Wykład 1
4.10.2012

Temat: Dydaktyka jako dialog

Dydaktyka - nazwa pochodzi od greckiego słowa didaktikos- nauczający

Dydaktyka zajmuje się bardzo szeroko pojętym nauczaniem drugiego człowieka. Jest to jedna z podstawowych nauk pedagogicznych.

Dydaktyk- osoba, która naucza; jego zadaniem jest: wykształcać, nauczać i wpływać na drugiego człowieka

Przedmiotem dydaktyki są:

• Kształcenie

• Nauczanie

• Uczenie się

Dydaktyka zajmuje się badaniem:

• Osób, które zajmują się kształceniem (nauczycieli, wykładowców, szkoleniowców, opiekunów itp.)

• Osób, które wchodzą w proces kształcenia (uczniów, podopiecznych itp.)

• Treści kształcenia (nawyki, umiejętności, przekonania)

Dydaktyka:

• Szuka metod i ich możliwości zastosowania w różnych warunkach

• Ogrom środków całej bazy dydaktyczno-wychowawczej (taką bazę osoba nauczająca musi stworzyć sobie sama, według własnych zapotrzebowani)

• Analiza i wykorzystanie metod pracy

Głównym zadaniem dydaktyki jest ustalenie zależności, które warunkują działalność dydaktyczną (zależności np. z uczniami, koleżankami itp.)

Dydaktyka ma nas nauczyć jak być pedagogiem; ma badać zachowania celowe (świadome) nauczyciela i uczniów, które zmierzają do zmian w naszych wychowankach.

W dydaktyce chodzi o znalezienie sposobu na to aby dotrzeć do wychowanka.

Dydaktyka jest nauką:

• teoretyczną (czerpie informacje z przeróżnych teorii naukowych)

• praktyczną (pokazuje jak teorie przenosić do praktyki)

Arystoteles (384-322 p.n.e.) - Ojciec dydaktyki; za podstawę wychowania drugiego człowieka uznał rozumne działanie dla uczynienia człowieka szczęśliwym.

Sokrates (496-399 p.n.e.) - Prekursor dialogu edukacyjnego; Jego słynne słowa „Wiem, że nic nie wiem”, Sokrates w rozmowie ze swoimi wychowankami na początku rozmowy udawał swoją niewiedzę aby zmusić uczniów do dyskusji na dany temat (dialog jako sposób nauczania).

Dydaktyka dzisiaj ma być dialogiem edukacyjnym.

Podstawę dialogu edukacyjnego stanowią m.in. takie nurty jak:

• filozofia dialogiczna

• filozofia spotkania

• filozofia wspólnotowa

Cele dialogu edukacyjnego:

• uzyskanie brakujących informacji

• wypracowanie wspólnego stanowiska w przypadku ewentualnych kwestii spornych (należy dopuszczać do kwestii spornych)

• wysiłek, który prowadzi do rozumienia; który przekracza odtwarzanie ustalonych znaczeń

Dialog:

• zewnętrzny- rozmowa

• wewnętrzny- mądre przewodnictwo osoby odpowiedzialnej za dialog (np. nauczyciel); wspólne zastanawianie się nad problemem; wątpienie; cofanie się (należy bazować na podwalinach historycznych; czerpać ze starych informacji); przeformułowywanie zagadnień (podchodzenie do różnych problemów na różne sposoby); postępowanie na przód (dojrzenie do tego aby zauważyć co oferuje nam świat).

Dydaktyka w systemie nauk

NAUKA

NAUKI SPOŁECZNE

FILOZOFIA PEDAGOGIKA SOCJOLOGIA

PEDAGOGIKA OGÓLNA TEORIA WYCHOWANIA DYDAKTYKA OGÓLNA

Ds1 Ds2 Ds3 Ds4 Ds

Główne aspekty jednolitej teorii uczenia

Aspekt fizjologiczny- w procesie kształcenia trzeba pamiętać o fizjologii naszego wychowanka, musimy uwzględniać je w procesie wychowania.

Aspekt aksjologiczny- każdy człowiek ma określone wartości, musimy liczyć się z czyimiś wartościami a jednocześnie wpajać pozytywne wartości.

Teoretyczne podstawy kształcenia

Dydaktyka ogólna dzieli się na dydaktyki szczegółowe np. dydaktyka nauczania wczesnoszkolnego, dydaktyka matematyki itp.

Ds - Dydaktyki szczegółowe - metodyki nauczania poszczególnych przedmiotów

BIOLOGICZNY

PSYCHOLOGICZNY

FIZJOLOGICZNY

PEDAGOGICZNY

JEDNOLITA TEORIA UCZENIA SIĘ

SOCJOLOGICZNY

FILOZOFICZNY

AKSJOLOGICZNY

LOGICZNY

CYBERNETYCZNY

Uczenie się jest niemożliwe jeżeli nie uwzględni się wszystkich aspektów; bez choćby jednego uczenie się jest nie możliwe

---