Fiołek wonny

43a] Fiołek wonny- Viola odorate

Skład chemiczny: we wszystkich częściach rośliny są to głównie saponiny, a także olejek eteryczny. W kwiatach - niebieskie barwniki.

Działanie: wykrztuśny, rozpuszczający śluzy, rozrzedzający wydzieliny.

A kwiaty- także uspokajający.

W medycynie zaleca się czasami korzeń jako środek rozpuszczający śluzy [odwar z 2g na 170ml wody] należy spożywać po 1 łyżce- zwłaszcza przy bronchicie.

Wyciągi z korzenia działają też przeciwgrzybicznie.

Liście w lecznictwie ludowym ceni się jako środek napotny [3 łyżeczki na napar lub macerat] - obniża ciśnienie krwi.

Najczęściej zbiera się kwiaty - świeże kandyzują słodycze i aromatyzują ocet.

Można z kwiatu przygotować syrop od kaszlu i przy bezsenności dzieci i dorosłych [napar z 50g kwiatów

na 100ml wody, odstawić na 24 godz, dodać 150g cukru, podgrzewać - nie gotować - 20min, odcedzić].

Można też z kwiatów fiołka wonnego przyrządzić macerat [2 łyżeczki na 2 szkl wody] działający

wykrztuśnie i uspokajająco, przy schorzeniach skórnych itp.

Olejek z fiołka wonnego należy do najdroższych olejków eterycznych.

43b] Fiołek wonny

Zastosowanie ma zarówno ziele i kwiaty.

Oba surowce zalecane są przy zapaleniu gardła, kataru, kaszlu, przy różnych

chorobach skóry i do przemywania twarzy.

Herbatkę fiołkową przygotowuje się z 2 łyżeczek surowca i 1 szkl wrzątku, pije się osłodzoną miodem 2-3 razy dziennie po 1/2 szkl. Do płukania gardła i przemywania skóry bez osłodzenia.

Syrop fiołkowy jest skutecznym środkiem na kaszel u dzieci.

Odwar z liści polecany jest na kaszel, koklusz i gruźlicę oraz na sen i ból głowy, a także na okłady przy podagrze.

Olejek eteryczny otrzymuje się z kwiatów specjalnych odmian uprawianych w tym celu.

Olejek uzyskuje się też z ziela i kłącza.

Nierozcieńczony olejek nie pachnie - charakterystyczny zapach pojawia się dopiero po rozcieńczeniu.

43c] Fiołek wonny

Działanie: wykrztuśne, przestrajające, przeciwzapalne, moczopędne.

Fiołek stosowany jest od dawna do łagodzenia kaszlu, szczególnie w zapaleniu oskrzeli.

Znajduje również zastosowanie do leczenia nieżytu górnych dróg oddechowych, w chorobach skóry np. wyprysku.

Dawniej stosowano go w łagodzeniu objawów reumatyzmu.

Jest przydatny w zakażeniach dróg moczowych. Uważany jest za lek przeciwrakowy.

Napar: 1 łyżeczkę ziela zalać 1 szkl wrzątku, odstawić pod przykryciem na 10-15min. Pić 3 razy dziennie.

Ciekawostki

Olejek eteryczny jest używany w kosmetyce, między innymi w perfumach, gdzie

oznacza nutę serca.

W mowie kwiatów fiołek wonny oznacza: "Często myślę o Tobie".

Według horoskopu kwiatowego fiołkami są osoby urodzone od 13 lipca do 23 lipca.

Już w starożytnej Grecji uważano fiołek za święty kwiat w cudowny sposób

pojawiający się w świecie wiosny.

Wierzono w jego właściwości chłodzące, antyepileptyczne i uśmierzające ból głowy - często pleciono z fiołków wieńce noszone później na głowie, by zapobiec bólom głowy.

Fiołek symbolizował miłość, ale przede wszystkim pokorę, wdowieństwo i ascezę, dlatego w literaturze religijnej Matka Boska bywała określana jako ,,fiołek pokory".

Wg mitologii greckiej kwiat fiołka miał wyrosnąć z krwi Ajaksa.

Jest też symbolem Aten, od kiedy Arystofanes nazwał je miastem fiołkami zwieńczonym (Kopaliński domniemuje, że jest to gra słów od greckiego íon, oznaczającego fiołek oraz Íōn, czyli imienia legendarnego króla Aten i protoplasty Jonów).

43d] Fiołek wonny (ogrodowy) - Viola odorata

Surowcem jest kwitnące ziele lub sam kwiat - Herba vel Flos Violae odoratae. Z upraw można także pozyskiwać kłącza fiołka - Rhizoma cum radicibus Violae odoratae, które są również bardzo cenne

leczniczo.

Ziele zawiera przede wszystkim alkaloid - violinę, saponiny, olejek eteryczny, flawonoidy, glikozydy fenolowe (pochodne salicyny) i śluzy.

Fiołek wonny działa wykrztuśnie, napotnie, moczopędnie, odkażająco, żółciopędnie i rozkurczowo. Upłynnia zalegający śluz w drogach oddechowych, ułatwiając jego wydalenie.

Uwaga: Przedawkowanie naparu powoduje nudności, wymioty i biegunkę.

Wskazania: nieżyty układu oddechowego, kaszel, przeziębienie, choroby zakaźne, skąpomocz, zaparcia, zaburzenia trawienia.

Napar: 2 łyżki ziela zalać 2 szkl. wrzącej wody; odstawić na 20 min.; przecedzić. Pić 4 razy dz. po

50-100 ml; dzieci ważące 4-5 kg - 5,7 ml 6-7 kg - 8,5 ml, 8-9 kg - 11,4 ml, 11-12 kg - 14-15 ml, 15-20 kg -21 ml, 25-30 kg - 35 ml, 35-40 ml - 50 ml, 45-50 kg - 64 ml, 4 razy dz. Napar można posłodzić miodem. Kwiaty i ziele polecam zaparzyć w mleku z miodem.

Syrop kwiatowy z fiołka - Sirupus Violae odoratae: 1 szkl. świeżych mielonych kwiatów fiołkowych zalać 100 ml wódki i 100 ml wody; gotować 5 minut pod przykryciem; odstawić na 5 godz. pod przykryciem. Następnie masę roślinną odcedzić od wyciągu. Wyciąg osłodzić miodem lub sokiem owocowym, dodać

nieco soku cytrynowego i wanilii lub cynamonu. Na każde 100 ml wyciągu należy przeznaczyć 100 ml miodu. Zażywać 4-6 razy dz. po 1 łyżce. Dzieciom podawać 2 łyżeczki syropku.

---