|
Akcja wyraża prawo własności w spółce akcyjne. Akcjonariusz współuczestniczy w podziale zysków spółki, których część może być wypłacona w formie dywidendy, a część pozostawiona w spółce jest reinwestowana i zwiększa wartość inwestycji w daną akcję. Wartość rynkowa akcji zależy od wielu czynników, w tym również od rentowności przedsiębiorstwa i perspektyw wzrostu oraz od sytuacji na całym rynku akcji. Akcje są atrakcyjne dla inwestorów z powodu zawartego w nich potencjału wzrostu i możliwości wypłaty dywidendy.
Zyski z akcji podlegają dużym wahaniom, bowiem ceny akcji zmieniają się codziennie a skala tych zmian może być bardzo duża. Wartość pojedynczej spółki może rosnąć lub spadać w zależności od jej otoczenia rynkowego i sukcesu działań jej kierownictwa. Cały rynek akcji odnotowuje gwałtowne zmiany w wyniku wahań klimatu gospodarczego i nastrojów inwestorów. Większość inwestorów jest świadoma faktu, że indeksy giełdowe, które są miernikami zachowań całego rynku, mogą zmienić swoją wartość z dnia na dzień o jeden, dwa a nawet dziesięć procent. Ryzyko inwestycji w akcje wiąże się z krótkookresowymi wahaniami indeksów giełdowych.
Jednak akcje powinny być traktowane jako inwestycja długoterminowa, dla której zarówno ryzyko jak i zyski są oceniane w perspektywie lat a nie dni. W krótkim okresie stopy zwrotu na akcjach są bardzo zmienne, ponieważ akcje podlegają ocenie uczestników rynku, którymi kierują zmienne oczekiwania, w tym również nadmierny optymizm i nieuzasadnione obawy. Natomiast w długim okresie zyski z akcji określane są w większym stopniu czynnikami fundamentalnymi, takimi jak zdolność spółki do generowania zysku i rozwoju.
Polski rynek kapitałowy szybko się rozwija, co znajduje wyraz w rosnącej liczbie spółek notowanych na rynku regulowanym. Powoduje to, iż chcąc świadomie inwestować w akcje, należy śledzić i interpretować coraz większą ilość informacji, które mogą mieć wpływ na cenę naszych aktywów. W przypadku niemożności codziennego śledzenia wydarzeń na rynku, a także ograniczonemu dostępowi do informacji na rynku, warto rozważyć inwestowanie w akcje nie bezpośrednio, ale za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych.
Fundusze akcji co najmniej 60% powierzonych środków inwestują w akcje spółek notowanych na giełdzie.
Zalety
dywersyfikacja - zgodnie z prawem fundusze mogą zainwestować maksymalnie do 5% wszystkich aktywów w akcje jednej spółki. Pozwala to na zmniejszenie (jakkolwiek nie wyeliminowanie) ryzyka związanego z posiadaniem kilku tyko papierów.
profesjonalne zarządzanie - fundusz akcji, tak jak każdy fundusz inwestycyjny, jest zarządzany przez licencjonowanych doradców w zakresie papierów wartościowych, którym licencje są przyznawane przez Komisję Papierów Wartościowych i Giełd. Dodatkowo korzystają oni z pomocy własnych analityków oraz analityków zatrudnionych w najlepszych biurach maklerskich.
płynność - posiadacze jednostek mogą z łatwością umorzyć je i zamienić na gotówkę. Aby móc zapewnić wypłaty, fundusze są zobowiązane do utrzymywania co najmniej 10% aktywów w gotówce.
Ryzyko
Z inwestowaniem w fundusze akcji wiąże się ryzyko zmienności rynku i znaczne wahania kursów akcji. W przypadku niedostatecznego stopnia dywersyfikacji portfela lub inwestowaniu w spółki jednej branży klient może zostać narażony na znaczne straty.
|
Rodzaje funduszy akcyjnych
|
Na rynkach rozwiniętych fundusze są podzielone na trzy kategorie, w zależności od głównego celu inwestycyjnego jaki sobie stawiają. Generalnie podział funduszy akcji na świecie jest następujący:
Fundusze wzrostowo - dochodowe
Takie fundusze poszukują inwestycji, które zapewnią długoterminowy wzrost przychodów kapitałowych i bieżących dochodów. Na rynkach rozwiniętych fundusze te inwestują w duże firmy, które charakteryzują się długoterminowym wzrostem ceny akcji i płacą stałe i znaczące dywidendy. Menadżerowie funduszy interesują się również przyrostem wartości kapitału. W związku z tym poszukują dużych spółek, po których można spodziewać się ponadprzeciętnego wzrostu zysków lub tez spółek uznawanych z racji osiąganych zysków za niedowartościowane.
Fundusze wzrostu
Celem funduszy wzrostowych jest długoterminowy wzrost kapitału dzięki inwestycjom w akcje przedsiębiorstw, po których można spodziewać się dalszej ich aprecjacji, czyli wzrostu sprzedaży i zysków. Poziom dywidendy jest mniej ważnym czynnikiem wyboru spółek do portfela. Z powodu koncentracji na wzroście kapitału i braku "stabilizacji" dzięki otrzymywanym dywidendom, stopa zwrotu z inwestycji w takie fundusze wykazuje większa zmienność.
Fundusze agresywnego wzrostu
Fundusze te są najbardziej ryzykowne spośród wszystkich funduszy inwestycyjnych. Zarządzający takimi funduszami poszukują inwestycji, z myślą o maksymalnym wzroście wartości aktywów w długim okresie czasu. Stopa dywidendy w ogóle nie jest brana pod uwagę, co więcej - takie fundusze nie inwestują w spółki płacące dywidendy. Często zdarza się ze zarządzający kupują akcje nowych spółek. Z tego względu, w krótkim okresie, są to najbardziej ryzykowne fundusze. Inną kategorią funduszy o podwyższonym ryzyku są te, które inwestują tylko w wybrane sektory gospodarki, np. w telekomunikacje, czy turystykę.
Na rynkach zagranicznych istnieją również fundusze międzynarodowe inwestujące w różnych regionach i w różne instrumenty. Z inwestycjami tego typu wiąże się jednak ryzyko walutowe. Inwestorzy musza się również liczyć z ryzykiem politycznym. Polskie fundusze inwestycyjne mogą inwestować do 5% aktywów na rynkach zagranicznych, jednak niewiele z nich korzysta z tego zapisu.
Fundusze indeksowe
Tradycyjny fundusz akcyjny jest aktywnie zarządzany, a akcje są kupowane i sprzedawane przez zarządzających po wnikliwej analizie danych ekonomicznych oraz oczekiwań co do rozwoju sytuacji na giełdzie. Pasywnie zarządzany fundusz - fundusz indeksowy - kupuje i sprzedaje akcje, tak aby portfel odzwierciedlał skład wiodących indeksów giełdowych (WIG, WIG 20). W Polsce takie fundusze oferuje Peako TFI (Eurofundusz 4) oraz od października 1999 Korona (obecnie Union Investment - fundusz UniXXI wiek). Dla jego strategii inwestycyjnej ani wyniki finansowe spółek, ani perspektywy ich rozwoju nie mają najmniejszego znaczenia. W portfelu takiego funduszu znajdzie się tym więcej akcji danej spółki, im większy ma ona wpływ (procentowy) na indeks. Zmiany wartości uczestnictwa tych funduszy niemal idealnie pokrywają się ze zmianami indeksu, który maja odwzorować.
Zalety
Takie fundusze, chociaż nie koniecznie dające lepsze wyniki od aktywnie zarządzanych funduszy, mają kilka zalet. Po pierwsze, fundusze indeksowe pobierają niższe opłaty za zarządzanie ze względu na relatywną prostotę zarządzania takim funduszem. Po drugie, co też jest bardzo ważne, taki fundusz ma znacznie mniejszą liczbę dokonywanych transakcji. Skład indeksu zmienia się bardzo rzadko. W przypadku indeksu WIG w Polsce zmiana następuje co kwartał, czyli jedynie raz na trzy miesiące trzeba zmodyfikować portfel i to zwykle w niewielkim stopniu. Natomiast fundusze aktywnie zarządzane wymagają takich zabiegów znacznie częściej, co wiąże się z większymi kosztami transakcyjnymi. Po trzecie, sama strategia inwestycyjna narzuca zarządzającemu pewną dyscyplinę. Jeżeli ma on replikować indeks, to portfel funduszu powinien być w maksymalnym stopniu wypełniony akcjami pochodzącymi właśnie z tego indeksu. Dzięki temu ogranicza się ryzyko niedopasowania do sytuacji na rynku.
Wady
Ujemną strona inwestycji w fundusze indeksowe jest z pewnością niemożność pokonania rynku. W czasie bessy, gdy inne fundusze przynajmniej część swoich aktywów mogą zamienić z akcji na obligacje lub gotówkę, fundusz indeksowy traci na wartości szybciej niż inne.
Fundusze akcji polskich spółek oraz fundusze prywatyzacji
W Polsce specyficzną grupę, posiadającą cechy funduszy akcji, stanowią fundusze polskich akcji oraz fundusze prywatyzacji. Fundusze polskich akcji inwestują swoje aktywa w akcje spółek publicznych, notowanych na rynku regulowanym (GPW lub CTO). Fundusze dokonują inwestycji w akcje zgodnie z kryterium zyskiwania na wartości.
Fundusze prywatyzacji ze wzglądu na swoją specyfikę są traktowane jako oddzielna grupa funduszy. Ich celem jest dynamiczny wzrost wartości jednostek uczestnictwa poprzez aktywne inwestowanie w papiery wartościowe o wyższym od przeciętnego poziomie ryzyka. Powierzone środki są w zasadniczej części inwestowane w akcje poszczególnych Narodowych Funduszy Inwestycyjnych, będące w obrocie giełdowym, jak i spółek parterowych wprowadzanych przez poszczególne NFI na giełdę lub regulowany rynek pozagiełdowy.
|
|
Fundusze zrównoważone są przykładem funduszy łączących w sobie cechy pozostałych, czyli akcji, rynku pieniężnego i obligacji, gdyż inwestują w różnych proporcjach w akcje spółek giełdowych czy dłużne papiery wartościowe. Charakteryzują się umiarkowanym ryzykiem inwestycyjnym.
Przeznaczone są głównie dla inwestorów tolerujących większe ryzyko, niż w przypadku funduszy bezpiecznych i oczekujących w zamian większych zysków w dłuższym okresie. Proporcje inwestycji w poszczególne instrumenty zmieniają się tutaj w zależności od sytuacji rynkowej. W celu minimalizacji ryzyka fundusz unika lokat spekulacyjnych, a skupia się na wynajdywaniu korzystnych możliwości inwestycyjnych. Udział akcji w portfelu tych funduszy wynosi przeciętnie około 50-70%, natomiast papierów dłużnych 50-30%.
|
Fundusze rynku pieniężnego
|
Fundusze rynku pieniężnego i obligacji, często zwane po prostu funduszami pieniężnymi, są zaliczane do najbezpieczniejszych funduszy inwestycyjnych. Inwestują one w krótkoterminowe instrumenty dłużne wystawiane przez emitentów, którzy niosą małe ryzyko niewypłacalności, takich jak Skarb Państwa, banki, duże spółki publiczne. Fundusze lokują środki m.in. w bony skarbowe, bony komercyjne, obligacje Skarbu Państwa, lokaty bankowe.
Celem funduszy rynku pieniężnego jest ochrona realnej wartości aktywów. Wzrost wartości jednostek uczestnictwa zwykle nieznacznie przewyższa stopy lokat oferowane przez banki. Zwykle jednak fundusze sugerują, aby odnosić ich wyniki do stopy inflacji.
Fundusze rynku pieniężnego zakupują krótkoterminowe aktywa o terminie zapadalności od jednego dnia do jednego roku. Zgodnie z prawem średni termin wykupu papierów wartościowych znajdujących się w portfelu funduszu rynku pieniężnego nie powinien przekraczać 90 dni. Ze względu na tak krótkie terminy zapadalności aktywów, fundusze rynku pieniężnego w znacznym stopniu eliminują ryzyko stopy procentowej. Fundusz rynku pieniężnego bardziej sprawdza się więc w okresach kilkumiesięcznych, jako alternatywa dla krótkoterminowych lokat bankowych.
Zalety
Główną zaletą funduszy rynku pieniężnego jest ochrona realnej wartości powierzonych środków. Ponieważ zwykle przynoszą wyższy zysk niż lokaty bankowe, stanowią wobec nich konkurencję dla lokowania płynnych środków na krótkie okresy czasu. Ich atutem jest to, że w przypadku gdy inwestor natychmiastowo potrzebuje środków może po prostu umorzyć jednostki, nie tracąc przy tym wypracowanych odsetek, jak to się dzieje w przypadku lokat bankowych.
Ryzyko
W długim okresie podstawowym zagrożeniem dla inwestycji w fundusze pieniężne jest inflacja. W fundusze pieniężne warto zainwestować przed spodziewanym wzrostem stóp procentowych. Fundusze pieniężne są również wrażliwe na ryzyko dochodowe, spowodowane obniżającymi się stopami procentowymi. Krótkie okresy zapadalności lokat mogą powodować spadek dochodów funduszu. Możliwe jest również ryzyko kredytowe. Oznacza to możliwość niespłacenia odsetek lub nawet całej wierzytelności przez emitenta.
Koszty
Fundusze rynku pieniężnego są obciążane najmniejszymi kosztami w porównaniu do pozostałych grup funduszy. Maksymalna prowizja przy zakupie waha się od 0,00% do 2,5%. Tylko w skrajnych przypadkach przekracza tę wartość. Koszty limitowane zwykle wahają się od 1,30% do 3,00%.
|
Fundusze papierów dłużnych (fundusze obligacji)
|
Obligacje Skarbu Państwa są emitowane przez Skarb Państwa i są uważane za najmniej ryzykowne spośród wszystkich instrumentów dłużnych, ponieważ zabezpiecza je majątek Państwa. Ich termin wykupu jest różnorodny - od mniej niż jednego roku aż do kilkudziesięciu lat. Ich oprocentowanie zależy od ryzyka, jakie niesie ze sobą dana inwestycja. Obligacje mogą być zabezpieczone całkowicie lub częściowo, albo w ogóle nie zabezpieczone. Z uwagi na różną kondycję przedsiębiorstw, specjalistyczne agencje nadają im różny rating w zależności od ryzyka niewypłacalności. Na świecie najpopularniejsze są oceny wydane przez agencje Moody's i Standard&Poors, w Polsce działa CERA jedyna w tej części Europy agencja ratingowa.
Innym przykładem obligacji, w które fundusz może zainwestować są obligacje komunalne. Papiery te są plasowane na rynku w celu pozyskania środków na inwestycje publiczne i rozwój usług, na przykład, na budowę oczyszczalni ścieków, zakładów utylizacji, dróg. Wysokość tych inwestycji zwykle przekracza możliwości finansowe gmin. Fundusze obligacji komunalnych mogą inwestować w obligacje zabezpieczone dochodami z określonego źródła czy weksle komunalne.
Inwestorzy, którzy chcą uniknąć ryzyka niewypłacalności, mogą nabyć udziały w funduszach, które lokują w papiery wartościowe emitowane przez państwo. Do funduszu obligacji kupowane są papiery o terminie wykupu dłuższym niż rok. Fundusz obligacji można więc polecić na dłuższa inwestycję.
Fundusz obligacji różni się od obligacji dosyć znacznie. W przeciwieństwie do obligacji, fundusz obligacji nie ma terminu wykupu. Zamiast tego w funduszu obligacji występuje ciągłe przedłużanie terminu wykupu poprzez sprzedaż obligacji, których termin wykupu mija i kupowanie nowych emisji. Po roku fundusz, który deklaruje średnią zapadalność posiadanych obligacji na jeden rok, nadal ma średnią zapadalność swoich lokat w okresie jednego roku. W tym czasie upłynie termin wykupu jednorocznej obligacji, oczywiście jeśli emitent będzie wypłacalny. Dodatkowo pieniądze zainwestowane w fundusz obligacji są łatwo dostępne w każdym dniu roboczym, natomiast sprzedaż posiadanych obligacji (za wyjątkiem obligacji Skarbu Państwa) może być operacją niełatwą, zwłaszcza w przypadku, gdy płynność posiadanych papierów jest niewielka, albo nawet nie są one publicznie notowane (obligacje przedsiębiorstw).
Zyski
Inwestycja w fundusz obligacji przynosi dwa rodzaje dochodu: odsetki i zyski kapitałowe. Każdy z nich może podlegać wahaniom, a razem decydują o całkowitym zwrocie z inwestycji.
Dochody odsetkowe pochodzą z nominalnie określonej stopy procentowej obligacji. Wysokość stopy zwrotu obligacji zależy głównie od dwóch czynników: wiarygodności kredytowej emitenta i terminie wykupu obligacji. Zysk kapitałowy jest miarą wzrostu lub spadku (zysku lub straty) ceny rynkowej obligacji. Zysk kapitałowy zależy głównie od zmian stóp procentowych. Zgodnie z ogólną zasadą ceny obligacji zmieniają się przeciwnie do zmian stóp procentowych. Gdy stopy procentowe rosną, ceny obligacji spadają, a gdy stopy idą w dół, ceny obligacji rosną. Obligacje o dłuższym terminie wykupu odnotowują większe zmiany ceny niż obligacje o krótszym terminie wykupu przy zmianach stóp procentowych.
Ocena wiarygodności kredytowej jest dokonywana przez niezależne agencje oceniające (ratingowe) i jest wyrażana za pomocą kodu literowego. Ogólnie: wyższych stóp zwrotu oczekuje się od obligacji o niższej wiarygodności emitenta. Wiąże się to z faktem, iż niższa wiarygodność oznacza wyższe ryzyko, które musi być odpowiednio opłacone. Wynagrodzeniem za wyższe ryzyko jest wyższa wymagana stopa zwrotu. Obligacje skarbowe, które mają najwyższą wiarygodność kredytową, niosą ze sobą znikome ryzyko niewypłacalności i w związku z tym ich oprocentowanie jest najniższe. Obligacje z oceną potrójnego B i wyższą (od pojedynczego A po potrójne A) mają umiarkowany poziom ryzyka, natomiast obligacje z ratingiem podwójnego B i niższym, aż do C dają najwyższą rentowność przy najwyższym ryzyku.
Czas do wykupu obligacji jest określony przez emitenta obligacji i wyrażony w latach lub dniach. Dla obligacji o podobnej ocenie ryzyka kredytowego wyższą stopę zwrotu będą miały obligacje o dłuższym terminie wykupu.
Ryzyko
Zanim inwestor zdecyduje się na inwestycję w fundusz obligacji musi rozważyć zainwestuje się w obligacje należy oszacować następujące ryzyka: ryzyko stopy procentowej (poziom reakcji ceny obligacji na zmiany stóp procentowych) oraz ryzyko kredytowe (prawdopodobieństwo zaprzestania wypłacania odsetek i wykupu obligacji przez emitenta)
|
|
Nabywca jednostek uczestnictwa funduszy inwestycyjnych musi liczyć się z ryzykiem, które towarzyszy tej formie inwestowania. Każda decyzja inwestycyjna jest bowiem obciążona określonym jego poziomem. Przed zainwestowaniem w określony fundusz należy zastanowić się jak dużą stratę jest się w stanie ponieść oraz jaki będzie okres inwestycji. Im horyzont inwestycji jest dłuższy, tym wyższe ryzyko związane ze zmianami cen instrumentów finansowych. Z wyższym ryzykiem wiąże się jednak najczęściej wyższa stopa zwrotu. A jeżeli inwestor chce minimalizować ryzyko, musi zaakceptować niższą oczekiwaną stopę zwrotu.
Najważniejsze jest jednak zrozumienie pojęcia ryzyka. Ogólnie mówi się, że spośród inwestycji w akcje, obligacje oraz krótkoterminowe lokaty bankowe, te pierwsze obarczone są największym ryzykiem. Całkowite ryzyko jest jednak sumą wielu składników.
Rodzaje ryzyka.
Do najczęściej spotykanych rodzajów ryzyka należą:
• Zmienność rynku Przy rozpatrywaniu problemu zmienności rynku najczęściej podejmuje się problem możliwości odniesienia krótkoterminowych strat związanych ze spadkiem cen akcji w które zainwestowano (ryzyko inwestycyjne) lub straty wynikające z ogólnego spadku cen akcji (ryzyko rynkowe). Akcje zwykłe są określane jako inwestycja "ryzykowna" biorąc pod uwagę ich tendencję do gwałtownych oraz często nieprzewidzianych spadków i wzrostów. Ostre spadki mogą mieć również miejsce w stosunkowo krótkim czasie. Do czynników wpływających na zmianę cen akcji należą:
wyniki finansowe osiągane przez firmę
Obligacje również są obarczone ryzykiem. W przeciwieństwie do akcji, na które wpływ ma wiele czynników, ceny obligacji zależą głównie od poziomu stóp procentowych. Generalnie zależność ta jest odwrotnie proporcjonalna, a więc kiedy stopy procentowe rosną ceny obligacji spadają i odwrotnie. Obligacje o dłuższym terminie do wykupu, zwykle oferują wyższą rentowność, niż obligacje o krótszym terminie wykupu. Wyjątkiem jest taki stan gospodarki, kiedy uczestnicy rynku oczekują spadku inflacji - wtedy obligacje krótkoterminowe mają wyższą rentowność, niż długoterminowe.
• Ryzyko kredytowe
Oprócz ryzyka stóp procentowych, inwestycja w obligacje (instrument o charakterze wierzycielskim) niesie za sobą ryzyko kredytowe czyli ryzyko tego, iż emitent obligacji nie będzie ich w stanie wykupić lub zapłacić odsetek. Obligacje o niższej jakości są obarczone większym ryzykiem i dlatego inwestorzy oczekują wyższej stopy zwrotu, żeby zrekompensować niepewność otrzymania w przyszłości powierzonych środków. Obligacje rządowe oferują najniższe odsetki, ale wynika to z faktu iż ryzyko niewypłacalności rządu jest niższe. Gotówka posiadana przez inwestora nie jest obarczona ryzykiem rynkowym, natomiast pozwala właścicielowi na osiąganie minimalnych zysków, gdyż nie podlega procesowi konwersji ("nie pracuje"). Pojawia się tu więc ryzyko inflacji, która obniża realną wartość pieniędzy Decydując się na ulokowanie gotówki w banku, ponosimy ryzyko niewypłacalności tego banku - depozyty są gwarantowane przez Bankowy Fundusz Gwarancyjny tylko do pewnej wysokości.
• Ryzyko inflacji
Inflacja jest to wzrost generalnego poziomu cen dóbr i usług. Inflacja obniża "realne" zyski, czyli takie które biorą pod uwagę zwiększające się corocznie koszty życia. Jest to szczególnie widoczne w dłuższym okresie czasu. Inflacja, czyli spadek siły nabywczej pieniądza, powoduje, że za tę samą kwotę posiadaną obecnie nie jesteśmy w stanie kupić tyle samo produktów czy usług w latach następnych. W przypadku jeśli dany inwestor wykupił obligacje dające stały procent, a ceny towarów będą widocznie rosły, może to stanowić prawdziwy problem. Sposobem na ograniczenie tego typu ryzyka może być dywersyfikacja portfela, a więc lokata w akcje czy zakup nieruchomości.
• Ryzyko specyficzne
Wiadomości, które mogą mieć wpływ na kurs danej spółki lub branży, składają się na ryzyko określane jako specyficzne. Może się do tego przyczynić notatka prasowa, wypowiedź analityka itp. Przed wpływem takich informacji można się zabezpieczyć dywersyfikując inwestycje i nie inwestować w spółki np. tylko jednej branży. Jeśli portfel będzie zróżnicowany, zachowanie się akcji dwu czy trzech spółek nie wpłynie w sposób decydujący na osiągniętą stopę zwrotu.
|
|
Inwestowanie w fundusze w porównaniu z innymi formami inwestowania ma wiele zalet. Do nich należą miedzy innymi:
• Dywersyfikacja portfela - ograniczenie ryzyka inwestycji na rynku.
Kupno akcji lub obligacji jednej spółki naraża inwestora na ryzyko inwestycji w jedną branżę, co może spowodować utratę znacznej ilości pieniędzy w przypadku spadku na rynku lub kłopotów emitenta. W związku z faktem, że takiej ewentualności nie można wyeliminować, najlepszą metodą redukcji ryzyka jest zakup papierów wartościowych różnych emitentów, których potencjalne spadki i wzrosty wartości będą się wzajemnie znosić, redukując w ten sposób całkowite ryzyko inwestycji. Jednak osiągnięcie efektywnej dywersyfikacji przez indywidualnego inwestora wymaga dość znacznego zaangażowania środków własnych oraz poświęcenia wiele czasu na śledzenie rynku i analizę informacji płynących z różnych źródeł. Fundusz inwestycyjny dysponuje siłą nabywczą wszystkich uczestników. Fundusze inwestycyjne umożliwiają więc ograniczenie ryzyka inwestycji na rynku pieniężnym lub kapitałowym poprzez dywersyfikację portfela instrumentów finansowych. Indywidualny inwestor musi poświęcić na to wiele wysiłku, a gdy dysponuje niewielkimi środkami po prostu nie jest w stanie efektywnie zdywersyfikować swój portfel. Fundusz inwestycyjny gromadząc wpłaty wielu uczestników może tak dobrać papiery wartościowe, aby potencjalne duże spadki, czy też nawet upadłość jednego z emitentów, była rekompensowana wzrostami cen akcji innych spółek, redukując w ten sposób ryzyko inwestycji i nadając jej większej stabilności.
• Profesjonalna kadra: zarządzaniem środkami zajmują się eksperci finansowi.
Kupując jednostki uczestnictwa funduszu inwestycyjnego, możemy być pewni, że fundusz zatrudnił profesjonalnych specjalistów od zarządzania pieniędzmi, którzy kupują i sprzedają papiery wartościowe. Zarządzający posiadają szeroką wiedzę i doświadczenie w zakresie interpretowania zachowań rynku i mają wsparcie ze strony zespołu analityków, którzy retrospektywnie badają zarówno pojedyncze przedsiębiorstwa jak i całe sektory i rynki. Dlatego zawsze szybko reagują na zmiany zachodzące na rynku. Inwestycje w fundusz dają klientowi możliwość inwestowania na rynku kapitałowym bez konieczności codziennego śledzenia zmian zachodzących na rynku. To zadaniem specjalistów jest monitorowanie aktualnej sytuacji rynkowej i na podstawie jej zmian podejmowanie konkretnych działań. Klient ponadto nie musi śledzić na bieżąco zmieniających się uregulowań prawnych dotyczących rynków finansowych, poznawać nowych instrumentów, czy pamiętać o zmieniających się terminach i sposobach zawierania transakcji. Robi to za niego profesjonalista - zarządzający. Z usług profesjonalnych doradców mogą korzystać oczywiście duże firmy i bogate jednostki, dysponujące znacznymi aktywami (minimalna wielkość środków to z reguły 50 000 zł). Tylko oni bowiem mogą sobie pozwolić na powierzenie środków w zarządzanie domowi maklerskiemu lub asset management. Fundusze inwestycyjne udostępniają ich usługi każdemu po rozsądnej cenie.
• Płynność: dostęp do środków.
W porównaniu z innymi formami lokowania pieniędzy inwestycja w fundusz inwestycyjny zapewnia zachowanie dużej płynności zainwestowanych środków, które praktycznie w każdej chwili można zamienić z powrotem na gotówkę poprzez umorzenie jednostek uczestnictwa lub sprzedaż certyfikatów. Co istotne, posiadacz jednostek lub certyfikatów nie traci przy tym naliczonych do tej pory zysków, tak jak to się dzieje w przypadku innych rodzajów inwestycji. Wyjście z niektórych inwestycji (jak np. lokaty terminowe, ubezpieczenie z funduszem inwestycyjnym itd.) wiąże się bowiem z utratą całości lub części zysków, a nawet części zainwestowanego kapitału (np. w formie kar). Sprzedaż zaś niektórych (jak nieruchomości, akcje spółek niepublicznych, udziały w spółkach z o.o.) jest trudna i czasochłonna. Natomiast sprzedaży jednostek uczestnictwa można dokonać każdego dnia roboczego po ich aktualnej cenie. Zyskiem z inwestycji w fundusz jest wzrost wartości jednostki uczestnictwa w funduszach otwartych, lub też wzrost ceny certyfikatów inwestycyjnych, które są notowane na rynku regulowanym, w przypadku funduszy mieszanych i zamkniętych.
• Efekt skali : Niższe koszty transakcji.
Inwestycje na rynku kapitałowym charakteryzują się tym, że inwestor musi skorzystać z usług pośredników tego rynku, jakim jest np. biuro maklerskie, a to oczywiście powoduje naliczanie różnego rodzaju opłat i prowizji. Koszty te, szczególnie dla drobnych inwestorów, którzy dysponują zwykle niewielkimi środkami i generują małe obroty, płacąc przy tym podstawowe, najwyższe stawki prowizji, mogą znacznie obciążyć ewentualne zyski z dokonywanych inwestycji. Z uwagi na fakt, iż fundusze dokonują obrotu dużymi pakietami papierów wartościowych ponoszą tym samym niższe koszty transakcji. Z kolei niższe koszty transakcji przekładają się oczywiście na osiągane dochody z inwestycji. Fundusze są bowiem istotnymi partnerami w negocjacjach z innymi podmiotami rynku kapitałowego. Otrzymują niskie prowizje transakcyjne oraz uzyskują korzystne oferty zakupu i sprzedaży papierów wartościowych, dokonują atrakcyjnych lokat, które nie są dostępne dla indywidualnego, czy nawet instytucjonalnego podmiotu. Dla klienta jest to równoznaczne z większą rentownością inwestycji.
• Dogodność miejsca i czasu
Większość towarzystw umożliwia dokonywanie zleceń przez telefon lub faks, a niektóre uruchamiają zlecenia za pośrednictwem Internetu. Można również złożyć stałe zlecenie wpłat ze swojego bieżącego rachunku w banku. Możliwa jest też operacja przeciwna: stałe umarzanie określonej kwoty, która będzie automatycznie przelewana na konto. W niedługim czasie kolejne biura maklerskie będą uruchamiały wirtualne Punkty Obsługi Klienta, w tym również w zakresie pośrednictwa w obrocie jednostkami uczestnictwa funduszy inwestycyjnych.
|
|
Przy wyborze funduszu powinniśmy odpowiedzieć sobie na pytanie, jaki stopień ryzyka jesteśmy skłonni zaakceptować oraz jaki jest nasz horyzont inwestycyjny. Poszukując najbardziej odpowiedniego funduszu inwestor powinien uwzględnić cele inwestycyjne funduszu i podejmowane przez jego menadżerów ryzyko z własnymi celami i potrzebą bezpieczeństwa. Z reguły towarzystwa mają w swojej ofercie zarówno fundusze bezpieczne, do których można zaliczyć fundusze rynku pieniężnego i obligacyjne, jak i fundusze o większym stopniu ryzyka, inwestujące znaczną część swoich aktywów w akcje, do których należą fundusze zrównoważone i agresywne. W przypadku wyboru inwestowania długookresowego, tzn. w horyzoncie dłuższym niż 1,5 - 2 lata, inwestor powinien się zdecydować na fundusze lokujące swoje aktywa na rynku akcji, gdyż w dłuższej perspektywie przynoszą one z reguły wyższy zysk niż inwestycje w papiery dłużne. Musi on jednak pamiętać, że wahania wartości jednostek są tutaj dużo większe i warto śledzić aktualne trendy giełdowe, aby w odpowiednim momencie dokonać konwersji jednostek do funduszy bezpiecznych, zachowując przy tym wypracowane przez fundusz zyski. Jeżeli inwestor poszukuje krótkookresowych bezpiecznych lokat, będących alternatywą dla trzymania pieniędzy na koncie bankowym, powinien wybrać fundusze rynku pieniężnego. Gdy klientowi zależy na bezpiecznym wzroście wartości oszczędności w okresie dłuższym niż rok, to alternatywą dla kupna obligacji są fundusze obligacyjne inwestujące w szeroką gamę papierów dłużnych, zarówno o zmiennym jak i stałym oprocentowaniu, co zapewnia stabilny wzrost powierzonych środków.
W ostatnim czasie liczba rodzajów funduszy znacznie się poszerzyła i oprócz wyżej wymienionych podstawowych typów, inwestor ma do wyboru np. fundusze zabezpieczenia emerytalnego, fundusze inwestujące na rynku instrumentów pochodnych, czy też fundusze lokujące swoje środki na zagranicznych rynkach finansowych, przede wszystkim w Stanach Zjednoczonych. Warto zwrócić uwagę na te ostatnie, gdyż dla drobnych inwestorów jest to praktycznie jedyna możliwość zainwestowania oszczędności na rynkach zagranicznych. Oferta polskich biur maklerskich jest w tym względzie jeszcze bardzo uboga, a koszty transakcyjne sprawiają, że drobnemu inwestorowi się to praktycznie nie opłaca.
Inwestor powinien zwrócić również uwagę na opłaty i prowizje różnych funduszy, które są dostępne w prospektach każdego z nich. Powinno się również sprawdzić stopę wydatków funduszu, czyli ile fundusz wydaje w przeliczeniu na wartość aktywów netto. Im niższe są te wydatki, tym więcej środków pozostanie na rachunku klienta.
Do oceny skuteczności funduszu stosuje się najczęściej realizowaną stopę zwrotu. Inwestor powinien sprawdzić:
roczną stopę zwrotu z funduszu w okresie roku, dwóch czy pięciu lat. Roczna stopa zwrotu wyraża zysk z kapitału oraz z zysku z roku poprzedniego.
roczna stopę zwrotu w różnych okresach. Celem jest znalezienie funduszu, który osiąga dobre wyniki regularnie a nie sezonowo, czy w ostatnim tylko czasie.
Inwestor powinien również sprawdzić wyniki osiągane przez fundusz na rynku zniżkującym, gdyż to one dopiero pokażą profesjonalizm kadry zarządzającej. Fundusz docelowy powinien tracić każdego miesiąca mniej niż pozostałe. Klient powinien również, w miarę możliwości, prześledzić całą historię dokonań funduszu. Dotyczy to również funduszy bezpiecznych, których wyniki pomimo inwestowania w bezpieczne instrumenty finansowe takie jak obligacje i bony skarbowe, mogą się znacznie od siebie różnić, a w skrajnych przypadkach inwestycja w nie może nawet przynieść straty. Aktualne notowania i rankingi funduszy można znaleźć prawie w każdej codziennej gazecie lub też w serwisach internetowych, a kwalifikacje i doświadczenie doradców inwestycyjnych zarządzających funduszami są publikowane w prospektach informacyjnych.
Ważnym aspektem jest również osoba zarządzająca danym funduszem. Klient powinien zainteresować się faktem jak długo pracuje w danym funduszu jego menadżer. O istotności tego faktu świadczy np. osoba pana Roberta Nejmana, jednego z pierwszych doradców inwestycyjnych, którego skuteczność zarządzania wypromowała fundusze DWS. Środkami zgromadzonymi przez fundusz albo inną instytucję zarządza konkretna osoba. To właśnie z nią kojarzona jest przez klientów firma zarządzająca. W momencie gdy doradca decyduje się na przejście do innej instytucji naturalną rzeczą jest to, że wraz z nim odchodzą klienci. W krajach zachodniej Europy odejście renomowanego doradcy stawia przed instytucją poważny problem. Czasem fakt ten może doprowadzić nawet do likwidacji funduszu.
|