Wykład 1 - 27.09.2003r.
Przedsiębiorstwo (istota):
prowadzi działalność gospodarczą* (celowość działania, ryzyko, wybory strategiczne, rachunek ekonomiczny
i aspekty poza ekonomiczne)
zasoby finansowo-rzeczowe (majątek trwały i obrotowy)
ludzie (czynnik ludzki / kapitał / zasoby ludzkie / załoga)
organizacja (zadania, funkcje, struktury formalne i nieformalne, więzi formalne i nieformalne)
zarządzanie (strategiczne, operacyjne) (taktyczne)
technika/ technologia (stopień nowoczesności)
współdziałanie, współpraca, konkurowanie z różnymi organizacjami, podmiotami itd.
dane przedsiębiorstwo ma cechy, znamiona przedsiębiorstwa dużego, małego
* przedsiębiorstwo prowadzi działalność finansową i inwestycyjną
Przedsiębiorczość
Przedsiębiorstwo
Przedsiębiorczość
kapitał finansowy
Motyw działania Działalność gosp. rentowna zasoby (majątek)
(motywacja) cele, ludzie
technika, zarządzanie
Ryzyko Efektywność
*Rynek Otoczenie
produktu, kapitału, pracy * Inne podmioty gosp.
* Dostawcy, kooperanci, klienci * Organizacje non profit
* Konkurencja * Giełdy itp.
Rynek
jest zgrupowaniem jego uczestników, miejsce i forma konfrontacji popytu i podaży, komunikowanie się dostawców i nabywców, zawieranie transakcji kupna i sprzedaży towarów i usług.
Rynek
lokalny
regionalny
krajowy
międzynarodowy
globalny
elektroniczny (stosowanie internetu)
wiodący, wschodzący
Rynek pełni m.in.:
funkcję informacyjną
funkcję efektywnościową
funkcję alokacyjną
rynek nasycony, konkurencyjny
pojęcie niszy rynkowej
Relacje działalności przeds. mające swoje odzwierciedlenie w ewidencji krajowej oraz
działalność eksploatacyjna (operacyjna)
działalność finansowa
działalność inwestycyjna
Inwestycje przedsiębiorstwa - rodzaje:
pośrednie / finansowe np. papiery wartościowe (akcje, obligacje itd.)
bezpośrednie / rzeczowe np. w majątek trwały rzeczowy
niematerialne np. w szkolenia
Działalność inwestycyjna
Inwestycje (przedsięwzięcia)
rzeczowe przedsiębiorstwa
celowe (skuteczne i nieskuteczne)
proste i skomplikowane (wysoce skomplikowane)
inwestycje rzeczowe
ZAKUPOWE
BUDOWLANE (w tym zakupy)
długo i krótkookresowe (a - założenia i zaangażowanie nakładów0
Poniesione nakłady bez efektów - zamrożenie
Potrzebne nakłady na efekty - zaangażowanie
nieetapowane i etapowane (np. budowlane)
trafione i nietrafione (rynek, konkurencja, projekty)
opłacalne i nieopłacalne
efektywne i nieefektywne (określenie efektywne jest szersze niż opłacalność)
wspólne (z innymi podmiotami)
Egzamin!!! Instrumenty ekonomiczno-finansowe
Otoczenie przedsiębiorstwa
(rynki produktów, kapitału, pracy, ubezpieczeń, zasoby, parametry, instrumenty ekonomiczno-finansowe podaż i popyt - jakość /ceny)
Przedsiębiorstwo
Do oceny inwestycji rzeczowych są stosowane m.in. metody:
analiza strategiczna SWOT (analiza kondycji)
benchmarking strategiczny (porównywanie się do lidera)
analiza progu rentowaności (punktu krytycznego BEP)
analiza wskaźników rentowności (ROI, ROE, ROA, ROS)
metody proste
stopa zwrotu nakładów inwestycyjnych (%)
okres zwrotu nakładów inwestycyjnych (lata, miesiące)
metody dynamiczne, np.
- NPV (wartość zaktualizowana netto przedsięwzięcia inwestycyjnego)
- IRR (wewnętrzna stopa zwrotu) nie na egzamin
Wykład 2 - 11.10.2003r.
Inwestycje rzeczowe - określenia za pomocą których są opisywane:
rodzaj inwestycji wg różnych kryteriów
zakres rzeczowy (np. przedsięwzięcie, zadanie, obiekt)
wartość kosztorysowa (zgodna z dokumentacją)
nakłady inwestycyjne (np. planowane, poniesione¹ do poniesienia²)
cykl realizacji inwestycji (cykl życia projektu MPV - cały cykl realizacji inwestycji + przewidywany okres)
etapowanie ( dla inwestycji długoterminowych, głównie budowlanych)
system realizacji (np. zlecony, gospodarczy)
efekty pośrednie (nakłady dotyczące majątku i jego składników) - składnik majątku trwałego
efekt bezpośredni - produkcja, sprzedaż tego to przychód, dochód
efekt pośredni - wybudowanie i stworzenie obiektu
* np. - inwestycje własne, inwestycje wspólne
inwestycje odtworzeniowo - modernizacyjne, nowe budowle
inwestycje podstawowe, współzależne (zastępcze)
inwestycje produkcyjne i nieprodukcyjne (np. socjalne)
inwestycje noworozpoczynane, kontynuowane
¹/² problem zamrożenia i zaangażowania
Strategie przedsiębiorstw i inwestycje. Aspekty planistyczne (programowe)
Popyt, podaż Otoczenie
Instrumenty finansowo-ekonomiczne, konkurencje
Strategia - wybory - cele Przedsiębiorstwo
Przesłanki inwestowania
Inwestycje przedsiębiorstw (celowe)
Nakłady / Koszty / Efekty
Metody
strategiczne
ekonomiczno-finansowe
inne
projekty inwestycyjne
przygotowanie ocena
Majątek (zdolność produkcyjno - usługowa)
Egzamin!!! Przesłanki inwestowania w przedsiębiorstwie.
P-D (przesłanki)
Budowa wytwórni soków dla dzieci
Ustalić przesłanki (przyczyny) - celowe
Mamy rynek konkurencyjny. Badanie popytu i podaży - czy jest szansa na rentowność. Znajdujemy zasadność inwestowania. Na podstawie badań marketingowych sprawdzamy czy jest szansa.
Czy jest szansa na wykorzystanie niszy rynkowej?
Podjęcie walki konkurencyjnej.
Ulokowanie dolnego kapitału finansowego.
Badanie popytu i podaży, konkurencji, czy są substytuty. Musimy stwierdzić czy to co robimy jest ryzykowne i jaki jest stopień ryzyka.
Efekty bezpośrednie - uruchamiamy konkretną produkcję soków. Przychód ze sprzedaży, przychód netto, zysk brutto i netto.
Efekty pośrednie - zbudowana wytwórnia wyposażona w maszyny, infrastrukturę.
Metoda
Podstawowa wiedza o metodzie
Metodę charakteryzują:
Istota 9w tym stopień złożoności / skomplikowania metody, stosowane parametry finansowo - ekonomiczne)
Założenia (warunki brzegowe)
Zalety
Wady
System informacji i koszty pozyskania informacji
Skuteczność metody to m.in.:
Odpowiedni dobór metody (uwzględnienie systemu informacji i kosztów oraz czasu pozyskania informacji). Dobór ten może mieć wpływ na dobroć zastosowanej metody.
Poprawna interpretacja wyników
Rodzaje metod i podejść badawczych
metody proste i złożone,
metody ilościowe, jakościowe, ilościowo-jakościowe,
podejście zintegrowane,
podejście selektywne,
podejście uniwersalne.
Metodyka - potoczne rozumienie
Na daną metodykę składają się różne celowo dobrane metody np. w zakresie oceny inwestycji - metodyka UNIDO, metodyka banku światowego itd.
Analiza SWOT - idea metody
S - strenghts - mocne strony
W - weakness - słabe strony
O - oportunities - szanse
T - threats - zagrożenia
SWOT - metoda oceny sytuacji strategicznej firmy
Czynniki zewnętrzne szanse zagrożenia
Czynniki wewnętrzne mocne strony słabe strony
Czynniki pozytywne Czynniki negatywne
Analiza SWOT
Polega na zidentyfikowaniu wymienionych 4 grup czynników, opisaniu ich wpływów na rozwój organizacji i ocenie możliwości osłabienia lub wzmocnienia ich wpływu.
Jest to jedna z trudniejszych metod analitycznych. Wymaga rozpoznania bardzo wielu czynników / uwarunkowań.
Idea metody SWOT
Rys. Analiza strategicznych zagadnień.
czynniki zewnętrzne czynniki wewnętrzne trendy wyników przeds.
Luka celów Cele
Zagrożenia / szanse
Siły / słabości
Wpływ / pilność
monitorować bez działania
bezpośrednie działanie opóźnione działanie
Benchmarking
Porównanie silnych (słabych) stron naszej firmy z konkurentem wzorcowym
Benchmarking strategiczny - traktowanie wzorcowego konkurenta na rynku jako punkt odniesienia.
Wzorcem może też być lider rynkowy. Wybrany podmiot rynkowy.
Ranking porównawczy |
Nasza istotna słabość |
Słabość |
Porównywalna sytuacja |
Silna strona |
Nasza zdecydowana silna strona |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Organizacja i zarządzanie |
|
|
|
|
|
Obecna sytuacja
Sytuacja, którą chcielibyśmy osiągnąć
ROA = Zyskowność majątku ogółem
ROE = Zyskowność kapitałów własnych
ROS = Zyskowność sprzedaży
ROI = Zwrot z kapitału / Zyskowność kapitału ogółem
Model Du Pouta (jedna z wersji modelu ROI)
¹ (ROS) ² ³
zysk netto sprzedaż netto aktywa ogółem zysk netto
X X = = ROI (zwrot z kapitału ogółem)
sprz. netto aktywa ogółem kapitał ogółem kapitał ogółem
¹ Efektywność sprzedaży i marketingu
² Efektywność produkcji
³ Efektywność finansowania
Wykład 3 - 25.10.2003r.
Klasyfikacja środków trwałych wg GUS (1999)
10 grup rodzajowych:
0 - grunty
1 - budynki i budowle
2 - obiekty inżynierii lądowej i wodnej
3 - kotły i maszyny energetyczne
4 - maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania
5 - specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty
6 - urządzenia techniczne
7 - środki transportu
8 - narzędzia, przyrządy, ruchomości, wyposażenie
9 - inwentarz żywy
działalność inwestycyjna
Środki trwałe działalność remontowa zgodne ze standardami rachunkowości
działalność eksploatacyjna
działalność finansowa
Reprodukcja, środki trwałe
są tworzone (nowe)
są modernizowane
są odtwarzane działalność inwestycyjna
są rozbudowywane
podlegają adaptacji
Przywracanie utraconych sprawności środków trwałych działalność remontowa
Zabiegi remontowe, konserwacyjne
Zmiany środków trwałych: jakościowe, ilościowe, wartościowe
Np.:
sprzedaż
likwidacja np. zużycie fizyczne, zdarzenia losowe (np. kradzież, pożar, powódź)
podarowanie nieodpłatnie
* środki trwałe zamieniają się w tzw. inwestycyjne nieruchomości
dzierżawa środków trwałych
leasing
* zmiany wartościowe - np. inflacja
Rachunkowość - ,,środki trwałe w budowie” - nakłady na inwestycje rozpoczęte
Przedsiębiorstwo
Inwestycje rzeczowe
Cele / * planowane nakłady inwestycyjne
*wartość kosztorysowa
Inwestycje:
nowe, modernizowane,
odtworzeniowe, adaptacja, inne
Działalność inwestycyjna
Budowa, zakupy, montaż
Zakresy rzeczowe
Majątek rzeczowy
Środki trwałe (gr. 0 - 9 wg klas. GUS)
Potencjał zdolność
Techniczno - technologiczna
Produkcyjny
Produkcja / usługi
Wytwarzanie
Sprzedaż produktów
Rachunek
Przychody / koszty
Dochody
Wynik finansowy (zysk, strata)
Nadwyżka finansowa
Otoczenie
Popyt/ podaż
Klienci konsumenci
Odbiorcy
konkurencja
RACHUNEK
Nakłady inwestycyjne:
całkowite,
rozbite na lata
Ważne są: oprocentowanie bezpiecznych papierów wartościowych, podział na przedsięwzięcia, daty rozpoczęcia i zakończenia (planowane i rzeczywiste, lata + %.
Efekty finansowe jednakowe co roku lub różnią się (pokazać w metodzie - przy NPV lub kumulowania)
Określenie inwestycji - przykłady (budowa lub modernizacja)
Odp. - specyfika danej inwestycji
Określić przesłanki, cele, efekty
budowa wytwórni produkcji soków dla dzieci
budowa drogi dojazdowej do hipermarketu
budowa piekarni zlokalizowanej w małym miasteczku
modernizacja wytwórni mebli biurowych
modernizacja butów sportowych
Strategie podstawowe
podmiotów
Rys. Aspekty kosztowe w strategii przedsiębiorstwa
Otoczenie:
1/ceny - poziom
- struktura (koszty*, podatki, marże, zyski)
* - występowanie zagadnień dot. kosztów
* - inne łańcuchy - podaży, funkcji, cen, itd.
Łańcuch wartości (wg Portera)
I strategia i administrowanie
* badania i rozwój * projektowanie * produkcja * marketing * dystrybucja * obsługa klienta na rynku
LUB
II
* Logistyka zaopatrzenia * Produkcja (operacje) * Logistyka zbytu * Marketing i zbyt * Serwis (usługi)
(wejściowa) (wyjściowa)
Praca pochodzi z serwisu www.e-sciagi.pl
1
Zmiany
Czas
Zasoby
Kapitały
Majątek trwały i obrotowy
Kondycja
Analizy
Diagnoza
Strategia podstawowa
Cele, wybory strategiczne
Potencjał
Ryzyko
Przetrwanie i rozwój
Inwestycje
rzeczowe
finansowe
niematerialne
inne
Decyzje strategiczne (gospodarcze)
Zarządzanie
Środki, wzorce, metody i narzędzia
Kultura organizacyjna
Projekty
marketingowe
nakłady i koszty
przychody
efekty
rachunek ekonomiczny
Wyznaczanie
zagadnień
zysk netto * 100%
majątek (aktywa) ogółem
zysk netto * 100%
kapitał własny
zysk netto * 100%
sprzedaż netto
zysk netto * 100%
kapitał ogółem (całkowity)
Efekty
Np.:
Pozycja na rynku:
zajęcie
zwiększenie
zmiana
Przewaga konkurencyjna
Wspólne przedsięwzięcie inwestycyjne
Współdziałanie (wspólne cele)
Rynek
Czas zmiany
- popyt, ceny
- podaż
Uczestnicy przedsięwzięcia
Projekt inwestycyjny
przygotowanie wielu wersji
wybory projektu optymalnego (spełnia cechy zadane)
wybory strategiczne
cele - min. konfliktów
ryzyko - minimalizowanie,
rozpraszanie
nakłady / koszty planowane
metody oceny (różne)
instrumenty ekon. - fin.
efekty (rzeczowe, finansowe, inne)
Kapitał finansowy
Inicjator
Integrator
koordynator
Rynek
Popyt
Sprzedaż towarów
Jakość
Ceny 1/*
Konkurencja
współdziałanie
Ł
A
Ń
C
U
C
H
W
A
R
T
O
Ś
C
I *
Zmiany (jakość -ryzyko
ilość)
Przedsiębiorstwo
Czas
Strategie Cele
Wybory Sprzedaż
* *
Zarządzanie *
Rachunek ekonomiczny
i aspekty pozaekonom.
Nakłady *
Koszty *
Efekty (różne)
Przychody *