Gospodarka energetyczna zajmuje się wytwarzaniem, przetwarzaniem, przesyłaniem oraz zastosowaniem różnych form energii.

Powyższa realizacja zamierzeń ma na celu spowodować jak najmniejsze straty.

W przypadku niedostatku paliw i wzrostu ich cen gospodarka energetyczna występuje
o szczególnym znaczeniu.

Źródła energii są wykorzystywane w różnym stopniu.
Energia pochodzi ze spalania paliw kopalnych.

Do najważniejszych zalicza się węgiel kamienny, ropa naftowa i gaz ziemny.

Pokrywają one 90% światowego zużycia energii.

Poza energią jądrową wykorzystuje się energie alternatywne tzw. nowe energie, jak: słońce, wiatr, środowisko naturalne, biomasa i inne.

Wymienione rozwijające się nowe energie stanowią niewielki udział w całym zużyciu energii.

Paliwa naturalne wyróżniają również paliwa płynne.

Takim paliwem płynnym jest ropa naftowa, z której produkuje się olej opałowy i inne paliwa.

Wzrost zużycia ropy naftowej notuje się w ostatnich latach z uwagi na jej zalety.

Do występujących zalet zalicza się: wysoką wartość opałową, łatwość transportu i składowania, łatwe automatyzowanie opalania, nieznaczny dozór czynności.

Gdy w roku 1973 wzrosły ceny ropy, to zużycie jej zaczęło spadać.

Wydobycie ropy naftowej może trwać około 50 lat przy utrzymaniu obecnego poziomu jej zużycia.

Zapasy ropy są większe, lecz koszty jej wydobycia są stosunkowo wysokie ze względu na łupki bitumiczne, piaski roponośne i inne.

Wykorzystanie energii

W technice wykorzystuje się energię w siłowniach do wytwarzania energii mechanicznej lub elektrycznej.

W ogrzewnictwie wykorzystuje się energię do ogrzewania pomieszczeń.

Ponadto wykorzystuje się energię w procesach technologicznych dla różnych celów przemysłowych.

Zróżnicowany jest stopień wykorzystania środków energetycznych.

W przypadku ogrzewania olejem opałowym i gazem stopień ten kształtuje się w granicach od 70 ÷ 90%, a w wytwarzaniu prądu około 35 ÷ 40%.

Z powodu strat przy przetwarzaniu zużycie energii tj. wykorzystywanej energetycznie
łącznie wynosi 66% zużycia energii pierwotnej.

Do ogrzewania pomieszczeń w gospodarstwach domowych i przemyśle użyta zostaje największa część energii końcowej wynosząca 40%.

W budynkach klimatyzowanych zużywane jest łącznie około 4% energii końcowej,
z tego około 1/3 do ogrzewania podstawowego przy wyłączonym urządzeniu klimatyzacyjnym

W ogrzewnictwie ciepło zużywane dzieli się na ogrzewanie i przygotowanie wody użytkowej w przemyśle, rzemiośle, gospodarstwach domowych.

Do ogrzewania mieszkań wykorzystuje się piece kaflowe, piece żelazne, piece opalane olejem opałowym i piece gazowe.

W centralnym ogrzewaniu budynków oraz ogrzewaniu fabryk parową wodą, wodą ciepłą i gorącą, gdzie źródło ciepła powstaje z węgla kamiennego, koksu, oleju opałowego i gazu.

Zdalne ogrzewanie miejskie często jest sprężone z wytwarzaniem energii elektrycznej.

Ciepło zużywają aparaty do gotowania, mycia i destylacji w przemyśle przetwórczym.

Także w browarach, fabrykach ekstylnych, przemyśle papierniczym i celulozowym
oraz mleczarniach, farbiarniach, pralniach, rzeźniach i innych branżach

Oszczędzanie energii jest przedsięwzięciem realizowanym na całym świecie.

Powstaje coraz więcej planów dotyczących oszczędzania energii.

Podyktowane jest to wzrostem cen energii oraz wzrastające obciążenie środowiska.

W dziedzinie ogrzewania i klimatyzacji występują następujące rozwiązania techniczne:

Szczególnie duże jest zużycie energii na ogrzewanie i wentylację np. około 40% całkowitego zużycia energii pierwotnej. Dzięki ulepszonej w nowych budynkach izolacji cieplnej oszczędności energii będą rzędu 25 - 30%.

Zastąpienie przestarzałych kotłowni nowoczesnymi kotłami, niskotemperaturowymi o optymalnej regulacji.

Wprowadzane zawory termostatyczne oraz nocne obniżanie temperatury, stworzy warunki do natychmiastowej oszczędności od 25 - 30%.

Sposobem oszczędzania jest także obniżenie temperatury pomieszczeń z 22º C do około 20º C.

Każde obniżenie temperatury o jeden stopień Kelwina daje oszczędność energii grzewczej rzędu 5%.

Należy dążyć do odzyskania ciepła przez wentylację, a nie jego utratę w wyniku naturalnej wymiany powietrza przez nieszczelność okien.

Stosować w urządzeniach klimatyzacyjnych zabudowę energio - optymalnych systemów z odzyskiem ciepła i wykorzystaniem zasobów wewnętrznych.

W Europie Zachodniej do końca 1988 roku zostały zainstalowane urządzenia z odzyskiem ciepła o mocy ponad 50 GW.

Rozbudowa zaopatrzenia w ciepło przesyłane na dalsze odległości przez elektrociepłownie
położone w pobliżu miast zaopatrywane w paliwa kopalne.

Zastosowanie pomp ciepła dla ogrzewania z silnikami gazowymi lub olejowymi
do napędu sprężarek.

Przez równoczesne wykorzystanie ciepła wody chłodzącej spalin można uzyskać oszczędność energii pierwotnej.

Oszczędność paliw kopalnych uzyskuje się dzięki siłowniom jądrowym.

Na przykład 1000 MW mocy takiej siłowni odpowiada rocznie uzyskania ze spalania
około 2,3 milionom ton węgla kamiennego.

Zastosowanie każdego rodzaju odzysku ciepła w urządzeniach wentylacyjnych
i klimatyzacyjnych.

Także w przemysłowych procesach technologicznych w ściekach oraz przemyśle i gospodarstwie rolnym.

Z gospodarczego punktu widzenia wdrożyć metody odzyskujące 50 - 60% wydatkowanej energii.

Stosowane są różne odmiany odzysku ciepła, metodą takiej odmiany odzysku ciepła jest tak zwane przesunięcie ciepła.

Proces przesunięcia ciepła polega na przenoszeniu np. za pomocą pomp, nadmiaru ciepła
z jednej części budynku do innej, w której występuje jego niedobór.

Wykorzystanie energii słonecznej możliwe jest w ograniczonym rozmiarze, dla podgrzewania
wody użytkowej i podgrzewania wody basenowej.

Pasywne uzyskanie ciepła za pomocą powierzchni szklanych budzi zainteresowanie użytkowników.

Inne źródła energii jak wiatr, ciepło geotermiczne, elektrownie pływowe
i inne miały pewne znaczenie.
Te tak zwane regeneratywne energie pokrywały do 2000 roku około 2 - 3% całkowitego
zużycia energii.

System energetyczny

Do dużych systemów sztucznych stale rozwijających się, o strukturze hierarchicznej należy Krajowy system energetyczny.

System ten jest typu „człowiek - maszyny - środowisko”.
Jako krajowy system energetyczny zalicza się do systemów otwartych, gdzie kształtowane są najważniejsze proporcje w gospodarce narodowej.

Rozróżnia się systemy techniczne i ekonomiczne.

Charakterystycznymi cechami systemów technicznych są powiązania między elementami mającymi charakter materialny, tj. energetyczny oraz procesy są ciągłe w czasie.

Opis matematyczny praw fizycznych, określających podstawowe zjawiska i zmiany w systemach jest znany.

Człowiek odgrywa w działaniu systemu rolę operatora, tj. kontrolera, a sterowana część systemu składa się z maszyn.

Systemy ekonomiczne cechuje aktywna rola człowieka w elementach sterujących i sterowanych systemu oraz w ich powiązaniach.

Występuje szczególna rola metod i środków socjalno - ekonomicznych przy optymalnym sterowaniu.

W zależności od celu analizy i momentu czasowego jej występowania stanowią jako system techniczny lub ekonomiczny.

Cechy dużych systemów energetycznych jako specyficzne składają się z pewnych kryteriów

Powiązania danego systemu z innymi systemami w hierarchii na równych lub wyższych poziomach zalicza się do powiązań zewnętrznych.

Podczas badań dużych systemów energetycznych uwzględnia się tylko te powiązania zewnętrzne, które w zasadniczy sposób wpływają na jego działanie.

Wydzielone grupy powiązań zewnętrznych

Są to powiązania:

- wynikające z przepływów międzygałęziowych między gospodarką energetyczną kraju
a pozostałymi gałęziami gospodarki narodowej;

- o charakterze ograniczeń dotyczących środków finansowych, materiałów, terenów, siły roboczej;

- wynikające ze współzależności gospodarki energetycznej gałęzi nie energetycznych
w procesie postępu technicznego;

- socjalno-ekonomiczne gospodarki energetycznej z gospodarką narodową i środowiskiem,

będące wynikiem wymiany międzynarodowej.

W powiązaniach zewnętrznych występuje inercyjność.

Gdyż zapotrzebowania gospodarki narodowej na dodatkowe ilości nośników energii
oraz dodatkowego zapotrzebowania systemu energetycznego na maszyny, urządzenia i sprzęt
nie można zrealizować natychmiast.

W badaniach systemów energetycznych wskazane jest, aby uwzględniać cechę inercyjności.

Na powiązania krajowego systemu energetycznego ze środowiskiem naturalnym człowieka należy zwrócić szczególna uwagę.

Powiązania te mogą powodować ujemne skutki ekologiczne.

Podsystem cieplno-energetyczny stanowi zbiór maszyn i urządzeń energetycznych oraz sieci, który w sposób scentralizowany zasila odbiorców w ciepło.

Proces technologiczny realizowany jest za pośrednictwem gorącej wody lub pary.

Do elementów podsystemu cieplno-energetycznego zaliczane są elektrociepłownie i ciepłownie oraz sieci przesyłowe i węzły cieplne.

Także instalacje odbiorcze grzewczo - wentylacyjne dla ciepłej wody użytkowej.

W podsystemie cieplno-energetycznym ograniczone są odległości przesyłania nośnika energii.

W przypadku pary odległość ta wynosi do 3 km, a gorącej wody do 25 km.

Ciepło stanowi największą pozycję po stronie rozchodu krajowego bilansu energetycznego.

Efektywność ekonomiczna procesów cieplnych

Poniesienie pewnych nakładów inwestycyjnych wymaga racjonalizacja gospodarki energetycznej.

Przed uruchomieniem inwestycji nakłady takie są wydatkowane podczas jej realizacji i nie przynoszą żadnych zysków. Jest to zamrożenie środków inwestycyjnych przez pewien czas.

Należy dążyć do minimalizacji strat
z tytułu zamrożenia środków.

Spowodować krótki czas realizacji inwestycji.

Od wydajności wprowadzonego urządzenia i od jego stopnia doskonałości zależą nakłady inwestycyjne na racjonalizację gospodarki energetycznej.

Zależność nakładów inwestycyjnych od wydajności można przedstawić w postaci liniowej - wzór:

J = Jo + j Un

gdzie:

J - zależność nakładów inwestycyjnych,

Jo - składnik stały nakładu inwestycyjnego,

Un - wydajność nominalna
urządzenia usprawniającego,

j - przyrost względny nakładu inwestycyjnego.

Nakłady inwestycyjne dotyczą całego okresu użytkowania urządzenia.

Za pomocą rocznej stopy kosztów stałych dokonuje się obliczenie rocznego obciążenia finansowego wynikającego
z nakładów inwestycyjnych według wzoru:

ῤ = k + e

gdzie:

ῤ - roczne obciążenie finansowe,

k - rata spłaty kredytu bankowego,

e - rata pozostałych kosztów stałych.

Stopa dyskonta określa koszt pozyskania kapitału inwestycyjnego.

Stanowi to roczną stopę zysku
wynikającą z lokaty na rynku
kapitałowym.

Od stopy dyskonta oraz od czasu trwania spłaty kredytu zależy rata spłaty
kredytu bankowego.

Zjawisko większej stopy dyskonta
podraża inwestycję.

Dotyczy to inwestycji szybko
rentujących się.

W obliczeniach wartości ekonomiczne przelicza się na jednostki pieniężne roku zerowego.

Stopa dyskonta wynika z różnicy stopy oprocentowania kredytu bankowego i stopy inflacji - wzór:

p - i

r = -------

i + 1

gdzie:

r - stopa dyskonta,

p - stopa oprocentowania kredytu,

i - stopa inflacji.

Uruchomienie produkcji wymaga nagromadzenia zapasu środków obrotowych poza nakładami inwestycyjnymi.

Są to zapasy materiałów, półwyrobów
i paliwa w celu zapewnienia ciągłości produkcji.

Roczne koszty produkcji dzielą się na koszty stałe niezależne od wielkości produkcji i koszty zmienne proporcjonalne od wielkości
produkcji - wzór:

KR = KRst + KRzm

gdzie:

KR - koszty roczne produkcji,

KRst - koszty roczne stałe,

KRzm - koszty roczne zmienne.

Niezależny od nakładów inwestycyjnych składnik kosztów stałych obejmuje koszty płac administracji, koszty oświetlenia
i ogrzewania budynków itp.

Koszty eksploatacji, to koszty robocizny proporcjonalne do wielkości produkcji, koszty materiałów i energii, opłaty ekologiczne oraz koszty podatków obciążających produkcję

Gospodarka cieplna

Energetyka cieplna odgrywa znaczącą rolę w zarządzaniu nieruchomościami mieszkaniowymi i komercyjnymi.

Prawo energetyczne nakazuje zawierać umowy pomiędzy dostawcą a odbiorcą na dostarczenie energii cieplnej.

Postanowienia umowy mogą być ustalone przez Urząd Regulacji Energetyki lub Sąd Antymonopolowy w przypadku braku możliwości uzgodnień między stronami tej umowy.

Zarządca lub właściciel w chwili przejęcia budynku do użytkowania zobowiązany jest do zapewnienia ciągłej i w miarę bezawaryjnej dostawy mediów, tj.:

energii elektrycznej,

energii cieplnej (ciepła),

zimnej i ciepłej wody,

odprowadzenia ścieków,

gazu.

Zawarte z przedsiębiorstwami specjalistycznymi umowy zadecydują o jakości świadczonych przez nie usług.

Eksploatacja instalacji
wewnętrznej-odbiorczej leży w gestii właściciela lub zarządcy budynku, a eksploatacja sieci i przyłączy w gestii właściciela tej sieci.

W umowach należy precyzyjnie określić granicę własności czyli miejsce dostarczania danego medium i jednocześnie podziału obowiązków w zakresie utrzymania sieci zewnętrznej i instalacji odbiorczej.

Dostawa ciepła występuje dla celów ogrzewania budynku oraz podgrzewania wody, która jest dostarczana do budynku jako ciepła woda użytkowa.

Ciepło powinno być pobierane zgodnie z zawartą umową pomiędzy dostawcą a odbiorcą.

W każdym innym przypadku taki pobór ciepła traktuje się jako nielegalny. Sporządzona umowa o dostawę ciepła musi uwzględniać zasady określone w ustawie Prawo energetyczne
oraz koncesjach udzielonych przez Urząd Regulacji Energetyki.

Szczegółowe warunki, jakie powinna zawierać umowa określa rozporządzenie Ministra Gospodarki z 11 sierpnia 2000 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci ciepłowniczych, obrotu ciepłem, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców (Dz.U. Nr 72, poz. 845).

Instalacja centralnego ogrzewania (c.o.)
jest to układ przewodów centralnego ogrzewania w budynku łącznie z armaturą i wyposażeniem.

Początkiem instalacji c.o. jest punkt połączenia przewodu z zaworem odcinającym
tą instalację od węzła cieplnego lub przyłącza.

Zakończenie instalacji c.o. jest na grzejnikach.

Granicą własności powinien być zawór odcinający instalację c.o. od węzła cieplnego lub przyłącza.

Instalacja ciepłej wody użytkowej
(c.w.u.)
jest to układ przewodów wody ciepłej w budynku łącznie z armaturą i wyposażeniem.

Początkiem instalacji c.w.u. jest punkt połączenia przewodu z zaworem odcinającym tę instalację od węzła cieplnego lub przyłącza.

Końcem instalacji c.w.u są punkty czerpalne ciepłej wody.

Instalacja taka jest również miejscową instalacją ciepłej wody użytkowej.

Granicą własności jest zawór odcinający instalację c.w.u. od węzła cieplnego lub przyłącza.

Sieć ciepłownicza oraz przyłącze są w gestii przedsiębiorstwa energetycznego.

Siecią ciepłowniczą nazywamy połączone ze sobą urządzenia lub instalacje, które służą do
przesyłania i dystrybucji ciepła ze źródła ciepła do obiektów.

Urządzenia i instalacje te należą do przedsiębiorstwa energetycznego.

Przyłączem jest odcinek sieci ciepłowniczej łączący źródło ciepła z tą siecią.

Również przyłączem jest odcinek sieci ciepłowniczej doprowadzający ciepło wyłącznie do jednego węzła cieplnego.

Składniki umowy o dostawę ciepła zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z 11 sierpnia 2000 roku (Dz.U. Nr 72, poz. 845)
w szczególności przedstawiają się następująco:

= oznaczenia stron zawierających umowę
o dostawę ciepła;

= określenie miejsca oraz warunków dostarczania i odbioru ciepła, a zwłaszcza:

rodzaju nośnika ciepła i jego parametrów dla warunków obliczeniowych,

= lokalizację źródeł ciepła i obiektów, do których będzie dostarczane ciepło oraz jego przeznaczenie,

= wielkość zamówionej mocy cieplnej oraz tabele regulacyjne, a także warunki i terminy wprowadzania zmian ustaleń w tym zakresie,

= dopuszczalne odchylenia parametrów nośnika ciepła w źródle ciepła i u odbiorców oraz wymagania dotyczące ich dotrzymania,

= dopuszczalne przerwy i ograniczenia w dostarczaniu ciepła,

= wymagane zabezpieczenia przed zanieczyszczeniem nośnika ciepła w sieci ciepłowniczej,

= terminy rozpoczęcia dostarczania ciepła do obiektów oraz ustalania terminów rozpoczynania i przerywania dostarczania ciepła w celu ogrzewania i dla innych celów,

= wymagania dotyczące sposobu i warunków przesyłania ciepła zakupionego w przedsiębiorstwie wytwórczym przez odbiorców przyłączonych do sieci ciepłowniczej, eksploatowanej przez przedsiębiorstwo ciepłownicze;

= rozgraniczenia eksploatacji urządzeń ciepłowniczych oraz instalacji przemysłowych;

= ustalenia dotyczące zakresu i kosztów zainstalowania dodatkowych urządzeń lub instalacji w źródle ciepła i u odbiorców oraz sposób pokrycia tych kosztów;

= szczegółowe zasady ustalania terminów przeprowadzania prób i badań kontrolnych oraz konserwacji i remontów eksploatowanych przez strony urządzeń lub instalacji;

= szczegółowe zasady ustalania planów ograniczeń oraz wstrzymania dostarczania ciepła;

prawa i obowiązki stron, w tym odpowiedzialność za niedotrzymanie warunków umowy w zakresie:

= przekroczenia zamówionej mocy cieplnej,

= przekroczenia dopuszczalnych odchyleń i parametrów nośnika ciepła,

= przekroczenia dopuszczalnych przerw i ograniczeń w dostarczaniu ciepła, kradzieży nośnika ciepła;

= szczegółowe warunki określone w taryfie dla ciepła, w tym:

miejsce zainstalowania i wymagania dotyczące układów pomiarowo-rozliczeniowych,

podstawy i sposoby prowadzenia rozliczeń i obliczania należności,stawki i opłaty taryfowe oraz warunki,opłaty dodatkowe, kary i bonifikaty oraz warunki wprowadzania zmian w tym zakresie,warunki i terminy regulowania należności;

= termin ważności umowy oraz postanowienia dotyczące zmiany warunków umowy i jej wypowiedzenia.

Zaopatrzenie w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe

Gmina opracowuje projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.

Projekt ten powinien określać:

ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zaopatrzenia na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe,przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej
i paliw gazowych,możliwość wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii,

wykorzystanie odnawialnych źródeł energii,

wykorzystanie energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła,

zagospodarowanie ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych, zakres współpracy z innymi gminami.

Przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją energii cieplnej, elektrycznej i gazu sporządzają plany rozwoju.

W szczególności one obejmują:

= przewidywany zakres dostarczania energii cieplnej, elektrycznej i gazu,

= przedsięwzięcia w zakresie modernizacji, rozbudowy lub budowy sieci,

= nowe źródła energii cieplnej, elektrycznej i gazu,

= źródła energii odnawialnych,

= przedsięwzięcia racjonalizujące zużycie paliw i energii u odbiorców,

= sposób finansowania inwestycji,

= przychody niezbędne do realizacji planów,

= harmonogram realizacji inwestycji.

Plany rozwoju powinny zapewnić minimalizację nakładów i kosztów ponoszonych przez przedsiębiorstwo energetyczne.

Należy zapewnić ciągłość i jakość dostaw energii cieplnej, elektrycznej i gazu
bez nadmiernego wzrostu cen i stawek opłat za ich zużycie.

Dostęp trzeciej strony do sieci

Przedsiębiorstwo energetyczne, które zajmuje się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych i energii jest zobowiązane zapewnić wszystkim odbiorcom oraz przedsiębiorstwom zajmującym się sprzedażą paliw gazowych i energii, produkt na zasadzie równego traktowania w zakresie określonym w ustawie.

Usługi dotyczące przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych i energii dokonywane są na podstawie umowy o świadczeniu tych usług.

Powyższa zasada dostępu trzeciej strony do sieci oznacza, że odbiorcy mogą kupować energię bezpośrednio u producentów.

Każdy odbiorca ma prawo korzystać z sieci przemysłowych i dystrybucyjnych innych przedsiębiorstw energetycznych.

Wprowadzana zasada konkurencyjności umożliwia korzystanie z tańszego dostawcy energii i osiągnięcie przez to oszczędności.

Przedsiębiorstwa energetyczne (sieciowe) mogą swą sieć przemysłową paliw lub energii udostępnić innym podmiotom.

Podstawą prawną tworzenia w Polsce konkurencyjności w energetyce jest
Prawo energetyczne.

Przesyłanie i dystrybucja energii
oraz sprzedaż

Dostarczanie paliw gazowych lub energii odbywa się po uprzednim przyłączeniu
do sieci.

Po spełnieniu określonych warunków dostawa paliw gazowych lub energii jest realizowana na podstawie umowy sprzedaży i umowy
o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji.

Umowy muszą uwzględniać zasady określone w ustawie - Prawo energetyczne (u.p.e.) i warunki w koncesjach

W umowach zawarte są postanowienia określające między innymi:

umowę sprzedaży - miejsce i ilość dostarczenia paliw gazowych lub energii do odbiorcy z podziałem na okresy umowne i moc.

umowę o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych lub energii - moc umowną i warunki wprowadzenia jej zmian.

Dostarczanie paliw gazowych lub energii może odbywać się na podstawie umowy kompleksowej.

Umowa ta zawiera postanowienia umowy sprzedaży oraz umowy o świadczenie usług przesyłania i dystrybucji gazu lub energii.

Przedsiębiorstwo energetyczne może wstrzymać dostawę paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła jeśli
w wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono, że:

instalacja znajdująca się u odbiorcy stwarza bezpośrednie zagrożenie dla życia, zdrowia lub środowiska,

nastąpił nielegalny pobór paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła,

odbiorca zwleka z zapłatą za pobrane paliwo, energię elektryczną lub ciepło co najmniej miesiąc po terminie płatności oraz po wyznaczeniu dodatkowo dwutygodniowego terminu do zapłaty zaległych i bieżących należności.

Koncesja na wykonywanie działalności energetycznej

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki
udziela koncesje przedsiębiorstwom energetycznym w celu wykonywania działalności na rynku energetycznym.

Udzielenie takiej koncesji wymaga prowadzenia działalności gospodarczej przez firmę ubiegającą się o nią.

Zakres działalności musi obejmować:

= wytwarzanie paliw lub energii,

= magazynowanie paliw gazowych w instalacjach magazynowych,

= przesyłanie lub dystrybucja paliw lub energii,

= obrót paliwami lub energią.

Udzielana koncesja w związku
z prowadzeniem ww. zakresu działalności uwzględnia pewne wyłączenia, m.in.:

= przesyłanie lub dystrybucja ciepła o łącznej mocy zamówionej przez odbiorców nie przekraczającej 5 MW,

= dystrybucja paliw gazowych w sieci o przepustowości poniżej 1 MJ/s,

= wytwarzanie ciepła w źródłach o łącznej mocy nie przekraczającej 5 MW,

= wytwarzanie energii elektrycznej w źródłach o łącznej mocy nie przekraczającej 50 MW, nie zaliczanych do odnawialnych źródeł energii.

Taryfy dla paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepła

Stosowane taryfy dla paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepła mogą uwzględniać koszty współfinansowania przez przedsiębiorstwa energetyczne przedsięwzięć i usług zmierzających do zmniejszenia zużycia paliw i energii u odbiorców.

Koszty te muszą stanowić ekonomiczne uzasadnienie - uniknięcia budowy nowych źródeł energii i sieci.

Służyć poprawie ochrony środowiska i efektywności wytwarzania energii.

Jednym z podstawowych kryteriów, czy koszty są uzasadnione jest ich niezbędność dla wykonania zobowiązań przedsiębiorstwa energetycznego.

Zatwierdzone przez Prezesa URE
taryfy dla paliw gazowych, energii elektrycznej i ciepła powinny zapewniać m.in.:

= pokrycie kosztów uzasadnionych działalności gospodarczej przedsiębiorstw energetycznych w zakresie wytwarzania, przetwarzania, przesyłania, dystrybucji lub obrotu paliwami gazowymi i energią,

= pokrycie kosztów uzasadnionych ponoszonych przez operatorów systemów przemysłowych i dystrybucyjnych w związku z realizacją ich zadań,

= ochronę interesów odbiorców przed nieuzasadnionym poziomem cen i stawek opłat.

Wprowadzone przepisy wykonawcze do u.p.e określają szczegółowe kwestie dotyczące:

= kształtowania taryf przez przedsiębiorstwo energetyczne prowadzące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, przesyłania i dystrybucji lub obrotu energią elektryczną,

= kalkulacji cen i stawek opłat w zakresie energii elektrycznej,

= rozliczeń w obrocie energią elektryczną,

= kształtowania taryf przez przedsiębiorstwa energetyczne prowadzące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, magazynowania, przetwarzania, przesyłania
i dystrybucji lub obrotu ciepłem,

= kalkulacji cen i stawek opłat w zakresie energii cieplnej,

rozliczeń w obrocie ciepłem między przedsiębiorstwami energetycznymi oraz z odbiorcami,

= kształtowanie taryf przez przedsiębiorstwo energetyczne prowadzące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania, przesyłania i dystrybucji lub obrotu paliwami azowymi oraz magazynowania paliw gazowych,

= kalkulacji cen i stawek opłat w zakresie paliw gazowych,

= rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi.

Przedsiębiorstwo energetyczne na podstawie stosowanych taryf lub cen i stawek opłat ustalanych na rynku konkurencyjnym wylicza opłaty za dostarczanie do odbiorcy paliwa gazowe, energię elektryczną lub ciepło.

Przy wyliczaniu tych opłat uwzględnia się udzielone upusty i bonifikaty za niedotrzymanie standardów jakościowych obsługi odbiorców.

W konsekwencji opłaty te są składnikiem kosztów zakupu paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła dostarczanych do budynku.

---