RACHUNKOWOŚĆ FINANSOWA

Z. Messner: Rachunkowość finansowa z uwzględnieniem MSSF, PWE, Warszawa (2012r.)

Zbiór zadań, Kuzior, M. Rowińska: Rachunkowość finansowa zbiór zadań. Wydawnictwo UE

Egzamin zerowy na ostatnim wykładzie, tylko osoby, które mają zaliczenie i którzy chcą przystąpić.

Nie będzie zajęć 10 grudnia!!!! i nie będzie zajęć po 17 stycznia

Nie będzie tematu o obrocie towarowym (to będzie na przedmiocie obrót towarowy)

Wykład 1: 30.09.2013r.

Temat: Wycena w rachunkowości.

Cena zakupu to cena obejmująca kwotę należną sprzedającemu, bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług (VAT) oraz podatku akcyzowego, a w przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publicznoprawnym obniżona o rabaty, opusty, inne podobne zmniejszenia i odzyski. (cło, akcyza - przy imporcie)

Cena nabycia art. 28.2, - to cena zakupu składnika aktywów, obejmująca:

• Kwotę należną sprzedającemu,

• Bez podlegających odliczeniu podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego

• W przypadku importu powiększona o obciążenia o charakterze publiczno-prawnym

• Obniżona o rabaty, opusty

Kwota należna sprzedającemu

-

VAT i akcyza do odliczenia

+

Obciążenia publiczno-prawne (import)

-

Rabaty i opusty

=

Cena zakupu

Cena nabycia - to cena zakupu:

• powiększona o koszty bezpośrednio związane z zakupem,

• obniżona o rabaty, opusty i inne podobne zmniejszenia i odzyski.

Cena zakupu

+

Koszty zakupu

(np. odsetki, różnice kursowe)

=

Cena nabycia

MSR 2, 10: Na cenę nabycia lub koszt wytworzenia zapasów składają się wszystkie koszty zakupu, koszty przetworzenia oraz inne koszty poniesione w trakcie doprowadzenia zapasów do ich aktualnego miejsca i stanu.

MSR (Międzynarodowe Standardy Rachunkowości) 2, 11: Koszty zakupów składają się z

• Ceny zakupu

• Ceł i pozostałych podatków

• Kosztów transportu, załadunku, wyładunku

Do wyceny bilansowej MSR dopuszcza tylko cenę nabycia.

Ustawa o rachunkowości - dopuszcza również cenę zakupu (koszty związane z zakupem są niewielkie i nie zaburzają obrazu) oraz cenę nabycia.

Koszt wytworzenia produktu obejmuje:

• Koszty pozostające w bezpośrednim związku danym produktem,

• Uzasadnioną część kosztów pośrednio związanych z wytworzeniem tego produktu.

Koszty bezpośrednie obejmują wartość zużytych materiałów bezpośrednich, koszty pozyskania i przetworzenia związane bezpośrednio z produkcją i inne koszty poniesione w związku z doprowadzeniem produktu do postaci i miejsca w jakim się znajduje w dniu wyceny. (np. wynagrodzenie pracowników bezpośrednich + narzuty)

Bezpośrednie koszty produkcyjne

+

Uzasadniona część kosztów pośrednich produkcyjnych

=

Koszt wytworzenia produktu

Do uzasadnionej części kosztów pośrednich zalicza się:

• Zmienne pośrednie koszty produkcji

• Część stałych, pośrednich kosztów produkcji, które odpowiadają poziomowi tych kosztów przy normalnym wykorzystaniu zdolności produkcyjnych

Do kosztów wytworzenia produktu nie zalicza się kosztów:

• Będących konsekwencją niewykorzystanych zdolności produkcyjnych i strat produkcyjnych

• Ogólnego zarządu (administracja - na koszty wydziałowe, ogólnozakładowe)

• Magazynowania (materiałów przed wydaniem do produkcji - koszty …….., gotowych wyrobów - koszty sprzedaży)

• Kosztów sprzedaży produktów (wpływają na wynik finansowy na sprzedaży w wariancie kalkulacyjnym)

Cena sprzedaży netto składnika aktywów przyjmuje się możliwą do uzyskania na dzień bilansowy:

• Cenę jego sprzedaży, bez podatku VAT i podatku akcyzowego

• Pomniejszoną o rabaty, opusty,

• Koszty związane z przystosowaniem składnika aktywów do sprzedaży i dokonaniem tej sprzedaży

• Powiększoną o należną dotację przedmiotową.

MSR 2, 6: Wartość netto możliwa do uzyskania jest to różnica między szacowaną ceną sprzedaży dokonywanej w toku zwykłej działalności gospodarczej a szacowanymi kosztami wykończenia i kosztami niezbędnymi do doprowadzenia sprzedaży do skutku. (cena sprzedaży pomniejszona o te koszty, które jednostka musi przeznaczyć, aby sprzedaż doszła do skutku).

Wartość godziwa - jest to kwota, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane:

• Na warunkach transakcji rynkowej,

• Pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi oraz niepowiązanymi ze sobą stronami

(gdy nie jesteśmy w stanie …. […] cena jaką zapłaci nam kontrahent dobrze poinformowany - wartość nie może być zaniżana)

Wartość godziwa instrumentów finansowych znajdujących się w obrocie na aktywnym rynku stanowi:

• Cena rynkowa

• Pomniejszona o koszty związane z przeprowadzeniem transakcji, gdyby ich wysokość była znacząca

Cena rynkowa aktywów finansowych posiadanych przez jednostkę oraz zobowiązań finansowych, które jednostka zamierza zaciągnąć to zgłoszona na rynku bieżąca oferta kupna.

Cena rynkowa aktywów finansowych, które jednostka zamierza nabyć oraz cena rynkowa zaciągniętych zobowiązań finansowych to zgłoszona na rynku bieżąca cena sprzedaży.

Trwała utrata wartości zachodzi wtedy, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych.

W MSR nie ma trwałej utraty wartości jest określenie utrata wartości.

Temat2: Klasyfikacja i ewidencja kosztów.

Koszty wyrażone w mierniku pieniężnym zużycie środków trwałych, wartości niematerialnych, usług obcych, energii, czasu pracy pracowników wyrażonego poprzez wynagrodzenie oraz niektóre wydatki nie odzwierciadlające zużycia związane z normalną, celową i efektywną działalnością jednostki gospodarczej w określonym czasie.

Przychody to koszty uzyskane lub należne jednostce z tytułu sprzedanych wyrobów, towarów i usług oraz innych rzeczowych i finansowych składników majątku.

Segmenty działalności przedsiębiorstwa - Podział wyniku finansowego:

• Wynik na sprzedaży

• Wynik na działalności operacyjnej pozostałej

• Pozostałe koszty operacyjne, np. zbędny środek trwały sprzedażprzychód ze sprzedaży

• Pozostałe przychody operacyjne, np. mnożenie zobowiązań

• Wynika na działalności finansowej

• Koszty finansowe

• Przychody finansowe

• Wynik na zdarzeniach nadzwyczajnych

• Straty nadzwyczajne

• Zyski nadzwyczajne

Wynik na sprzedaży (podstawowa działalność operacyjna):

• Koszty ze sprzedaży:

• W układzie rodzajowym

• W układzie kalkulacyjnym (funkcjonalnym) - koszty sprzedaży produktów gotowych, wartości sprzedanych materiałów i towarów.

• Przychody ze sprzedaży:

• Produktów

• Towarów

• Usług

• Materiałów

Klasyfikacja kosztów:

• Ze względu na rodzaj działalności gospodarczej:

• Koszty podstawowej działalności operacyjnej

• Pozostałe koszty operacyjne

• Koszty finansowe

• Ze względu na sposób ujęcia w sprawozdaniu finansowym:

• Koszty produktów (aktywa)

• Koszty okresu (Rachunek Zysku i Strat - RZiS)

• Rodzaje kosztów:

• Amortyzacja,

• Zużycie materiałów,

• Usługi i inne świadczenia,

• Podatki i opłaty,

• Pozostałe koszty.

• Ze względu na sferę działalności:

• Koszty zakupu

• Koszty produkcji

• Koszty zarządu

• Koszty sprzedaży

• Ze względu na sposób odnoszenia kosztów na produkty:

• Koszty bezpośrednie

• Koszty pośrednie (stałe i zmienne)

• Ze względu na miejsce powstania kosztów:

• Koszty wydziałów podstawowych (związane z produkcją)

• Koszty wydziałów pomocniczych

• Koszty zarządu

• Koszty zakupu

• Koszty sprzedaży

• Ze względu na stopień niezależności od wielkości produkcji

• Koszty zmienne:

• Koszty proporcjonalne

• Koszty progresywne

• Koszty degresywne (wraz ze wzrostem produkcji koszty się zmniejszają)

• Koszty stałe (niezależne od produkcji)

• Ze względu na wewnętrzną strukturę kosztów:

• Koszty proste (w układzie rodzajowym wszystkie są proste)

• Koszty złożone (składają się z elementów)

Koszty w układzie rodzajowym:

1. Amortyzacja

2. Zużycie materiałów i energii

3. Usługi obce

4. Podatki i opłaty

5. Wynagrodzenia

6. Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia z tytułu wynagrodzeń

7. Pozostałe koszty rodzajowe.

[…]

[…]

Rozliczenie międzyokresowe kosztów:

Czynne rozliczenia międzyokresowe - występują w sytuacji ponoszenia przez jednostkę w danym okresie sprawozdawczym kosztów dotyczących przyszłych okresów sprawozdawczych.

ZAŁĄCZNIK 1

Bierne rozliczenie międzyokresowe kosztów - obejmuje kwoty zaliczane do kosztów bieżącego okresu sprawozdawczego, których poniesienie nastąpi dopiero w przyszłości. Polegają one na utworzeniu rezerw na koszty przyszłych okresów, które występują nieregularnie, a wymagają periodycznego rozliczenia w okresach, których dotyczy.

ZAŁĄCZNIK 2

Temat3: Aktywa pieniężne.

Inwestycje - istota, zakres, wycena i ewidencja

Inwestycje (art. 3 ust.1 pkt 17 UR)

• długoterminowe

• Krótkoterminowe (do 12 miesięcy)

Inwestycje:

• Niefinansowe (nieruchomości, wartości niematerialne i prawne, inne inwestycje w rzeczy ruchome)

• Finansowe (aktywa finansowe art.3 ust. 1pkt 24 UR) - środki pieniężne, papiery wartościowe)

Inwestycje niefinansowe:

• Nieruchomości:

Inwestycje długoterminowe

• Wartości niematerialne i prawne

Inwestycje długoterminowe

• Rzeczy ruchome: (dzieła sztuki i metale szlachetne)

• Inwestycje długoterminowe

• Inwestycje krótkoterminowe

Ustawa o rachunkowości oraz MSR 40 Nieruchomości inwestycyjne

Inwestycje finansowe (aktywa finansowe): (schemat)

• Aktywa pieniężne (ar.3 ust.1 pkt 25 UR)

Inwestycje krótkoterminowe

• Instrumenty kapitałowe wyemitowane przez inne jednostki (ar.3 ust.1 pkt 26 UR)

Są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia.

• Wynikające z kontraktu prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach (art. 3 ust.1 pkt 23 UR)

Są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego lub od daty ich założenia, wystawienia lub nabycia.

Inwestycje krótkoterminowe

Inwestycje długoterminowe

To jest w formie schematu

Aktywa pieniężne - aktywa w formie krajowych środków płatniczych, walut obcych i dewiz. Do aktywów pieniężnych zalicza się również inne aktywa finansowe, w tym w szczególności naliczone odsetki od aktywów finansowych.

Jeżeli aktywa te płatne są lub wymagane w ciągu 3 miesięcy od dnia ich otrzymania, wystawienie, nabycia lub założenia (lokaty), to na potrzeby rachunku przepływów pieniężnych zalicza się je do środków pieniężnych, chyba że ujmuje się je w przepływach z działalności inwestycyjnej (lokacyjnej) (art.3 ust.1 pkt 25)

Zgodnie z prawem dewizowym:

• Krajowe środki płatnicze to pieniądze będące w kraju prawnym środkiem płatniczym (waluta polska), a także pełniące funkcję płatniczą weksle, czeki, czeki podróżnicze, akredytywy, polecenia wypłat, przekazy i inne dokumenty bankowe i finansowe płatne w walucie polskiej,

• Waluty obce to pieniądze nie będące w kraju prawnym środkiem płatniczym oraz międzynarodowe jednostki rozrachunkowe,

• Dewizy to pełniące funkcję płatniczą weksle, czeki, czeki podróżnicze akredytywy, polecenia wypłat, przekazy i inne dokumenty bankowe i finansowe płatne w walutach obcych.

Obrót pieniężny i jego formy:

Obrót aktywami pieniężnymi może być realizowany w formie gotówkowej (KONTO KASA) oraz bezgotówkowej (RACHUNEK BIEŻĄCY), może wyrażać aktywa pieniężne wyrażone w walucie krajowej lub obcej.

Obrót gotówkowy - stanowi przyjmowanie i wydatkowanie gotówki do lub z kasy.

Zasady obrotu - gospodarka kasowa.

Maksymalna ilość gotówki (jaka musi występować w jednostce gospodarczej, aby była zapewniona płynność) - pogotowie kasowe.

Cel utrzymywania środków pieniężnych w kasie:

• Niezbędny zapas gotówki na bieżące wydatki

• Gotówka podjęta z rachunku bankowego na pokrycie określonych wydatków

• Gotówka pochodząca z bieżących wpływów do kasy

• Gotówka przechowywana w formie depozytu.

Pieniężne rozliczenia gotówkowe:

• Gotówka podejmowana czy też wpłacana za pośrednictwem kas, banków, poczty

• Czek gotówkowy.

Czek gotówkowy - stanowi polecenie wystawcy skierowane do banku dotyczące wypłacenia gotówką określonej kwoty środków pieniężnych okazicielowi lub osobie wskazanej na czeku. (np. na okaziciela lub imienny - konkretna osoba)

Samo wystawienie czeku nie jest operacją księgową.

Obrót bezgotówkowy - obejmuje rozliczenia pieniężne, które dokonywane są za pośrednictwem i pod kontrolą banku.

Jednostka może posiadać rachunki:

• Bieżące,

• Pomocnicze

• Lokat terminowych

• Środków wyodrębnionych (ZFŚS),

• Dewizowe.

Za pośrednictwem rachunku bankowego powinny być przeprowadzane transakcje, gdy:

• Stroną transakcji jest inne przedsiębiorstwo,

• Jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza równowartość 15 000 euro przeliczone wg średniego kursu NBP na dzień poprzedzający przeprowadzenie transakcji. (nie dotyczy osób fizycznych)

Rozliczenia bezgotówkowe:

• Polecenie przelewu

• Polecenie zapłaty

• Czek rozrachunkowy

• Weksel

• Akredytywa

• Inkaso

Każda z tych form ma swoje odzwierciedlenie w ewidencji księgowej.

Polecenie przelewu - udzielona bankowi dyspozycja dłużnika, dotycząca obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela.

Polecenie zapłaty - dyspozycja wierzyciela dotycząca obciążenia określoną kwotą rachunku dłużnika i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela.

Czek rozrachunkowy - zlecenie dla banku przez wystawcę czeku dotyczące dokonania przelewu określonej sumy pieniężnej z jego rachunku na rachunek odbiorcy. Czeki mogą być potwierdzone przez bank, co oznacza blokadę środków na rachunku. (jego kwota jest potwierdzona przez bank).

Czek na okaziciela może być zrealizowany przez każdy podmiot, a imienny może zrealizować tylko osoba istniejąca na czeku.

Weksel - forma kredytu krótkoterminowego, jednostronne i bezwarunkowe zobowiązanie zapłaty określonej osobie, w ściśle określonym terminie i miejscu, sumy pieniężnej, na którą został wystawiony.

• Obcy jest ujmowany jako inne środki pieniężne.

• Własny - ujmowany w pasywach - zob. wekslowe, krótkoterminowe

Akredytywa - wyodrębnienie przez bank środków na dokonanie w przyszłości zapłaty wierzycielowi za określone świadczenie.

Incaso - pobranie przez bank od dłużnika na zlecenie banku dłużnika określonej kwoty środków pieniężnych, w zamian za wydanie właściwych dokumentów powierzonych bankowi przez dłużnika.

Wycena aktywów pieniężnych:

W ciągu roku obrotowego i na dzień bilansowy aktywa pieniężne wyrażone w walucie polskiej wykazuje się w wartości nominalnej.

Aktywa pieniężne wyrażone w walucie obcej w ciągu roku obrotowego wycenia się w wartości nominalnej przeliczonej na zł po kursie kupna/sprzedaży obowiązującym w dniu przeprowadzenia transakcji.

Na dzień bilansowy środki pieniężne w walutach obcych wycenia się według średniego kursu NBP ustalonego dla danej waluty na dzień bilansowy.

Powstałe różnice kursowe odnosi się na koszty bądź przychody finansowe.

Ewidencja obrotu gotówkowego na koncie „KASA”

ZAŁĄCZNIK 3

Ewidencja ……………. Bla bla bla

ZAŁĄCZNIK 4

Ewidencja czeków obcych

ZAŁĄCZNIK 5

Otrzymanie czeku

Spłata zobowiązania czekiem obcym (na okaziciela)

Zobowiązania wobec dostawców

Rachunek bieżący / Kasa

Realizacja czeki

Środki pieniężne w drodze

Złożenie czeku obcego do realizacji

Ewidencja własnych czeków rozrachunkowych:

ZAŁĄCZNIK 6

Rachunek bieżący

Spłata zobowiązania

Zobowiązania wobec dostawców

Rozliczenie zakupu materiałów

Faktura

Inne rachunki bankowe (czeki potwierdzone)

Potwierdzenie czeku własnego

Środki pieniężne w drodze

Złożenie czeku do potwierdzenia

Ewidencja weksli obcych

ZAŁĄCZNIK 7

Należności od odbiorców

Kwota należności

Weksle obce

Suma wekslowa

Przyjęcie weksla obcego od kontrahenta

Przychody finansowe

Dyskonto

Kwota zobowiązania

Rachunek bankowy

Wykup weksla przez dłużnika

Zobowiązania wobec dostawców

Zapłata innemu kontrahentowi wekslem obcym

Koszty finansowe

Dyskonto

Ewidencja weksli własnych

ZAŁĄCZNIK 8

Rachunek bieżący

Zobowiązania wekslowe

Wykup weksla własnego

Zobowiązania

Suma wekslowa

Kwota zobowiązania

Wystawienie weksla własnego na pokrycie zobowiązań

Koszty finansowe

Dyskonto

Ewidencja środków pieniężnych w drodze

ZAŁĄCZNIK 9

Kasa

Wpłata z kasy do banku nie potwierdzona przez bank

Środki pieniężne w drodze

Inne rachunki bankowe

Przelew środków między rachunkami bankowymi

Inne środki pieniężne

Przekazanie czeków obcych do realizacji

WB - potwierdzenie wpływu środków na rachunek

Rachunek bankowy

Realizacja czeku obcego

Różne konta (bilansowe)

Koszty rodzajowe

Koszty funkcjonalne

UWAGA: sumy kosztów rodzajowych i funkcjonalnych muszą się równać

Rozliczenie kosztów

Czeki obce

Czeki obce

Czeki obce

Czeki obce

Czeki obce

Czeki obce

Przychody ze sprzedaży towarów, wyrobów

należności od odbiorców

---