RACHUNEK INWESTYCYJNY

Spis treści :

1. Istota i rodzaje inwestycji........................................................................................ 3

2. Kryterium rachunku opłacalności.......................................................................... 4

3. Inwestycyjne przepływy pieniężne.......................................................................... 4

4. Proste metody oceny finansowej............................................................................. 5

4.1 Okres zwrotu nakładów........................................................................................... 6

4.2 Księgowa stopa zwrotu nakładów............................................................................ 6

4.3 Analiza progu rentowności i analiza wrażliwości.................................................... 7

5. Metody dyskontowe.................................................................................................. 7

5.1 Wartość zaktualizowana netto.................................................................................. 8

5.2 Wewnętrzna stopa zwrotu........................................................................................ 8

5.3 Porównywanie mierników NPV i IRR..................................................................... 9

5.4 Wskaźnik efektywności inwestycji........................................................................ 10

6. Podsumowanie........................................................................................................ 10

7. Bibliografia............................................................................................................. 10

1.Istota i rodzaje inwestycji

Podstawowym warunkiem zapewnienia pozycji oraz ekspansji rynkowej firmy jest nie tylko sprawność bieżącego zarządzania, lecz również podejmowanie optymalnych decyzji dotyczących rozwoju i źródeł jego finansowania. Od trafności tych decyzji zależy bowiem perspektywiczna konkurencyjność przedsiębiorstwa, jego udział w rynku i możliwość generowania zysków. Rozwój firmy dokonuje się zasadniczo poprzez realizację określonych przedsięwzięć inwestycyjnych (rozwojowych). Inwestowanie jest procesem długotrwałym. Wymaga ono zgromadzenia kapitału niezbędnego do sfinansowania początkowych nakładów, które przyniosą efekt zawsze z pewnym opóźnieniem. Możemy wyróżnić następujące rodzaje inwestycji :

a) inwestycje odtworzeniowe - polegające na zastępowaniu zużytych lub przestarzałych urządzeń nowymi; są to inwestycje stosunkowo najmniej ryzykowne, których celem jest przede wszystkim zapobieganie wzrostowi kosztów związanych z procesem starzenia się majątku

b) inwestycje modernizacyjne - nastawione głównie na zmniejszenie kosztów wytworzenia wyrobów i przeprowadzane zazwyczaj łącznie z inwestycjami odtworzeniowymi

c) inwestycje innowacyjne - służące modyfikacji wytwarzanych dotychczas wyrobów

d) inwestycje rozwojowe - obejmujące dwa rodzaje przedsięwzięć:

- mające na celu zwiększenie szeroko rozumianego potencjału produkcyjnego w znaczeniu wydajności parku maszynowego, rozwoju sieci handlowej, zróżnicowaniu kanałów dystrybucji

- służące wdrażaniu do produkcji nowych wyrobów, lepiej zaspokajających potrzeby potencjalnych nabywców lub powodujących powstawanie nowych, dotychczas nie znanych potrzeb

e) inwestycje strategiczne - o charakterze:

- defensywnym, zmierzające do ochrony przedsiębiorstwa przed działaniem konkurencji lub przed niekorzystnymi warunkami narzucanymi przez dostawców

- ofensywnym, służące umocnieniu pozycji firmy na rynku poprzez tworzenie np. filii

- defensywno-ofensywnym; przykładem może być praca badawcza

f) inwestycje dotyczące ustroju społecznego - służące zapewnieniu możliwie najlepszych warunków personelowi firmy, zarówno w czasie pracy jak i poza nią

g) inwestycje dotyczące interesu publicznego - obejmujące m.in. wydatki związane z ochroną środowiska naturalnego, tworzeniem funduszy służących finansowaniu badań naukowych, szeroko rozumianym mecenatem przedsiębiorstw w dziedzinie kultury, edukacji itd.

Inwestycje mogą mieć charakter rzeczowy (np. zakup środka trwałego) lub też finansowy

(np. lokaty kapitałowe, zakup akcji, udziałów). Ze względu na uzyskane efekty inwestycje rzeczowe dzielimy na : zmniejszające wartość środków trwałych, zmniejszające wartość obrotowych, zwiększające wartości niematerialne i prawne lub też nie mające efektu gospodarczego. Inwestycje mogą być finansowane z środków własnych lub też środków obcych.

2.Kryterium rachunku opłacalności

Podstawą wykorzystania rachunku ekonomicznego w ocenie zamierzeń rozwojowych firmy jest określenie kryterium tego rachunku, a więc takiej wielkości, której optymalizacja pozwoliłaby na ocenę rozpatrywanych wariantów działania. Powszechnie uznaje się, że najlepszym kryterium oceny działalności gospodarczej na szczeblu mikroekonomicznym jest zysk, natomiast wybór najbardziej efektywnych wariantów polegałby na maksymalizacji zysku osiąganego z zaangażowanego kapitału. Czynnikiem nierozerwalnie związanym z działalnością gospodarczą jest ryzyko oraz czas. Ryzyko nie uzyskania planowanych efektów musi zostać odpowiednio uwzględnione w procesach decyzyjnych. Niejednokrotnie przedsięwzięcia charakteryzujące się wyższym od innych poziomem spodziewanego zysku, są równocześnie obarczone większym ryzykiem. Wynika to stąd, że poszczególne warianty działań, charakteryzują się zróżnicowanym poziomem spodziewanego zysku, cechują się równocześnie innym prawdopodobieństwem jego uzyskania. Dlatego w rachunku opłacalności przedsięwzięć rozwojowych zachodzi potrzeba uwzględnienia tego rodzaju zależności. Czynnik czasu wiąże się z rozłożeniem w kolejnych latach nakładów ponoszonych na realizacje określonych przedsięwzięć i osiąganych dzięki nim efektów. Zarówno nakłady te, jak i efekty nie są jednakowo cenne, ze względu na czas ich wystąpienia. Im później ponoszone są nakłady, a wcześniej uzyskiwane dzięki nim efekty, tym wyższa będzie efektywność realizowanych przedsięwzięć. Czynnik czasu będzie więc znacznie różnicował opłacalność projektów charakteryzujących się tą samą masą zysku, lecz osiąganą w różnym czasie.

Powyższe uwarunkowania sprawiają, że maksymalizacja zysku, stanowiąca podstawowe kryterium wyboru dla decyzji krótkookresowych, w przypadku decyzji inwestycyjnych takiego kryterium nie stanowi, a jest jedynie kryterium pomocniczym. Potrzeba uwzględnienia w tych decyzjach czynników czasu i ryzyka, skłania do przyjęcia jako kryterium oceny przedsięwzięć inwestycyjnych raczej optymalizacji zysku, która zagwarantuje rozwój firmy w dłuższym horyzoncie czasowym i powiększy jej wartość.

Koniecznym warunkiem właściwego funkcjonowania rachunku ekonomicznego jest istnienie w gospodarce przejrzystych stosunków własnościowych. Wartość przedsiębiorstwa może bowiem być przedmiotem maksymalizacji tylko wtedy, gdy można w sposób nie budzący wątpliwości zidentyfikować jego właściciela, który jest zainteresowany powiększeniem swojego stanu posiadania i ma możliwość obrony własnych interesów.

Wyznaczenie odpowiedniego kryterium oceny przedsięwzięć oraz zastosowanie właściwych metod rachunku opłacalności, przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych, pozwala wytyczyć prawidłowe kierunki rozwoju firmy, gwarantujące maksymalizacje jej wartości. Wykorzystanie tych metod wymaga jednak, w pierwszej kolejności opracowania prognozy przepływów pieniężnych charakteryzujących badane przedsięwzięcia rozwojowe w poszczególnych latach ich realizacji i funkcjonowania.

3.Inwestycyjne przepływy pieniężne

Immanentną cechą przedsięwzięć rozwojowych realizowanych przez przedsiębiorstwo jest konieczność wcześniejszego poniesienia nakładów, celem osiągnięcia efektów w przyszłości. Skutkiem realizacji tych przedsięwzięć są więc, rozłożone w czasie, przepływy środków pieniężnych odzwierciedlające wartość tych nakładów i efektów, zarówno w fazie realizacji inwestycji, jak i w fazie eksploatacji stworzonego potencjału produkcyjnego.

Podstawę rachunku opłacalności przedsięwzięć rozwojowych stanowi wartość tzw. przepływów pieniężnych netto (net cash flow - NCF). Odzwierciedlają one różnicę między strumieniem wpływów a strumieniem wydatków zrealizowanych w poszczególnych podokresach (najczęściej latach) okresu objętego rachunkiem. W celu ustalenia wartości przepływów pieniężnych netto konieczne jest zatem porównanie sumy wpływów z sumą wydatków poniesionych przez przedsiębiorstwo w każdym podokresie (roku). Możliwe warianty kształtowania się NCF :

A B C

Wartość/czas Wartość /czas Wartość/czas

−

_ +

wydatki wpływy wydatki wpływy wydatki wpływ

Przypadek A dotyczy roku, w którym przedsiębiorstwo nie osiągnęło wpływów, poniosło natomiast określone wydatki. Sytuacja taka występuje zwłaszcza w okresie realizacji inwestycji, kiedy to ponoszone są nakłady, nie osiąga się natomiast żadnych wpływów. Całą sumę wydatków inwestycyjnych traktujemy wówczas jako ujemne przepływy pieniężne.

W sytuacji B przedsiębiorstwo osiąga wprawdzie określone wpływy, ponosi jednak równocześnie wydatki, których wartość, których wartość jest wyższa od osiąganych wpływów. Może to mieć miejsce zwłaszcza w okresie dochodzenia do pełnej zdolności produkcyjnej lub w latach, w których sprzedaż przynosi straty. Mamy wówczas doczynienia

z ujemnymi przepływami pieniężnymi netto, odzwierciedlającymi nadwyżkę wydatków nad wpływami

Przypadek C dotyczy roku, w którym wartość wpływów przewyższa wartość ponoszonych wydatków. Różnica tych wielkości stanowi dodatnie przepływy pieniężne netto zrealizowane w danym okresie .

Obliczenie wartości przepływów pieniężnych netto w kolejnych latach okresu realizacji i funkcjonowania przedsięwzięcia wymaga ścisłego określenia elementów zaliczanych do wpływów i wydatków oraz oszacowania ich wartości w kolejnych latach okresu obliczeniowego uwzględnionego w rachunku. Precyzyjne określenie przewidywanej wartości tych elementów, z uwzględnieniem ich rozłożenia w czasie, stanowi przy tym podstawowy warunek wiarygodności wyników rachunku ekonomicznego.

4.Proste metody oceny finansowej

Badanie opłacalności przedsięwzięć rozwojowych rozpoczyna się zazwyczaj wykorzystując tzw. proste metody oceny finansowej. Metody te służą zwłaszcza do wstępnej selekcji projektów inwestycyjnych i są stosowane głównie na etapie studiów przed realizacyjnych . Omawiana grupa metod ma charakter uproszczony. Wielkości roczne wykorzystywane w tych metodach są wielkościami nominalnymi, nie zdyskontowanymi na moment przeprowadzenia oceny. Prowadzi do równoważnego traktowania efektów i nakładów, bez względu na moment rzeczywistego ich wystąpienia. Metody te nie uwzględniają więc zmian wartości pieniądza w czasie. Innym uproszczeniem jest oparcie oceny na wybranych wielkościach rocznych lub średniorocznych oraz nie uwzględnienie pełnego okresu funkcjonowania badanych przedsięwzięć. Obniża to wiarygodność wyników oceny, nie negując jednak potrzeby wykorzystania tych metod na wstępnym etapie prac badawczych. Najczęściej stosowane, proste metody oceny finansowej: okres zwrotu nakładów, księgowa stopa zwrotu oraz analiza progu rentowności i analiza wrażliwości.

4.1 Okres zwrotu nakładów

Przez okres zwrotu nakładów rozumie się czas niezbędny do odzyskania początkowych nakładów na realizacje przedsięwzięcia z osiąganych nadwyżek finansowych. Nadwyżki te obejmują zysk netto oraz amortyzacje i są obliczane dla kolejnych lat funkcjonowania przedsięwzięcia. Istotą tej metody jest obliczenie ilorazu łącznej sumy nakładów i sumy rocznych wpływów z realizacji projektu inwestycyjnego. W rezultacie otrzymuje się liczbę określającą okres zwrotu nakładów:

łączne nakłady [zł]

okres zwrotu [lata] =

zł

roczne wpływy

rok

W okresie braku ekonomicznej stabilności przedsiębiorstwa mogą preferować metodę określającą okres zwrotu nakładów. Wiąże się to z tym, że przy dużej niepewności ocen wartości wpływów z realizacji projektu inwestycyjnego pewne i dobre wydają się te zamierzenia, które szybko się zwracają. Dlatego przedsiębiorstwo wyznacza granicę zwrotu nakładów i stosując ocenę projektu według okresu zwrotu ma jasny sposób akceptacji lub dezaprobaty przedsięwzięcia. Akceptuje te zamierzenia, których okres zwrotu jest krótszy od granicznego, a odrzuca te, które przekraczają ustalone graniczne okresy zwrotu. Do pewnego stopnia wiąże się to z oceną wartości pieniądza, bowiem wybierając krótsze okresy realizacji projektów, preferuje się te, których wpływy mają większą teraźniejszą wartość.

Odwrotność okresu zwrotu

Z okresem zwrotu nakładów wiąże się wskaźnik będący odwrotnością tego okresu:

1 1

odwrotność okresu zwrotu =

okres zwrotu rok

Jednostką miary tego wskaźnika jest 1/rok. Jest to zatem jednostka w której wyraża się odsetki w stosunku rocznym, czyli stopa procentowa r . Istotnym ograniczeniem zastosowania wskaźnika odwrotności okresu jest nierównomierność wpływów.

4.2 Księgowa stopa zwrotu nakładów

W podejściu księgowym okresowy zwrot oblicza się przeciwstawiając przychodom właściwie dobrane koszty, także koszt amortyzacji. W tym podejściu ocena projektu inwestycyjnego opiera się na następująco określonym wskaźniku:

szacunkowy roczny przyrost zysku

księgowa stopa zwrotu nakładów =

szacunkowy średni przyrost aktywów

W liczniku uwzględnia się ocenę zysku, a mianowicie - każdy rodzaj aktywów: przyrost należności i pozostałych środków obrotowych oraz wartość początkową środków trwałych.

Biorąc pod uwagę określenie i znaczenie ekonomicznej stopy zwrotu (IRR), znaczenie tego wskaźnika jest często podważane. Nie należy go jednak pomijać. Opiera się on na ściśle zdefiniowanych wielkościach występujących w sprawozdaniach finansowych, a ponadto oceny wykonania rocznych zadań przez firmę i jej samodzielne wydziały dokonuje się na podstawie tego typu wskaźników. IRR, jako średnia wieloletnia stopa zwrotu, lepiej wyraża tempo pomnażania kapitału. Księgowa stopa zwrotu jest w praktyce uniwersalnym wskaźnikiem pomiaru efektu zarówno w fazie projektowania, jak i w fazie realizacji. W tej drugiej wskaźnik ten jest powszechnie stosowany. Jest to źródło dysonansów, bowiem koncepcja IRR nie może być pomijana.

4.3 Analiza progu rentowności i analiza wrażliwości

Analiza progu rentowności jest metodą przydatną zwłaszcza w bieżącym zarządzaniu przedsiębiorstwem. Badanie opłacalności przedsięwzięć rozwojowych przeprowadzane jest przed podjęciem decyzji o ich realizacji. Wszystkie wielkości obliczeniowe stanowią zatem wyraz przewidywania przyszłych warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa. Są to więc jedynie wielkości najbardziej prawdopodobne i w rzeczywistości mogą ukształtować się na innym od zakładanego poziomie. Analiza ta powinna być uzupełniona analizą jego wrażliwości na zmiany czynników determinujących opłacalność jego realizacji.

Analizę wrażliwości przeprowadza się na etapie podejmowania decyzji. Jej podstawą jest opracowanie optymistycznego i pesymistycznego wariantu zmian warunków działania przedsiębiorstwa. Zmiany te wpływają w określony sposób na poziom elementów obliczeniowych progu rentowności. W badaniach można uwzględnić zmianę jednego czynnika (np. ceny) przy innych nie zmienionych lub też równoczesną zmianę kilku czynników. Poprzez wyselekcjonowanie jedynie zmian pesymistycznych można również określić tzw. „zdolność do życia” danego przedsięwzięcia w najgorszych możliwych warunkach działania. Zmiana poziomu poszczególnych czynników powoduje przesunięcie progu rentowności. Dlatego też punktem wyjścia analizy wrażliwości jest ustalenie, na jakim ukształtuje się on poziomie, jeżeli nastąpią zmiany jednostkowej zmiany sprzedaży, jednostkowych kosztów zmiennych lub stałych kosztów produkcji. Dostarczy to istotnych informacji do podjęcia decyzji o realizacji przedsięwzięcia oraz zobrazuje związane z nim ryzyko. Analiza wrażliwości obejmuje również badanie granicznego poziomu, który przy założonej wielkości sprzedaży i stałym poziomie innych czynników zagwarantuje jedynie osiągnięcie progu rentowności. Badanie dotyczyć powinno zwłaszcza jednostkowej ceny sprzedaży i jednostkowych kosztów zmiennych, jako najbardziej podatnych na ewentualne zmiany.

5.Metody dyskontowe

Najbardziej precyzyjnym narzędziem oceny opłacalności przedsięwzięć rozwojowych są dyskontowe metody rachunku ekonomicznego. Uwzględniają one, w przeciwieństwie do prostych metod oceny, rozłożenie w czasie przewidywanych wpływów i wydatków związanych z badana inwestycja. Służy temu wykorzystanie techniki dyskonta, która pozwala sprowadzić do porównywalności nakłady i efekty realizowane w różnych okresach czasu. Określenie ich wartości teraźniejszej, to jest zaktualizowanej na moment przeprowadzenia oceny, stanowi podstawę dalszego wnioskowania. Metody dyskontowe dają możliwość objęcia oceną całego okresu funkcjonowania przedsięwzięcia, a więc zarówno okresu jego realizacji, jak tez pełnego okresu, w którym przewiduje się osiąganie efektów. Sprzyja to dokładności oceny, narzuca jednak konieczność oszacowania wielkości wpływów i wydatków w całym okresie objętym rachunkiem. Podstawowe znaczenie ma przy tym oparcie tego szacunku na wnikliwych badaniach, dotyczących zarówno uwarunkowań związanych z charakterem rozpatrywanych przedsięwzięć rozwojowych, jak i partycypacji przyszłych warunków działania firmy. Wraz z wydłużeniem okresu objętego rachunkiem szacunek ten staje się coraz trudniejszy z uwagi na rosnącą niepewność co do przewidywanej sytuacji rynkowej. Trudności te wzrastają znacznie w nieustabilizowanej gospodarce, charakteryzującej się dużą zmiennością parametrów ekonomicznych i innych warunków funkcjonowania przedsiębiorstwa. Jednakże ustalenia poczynione na tym etapie badań determinują w zasadniczym stopniu dokładność przeprowadzonego na ich podstawie rachunku ekonomicznego. Wpływają zatem na słuszność decyzji dotyczących rozwoju firmy.

Do najczęściej stosowanych w praktyce dyskontowych metod rachunku ekonomicznego należą : metoda wartości zaktualizowanej netto NPV, metoda wewnętrznej stopy zwrotu IRR oraz wskaźnik efektywności inwestycji.

5.1 Wartość zaktualizowana netto

Metoda wartości zaktualizowanej netto pozwala określić obecną wartość wpływów i wydatków pieniężnych związanych z realizacja ocenianego przedsięwzięcia rozwojowego.

NPV określa się jako sumę, zdyskontowanych oddzielnie dla każdego roku przypływów pieniężnych netto (NCF), zrealizowanych w całym okresie objętym rachunkiem, przy stałym poziomie stopy procentowej (dyskontowej). Wartość ta wyraża się więc, zaktualizowaną na moment dokonywania oceny, wielkość korzyści, jakie rozpatrywane przedsięwzięcie rozwojowe może przynieść firmie. Do obliczenia NPV wykorzystać można następujące równanie:

NPV = NCF0 × CO 0 + NCF1 × CO1 + NCF2 × CO2 + .....NCF n × CO n

NPV - wartość zaktualizowana netto

NCF - przypływy pieniężne netto w kolejnych latach okresu obliczeniowego

CO - współczynnik dyskontowy dla kolejnych lat okresu obliczeniowego (właściwy dla przyjętego poziomu stopy procentowej)

0,1,2,3.....,n - kolejny rok okresu obliczeniowego

Badane przedsięwzięcie jest opłacalne jeżeli NPV > 0 lub NPV = 0. Dodatnia wartość NPV oznacza bowiem, że stopa rentowności tego przedsiębiorstwa jest wyższa od stopy granicznej, określonej poprzez przyjęta do rachunku stopę procentową. Stąd każda inwestycja charakteryzująca się NPV większą od zera może być zrealizowana, gdyż przyniesie firmie określone korzyści finansowe, a więc podniesie jej wartość. Ujemna NPV świadczy natomiast o niższej od granicznej stopie rentowności przedsięwzięcia. Jego realizacja będzie zatem nieopłacalna z punktu widzenia przedsiębiorstwa.

5.2 Wewnętrzna stopa zwrotu

Metoda wewnętrznej stopy zwrotu jest drugą spośród najczęściej wykorzystywanych w praktyce metod dyskontowych. IRR to stopa procentowa, przy której obecna wartość strumieni wydatków pieniężnych jest równa obecnej wartości strumieni wpływów pieniężnych. Jest to więc taka stopa procentowa, przy której wartość zaktualizowana netto ocenianego przedsięwzięcia rozwojowego jest równa zero NPV = 0 .

IRR pokazuje bezpośrednio stopę rentowności badanych przedsięwzięć . Pojedyncze przedsięwzięcie rozwojowe jest opłacalne wówczas, gdy jego wewnętrzna stopa zwrotu jest wyższa od stopy granicznej, będącej najniższą możliwa do zaakceptowania przez inwestora stopą rentowności. Procedura ustalania IRR obejmuje kilka etapów. W pierwszej kolejności ustala się wartość przepływów pieniężnych netto w kolejnych latach realizacji i funkcjonowania badanego przedsięwzięcia, analogicznie jak przy obliczaniu NPV. Następnie, metoda kolejnych przybliżeń, wybiera się dwie wielkości stopy procentowej (i1 oraz i2 ) takie, przy których:

- NPV obliczona na podstawie i1 jest zbliżona do zera, lecz dodatnia; ustalony w ten sposób poziom NPV oznaczamy jako PV

- NPV obliczona na podstawie i2 jest zbliżona do zera, lecz ujemna; ustalony w ten sposób poziom NPV oznaczamy jako NV.

Na podstawie powyższych wielkości obliczamy poziom wewnętrznej stopy zwrotu badanego przedsięwzięcia. Wykorzystujemy w tym celu następująca formułę interpolacji liniowej:

PV × (i2 - i1)

IRR = i1 +

PV + NV

IRR - wewnętrzna stopa zwrotu

i1 - poziom stopy procentowej, przy której NPV > 0

i2 - poziom stopy procentowej, przy którym NPV < 0

PV - poziom NPV obliczonej na podstawie i1

NV - poziom NPV obliczonej na podstawie i2

W zaprezentowanej metodzie ustalania IRR szczególne znaczenie ma różnica między poziomem i1 a poziomem i2. Różnica ta nie powinna być zasadniczo większa niż jeden punkt procentowy. W rzeczywistości bowiem związek między poziomem stopy procentowej a poziomem NPV nie ma charakteru liniowego, założonego przy konstrukcji omawianej formuły. Wraz ze wzrostem różnicy między i1 i i2 , wyniki obliczeń stają się coraz mniej dokładne w stosunku do rzeczywistego poziomu IRR badanego przedsięwzięcia. Zachowanie jednoprocentowej różnicy stóp procentowych sprawia natomiast, że popełniony błąd możemy uznać za nieistotny.

5.3 Porównywanie mierników NPV i IRR

Ocena opłacalności pojedynczego przedsięwzięcia rozwojowego przeprowadzona na podstawie metody NPV pokrywa się z oceną opartą na IRR pod warunkiem, że stopa procentowa stanowiąca podstawę dyskonta przy obliczaniu NPV stanowi równocześnie stopę graniczną, do której porównujemy IRR. Jeżeli zatem wartość zaktualizowana netto danego przedsięwzięcia obliczona dla stopy procentowej ix jest dodatnia, to wewnętrzna stopa zwrotu tego przedsięwzięcia będzie wyższa od ix. Obie metody wskazywać więc będą na opłacalność realizacji badanej inwestycji. Konflikt pojawia się wówczas, gdy metody te wykorzystamy do porównawczej oceny wariantów inwestycyjnych. Inwestycja uznana na podstawie miernika NPV za mniej opłacalną, może okazać się najbardziej efektywne z punktu widzenia IRR. Podstawową przyczyną niejednoznaczności oceny jest zróżnicowanie rozłożenia w czasie przepływów pieniężnych netto poszczególnych przedsięwzięć rozwojowych, jak też różna długość okresu obliczeniowego uwzględnianego w rachunku.

5.4 Wskaźnik efektywności inwestycji

Wskaźnik efektywności inwestycji jest ilorazem teraźniejszej wartości wpływów W i teraźniejszej wartości nakładów N, czyli:

n

∑ a i W i

i = 1 1

E = a 1 = i

n ( 1 + r )

∑ a i N i

i = 1

Wskaźnik sumowania „i” przebiega przez zbiór okresów poczynając od pierwszego okresu, w którym poniesiono nakłady. Zatem teraźniejszą wartość oblicza się dla okresu tuż przed rozpoczęciem realizacji inwestycji. Technika obliczania przy wskaźniku inwestycji nie różni się od metody salda zdyskontowanych wpływów i nakładów. Metodą tę stosuje się dodatkowo przy ocenie projektu inwestycyjnego pod względem optymalnej skali. Może się bowiem zdarzyć, że zmiana skali nie przenosi się proporcjonalnie na wpływy i nakłady, wówczas należy określić rozmiar, przy którym wskaźnik efektywności jest największy.

6. Podsumowanie

Planowanie i analiza przedsięwzięć inwestycyjnych to czynności zmierzające do podjęcia decyzji o zakupie i wytworzeniu nowych aktywów, głównych środków trwałych. Metody stosowane w ocenie przedsięwzięć inwestycyjnych dzielą się na dwie główne grupy : metody opierające się na zdyskontowanych wpływach i metody nie wykorzystujące dyskonta. W metodach analizy inwestycji należących do pierwszej grupy znajduje zastosowanie teraźniejsza wartość wpływów, przy czym wpływy są to przychody ze sprzedaży produktów otrzymanych z nowego obiektu pomniejszone o nakłady na ich wytworzenie. Wpływy nie obejmują amortyzacji. Grupa pierwsza obejmuje koncepcje wewnętrznej stopy zwrotu i teraźniejszej wartości netto. Wewnętrzna stopa zwrotu to liczba określająca stopę zwrotu zainwestowanych kapitałów, która zostanie osiągnięta przy realizacji projektu. Wysokość tej stopy jest podstawą akceptacji lub odrzucenia projektu inwestycyjnego. Druga koncepcja opiera się na porównaniu teraźniejszej wartości wpływów z wartością nakładów. Jeśli różnica jest dodatnia to projekt może zostać przyjęty do realizacji. Obliczenia teraźniejszej wartości wpływów dokonuje się po określeniu granicznej wartości stopy dyskontowej. W drugiej grupie metod analizy projektów inwestycyjnych wykorzystuje się okres zwrotu nakładów. Między odwrotnością okresu zwrotu nakładów a wewnętrzną stopą zwrotu występuje pewien związek. Przy niedługim okresie życia projektów i równych wpływach okresowych odwrotność okresu zwrotu jest przybliżeniem wewnętrznej stopy zwrotu. Do tej grupy należy także metoda oparta na uwzględnieniu zysku obliczonego zgodnie z zasadami obowiązującymi w rachunkowości

7.Bibliografia

- Maria Sierpińska, Tomasz Jachna „Ocena przedsiębiorstwa według standardów światowych”, PWN Warszawa 2000

- Mieczysław Dobija „Rachunkowość zarządcza i controlling”, PWN Warszawa 1999

Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl

2

---