EGZAMIN Cz. I. Zagadnienia egzaminacyjne /6 tematów/

Do omówienia 4 z ~ 40 zagadnień (każde z innego tematu)

1. RYZYKO ZAWODOWE PN-N 18002

1. Definicja

Ryzyko zawodowe - prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą powodujących straty, w szczególności wystąpienie u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy

2. Analiza

• Zebranie informacji potrzebnych do oceny ryzyka zawodowego

• Identyfikacja zagrożeń

• Oszacowanie ryzyka zawodowego

3. Ocena

• Zebranie informacji potrzebnych do oceny ryzyka zawodowego

• Identyfikacja zagrożeń

• Oszacowanie ryzyka zawodowego

• Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka zawodowego wg PN-N-18002

2. ZARZĄDZANIE RYZYKIEM ZAWODOWYM (PN-N 18002)

1. Schemat blokowy SZ RZ

2. Identyfikacja (listy kontrolne) -

Identyfikacja zagrożeń - polega na analizie przebiegu czynności dla stanowiska pracy, podczas której określa się, co może pójść źle i doprowadzić do powstania urazu lub śmierci pracownika, albo może spowodować jego chorobę zawodową. Należy pamiętać o tym, iż pracownik obsługujący maszynę narażony jest nie tylko na zagrożenia związane z obsługą stanowiska pracy, ale również na zagrożenia występujące w danym pomieszczeniu pracy, czy w pobliżu jego stanowiska pracy.

Lista kontrolna - można się nią posłużyć przy identyfikacji zagrożeń. Jest to dokument, w którym będą wymienione zagrożenia wypadkowe i chorobowe mogące w danej jednostce wystąpić. Osoba opracowująca listę kontrolną powinna pominąć zagrożenia, które w zakładzie pracy nie występują.

Zagrożenia można identyfikować na podstawie analizy informacji dot.:

• lokalizacji stanowiska i realizowanych tam zadań

• osób pracujących na stanowisku(szczególne zwrócenie uwagi na kryteria dot. na kobiety w ciąży, młodocianych lub niepełnosprawnych)

• stosowanych materiałów, środków narzędzi i wykonywanych operacji technologicznych

• wykonywania czynności oraz sposobu i czasu ich wykonywania przez pracujące na stanowisku osoby

• wymagań przepisów prawnych i norm dot. stanowiska,

• zagrożeń zidentyfikowanych już i ich źródeł

• możliwych skutków występujących zagrożeń,,

• stosowanych środków ochronnych

• dane techniczne maszyn i urządzeń stosowanych na stanowisku, dokumentacji techniczno-ruchowej na stanowisku, instrukcje stanowiskowe

- można także stosować metodę list kontrolnych, które mogą być opracowywane na przykład z wykorzystaniem wykazów czynników szkodliwych i/lub niebezpiecznych, zawartych w odpowiednich przepisach i normach

3. Szacowanie (metody)

Szacowanie ryzyka wg PN - N 18002

Metoda ogranicza się jedynie do urazów i chorób zawodowych. Jest metodą matrycową:

• 3 stopniowa (małe, średnie, duże),

• 5 stopniowa (bardzo małe, małe, średnie, duże, Bardzo duże).

Metoda opiera się na szacowaniu dwóch parametrów:

• prawdopodobieństwa,

• mało prawdopodobne

• prawdopodobne

• wysoce prawdopodobne

• ciężkości następstw

• mała

• średnia

• duża.

1. Ocena (standardy)

OCENA RYZYKA - oszacowanie ryzyka i podjęcie decyzji o jego tolerowaniu

Ustanowienie standardów wykonania zadania:

• kto odpowiedzialny?

• do kiedy?

• za ile?

• dlaczego?

2. Kontrola ryzyka

1. monitorowanie

2. działania naprawcze

1. korekcyjne

Korekcyjne - wyeliminowanie zaistniałej przyczyny niezgodności

DZIAŁANIA KOREKCYJNE - działania doraźne podjęte w celu wyeliminowania skutków (konsekwencji) zaistniałej niezgodności

2. korygujące

Korygujące - wyeliminowanie skutków i konsekwencji

DZIAŁANIA KORYGUJĄCE - działania podjęte w celu wyeliminowania (zdefiniowanej) podstawowej przyczyny niezgodności lub zdarzenia.

3. prewencyjne

Prewencyjne - wyeliminowanie przyczyny niezgodności lub zdarzenia

DZIAŁANIA PREWENCYJNE - działania podjęte w celu wyeliminowania potencjalnej niezgodności lub zdarzenia

3. SYSTEM ZARZĄDZANIA BEZPIECZEŃSTWEM PRACY SZBP (BiOZ)

1. Definicja

SZBP > ogół działań mających na celu minimalizację strat w organizacji. Podstawą minimalizacji jest analiza i ocena ryzyka.

2. Zadania

3. Beneficjenci

Beneficjenci SZBP

SZBP dotyczy - pracownika rodziny, właściciela poprzez proces, klienta poprzez produkt i społeczeństwo poprzez środowisko.

Właściciela interesuje proces.

Klienta interesuje produkt i jakość zgodna z ISO 9000.

Pracownika - warunki pracy, jego bezpieczeństwo i zdrowie.

Społeczeństwo - ochrona środowiska ISO 14000

4. Zarządzanie BP - tradycyjne i nowoczesne/systemowe (ryzyko)

Różnice pomiędzy tradycyjnym a nowoczesnym podejściem do problematyki bezpieczeństwa pracy:

• Cel działania - zamiast na działania powypadkowe położono nacisk na działania prewencyjne

• Filozofia - zamiana na ochronę pracownika poprzez efektywność ekonomiczną

• Podstawy systemu - były dokumenty prawne - formalna zgodność z nimi w nowoczesnym - analiza i ocena zamiast robię bo muszę bo mam dokumenty, robię by oceniać wysokość ryzyka

• Obszar działania - położono nacisk na identyfikację zagrożeń pracownika i przedsiębiorstwa

• Odpowiedzialność - zamiast na kierownictwo położono nacisk na wszystkich(podział kompetencji)

• Wskaźniki bezpieczeństwa - zamiast na wskaźniki o stratach, położono nacisk na wskaźnik aktywnego działania (monitorowanie ryzyka - działania prewencyjne),

• Charakter działania - zamiast na działanie intuicyjne położono na działania systemowe oparte na pomiarach(aby oceniać ryzyko musimy określić jakiś miernik - systematyczna identyfikacja zagrożeń, ocena ryzyka, ustalenie precyzyjne środków potrzebnych

4. MODEL POWSTAWANIA STRAT

1. Metoda SCAT - Technika Systematycznej Analizy Przyczyn

Metoda SCAT ( Systematic Cause Analysys Technologi )

Fazy kontroli:

• przed kontaktem,

• w czasie kontaktu,

• po kontakcie.

ZMOTYFIKOWANA METODA POWSTAWANIA STRAT

2. Model powstawania wypadków

1. strata

STRATA - możliwe do uniknięcia uszkodzenie lub zniszczenie czegokolwiek w tym także pogorszenie stanu zdrowia

STRATA - nieplanowany uraz lub zniszczenie jakikolwiek zasobów(mienia w tym także pogorszenie stanu zdrowia)

2. zdarzenie wypadkowe - przykłady

ZDARZENIE WYPADKOWE - zdarzenie, które może spowodować lub powoduje niezamierzoną stratę

3. przyczyny bezpośrednie - nieprawidłowe zachowania/warunki pracy

4. przyczyny podstawowe/pośrednie: czynnik ludzki/ środowisko pracy

5. przyczyny systemowe - przykłady

Przyczyny systemowe ( brak norm, złe normy, złe stosowanie norm)

6. brak odniesienia - brak/zła ocena rz (rozszerzony model dnv powstawania strat)

5. WYKORZYSTANIE/INTERPRETACJA MODELU STRAT

1. Analiza dróg zaistnienia wypadku (od lewej do prawej)

2. Analiza przyczyn zdarzenia wypadkowego (od prawej do lewej)

6. MODEL ZARZĄDZANIA BP

1. Ogólny model (graficzny) SZ - Koło Deminga

Odpowiedź a

Ogólny model systemu zarządzania - opiera się na tzw. kole wg Deminga

15% - problemów organizacji może być kontrolowane przez jej pracowników

85% - musi być kontrolowane przez system zarządzania

2. Model zarządzanie RZ - etapy zarządzania rz

1. identyfikacja zagrożeń

2. ocena ryzyka (dla każdego zagrożenia)

3. plan efektywnej kontroli zagrożeń

4. wdrożenie (planu)

5. monitorowanie (realizacji planu)

odpowiedź b

SCHEMAT ZARZĄDZANIA RYZYKIEM ZAWODOWYM(zagrożeniem zawodowym)

I.

3. Model realizacji zadania - etapy realizacji zadania (schemat działań kontrolnych wykonania zadania (np. zarządzania ryzykiem) -

1. identyfikacja zadań

2. ustalenie standardów

3. pomiar wykonania zadania

4. ocena wykonania ( wg. standardów)

5. poprawa - działania naprawcze

odpowiedź c

SCHEMAT DZIAŁAŃ KONTROLNYCH Z WYKONANIA ZADAŃ

4. Zintegrowany model SZBP (obejmujący obydwa poprzednia) - interpretacja graficzna ZBP

Odpowiedź d: OCENA I DZIAŁANIE

dwa poziomy

jak działa czy system jest skuteczny

zarządzanie ryzykiem jak ocenić ryzyko

OCENA RYZYKA kto ma pilnować

jak ocenić ryzyko

Z oceny ryzyka wynikają dalsze działania naprawcze lub/i wzmacniające.

EGZAMIN Cz. II. Pytania egzaminacyjne /14 zagadnień/

Należy odpowiedzieć na 6 spośród 40 pytań (każde z innego zagadnienia)

1. Planowanie wdrażania systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy

1. Co to jest system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy?

System bhp jest podsystemem systemu zarządzania organizacją. Obejmuje on cele, strukturę, odpowiedzialność, zasady postępowania, procesy wraz z opisującymi je procedurami metod i narzędzia niezbędne dla wdrożenia i utrzymania systemu.

2. Jak powinien wyglądać skuteczny system zarządzania BHP?

System bhp stanowi:

• część ogólną systemu,

• strukturę organizacyjną,

• planowanie,

• zakresy odpowiedzialności,

• zasady postępowania,

• procedury,

• proces oraz zasoby ludzkie.

1. Jak przygotować się do wdrożenia SZBHP?

2. Co to jest przegląd wstępny?

Rozważenie wszystkich aspektów bezpieczeństwa i higieny pracy w organizacji jako podstawy do ustanowienia systemu zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.

Przegląd wstępny:

- analiza systemu zarządzania bhp,

- plan wdrażania systemu zarządzania bhp,

- analiza stanu bhp,

- plan działań korygujących

Przegląd wstępny to analiza stanu obecnego procesu zarządzania BHP w odniesieniu do wymagań normy. Wynikiem przeglądu wstępnego powinna być rzeczywista ocena stanu zakładu w kontekście warunków BHP oraz procesu zarządzania BHP, będąca podstawą do określenia celów i planów ich realizacji.

Przegląd wstępny w szczególności obejmuje:

• zgodność stanu rzeczywistego z wymaganiami prawnymi,

• zgodność istniejącego systemu zarządzania BHP z ustalonymi wcześniej procedurami postępowania

• znajomość występujących zagrożeń w zakładzie i związanego z nimi ryzyka

• analizę przyczyn wypadków przy pracy oraz sytuacji, w których występuje zagrożenie życia lub zdrowia ludzi lub środowiska wykorzystywanie zasobów (finansowych i ludzkich) przeznaczonych do zarządzania BHP

• - macierz zbieżności stanu rzeczywistego ze specyficznymi wymaganiami normy PN-N 18001:2004

• porównanie z danymi o funkcjonowaniu SZBHP zakładów o takiej samej działalności

Przygotowanie przeglądu wstępnego:

• kto go będzie przeprowadzał,

• przygotowanie niezbędnych materiałów i informacji:

• istniejące zapisy zweryfikowanych zagrożeń oraz oceny związanego z nim ryzyka

• wyniki przeglądów,

• rejestr wypadków i chorób zawodowych, przeprowadzonych szkoleń pracowników

• opracowanie harmonogramu przygotowania przeglądu

• określenie sposobu i formy uzyskanych wyników(np. Raport)

znajomość obowiązujących wymagań prawnych

1. Jak opracować plan wdrażania SZBHP?

2. Polityka bezpieczeństwa i higieny pracy

1. Co to jest polityka BHP?

2. Jak opracować politykę BHP?

3. Jak zaznajomić pracowników z przyjętą polityką BHP?

4. Jak sprawdzić czy polityka BHP została opracowana w sposób zgodny z wymaganiami OHSAS 18001?

3. Zaangażowanie kierownictwa i współudział pracowników (podstawowe warunki skutecznego wdrażania polityki BHP

1. Jakie działania świadczą o zaangażowaniu kierownictwa we wdrażanie i funkcjonowanie SZBHP?

2. Jak zapewnić zaangażowanie i współudział pracowników we wdrażaniu oraz funkcjonowaniu SZBHP?

3. Jak ocenić zaangażowanie najwyższego kierownictwa w problemy BH P?

4. Planowanie działań w SZBHP

1. Jakie znaczenie ma planowanie działań w SZBHP?

2. Jak planować działania w SZBHP?

3. Jak ustalać cele ogólne i szczegółowe dotyczące BHP?

4. Jak opracować plan działań w SZBHP i jak oceniać jego realizację?

5. Jak ocenić czy proces planowania w zakresie BHP jest zgodny z wymaganiami i wytycznymi OHSAS 18001?

5. Identyfikowanie i wprowadzanie wymagań prawnych w przedsiębiorstwie

1. Jak powinny być identyfikowane i wprowadzane wymagania prawne w przedsiębiorstwie?

2. Jak ocenić czy wymagania prawne są identyfikowane zgodnie z wymaganiami i wytycznymi OHSAS 18001?

6. Struktura, odpowiedzialność i uprawnienia w SZBHP

1. Jakie wymagania i wytyczne dotyczące określenia struktur odpowiedzialności i uprawnień w SZBHP sformułowano w OHSAS 18001

2. Jak sprawdzić czy sposób określania zakresu odpowiedzialności odpowiada wytycznym zawartym w OHSAS 18001?

7. Kompetencje i szkolenie pracowników w SZBHP

1. Jakie wymagania i zalecenia dotyczące kompetencji i szkoleń sformułowano w OHSAS 18001?

Organizacja powinna zapewnić, że każda osoba wykonująca prace pod kontrolą organizacji mogąca mieć wpływ na bhp jest kompetentna w oparciu o stosowne wykształcenie, szkolenie lub doświadczenie oraz zachowane są potwierdzające to zapisy. Organizacja powinna zidentyfikować swoje potrzeby szkoleniowe, powinna zapewnić szkolenia lub powinna podjąć inne działania mające na celu zaspokojenie tych potrzeb, ocenić efektywność szkoleń lub podjętych działań, a także przechowywać stosowne zapisy.

2. Jak sprawdzić czy są spełnione wymagania i zalecenia dotyczące kompetencji i szkolenia zawarte w OHSAS 18001?

Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymać procedury zapewniające, że osoby pracujące pod kontrolą są świadome:

- rzeczywistych i potencjalnych konsekwencji swoich działań i zachowań oraz korzyści dla bhp,

- swoich zadań i odpowiedzialności oraz znaczenia osiągania zgodności z polityką i procedurami bhp

oraz wymogami systemu bhp, łącznie z gotowością i reagowaniem na awarie,

- potencjalnych konsekwencji nieprzestrzegania ustalonych procedur

8. Komunikowanie się w sprawach dotyczących BHP

1. Jakie informacje powinny być przekazywane w SZBHP?

2. Jak przekazywać informacje w SZBHP?

3. Czy przyjęty w organizacji sposób komunikowania się odpowiada wymaganiom i wytycznym OHSAS 18001 i sprzyja kształtowaniu kultury BHP?

9. dokumentacja SZBHP

1. co to są dokumenty i zapisy w SZBHP?

2. Jak sporządzić oraz nadzorować dokumenty i zapisy w SZBHP

3. Jak opracować procedury SZBHP?

10. ocena ryzyka w SZBHP

1. co to jest ryzyko zawodowe?

Ryzyko zawodowe to połączenie prawdopodobieństwa i konsekwencji wystąpienia zdarzenia wypadkowego

2. Na czym polega ocena ryzyka zawodowego?

Ocena ryzyka polega na oszacowaniu ryzyka i podjęciu decyzji o jego tolerowaniu

3. Jak przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy?

4. Jak udokumentować ocenę ryzyka zawodowego?

5. Jakie wymagania dotyczące oceny ryzyka zawodowego sformułowano w OHSAS 18001 oraz PN-N-18002?

11. Sterowanie operacyjne pracami i działami związanymi ze znaczącymi zagrożeniami

1. Jak identyfikować zagrożenia znaczące i organizować prace, przy których one występują?

12. Gotowość reagowania i reagowanie na wypadki i awarie

1. Jak zapewnić właściwe reagowanie na wypadki i awarie?

13. Sprawdzanie funkcjonowania SZBHP

1. Co to jest monitorowanie BHP?

2. Jak zorganizować proces monitorowania?

3. Jak przeprowadzać audyty SZBHP?

4. Jak postępować z niezgodnościami?

14. Doskonalenie SZBHP

1. Jakie działania należy podejmować w celu doskonalenia SZBHP?

2. Czego, w aspekcie ciągłego doskonalenia, dotyczy przegląd wykonywany przez kierownictwo?

1

PLAN

OCENA

STRATEGIA

RELIZACJA

NADZÓR

IV. OCENA REALIZACJA

V.

NADZÓR

III. PLAN

ZAGROŻENIE

II. OCENA RYZYKA

OCENA

POMIAR

ZADANIE

STANDARD

POCHWAŁA lub POPRAWA

OCENA

POMIAR

ZADANIE

STANDARD

POCHWAŁA lub POPRAWA

OCENA REALIZACJA

NADZÓR

PLAN

ZAGROŻENIE

OCENA RYZYKA

Wdrażanie i funkcjonowanie

Sprawdzanie oraz działania korygujęce i zapobiegawacz

Planowanie

Przegląd zarządzania

Zaangażowanie

kierownictwa oraz

polityka BHP

Ciągłe doskonalenie

Zła analiza ryzyka

Brak analizy ryzyka

Zaakceptowany zbyt wysoki poziom

Błędna ocena ryzyka

Zły dobór środków ochrony

Słabe

Zarządzanie

/Przyczyny systemowe/

Brak norm

Złe normy

Złe

stosowanie

norm

Wypadek -

Strata

L- Ludzie

W - Wyposażenie

M - Materiały

Ś - środowisko

Zdarzenie

Kontakt

z energią,

lub

szkodliwą

substancją

Przyczyny pośrednie

Czynnik

ludzki

Czynniki

środowiska pracy

Okresowe przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego

Identyfikacja zagrożeń

Oszacowanie ryzyka zawodowego

Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka zawodowego wg PN-N-18002

Opracowanie planu działań korygujących i/ lub zapobiegawczych

Realizacja planu

Zebranie informacji potrzebnych do oceny ryzyka zawodowego

Analiza ryzyka zawodowego

Ocena ryzyka zawodowego

Tak

Nie

Czy są potrzebne działania korygujące i/lub zapobiegawcze?

Przyczyny

bezpośrednie

Nieprawidłowe

zachowanie

Nieprawidłowe

warunki

pracy

---