POLITECHNIKA WROCŁAWSKA INSTYTUT FIZYKI	Sprawozdanie z ćwiczenia nr 60
TOMASZ ZALEWA DARIUSZ DULINIEC	TEMAT: Detekcja promieniowania jądrowego za pomocą licznika G-M
Wydział: PPT Rok: 2	DATA: 02.11.1994 OCENA:

Cel ćwiczenia:

Pomiar promieniowania jądrowego licznikiem jonizacyjnym oraz poznanie niektórych własności procesu rozpadu promieniotwórczego.

Część teoretyczna:

SCHEMAT POŁĄCZEŃ

1 - przyciski mnożnika zakresów (1x, 2x, 4x,
)

2 - przyciski zmiany zakresów (
,
,
,
s przy wciśniętym preset time)

3 - pokrętło do ustawiania progu zliczanych impulsów (treshold)

4 - przyciski ustawienia polaryzacji

5 - ustawienie napięcia zasilania

6 - przełącznik polaryzacji zasilania.

URZĄDZENIA UŻYTE W ĆWICZENIU:

- przelicznik (SCALER/TIMER PT-72),

- zasilacz wysokiego napięcia ZWN-41,

- licznik Geigera - Müllera typu BOI-33.

Przelicznik typu PT-72 umożliwia zliczanie impulsów w zadanym czasie (PRESET TIME) lub zliczanie zadanej liczby impulsów (PRESET COUNT) (w ćwiczeniu użyto pierwszego sposobu). Rejestracja impulsów pochodzących z licznika możliwa jest przy zadaniu określonego progu napięcia i polaryzacji. Ustawienia tego progu dokonano przy pomocy pokrętła TRESHOLD (3). Przelicznik PT-72 z licznikiem Geigera - Mllera wymaga ustawienia wartości progowej 0,2 V oraz polaryzacji ujemnej (4) i te wartości pozostały niezmienne. Przy tej wartości napięcia progowego przelicznik rejestrował impulsy większe od 0,2 V, a pominął impulsy mniejsze wynikające z różnych zakłóceń.

Zasilacz wysokiego napięcia ZWN-41 dostarcza napięcia stałego o polaryzacji dodatniej lub ujemnej w zakresie 0-4000 V. Napięcie jest regulowane z dokładnością do 0,02 V; w sposób ciągły za pomocą pokrętła w zakresie od 0 do 20 V, zaś większe wartości napięcia nastawia się skokowo co 10 V, 100 V, 1000V.

Przed wciśnięciem przycisku sieciowego przełącznik POLARITY (6) ustawiono na 0. Następnie ustawiono potrzebną wartość napięcia i dopiero wtedy włączono sieć. Przełącznik POLARITY ustawiono w pozycji pos (positiv);po chwili wskazówka woltomierza zasilacza wychyliła się.

Część pomiarowa.

Po sprawdzeniu układu połączeń w obecności prowadzącego włączono aparaturę do sieci.

Wyznaczanie charakterystyki licznika Geigera - Mllera, oraz nap. progowe bez preparatu promieniotwórczego:

- ustawiono wysokie napięcie na maksymalną dopuszczalną wartość (dla małego licznika 570V dla dużego 460V, czas zliczeń 100s);

- obniżając napięcie co 10V wykonano pomiary liczby zliczeń w funkcji przyłożonego napięcia;

napięcie U [V]	liczba zliczeń [N]
460	121
450	131
440	138
430	146
420	128
410	137
400	121
390	137
380	131
370	123
360	118
350	134
340	131
330	0

- gdy ilość zliczeń wyraźnie spadła, pomiary wykonywano co 2V zmieniając napięcie przy pomocy potencjometru regulacji ciągłej.

napięcie U [V]	liczba zliczeń [N]
331	0
332	38
333	115
334	112
335	121
336	137
337	131
338	130
339	134

CHARAKTERYSTYKA LICZNIKA GEIGERA - MLLERA

Na podstawie poprzedniego pomiaru wybrano wartość napięcia pracy obszaru plateau, która wynosi 440 V.

W celu sprawdzenia statycznego charakteru wyładowań w liczniku wykonano serię 60 pomiarów liczby zliczeń przy ustalonej wartości napięcia pracy; czas zliczeń ustawiono na 40 s.

lp	ilość zliczeń
1	60
2	58
3	59
4	49
5	58
6	53
7	50
8	54
9	54
10	50
11	36
12	52
lp	ilość zliczeń
13	36
14	48
15	48
16	52
17	51
18	62
19	46
20	48
21	56
22	55
23	69
24	48
25	45
26	39
27	50
28	48
29	48
30	55
31	62
32	68
33	56
34	44
35	38
36	52
37	52
38	63
39	50
40	38
41	46
42	47
43	62
44	52
45	50
46	41
47	33
48	50
49	43
50	42
51	44
52	49
53	62
54	46
55	56
56	65
57	43
58	48
59	43
60	50

Część obliczeniowa.

Średni błąd kwadratowy pojedynczego pomiaru serii n=60 pomiarów liczby zliczeń:

;

gdzie
jest liczbą zliczeń zarejestrowaną w czasie 40s w ciągu i-tego pomiaru, natomiast

Dla pierwszego pomiaru błąd ten wynosi:

Średni błąd kwadratowy pomiarów wynosi 1.027

Wartość średnia wyników pomiarów wynosi: 50.533, a odchylenie standardowe średniej:

Wyniki powyższe uzyskano przy wykorzystaniu laboratoryjnego komputera.

HISTOGRAM WYNIKÓW POMIARÓW

chyba przydałyby się jakieś wnioski patrz następna strona

i ty bolku wymyśl coś !!!

6

---