WYKúAD 1 monitoring biologiczny, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska


WYKŁAD 1 (21.10.2011r.)

BIORÓŻNORODNOŚĆ (czyli różnorodność biotyczna) w sposób ilościowy określa bogactwo i rozmaitość świata przyrody. Rozpatrywana jest na 3 poziomach:

  1. Różnorodność w obrębie gatunku (wewnątrzgatunkowa), mierzona różnicami genetycznymi pomiędzy osobnikami lub populacjami.

  2. Różnorodność gatunków (międzygatunkowa), wyrażoną poprzez zestawienie liczby i różnorodności występowania gatunków.

  3. Różnorodność zespołów lub ekosystemów mierzoną liczbą różnych wielogatunkowych zbiorowisk.

Bioróżnorodność może być traktowana jako miara złożoności.

Większość zebranych dotychczas danych dotyczących bioróżnorodności opiera się jedynie na liczbie gatunków. Gatunek jest więc jednostką miary, a względna różnorodność biotyczna wyrażona jest za pomocą bogactwa gatunkowego wybranych grup systematycznych.

BIORÓŻNORODNOŚĆ- WSKAŹNIKI

Miara bioróżnorodności oparta na liczbie gatunków może być jednak myląca, gdyż całkowita liczba stwierdzonych gatunków jest często uzależniona od liczby gatunków rzadkich i mało licznych. Dlatego często używa się różnych wskaźników

Bioróżnorodność jest duża przy równiku, a maleje do biegunów (od strefy tropikalnej do biegunów).

HIPOTEZY

HIPOTEZA KATASTROF- wszystkie stabilne środowiska sprzyjają procesowi różnicowania się w czasie. Ponieważ tropiki są stabilne dłużej niż strefa umiarkowana, która podlega katastrofom zmianom klimatu w postaci epok lodowcowych, można oczekiwać większej bioróżnorodności w niższych szerokościach geograficznych (Rafy koralowe są narażone na katastrofalne zmiany poziomu morza, jednak charakteryzują się dużą bioróżnorodnością).

HIPOTEZA PRĘDKOŚCI EWOLUCYJNEJ- organizmy zamieszkałe w cieplejszych klimatach ewoluują w szybszym tempie niż w klimatach chłodnych, ze względu na bardziej stabilne, sprzyjające w ciągu całego roku warunki, co jest przyczyną szybszego następstwa pokoleń.

HIPOTEZA DOPŁYWU ENERGII- związana z dostępnością w danym miejscu energii słonecznej. Jednak krytycy wskazują gorące pustynie, które często są obszarami o stałym, wysokim dopływie energii, ale o niskiej różnorodności. Prawdopodobnie więc, powinno się w tym modelu uwzględnić bilans wodny.

HIPOTEZA PRODUKTYWNOŚCI- różnorodność zależy od rocznej ewapotranspiracji rzeczywistej (która jest jednocześnie zależna od dopływu energii i dostępności wody). Ewapotranspiracja rzeczywista jest bardzo wysoka w równikowych lasach deszczowych, ale bardzo niska na gorących pustyniach. Jednak nie stosuje się to do środowisk wodnych, a istnieje wiele przykładów różnic środowiska o niskiej produktywności, zarówno lądowych i wodnych.

HIPOTEZA AREAŁU- rozległe obszary o jednakowym klimacie stwarzają warunki do życia większej liczbie gatunkowej niż obszary podobne lecz mniejsze. Wynika to z tego, że większe powierzchnie stwarzają lepsze możliwości izolacji poszczególnych populacji, a tym samym specjacji. Hipoteza ta nie wyjaśnia dlaczego np. Ameryka Środkowa ma większe bogactwo gatunkowe niż rozleglejszy kontynent Ameryki Północnej.

HIPOTEZA UMIERKOWANYCH ZABURZEŃ- efekt oddziaływania zaburzeń na bioróżnorodności zależy od stopnia ich nasilenia. Wysoki poziom zaburzeń eliminuje wiele gatunków, które są względnie wyspecjalizowane i nie potrafią sobie poradzić z nagłymi zmianami w ich środowisku. Zaburzenia na niewielkim poziomie mogą umożliwić przetwarzanie gatunkom pionierskim bez eliminowania gatunków bardziej wyspecjalizowanych, co w rezultacie daje większą różnorodność.

[schemat]

4 TYPY BIOMONITORINGU 1typ- badanie reakcji od organizmu w górę; 2,3,4 typ- badanie na poziomie podstawowym, badanie bardzo wczesnych zmian.

MINITORING BIOLOGICZNY

ODDZIAŁYWANIE NA ZASPOŁY (biomonitoring typu 1)- monitorowanie wpływu zanieczyszczeń na obecność lub brak gatunków w jakimś miejscu lub zmian w składzie gatunkowym.

BIOKONCENTRACJA ZANIECZYSZCZEŃ (biomonitoring typu 2)- pomiar stężeń substancji zanieczyszczających w gatunku wskaźnikowym lub „wrażliwych”, koncentracja zanieczyszczeń na kolejnych poziomach łańcucha pokarmowego.

OCENA SKUTKÓW ODDZIAŁYWANIA ZANIECZYSZCZEŃ (biomonitoring typu 3)- ilościowe określenie wpływu związków chemicznych na organizmy z wykorzystaniem pomiarów biochemicznych, komórkowych, fizjologicznych i morfologicznych jako narzędzi przesiewowych lub „biomarkerów”.

ODPORNOŚĆ NA ZANIECZYSZCZENIA O PODŁOŻU GENETYCZNYM (biomonitoring typu 4)- wykrywanie zróżnicowanych genetycznie linii (ras, odmian) gatunków, które rozwinęły odporność na daną substancję zanieczyszczoną.

BIOMONITORING TYPU 1

NISZCZENIE SIEDLISK

Najbardziej bezpośrednim zagrożeniem różnorodności gatunkowej jest niszczenie siedlisk, od których jest zależna. Najwyższy stopień prawdopodobieństwa ma Europa, gdzie zagęszczenie populacji ludzkiej jest największe, a działalność przemiany jest szeroko rozpowszechniona i ma ustaloną pozycję.

Wszystkie gatunki (zarówno specjalistów i generalistów) mają pewne wymagania.

SKUTKI NISZCZENIA SIEDLISK- WPŁYW NA ZASPOŁY GATUNKÓW !!!!!!!!!!!!!!!!!!

Fragmentacja- proces w wyniku którego rozmiary siedliska ulegają zmniejszeniu, a ponadto zostaje podzielona na 2 lub więcej fragmentów. Fragmenty różnią się od poprzednio istniejącego siedliska w 4 zasadniczych punktach:

FRAGMENTACJA !!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

0x08 graphic
Wzorce destrukcji i fragmentacji siedlisk:

0x08 graphic
a). płaty wewnątrz siedlisk

b). „fala” procesu niszczenia

0x08 graphic
c). elementy o charakterze liniowym (drogi, linie

energetyczne) dzielą siedlisko na mniejsze elementy

W miarę zmniejszania się płata jakiegoś siedliska i coraz większej jego izolacji od innych maleje wartość określająca równowagową liczbę gatunków, co powoduje ich wymieranie. Konsekwencje tego procesu (tempo zaniku gatunku przewyższa tempo kolonizacji) widoczne są po czasie relaksacji.

Efekt krawędzi- skutkiem fragmentacji siedlisk jest wzrost udziału krawędzi w stosunku do całkowitej powierzchni, oraz to, że każdy punkt w pozostałym fragmencie jest średnio bliżej krawędzi niż był przedtem.

Krawędzie charakteryzują się:

Ma istotne znaczenie, bo krawędzie często różnią się od siedlisk.

SKUTKI DEMOGRAFICZNE NA ZESPOŁY GATUNKÓW

Konsekwencje: trudność w znalezieniu partnera np. niedźwiedzie szare, grizli w Montanie

SKUTKI NISZECZNIA SIEDLISK- wpływ na biocenozę

Organizmy, które wyewoluowały w warunkach, w których były pozbawione konkurencji i drapieżnictwa, są najbardziej wrażliwe na wprowadzenie nowych gatunków.

CELOWE WPROWADZENIE GATUNKU- INTRODUCJA

0x08 graphic
0x08 graphic
OKOŃ NILOWY HIACYNT WODNY

pokarm redukcja tarlisk

Redukcja rodzimych gatunków ryb pielęgnicowatych, wykazujących silną radiacje…

Przykładowe introdukcje-zawleczenie gatunku

Szkody ekonomiczne:

Konkurencja:

Wpływ pozytywny:

ODDZIAŁYWANIE NA ZESPOŁY

BIOMONITORING TYPU 1

METODY OCENY

Dla ekosystemów wodnych i lądowych przyjęto min.:

Do oceny jakości wód używa się rozmaitych grup organizmów:

Wysoka przydatność ryb:

ORGANIZMY WYKORZYSTYWANE W BIOMONITORINGU

W wielu wskaźnikach biotycznych wykorzystuje się makrofaunę bezkręgową, bo spełnia większość kryteriów wymaganych od organizmów wskaźnikowych.

PARAMETRY ŚWIADCZĄCE O STANIE ZANIECZYSZCZENIA WÓD:



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Test z Monitoringu Biologicznego, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
WYKúAD 3 monitoring biologiczny, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
WYKúAD 2 monitoring biologiczny, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
Test z Monitoringu Biologicznego, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
ściąna na monitoring- wykłady, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
Monitoring wykłady i pytania, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
Egzamin- pyania Monitoring, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
Monitoring od honorka, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
Monitoring wykłady i pytania niby ściąga, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
monitoring egz pyt, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
Hydrologia sciągaaaaaaaaa, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
Budowa pnia, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
Hydrologia, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
Tematy egzaminacyjne - zagrożenia cywilizacyjne- 2008, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
RDW terminy, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
BEZKRĘGOWCE, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
Bezkręgowce systematyka- sciaga, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska
Hydrościaga, Materiały dla studentów, ochrona srodowiska

więcej podobnych podstron