ciemny		jasny

Wyrażenia dwuwyrazowe

pusty kubek		pełny kubek
duże krzesło			małe krzesło
wesoła mama			smutna mama
długie włosy			krótkie włosy
czysta bluzka			brudna bluzka
prawa ręka			lewa ręka

Bardzo pomocne na tym etapie będzie przygotowanie kart z obrazkami, lub pokazywać te zjawiska w otoczeniu.

Dwuwyrazowe wyrażenia tworzą pomost między podstawowymi cegiełkami czytania — pojedynczymi słowami a większą jednostką organizacyjną — zdaniem.

III. KROK TRZECI- PROSTE ZDANIA

Przechodzimy do prostych zdań, nadal używając kart z pojedynczymi słowami oraz wyrazem „jest”.
Rozłożyć należy 5 kart z nazwami zwierząt, imion, 5 przymiotników oraz 5 z słowem jest i przeczytać je.
Pozwól dziecku wybrać po 1, a następnie ułożyć zdanie .
Osoba dorosła odczytuje dziecku jego zdanie, w ten sposób ułożyć od 3 do 5 zdań. Należy stopniowo zmniejszać litery w ten sposób, aby zdanie zmieściło się na 1 karcie.
Takie karty należy pokazywać 3 razy dziennie przez 5 dni, zmieniając je na nowe.( wym. 20*45 cm, litery o wysokości 5 cm)

Uwaga! Pamię­taj o częstej wymianie rzeczowników i przy­miotników, aby zabawa nie straciła świeżości!

1. Proste zdania złożone z pojedynczych słów

Mama		jest		wesoła
Tata				jest		duży
Basia				jest		mała
Jacek				jest		czysty
Ania				jest		chuda

Zdanie Mamy

Ania

jest

chuda

Zdanie dziecka

Jacek

jest

czysty

2. Proste zdanie mieszczące się na jednej kartce
   
   

3. Książeczka z prostych zdań. Taka ksią­żeczka powinna mieć pięć zdań z ilustracją do każdego zdania. Powinna mieć wymiary 20 cm x 45 cm z czerwonymi literami wyso­kości 5 cm. Zapisana strona poprzedza obrazek i jest oddzielona od ilustracji. Mądrze jest w pierwszej książeczce opisać zwykły rozkład dnia twojego dziecka.





IV.CZWARTY KROK- ROZBUDOWANE ZDANIA

Czas aby zdania rozbudować, dając dziecku do wyboru
5 przymiotników i 5 rzeczowników, ale należy dodać jeszcze czasownik np. Jędruś jest mały, Błażej myje buzie.
Duży chłopiec jest grzeczny.
Należy stopniowo wprowadzać przyimki „w, na, do, z”
np. na stole, do domu…
Dziecko uwielbia układać zdania śmieszne,

Np.

Duży		słoń		pije		żółte		mleko
Gruby		Tata		ściska			zielone		jabłko
Małe		krzesło		nosi			fioletowe		buty

nie należy go wtedy poprawiać, ponieważ to forma zabawy, a im więcej zabawy tym więcej nauki.
W dalszym ciągu należy czytać ułożone zdania oraz zmniejszać wielkość liter od 3,5cm do 2,5-2cm i na tym etapie można już zastosować czarny kolor.
Bardzo ciekawa formą, będzie zrobienie dziecku książeczki z prostymi zdaniami oraz ilustracji.

V. PIĄTY KROK- SAMODZIELNE CZYTANIE

Dziecko jest już gotowe do czytania książeczek wykonanych przez dorosłego ( należy pamiętać aby zawierały one od 50 do 100 słów). Na 1 stronie może być 1 zdanie i ilustracja. Dziecko na tym etapie może już próbować czytać poszczególne wyrazy z książeczek kupionych w sklepie, ale nie należy do niczego zmuszać.
Dopóki dziecko nie skończy czytać swojej 1 książeczki, nie należy je uczyć alfabetu, ponieważ będzie czytało literki zamiast słów.
Mózg dziecka w pierwszych latach życia przyswaja informacje z ogromna szybkością i bez najmniejszego wysiłku. Zabawa z dzieckiem w czytanie nie tylko rozwija u niego zdolności, ale także zyskuje nasza uwagę, ponieważ dla dziecka najważniejszy jest czas poświecony przez rodzica.

Pamiętaj! Ucząc dziecko czy­tania, faktycznie rozwijasz jego drogę wzrokową. Etapy trzeci i czwarty programu czytania dostarczą ci jasnych wskazówek, jakich rozmiarów litery są łatwe i wygo­dne dla danego dziecka. Jeśli dziecko przeszło z powodzeniem przez trzeci i czwarty etap ze słowami pisanymi literami wielkości 5 cm, ale ma trudności z czytaniem tych samych słów w książce. Oznacza to , że słowa w książeczce są za małe. Wtedy przygotowujemy po prostu dalsze słowa i proste zdania wysokości 5 cm. Używaj zwykłych, pobudza­jących wyobraźnię słów, które dziecko będzie lubiło czytać. Po dwóch miesiącach wróć ponownie do książki z mniejszymi literami.

Pamiętaj, że sama również miałabyś trudności z przeczytaniem zbyt małego druku!

W języku, polskim najlepiej rozpocząć uczenie czytania czasowników od pokazywania ich w trzeciej osobie liczby poje­dynczej. (Przyp. tłum.)

Oczywiście, każda matka zastępuje imię Jaś imieniem swojego dziecka (Przyp. tłum.)

---