I. Zagadnienia wstępne. Prawo gosp. w systemie prawa:

1. Pojęcie prawa gospodarczego

Prawo gospodarcze - gałąź prawa prywatnego o charakterze kompleksowym, w której skład wchodzą głównie normy o charakterze prywatnoprawnym, regulujące ustrój i organizacje podmiotów gospodarczych oraz stosunki zobowiązaniowe zachodzące pomiędzy tymi podmiotami oraz między tymi podmiotami a osobami trzecimi w stosunkach gospodarczych.

2. Zasady prawa gospodarczego

Znaczenie opisowe -to pewne postulaty pod adresem prawodawcy i organów stanowiących prawo którymi powinny one kierować się przy tworzeniu i stosowaniu prawa.

Znaczenie normatywne -wiążące prawnie normy należące do danego systemu prawnego, wyznaczają kierunek działań prawodawczych , ukierunkowują proces interpretacji przepisów prawnych oraz kierunki stosowania prawa. Ich źródłem przede wszystkim jest Konstytucja.

Zasady:
-wolności podejmowania i wykonywania dz.gosp.
-samodzielności gosp i finansowej przedsiębiorstw
- równości praw i legalności przedsiębiorców w ramach wykonywania i podejmowania dz.gosp
- dobrowolności zrzeszania się pracodawców, pracowników, konsumentów
- demokracji gospodarczej
- państwowej ochrony stosunków gospodarczych
Podjecie dz.gosp jest wolne o ile nie istnieje prawny zakaz jej podejmowania lub gdy nie podlega ona ograniczeniom lub reglamentacji.

3. Źródła prawa gospodarczego:

- Konstytucja RP z dnia 2 kwietnia 1997 r.

- Kodeks Spółek Handlowych

- Kodeks Cywilny

- Prawo bankowe

- Prawo spółdzielcze

- Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej

- Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym

- Ustawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi

• Ustawa o przedsiębiorstwach państwowych

• Ustawa o samorządzie załogi przedsiębiorstwa państwowego

• Ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych

• Ustawa o kredycie konsumenckim

• Ustawa o podpisie elektronicznym

II Działalność gospodarcza.

1. Pojęcie i cechy działalności gospodarczej

Działalność gospodarcza - zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze źródeł, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, każda działalność gospodarcza zmierza do realizacji konkretnego celu i podlega określonym regułom ekonomicznym, istotną rolę odgrywa tutaj zasada gospodarności, która oznacza prowadzenie działalności gospodarczej w sposób właściwy „dobremu gospodarzowi”

Działalnością gospodarczą nie jest działalność wytwórcza w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, a także wynajmowanie przez rolników pokoi, sprzedaż posiłków domowych i świadczenie w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów.

Cechy działalności gospodarczej:

• zawodowy (a więc) stały charakter

• powtarzalność działań

• podporządkowanie zasadzie racjonalnego zagospodarowania

• udział w obrocie gospodarczym

Wyznaczniki:

• gospodarczy charakter prowadzonej działalności

• zarobkowy charakter tej działalności (ukierunkowanie jej na osiągnięcie zysku)

• samoistny charakter działalności (prowadzenie działalności na własny rachunek, w imieniu własnym podmiotu i na własne ryzyko)

• wykonywanie tej działalności w sposób zorganizowany i ciągły

2. Rodzaje działalności gospodarczej.

• działalność wytwórcza

• działalność budowlana

• działalność handlowa

• działalność usługowa

• kopaliny

3. Podstawowe zasady podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej.

• zasada wolności gospodarczej

• zasada prawnej równości przedsiębiorstw

• zasada uczciwej konkurencji, poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów

• Zasada wolności gospodarczej

• Swoboda podejmowania działaln. gosp. (wyjątek - koncesje oraz zezwolenia)

• Swoboda prowadzenia działalności gospodarczej (ograniczony charakter policyjno-administracyjny)

• Swoboda wyboru formy organizacyjno-prawnej działalności gospodarczej (wyjątek banki- wskazanie przez ustawodawcę formy)

• Swoboda konkurowania z innymi podmiotami gospod. (ograniczenia z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji i praktyk anty - monopolistycznych)

• Swoboda zbywania towarów i usług oraz kształtowanie cen

• Swoboda zatrudnienia (przy uwzględnieniu norm k.p.)

• Swoboda decydowania o sposobie prowadzenia działalności gospodarczej (czas trwania, zmiany rodzaju działalności)

Reglamentacja - ograniczenie swobody działalności gospodarczej, ograniczenie swobody działania w procesie produkcji (świadczenia usług) jak i wymiany w celu ochrony interesu obywateli oraz interesu gospodarczego państwa - koncesje i zezwolenia

• Zasada prawnej równości przedsiębiorstw

*Wszyscy są równi wobec prawa i mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.

*Podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach z zachowaniem warunków określonych prawem. *Organ administracji publicznej nie może żądać ani uzależnić swojej decyzji w sprawie podjęcia, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej przez zainteresowaną osobę od spełnienia przez nią dodatkowych warunków, a w szczególności przedłożenia dokumentów lub ujawnienia danych, nieprzewidzianych przepisami prawnymi.

*Organy administracji są zobowiązane do załatwiania spraw przedsiębiorców bez zbędnej zwłoki.

• Zasada uczciwej konkurencji, poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów konsumentów

Polega na zwalczaniu wszelkich działań sprzecznych z prawem lub dobrymi obyczajami, które zagrażają lub naruszają interes innego przedsiębiorcy lub klienta:

- wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, oznaczenie towarów i usług

- fałszywe pochodzenie geograficzne

- naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa

- naśladownictwo produktów

- utrudnienie dostępu do rynku

- nieuczciwa lub zakazana reklama

- nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy

- pomawianie

- nieuczciwe zachwalanie

- przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną

• Działy wymagające koncesji:

• poszukiwanie, rozpoznawanie, wydobywanie kopalin ze źródeł,

• wytwarzanie i obrót materiałami wybuchowymi, bronią i amunicją oraz wyrobami i technologią o przeznaczeniu wojskowym lub policyjnym

• wytwarzanie, przetwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucja i obrót paliwami i energią

• ochrona osób i mienia

• rozpowszechnianie programów radiowo-telewizyjnych

• przewozy lotnicze

Przedsiębiorca może podjąć działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym albo do Ewidencji Działalności Gospodarczej. Wpisowi do ewidencji podlegają przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi. Spółka kapitałowa w organizacji może podjąć działalność gospodarczą przed uzyskaniem wpisu do rejestru przedsiębiorstw .

III Podmioty prawa gospodarczego.

1. Pojecie, rodzaje i formy organizacyjne przedsiębiorców

• Przedsiębiorca

-osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną - wykonująca we własnym imieniu działalność gospodarczą

-uznaje się także wspólników spółki akcyjnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej

• Forma organizacyjno-prawna - forma, jaka przyjmuje przedsiębiorstwo w momencie rejestracji. Wybór formy określa m.in. sposób rejestracji przedsiębiorstwa, strukturę organizacyjną, system finansowy, zasady prowadzenia gospodarki finansowej oraz odpowiedzialności. Każda forma organizacyjno-prawna przeds. jest uregulowana innym aktem prawnym
  Najważniejsze kryteria, przy wyborze formy organizacyjno-prawnej:
  - określenie zasad odpowiedzialności;
  - uprawnienie decydowania i reprezentowania;
  - zasady podziału zysku; ewentualnego udziału w stratach;
  - możliwość finansowania działalności i rozwoju przedsiębiorstwa;
  - nakłady związane z określoną formą prawną;
  - obciążenia podatkowe.

Formy org- prawne przedsiębiorstw w Polsce:

- przedsiębiorstwa państwowe

- przedsiębiorstwa jednoosobowe

- spółdzielnie

- stowarzyszenia

- fundacje

- jednostki lub zakłady budżetowe

- spółki osobowe

- spółki kapitałowe

2. Osoba fizyczna, prawna oraz jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną jako przedsiębiorca

• Osoba fizyczna- każdy człowiek od chwili urodzenia, aż do śmierci, przez ten czas osoba fizyczna posiada zdolność prawną - może być podmiotem praw i obowiązków, człowiek nienarodzony lecz poczęty może stać się w niektórych przypadkach podmiotem prawa, w chwili otwarcia spadku dziecko już poczęte może stać się spadkobiercą.

Czynność prawna -czynność osoby fizycznej lub prawnej, która zmierza do ustanowienia zmian lub zniesienia stosunku cywilnoprawnego przez złożenie odpowiedniego oświadczenia woli.

Zdolność do czynności prawnych- możliwość dokonywania czynności prawnych we własnym imieniu

Podział osób fizycznych:

• osoby posiadające pełną zdolność do czynności prawnych-osoby pełnoletnie (ukończyły 18 lat), osoby nie ubezwłasnowolnione wyrokiem sądowym

• osoby nie posiadające zdolności do czynności prawnych - małoletni (nie ukończyli 13 roku życia lub osoby całkowicie ubezwłasnowolnione wyrokiem sądowym)

• osoby posiadające ograniczoną zdolność do czynności prawnych- małoletni (ukończyli 13 rok życia, a nie osiągnęli 18 roku życia) oraz ubezwłasnowolnieni częściowo

Ubezwłasnowolnienie - pozbawienie osoby fizycznej zdolności do czynności prawnych drogą orzeczenia sądowego (przyczyny: choroba psychiczna, niedorozwój umysłowy, alkoholizm, narkomania)

Osoba ubezwłasnowolniona - całkowicie nie jest w stanie kierować swoim postępowaniem, sąd ustanawia dla niego opiekuna, który wykonuje za nią wszelkich czynności, osoby pozbawione zdolności do czynności prawnych znajdują się pod ogólną ochroną prawa cywilnego

Osoba prawna- jednostka organizacyjna powołana do określonych celów, którą przepis prawny uznaje za samodzielny podmiot prawa cywilnego; posiada zdolność prawną i zdolność do czynności prawnych; działa przy pomocy organów jednoosobowych lub kolegialnych; może składać oświadczenia woli tylko za pomocą swoich organów statutowych (osoby fiz., które reprezentują jej wolę); może we własnym imieniu nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywaną. Osobami prawnymi są Skarb Państwa i określone jednostki organizacyjne.

twór organizacyjny, z którym są związane uprawnienia i obowiązki, wyposażona jest z mocy prawa w osobowość prawną, która wyraża się w specjalnej zdolności prawnej i odpowiadającej jej zdolności do czynności prawnych, może składać oświadczenia woli tylko za pomocą swoich organów statutowych. (osoby fizyczne, którzy reprezentują jej wolę), osobami prawnymi są Skarb Państwa i określone jednostki organizacyjne

Zdolność prawna osób prawnych - zdolność do występowania w charakterze podmiotu w stosunkach cywilnoprawnych, każda osoba prawna ma pełną zdolność do czynności prawnych od chwili powstania do likwidacji.

Typy osób prawnych:

• korporacja - powstaje w wyniku zorganizowania się pewnej liczby osób fizycznych, zmierzających do osiągnięcia określonego celu, opiera się głównie na substracie osobowym (jest to zbiór osób, które występują w charakterze członków owej organizacji), osoby te zrzeszają aby prowadzić działalność będącą ich wspólnym celem, np. partia polityczna traktowana abstrakcyjnie

• fundacja - opiera się głównie na substracie majątkowym (nie ma fundacji bez majątku), cel, rodzaj i sposób jej działalności określa założyciel w akcie fundacyjnym zatwierdzonym przez władze państwowe, fundacja służy zaspokojeniu potrzeb osób trzecich, korzystających z jej usług, np. szkoła wyższa, biblioteka publiczna

Wyodrębnia się trzy zasadnicze sposoby tworzenia się osób prawnych:

• tryb erekcyjny (ustawowy) - osoba prawna jest powoływana do życia bezpośrednio przez ustawodawcę na mocy aktu prawnego, np. Polska Akademia Nauk, wyższe uczelnie państwowe

• tryb koncesyjny (zezwoleniowy)- osoba prawna powstaje z inicjatywy założycieli, koniecznym warunkiem utworzenia osoby prawnej jest zezwolenie (koncesja) właściwego organu państwa, np. stowarzyszenia

• tryb rejestracyjny (rejestrowy) - akt prawny określa warunki jakie muszą być spełnione aby powstała osoba prawna, założyciele mają obowiązek powiadomić właściwy organ o zamiarze powołania osoby prawnej, ten zaś nie może odmówić zarejestrowania takiej osoby jeśli zostały spełnione wymogi stawiane przez przepisy, np. spółki handlowe

Jednostka organizacyjna nie będąca osobą prawną

• spółki handlowe

• spółki osobowe

3. Wspólnicy spółki cywilnej w działalności gosp.

Wspólnikami są osoby, które zawarły umowę spółki cywilnej. Współdziałanie, do jakiego zobowiązali się, nie zawsze musi być jednakowe. Może polegać na wniesieniu wkładu, na przykład gotówki, prawa do lokalu, patentu, albo na świadczeniu usług. Uznaje się przy tym, że wkłady wspólników są równe pod warunkiem, że umowa spółki nie reguluje tej sprawy inaczej.

Zawarcie umowy spółki cywilnej powoduje, że powstaje odrębny majątek spółki, który jest wspólnym majątkiem wszystkich wspólników. Dlatego każdy z nich nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku ani udziałem w poszczególnych jego składnikach. W czasie trwania spółki nie ma też prawa domagać się podziału wspólnego majątku wspólników.

Obowiązki wspólników: Każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzić sprawy spółki. Jeżeli nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki, to może to zrobić bez uprzedniej uchwały wspólników. Natomiast za zobowiązania spółki odpowiada każdy z nich solidarnie z pozostałymi wspólnikami.

IV KRS oraz Ewidencja Działalności Gospodarczej;

1. Zasady, struktura wewnętrzna oraz charakter wpisu.

Krajowy Rejestr Sądowy- rodzaj rejestru publicznego prowadzony przez wybrane sądy rejonowe i Ministerstwo Sprawiedliwości. KRS działa od 1.01.2001r. w oparciu o ustawę z dn. 20.08.1997r. o KRS. Zastąpił istniejący poprzednio rejestr handlowy. KRS daje możliwość uzyskania informacji o każdym przedsiębiorcy podlegającemu obowiązkowi wpisu do KRS w formie odpisu, wyciągu lub odpowiedniego zaświadczenia Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego na terenie całego kraju.

KRS składa się z trzech osobnych rejestrów w których prowadzi się:

- rejestr przedsiębiorców

- rejestr stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej

- rejestr dłużników niewypłacalnych

Rejestr przedsiębiorców obejmuje:

- w szczególności osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą;

- wszystkie rodzaje spółek unormowanych w KSH, prócz spółki cywilnej;

- spółdzielnie,

- przedsiębiorstwa państwowe (Polmozbyt, PKS),

- jednostki badawczo-rozwojowe

- towarzystwa ubezpieczeń wzajemnych,

- oddziały przedsiębiorstw zagranicznych działających na terytorium Polski

- szereg innych jednostek wymienionych w ustawie o KRS

Rejestr przedsiębiorców dzieli się na 6 działów:

1.Oznaczenie przedsiębiorcy 2.Organy nadzoru

3.Przedmiot działalności 4. Zaległości i ich egzekucja

5.Kurator 6.Upadłość i likwidacja

Rodzaje wpisów do rejestru przedsiębiorców:

- Deklaratywny - stwierdza tylko istniejący stan rzeczy - wysokość kapitału zakładowego

- Konstytutywny - kreuje nowy stan prawny - z chwilą wpisu do rejestru spółka nabywa osobowość prawną

Wpisy do rejestru przedsiębiorców podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym

Rejestr organizacji społecznych i zawodowych obejmuje m.in.:

- fundacje,

- stowarzyszenia

- Związek Rzemiosła Polskiego

- Krajowa Izba Gospodarcza

- związki pracodawców

- związki sportowe

- związki rolników

- kółka rolnicze

- inne organizacje społeczne i zawodowe, które podlegają wpisowi do KRS

Rejestr dłużników niewypłacalnych obejmuje:

- osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą

- wspólników ponoszących odpowiedzialność całym swoim majątkiem za zobowiązania spółki, z wyłączeniem komandytariuszy w spółce komandytowej

- osoby, które przez sąd upadłościowy zostały pozbawione prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek

Wpisy w RDN nie podlegają obowiązkowi ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Wpisy w RDN po 7 latach są wykreślane.

KRS pełni dwie zasadnicze funkcje: informacyjną i legalizacyjną. Funkcja informacyjna polega na tym, że KRS stanowi ogólnopolską bazę danych o podmiotach uczestniczących w obrocie gospodarczym. Funkcja legalizacyjna polega na tym, że dopiero wpis do rejestru pozwala na dokonywanie dalszych czynności prawnych (często jest to jednoznaczne z uzyskaniem osobowości prawnej).

Zasady KRS

• jawności- rejestr wraz z dokumentami złożonymi do rejestru jest jawny,

* jawności formalnej- każdy ma prawo przeglądać dane w rejestrze, prawo do przeglądania akt papierowych, kart wzorców podpisów, statut, ale musi podać i uzasadnić cel tego przeglądu

* jawności materialnej- to co jest wpisane i ogłoszone uważa się za powszechnie znane - „nikt nie może zasłaniać się nieznajomością przepisów”; to co powinno być wpisane i ogłoszone a nie jest, uważa się za powszechnie nieznane

- wiarygodności (wiary publicznej rejestru)- podmiot wpisany nie może zasłaniać się wobec osób trzecich działających w dobrej wierze zarzutem, że dane są nieprawdziwe jeśli zaniedbał ich sprostowania; musi wtedy wystąpić niezwłocznie z wnioskiem o sprostowanie lub wykreślenie wpisu.

- Zasada trwałości wpisu- dane wpisane w Rejestrze nie mogą być usunięte chyba, że ustawa stanowi inaczej. Sąd może prostować błędy z urzędu.

Ewidencja Działalności Gospodarczej- ewidencja osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, jest jawna i prowadzą ją gminy, organem ewidencyjnym jest: wójt, burmistrz lub prezydent miasta- dokonuje on wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Ewidencję działalności gospodarczej prowadzi gmina właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy. Miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której przebywa przedsiębiorca z zamiarem stałego pobytu.

Ewidencja działalności gospodarczej spełnia pewne zadania(cele):

• prowadzenie zbioru danych

• udzielanie informacji o wpisie

• wydawanie zaświadczeń o treści wpisu

2. Przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, banki, stowarzyszenia i fundacje i ich rola w prawie gospodarczym.

Przedsiębiorstwo państwowe może zostać przekształcone w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa w drodze komercjalizacji, która jest zazwyczaj etapem poprzedzającym prywatyzację. Przedsiębiorstwo państwowe działa w ramach określonej gospodarki narodowej.

Przedsiębiorstwo państwowe jest samodzielnym, samofinansującym się przedsiębiorcą, posiadającym osobowość prawną. Przedsiębiorstwo państwowe jest to przedsiębiorstwo, którego właścicielem jest państwo, Skarb Państwa.

Spółdzielnia- dobrowolne i samorządowe zrzeszenie o nieograniczonej liczbie członków (min 10 os fiz lub 3 os pr) i zmiennym funduszu udziałowym; prowadzi działaln. gosp w ramach uprawnień ustawowych i statutowych; posiada osobowość prawną. Jest to podmiot gosp ustanowiony na zasadach prawa spółdzielczego. Spółdz. powstaje z chwilą wpisu do KRS. Spółdz. na zewnątrz reprezentuje zarząd, a prace zarządu kontroluje rada nadzorcza. W PL wyst m.in. spółdz. mieszkaniowe, rolne, mleczarskie, socjalne, wojskowe, SKOK, Banki spółdzielcze

Banki- przedsiębiorstwo zajmujące się gromadzeniem pieniędzy, inwestowaniem ich, udzielaniem kredytów oraz prowadzeniem operacji finansowych. Dochodami własnymi banku są odsetki od udzielanych kredytów oraz opłaty i prowizje za wykonywane usługi. Banki kumulują kapitały i drobne oszczędności pełniąc funkcje rozliczenia pomiędzy różnymi podmiotami. Udzielając kredytu banki kontrolują działalność gospodarczą kredytobiorcy oceniając jego zdolność do spłaty zadłużenia. Bankowy Fundusz Gwarancyjny zabezpiecza interesy klientów banku.

Stowarzyszenia- organizacja społeczna (zrzeszenie) powoływana przez grupę osób mających wspólne cele lub zainteresowania. Specjalnymi odmianami stowarzyszeń, oddzielnie skodyfikowanymi i mającymi specjalne cele, są w Polsce partie polityczne, komitety wyborcze, związki wyznaniowe, organizacje pracodawców, związki zawodowe, cechy rzemieślnicze. Cechą wspólną wszystkich tych organizacji jest działalność niezarobkowa.

Fundacja, której statutowym celem jest wspieranie działalności naukowej poprzez jej finansowanie i promowanie - dokonała zakupu papierów wartościowych. Ze statutu fundacji wynikało, że jej celem jest w szczególności: wspieranie naukowców i zespołów badawczych, wspieranie transferu polskich osiągnięć naukowych do praktyki gospodarczej, wspomaganie inicjatyw inwestycyjnych służących nauce w Polsce, zaś realizacja tych celów następuje przez zwrotne lub bezzwrotne dofinansowanie lub finansowanie, a także przez udział w przedsięwzięciach zgodnych ze statutowymi celami Fundacji

V Prokura i firma.

1. Pojecie, zakres umocowania oraz rodzaje prokury.

Prokura -rodzaj pełnomocnictwa, jakie może być udzielone przez spółki prawa handlowego, daje upoważnienie prokurentowi do działania w imieniu spółki, upoważnia do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie związane są z prowadzeniem jakiegokolwiek przedsiębiorstwa zarobkowego

Prokury udziela spółka przez pisemne oświadczenie. Może być udzielana jednej osobie, kilku osobom oddzielnie lub łącznie. Nie może być przeniesiona. Prokurent może ustanowić pełnomocnika do poszczególnych czynności lub czynności pewnego rodzaju. Może ona być w każdej chwili odwołana przez spółkę. Zarówno udzielenie jak i wygaśnięcie prokury spółka powinna zgłosić celem wpisania do rejestru przedsiębiorców.

Podobnie jak pełnomocnictwo regulowane przepisami kodeksu cywilnego prokura sama przez się nie stwarza obowiązku działania po stronie prokurenta. Daje mu ona jedynie upoważnienie do działania w imieniu spółki.

Od zwykłego pełnomocnictwa ogólnego prokura różni się szerszym adresem upoważnienia. O ile pełnomocnictwo ogólne upoważniało jedynie do dokonywania czynności prawnych, i to tylko w granicach zwykłego zarządu, o tyle prokura upoważnia do wszystkich czynności sądowych i pozasądowych, jakie związane są z prowadzeniem jakiegokolwiek przedsiębiorstwa zarobkowego. Upoważnia więc ona w szczególności nie tylko do dokonywania czynności prawnych, lecz również do dokonywania czynności faktycznych (np. odbiór towaru, kontrola jego jakości, ustalanie wad)

Rodzaje prokury:

• samoistna - prokurent sam bez pomocy innych osób może dokonywać wszelkich czynności sądowych i pozasądowych

• niesamoistna - ma miejsce wtedy, kiedy prokurent by podjąć skuteczne czynności sądowe lub pozasądowe musi współdziałać z innym prokurentem lub z członkiem zarządu.

2. Zasady ustanowienia i odwołania prokury.

Zasady ustanowienia prokury

Prokury może udzielić tylko kupiec rejestrowy, tj. spółka jawna, spółka komandytowa, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością lub akcyjna. Nie może spółka cywilna, fundacje czy inni przedsiębiorcy. Nie ma kompetencji ustanowienia prokury prokurent ani tez inny pełnomocnik tej spółki.

Ustanowienie wymaga zgody wszystkich wspólników, komplementariuszy czy członków zarządu odpowiednio do rodzaju spółki. Powinno nastąpić poprzez pisemne oświadczenie, może być jednak również ustanowiona ustnie, ponadto może być wymagana forma szczególna na takich samych zasadach jak udzielenie pełnomocnictwa.

Spółka może ustanowić prokurę od momentu swego powstania, niemożliwe jest jednak ustanowienie: podczas likwidacji, po ogłoszeniu przez sąd postanowienia o ogłoszeniu upadłości, ani przez syndyka

Odwołanie prokury

Prokura może być w każdej chwili odwołana. Prokurę może odwołać:

*w spółce jawnej - wspólnik upoważniony do reprezentowania spółki oraz każdy wspólnik mający prawo prowadzenia spraw spółki,

*w spółce komandytowej - wspólnik - komplementariusz uprawniony do reprezentacji spółki, każdy wspólnik - komplementariusz posiadający prawo prowadzenia spraw spółki oraz wspólnik-komandytariusz, jeżeli otrzymał pełnomocnictwo szczególne,

*w spółce z o.o. - każdy członek zarządu,

*w spółce akcyjnej - każdy członek zarządu.

Wygaśnięcie prokury

Wygaśnięcie prokury podlega zgłoszeniu do rejestru handlowego. Zgłoszenia tego powinna dokonać spółka handlowa, gdyż takie uprawnienie nie przysługuje samemu prokurentowi. Prokura wygasa z mocy prawa z chwilą przejścia spółki w stan likwidacji, a także we wszystkich innych przypadkach, w których nie ma możliwości dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa spółki. W razie wydzierżawienia przedsiębiorstwa czy też ustanowienia na nim użytkownika potrzebne jest wyraźne upoważnienie do kontynuowania prokury. W przypadku zbycia przedsiębiorstwa zarobkowego spółki prokura wygasa.

3. Pojęcie i cechy firmy.

Firma - nazwa, pod którą spółka handlowa prowadzi przedsiębiorstwo, ma na celu indywidualizację danej spółki, tzn. możliwość odróżnienia jej od innych podmiotów występujących na rynku, pod firmą spółka handlowa może zarówno pozywać, jak i być pozywaną, firma pełni taką samą funkcję jak nazwisko osoby fizycznej.

Indywidualizacja spółki za pomocą firmy (nazwy) umożliwia kształtowanie się wśród jej partnerów opinii o sprawności i jakości działania danego podmiotu i jakości jego produktów. Z nazwą przedsiębiorstwa związana jest jego renoma. Przedsiębiorcy, których wyroby lub usługi cieszą się dobrą opinią wśród nabywców, dbają o to, aby inni uczestnicy obrotu nie podszywali się pod ich nazwy. Wzmacnia to odpowiedzialność przedsiębiorców za wyniki ich działalności, za jakość produkowanych i sprzedawanych towarów bądź usług oraz stwarza materialne zainteresowanie podnoszeniem jakości.

Samo brzmienie firmy, aczkolwiek w zasadzie pozostawione decyzji przedsiębiorcy, nie jest zupełnie dowolne. Na przykład spółka akcyjna musi uwidaczniać w nazwie określenie „spółka akcyjna” lub skrót S.A. obok obranej nazwy ogólnej. Firma może ponadto zawierać dodatki, mające na celu bliższe oznaczenie przedsiębiorstwa i spółki. Niedopuszczalne są jednak dodatki, które mogłyby wprowadzać w błąd. Podobnie w myśl k.s.h. firma spółki z ograniczoną odpowiedzialnością może być obrana dowolnie, powinna jednak zawierać oznaczenie „spółka z ograniczoną odpowiedzialnością” albo skrót „spółka z o.o.”

Każda nowa firma powinna odróżniać się od firm już istniejących.

Cechy firmy

• firma może być zbyta bez przedsiębiorstwa

• możliwe jest zbycie przedsiębiorstwa razem z firmą- ten kto nabywa istniejące przedsiębiorstwo, może ją prowadzić pod dotychczasową firmą za zezwoleniem poprzedniego właściciela lub jego spadkobierców, powinien jednak zamieścić w firmie dodatek oznaczający nabywcę

• należy do grupy tzw. wartości niematerialnych spółki handlowej, ma ona jednak określoną wartość rynkową

• podlega ochronie

4. Zasady tworzenia, używania i ochrony firmy.

Zasada tworzenia, używania i ochrony firmy:

• zasada prawdziwości - nazwa (firma) przedsiębiorstwa powinna odpowiadać przedmiotowi jego działalności chyba, że jest to nazwa abstrakcyjna. Nie może ona wprowadzać w błąd, co do rodzaju tej działalności

• zasada jedności - przedsiębiorstwo prowadzone przez dany przedmiot może być tylko jedną nazwą

• zasada wyłączności - określonej nazwy może używać tylko jedno przedsiębiorstwo

Firma podlega ochronie za pomocą następujących środków ochrony:

-roszczenia o zaniechanie naruszeń

-ochrony dóbr osobistych osoby fizycznej

-ochrony dóbr osobistych osoby prawnej

-ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

-przepisy prawa karnego.

Ochrona firmy koncentruje się na:

• ochronie konsumentów

• ochronie właściciela firmy (spółki handlowej)

Ochrona konsumentów na charakter podwójny:

• po pierwsze firma zawiera określone informacje o spółce handlowej

• po drugie oznaczenie przedsiębiorstwa, wyróżniając je spośród innych działających w obrocie, pośrednio wskazuje na pochodzenie towarów i jest granic określonej jakości.

Ochrona właściciela firmy polega na tym, że w razie bezprawnego używania jego firmy może on żądać zaniechania dalszego jej używania. Mogą mu także przysługiwać roszczenia odszkodowawcze oraz inne roszczenia z tytułu ochrony dóbr osobistych.

6

---