st. kpt. Robert Łazaj

mł. kpt. Marek Poterek

pokój 205 tel. 321

TAKTYKA DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH

11-10-2001r.

T. OGÓLNA BUDOWA POJAZDU

1.Podział pojazdu w transporcie drogowym

• pojazdem samochodowym zgodnie z kodeksem ruchu drogowego nazywamy pojazd

wyposażony w silnik, którego konstrukcja umożliwia jazdę z prędkością 25 km/h z w

wyjątkiem motoroweru, pojazdu szynowego i ciągnika rolniczego.

2. Ze względu na przeznaczenie pojazdy można podzielić:

1. pojazdy przeznaczone do przewozu osób,

• samochody osobowe,

• autobusy,

• motocykle.

2. pojazdy przeznaczone do przewozu towarów:

• samochody ciężarowe z uniwersalną skrzynią ładunkową,

• samochody do przewozów specjalistycznych (cysterny, chłodnie)

3. pojazdy specjalistycznego przeznaczenia spełniający różne funkcje, a nie przeznaczone do przewozu ładunków (poj. Pożarnicze, śmieciarki)

4. ciągniki drogowe,

5. pojazdy wojskowe

Ze względu na przeznaczenie konstrukcje samochodów możemy podzielić na:

• przedział pasażerski,

• przedział silnikowy,

• przedział bagażowy

Bez względu na rodzaj poj. samochodowego można wydzielić w nim trzy zasadnicze grupy zespołów:

• silnik,

• podwozie,

• nadwozie,

W samochodach osobowych stosuje się trzy rodzaje układu konstrukcyjnego:

• układ klasyczny - umieszczony z przodu silnik napędza koła tylne,

• układ zblokowany z napędem przednim; umieszczony z przodu silnik napędza koła przednie,

• układ zblokowany z napędem tylnym; umieszczony z tyłu silnik napędza koła tylne.

Rozróżnia się następujące typy nadwozi:

• limuzyna,

• sedan,

• kombi,

• cupe,

• roadster.

Układ konstrukcyjny nadwozia zależy przede wszystkim od rozmieszczenia w samochodzie silnika i mechanizmów napędowych.

Konstrukcja nadwozia zależy od założonego udziału w przenoszeniu obciążeń działające na zespoły podwozia. Pod tym względem wyróżniamy:

• nadwozia nie niosące są osadzone na ramie, która przenosi wszystkie obciążenia pochodzące od zespołów podwozia, takie nadwozie jest mniej sztywne od samonośnego i delikatniejsze. Wadą takiego układu jest konieczność stosowania ciężkiej ramy, dlatego też nadwozia nie niosące nie są prawie wcale stosowane w małych samochodach i coraz rzadziej w dużych samochodach osobowych.

• nadwozia samonośne przenoszą wszystkie obciążenia od zespołów podwozia.

Są sztywne wytrzymałe i ukształtowane w taki sposób, aby możliwe było połączenie wszystkich mechanizmów podwozia i silnika. Nadwozia samonośne są wykonane jako szkieletowe lub skorupowe.

1. Nadwozie szkieletowe; część nośną stanowi szkielet pokryty tłoczonymi z blachy płatami

Zewnętrznymi do których zaliczamy:

• dach,

• błotniki,

• pokrywy,

• ściany przednia i tylna itp.

• W nadwoziach skorupowych konstrukcję nośną stanowią odpowiednio ukształtowane blachy. Poszczególne elementy są kształtowane w ten sposób że zapewniają dużą sztywność. Połączone są za pomocą zgrzewania lub spawania.

11-10-2001r.

T: ZAGROŻENIA W TRANSPORCIE LOTNICZYM.

Dane statystyczne wykazują, że transport lotniczy jest najbezpieczniejszym transportem, biorąc ilość przewożonych osób w stosunku do katastrof.

Statystyka katastrof lotniczych wykazuje że:

• 50% katastrof ma miejsce na lotnisku lub w przyległym do niego pasie (ok. 400m)

• 25% katastrof w pasie od 400m do 800m od lotniska,

• 25% dalsze odległości od lotniska.

Statystyka katastrof w zależności od faz lotu przedstawia się następująco:

1. przygotowanie do lotu - 4,3%

2. start - 38.7%

3. lot - 5,8%

4. lądowanie 51,2%

Z przyczyn powodujące katastrofy można wyróżnić:

1. błąd w pilotażu,

2. wada mechanizmu,

3. warunki atmosferyczne,

4. pożary,

5. zamachy terrorystyczne.

Jeżeli podczas katastrofy nie następuje pożar paliwa wówczas skutki zależą od okoliczności i rozmiaru i są szanse na uratowanie ludzi.

Na bezpieczeństwo samolotu wpływa wiele czynników takich jak:

• ilość paliwa,

• nowoczesne systemy nawigacyjne i pomocnicze sterowane komputerem,

• nowoczesność konstrukcji samolotu,

• stan techniczny,

• umiejętności i stan doświadczenia załogi,

• warunki atmosferyczne,

• parametry lotniska,

• sprzęt ratowniczy będący na wyposażeniu samolotu,

• wyposażenie i wyszkolenie lotniskowych służb ratowniczych.

Wszystkie samoloty zarówno turboodrzutowe i turboskrzydłowe mają zasadniczo typowe konstrukcje i różnią się pod względem wielkości, kształtu, miejsc rozmieszczenia różnych urządzeń, (zbiorników paliwa, silników), wyposażenia wnętrz.

Korpus samolotu składa się z:

• kadłuba,

• skrzydeł,

• opierzenia sterowanego,

• podwozia.

Kadłub składa się z dwóch albo trzech kondygnacji:

• górnych dla załogi i pasażerów,

• dolnej bagażowa, izolacyjna.

Każdy samolot posiada drzwi ewakuacyjne, ich ilość uzależniona jest od wielkości samolotu.

Część wyjść posiada pneumatyczne ześlizgi do szybkiej ewakuacji. W skrzydłach umieszczone są zbiorniki paliwa. W samolotach stosuje się następujące instalacje:

• paliwowa,

• olejowa,

• hydrauliczna,

• tlenowa,

• gaśnicza,

• pneumatyczna,

• elektryczna,

• przeciwoblodzeniowa.

Podział pojazdów szynowych:

Pociągiem nazywamy skład (zestaw wagonów) sprzęgniętych z pojazdem trakcyjnym.

Pojazdem trakcyjnym (lokomotywa) nazywamy pojazd z własnym źródłem napędu przystosowanym do jazdy po szynach i ciągnięcia wagonów.

Wagon kolejowy to pojazd bez własnego źródła napędu służący do przewozu osób lub ładunku i przystosowany do poruszania się po szynach.

Ze względu na tabor pociągi dzielimy na:

• pasażerskie,

• towarowe,

• mieszane,

• służbowe.

Niezależnie od tego czy wagon służy do przewozu osób czy towarów składa się z dwóch zasadniczych części: nadwozia i podwozia.

Podwozie składa się z następujących elementów:

• układu biegowego - (zestaw kołowy, łożysko, usprężynowienie)

• układu hamulcowego,

• układu cięgnowo-zderznego,

• ostoi wagonu.

11-10-2001r.

Temat: Organizacja akcji podczas katastrof drogowych.

































































SCHEMAT POSTĘPOWANIA PODCZAS KATASTROF DROGOWYCH

Miejsca cięć wykonywanych podczas prowadzenia akcji ratowniczych




11-10-2001r,

Temat: Podział pojazdów szynowych.

Pociągiem nazywamy skład (zestaw wagonów) sprzęgniętych z pojazdem trakcyjnym.

Pojazdem trakcyjnym (lokomotywą) nazywamy pojazd z własnym źródłem napędu przystosowanym do jazdy po szynach i ciągnięcia wagonów.

Wagon kolejowy to pojazd bez własnego źródła napędu służący do przewozu osób lub ładunków i przystosowany do poruszania się po szynach.

Ze względu na tabor pociągi dzielimy na:

• pasażerskie,

• towarowe,

• mieszane,

• służbowe.

Niezależnie od tego czy wagon służbowy do przewozu osób czy towarów składa się z dwóch zasadniczych części:

• nadwozia,

• podwozia.

Podwozie składa się z następujących elementów:

• układu biegowego,

• układu hamulcowego,

• układu cięgnowo - zderzeniowego,

• ostoi wagonu.

Układ biegowy składa się z zestawu kołowego, łożyska, usprężynowienie. Rozróżnia się dwa rodzaje układu biegowego:

1. wagony na wózkach - zestawy kołowe są prowadzone w specjalnych dwu lub więcej osiowych wózkach,

2. wagony bezwózkowe - wagony na dwóch lub trzech wózkach prowadzonych bezpośrednio w ostoi wagonu.

Urządzenia cięgnowo - zderzeniowe - służą do łączenia ze sobą kolejnych wagonów oraz łagodzenia uderzeń powstających w procesie hamowania pociągu i prac manewrowych.

Układ hamulcowy w pociągach - jest to pneumatyczny hamulec uruchamiany centralnie z lokomotywy. Oprócz tego każdy wagon posiada niezależnie działający hamulec ręczny.

Ostoja wagonu (rama) - łączy układ biegowy z nadwoziem.

12-10-2001r.

Temat: Sieć trakcyjna i jej elementy.

Siec trakcyjna - jest to linia energetyczna przeznaczona do zasilania pojazdów trakcyjnych w energię elektryczną. Przewody sieci są zawieszone na wysokości około 5m od główki szyny. Do podstawowych elementów sieci należą:

1. przewody zasilające doprowadzające prąd do podstacji trakcyjnych do punktów zasilających na sieci jezdnej,

2. sieć jezdną złożoną z przewodów zawieszonych nad torami,

3. słupów trakcyjnych,

4. bramki do podwieszania sieci,

5. sieć szynową (tory),

6. przewody powrotne łączące sieć szynową z podstacja trakcyjną.

W PKP przyjęto system prądu stałego o napięciu 3000V.

Długość jednej sekcji trakcyjnej wynosi 1900m.

12-10-2001r.

Temat: Przyczyny rodzaje i skutki wypadków drogowych.

Najczęstszymi przyczynami katastrof drogowych są:

• zachowanie się użytkowników dróg,

• stan techniczny dróg i budowli drogowych,

• stan techniczny pojazdów,

• przewożenie ładunków,

• warunki atmosferyczne.

W wyniku katastrof drogowych mogą wystąpić następujące niebezpieczne sytuacje:

• zderzenie czołowe lub boczne pojazdów,

• najechanie jednego pojazdu na drugi,

• szczepienie lub spiętrzenie pojazdów,

• wjechanie pojazdu na przeszkodę,

• zsunięcie się pojazdu z drogi,

• ugrzęźnięcie pojazdu,

• zawieszenie pojazdu,

• zatopienie pojazdu.

Na skutek zaistnienia zdarzeń mogą wystąpić zdarzenia towarzyszące:

• zablokowanie jezdni,

• wyciek materiałów niebezpiecznych,

• zapalenie się materiału lub wybuch,

• skażenie toksyczne środowiska,

• skażenia radioaktywne.

12-10-2001r.

Temat: Zasady prowadzenia akcji ratowniczej.

Działania jednostek ratowniczych podczas katastrof drogowych obejmują:

1. Dojazd i ustawienie pojazdów ratowniczych,

2. Rozpoznanie sytuacji,

3. Zabezpieczenie miejsca katastrofy,

4. Działania ratownicze,

5. Likwidacja zdarzeń spowodowanych katastrofą drogową,

6. Zakończenie działań.

Podstawowymi elementami ratownictwa drogowego są:

1. uwolnienie i wydobycie ofiar z rozbitego pojazdu,

2. udzielenie poszkodowanym przedlekarskiej pomocy medycznej,

3. umożliwienie pracy ekipom pogotowia ratunkowego,

4. ewakuowanie osób z terenów zagrożonych skutkami wypadku,

5. likwidacja zagrożenia wywołanego uszkodzeniem przewożonego ładunku,

6. zabezpieczenie terenu działań,

7. identyfikacja zagrożeń,

8. usuwanie z drogi przeszkód.

POWÓDŹ

Powódź - jest to przejściowe zatopienie znacznych obszarów lądu spowodowane działaniem sił przyrody, odbywa się to najczęściej przez wezbranie wody w ciekach wodnych, zbiornikach lub na morzu, podczas których woda po przekroczeniu stanu brzegowego zalewa doliny rzeczne albo tereny nadbrzeżne lub depresyjne, a przez to powoduje zniszczenia, straty finansowe i pozaekonomiczne (społeczne, moralne, w środowisku naturalnym itp.)

Ze względu na to, że powódź jest zjawiskiem losowym nie ma możliwości ścisłego określenia czasu i miejsca pojawienia się oraz jej wielkości.

Powodzie zdarzające się na terenie naszego kraju różnią się od siebie następującymi cechami:

• Genezą - czyli procesem tworzenia się i przyczyną powstawania powodzi.

• Charakterem przebiegu.

• Okresem pojawiania się (pora roku).

• Lokalizacją i zasięgiem terytorialnym.

• Towarzyszącymi powodzi warunkami pogodowymi.

Powodzie występują w Polsce ze względu na proces występowania wezbrania można podzielić na cztery zasadnicze typy:

• Opadowe - oznaczone jako typ „O”, których przyczyną są silne opady nawalne (o dużym natężeniu), albo rozlewne na dużym obszarze zlewnym,

• Roztopowe - oznaczone jako typ „R”, których przyczyną są gwałtowne topnienia śniegu,

• Zimowe - oznaczone jako typ „Z”, których przyczyną jest nasilenie niektórych zjawisk lodowych,

• Sztormowe - oznaczone jako typ „Sz”, których przyczyną są silne wiatry sztormowe występujące na zalewach i wybrzeżu.

Najgwałtowniejsze powodzie należą do typu „O”, czas powstania niektórych powodzi opadowych ze względu na ich dość regularne pojawianie się daje możliwość ich przewidzenia.

Deszcze nawalne mają charakter czysto lokalny, dlatego powodzie tego typu powstają na potokach górskich, na małych ciekach nizinnych, mogą też powodować lokalne zalania zagłębień terenu.

Powodzie sztormowe „Sz” - trafiają się tylko na wybrzeżu, na zalewie Szczecińskim a szczególnie na zalewach i w ujęciach rzek występuje podczas silnych sztormów i jest spowodowany w tym przypadku huraganowymi wiatrami wiejącymi z kierunków dających największe spiętrzenie wody.

Ponieważ powodzie sztormowe trafiają się tylko w pewnych układach barycznych można je przewidzieć jednak nie wcześniej jak od 1 do 3 dni naprzód. Powodzie te dają duże spiętrzenie wody i są wyjątkowo groźne, skutkiem tego że zalewają poldery i nadbrzeżne tereny powodując katastrofę w systemie gospodarczym wybrzeża. Pora największego nasilenia pogody sztormowej to miesiące zimowe szczególnie styczeń i grudzień chociaż trafiają się w pełni lata.

Zupełnie odmienny typ powodzi to powodzie zimowe które dzieli się na powodzie:

• powodzie zatorowe [Zz],

• powodzie śryżowe [Zś].

Przyczyną powodzi śryżowych jest wielkie nasilenie tworzącego się lodu dennego i śryżu, który zatyka cały profil rzeki piętrząc wodę i powodując groźne wylewy, zjawisko to obserwujemy tylko w miejscach szczególnie podatnych do tworzenia się śryżu i lodu dennego. Powodzie śryżowe pojawiają się tylko w warunkach sprzyjających tworzeniu się śryżu, czyli w układzie wyzowym przy gwałtownym spadku temperatury dochodzącym do -10^oC. Mogą wystąpić w grudniu i styczniu.

W każdej jednostce organizacyjnej PSP powinno być znane potencjalne zagrożenie powodziowe, określonym typem powodzi jaka może wystąpić na własnych rejonach działania operacyjnego oraz sąsiednich a zwłaszcza tych od strony spływu rzeki, czyli wzniesień terenu oraz zagrożenie jakie może stworzyć wezbrane wody dla obiektów które w wyniku zalania tworzą zagrożenie środowiska (składy paliw, środków ochrony roślin, składów materiałów toksycznych itp.).

Zagrożenie i szkody, jakie niesie ze sobą powódź to:

1. Utrata życia oraz zdrowia ludzi w wyniku:

• utonięć,

• stresu,

• urazów emocjonalnych,

• zaburzeń psychicznych,

• urazów mechanicznych,

• porażenia prądem elektrycznym,

• odwodnienie organizmu,

• pokąsania i zranienia przez zagrożone zwierzęta,

• zalanie i zasypanie lawiną błotną,

• wystąpienie epidemii, zatruć i zakażeń w związku z zanieczyszczeniem wód powodziowych w sposób chemiczny i biologiczny.

1. zanieczyszczenia chemiczne (organiczne lub nieorganiczne) - białka, cukry, detergenty, środki ochrony roślin, nawozy sztuczne, metale ciężkie, substancje ropopochodne,

2. zanieczyszczenia biologiczne - pierwotniaki, bakterie, wirusy, pasożyty powodujące choroby takie jak: czerwonka, cholera, żółtaczka itp.

• Padnięcia i choroby zwierząt hodowlanych i dzikich,

• Zniszczenia upraw, plonów rolnych i zahamowanie produkcji rolnej,

• Uszkodzenia i zniszczenia budynków mieszkalnych,

• Uszkodzenia i zniszczenia obiektów i budowli hydrotechnicznych,

• Uszkodzenia i zniszczenia obiektów, budowli i urządzeń:

• komunikacyjnych (drogi i mosty),

• energetycznych,

• telekomunikacyjnych,

• zabytkowych,

• infrastruktury komunikacyjnej,

• infrastruktury portowej i stoczniowej,

• Uszkodzenia i zniszczenia urządzeń i środków transportowych (rurociągów z mediami, pojazdów mechanicznych, statki itp.).

• Unieruchomienie i degradacja ujęć wody pitnej,

• zniszczenie magazynów,

• Zniszczenia, skażenia oraz zmiany w środowisku naturalnym, krajobrazie (pokrycie terenu powodzi substancjami ropopochodnymi, powstanie wąwozów, zmiany koryta rzeki, destrukcja brzegów morskich itp.)

Zapobieganie powodzą:

1. Środki techniczne.

Środki techniczne są najskuteczniejszą formą walki z powodziami, do zasadniczych środków technicznych zalicza się wykonywanie prac na obszarach zagrożonych:

• regulacja rzek,

• budowa kanałów ulgi,

• obwałowania rzek,

• budowa zbiorników retencyjnych,

• budowa polderów czyli terenów nadrzecznych położonych bardzo nisko i przeznaczonych do zalania w czasie wezbrań, obszarów takich nie można zabudować a wykorzystuje się je na pastwiska,

• główne rzeki i zalewy przed możliwą powodzi zimowej zabezpiecza się flotyllą lodołamaczy rzecznych których zadaniem jest rozbicie zatorów lodowych,

• ograniczenie w maksymalny sposób inwestycji i zagospodarowania terenów zagrożonych, na cele osiedlowe, przemysłowo gospodarcze i komunikacyjne.

• Środki administracyjno prawne:

• organizacja służb przewidywań (prognoz pogody),

• organizacja czynnej walki z podstawą powodzi oraz z jej skutkami,

• reguluje ustawa z 18 lipca 2000r. Prawo Wodne.

• Środki ekonomiczne:

• ubezpieczenia majątki państwowego i prywatnego na obszarach zagrożonych.

2002-01-15

T: Ratownictwo chemiczne.

RATOWNICTWO CHEMICZNE

Etapy akcji gaśniczej w warunkach zagrożenia substancjami chemicznymi .

Do podstawowych etapów akcji gaśniczej substancji chemicznej zaliczyć należy :

1. ALARMOWANIE

2. ROZPOZNANIE

3. ORGANIZACJA DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH

4. PROWADZENIE DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH

I. ALARMOWANIE

1. Przyjęcie zgłoszenia .

Przyjęcie zgłoszenia o zaistniałym wypadku , awarii , katastrofie ustalając :

1. dane osoby zgłaszającej

2. rodzaj zdarzenia

3. miejsce zdarzenia

4. widoczne skutki zdarzenia ( zniszczenia , zatrucia , objawy itp. )

5. rodzaj substancji

6. położenie i ukształtowanie terenu

7. inne czynniki np. zabudowa , instalacje itp.

2. Praca rejonowego stanowiska kierowania :

1. ustalenie warunków zewnętrznych zdarzenia ( sytuacja meteo )

2. wstępna ocena zaistniałego wypadku , katastrofy :

• ocena granic zagrożenia

• ocena zaistniałych i przyszłych skutków zagrożenia ( wykorzystanie informacji własnych i zewnętrznych , w tym planów ratowniczych )

3. wstępna kalkulacja niezbędnych sił i środków do likwidacji wypadku , awarii , katastrofy :

• własne + inne podmioty ratownicze i służby będące w dyspozycji PSK

• przekazanie meldunku do WSKR

4. dysponowanie sił i środków do likwidacji wypadku , awarii , katastrofy .

II. ROZPOZNANIE

1. Zadania zastępu gaśniczego najbliższego miejsca zdarzenia :

1. przestrzeganie zasad dojazdu i ustawienie samochodu na miejscu zdarzenia

2. ustalenie ewentualnych ofiar , osób poszkodowanych , zagrożonych

3. podjęcie próby określenia rodzaju substancji chemicznej

• informacje od kierowcy , konwojenta , maszynisty , pracownika zakładu pracy

• napisy na opakowaniu , tablice informacyjne , dokumentacja przewozowa

4. ocena zjawisk towarzyszących zdarzeniu ( pożar , wybuch , gazy , opary , ciecz itp. )

5. określenie rodzaju skali i dynamiki rozwoju zagrożenia

6. opis geografii , topografii terenu , sytuacji meteo na miejscu , stan nasycenia infrastruktury technicznej .

7. przewidywane skutki oddziaływania zdarzenia na ludzi i środowisko .

8. przekazanie meldunku do PSK

2. Zadania sekcji specjalistycznej :

1. dojazd do miejsca akcji

• włączenie urządzeń pomiarowych ( dobór na podstawie informacji wstępnych )

• przestrzeganie zasad dojazdu i ustawienie samochodu na miejscu zdarzenia

2. podczas prowadzenia rozpoznania stosować sprzęt ochrony osobistej dostosowany do poziomu zagrożenia jaki stwarza dana substancja chemiczna , a w przypadku braku informacji o rodzaju substancji , stosować sprzęt pełnej ochrony osobistej

3. weryfikacja występującego stanu zagrożenia

4. przeprowadzenie ewakuacji osób znajdujących się w przypuszczalnym zasięgu strefy bezpośredniego zagrożenia ( należy zwrócić uwagę , że osoby te mogą wymagać specjalistycznej opieki medycznej )

5. przekazanie meldunku do PSK

III. ORGANIZACJA DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH

1. Zadania zastępu gaśniczego najbliższego miejsca zdarzenia :

1. ocena możliwości działań samodzielnych

2. wybór rodzaju działań stosownie do sytuacji ( hierarchia działań )

• w przypadku braku techniczno-merytorycznych możliwości likwidacji zagrożenia :

• wstępne określenie strefy bezpośredniego zagrożenia i jej oznakowanie , oraz wezwanie jednostki specjalistycznej i służb współdziałających

• rozważenie możliwości podjęcia ewakuacji osób będących w strefie zagrożenia

• ostrzeganie osób znajdujących się w rejonie działań o istniejącym zagrożeniu

• podjęcie działań organizacyjno-technicznych włączających inne podmioty do działań ratowniczych

• prowadzenie bieżącej analizy rozwoju sytuacji do czasu przybycia jednostki specjalistycznej

• w przypadku możliwości likwidacji lub ograniczenia zagrożenia :

• określenie bezpośredniej strefy zagrożenia z równoczesną ewakuacją osób poszkodowanych i udzieleniu pomocy przedlekarskiej

• oznakowanie i zabezpieczenie miejsca zdarzenia

• przekazanie do PSK informacji o potrzebie użycia jednostek specjalistycznych

• podjęcie działań organizacyjno-technicznych włączających inne podmioty do działań ratowniczych

• ograniczenie lub likwidacja źródła występującego zagrożenia

• podjęcie prób ograniczenia skutków powstałej awarii

• bieżące przekazywanie informacji do PSK o aktualnej sytuacji na miejscu zdarzenia do czasu przybycia jednostki specjalistycznej

2. Zadania sekcji specjalistycznej :

1. podjęcie decyzji co do rodzaju ochron osobistych niezbędnych do prowadzenia działań w strefie I i ocena sytuacji pożarowo-wybuchowej

2. ocena sił i środków niezbędnych do usunięcia awarii i zapewnienia pełnej skuteczności działań ratowniczo-gaśniczych

3. wybór procedury ratowniczej

4. podjęcie działań informacyjno-ostrzegawczych z uwzględnieniem kierunku rozprzestrzeniania się zagrożenia

5. przekazanie meldunku do PSK

6. wyznaczenie II strefy obejmującej bezpieczny obszar organizacji działań ratowniczych

7. prowadzenie stałej kontroli stężenia substancji na granicy strefy I

8. organizacja stanowiska dowodzenia i podjęcie działań ratowniczych w strefie I wymaga przestrzegania następujących zasad bezpieczeństwa :

• zastosowanie właściwego sprzętu ochrony osobistej

• zapewnienie dwójkowego systemu pracy przy zachowaniu pełnej asekuracji i ubezpieczenia

• zapewnienie łączności z ratownikami pracującymi w strefie I

• rejestracja czasu przebywania w strefie I

• zapewnienie możliwości dekontaminacji ludzi i sprzętu

9. organizacja działań w strefie II powinna uwzględniać :

• wyznaczenie punktu wejścia I

• wyznaczenie punktu kompletacji sprzętu do pracy w strefie I

10. wyznaczenie punktu składowania punktu skażonego

11. wyznaczenie punktu prowadzenia dekontaminacji

12. wyznaczenie punktu pomocy medycznej

13. wyznaczenie punktu wyjścia za strefy I

14. zabezpieczenie zaplecza akcji ratowniczej :

• zabezpieczenie kwatermistrzowskie akcji

• zabezpieczenie zaplecza technicznego akcji

15. podjęcie działań organizacyjno-technicznych włączających inne podmioty do działań ratowniczych

IV. PROWADZENIE DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH

1. Ograniczenie pierwotnego źródła emisji

2. Ograniczenie skutków wtórnych emisji

3. Likwidacja pierwotnego źródła emisji

4. Likwidacja wtórnego źródła emisji

5. Zebranie i zabezpieczenie ewentualnych pozostałości po akcji

6. Zabezpieczenie terenu przed dostępem osób postronnych

7. Przekazanie terenu akcji uprawnionym podmiotom

Parametry toksyczne materiałów niebezpiecznych :

Dawka trująca (DT)- oznacza najmniejsza ilość substancji trującej wywołującą wyraźne objawy zatrucia .

Dawka śmiertelna (DL)- oznacza najmniejsza ilość substancji trującej powodującą zejście śmiertelne

Średnia dawka śmiertelna(DL₅₀ lub LD₅₀ )- jest to ilość substancji , która po przyjęciu przez szczury o wadze 200-300 g żywej masy , powoduje śmierć połowy grupy zwierząt doświadczalnych przed upływem 14 dni .Wynik podaje się po przeliczeniu w miligramach na kilogram wagi ciała .

Najwyższe dopuszczalne stężenie (NDS)-jest to takie stężenie substancji trującej , które przy stałym kontakcie z nią w ciągu 8-godzinnego dnia pracy przez wieloletni nawet okres nie wywołuje żadnych objawów zatrucia .

Najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe (NDS_ch)-jest to stężenie czynników szkodliwych dla zdrowia -ustalone jako wartości średnie -które nie powinno powodować ujemnych zmian w stanie zdrowia pracownika oraz jego przyszłych pokoleń ,jeśli utrzymuje się ono w środowisku pracy nie dłużej niż 30 minut w czasie zmiany roboczej .

Najwyższe dopuszczalne stężenie progowe (NDSP)- jest to stężenie czynników szkodliwych dla zdrowia , które ze względu na zagrożenie zdrowia lub życia pracownika nie mogą być przekroczone w środowisku pracy .

Próg wyczuwalności węchowej -jest to dana liczbowa określająca minimalną ilość danej substancji w atmosferze , która może być już wyczuwalna przez zmysł powonienia człowieka .

Parametry pożarowe i wybuchowe materiałów niebezpiecznych

Temperatura zapłonu -jest to najniższa temperatura , przy której ciecz palna ogrzana w określonych warunkach , wydziela taką ilość palnych gazów , które nad powierzchnią wytworzą z powietrzem mieszaninę palną zdolną zapalić się od bodźca termicznego (płomienia) .

Temperatura samozapalenia -jest to najniższa temperatura przy której następuje samozapalenie , bez dodatkowego bodźca termicznego np. iskry .Oznacza to ,że palny gaz lub pary cieczy łatwozapalnej podczas stykania się z przedmiotami nagrzanymi do tej temperatury ulegają samorzutnemu zapaleniu .

Proces , którego kosztem następuje wydzielenie ciepła , aż do samorzutnego zapalenia się nazywamy samozapaleniem .

Dolna granica wybuchowości (DGW) -najniższe stężenie substancji palnej w mieszaninie z powietrzem , przy którym może już wystąpić zapalenie się tej substancji pod wpływem bodźca termicznego .

Górna granica wybuchowości (GGW) -najwyższe stężenie substancji palnej w mieszaninie z powietrzem , przy którym jeszcze może wystąpić zapalenie się tej substancji pod wpływem bodźca termicznego .

Oznakowanie materiałów niebezpiecznych

Numery rozpoznawcze powinny być umieszczone na tablicy w następujący sposób :




Tło pomarańczowe.

Obramowanie, linia pozioma i cyfry czarne o grubości 15 mm.

Każdemu z materiałów szczególnie niebezpiecznych nadane zostały dwa odpowiednie numery rozpoznawcze tj. numer rozpoznawczy niebezpieczeństwa składający się z dwóch lub trzech cyfr i numer rozpoznawczy materiału ( zgodny z katalogiem )składający się z czterech cyfr .

Pierwsza cyfra numeru rozpoznawczego rodzaju niebezpieczeństwa określa zasadniczą właściwość niebezpieczną materiału , rodzaj niebezpiecznego materiału , przy czym :

2- oznacza gaz

3- materiał ciekły zapalny

4- materiał stały zapalny

5- materiał utleniający , podtrzymujący palenie lub nadtlenek organiczny

6-materiał trujący

8-materiał żrący

Druga i trzecia cyfra numeru precyzują :

• Rodzaj niebezpieczeństwa

• Stopień zagrożenia

• Dodatkowe cechy niebezpieczne

Znaczenie oznaczeń drugiej i trzeciej cyfry numeru :

0. brak dodatkowego zagrożenia

1. wybuchowość

2. zdolność wytwarzania gazu

3. łatwopalność

5- właściwości utleniające

6. toksyczność

7. promieniotwórczość

8. działanie żrące

9. niebezpieczeństwo gwałtownej reakcji w wyniku samoczynnego rozpadu lub polimeryzacji

Powtórzenie cyfry w numerze oznaczającym niebezpieczeństwo oznacza nasilenie niebezpieczeństwa głównego .

Znak X postawiony przed numerem rozpoznawczym niebezpieczeństwa oznacza absolutny zakaz kontaktu tego materiału z wodą .

2002-01-16

T: Elementarne zasady bezpieczeństwa podczas prowadzenia akcji ratownictwa chemiczno ekologicznego.

1. Nie działać w zakresie przekraczającym poziom wyszkolenia i możliwości sprzętu.

2. Zamknąć strefę zagrożenia, należy zachować minimum 50 m. Odległości od miejsca awarii.

3. Ostrzegać i informować o zagrożeniu innych.

4. Zapewnić bezpieczeństwo, sposób prowadzenia akcji ratowniczej zależy zdecydowanie od warunków w miejscu akcji (pogoda, właściwości terenu, rodzaj zabudowy, wielkość szkody itp.).

5. Stosować odpowiedni poziom ochrony osobistej.

6. Dokonać właściwego wyboru sprzętu ratowniczego (pompy, węże, zbiorniki, uszczelniacze itp.).

7. Uniknąć jeżeli to możliwe:

• oblania wyciekającą cieczą ubrania ratownika,

• stawania na kierunku wiatru,

• długotrwałego przebywania w miejscach szczególnie niebezpiecznych.

• Bacznie obserwować otoczenie i przewidywać rozwój sytuacji.

• Przestrzegać ustalonego planu podmian ratowników.

• Zadania realizować w zespołach minimum dwóch osobowych a pracującą parę ratowników asekurować kolejnym zespołem ratowników będących w pełnej gotowości do natychmiastowych działań.

• Ewidencjonować czasy wejścia i wyjścia ratowników do i ze strefy niebezpiecznej.

• Zapewnić odpowiedni system łączności bezprzewodowej w miejscu akcji.

• W warunkach nocnych zapewnić skuteczny system oświetlenia terenu zdarzenia.

• Na bieżąco obserwować kierunek wiatru którego zmiana ma istotne znaczenie dla prowadzenia akcji ratowniczej.

• Zapewnić skuteczną dekontaminację na miejscu akcji ratowniczej.

Działania substancji trujących na organizm żywy zależy od wielu czynników takich jak:

1. rodzaj substancji chemicznej,

2. droga przenikania do organizmu,

3. dawka (stężenie),

4. właściwości fizykochemiczne,

5. przemiany jakim ulegają w organizmie,

6. podatność organizmu na zatrucia.

Przenikanie substancji trujących do organizmu może nastąpić przez:

1. drogi oddechowe - głównie gazy, opary cieczy lub ciał stałych. Tą drogą następuje zatrucie w ilości 90 ÷ 95%.

2. powierzchnie skóry - głównie cała stałe i ciecze a także niektóre gazy i pary łączące się z wilgocią skóry człowieka, wywołujące działanie drażniące i inne. Takie przypadki mają miejsce przede wszystkim przy bezpośrednim zetknięciu się z daną substancją, zwykle przez polanie powierzchni ciała.

3. przewód pokarmowy - ciała stałe, ciecze, nielicznych przypadkach gazy i opary - możliwe przy niedostatecznej higienie osobistej, przypadkowe albo wynikające z działań samobójczych.

Niebezpieczne materiały chemiczne dzielą się na następujące grupy:

1. ogólno trujące - powodują ostre lub chroniczne zatrucia prowadzące często do zejść śmiertelnych,

2. szkodliwe - powodują schorzenia ustroju na wskutek zatrucia,

3. gorące - po zetknięciu z żywą tkanką powodują jej zniszczenie,

4. drażniące - wywołują stany zapalne skóry, błon śluzowych i oczu,

5. neurotoksyczne - mogą uszkodzić centralny układ nerwowy i nerwy obwodowe,

6. alergiczne - wywołują w ustroju odczyn typu uczuleniowego,

7. narkotyczne - mogą wywołać stan oszołomienia lub utraty przytomności,

8. rakotwórcze - mogą być przyczyną powstania zmian nowotworowych w organizmie,

9. mutagenne - mogą powodować uszkodzenia aparatu dziedzicznego (DNA), zmienić cechy dziedziczne potomstwa,

10. upośledzające - mogą powodować zakłócenia w rozwoju płodu.

~ 13 ~

KATASTROFA DROGOWA

Rozpoznanie

Oznakowanie terenu akcji

Osoby poszkodowane

Pożar

Inne zagrożenia

Wezwanie służb medycznych

Działania gaśnicze

Ograniczenie możliwości powstania pożaru

Ocena stanu poszkodowanych

Ocena możliwości wydobycia osób poszkodowanych

Udzielenie pomocy poszkodowanym

Woda

Wezwanie ratownictwa wodnego

Użycie spec. sprzętu (nurkowie, dźwig)

Zachowanie szczególnej ostrożności

Rozpatrzenie możliwości ewakuacji

Ograniczenie rozprzestrzeniania się substancji

Określenie substancji

Materiały niebezpieczne

Zachowanie szczególnej ostrożności

Wezwanie pogotowia energetycznego i gazowego

Energia elektryczna i gazowa

Wezwanie służb ratownictwa chemicznego

Praca z zabezpieczeniem dróg oddechowych i skóry

---