1. OMÓW PODUKŁAD „ MASZYNA W UKŁADZIE C-M-S ( CZŁOWIEK MASZYNA ŚRODOWISKO ) WG FILIPKOWSKIEGO

MSP - MATERIALNE ŚRODOWISKO PRACY, POWSTAJE W WYNIKU GENEROWANIA PRZEZ MASZYNĘ, KTÓRA JEST W EKSPLOATACJI I POSIADA OKREŚLONE CZYNNIKI ŚRODOWISKA:

- FIZYCZNE CZYNNIKI: HAŁAS, DRGANIA, OŚWIETLENIE, MIKROKLIMAT, ZAPYLENIE, TOKSYCZNOŚĆ, PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE, ELEKTROMAGNETYCZNE

- CHEMICZNE CZYNNIKI: GAZY, PARY, ZWIĄZKI TOKSYCZNE, ORGANICZNE I NIEORGANICZNE ZWIĄZKI CHEMICZNE W TYM PRZEDE WSZYSTKIM BENZEN I JEGO POCHODNE

- BIOLOGICZNE CZYNNIKI: AEROZOLE, GRZYBNIE, PLEŚNIE, ZAWIESINY

SSP - SPOŁECZNE ŚRODOWISKO PRACY:

- WIELOZMIANOWOŚĆ : PRACA NOCNA, DWUZAWODOWOŚĆ, ELEMENTY DOJAZDU DO PRACY

- ALKOHOLIZM, NIKOTYNIZM, NARKOMANIA

ST- STANOWISKO PRACY

AB - PODSTAWOWE PYTANIA, KTÓRE POWINIEN POSTAWIĆ SOBIE KONSTRUKTOR

2. OMÓW I SCHARAKTERYZUJ PODSTAWOWE ZASADY POSTRZEGANIA ORAZ ROZRÓŻNIANIA SYGNAŁÓW

PRÓG CZUŁOŚCI ORGANU ZMYSŁU / DOLNA GRANICA POSTRZEGANIA ZMYSŁOWEGO/ OKREŚLA SIĘ GO JAKO WARTOŚĆ NAJMNIEJSZEJ MOCY OPTYCZNEJ BĄDŹ AKUSTYCZNEJ KTÓRA PADAJĄC NA 1M² POWIERZCHNI PROSTOPADLE DO KIERUNKU BIEGU TAKIEJ FALI JESZCZE ZDOLNĄ WYWOŁAĆ EFEKT FIZJOLOGICZNY, FALA TA WYNOSI 10 - 16 W/ CM²

PROCES POSTRZEGANIA ZALEŻY OD:

- OSTROŚCI WZROKU , ODLEGŁOŚĆ PRZY KTÓREJ JESZCZE JEST MOŻLIWOŚĆ WYRAŹNEGO POSTRZEGANIA NP. PUNKTU ( UZALEŻNIONA JEST OD KONTRASTU LUMINANCJI - JASKRAWOŚCI, BARWY I KONTRASTU BARWY, CZASU EKSPOZYCJI OBRAZU,

- WRAŻLIWOŚCI SŁUCHOWEJ , JEST TO CZASOWY PRÓG ANALIZATORA SŁUCHOWEGO. CZASOWY PRÓG JEST TO CZAS TRWANIA BODŹCA AKUSTYCZNEGO NIEZBĘDNEGO DO - WYWOŁANIA WRAŻENIA SŁUCHOWEGO, TJ 5 MILISEKUND

- WRAŻLIWOŚCI DOTYKOWEJ , JEST TO MINIMALNY NACISK NA POWIERZCHNIĘ SKÓRY , KTÓRY WYWOŁUJE U CZŁOWIEKA LEDWO ZAUWAŻALNE WRAŻENIE DOTKNIĘCIA - NAJNIŻSZY PRÓG KILKA MILIGRAMÓW

- WRAŻENIA BÓLU , JEST TO DZIAŁANIE BODŹCA O SILE PRZEKRACZAJĄCEJ GÓRNY PRÓG BEZWZGLĘDNY, WYWOŁUJE WRAŻENIE BÓLU W KAŻDYM ORGANIE ZMYSŁOWYM

- WRAŻLIWOŚCI NA TEMPERATURĘ, ODCZUWANIE RÓŻNICY MIĘDZY TEMPERATURĄ SKÓRY I ŚRODOWISKA (TEMP. SKÓRY JEST NIŻSZA NIŻ TEMP. SKÓRY PO PACHĄ, PRÓG CZUCIA TEMP. DLA RECEPTORÓW W WARUNKACH ZIMNA 4⁰C, CIEPŁA 0,2⁰C)

- WRAŻLIWOŚCI KINESTETYCZNEJ ( INFORM. O WYKONYWANIU CZYNNOŚCI W DANEJ CHWILI) - KAŻDA OSOBA RÓŻNI SIĘ WRAŻLIWOŚCIĄ KINEST. - WRAŻLIWOŚĆ MIĘŚNI, STAWÓW

- WRAŻLIWOŚCI STATYCZNO - DYNAMICZNEJ ( POŁOŻENIE CIAŁA W PRZESTRZENI), ZDETERMINOWANY WZROSTEM OSOBNIKA

3. NASZKICUJ I OMÓW UKŁAD „C-M-S” WG FILIPKOWSKIEGO

AB - PODSTAWOWE PYTANIA, KTÓRE POWINIEN POSTAWIĆ SOBIE KONSTRUKTOR:

-JAK URZĄDZENIA KTÓRE PRÓBUJEMY ZAPROJEKTOWAĆ ODDZIAŁUJĄ NA UKŁAD C-M-S

-JAKIE ZJAWISKA WYSTĘPUJĄ W ZETKNIĘCIU SIĘ CZŁOWIEKA Z OTOCZENIEM

-JAK PRZEBIEGA (BĄDŹ MA) PROCES PRACY W UKŁADZIE C-M-S

-JAKA JEST ZMIENNOŚĆ I ZALEŻNOŚĆ WSZYSTKICH WCHODZĄCYCH W PROCES PROJEKTOWANIA CZYNNIKÓW

DO POŚREDNIEGO ŹRÓDŁA INFORMACJI NALEŻĄ: PRZYRZĄDY - SZTUCZNE ŹRÓDŁA INFORMACJI, ŹRÓDŁA INFORMACJI WIZUALNEJ, DŹWIĘKOWEJ, INNEJ

RÓŻNICE MIĘDZY POŚREDNIM A BEZPOŚREDNIM ŹRÓDŁEM INFORMACJI:

-SZYBKOŚĆ PROCESU POSTRZEGANIA INFORMACJI

-ROZUMIENIE SYGNAŁU INFORMATYCZNEGO

4. NASZKICUJ I OMÓW PODUKŁAD „ OTOCZENIE I ORGANIZACJA PRODUKCJI „ W UKŁADZIE C-M-S

VADEMECUM KONSTRUKTORA:

-PROCESY INFORMACYJNE POWINNY PRZEBIEGAĆ Z SZYBKOŚCIĄ OPTYMALNĄ, TZN. NIE ZA SZYBKO I NIE ZA WOLNO, INFORMACJA TAK SKONSTRUOWANA ABY SYGNAŁ BYŁ WŁAŚCIWIE POSTRZEGANY I ABY BYŁA PODJĘTA SŁUSZNA DECYZJA

-PR. INF. POWINNY BYĆ PROJ. TAK ABY PRZEBIEGAŁY PRZY NAJMNIEJSZYM WYSIŁKU FIZ. CZŁ. ZE WZGLĘDU NA PROCESY POSTRZEGANIA I ROZUMIENIA SYGNAŁU

-PR. INF. POWINNY BYĆ TAK PROJEKTOWANE ABY DAWAŁY NAJWYŻSZY STOPIEŃ PEWNOŚCI ŻE SYGNAŁY ZOSTANĄ ZROZUMIANE PRAWIDŁOWO, CO POZWOLI UNIKNĄĆ BŁĘDU, AWARII

-PR. INF. POWINNY BYĆ PROJ. W TAKI SPOSÓB, ŻEBY NIE POWODOWAŁY INNYCH SKUTKÓW UBOCZNYCH NIEKORZYSTNYCH DLA CZŁOWIEKA ( PROBLEM USZKODZENIA SŁUCHU)

OPTYMALIZACJA PROCESÓW INFORMACYJNYCH ZA POMOCĄ:

-ASPEKT SEMANTYCZNY, ORGANIZACYJNY, TECHNICZNY, SPOŁECZNY

ASPEKT SEMANTYCZNY - TAK ZAPROJEKTOWAĆ ABY NADAWANIE SYGNAŁÓW ODPOWIADAŁO POŻĄDANEMU ZROZUMIENIU, A ICH ODBIÓR BYŁ ZGODNY Z ICH TREŚCIĄ

ASPEKT TECHNICZNY - TAKIE ZAPROJEKTOWANIE, KTÓRE ZAPEWNI OPERATOROWI ŚRODKI I WARUNKI PRAWIDŁOWEJ PERCEPCJI PRZEBIEGU PROCESÓW INFORMACYJNYCH

ASPEKT ORGANIZACYJNY - WZAJEMNY UKŁ. ŹRÓDEŁ I ODBIORNIKA SYGNAŁU, POWIĄZAŃ I DOBÓR ELEMENTÓW SKŁADOWYCH PROCESU INFORMACYJNEGO ZAPEWNIAJĄCYCH JEGO SKUTECZNOŚĆ

ASPEKT SPOŁECZNY - TAK PROJEKTOWAĆ URZĄDZENIA SYGNALIZACYJNE ABY MINIMALIZOWAĆ WSZELKIE UBOCZNE SKUTKI DLA CZŁOWIEKA KORZYSTNE JAK I NIEKORZYSTNE

6, ZDEFINIUJ VADEMECUM KONSTRUKTORA W ZAKRESIE PROJEKTOWANIA PROCESÓW INFORMACYJNYCH

SWOISTYM VADEM PROCESY INFORMACYJE POWINNY:

-PRZEBIEGAĆ PRZY NAJMNIEJSZYM WYSIŁKU PSYCHICZNYM CZŁOWIEKA

-PRZEBIEGAĆ PRZY NAJMNIEJSZYM WYSIŁKU FIZYCZNYM CZŁOWIEKA, NIEZBĘDNYM ZE WZGLĘDU NA PROCESY POSTRZEGANIA ZE ZROZUMIENIEM SYGNAŁÓW

-DAWAŁY NAJWYŻSZY MOŻLIWY STOPIEŃ PEWNOŚCI, ŻE SYGNAŁY ZOSTANĄ ZROZUMIAŁE PRAWIDŁOWO PRZEZ OPERATORA, CO POZWOLI UNIKNĄĆ OMYŁKI MOGĄCEJ SPOWODOWAĆ AWARIE I EWENTUALNE BRAKI W PRODUKCJI

-NIE POWODOWAŁY INNYCH, UBOCZNYCH SKUTKÓW NIEKORZYSTNYCH DLA CZŁOWIEKA /NP. USZKODZENIE ORGANU SŁUCHU, ZMYSŁU, CHOROBY, CZY WYPADKU

7.WYMIEŃ I SCHARAKTERYZUJ NAJWAŻNIEJSZE ELEMENTY ORGANIZACJI STANOWISKA PRACY ORGANIZACJE PRODUKCJI I STANOWISKA ROBOCZEGO.

STANOWISKA ROBOCZE CHARAKTERYZUJĄ SIĘ NASTĘPUJĄCYMI CECHAMI:

-PRZEDMIOTEM PRACY

-OBSADĄ

-WARUNKAMI PRACY

ERGONOMICZNE ZAPROJEKTOWANIE I REALIZOWANIE STANOWISKA ROBOCZEGO SPROWADZA SIĘ DO:

-WŁAŚCIWEGO ROZPLANOWANIA PRZEDMIOTU I NARZĘDZI NA STANOWISKU PRACY

-OPTYMALNYCH WARUNKÓW PRACY

-OPTYMALNEJ ORGANIZACJI PRACY

PRAWIDŁOWE UKSZTAŁTOWANE STANOWISKA PRACY ZALEŻY OD TAKICH CZYNNIKÓW JAK:

-CZYNNIKI TECHNOLOGICZNE

-CZYNNIKI PRODUKCJI

-CZYNNIKI ERGONOMICZNE

WSZYSTKIE TE TRZY GRUPY CZYNNIKÓW SĄ WZAJEMNIE POWIĄZANE I PRZEWAŻNIE ZMIANY JEDNEGO Z NICH POCIĄGA ZA SOBĄ ZMIANĘ POZOSTAŁYCH.

PIERWSZE DWIE GRUPY CZYNNIKÓW NIE SĄ PRZEDMIOTEM NINIEJSZEGO WYKŁADU.

W GRUPIE CZYNNIKÓW ERGONOMICZNYCH NALEŻY WYMIENIĆ:

-STRUKTURĘ PRZESTRZENNĄ STANOWISKA PRACY

-WYSOKOŚĆ PŁASZCZYZNY PRACY

-POZYCJĘ PRZY PRACY

-URZĄDZENIA INFORMACYJNE I STEROWNICZE NA STANOWISKU PRACY

-ROZMIESZCZENIE ŚRODKÓW I PRZEDMIOTÓW PRACY

-CZYNNIKI MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY

STRUKTURA PRZESTRZENNA STANOWISK PRACY.

NAJISTOTNIEJSZYM WARUNKIEM DOSTOSOWANIA PRACY DO CZŁOWIEKA TZN. SPEŁNIENIA PODSTAWOWEGO POSTULATU NAUKI ERGONOMII, TO WŁAŚCIWIE DLA DANEGO OSOBNIKA /OPERATORA/ ZAPROJEKTOWANIE PARAMETRÓW PRZESTRZENNYCH NA STANOWISKU PRACY.

STRUKTURA PRZESTRZENNA STANOWISKA PRACY ZALEŻY OD:

-WYMIARÓW CIAŁA PRACOWNIKA

-DYNAMIKI JEGO RUCHÓW

-POZYCJI CIAŁA WYMAGANEJ PRZY WYKONANIU PRACY

NA STRUKTURĘ PRZESTRZENNĄ SKŁADA SIĘ:

-PRZESTRZEŃ PRACY BĘDĄCA W ZASIĘGU RUCHÓW CIAŁA CZŁOWIEKA SIEDZĄCEGO LUB STOJĄCEGO

-PRZESTRZEŃ W GRANICACH, KTÓREJ ROZMIESZCZANE SĄ URZĄDZENIA SŁUŻĄCE DO PRZEKAZYWANIA INFORMACJI

KONSTRUKTOR POWINIEN DOPASOWAĆ STRUKTURĘ PRZESTRZENNĄ STANOWISKA ROBOCZEGO DO CHARAKTERYSTYKI ANTROPOMETRYCZNEJ OBSŁUGUJĄCYCH JE PRACOWNIKÓW, CELEM ZMNIEJSZENIA ZMĘCZENIA WYNIKAJĄCEGO ZE STATYCZNEGO OBCIĄŻENIA MIĘŚNI.

NA PODSTAWIE POMIARÓW ANTROPOMETRYCZNYCH OSOBNIKÓW DOROSŁYCH POPULACJI LUDZI PRACUJĄCYCH ZDEFINIOWANO WIELKOŚĆ PRZESTRZENI PRACY, DZIELĄC JĄ NA 3 STREFY, KTÓRE WYZNACZAJĄ ZASIĘGI RUCHÓW KOŃCZYN GÓRNYCH, CZY KOŃCZYN DOLNYCH:

-ZASIĘG DOSIĘGOWY MAKSYMALNY - JEST ON OKREŚLONY KOŃCAMI KOŃCZYN GÓRNYCH I DOLNYCH PRZY WYCHYLENIU CIAŁA Z POSTAWY STATYCZNEJ

-DOSIĘGOWY NORMALNY - JEST TO TAKI JAK UPRZEDNIO, JEDNAK BEZ WYCHYLEŃ CIAŁA

-MANIPULACYJNY OPTYMALNY - STANOWI CZĘŚĆ ZASIĘGU NORMALNEGO, OBEJMUJE JEDNAK I OKREŚLA POWIERZCHNIĘ I PRZESTRZENIE PRAKTYCZNIE WYKORZYSTYWANE ORAZ NAJLEPSZE Z PUNKTU WIDZENIA ANATOMICZNEGO, KINESTETYCZNEGO, PSYCHOLOGICZNEGO I EKONOMICZNEGO.

WYSOKOŚĆ PŁASZCZYZNY PRACY.

ZALEŻY ONA OD WZROSTU CZŁOWIEKA. MOŻLIWIE NAJKORZYSTNIEJSZE WYSOKOŚCI OKREŚLA SIĘ ZALEŻNIE OD TEGO CZY PRACA WYKONYWANA JEST NA STOJĄCO, CZY NA SIEDZĄCO.

Z REGUŁY DOBIERA SIĘ TAKĄ WYSOKOŚĆ PŁASZCZYZNY PRACY, ABY PRZY PIONOWYM POŁOŻENIU RAMION PRZEDRAMIONA BYŁY USTAWIONE LEKKO SKOŚNIE KU GÓRZE.

DO PRAC RĘCZNYCH WYKONYWANYCH W POZYCJI STOJĄCEJ NAJWYGODNIEJSZĄ JEST TAKA WYSOKOŚĆ PŁASZCZYZNY PRACY, KTÓRA ZNAJDUJE SIĘ 5 CM PONIŻEJ ŁOKCI.

ABY ZAPEWNIĆ SWOBODĘ RUCHÓW PRZY PRACY W POZYCJI STOJĄCEJ NALEŻY PRZEWIDZIEĆ PEWNĄ PRZESTRZEŃ PRZEZNACZONĄ NA SUROWIEC, NARZĘDZIA POJEMNIKÓW ITD.

JEŻELI PRACA STOJĄCA WYMAGA ZNACZNEGO WYSIŁKU Z ZAANGAŻOWANIEM GÓRNEJ CZĘŚCI TUŁOWIA /PODNOSZENIE CIĘŻKICH NARZĘDZI/ WÓWCZAS STOŁY MUSZĄ BYĆ NIŻSZE. POWINNY BYĆ NATOMIAST NIŻSZE, JEŚLI PRACA WYKONYWANA JEST Z PODPARTYMI ŁOKCIAMI.

. DLA PRAC PRECYZYJNYCH WYKONYWANYCH W POZYCJI NAJBARDZIEJ OPTYMALNE WARUNKI OKREŚLONE SĄ WÓWCZAS, KIEDY WYSOKOŚĆ PŁASZCZYZNY PRACY PŁASZCZYZNY PRACY ZOSTANIE OKREŚLONA PRZEZ WZÓR:

WYSOKOŚĆ SIEDZĄCEGO X 80 100

PRZY PRACY SIEDZĄCEJ POWINNO BYĆ BARDZO DUŻO MIEJSCA DLA NÓG.

PRZY PRACY SIEDZĄCEJ NAJWYGODNIEJ TRZYMA SIĘ GŁOWĘ POD KĄTEM /MIĘDZY KIERUNKIEM SPOJRZENIA A POZIOMEM/ OD 32 DO 44 STOPNI, A PRZY PRACY STOJĄCEJ OD 23 DO 37 STOPNI. WTEDY WSZYSTKIE URZĄDZENIA I PRZEDMIOTY PRACY NA STANOWISKU ZNAJDUJĄ SIĘ W CENTRALNYM POLU WIDZENIA PRACOWNIKA.

POZYCJE PRZY PRACY.

ZASADĄ POWINNO STAĆ SIĘ ZASTĘPOWANIE POZYCJI STOJĄCEJ ORGANIZOWANIU PRACY W POZYCJI SIEDZĄCEJ.

DODATNIE CECHY WYKONYWANIA PRACY W POZYCJI SIEDZĄCEJ:

-ODCIĄŻENIE NÓG

-MOŻLIWOŚCI UNIKANIA NIENATURALNEJ POZYCJI CIAŁA

-ZMNIEJSZENIE ZUŻYCIA ENERGII

-POPRAWA KRĄŻENIA KRWI W KOŃCZYNACH

UJEMNE CECHY PRACY SIEDZĄCEJ:

-ZWIOTCZENIE MIĘŚNI BRZUCHA

-ZAOKRĄGLENIE PLECÓW

-ZABURZENIA W CZYNNOŚCIACH TRAWIENNYCH I ODDECHOWYCH

NAJLEPSZE ROZWIĄZANIE WYDAJE SIĘ TAKIE, KTÓRE DAJE MOŻLIWOŚCI ZMIANY POZYCJI PRZY PRACY W CIĄGU DNIA ROBOCZEGO /POZYCJA STOJĄCO - SIEDZĄCA - OBSŁUGA OBRABIARKI, INTROLIGATORA/

ABY PRACA SIEDZĄCA POWODOWAŁA MOŻLIWIE NAJMNIEJSZE OBCIĄŻENIA STATYCZNE, POWINNO BYĆ ODPOWIEDNIO DOPASOWANE SIEDZISKO DO CZŁOWIEKA. O TYM DECYDUJE:

WYSOKOŚĆ SIEDZISKA GŁĘBOKOŚĆ SIEDZISKA SZEROKOŚĆ SIEDZISKA POCHYLENIE SIEDZISKA PRAWIDŁOWE OPARCIE DLA PLECÓW

URZĄDZENIA SYGNALIZACYJNE /INFORMACYJNE I STERUJĄCE/

WSZYSTKIE TE URZĄDZENIA POWINNY BYĆ UMIESZCZONE W GRANICACH CENTRALNEGO POLA WIDZENIA

..ZASADY GRUPOWANIA URZĄDZEŃ INFORMACYJNYCH I STEROWNICZYCH:

1.ZASADA FUNKCJONALNOŚCI - NAKAZUJĄCA UMIESZCZENIE BLISKO SIEBIE ŚRODKÓW PEŁNIĄCYCH TĄ SAMĄ FUNKCJĘ.

2.ZASADA WAŻNOŚCI - NAKAZUJĄCA UMIESZCZENIE NAJWAŻNIEJSZYCH ELEMENTÓW SYGNALIZACYJNYCH I STEROWNICZYCH W MIEJSCACH NAJDOGODNIEJSZYCH DO OBSERWACJI I OBSŁUGI.

3.ZASADA OPTYMALIZACJI KOKALIZACJI - NAKAZUJĄCA UMIESZCZENIE ELEMENTÓW SYGNALIZACYJNYCH I URZĄDZEŃ STEROWNICZYCH W POŁOŻENIU NAJBARDZIEJ DLA NICH ODPOWIEDNICH

4.ZASADA KOLEJNOŚCI UŻYTKOWANIA - NAKAZUJĄCA UMIESZCZENIE ELEMENTÓW INFORMACYJNYCH I URZĄDZEŃ STEROWNICZYCH WEDŁUG NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCYCH KOLEJNOŚCI POSŁUGIWANIA SIĘ NIMI.

5.ZASADA CZĘSTOTLIWOŚCI UŻYTKOWANIA- NAKAZUJĄCA UMIESZCZENIE NAJCZĘŚCIEJ UŻYWANYCH ELEMENTÓW INFORMACYJNYCH I URZĄDZEŃ W NAJDOGODNIEJSZYCH MIEJSCACH

PRZY ORGANIZOWANIU STANOWISKA PRACY NALEŻY KIEROWAĆ SIĘ NASTĘPUJĄCYMI ZASADAMI ROZMIESZCZENIA NA NIM ŚRODKÓW I PRZEDMIOTÓW PRACY:

1.NA STANOWISKU ROBOCZYM MOGĄ ZNAJDOWAĆ SIĘ TYLKO PRZEDMIOTY, NARZĘDZIA I INNEGO RODZAJU WYPOSAŻENIA STANOWISKA, KTÓRE SĄ NIEZBĘDNE DO WYKONYWANIA DANEJ OPERACJI, PRZY CZYM KAŻDY MUSI MIEĆ SWOJE MIEJSCE.

2.NALEŻY STOSOWAĆ POJEMNIKI, STALOWE PRZENOŚNIKI GRAWITACYJNE, WYRZUTNIKI, UCHWYTY, PEDAŁY ITD. W CELU UŁATWIENIA PRACY I ODCIĄŻENIA RĄK.

3.JEŻELI OBIE RĘCE WYKONUJĄ TĄ SAMĄ CZYNNOŚĆ, WÓWCZAS DLA KAŻDEJ Z NICH NALEŻY PRZYGOTOWAĆ I ODPOWIEDNIO USTAWIĆ POJEMNIK STOŁOWY A CZĘŚCIAMI.

4.JEŻELI PRACOWNIK MUSI WZROKOWO WYBIERAĆ ODPOWIEDNIE PRZEDMIOTY, TO POJEMNIK Z PRZEDMIOTAMI POWINIEN ZNAJDOWAĆ SIĘ WEWNĄTRZ NORMALNEJ PRZESTRZENI ROBOCZEJ, GDZIE MOŻE OBSERWOWAĆ RUCHY RĄK, NIE OBRACAJĄC GŁOWY.

5.ROZMIESZCZENIE CZĘŚCI W POJEMNIKU ZALEŻY OD KOLEJNOŚCI RUCHÓW I RODZAJÓW CZĘŚCI.

6.RĘCZNE NARZĘDZIA POWINNY BYĆ TAK ROZMIESZCZANE, ABY MOŻNA JE ŁATWO CHWYTAĆ I UŻYWAĆ BEZ NARUSZENIA RYTMU LUB SYMETRII RUCHÓW.

GOTOWE WYROBY POWINNY SPADAĆ PRZEZ OTWÓR W STOLE LUB SZCZELINĄ LUB BYĆ POUKŁADANE W POJEMNIKU TAK USTAWIONE, ABY WYMAGANY DO REALIZACJI TEJ CZYNNOŚCI RUCH RĘKI BYŁ MINIMALNY

POSTAWA PRZY PRACY.

WYMAGANIA ANTROPOMETRYCZNE W PROJEKTOWANIU STANOWISKA PRACY W UKŁADZIE C-M-S.

- STRATY ENERGII ZWIĄZANE Z WYKONYWANIEM PRACY STATYCZNEJ SPROWADZIĆ SIĘ MOŻE DO NASTĘPUJĄCYCH FAKTÓW:

- STRATY ZWIĄZANE Z KONIECZNOŚCIĄ ZACHOWANIA OKREŚLONEJ POZYCJI CIAŁA I CZŁOWIEKA NIE WYKONUJE ŻADNEJ PRACY, ZUŻYWA OK. 11-12% WIĘCEJ ENERGII W POZYCJI STOJĄCEJ NIŻ W SIEDZĄCEJ.

- STRATY WYWOŁANE KONIECZNOŚCIĄ PRZECIWDZIAŁANIA CIĘŻAROWI PRZEDMIOTÓW UTRZYMUJĄCYCH SIŁA MIĘŚNI /NP. PRZY PODTRZYMYWANIU LUB PRZENOSZENIU NARZĘDZI LUB OBRABIANYCH PRZEDMIOTÓW/

- WYSIŁEK MIĘŚNIOWY ZWIĄZANY Z ZACHOWANIEM RÓWNOWAGI I PRZECIWDZIAŁANIU PRZESUNIĘCIA SIĘ ŚRODKA CIĘŻKOŚCI POZA PODSTAWĘ STÓP, /CZYLI PRZEWRÓCENIA SIĘ/: - WYSIŁEK TAKI JEST ZNACZNY, GDY ŚRODEK CIĘŻKOŚCI U CZŁOWIEKA UMIESZCZONY JEST DOŚĆ WYSOKO /NP. NA WYSOKOŚCI OK. 57% WYSOKOŚCI CIAŁA LICZĄC OD DOŁU/.

WYSIŁEK ENERGETYCZNY ZWIĄZANY Z PRZESUWANIEM ŚRODKÓW CIĘŻKOŚCI CIAŁA PRZY PRZECHYLANIU SIĘ PODCZAS /NP. PRZY PODNOSZENIU CIĘŻARÓW Z ZIEMI ITP./.

8. PRZY ORGANIZOWANIU STANOWISKA PRACY NALEŻY KIEROWAĆ SIĘ NASTĘPUJĄCYMI ZASADAMI ROZMIESZCZENIA NA NIM ŚRODKÓW I PRZEDMIOTÓW PRACY:

1 NA STANOWISKU ROBOCZYM MOGĄ ZNAJDOWAĆ SIĘ TYLKO PRZEDMIOTY, NARZĘDZIA I INNEGO RODZAJU WYPOSAŻENIA STANOWISKA, KTÓRE SĄ NIEZBĘDNE DO WYKONYWANIA DANEJ OPERACJI, PRZY CZYM KAŻDY MUSI MIEĆ SWOJE MIEJSCE.

2 NALEŻY STOSOWAĆ POJEMNIKI, STALOWE PRZENOŚNIKI GRAWITACYJNE, WYRZUTNIKI, UCHWYTY, PEDAŁY ITD. W CELU UŁATWIENIA PRACY I ODCIĄŻENIA RĄK.

3 JEŻELI OBIE RĘCE WYKONUJĄ TĄ SAMĄ CZYNNOŚĆ, WÓWCZAS DLA KAŻDEJ Z NICH NALEŻY PRZYGOTOWAĆ I ODPOWIEDNIO USTAWIĆ POJEMNIK STOŁOWY A CZĘŚCIAMI.

4 JEŻELI PRACOWNIK MUSI WZROKOWO WYBIERAĆ ODPOWIEDNIE PRZEDMIOTY, TO POJEMNIK Z PRZEDMIOTAMI POWINIEN ZNAJDOWAĆ SIĘ WEWNĄTRZ NORMALNEJ PRZESTRZENI ROBOCZEJ, GDZIE MOŻE OBSERWOWAĆ RUCHY RĄK, NIE OBRACAJĄC GŁOWY.

5 ROZMIESZCZENIE CZĘŚCI W POJEMNIKU ZALEŻY OD KOLEJNOŚCI RUCHÓW I RODZAJÓW CZĘŚCI.

6 RĘCZNE NARZĘDZIA POWINNY BYĆ TAK ROZMIESZCZANE, ABY MOŻNA JE ŁATWO CHWYTAĆ I UŻYWAĆ BEZ NARUSZENIA RYTMU LUB SYMETRII RUCHÓW.

GOTOWE WYROBY POWINNY SPADAĆ PRZEZ OTWÓR W STOLE LUB SZCZELINĄ LUB BYĆ POUKŁADANE W POJEMNIKU TAK USTAWIONE, ABY WYMAGANY DO REALIZACJI TEJ CZYNNOŚCI RUCH RĘKI BYŁ MINIMALNY.

9. CO TO JEST WRAŻLIWOŚĆ DOTYKOWA, WRAŻLIWOŚĆ NA BÓL, NA TEMPERATURĘ?

-WRAŻLIWOŚĆ DOTYKOWA , JEST TO MINIMALNY NACISK NA POWIERZCHNIĘ SKÓRY , KTÓRY WYWOŁUJE U CZŁOWIEKA LEDWO ZAUWAŻALNE WRAŻENIE DOTKNIĘCIA - NAJNIŻSZY PRÓG KILKA MILIGRAMÓW

-WRAŻENIE BÓLU , JEST TO DZIAŁANIE BODŹCA O SILE PRZEKRACZAJĄCEJ GÓRNY PRÓG BEZWZGLĘDNY, WYWOŁUJE WRAŻENIE BÓLU W KAŻDYM ORGANIE ZMYSŁOWYM

WRAŻLIWOŚĆ NA TEMPERATURĘ, ODCZUWANIE RÓŻNICY MIĘDZY TEMPERATURĄ SKÓRY I ŚRODOWISKA (TEMP. SKÓRY JEST NIŻSZA NIŻ TEMP. SKÓRY PO PACHĄ, PRÓG CZUCIA TEMP. DLA RECEPTORÓW W WARUNKACH ZIMNA 4⁰C, CIEPŁA 0,2⁰C)

10. CO POWINIEN BRAĆ POD UWAGĘ KONSTRUKTOR PROJEKTUJĄC OPTYMALNE WIELKOŚCI OBCIĄŻENIA PRACĄ FIZYCZNĄ

PROBLEMATYKA PROCESU PRACY FIZYCZNEJ PROWADZONEJ PRZEZ CZŁOWIEKA W UKŁADZIE C-M-S.

JEST PRACĄ FIZYCZNĄ I ZWIĄZANĄ Z NIĄ OBCIĄŻENIA FIZYCZNE ORGANIZMU OPERATORA REALIZUJĄCEGO TĘ PRACĘ. PROJEKTUJĄC I KONSTRUUJĄC OPTYMALNE WIELKOŚCI PRACY FIZYCZNEJ, KONSTRUKTOR POWINIEN SOBIE ODPOWIEDZIEĆ NA NASTĘPUJĄCE PYTANIA:

1.CO SIĘ WŁAŚCIWIE DZIEJE WÓWCZAS, GDY OPERATOR WYKONUJE OKREŚLONE RUCHY?

2.JAK SIĘ POWSTAJE I JAK ULEGA PRZETWORZENIU ENERGIA, KTÓRĄ WYDATKUJE CZŁOWIEK W CELU WYKONANIA PRACY FIZYCZNEJ?

3.OD CZEGO ZALEŻY ILOŚĆ WYDATKOWANEJ ENERGII PODCZAS PRACY FIZYCZNEJ?

4.JAK OPTYMALIZOWAĆ WYDATEK ENERGETYCZNY ZWIĄZANY Z WYKONYWANIEM PRACY FIZYCZNEJ?

5.CZY SĄ INNE WYNIKI, KTÓRE SĄ ZWIĄZANE Z PRACĄ FIZYCZNĄ I CZY NALEŻY JE REGULOWAĆ?

NA PYTANIA TO MINIMALNA WIEDZA, JAKĄ POWINIEN POSIADAĆ KONSTRUKTOR W OMAWIANYM ZAKRESIE.

AD.1. RUCH WYKONYWANY PRZEZ CZŁOWIEKA PODCZAS PRACY, ALE NA TYLKO TZN. JEGO KORPUSU, KOŃCZYN GÓRNYCH I DOLNYCH, WYNIKA ZE SKURCZÓW I ROZKURCZÓW MIĘŚNI, DOKŁADNIEJ ODPOWIEDNICH GRUP MIĘŚNIOWYCH STEROWANYCH Z CENTRALNEGO UKŁADU NERWOWEGO /CUN/ CZŁOWIEKA. DOBÓR GRUP MIĘŚNIOWYCH I KOORDYNACJA ICH DZIAŁANIA ODBYWAJĄ SIĘ MACHINALNIE WRĘCZ BEZWIEDNIE.

SKURCZE I ROZKURCZE MIĘŚNI WYSTĘPUJĄ DOŚĆ SZYBKO PO SOBIE. MIĘSIEŃ DZIAŁA WÓWCZAS JAKO POMPA SSĄCO - TŁOCZĄCA. SKURCZ POWODUJE WYPŁYW KRWI Z MIĘŚNI, ROZKURCZ ZAŚ DZIAŁA ZASYSAJĄCO ŚWIEŻĄ KREW Z TĘTNIC I MIĘŚNI SIĘ PONOWNIE NAPEŁNIA.

SKURCZE I ROZKURCZE SĄ CHARAKTERYSTYCZNĄ CECHĄ DYNAMICZNEJ PRACY FIZYCZNEJ.

OPTYMALIZACJA JEJ ZWIĄZANA JEST Z OPTYMALIZACJĄ RUCHÓW CZŁOWIEKA, TAK ŻEBY JEGO RUCHY NIE BYŁY ZA SILNE, ZA SZYBKIE ANI ZA SŁABE.

AD.2. PROCES KURCZENIA I ROZKURCZANIA SIĘ MIĘŚNI WYMAGA DOSTARCZANIA DO NICH DOPŁYWU ENERGII. ŹRÓDŁEM TEJ ENERGII JEST PROCES PRZEMIANY MATERII W ORGANIZMIE OPERATORA /METABOLIZM - PROCES PRZEMIANY ENERGII CHEMICZNEJ ZAWARTEJ W OKREŚLONYCH SUBSTANCJACH W ENERGIĘ MECHANICZNĄ/. ZATEM ORGANIZM CZŁOWIEKA TO PRZYSŁOWIOWA DUŻA FABRYKA CHEMICZNA.

PROJEKTANTA POWINNY INTERESOWAĆ ILOŚĆ ENERGII ZUŻYWANEJ PRZEZ OPERATORA, CZYLI ILOŚĆ ENERGII ZUŻYTEJ DO PRACY JEGO MIĘŚNI, KTÓRYMI WYKONUJE OKREŚLONE RUCHY ZWIĄZANE Z OBSŁUGĄ MASZYNY /TO JEST WYDATEK ENERGETYCZNY/.

ILOŚĆ TEJ ENERGII DOTYCZY DWÓCH ZASADNICZYCH FAZ FUNKCJONOWANIA CZŁOWIEKA:

- PRACY ZAWODOWEJ I ODNOSZONA JEST DO 8H DNIA PRACY

- CZASU WOLNEGO

CO WPŁYWA NA WIELKOŚĆ WYDATKU ENERGETYCZNEGO?

- RUCH

- PŁEĆ

- WAGA CZŁOWIEKA URODZONEGO

BADANIA WYDATKU ENERGETYCZNEGO DOPROWADZIŁY DO:

- SKRYSTALIZOWANIA SIĘ POGLĄDÓW, CO DO WARTOŚCI ŚREDNICH DOPUSZCZALNYCH, TZW. GRANIC OBCIĄŻENIA TRWAŁEGO

- WARTOŚCI MAKSYMALNYCH

WEDŁUG LEHMANNA NA PROCES WEGATYWNY /PRZEMIANA PODSTAWOWA/ DOROSŁY MĘŻCZYZNA ZUŻYWA 1,1 - 1,2 KCAL /NA MINUTĘ, NA DOBĘ DAJE TO 1600 - 1800 KCAL.

NA PRZEMIANY CZASU WOLNEGO 450 - 550 KCAL NA DOBĘ. ZATEM ŚREDNIE DOBOWE ZUŻYCIE ENERGETYCZNE DOROSŁEGO CZŁOWIEKA MĘŻCZYZNY WYNOSI ŁĄCZNIE 2050 - 2300 KCAL.

DO TEGO „DODAWANE' SĄ RÓŻNEGO RODZAJU WYDATKU ENERGETYCZNEGO ZWIĄZANE Z PRACĄ A UZALEŻNIONE OD JEGO CHARAKTERU I NASILENIA:

- DLA MĘŻCZYZNY GRANICĄ TRWAŁEGO OBCIĄŻENIA PRACĄ W CIĄGU 8H ZMIANY ROBOCZEJ POWINNO WYNOSIĆ 2000 KCAL.

- MAKSYMALNE OBCIĄŻENIE PRACĄ FIZYCZNĄ W CIĄGU 8H - 2500 KCAL NA DOBĘ

ŁĄCZNY MAKSYMALNY WYDATEK ENERGETYCZNY - 4300 - 4800 KCAL.

Z NORMATYW DZIENNEGO WYDATKU ENERGETYCZNEGO WYNIKA:

- NORMATYW GODZINNY 250KCAL

- NORMATYW MINUTOWY 4,17 KCAL

ISTNIEJĄ DWIE GRUPY METOD POMIARU WYDATKU ENERGETYCZNEGO:

- METODY BEZPOŚREDNIE POMIARU WYDATKU ENERGETYCZNEGO

- METODY POŚREDNIE POMIARU WYDATKU ENERGETYCZNEGO

DO METOD BEZPOŚREDNICH POMIARU WYDATKU ENERGETYCZNEGO NALEŻY ZALICZYĆ M.IN.:

- METODĘ SPIROMETRYCZNĄ

- TEST HARWARDZKI

NATOMIAST DO METOD POŚREDNICH POMIARU WYDATKU ENERGETYCZNEGO NALEŻY ZALICZYĆ M.IN.:

- SZACUNKOWO - TABELARYCZNA METODA LEHMANNA

- METODA CIĄGŁEJ LUB MIGAWKOWEJ FOTOGRAFII DNIA PRACY

AD.3. W RAMACH OPTYMALIZACJI WARTOŚCI SIŁ POTRZEBNYCH DO OBSŁUGI MASZYN I URZĄDZEŃ W SYSTEMIE C-M-S PROJEKTANT POWINIEN STARAĆ SIĘ PRZEDE WSZYSTKIM OKREŚLIĆ SIŁY MAKSYMALNEJ, W JAKIM STOSUNKU /SPOSÓB/ SIŁY TE POWINNY KSZTAŁTOWAĆ SIĘ DO WARTOŚCI SIŁ MAKSYMALNYCH.

PODSTAWOWE PRAWIDŁOWOŚCI, JAKIE POWINNY BYĆ WYKORZYSTYWANE PRZEZ KONSTRUKTORA MASZYNY W PROJEKTOWANIU I KONSTRUOWANIU ERGONOMICZNYCH WARUNKÓW PRACY FIZYCZNEJ:

1.SIŁA ROZWIJANIA PRZEZ CZŁOWIEKA NIE ZAWSZE JEST RÓWNA SILE MIĘŚNI. CZYNNIKIEM RÓŻNICUJĄCYM JEST CIĘŻAR CIAŁA BĄDŹ JEGO ELEMENTÓW, OZNACZA TO, ŻE SIŁA ROZWIJANA PRZEZ MIĘŚNIE PRZY PODNOSZENIU RAMIENIA DO GÓRY MUSI BYĆ WIĘKSZA O CIĘŻAR PODNOSZONEGO RAMIENIA, NATOMIAST PRZY RUCHU W DÓŁ, MUSI MNIEJSZA O TĄ SAMĄ WARTOŚĆ, PRZY OSIĄGNIĘCIU TEGO SAMEGO CELU - EFEKTU KOŃCOWEGO, KTÓRYM JEST OPUSZCZENIE RAMIENIA.

2.RÓŻNICOWANIE SIĘ SIŁY MIĘŚNI RÓŻNYCH LUDZI NA OKREŚLONY CHARAKTER STATYCZNY, TZW. ROZKŁAD SIŁ JEST ZGODNY Z KRZYWĄ GAUSSA, JEŚLI BADAJĄC TEN ROZKŁAD WEŹMIEMY POD UWAGĘ NP. ZNACZNĄ GRUPĘ MĘŻCZYZN LUB KOBIET OKREŚLONEGO ZAWODU LUB WIEKU

3.ZASTOSOWANIE /WŁĄCZENIE DO DZIAŁANIA/ RÓWNOLEGLE DZIAŁAJĄCYCH GRUP MIĘŚNIOWYCH ZNACZNIE ZMNIEJSZA ZMĘCZENIE NP. DŹWIGANIE OBURĘCZNE A NIE JEDNORĘCZNE

4.O MOŻLIWOŚCI SPRAWNEJ OBSŁUGI MASZYNY DECYDUJE ZMĘCZENIE NAJSŁABSZEGO OGNIWA ORGANIZMU OPERATORA, PRZY CZYM TYM NAJSŁABSZYM OGNIWEM SĄ NAJSŁABIEJ ZAANGAŻOWANE MIĘŚNIE

5.ROZWIJANĄ PRZEZ MIĘSNIE SIŁĘ MOŻNA ZWIĘKSZYĆ POPRZEZ WYBÓR TAKIEJ POZYCJI DANEJ KOŃCZYNY, W KTÓREJ MIĘŚNIE MOGĄ DZIAŁAĆ Z NAJWIĘKSZĄ DŹWIGNIĄ NP. NOGA ZGIĘTA MOŻE ROZWIJAĆ KILKAKROTNIE WIĘKSZĄ SIŁĘ NIŻ WYPROSTOWANA

6.ROZWIJANA SIŁA ZALEŻY OD KIERUNKU JEJ DZIAŁANIA WZGLĘDEM CIAŁA

CHCĄC USTALIĆ, JAKIE ZMĘCZENIE TOWARZYSZY ROZWIJANIU SIŁ LUDZKICH NALEŻY ROZWAŻYĆ INNY PROBLEM ZWIĄZANY Z CHARAKTEREM DZIAŁANIA SIŁ.

POWSTAJE PROBLEM, CZY SIŁY DZIAŁAJĄCE W DYNAMICE MIĘŚNI - WYSIŁEK DYNAMICZNY W PODOBNY SPOSÓB DZIAŁAJĄ W PRZEWADZE MOMENTÓW WYSIŁEK STATYCZNY

AD.5. CZYNNIKI MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY SĄ TYMI, KTÓRE WYSTĘPUJĄ POJEDYNCZO LUB W KOMBINACJACH NA STANOWISKACH OBSŁUGI MASZYN POWODUJE DODATKOWE OBCIĄŻENIA DLA ORGANIZMU OPERATORA. TO DODATKOWE OBCIĄŻENIE MOŻE POWODOWAĆ WZROST WYDATKU ENERGETYCZNEGO NA STANOWISKU OBSŁUGI TAKIEJ MASZYNY.

SKUTKI DZIAŁANIA OBCIĄŻENIA DLA ORGANIZMU OPERATORA MOGĄ WYWOŁAĆ TZW. ZMIANY PATOLOGICZNE I DLATEGO ZNAJOMOŚĆ GRANIC OBCIĄŻEŃ DOPUSZCZALNYCH JEST ISTOTNA DLA PROJEKTANTA, KONSTRUKTORA I EKSPLOATUJĄCEGO MASZYNĘ.

- ZRÓŻNICOWANIE GRANICZNYCH OBCIĄŻEŃ DOPUSZCZALNYCH MA MIEJSCE DLA:

- KOBIET

- MĘŻCZYZN

- MŁODOCIANYCH

ZRÓŻNICOWANIE GRANICZNYCH OBCIĄŻEŃ DOPUSZCZALNYCH NASTĘPUJĄCE CECHY WZGLĘDEM, KTÓRYCH DOKONANO PODZIAŁU

DOPUSZCZALNYCH ICH WARTOŚCI GRANICZNYCH, TYMI CECHAMI SĄ:

- CECHY ANATOMICZNE

- CECHY FIZJOLOGICZNE

- CECHY PŁCI

- CECHY SPOŁECZNE

SKUTKIEM NIE PRZESTRZEGANIA TYCH WARTOŚCI GRANICZNYCH MOGĄ BYĆ:

- ZMIANY W UKŁADZIE KOSTNYM /KORDOZA, KIFOZA, SKORIOZA, PŁASKOSTOPIE, DEFORMACJA STÓP/

- ZMIANY W UKŁADZIE SOMATYCZNYM U KOBIET

- ZMIANY FIZJOLOGICZNE /SZCZEGÓLNIE U KOBIET MIĘDZY 18-45 ROKIEM ŻYCIA I U MŁODOCIANYCH/

11. WYMIEŃ I SCHARAKTERYZUJ ELEMENTY / PRZYRZĄDY STERUJĄCE

RODZAJE URZĄDZEŃ STERUJĄCYCH:

- PRZYCISKI STERUJĄCE PRZY URZĄDZENIACH SYGNALIZUJĄCYCH

- PRZYCISKI WŁĄCZAJĄCE

- PRZYCISKI PRZERZUTOWE

- POKRĘTŁA REGULACYJNE I STERUJĄCE

- DŹWIGNIE

- UCHWYTY

- PEDAŁY

KÓŁKA

12. ZDEFINIUJ I OMÓW POJĘCIE „PRZEPUSTOWOŚĆ INFORMACYJNA CZŁOWIEKA”

ZDOLNOŚĆ PRZEPUSTOWOŚCI INFORMACYJNEJ CZŁOWIEKA WIĄŻE SIĘ:

CZASEM REAKCJI PROSTEJ. DO NAJKRÓTSZYCH CZASÓW REAKCJI NALEŻY CZAS REAKCJI PROSTEJ, SENSOMOTORYCZNEJ, GDY CZŁOWIEK

PRAWIE BEZ ZASTANOWIENIA SIĘ MA ZAREAGOWAĆ NA SILNY BODZIEC, NP. NACISNĄĆ OKREŚLONY PRZYCISK, GDY ZAPALI SIĘ ŹRÓDŁO ŚWIATŁA OKREŚLONEGO KOLORU. CZAS REAKCJI PROSTEJ ZALEŻY OD ANALIZATORA. DLA WZROKU WYNOSI OD 0,2-0,3 SEKUNDY.

CZAS REAKCJI ZŁOŻONEJ - CZAS REAKCJI ULEGA WYDŁUŻENIU, GDY ZWIĘKSZA SIĘ ILOŚĆ INFORMACJI ZAWARTEJ W SYGNALE. CZAS REAKCJI

SIĘ WYDŁUŻA, GDY ISTNIEJĄ TRUDNOŚCI ZWIĄZANE ZE SPOSTRZEGANIEM SYGNAŁU

SKUTKI PRZEKROCZENIA ZDOLNOŚCI PRZEPUSTOWYCH CZŁOWIEKA:---POMIJANIE PRZEZ OPERATORA SYGNAŁÓW DO NIEGO DOCIERAJĄCYCH

--ZNIEKSZTAŁCENIE, BŁĘDNE ROZPOZNANIE PRZEZ OPERATORA, TYCH SYGNAŁÓW

--ZAHAMOWANIE W PRZEKAZYWANIU NIEKTÓRYCH SYGNAŁÓW

--FILTRACJE STRUMIENIA INFORMACJI

--ZMNIEJSZENIE ZAKRESU ROZRÓŻNIALNOŚCI CZĘŚCI INFORMACJI DOCIERAJĄCYCH DO INFORMATORA

--WŁĄCZENIE RÓWNOLEGLE DODATKOWYCH KANAŁÓW INFORMACJI

--REZYGNACJA Z POSTAWIONEGO ZADANIA

UWAGA!!!

WZROST LICZBY BŁĘDÓW MOŻE NASTĘPOWAĆ ZARÓWNO WÓWCZAS, GDY ILOŚĆ INFORMACJI WZRASTA PONAD ZDOLNOŚĆ PRZEPUSTOWĄ

OPERATORA JAK I WÓWCZAS, GDY JEST ONA ZBYT MAŁA.

WYSIŁEK FIZYCZNY ZWIĄZANY Z REAKCJĄ PROCESÓW INFORMACYJNYCH I DECYZYJNYCH W UKŁADZIE „C - M - S” TO OBCIĄŻENIE PSYCHICZNE.

OBCIĄŻENIE PSYCHICZNE ZWIĄZANE JEST Z:

- PRZESYŁANIEM INFORMACJI

- PODEJMOWANIEM DECYZJI

- WYKONYWANIEM CZYNNOŚCI

OBCIĄŻENIE PSYCHICZNE ZALEŻY OD:

- CZĘSTOTLIWOŚCI ZMIAN SYTUACYJNYCH

- ZMIENNOŚĆ SYTUACJI

- ZŁOŻONOŚĆ

WAŻNOŚĆ DECYZJI

13. ZDEFINIUJ ZADANIA KONSTRUKTORA W ZAKRESIE ERGONOMICZNEGO KSZTAŁTOWANIA POZYCJI PRZY PRACY

W GRUPIE CZYNNIKÓW ERGONOMICZNYCH NALEŻY WYMIENIĆ:

- STRUKTURĘ PRZESTRZENNĄ STANOWISKA PRACY

- WYSOKOŚĆ PŁASZCZYZNY PRACY

- POZYCJĘ PRZY PRACY

- URZĄDZENIA INFORMACYJNE I STEROWNICZE NA STANOWISKU PRACY

- ROZMIESZCZENIE ŚRODKÓW I PRZEDMIOTÓW PRACY

- CZYNNIKI MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY

STRUKTURA PRZESTRZENNA STANOWISKA PRACY ZALEŻY OD:

- WYMIARÓW CIAŁA PRACOWNIKA

- DYNAMIKI JEGO RUCHÓW

- POZYCJI CIAŁA WYMAGANEJ PRZY WYKONANIU PRACY

NA STRUKTURĘ PRZESTRZENNĄ SKŁADA SIĘ:

- PRZESTRZEŃ PRACY BĘDĄCA W ZASIĘGU RUCHÓW CIAŁA CZŁOWIEKA SIEDZĄCEGO LUB STOJĄCEGO

- PRZESTRZEŃ W GRANICACH, KTÓREJ ROZMIESZCZANE SĄ URZĄDZENIA SŁUŻĄCE DO PRZEKAZYWANIA INFORMACJI

KONSTRUKTOR POWINIEN DOPASOWAĆ STRUKTURĘ PRZESTRZENNĄ STANOWISKA ROBOCZEGO DO CHARAKTERYSTYKI ANTROPOMETRYCZNEJ OBSŁUGUJĄCYCH JE PRACOWNIKÓW, CELEM ZMNIEJSZENIA ZMĘCZENIA WYNIKAJĄCEGO ZE STATYCZNEGO OBCIĄŻENIA MIĘŚNI.

NA PODSTAWIE POMIARÓW ANTROPOMETRYCZNYCH OSOBNIKÓW DOROSŁYCH POPULACJI LUDZI PRACUJĄCYCH ZDEFINIOWANO WIELKOŚĆ PRZESTRZENI PRACY, DZIELĄC JĄ NA 3 STREFY, KTÓRE WYZNACZAJĄ ZASIĘGI RUCHÓW KOŃCZYN GÓRNYCH, CZY KOŃCZYN DOLNYCH:

- ZASIĘG DOSIĘGOWY MAKSYMALNY - JEST ON OKREŚLONY KOŃCAMI KOŃCZYN GÓRNYCH I DOLNYCH PRZY WYCHYLENIU CIAŁA Z POSTAWY STATYCZNEJ

- DOSIĘGOWY NORMALNY - JEST TO TAKI JAK UPRZEDNIO, JEDNAK BEZ WYCHYLEŃ CIAŁA

MANIPULACYJNY OPTYMALNY - STANOWI CZĘŚĆ ZASIĘGU NORMALNEGO, OBEJMUJE JEDNAK I OKREŚLA POWIERZCHNIĘ I PRZESTRZENIE PRAKTYCZNIE WYKORZYSTYWANE ORAZ NAJLEPSZE Z PUNKTU WIDZENIA ANATOMICZNEGO, KINESTETYCZNEGO, PSYCHOLOGICZNEGO I EKONOMICZNEGO.

WYSOKOŚĆ PŁASZCZYZNY PRACY. ZALEŻY ONA OD WZROSTU CZŁOWIEKA. MOŻLIWIE NAJKORZYSTNIEJSZE WYSOKOŚCI OKREŚLA SIĘ ZALEŻNIE OD TEGO CZY PRACA WYKONYWANA JEST NA STOJĄCO, CZY NA SIEDZĄCO. Z REGUŁY DOBIERA SIĘ TAKĄ WYSOKOŚĆ PŁASZCZYZNY PRACY, ABY PRZY PIONOWYM POŁOŻENIU RAMION PRZEDRAMIONA BYŁY USTAWIONE LEKKO SKOŚNIE KU GÓRZE.

DO PRAC RĘCZNYCH WYKONYWANYCH W POZYCJI STOJĄCEJ NAJWYGODNIEJSZĄ JEST TAKA WYSOKOŚĆ PŁASZCZYZNY PRACY, KTÓRA ZNAJDUJE SIĘ 5 CM PONIŻEJ ŁOKCI.

ABY ZAPEWNIĆ SWOBODĘ RUCHÓW PRZY PRACY W POZYCJI STOJĄCEJ NALEŻY PRZEWIDZIEĆ PEWNĄ PRZESTRZEŃ PRZEZNACZONĄ NA SUROWIEC, NARZĘDZIA POJEMNIKÓW ITD.

JEŻELI PRACA STOJĄCA WYMAGA ZNACZNEGO WYSIŁKU Z ZAANGAŻOWANIEM GÓRNEJ CZĘŚCI TUŁOWIA /PODNOSZENIE CIĘŻKICH NARZĘDZI/ WÓWCZAS STOŁY MUSZĄ BYĆ NIŻSZE. POWINNY BYĆ NATOMIAST NIŻSZE, JEŚLI PRACA WYKONYWANA JEST Z PODPARTYMI ŁOKCIAMI.

DLA PRAC PRECYZYJNYCH WYKONYWANYCH W POZYCJI NAJBARDZIEJ OPTYMALNE WARUNKI OKREŚLONE SĄ WÓWCZAS, KIEDY WYSOKOŚĆ PŁASZCZYZNY PRACY PŁASZCZYZNY PRACY ZOSTANIE OKREŚLONA PRZEZ WZÓR: WYSOKOŚĆ SIEDZĄCEGO X 80

100

PRZY PRACY SIEDZĄCEJ POWINNO BYĆ BARDZO DUŻO MIEJSCA DLA NÓG.

PRZY PRACY SIEDZĄCEJ NAJWYGODNIEJ TRZYMA SIĘ GŁOWĘ POD KĄTEM /MIĘDZY KIERUNKIEM SPOJRZENIA A POZIOMEM/ OD 32 DO 44 STOPNI, A PRZY PRACY STOJĄCEJ OD 23 DO 37 STOPNI. WTEDY WSZYSTKIE URZĄDZENIA I PRZEDMIOTY PRACY NA STANOWISKU ZNAJDUJĄ SIĘ W CENTRALNYM POLU WIDZENIA PRACOWNIKA.

POZYCJE PRZY PRACY. ZASADĄ POWINNO STAĆ SIĘ ZASTĘPOWANIE POZYCJI STOJĄCEJ ORGANIZOWANIU PRACY W POZYCJI SIEDZĄCEJ.

DODATNIE CECHY WYKONYWANIA PRACY W POZYCJI SIEDZĄCEJ:

- ODCIĄŻENIE NÓG

- MOŻLIWOŚCI UNIKANIA NIENATURALNEJ POZYCJI CIAŁA

- ZMNIEJSZENIE ZUŻYCIA ENERGII

- POPRAWA KRĄŻENIA KRWI W KOŃCZYNACH

UJEMNE CECHY PRACY SIEDZĄCEJ:

- ZWIOTCZENIE MIĘŚNI BRZUCHA

- ZAOKRĄGLENIE PLECÓW

- ZABURZENIA W CZYNNOŚCIACH TRAWIENNYCH I ODDECHOWYCH

NAJLEPSZE ROZWIĄZANIE WYDAJE SIĘ TAKIE, KTÓRE DAJE MOŻLIWOŚCI ZMIANY POZYCJI PRZY PRACY W CIĄGU DNIA ROBOCZEGO /POZYCJA STOJĄCO - SIEDZĄCA - OBSŁUGA OBRABIARKI, INTROLIGATORA

ABY PRACA SIEDZĄCA POWODOWAŁA MOŻLIWIE NAJMNIEJSZE OBCIĄŻENIA STATYCZNE, POWINNO BYĆ ODPOWIEDNIO DOPASOWANE SIEDZISKO DO CZŁOWIEKA. O TYM DECYDUJE:

- WYSOKOŚĆ SIEDZISKA

- GŁĘBOKOŚĆ SIEDZISKA

- SZEROKOŚĆ SIEDZISKA

- POCHYLENIE SIEDZISKA

PRAWIDŁOWE OPARCIE DLA PLECÓW

14. WRAŻLIWOŚĆ SŁUCHOWA :, JEST TO CZASOWY PRÓG ANALIZATORA SŁUCHOWEGO. CZASOWY PRÓG JEST TO CZAS TRWANIA BODŹCA AKUSTYCZNEGO NIEZBĘDNEGO DO WYWOŁANIA WRAŻENIA SŁUCHOWEGO, TJ 5 MILISEKUND

15. GŁÓWNE KIERUNKI BADAŃ ERGONOMICZNYCH:

GŁÓWNE KIERUNKI DZIAŁALNOŚCI ERGONOMICZNEJ

GŁÓWNYM ŹRÓDŁEM KRYZYSU I BRAK ZAUFANIA DO ERGONOMII TO NIEZADOWALAJĄCY STAN WDROŻEŃ ROZWIĄZAŃ ERGONOMICZNYCH DO PRAKTYKI PRZEMYSŁOWEJ.

PODSTAWOWYM WARUNKIEM WYJŚCIA Z POWYŻSZEGO IMPASU JEST PEŁNE ROZRÓŻNIENIE MIĘDZY:

- BADANIAMI PODSTAWOWYMI W ERGONOMII (WIELKOŚĆ OBCIĄŻENIA PSYCHICZNEGO PROCESEM PRACY, WIELKOŚĆ OBCIĄŻENIA FIZYCZNEGO, SKUTKI O CHARAKTERZE UCIĄŻLIWOŚCI I SZKODLIWOŚCI POWODOWANYCH CZYNNIKAMI MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY, TEORIA POSTAWY PRZY PRACY, TEORIA PROCESU PRACY)

- BADANIAMI STOSOWANYMI I ZASTOSOWANIAMI W ERGONOMII

Z TYM WIĄŻĄ SIĘ GŁÓWNE KIERUNKI DZIAŁALNOŚCI ERGONOMICZNEJ:

- ERGONOMIA KOREKCYJNA

- ERGONOMIA KONCEPCYJNA

- ERGONOMIA WARUNKÓW PRACY

- ERGONOMIA WYBORU

ERGONOMIA KOREKCYJNA: ANALIZUJE ISTNIEJĄCE ERGONOMICZNE ROZWIĄZANIA WYSTĘPUJĄCE W ORGANIZACJI STANOWISK PRACY Z PUNKTU WIDZENIA ICH DOSTOSOWANIA DO PSYCHOFIZJOLOGICZNYCH MOŻLIWOŚCI PRACOWNIKA ORAZ FORMUŁUJE ZALECENIA MAJĄCE NA CELU POLEPSZENIE WARUNKÓW PRACY, ZMNIEJSZENIE ISTNIEJĄCYCH OBCIĄŻEŃ ORAZ POPRAWĘ WYDAJNOŚCI I JAKOŚCI PRACY

ERGONOMIA KONCEPCYJNA: NIE AKCENTUJE ISTNIEJĄCEGO PODZIAŁU FUNKCJI MIĘDZY CZŁOWIEKIEM, A MASZYNĄ, LECZ POPRZEZ WSZECHSTRONNĄ ANALIZĘ CELU I ZAŁOŻEŃ DANEGO UKŁADU C-M.-S I WEDŁUG OKREŚLONYCH KRYTERIÓW, ZALECA PRZYDZIAŁ JEDNYCH FUNKCJI CZŁOWIEKOWI, A INNYCH MASZYNIE, W TAKIM A NIE INNYM PROJEKTOWANIU ŚRODOWISKA PRACY.BADANIE PROWADZONE W RAMACH ERGONOMII KONCEPCYJNEJ MAJĄ CHARAKTER BADAŃ PODSTAWOWYCH POMIJAJĄCĄ PROCEDURĄ /METODĄ/ BADAWCZĄ JEST W NIEJ EKSPERYMENT.

ERGONOMIA WARUNKÓW PRACY: JEST TO OBSZAR DZIAŁALNOŚCI BADAWCZEJ ZALICZANY DO NURTU TRADYCYJNEGO ERGONOMII WSPÓŁCZESNEJ

W RAMACH ERGONOMII WARUNKÓW PRACY POJAWIŁO SIĘ SZEREG KIERUNKÓW BADAWCZYCH:

- POMIARY I NORMY WYSIŁKU FIZYCZNEGO

- DOSKONALENIE WARUNKÓW MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY

- ERGONOMIA INFORMACYJNA

- ERGONOMICZNE PRZESŁANKI KSZTAŁTOWANIA PRZESTRZENI PRACY

- BADANIA NAD MONOTYPIĄ I MONOTONIĄ PROCESU PRACY

- BADANIE NAD WYPADKOWOŚCIĄ I ZACHOROWALNOŚCIĄ

- BADANIA NIEZAWODNOŚCIOWE W ERGONOMII ITD.

ERGONOMIA WYBORU: JEST TO TEN FRAGMENT BADAŃ ERGONOMICZNYCH, KTÓRE W CORAZ WIĘKSZYM STOPNIU ZAJMUJĄ SIĘ PROBLEMATYKĄ DEFINIOWANIA POZIOMU ERGONOMICZNOŚCI OTACZAJĄCYCH CZŁOWIEKA WYTWORÓW TECHNIKI.

OBOK WYŻEJ WYMIENIONYCH TRADYCYJNYCH KIERUNKÓW WSPÓŁCZESNEJ ERGONOMII W OSTATNICH LATACH POJAWIŁY SIĘ NOWE, TAKIE JAK:

- ERGONOMIA BRANŻOWE NP. TRANSPORTU, ROLNICTWA I LEŚNICTWA

- ERGONOMIA HEURYSTYCZNA

- ERGONOMICZNE PROBLEMY OSÓB STARSZYCH

- ERGONOMIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH

- NORMALIZACJA ERGONOMICZNA, ERGONOMICZNE PROBLEMY ZARZĄDZANIA JAKOŚCIĄ WARUNKÓW PRACY

- EDUKACJA ERGONOMICZNA

W RAMACH TZW. WSPÓŁCZESNYCH TRENDÓW ERGONOMII MOŻNA WYRÓŻNIĆ CZTERY NASTĘPUJĄCE NURTY:

- HUMANISTYCZNY - ANTROPOCENTRYCZNY

- CYBERNETYCZNY - MATEMATYCZNY

- TECHNICZNO - EKONOMICZNY / TECHNOCENTRYCZNY

SYSTEMOWY /ORGANIZATORSKI / TZW. MAKROERGONOMII

16. STREFY PŁASZCZYZNY PRACY, KTÓRE WYZNACZAJĄ ZASIĘGI RUCHU KOŃCZYN GÓRNYCH I DOLNYCH

KONSTRUKTOR POWINIEN DOPASOWAĆ STRUKTURĘ PRZESTRZENNĄ STANOWISKA ROBOCZEGO DO CHARAKTERYSTYKI ANTROPOMETRYCZNEJ OBSŁUGUJĄCYCH JE PRACOWNIKÓW, CELEM ZMNIEJSZENIA ZMĘCZENIA WYNIKAJĄCEGO ZE STATYCZNEGO OBCIĄŻENIA MIĘŚNI. NA PODSTAWIE POMIARÓW ANTROPOMETRYCZNYCH OSOBNIKÓW DOROSŁYCH POPULACJI LUDZI PRACUJĄCYCH ZDEFINIOWANO WIELKOŚĆ PRZESTRZENI PRACY, DZIELĄC JĄ NA 3 STREFY, KTÓRE WYZNACZAJĄ ZASIĘGI RUCHÓW KOŃCZYN GÓRNYCH, CZY KOŃCZYN DOLNYCH:

A - ZASIĘG DOSIĘGOWY MAKSYMALNY - JEST ON OKREŚLONY KOŃCAMI KOŃCZYN GÓRNYCH I DOLNYCH PRZY WYCHYLENIU CIAŁA Z POSTAWY STATYCZNEJ

B - DOSIĘGOWY NORMALNY - JEST TO TAKI JAK UPRZEDNIO, JEDNAK BEZ WYCHYLEŃ CIAŁA

C- MANIPULACYJNY OPTYMALNY - STANOWI CZĘŚĆ ZASIĘGU NORMALNEGO, OBEJMUJE JEDNAK I OKREŚLA POWIERZCHNIĘ I PRZESTRZENIE PRAKTYCZNIE WYKORZYSTYWANE ORAZ NAJLEPSZE Z PUNKTU WIDZENIA ANATOMICZNEGO, KINESTETYCZNEGO, PSYCHOLOGICZNEGO I EKONOMICZNEGO

17. PROBLEMATYKA METODOLOGII BADAŃ ERGONOMICZNYCH

KILKA TECHNIK BADAWCZYCH TWORZY METODĘ, KILKA METOD TWORZY METODYKĘ, KILKA METODYK TWORZY METODOLOGIĘ

SCHEMAT METODY NAUKOWEJ

METODOLOGIA NAUKI ERGONOMII TO ZBIÓR METODYK, METOD I TECHNIK BADAWCZYCH TWORZONYCH NA DRODZE METODY NAUKOWEJ W OPARCIU O SYNTEZĘ METODYK, METOD I TECHNIK BADAWCZYCH, KTÓRYMI POSŁUGUJĄ SIĘ POSZCZEGÓLNE DYSCYPLINY NAUKOWE, Z KTÓRYCH OKREŚLONE FRAGMENTY LUB ONE CAŁE WCHODZĄ W SKŁAD NAUKI ERGONOMII, A ODNOSZĄ SIĘ DO ZDEFINIOWANEGO PRZEDMIOTU BADAŃ W JEDNOZNACZNIE SPRECYZOWANYM ICH ZAKRESIE.

W KAŻDEJ METODZIE NAUKOWEJ WYSTĘPUJE JEDNA LUB KILKA A NAWET KILKANAŚCIE CYKLI, PRZY CZYM KAŻDY SKŁADA SIĘ Z TRZECH W/W FAZ.

GŁÓWNE KIERUNKI DZIAŁALNOŚCI ERGONOMICZNEJ

GŁÓWNYM ŹRÓDŁEM KRYZYSU I BRAK ZAUFANIA DO ERGONOMII TO NIEZADOWALAJĄCY STAN WDROŻEŃ ROZWIĄZAŃ ERGONOMICZNYCH DO PRAKTYKI PRZEMYSŁOWEJ.

PODSTAWOWYM WARUNKIEM WYJŚCIA Z POWYŻSZEGO IMPASU JEST PEŁNE ROZRÓŻNIENIE MIĘDZY:

- BADANIAMI PODSTAWOWYMI W ERGONOMII

-BADANIAMI STOSOWANYMI I ZASTOSOWANIAMI W ERGONOMII

Z TYM WIĄŻĄ SIĘ GŁÓWNE KIERUNKI DZIAŁALNOŚCI ERGONOMICZNEJ:

- ERGONOMIA KOREKCYJNA

- ERGONOMIA KONCEPCYJNA

- ERGONOMIA WARUNKÓW PRACY

ERGONOMIA WYBORU

18. NAUKA - DZIEDZINA WIEDZY ERGONOMIA, ZAKRES ERGONOMII, PRZEDMIOT ERGONOMII

ERGONOMIA JAKO NAUKA.

ERGONOMIA JAKO NAUKA KOMPLEKSOWA TZN. TAKA, KTÓRA UPRAWIA ZARÓWNO BADANIA TEORETYCZNE, JAKĄ PEŁNIĄ APLIKACJĘ ICH DO PRAKTYKI.

ERGONOMIA JAKO NAUKA EMPIRYCZNA WIĄŻE TEORIĘ Z PRAKTYKĄ I TO W SPOSÓB KLASYCZNY /W ASPEKCIE METODOLOGICZNYM/ METODAMI NAUKOWYMI I NOWOCZESNYMI.

ERGONOMIA W ZNACZENIU NAUKI STOSOWANEJ.

ERGONOMIA, CZYLI NAUKA O PRACY OPARTEJ NA PRAWACH ZACZERPNIĘTYCH Z NAUKI PRZYRODY. NAUKA O UŻYWANIU CZŁOWIEKOWI OD STWÓRCY SIŁ I ZDOLNOŚCI

DEFINICJA NAUKI ERGONOMII - KOMPLEKSOWA NAUKA EMPIRYCZNA WYRASTAJĄCA ZA SPOŁECZNEJ PRAKTYKI, UKIERUNKOWANA ZA WIELOASPEKTOWE POZNANIE UKŁADU „CZŁOWIEK - MASZYNA - ŚRODOWISKO” /C - M - S/, MALEJĄCA SWÓJ OKREŚLONY CEL I ZADANIA, BUDUJĄCA WŁASNĄ TEORIĘ I POSŁUGUJĄCA SIĘ METODĄ NAUKOWĄ. W OPARCIU O POWYŻSZE WYPRACOWUJE ONA OGÓLNE WIELOASPEKTOWE TWIERDZENIA DYREKTYWNE SŁUŻĄCE PRAKTYCZNEMU URZECZYWISTNIENIU OBUSTRONNEGO DOSTOSOWANIA CZŁONÓW UKŁADU „C - M - S” W CELU ZAPEWNIENIA MU OPTYMALNYCH WARUNKÓW FUNKCJONOWANIA.

PRZEDMIOT NAUKI ERGONOMII STANOWI CAŁOKSZTAŁT ZWIĄZKÓW STRUKTURALNYCH I FUNKCJONALNYCH ORAZ PRZYCZYNOWO - SKUTKOWYCH ZACHODZĄCYCH W UKŁADZIE „C - M - S”.

ZAKRES DZIAŁANIA ERGONOMII, WĄSKO ROZUMIANEJ TO UKŁAD SYSTEM „C - M - S” NASTĘPNIE ROZSZERZONEGO UKŁADU - SYSTEM „CZŁOWIEK - PRACA... A W KOŃCU NA UKŁAD - SYSTEM CZŁOWIEK - TECHNIKA

19. PODAJ I OMÓW OPTYMALNE WYMIARY STOŁÓW ROBOCZYCH I KRZESEŁ

WYMAGANE PARAMETRY ERGONOMICZNE KRZESEŁ I STOŁÓW.

KRZESŁO:

- WYSOKOŚĆ SIEDZISKA 420-440 MM /KRZESŁO STAŁE/

- WYSOKOŚĆ SIEDZISKA 320-500 MM /KRZESŁO OBROTOWE/

OPTYMALNE ERGONOMICZNE ROZWIĄZANIE KONSTRUKCYJNE KRZESŁO:

- NASTAWNE

- ZAOPATRZENIE W SPRĘŻYNUJĄCE, RÓWNIEŻ NASTAWCZE OPARCIA WSPIERAJĄCE CIAŁO W OKOLICY KRZYŻOWEJ

- O KĄCIE ODCHYLENIA SIEDZISKA OD POZIOMU /POPRZEDNIA KRAWĘDŹ SIEDZISKA POWINNA BYĆ POŁOŻONA O 3-5 STOPNI WYŻEJ OD TYLNEJ KRAWĘDZI/

- GŁĘBOKOŚĆ SIEDZISKA 350-400 MM

- SZEROKOŚĆ SIEDZISKA 380-400 MM

STÓŁ ROBOCZY:

STOŁY ROBOCZE, POWINNY BYĆ DOSTOSOWANE DO CHARAKTERU PRACY:

- PRZY DŁUGOTRWAŁYM ZNACZNYM WYSIŁKU FIZYCZNYM ZALECANE SĄ STOŁY NIŻSZE

- PRZY NIEZNACZNYM WYSIŁKU STOŁY WYŻSZE

STÓŁ ROBOCZY POWINIEN BYĆ TAK SKONSTRUOWANY, ŻEBY UMOŻLIWIAŁ WYKONANIE PRACY W TAKIEJ POZYCJI, W KTÓREJ ŁOKCIE ZNAJDUJĄ SIĘ OK. 1-2 CM NAD PŁASZCZYZNĄ STOŁU.

WYMIARY STOŁU ROBOCZEGO:

- WYSOKOŚĆ DO PRACY BIUROWEJ 720-740 MM

- WYSOKOŚĆ STOLIKA POD MASZYNĘ DO PISANIA I POD KLAWIATURĘ KOMPUTERA - 630 MM

- WYSOKOŚĆ STOŁU DO PRACY STOJĄCEJ

800 MM DLA KOBIET

1050 MM DLA MĘŻCZYZN

20. GRUPY METOD POMIARY WYDATKU ENERGETYCZNEGO . DWA PRZYKŁADY METOD Z KAŻDEJ GRUPY.

PROCES KURCZENIA I ROZKURCZANIA SIĘ MIĘŚNI WYMAGA DOSTARCZANIA DO NICH DOPŁYWU ENERGII. ŹRÓDŁEM TEJ ENERGII JEST PROCES PRZEMIANY MATERII W ORGANIZMIE OPERATORA /METABOLIZM - PROCES PRZEMIANY ENERGII CHEMICZNEJ ZAWARTEJ W OKREŚLONYCH SUBSTANCJACH W ENERGIĘ MECHANICZNĄ/. ZATEM ORGANIZM CZŁOWIEKA TO PRZYSŁOWIOWA DUŻA FABRYKA CHEMICZNA.

PROJEKTANTA POWINNY INTERESOWAĆ ILOŚĆ ENERGII ZUŻYWANEJ PRZEZ OPERATORA, CZYLI ILOŚĆ ENERGII ZUŻYTEJ DO PRACY JEGO MIĘŚNI, KTÓRYMI WYKONUJE OKREŚLONE RUCHY ZWIĄZANE Z OBSŁUGĄ MASZYNY /TO JEST WYDATEK ENERGETYCZNY/.

ILOŚĆ TEJ ENERGII DOTYCZY DWÓCH ZASADNICZYCH FAZ FUNKCJONOWANIA CZŁOWIEKA:

- PRACY ZAWODOWEJ I ODNOSZONA JEST DO 8H DNIA PRACY

- CZASU WOLNEGO

CO WPŁYWA NA WIELKOŚĆ WYDATKU ENERGETYCZNEGO?

- RUCH PŁEĆ WAGA CZŁOWIEKA URODZONEGO

BADANIA WYDATKU ENERGETYCZNEGO DOPROWADZIŁY DO:

- SKRYSTALIZOWANIA SIĘ POGLĄDÓW, CO DO WARTOŚCI ŚREDNICH DOPUSZCZALNYCH, TZW. GRANIC OBCIĄŻENIA TRWAŁEGO

- WARTOŚCI MAKSYMALNYCH

WEDŁUG LEHMANNA NA PROCES WEGATYWNY /PRZEMIANA PODSTAWOWA/ DOROSŁY MĘŻCZYZNA ZUŻYWA 1,1 - 1,2 KCAL /NA MINUTĘ, NA DOBĘ DAJE TO 1600 - 1800 KCAL.

NA PRZEMIANY CZASU WOLNEGO 450 - 550 KCAL NA DOBĘ. ZATEM ŚREDNIE DOBOWE ZUŻYCIE ENERGETYCZNE DOROSŁEGO CZŁOWIEKA MĘŻCZYZNY WYNOSI ŁĄCZNIE 2050 - 2300 KCAL.

DO TEGO „DODAWANE' SĄ RÓŻNEGO RODZAJU WYDATKU ENERGETYCZNEGO ZWIĄZANE Z PRACĄ A UZALEŻNIONE OD JEGO CHARAKTERU I NASILENIA:

- DLA MĘŻCZYZNY GRANICĄ TRWAŁEGO OBCIĄŻENIA PRACĄ W CIĄGU 8H ZMIANY ROBOCZEJ POWINNO WYNOSIĆ 2000 KCAL.

- MAKSYMALNE OBCIĄŻENIE PRACĄ FIZYCZNĄ W CIĄGU 8H - 2500 KCAL NA DOBĘ

ŁĄCZNY MAKSYMALNY WYDATEK ENERGETYCZNY - 4300 - 4800 KCAL.

Z NORMATYW DZIENNEGO WYDATKU ENERGETYCZNEGO WYNIKA:

- NORMATYW GODZINNY 250KCAL

- NORMATYW MINUTOWY 4,17 KCAL

ISTNIEJĄ DWIE GRUPY METOD POMIARU WYDATKU ENERGETYCZNEGO:

- METODY BEZPOŚREDNIE POMIARU WYDATKU ENERGETYCZNEGO

METODY POŚREDNIE POMIARU WYDATKU ENERGETYCZNEGO

DO METOD BEZPOŚREDNICH POMIARU WYDATKU ENERGETYCZNEGO NALEŻY ZALICZYĆ M.IN.:

- METODĘ SPIROMETRYCZNĄ

- TEST HARWARDZKI

NATOMIAST DO METOD POŚREDNICH POMIARU WYDATKU ENERGETYCZNEGO NALEŻY ZALICZYĆ M.IN.:

- SZACUNKOWO - TABELARYCZNA METODA LEHMANNA

METODA CIĄGŁEJ LUB MIGAWKOWEJ FOTOGRAFII DNIA PRACY

21. ERGONOMICZNE CZYNNIKI ORGANIZACJI STANOWISKA PRACY

ORGANIZACJE PRODUKCJI I STANOWISKA ROBOCZEGO.

STANOWISKA ROBOCZE CHARAKTERYZUJĄ SIĘ NASTĘPUJĄCYMI CECHAMI:

- PRZEDMIOTEM PRACY

- OBSADĄ

- WARUNKAMI PRACY

ERGONOMICZNE ZAPROJEKTOWANIE I REALIZOWANIE STANOWISKA ROBOCZEGO SPROWADZA SIĘ DO:

- WŁAŚCIWEGO ROZPLANOWANIA PRZEDMIOTU I NARZĘDZI NA STANOWISKU PRACY

- OPTYMALNYCH WARUNKÓW PRACY

- OPTYMALNEJ ORGANIZACJI PRACY

PRAWIDŁOWE UKSZTAŁTOWANE STANOWISKA PRACY ZALEŻY OD TAKICH CZYNNIKÓW JAK:

- CZYNNIKI TECHNOLOGICZNE

- CZYNNIKI PRODUKCJI

- CZYNNIKI ERGONOMICZNE

WSZYSTKIE TE TRZY GRUPY CZYNNIKÓW SĄ WZAJEMNIE POWIĄZANE I PRZEWAŻNIE ZMIANY JEDNEGO Z NICH POCIĄGA ZA SOBĄ ZMIANĘ POZOSTAŁYCH.

W GRUPIE CZYNNIKÓW ERGONOMICZNYCH NALEŻY WYMIENIĆ:

- STRUKTURĘ PRZESTRZENNĄ STANOWISKA PRACY

- WYSOKOŚĆ PŁASZCZYZNY PRACY

- POZYCJĘ PRZY PRACY

- URZĄDZENIA INFORMACYJNE I STEROWNICZE NA STANOWISKU PRACY

- ROZMIESZCZENIE ŚRODKÓW I PRZEDMIOTÓW PRACY

- CZYNNIKI MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY

22. CHARAKTER BADAŃ ERGONOMICZNYCH. JAKA JEST STRUKTURA NAUKI ERGONOMII?

STRUKTURA NAUKI ERGONOMII - JEST ONA ZDETERMINOWANA SPECYFIKĄ UKŁADU „C - M - S”, KTÓREGO FUNKCJONOWANIEM ZAJMUJE SIĘ ZADANIAMI, JAKIE SOBIE WYZNACZA. W UKŁADZIE TYM WYSTĘPUJE WIEDZA Z DWÓCH GRUP DYSCYPLIN SKŁADOWYCH /TWORZĄCYCH/ ERGONOMIĘ.

W GRUPIE A ZNAJDUJĄ SIĘ FRAGMENTY WIEDZY LUB CAŁE DYSCYPLINY WIEDZY O CHARAKTERZE ANTROPOCENTRYCZNYM ODNOSZĄCE SIĘ DO CZŁOWIEKA.

NATOMIAST W GRUPIE B FRAGMENTY WIEDZY LUB CAŁE DYSCYPLINY O CHARAKTERZE TECHNOCENTRYCZNYM ODNOSZĄ SIĘ DO TECHNIKI I ORGANIZACJI NAUK PRZYRODNICZYCH CZY EKONOMICZNYCH.

ZATEM W GRUPIE A ZNAJDUJĄ SIĘ WIEDZA POCHODZĄCA Z TAKICH MONODYSCYPLIN, JAK:

- PRAKSEOLOGIE FIZJOLOGIA PRACY PSYCHOLOGIA PRACY SOCJOLOGIA PRACY ANTROPOLOGIA BIOMECHANIKA MEDYCYNA PRACY PRAWO PRACY OCHRONA PRACY

A W GRUPIE B:

- INŻYNIERIA POSZCZEGÓLNYCH SPECJALNOŚCI JAK NP. TRANSPORTU, BUDOWNICTWA, ITP.

- TECHNOLOGIA

- URBANISTYKA I ESTETYKA

- CYBERNETYKA I INFORMATYKA

- FIZYKA, MATEMATYKA, CHEMIA

- TOKSYKOLOGIA

- ORGANIZACJA

- HIGIENA PRACY

- EPIDEMIOLOGIA

- ELEMENTY ZARZĄDZANIA

CAŁA, WIĘC STRUKTURA ERGONOMII JEST UKŁADEM KOMPLEMENTARNYM. PYTAJĄC O RANGĘ I ROLĘ WIEDZY /POSZCZEGÓLNYCH DYSCYPLIN LUB WIEDZĘ CAŁYCH DYSCYPLIN/ W SYSTEMIE NAUKI ERGONOMII NALEŻY STWIERDZIĆ, ŻE WIEDZA Z POSZCZEGÓLNYCH DYSCYPLIN, CZY WIEDZA CAŁYCH DYSCYPLIN SĄ RÓWNORZĘDNYMI PARTNERAMI O JEDNAKOWYM ZNACZENIU DLA NAUKI

GŁÓWNE KIERUNKI DZIAŁALNOŚCI ERGONOMICZNEJ

GŁÓWNYM ŹRÓDŁEM KRYZYSU I BRAK ZAUFANIA DO ERGONOMII TO NIEZADOWALAJĄCY STAN WDROŻEŃ ROZWIĄZAŃ ERGONOMICZNYCH DO PRAKTYKI PRZEMYSŁOWEJ.

PODSTAWOWYM WARUNKIEM WYJŚCIA Z POWYŻSZEGO IMPASU JEST PEŁNE ROZRÓŻNIENIE MIĘDZY:

- BADANIAMI PODSTAWOWYMI W ERGONOMII

- BADANIAMI STOSOWANYMI I ZASTOSOWANIAMI W ERGONOMII

Z TYM WIĄŻĄ SIĘ GŁÓWNE KIERUNKI DZIAŁALNOŚCI ERGONOMICZNEJ:

- ERGONOMIA KOREKCYJNA

- ERGONOMIA KONCEPCYJNA

- ERGONOMIA WARUNKÓW PRACY

- ERGONOMIA WYBORU

ERGONOMIA KOREKCYJNA: ANALIZUJE ISTNIEJĄCE ERGONOMICZNE ROZWIĄZANIA WYSTĘPUJĄCE W ORGANIZACJI STANOWISK PRACY Z PUNKTU WIDZENIA ICH DOSTOSOWANIA DO PSYCHOFIZJOLOGICZNYCH MOŻLIWOŚCI PRACOWNIKA ORAZ FORMUŁUJE ZALECENIA MAJĄCE NA CELU POLEPSZENIE WARUNKÓW PRACY, ZMNIEJSZENIE ISTNIEJĄCYCH OBCIĄŻEŃ ORAZ POPRAWĘ WYDAJNOŚCI I JAKOŚCI PRACY.

ERGONOMIA KONCEPCYJNA: NIE AKCENTUJE ISTNIEJĄCEGO PODZIAŁU FUNKCJI MIĘDZY CZŁOWIEKIEM, A MASZYNĄ, LECZ POPRZEZ WSZECHSTRONNĄ ANALIZĘ CELU I ZAŁOŻEŃ DANEGO UKŁADU C-M.-S I WEDŁUG OKREŚLONYCH KRYTERIÓW, ZALECA PRZYDZIAŁ JEDNYCH FUNKCJI CZŁOWIEKOWI, A INNYCH MASZYNIE, W TAKIM A NIE INNYM PROJEKTOWANIU ŚRODOWISKA PRACY.

BADANIE PROWADZONE W RAMACH ERGONOMII KONCEPCYJNEJ MAJĄ CHARAKTER BADAŃ PODSTAWOWYCH POMIJAJĄCĄ PROCEDURĄ /METODĄ/ BADAWCZĄ JEST W NIEJ EKSPERYMENT.

ERGONOMIA WARUNKÓW PRACY: JEST TO OBSZAR DZIAŁALNOŚCI BADAWCZEJ ZALICZANY DO NURTU TRADYCYJNEGO ERGONOMII WSPÓŁCZESNEJ

W RAMACH ERGONOMII WARUNKÓW PRACY POJAWIŁO SIĘ SZEREG KIERUNKÓW BADAWCZYCH:

- POMIARY I NORMY WYSIŁKU FIZYCZNEGO

- DOSKONALENIE WARUNKÓW MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY

- ERGONOMIA INFORMACYJNA

- ERGONOMICZNE PRZESŁANKI KSZTAŁTOWANIA PRZESTRZENI PRACY

- BADANIA NAD MONOTYPIĄ I MONOTONIĄ PROCESU PRACY

- BADANIE NAD WYPADKOWOŚCIĄ I ZACHOROWALNOŚCIĄ

- BADANIA NIEZAWODNOŚCIOWE W ERGONOMII ITD.

ERGONOMIA WYBORU: JEST TO TEN FRAGMENT BADAŃ ERGONOMICZNYCH, KTÓRE W CORAZ WIĘKSZYM STOPNIU ZAJMUJĄ SIĘ PROBLEMATYKĄ DEFINIOWANIA POZIOMU ERGONOMICZNOŚCI OTACZAJĄCYCH CZŁOWIEKA WYTWORÓW TECHNIKI

23. NORMATYWNE WYMAGANIA W KONSTRUKCJI SIEDZISK I PŁASZCZYZN PRACY / STOŁY

WYMAGANE PARAMETRY ERGONOMICZNE KRZESEŁ I STOŁÓW.

KRZESŁO:

- WYSOKOŚĆ SIEDZISKA 420-440 MM /KRZESŁO STAŁE/

- WYSOKOŚĆ SIEDZISKA 320-500 MM /KRZESŁO OBROTOWE/

OPTYMALNE ERGONOMICZNE ROZWIĄZANIE KONSTRUKCYJNE KRZESŁO:

- NASTAWNE

- ZAOPATRZENIE W SPRĘŻYNUJĄCE, RÓWNIEŻ NASTAWCZE OPARCIA WSPIERAJĄCE CIAŁO W OKOLICY KRZYŻOWEJ

- O KĄCIE ODCHYLENIA SIEDZISKA OD POZIOMU /POPRZEDNIA KRAWĘDŹ SIEDZISKA POWINNA BYĆ POŁOŻONA O 3-5 STOPNI WYŻEJ OD TYLNEJ KRAWĘDZI/

- GŁĘBOKOŚĆ SIEDZISKA 350-400 MM

- SZEROKOŚĆ SIEDZISKA 380-400 MM

STÓŁ ROBOCZY:

STOŁY ROBOCZE, POWINNY BYĆ DOSTOSOWANE DO CHARAKTERU PRACY:

- PRZY DŁUGOTRWAŁYM ZNACZNYM WYSIŁKU FIZYCZNYM ZALECANE SĄ STOŁY NIŻSZE

- PRZY NIEZNACZNYM WYSIŁKU STOŁY WYŻSZE

STÓŁ ROBOCZY POWINIEN BYĆ TAK SKONSTRUOWANY, ŻEBY UMOŻLIWIAŁ WYKONANIE PRACY W TAKIEJ POZYCJI, W KTÓREJ ŁOKCIE ZNAJDUJĄ SIĘ OK. 1-2 CM NAD PŁASZCZYZNĄ STOŁU.

WYMIARY STOŁU ROBOCZEGO:

- WYSOKOŚĆ DO PRACY BIUROWEJ 720-740 MM

- WYSOKOŚĆ STOLIKA POD MASZYNĘ DO PISANIA I POD KLAWIATURĘ KOMPUTERA - 630 MM

- WYSOKOŚĆ STOŁU DO PRACY STOJĄCEJ

-- 800 MM DLA KOBIET

-- 1050 MM DLA MĘŻCZYZN

24. OPTYMALNE ERGONOMICZNE WYMIARY KRZESŁA BIUROWEGO

KRZESŁO:

- WYSOKOŚĆ SIEDZISKA 420-440 MM /KRZESŁO STAŁE/

- WYSOKOŚĆ SIEDZISKA 320-500 MM /KRZESŁO OBROTOWE/

OPTYMALNE ERGONOMICZNE ROZWIĄZANIE KONSTRUKCYJNE KRZESŁO:

- NASTAWNE

- ZAOPATRZENIE W SPRĘŻYNUJĄCE, RÓWNIEŻ NASTAWCZE OPARCIA WSPIERAJĄCE CIAŁO W OKOLICY KRZYŻOWEJ

- O KĄCIE ODCHYLENIA SIEDZISKA OD POZIOMU /POPRZEDNIA KRAWĘDŹ SIEDZISKA POWINNA BYĆ POŁOŻONA O 3-5 STOPNI WYŻEJ OD TYLNEJ KRAWĘDZI/

- GŁĘBOKOŚĆ SIEDZISKA 350-400 MM

- SZEROKOŚĆ SIEDZISKA 380-400 MM

25. ZASADY GRUPOWANIA URZĄDZEŃ SYGNALIZACYJNYCH I STEROWNICZYCH

URZĄDZENIA SYGNALIZACYJNE /INFORMACYJNE I STERUJĄCE/

WSZYSTKIE TE URZĄDZENIA POWINNY BYĆ UMIESZCZONE W GRANICACH CENTRALNEGO POLA WIDZENIA.

ZASADY GRUPOWANIA URZĄDZEŃ INFORMACYJNYCH I STEROWNICZYCH:

A - ZASADA FUNKCJONALNOŚCI - NAKAZUJĄCA UMIESZCZENIE BLISKO SIEBIE ŚRODKÓW PEŁNIĄCYCH TĄ SAMĄ FUNKCJĘ.

B - ZASADA WAŻNOŚCI - NAKAZUJĄCA UMIESZCZENIE NAJWAŻNIEJSZYCH ELEMENTÓW SYGNALIZACYJNYCH I STEROWNICZYCH W MIEJSCACH NAJDOGODNIEJSZYCH DO OBSERWACJI I OBSŁUGI.

C - ZASADA OPTYMALIZACJI KOKALIZACJI - NAKAZUJĄCA UMIESZCZENIE ELEMENTÓW SYGNALIZACYJNYCH I URZĄDZEŃ STEROWNICZYCH W POŁOŻENIU NAJBARDZIEJ DLA NICH ODPOWIEDNICH

D - ZASADA KOLEJNOŚCI UŻYTKOWANIA - NAKAZUJĄCA UMIESZCZENIE ELEMENTÓW INFORMACYJNYCH I URZĄDZEŃ STEROWNICZYCH WEDŁUG NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCYCH KOLEJNOŚCI POSŁUGIWANIA SIĘ NIMI.

E - ZASADA CZĘSTOTLIWOŚCI UŻYTKOWANIA- NAKAZUJĄCA UMIESZCZENIE NAJCZĘŚCIEJ UŻYWANYCH ELEMENTÓW INFORMACYJNYCH I URZĄDZEŃ W NAJDOGODNIEJSZYCH MIEJSCACH

RODZAJE SYGNALIZACJI: RODZAJE URZĄDZEŃ STEROWNICZYCH TO:

PRZYCISK WŁĄCZAJĄCY

PRZEŁĄCZNIKI

• SŁUCHOWA POKRĘTŁA REGULACYJNE

• WZROKOWA DŹWIGNIE, UCHWYTY, PEDAŁY,

• DOTYKOWA KÓŁKA

• WĘCHOWA

26. CHEMICZNE CZYNNIKI MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY

NIEORGANICZNE I ORGANICZNE ZWIĄZKI CHEMICZNE, BENZEN I JEGO POCHODNE, GAZY, PARY, ZWIĄZKI TOKSYCZNE

27. FIZYCZNE CZYNNIKI MATERIALNEGO ŚRODOWISKA PRACY

HAŁAS, DRGANIA, OŚWIETLENIE, MIKROKLIMAT, ZAPYLENIE, TOKSYCZNOŚĆ, PROMIENIOWANIE JONIZUJĄCE, ELEKTROMAGNETYCZNE

29. TRÓJSTOPNIOWA SKALA OCENY STOSOWANA W REALIZACJI ARKUSZA OCENY ERGONOMICZNEJ

ERGONOMICZNA OCENA MASZYN I URZĄDZEŃ POWINNA BYĆ INTEGRALNĄ CZĘŚCIĄ OGÓLNEJ OCENY ICH POZIOMU TECHNICZNEGO. DOKONYWANA JEST ONA MIĘDZY INNYMI Z WYKORZYSTANIEM ODPOWIEDNICH ARKUSZY.

WYNIKI OBSERWACJI ZAPISANE W ARKUSZACH TAKIEJ OCENY MOGĄ BYĆ WYKORZYSTANE DO:

- WPROWADZENIA ZMIAN W KONSTRUKCJI MASZYN I URZĄDZEŃ, JEŻELI PRZEDMIOTEM OCENY SĄ PROTOTYPY

- SPRAWDZENIA ZGODNOŚCI KONSTRUKCJI MASZYN I URZĄDZEŃ Z WYMAGANIAMI ZAWARTYMI W PRZEPISACH O BEZPIECZEŃSTWIE I WARUNKACH PRACY

1. ZBIÓR CECH ERGONOMICZNYCH

1. GRUPA CECH ERGONOMICZNYCH

1.1.1. PODGRUPA CECH ERGONOMICZNYCH

1.1.1.1. CECHA ERGONOMICZNA

ARKUSZ OCENY SKŁADA SIĘ Z 3 CZĘŚCI:

- W PIERWSZEJ CZĘŚCI ZAWARTE SĄ OGÓLNE DANE DOTYCZĄCE MASZYNY, DATY OCENY, NAZWISK I STANOWISK OSÓB OCENIAJĄCYCH

- CZĘŚĆ DRUGA OBEJMUJE ZESTAW PYTAŃ DOTYCZĄCYCH CECH ERGONOMICZNYCH PRZEDMIOTU OCENY (PRACUJĄCEGO PRZY MASZYNIE CZŁOWIEKA I MASZYNY) ORAZ ŚRODOWISKA PRACY

- W CZĘŚCI TRZECIEJ PREZENTOWANE SĄ ZALECENIA KOŃCOWE OPRACOWYWANE NA PODSTAWIE WNIOSKÓW POCHODZĄCYCH Z CZYNNIKÓW DIAGNOZY I ANALIZY WYKONYWANYCH Z UŻYCIEM ARKUSZA

W CELU ZAPEWNIENIA OBIEKTYWNOŚCI WYNIKÓW OCENĘ PRZEPROWADZA SIĘ NAJCZĘŚCIEJ ZESPÓŁ SPECJALISTÓW. ZESPÓŁ TEN ZBIERA ODPOWIEDZI NA PYTANIA DOTYCZĄCE POSZCZEGÓLNYCH CECH ERGONOMICZNYCH. REALIZUJE SIĘ TO NASTĘPUJĄCYMI TRZEMA GRUPAMI METOD I TECHNIKI BADAWCZYCH:

GRUPA PIERWSZA:

- ANALIZA DOKUMENTACJI PROJEKTOWEJ I TECHNICZNO - RUCHOWEJ MASZYNY

- ANALIZA INSTRUKCJI PROWADZENIA PROCESÓW TECHNOLOGICZNYCH W ANALIZOWANYM SYSTEMIE

GRUPA DRUGA:

- WYWIADY Z DOZOREM TECHNICZNYM I OBSŁUGĄ MASZYN I URZĄDZEŃ ORAZ STANOWISK PRACY

- OGLĄD MASZYN I URZĄDZEŃ ORAZ STANOWISK PRACY

- OBSERWACJE CIĄGŁE I MIGAWKOWE PROCESU PRACY PROWADZONEGO NA ANALIZOWANYCH STANOWISKACH PRACY MASZYN I URZĄDZEŃ

GRUPA TRZECIA:

- POMIARY I BADANIA

ODPOWIEDZI NA PYTANIA DOTYCZĄCE POSZCZEGÓLNYCH CECH ERGONOMICZNYCH SĄ OCENIANE W SKALI TRZYSTOPNIOWEJ:

- WŁAŚCIWE /1.0/

- Z ZASTRZEŻENIEM /...0,5.../

- NIEWŁAŚCIWE /...0,0.../

OCENĘ „WŁAŚCIWE” OTRZYMUJE BADANA CECHA ERGONOMICZNA MASZYNY WÓWCZAS, GDY JEJ WARTOŚĆ POCHODZĄCA Z WERYFIKACJI MIEŚCI SIĘ W GRANICACH WYMAGAŃ OPTYMALNYCH LUB NIE PRZEKRACZA WYMAGAŃ DOPUSZCZALNYCH ZAKREŚLONYCH STOSOWANYMI NORMAMI I PRZEPISAMI.

OCENĘ „Z ZASTRZEŻENIEM” OTRZYMUJE CECHA ERGONOMICZNA WÓWCZAS, GDY JEJ WARTOŚĆ POCHODZĄCA Z WERYFIKACJI ZNAJDUJE SIĘ W GRANICACH DOPUSZCZALNYCH. DOPUSZCZA SIĘ NAWET NIEWIELKIE ICH PRZEKROCZENIE, LECZ TYLKO W FAZIE DOKUMENTACJI, CZY PROTOTYPU, KIEDY ISTNIEJE MOŻLIWOŚĆ ŁATWEGO POPRAWIENIA ISTNIEJĄCEGO STANU RZECZY.

OCENĘ „NIEWŁAŚCIWE” STOSUJE SIĘ W TYCH PRZYPADKACH, GDY WYSTĘPUJE WYRAŹNIE PRZEKROCZENIE NORM, OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW LUB ZALECEŃ I STANOWI TO ZAGROŻENIE ZDROWIA I ŻYCIA PRACOWNIKA.

31. CECHY ERGONOMICZNEJ PODGRUPY „ZABEZPIECZENIE PRZED POPARZENIAMI” ARKUSZA OCENY ERGONOMICZNEJ

ZABEZPIECZENIE PRZED POPARZENIEM

- CZY JEST ZASTOSOWANA OCHRONA PRZED POPARZENIEM ( CZYNNIKI GROŻĄCE POPARZENIEM) POPRZEZ USUNIĘCIE CZŁOWIEKA ZE STREFY WPŁYWU TYCH ZAGROŻEŃ?

- CZY CZŁOWIEK JEST ODIZOLOWANY OD TYCH ZAGROŻEŃ PRZEZ STOSOWANIE TECHNICZNYCH ŚRODKÓW OCHRONY (OSŁONY, HERMETYZACJA) LUB OSŁON OSOBISTYCH?

32. „ ZABEZPIECZENIE PRZED POŻAREM I WYBUCHEM”

ZABEZPIECZENIE PRZED POŻAREM I WYBUCHEM

- CZY SĄ USUNIĘTA LUB ZMINIMALIZOWANE MOŻLIWOŚCI POŻARU INSTALACJI I WYBUCHÓW PODCZAS NORMALNEJ PRACY I AWARII PRZEZ KONSTRUKCJĘ MASZYNY ORAZ ZASTOSOWANIE DODATKOWYCH ŚRODKÓW OCHRONY?

- CZY JEST MOŻLIWE WYKRYWANIE STANÓW ZAGROŻENIA?

- CZY ISTNIEJĄ MOŻLIWOŚCI I ŚRODKI LIKWIDACJI ZAPALEŃ ORAZ DŁAWIENIA WYBUCHÓW WEWNĄTRZ APARATURY I RUROCIĄGÓW?

- CZY ISTNIEJĄ MOŻLIWOŚCI ZAPOBIEGANIA ROZPRZESTRZENIANIA SIĘ POŻARÓW I WYBUCHÓW ?

- CZY ISTNIEJĄ MOŻLIWOŚCI ZWALCZANIA POŻARÓW?

34. „ ZABEZPIECZENIA PRZED ZAGROŻENIAMI ZWIĄZANYMI Z PRZEMIESZCZANIEM SIĘ LUDZI”

-CZY DROGI KOMUNIKACYJNE MAJĄ ODPOWIEDNIĄ SZEROKOŚĆ (MIN. 1,2M PRZY PRZEWIDYWANYM RUCHU JEDNOKIERUNKOWYM LUDZI - 1,3M, A DWUKIERUNKOWYM 2,1M) ?

- CZY PRZEJŚCIA TECHNOLOGICZNE GŁÓWNE MAJĄ ODPOWIEDNIĄ SZEROKOŚĆ (2M) ?

- CZY PRZEJŚCIA TECHNOLOGICZNE BOCZNE MAJĄ ODPOWIEDNIĄ SZEROKOŚĆ(0,75M - RUCH JEDNOKIERUNKOWY, 1M- RUCH DWUKIERUNKOWY) ?

- CZY WEJŚCIA I DOJŚCIA NA MASZYNACH I URZĄDZENIACH MAJĄ ODPOWIEDNIE WYMIARY (MIN. 0,5M SZEROKOŚCI I 1,8M WYSOKOŚCI)

- JEŻELI CZYNNOŚCI ZWIĄZANYCH Z PRACĄ NIE MOŻNA WYKONAĆ Z POZIOMU PODŁOGI I STOSUJE SIĘ POCHYLNIE, SCHODY, DRABINY, POMOSTY, PODESTY CZY WYBÓR ROZWIĄZANIA W ZALEŻNOŚCI OD KĄTA POCHYLENIA JEST ZGODNY Z ZALECENIEM ?

- CZY SZEROKOŚĆ, WYSOKOŚĆ, NOŚNOŚĆ I WYTRZYMAŁOŚĆ TYCH URZĄDZEŃ JEST ZGODNA Z PN - 80/M - 49060 ?

- CZY RODZAJ POWIERZCHNI DO CHODZENIA ZABEZPIECZA PRZED MOŻLIWOŚCIĄ POŚLIZGNIĘCIA SIĘ ?

- CZY POWIERZCHNIE DO CHODZENIA SĄ ŁATWE DO CZYSZCZENIA I

ZAPEWNIAJĄ ŁATWY I ODPOWIEDNIO SKIEROWANY SPŁYW PŁYNÓW ?

35. PRÓG SŁYSZALNOŚCI DŹWIĘKU - PRÓG CZUŁOŚCI ORGANU, ZMYSŁU , DOLNA GRANICA POSTRZEGANIA ZMYSŁOWEGO , OKREŚLA SIĘ GO JAKO WARTOŚĆ NAJMNIEJSZEJ MOCY AKUSTYCZNEJ, KTÓRA PADAJĄC NA 1CM² POWIERZCHNI PROSTOPADLE DO KIERUNKU BIEGU TAKIEJ FALI JESZCZE ZDOLNĄ WYWOŁAĆ EFEKT FIZJOLOGICZNY - FALA TA WYNOSI 10 - 16 W / CM²

37. „ ZABEZPIECZENIA PRZED POŻAREM PRĄDEM ELEKTRYCZNYM”

- CZY INSTALACJA ELEKTRYCZNA MASZYNY JEST DOSTOSOWANA DO WARUNKÓW EKSPLOATACJI ?

- CZY JEST UNIEMOŻLIWIONY DOSTĘP OSOBOM NIEPOWOŁANYM DO MIEJSC W KTÓRYCH ZNAJDUJĄ SIĘ ELEMENTY POD NAPIĘCIEM ?

- CZY ZASTOSOWANO WŁAŚCIWY DLA WARUNKÓW EKSPLOATACJI RODZAJ OCHRONY PODSTAWOWEJ I DODATKOWEJ ?

- CZY OZNAKOWANIE PRZEWODÓW, DRZWICZEK, POKRYW LUB OSŁON JEST ZGODNE Z OBOWIĄZUJĄCYMI NORMAMI?

- CZY JEST ZABEZPIECZENIE PRZED POWSTANIEM ŁUKU ELEKTRYCZNEGO W URZĄDZENIACH ELEKTRYCZNYCH?

- CZY ZASTOSOWANO WYŁĄCZNIK AWARYJNY UMOŻLIWIAJĄCY NATYCHMIASTOWE WYŁĄCZENIE MASZYNY I STANOWISKA PRACY SPOD NAPIĘCIA?

- CZY URZĄDZENIA ELEKTRYCZNE, KTÓRYCH NAGŁE WYŁĄCZENIE MOŻE SPOWODOWAĆ NIEBEZPIECZEŃSTWO DLA OBSŁUGI I OTOCZENIA (UCHWYTY, HAMULCE ELEKTROMAGNETYCZNE) SĄ PODŁĄCZONE PRZED WYŁĄCZNIKIEM GŁÓWNYM?

- CZY, GDY MOŻE TO SPOWODOWAĆ USZKODZENIE MECHANIZMÓW MASZYNY LUB URZĄDZENIA JEST UNIEMOŻLIWIONE WŁĄCZENIE PRZECIWNEGO KIERUNKU OBROTÓW?

38. ERGONOMIA KOREKCYJNA, KONCEPCYJNA

ERGONOMIA KOREKCYJNA: ANALIZUJE ISTNIEJĄCE ERGONOMICZNE ROZWIĄZANIA WYSTĘPUJĄCE W ORGANIZACJI STANOWISK PRACY Z PUNKTU WIDZENIA ICH DOSTOSOWANIA DO PSYCHOFIZJOLOGICZNYCH MOŻLIWOŚCI PRACOWNIKA ORAZ FORMUŁUJE ZALECENIA MAJĄCE NA CELU POLEPSZENIE WARUNKÓW PRACY, ZMNIEJSZENIE ISTNIEJĄCYCH OBCIĄŻEŃ ORAZ POPRAWĘ WYDAJNOŚCI I JAKOŚCI PRACY

ERGONOMIA KONCEPCYJNA: NIE AKCENTUJE ISTNIEJĄCEGO PODZIAŁU FUNKCJI MIĘDZY CZŁOWIEKIEM, A MASZYNĄ, LECZ POPRZEZ WSZECHSTRONNĄ ANALIZĘ CELU I ZAŁOŻEŃ DANEGO UKŁADU C-M.-S I WEDŁUG OKREŚLONYCH KRYTERIÓW, ZALECA PRZYDZIAŁ JEDNYCH FUNKCJI CZŁOWIEKOWI, A INNYCH MASZYNIE, W TAKIM A NIE INNYM PROJEKTOWANIU ŚRODOWISKA PRACY. BADANIE PROWADZONE W RAMACH ERGONOMII KONCEPCYJNEJ MAJĄ CHARAKTER BADAŃ PODSTAWOWYCH POMIJAJĄCĄ PROCEDURĄ /METODĄ/ BADAWCZĄ JEST W NIEJ EKSPERYMENT.

39. „ ZABEZPIECZENIA PRZED ELEMENTAMI OSTRYMI I WYSTAJĄCYMI”

- CZY WSZYSTKIE KRAWĘDZIE, KTÓRE NIE MUSZĄ BYĆ OSTRE Z RACJI SPEŁNIANIA CZYNNOŚCI TECHNOLOGICZNYCH SĄ ZAŁAMANE LUB ZAOKRĄGLONE ?

- CZY ELEMENTY, KTÓRE ZE WZGLĘDU NA CZYNNOŚCI TECHNOLOGICZNE MUSZĄ BYĆ OSTRE SĄ OSŁONIĘTE, ZWŁASZCZA PODCZAS DŁUGICH PRZERW W PRACY ?

- CZY WSZYSTKIE ZAWLECZKI, PODKŁADKI ZABEZPIECZAJĄCE SĄ GŁADKIE I NALEŻYCIE OSŁONIĘTE ?

- CZY KOŃCE ŚRUB, KLINÓW, NIE WYSTAJĄ NADMIERNIE I CZY SĄ ZAŁAMANE LUB ZAOKRĄGLONE ?

- CZY ELEMENTY OSTRE I WYSTAJĄCE POZA GABARYT MASZYNY (URZĄDZENIA) MOGĄCE STANOWIĆ NIEBEZPIECZEŃSTWO DLA OBSŁUGI OSÓB POSTRONNYCH SĄ ODPOWIEDNIO OSŁONIĘTE ?

41. WYMAGANIA BEZPIECZNEJ I ERGONOMICZNEJ PRACY W DOKUMENTACJI TECHNICZNO - RUCHOWEJ MASZYNY

WYMAGANIA BEZPIECZNEJ I ERGONOMICZNEJ PRACY W DOKUMENTACJI TOWARZYSZĄCEJ MASZYNIE

• 1. WYMAGANIA BHP I ERGONOMII PODCZAS TRANSPORTU

- CZY DTR ZAWIERA RYSUNEK I OPIS PODAJĄCY SPOSÓB TRANSPORTU?

- CZY DTR ZAWIERA WYSZCZEGÓLNIENIE ŚRODKÓW TRANSPORTU JAKIMI MOŻE BYĆ MASZYNA PRZEWOŻONA I SPOSOBY ZABEZPIECZENIA W CZASIE TRANSPORTU?

- CZY WYMAGANIA BEZPIECZEŃSTWA I HIGIENY PRACY PODCZAS TRANSPORTU SĄ OMÓWIONE W DTR W SPOSÓB JASNY I JEDNOZNACZNY?

- CZY SĄ OMÓWIONE WSZYSTKIE WYMAGANIA DO ZAPEWNIENIA BEZPIECZEŃSTWA, HIGIENY I WYGODY PRACY?

- CZY PODANE SPOSOBY SĄ ZGODNE Z PRZEPISAMI?

- CZY PODANE SPOSOBY OPIERAJĄ SIĘ NA PRZESŁANKACH TECHNICZNYCH I DOŚWIADCZENIU?

2.WYMAGANIA BHP I ERGONOMII PODCZAS MONTAŻU I PIERWSZEGO URUCHOMIENIA

- CZY DTR ZAWIERA SPOSÓB ROZPAKOWANIA I USUNIĘCIA ŚRODKÓW KONSERWUJĄCYCH?

- CZY DTR ZAWIERA OPIS MONTAŻU?

- CZY DTR ZAWIERA NIEZBĘDNE DANE DOTYCZĄCE ZAFUNDAMENTOWANIA MASZYN STACJONARNYCH I PRZYGOTOWANIA DO PRACY?

- CZY DTR ZAWIERA RYSUNEK STANOWISKA ROBOCZEGO PODCZAS TYPOWEJ OPERACJI , DLA KTÓRYCH NIE STANOWI ONO INTEGRALNEJ CZĘŚCI?

- CZY DTR ZAWIERA SZCZEGÓŁOWY OPIS CZYNNOŚCI, KTÓRE MUSZĄ BYĆ WYKONANE PRZED URUCHOMIENIEM?

- CZY DTR ZAWIERA WYSZCZEGÓLNIENIE OSÓB UPOWAŻNIONYCH DO PIERWSZEGO URUCHOMIENIA MASZYNY/

CZY DTR ZAWIERA OPIS ROZRUCHU Z ZACHOWANIEM WYMAGAŃ BHP I ERGONOMII?

- .CZY WYMAGANIA BHP I ERGONOMII PODCZAS MONTAŻU I PIERWSZEGO URUCHOMIENIA SĄ OMÓWIONE W DTR W SPOSÓB JASNY I JEDNOZNACZNY?

- CZY SĄ OMÓWIONE WSZYSTKIE WYMAGANIA DO ZAPEWNIENIA BEZPIECZEŃSTWA , HIGIENY I WYGODY PRACY?

- CZY PODANE SPOSOBY SĄ ZGODNE Z PRZEPISAMI?

- CZY PODANE SPOSOBY OPIERAJĄ SIĘ NA PRZESŁANKACH TECHNICZNYCH I DOŚWIADCZENIU?

42. PRZEBIEG PROCESÓW INFORMACYJNYCH PRZEBIEG PROCESÓW INFORMACYJNYCH W UKŁADZIE „C - M - S”.

AŻEBY OKREŚLIĆ, JAKIE POWINNY BYĆ ERGONOMICZNE PRZESŁANKI KSZTAŁTOWANIA KONSTRUKCJI I ROZMIESZCZENIE ELEMENTÓW

INFORMACYJNYCH NA STANOWISKU POWINIEN ICH PROJEKTANT I KONSTRUKTOR ODPOWIEDZIEĆ SOBIE NA NASTĘPUJĄCE PODSTAWOWE PYTANIA /VADEMECUM PROJEKTOWANIA URZĄDZEŃ INFORMATYCZNYCH/

1.JAK PROJEKTOWANE I KONSTRUOWANE ELEMENTY INFORMACYJNE BĘDĄ ODDZIAŁYWAĆ NA CZŁOWIEKA /OPERATORA?.

2.JAKIE ZJAWISKA WYSTĘPUJĄ W ZETKNIĘCIU SIĘ OPERATORA Z OTOCZENIEM, W SYTUACJI, KIEDY OPERATOR TEN MA DO CZYNIENIA Z TAKIM, A NIE INNYM ŹRÓDŁEM INFORMACJI?

3.JAK PRZEBIEGA PROCES PRACY NA STANOWISKU, DLA KTÓREGO KONSTRUKTOR POWINIEN ZAPROJEKTOWAĆ ŹRÓDŁA INFORMACJI?

4.JAKA JEST ZMIENNOŚĆ WSZYSTKICH WCHODZĄCYCH W GRĘ CZYNNIKÓW ODDZIAŁYWUJĄCYCH NA OPERATORA PRZYJĘTEJ KONSTRUKCJI URZĄDZEŃ INFORMACYJNYCH?

MASZYNA W DWOJAKI SPOSÓB INFORMUJE OPERATORA O ZACHODZĄCYCH W NIEJ ZMIANACH:

- BEZPOŚREDNIO - PRZEZ WYGLĄD, DŹWIĘK, CZY ZAPACH Z NIEJ WYDOBYWAJĄCYCH SIĘ TZW. SYGNAŁÓW NATURALNYCH

- POŚREDNIO - ZA POMOCĄ PRZYRZĄDÓW SYGNALIZACYJNYCH TZW. SYGNAŁÓW SZTUCZNYCH

ZARÓWNO JEDNE JAK I DRUGIE ODBIERANE SĄ PRZEZ ZMYSŁY OPERATORA.

43. „BEZPIECZEŃSTWO KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI MASZYNY”

44. POZYCJA CIAŁA PODCZAS PRACY

ZASADĄ POWINNO STAĆ SIĘ ZASTĘPOWANIE POZYCJI STOJĄCEJ ORGANIZOWANIU PRACY W POZYCJI SIEDZĄCEJ.

DODATNIE CECHY WYKONYWANIA PRACY W POZYCJI SIEDZĄCEJ:

- ODCIĄŻENIE NÓG MOŻLIWOŚCI UNIKANIA NIENATURALNEJ POZYCJI CIAŁA ZMNIEJSZENIE ZUŻYCIA ENERGII POPRAWA KRĄŻENIA KRWI W KOŃCZYNACH

UJEMNE CECHY PRACY SIEDZĄCEJ:

- ZWIOTCZENIE MIĘŚNI BRZUCHA ZAOKRĄGLENIE PLECÓW ZABURZENIA W CZYNNOŚCIACH TRAWIENNYCH I ODDECHOWYCH

NAJLEPSZE ROZWIĄZANIE WYDAJE SIĘ TAKIE, KTÓRE DAJE MOŻLIWOŚCI ZMIANY POZYCJI PRZY PRACY W CIĄGU DNIA ROBOCZEGO /POZYCJA STOJĄCO - SIEDZĄCA - OBSŁUGA OBRABIARKI, INTROLIGATORA/

ABY PRACA SIEDZĄCA POWODOWAŁA MOŻLIWIE NAJMNIEJSZE OBCIĄŻENIA STATYCZNE, POWINNO BYĆ ODPOWIEDNIO DOPASOWANE SIEDZISKO DO CZŁOWIEKA. O TYM DECYDUJE:

- WYSOKOŚĆ SIEDZISKA GŁĘBOKOŚĆ SIEDZISKA SZEROKOŚĆ SIEDZISKA POCHYLENIE SIEDZISKA PRAWIDŁOWE OPARCIE DLA PLECÓW

45. „WARUNKI I SKUTKI OBCIĄŻENIA CZŁOWIEKA PRACĄ”

(ODP. W ARKUSZU)

48. „ELEMENTY INFORMACYJNE I STEROWNICZE”

( ARKUSZ 2.2.2)

49. „SIEDZISKO”

(ARKUSZ 2.1.4.)

50. „WIDOCZNOŚĆ PROCESU PRACY” 2.2.1.

51. STRUKTURA ERGONOMII PYT 22

52.

53. „HAŁAS” 2.4.5.

54. „OBCIĄŻENIA PSYCHICZNE” 2.6.

55. „OBCIĄŻENIA FIZYCZNE” 2.5.

56. DOKONAJ KLASYFIKACJI STANOWISK PRACY, WYMIEŃ TYPOWE ZAGROŻENIA WYSTĘPUJĄCE NA STANOWISKACH PRACY

STANOWISKA PRACY DZIELIMY NA : PRODUKCYJNE I POMOCNICZE

TYPOWE ZAGROŻENIA: 18 CHORÓB ZAWODOWYCH, 60% - GŁUPOTA ZAWODOWA, 20% - PYLICA, 10 - 12% - ZESPÓŁ WIBRACYJNY (BLEDNIĘCIE RĄK), 5% - NIEŻYT GÓRNYCH DRÓG ODDECHOWYCH

57. „BEZPIECZEŃSTWO I WYGODA KONSERWACJI I NAPRAW” 1.6.

58. „BEZPIECZEŃSTWO I WYGODA TRANSPORTU I MONTAŻU MASZYNY” 1.5.

60. „BEZPIECZEŃSTWO KONSTRUKCJI I EKSPLOATACJI MASZYN” 1.

61. „WARUNKI I SKUTKI OBCIĄŻENIA PRACĄ CZŁOWIEKA „ 2.

62.”WYMAGANIA BEZPIECZNEJ I ERGONOMICZNEJ PRACY W DOKUMENTACJI TECHNICZNO - RUCHOWEJ MASZYNY” 3.

64. ZBIORY, GRUPY, (CAŁY ARKUSZ)

65. „WYMAGANIA BEZPIECZNEJ I ERGONOMICZNEJ PRACY PODCZAS TRANSPORTU MASZYNY W DTR” 3.1.

66. „WYMAGANIA BEZPIECZNEJ I ERGONOMICZNEJ OBSŁUGI MASZYNY W JEJ DTR” 3.3.

59. ATLAS ANTROPOMETRYCZNY DOROSŁEJ LUDNOŚCI POLSKI

POMIARY ANTROPOMETRYCZNE, SŁUŻĄCE DO DEFINIOWANIA WYMAGAŃ ANTROPOMETRYCZNYCH, W PROJEKTOWANIU STANOWISK PRACY, ODNOSZĄ SIĘ DO TAKICH PROBLEMÓW JAK:

- PRAWIDŁOWEGO OKREŚLENIA WYSOKOŚCI MASZYN

- POZIOMU, NA JAKIM NALEŻY ROZMIEŚCIĆ URZĄDZENIA SYGNALIZACYJNE I STEROWNICZE

- WYMIARÓW SIEDZISK I STOŁÓW ROBOCZYCH

- DZIESIĄTKÓW INNYCH PARAMETRÓW, OD KTÓRYCH ZALEŻY ERGONOMICZNOŚĆ OBSŁUGIWANYCH MASZYN I URZĄDZEŃ

ZATEM KONIECZNE JEST DYSPONOWANIE WYNIKAMI ODPOWIEDNIEJ LICZBY POMIARÓW ANTROPOMETRYCZNYCH, KTÓRE UMOŻLIWIAŁYBY

USTALENIE PODSTAWOWYCH PARAMETRÓW I WYMIARÓW CIAŁA LUDZKIEGO, ZASIĘG KOŃCZYN DOLNYCH I GÓRNYCH, ZARÓWNO W POZYCJI SIEDZĄCEJ JAK I STOJĄCEJ.

WYSTĘPUJĄ TRZY PODSTAWOWE TECHNIKI WYKONYWANIA POMIARÓW ANTROPOMETRYCZNYCH:

1.POSŁUGIWANIE SIĘ TZW. ZESTAWEM MARTINA, OBEJMUJĄCYM ANTROPOMETR /PRZYRZĄD ZŁOŻONY Z MIARKI I PRZESUWNEGO PRĘTA USTAWIONEGO POD KĄTEM PROSTYM/ CYRKIEL KABŁĄKOWY I SUWAK.

2.PRZYSTAWIENIE DANEGO OSOBNIKA DO ŚCIANY, NA KTÓREJ WYRYSOWANE SĄ KWADRATY O OKREŚLONEJ WIELKOŚCI, NP. O BOKU 10 CM, TWORZĄCE RODZAJ SZACHOWNICY. TECHNIKA TA POZWALA USTALIĆ WYMAGANE WYMIARY BEZ POTRZEBY POSŁUGIWANIA SIĘ SPECJALNYMI PRZYRZĄDAMI

3.TECHNIKA FOTOGRAFICZNA. MIERZONY OSOBNIK JEST NAGI, NA JEGO CIELE OZNACZONE SĄ TZW. PUNKTY ANTROPOMETRYCZNE /PUNKTY, KTÓRYCH WZAJEMNE POŁOŻENIE DECYDUJE O WARTOŚCI CECH ANTROPOMETRYCZNYCH/ I FOTOGRAFUJE SIĘ GO W RUCHU /PODCZAS PRACY/. ODPOWIEDNIE WYMIARY USTALA SIĘ NA PODSTAWIE ZDJĘĆ, ŚLEDZĄC ODLEGŁOŚCI MIĘDZY POSZCZEGÓLNYMI PUNKTAMI.

---