 | Pobierz cały dokument nad.niemnem.pozytywizm.doc Rozmiar 118 KB |
Literatura polska - ogólna charakterystyka
Twórcy polskiej literatury doby pozytywizmu traktowali swą twórczość głównie jako formę użytkową. Przede wszystkim skupiali się na formach epickich, spychając lirykę i dramat
na dalszy plan (co nie znaczy, że o tych gatunkach zapomniano!). Fakt wywyższenia epiki należy wiązać z jej walorami poznawczymi (nadawały się do prezentacji szerokiej panoramy społecznej) oraz wartościami pragmatycznymi (mogły służyć propagowaniu haseł nowego światopoglądu: ideał nauki, oświecenia społeczeństwa, organicyzm, praca u podstaw, praktycyzm, utylitaryzm literatury i sztuki).
Michał Kuziak pisze „Znamienne, że w pierwszej fazie pozytywizmu (tendencyjnej) większy nacisk położono na użyteczność literatury zaangażowanej w spełnianie doraźnych funkcji społecznych, natomiast druga faza epoki wiąże się głównie z zainteresowaniem problematyką poznawczą. Pisarze poddają świat krytyce, stawiają dotyczące go pytania (służy temu realizm krytyczny i naturalizm” (M. Kuziak, Pozytywizm, [w:] Ilustrowane dzieje literatury. Od Antyku do Współczesności, Bielsko-Biała 2003, s. 241).
Poezja czasów niepoetyckich
W okresie pozytywizmu poezja znalazła się na marginesie literatury. W czasach niepodzielnego prymatu prozy, w której twórcy zawierali informacje zgodne z doświadczeniem czytelników, propagowali idee społecznikowskie, utylitaryzm literatury, poezja - dojrzewająca w poetyckiej wyobraźni i ewoluująca na osobistej wizji świata twórców, budziła nieufność i ostrą ocenę nieprzejednanych krytyków. Byli oni zdania, że jeśli już twórcy muszą pisać wiersze, to niech te utwory służą czemuś, niech są utylitarne.
Ich zdaniem liryka miała poruszać jakiś ważny społeczny problem, zgodnie z pozytywistycznym programem pracy u podstaw, pracy organicznej, emancypacji kobiet itd.
Najwybitniejszymi poetami pokolenia postyczniowego byli Adam Asnyk i Maria Konopnicka. Gdy on tworzył w nurcie refleksyjno-filozoficznym (cykl sonetów Nad głębiami, wiersze-manifesty Do młodych, Publiczność i poeci, Daremne żale), pisał liryki miłosne (Między nami nic nie było, Karmelkowy wiersz) czy opiewał urodę
 | Pobierz cały dokument nad.niemnem.pozytywizm.doc rozmiar 118 KB |