Ocena ryzyka zawodowego dla stanowisk pracy

USŁUGI REMONTOWO BUDOWLANE

I. WPROWADZENIE

Cele oceny ryzyka zawodowego

1. Sprawdzenie, czy występujące na stanowiskach pracy zagrożenia zostały zidentyfikowane i czy jest znane związane z nimi ryzyko zawodowe.

2. Wykazanie, zarówno pracownikom lub ich przedstawicielom, jak i organom państwowego nadzoru i kontroli, że przeprowadzono analizę zagrożeń i zastosowano właściwe środki ochronne.

3. Dokonanie odpowiedniego wyboru wyposażenia stanowisk pracy, materiałów oraz organizacji pracy.

4. Ustalenie priorytetów w dziedzinach zmierzających do eliminowania lub ograniczania ryzyka zawodowego.

5. Zapewnienie ciągłej poprawy bezpieczeństwa i higieny pracy .

Ocena ryzyka zawodowego odgrywa istotną rolę w procesie monitorowania stanu bezpieczeństwa i higieny pracy, dostarczając informacji niezbędnych do planowania działań korygujących i zapobiegawczych w stosunku do niezgodności zidentyfikowanych w tym procesie .

Definicja ryzyka zawodowego

Ryzyko określane jest na podstawie kombinacji dwóch elementów:

1. Prawdopodobieństwa lub częstości wystąpienia urazu ciała lub utraty zdrowia.

2. Skutków występowania zdarzenia.

Aby obliczyć wielkość ryzyka należy zastosować wzór :

Ryzyko = prawdopodobieństwo wystąpienia określonych skutków x skutek zdarzenia

Podstawy określenia ryzyka

1. Ocena występujących zagrożeń, oparta o doświadczenie i posiadaną wiedzę.

2. Dane o substancjach, materiałach, stosowanych maszynach, urządzeniach i narzędziach.

3. Dane z rejestru wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

4. Wyniki okresowych wewnętrznych i zewnętrznych kontroli stanu bhp.

5. Porównanie z przypadkami zaistniałymi w innych jednostkach, zakładach.

6. Dane o dotychczas zaistniałych wypadkach gromadzone w różnych bazach danych resortowych, narodowych i międzynarodowych oraz statystyczne, sanitarne, epidemiologiczne.

7. Wyniki testów niezawodności i bezpieczeństwa użytkowanych narzędzi, maszyn i urządzeń (wymogi dotyczące certyfikacji, deklaracji zgodności).

8. Doświadczenia naukowe na ludziach i innych organizmach dla niskich poziomów narażenia na niebezpieczne czynniki środowiska pracy i ekstrapolacja tych wyników na wyższe poziomy narażenia.

9. Analiza ryzyka, która w systemowy sposób daje możliwość oszacowania ryzyka zawodowego.

Schemat szacowania ryzyka

Skutki x Prawdopodobieństwo = ryzyko
Duże	Duże	Duże
Duże	Średnie	Duże
Średnie	Duże	Duże
Duże	Małe	Średnie
Małe	Duże	Średnie
Małe	Średnie	Średnie
Średnie	Średnie	Średnie
Małe	Małe	Małe

Zagrożenia i uciążliwości zawodowe występujące na stanowisku pracy: pracownika ogólnobudowlanego (murarza, tynkarza, malarza, tapeciarza)

1. Wypadki wynikające z niesprawności technicznej obsługiwanej maszyn, nieostrożnej pracy, nieprzestrzegania instrukcji obsługi.

2. Zranienie, zgniecenie, skaleczenie, otarcia wynikające z pochwycenia i uderzenia przez ruchome części maszyn, upadków narzędzi, przemieszczania materiałów.

3. Porażenie prądem elektrycznym podczas obsługi betoniarki, i innych maszyn, urządzeń i narzędzi zasilanych elektrycznie.

4. Przygniecenie dłoni lub stopy przy rozładunku dostarczonego surowca.

5. Pożary wynikające z wad i uszkodzenia instalacji elektrycznej, z zaprószenia ognia.

Ogólna charakterystyka stanowiska pracy pracownika ogólnobudowlanego (murarza, tynkarza, malarza, tapeciarza)

1. Wykonywanie pracy przez 8 godzin dziennie . Możliwa jest praca na wydłużonej zmianie.

2. W zależności od wykonywanych czynności praca odbywa się przemiennie: w pozycji stojącej; okresowe poruszanie się, również po schodach i ciągach komunikacyjnych.

3. Praca wymagająca koncentracji i skupienia uwagi na wykonywanych czynnościach.

4. Wykonywanie pracy na wysokości.

5. Zmienne warunki oświetlenia - naturalne i sztuczne.

6. Hałas spowodowany przez użytkowane maszyny i urządzenia.

7. Dorywcze dźwiganie i przenoszenie ciężarów do 50kg, możliwe uczestniczenie w transporcie zespołowym, oraz samochodowym.

8. Możliwy kontakt z substancjami chemicznymi i toksycznymi.

9. Narażenie na pyły przemysłowe.

10. Możliwość wykonywania praca w zmiennych warunkach atmosferycznych i temperaturze.

11. Wykorzystywanie w trakcie wykonywania pracy maszyn i urządzeń, oraz narzędzi ręcznych.

12. Wykonywanie podczas pracy czynności murarza, tynkarza, obsługi betoniarki, taśmociągów, wciągarki budowlanej, operatora koparko - ładowarki, kierowcy ciągnika i samochodu dostawczego, narzędzi ręcznych o napędzie elektrycznym.

Z uwagi na możliwość zatrudnienia poszczególnych pracowników na wszystkich występujących w zakładzie stanowiskach pracy /małe zatrudnienie, przy dużej rozpiętości i zakresie prowadzonych robót/, potraktowano każdego pracownika tego zakładu jako robotnika ogólnobudowlanego.

CZYNNIKI SZKODLIWE I UCIĄŻLIWE MOGĄCE WYSTĄPIĆ NA STANOWISKU PRACY .

1. Czynniki fizyczne :

• Poruszające się maszyny i mechanizmy.

• Ruchome elementy urządzeń technicznych.

• Oświetlenie i zmienny mikroklimat.

• Hałas i wibracja.

• Napięcie w obwodzie elektrycznym.

• Pył przemysłowy.

2. Czynniki chemiczne - możliwy kontakt z substancjami żrącymi, trującymi i toksycznymi.

3. Czynniki psychofizyczne: obciążenie fizyczne statyczne oraz dynamiczne w przypadku dźwigania i przenoszenia ciężarów.

4. Podczas wykonywania pracy mogą wystąpić prace szczególnie niebezpieczne związane z pracą na wysokości i wykonywanymi pod napięciem elektrycznym oraz uciążliwości związane z brakiem odpowiedniej przestrzeni roboczej, nieergonomicznym wyposażeniem stanowiska pracy, wymuszoną pozycją ciała oraz niewłaściwą organizacją pracy

OGRANICZENIE RYZYKA ZAWODOWEGO .

Profilaktyka medyczna:

1. Badania wstępne - ogólne, okulistyczne, neurologiczne, laryngologiczne i otolaryngologiczne, spirometryczne; w przypadku pozytywnych wyników badań o terminie następnych decyduje lekarz przeprowadzający badania, a zaświadczenie może być wydane maksymalnie na okres 2 lat.

2. Badania okresowe - jak wyżej, oraz w zależności od wskazań lekarza.

3. Badania kontrolne /po 30 dniach niezdolności do pracy/ - zakres badań lekarskich określa uprawniony lekarz.

4. Wizytacje stanowisk pracy przeprowadzane przez lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad zakładem pracy.

Przeciwwskazania do zatrudnienia na stanowisku robotnika budowlanego: ograniczona zdolność dźwigania i przenoszenia ciężarów, schorzenia układu mięśniowo-szkieletowego, schorzenia okulistyczne, zaburzenia układu krążenia, choroby serca, cukrzyca, zaburzenia równowagi, choroby psychiczne i psychosomatyczne, epilepsja, daltonizm, alergie na kurz i pył.

Profilaktyka organizacyjna:

1. Szkolenia w zakresie BHP :

• Instruktaż ogólny przeprowadza służba BHP w wymiarze min. 4 godz.

• Instruktaż stanowiskowy przeprowadza bezpośredni przełożony lub upoważniony przez niego pracownik w wymiarze min. 8 godz.

• Szkolenie okresowe z zakresu prawidłowej obsługi i eksploatacji użytkowanych w pracy maszyn i urządzeń z oderwaniem od pracy raz na 2 lata w wymiarze min. 8 godz.

Świadczenia profilaktyczne

• Napoje gorące w okresie zimowym od dnia 1 listopada do dnia 31 marca.

• Woda mineralna przez cały rok.

Profilaktyka techniczna:

1. Kontrole warunków pracy: Przynajmniej jeden raz w roku pracodawca lub upoważniona osoba / pracownik służby BHP/ dokonuje przeglądu warunków pracy na poszczególnych stanowiskach pracy w celu wykrycia wszelkich nieprawidłowości, które utrudniają wykonywanie pracy oraz mogą się przyczynić do zaistnienia wypadków lub chorób zawodowych.

2. Okresowy pomiar czynników szkodliwych na stanowisku pracy zgodnie z decyzją pracodawcy lub na zlecenie ekspertów i jednostek kontrolujących pracodawcę.

3. Dodatkowe specjalistyczne badania lekarskie związane z wykonywaną pracą.

4. Środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze. Zatrudnieni na stanowiskach pracy w zakładzie budowlanym wyposażeni są w odzież i obuwie robocze, nakrycie głowy oraz rękawice robocze. Ponadto, pracownicy wyposażeni są w środki ochrony indywidualnej w zależności od rodzaju wykonywanych czynności na stanowisku pracy, środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze zgodnie z zakładową tabelą przydzielania pracownikom środków ochrony indywidualnej oraz odzieży i obuwia roboczego.

5. Instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy. W celu profilaktycznym i edukacyjnym opracowano instrukcje bezpiecznej pracy na poszczególne rodzaje robót mechanicznych. Powinny one być przedstawione pracownikom. Zapoznanie się pracownika z odpowiednią instrukcją powinno być potwierdzone jego podpisem. Pracownicy winni być zapoznawani z instrukcjami, natychmiast po podjęciu pracy i podczas okresowych szkoleń w zakresie BHP. Zagadnienia bezpieczeństwa i higieny pracy znajdują się również w zakładowych instrukcjach technologicznych, dokumentacjach techniczno - ruchowych poszczególnych urządzeń oraz instrukcjach postępowania podczas wykonywania niektórych rodzajów prac i czynności.

KARTA ANALIZY RYZYKA ZAWODOWEGO PRACOWNIKÓW BUDOWLANYCH

Możliwe niebezpieczne wydarzenia	Przyczyny zagrożenia	Możliwe skutki zagrożenia	Skutek	Prawdopodobieństwo	Ryzyko	Sposoby zmniejszania ryzyka	Ryzyko po redukcji
Poślizgnięcie, upadek i uderzenie w pomieszczeniach i na stanowisku pracy na schodach i w ciągach komunikacyjnych	Śliska powierzchnia podłogi, nie usuwanie rozlanych cieczy i wilgoci. Nierówne i wyszczerbione stopnie schodowe posadzki, nawierzchnie, niewłaściwie umocowane wykładziny do podłoża, uszkodzona instalacja oświetleniowa, nie zabezpieczone przewody użytkowanych urządzeń, -niewłaściwie rozmieszczone wyposażenie w pomieszczeniach -nieporządek w pomieszczeniu i na stanowisku pracy -niewłaściwe obuwie -nieuwaga podczas poruszania się	Urazy kończyn, potłuczenia, złamania, zwichnięcia, poparzenia	Ś	Ś	Ś	Zastosowanie nawierzchni ograniczającej poślizg, prawidłowe mocowanie wykładzin, natychmiastowe usuwanie zauważonych zagrożeń i usterek usuwanie na bieżąco rozlanych cieczy i wilgoci ograniczenie ilości przewodów i prawidłowe ich rozmieszczenie zmiana ustawienia wyposażenia pomieszczenia ład i porządek na stanowisku pracy prawidłowe obuwie zachowanie uwagi podczas poruszania się w ciągach komunikacyjnych i po schodach	Małe
Schorzenia spowodowane pracą w zmiennym mikroklimacie	-praca w zmiennych warunkach atm.i temperaturze, w pomieszczeniach pracy z możliwością wystąpienia przeciągów	Przeziębienia, grypa , angina, zapalenie płuc	Ś	Ś	Ś	-zakładanie odpowiedniej odzieży -stosowanie kurtyn w drzwiach -szczepienia chronee	Małe
Pojawienie się napięcia przy urządzeniach zasilanych elektrycznie i podczas naprawy urządzeń	-brak skutecznej ochrony przeciwporażeniowej, uszkodzenie gniazdka, wtyczki, przewodu, wyłącznika, naprawianie urządzeń zasilanych elektrycznie oraz oświetlenia bez odłączenia zasilania, brak skutecznej kontroli i zakładowego systemu reagowania na występowanie nieprawidłowości, niewłaściwy sposób podłączania instalacji elektrycznej, watowane bezpieczniki -niestosowanie środków ochrony indywidualnej	Porażenie prądem elektrycznym	Ś	M	Ś	-okresowa kontrola skuteczności ochrony przeciwporaż. -stosowanie środków ochrony indywidualnej podczas naprawy urządzeń -dokonywanie naprawy urządzeń przez osoby upoważnione -okresowa kontrola urządzeń zasilanych elektrycznie, wycofywanie z eksploatacji urządzeń niesprawnych i zużytych -przeprowadzanie okresowego instruktażu technicznego	Małe
Nadmierne obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego	-niewłaściwa pozycja przy pracy -nieergonomiczna konstrukcja stanowiska pracy, nieprawidłowe wyposażenie stanowiska pracy -niewłaściwe przenoszenie przedmiotów, dźwiganie i przenoszenie ciężarów ponad dopuszczalne normy, nieprawidłowe podnoszenie ciężarów z podłogi, przenoszenie przedmiotów, których gabaryty zasłaniają widoczność, brak przerw w pracy -wykonywanie pracy z przeciwwskazaniami lekarskimi	Szybkie zmęczenie, urazy kręgosłupa, kończyn, przygniecenia, stłuczenia, możliwość powstania zwyrodnień, choroby zawodowe	Ś	M	Ś	-sprawdzanie ciężaru przenoszonego przedmiotu -organizowanie [pracy w sposób ograniczający dźwiganie i przenoszenie ciężarów -postępowanie zgodnie z instrukcjami obowiązującymi w zakresie przenoszenia materiałów, przestrzeganie dopuszczalnych norm dźwigania i przenoszenia ciężarów, mechanizacja prac transportowych -niedopuszczanie do pracy osób z przeciwwskazaniami	Małe
Skaleczenia, ukłucia	-nieprawidłowe posługiwanie się narzędziami, używanie uszkodzonych narzędzi, nieprawidłowo osadzone ostrza w trzonku -brak rękawic ochronnych -nieostrożność i pośpiech -żarty, zabawy	Rany cięte i kłute rąk, tułowia	Ś	M	Ś	-zachowanie ostrożności podczas pracy z niebezpiecznymi narzędziami -wykonywanie pracy wyłącznie przy użyciu sprawnych narzędzi -używanie rękawic ochronnych	Małe
Nadmierne zapylenie	-brak skutecznie działającej wentylacji, przekroczenie dopuszczalnego stężenia zapylenia -niestosowanie indywidualnych ochron dróg oddechowych, brak wyciągów przy obrabiarkach	Schorzenia dróg oddechowych	M	Ś	Ś	-zapewnienie skutecznej wentylacji. wietrzenie pomieszczeń pracy, stosowanie ochron dróg oddechowych, instalowanie skutecznych wyciągów ograniczających stężenie pyłów	Małe
Uderzenie, przyciśnięcie przewożonym, przenoszonym i spadającym ładunkiem	-nieprawidłowe umocowanie i ułożenie ładunku na regałach, stosach wózku i podczas przenoszenia ręcznego -nieuwaga i pośpiech podczas prac ładunkowych i transportowych -przenoszenie ciężarów ponad dopuszczalne normy -brak mechanizacji prac -nierówne drogi transportowe	Urazy potłuczenia kończyn, głowy, złamania , śmierć	D	M	S	-układanie ładunku w sposób stabilny -stosowanie się do przepisów i instrukcji dotyczących transportu, składowania i magazynowania -używanie sprawnego sprzętu do mechanizacji prac transportowych -używanie ochron osobistych -utrzymywanie dróg transportowych w należytym stanie technicznym -stosowanie zespołowe dźwigania i przenoszenia ciężarów	Małe
Pochwycenie, uderzenie przez ruchome części maszyn i urządzeń wykorzystywanych podczas pracy, odpryski materiałów	-brak przeszkolenia w zakresie prawidłowej eksploatacji urządzeń -brak instrukcji eksploatacyjnej -nie stosowanie się pracownika do zaleceń instrukcji i przepisów bhp -samowolne zdejmowanie osłon i zabezpieczeń chroniących przed urazami -uszkodzone narzędzia , maszyny i urządzenia (piła, tarcza szlifierska, frez, wiertło itp.) -niesprawne narzędzia ręczne -nieprawidłowo trzymane narzędzia -wady materiałowe obrabianych przedmiotów -niedostateczne oświetlenie -nieporządek na stanowisku pracy -brak ochron osobistych i zużyta odzież robocza -nieostrożność , nieuwaga i pośpiech	Urazy mechaniczne kończyn, ciała, głowy, śmierć	D	M	S	-wstępne i okresowe szkolenie pracowników w zakresie prawidłowej obsługi maszyn i urządzeń -wyposażenie stanowisk pracy w stosowne instrukcje -bezwzględne stosowanie się do postanowień zawartych w instrukcjach -okresowe przeglądy techniczne maszyn i urządzeń, oraz stanu zabezpieczenia -wycofywanie z eksploatacji niesprawnych i zużytych narzędzi ręcznych -sprawdzanie obrabianych przedmiotów -okresowe przeglądy stanu odzieży roboczej i ochron osobistych -zachowanie ładu i porządku na stanowisku pracy -koncentrowanie uwagi podczas wykonywania pracy	Małe
Zaprószenie oka	-brak wyposażenia w środki ochrony indywidualnej -nie używanie ww. środków przez pracownika -nieostrożność i pośpiech	Uraz oka, ślepota	D	M	S	-zachowanie ostrożności podczas wykonywania pracy -bezwzględne stosowanie okularów ochronnych	Małe
Upadek podczas wykonywania pracy na wysokości	-nieuwaga podczas korzystania z drabiny i rusztowania -brak zabezpieczenia drabiny przed poślizgnięciem i rozsunięciem -zły stan techniczny drabiny i rusztowania -używanie do wchodzenia szaf, krzeseł, parapetów itp. -ustawienie drabiny na nieodpowiednim podłożu	Urazy kończyn, kręgosłupa, głowy, ogólne potłuczenia ciała	D	M	S	-stosowanie odpowiednich drabin i podestów do wchodzenia -dokonywanie przeglądu stanu podłoża, drabiny i rusztowań -używanie szelek bezpieczeństwa -asekuracja przez drugą osobę	Małe
Zatrucie się środkami chemicznymi	-brak skutecznej wentylacji w pomieszczeniu, gdzie używane są środki chemiczne -nie używanie środków ochronnych -stosowanie środków o właściwościach trujących --nieostrożność	Mdłości, złe samopoczucie, podrażnienie dróg oddechowych, utrata przytomności , zatrucie śmiertelne	D	M	S	-zapewnienie skutecznej wentylacji powietrza w pomieszczeniu -prowadzenie prac na terenie otwartym, używanie środków ochrony indywidualnej -bezwzględne zachowanie środków ostrożności i stosowanie wyłącznie środków posiadających odpowiednie atesty -spożywanie posiłków w pomieszczeniu socjalnym	Małe
Skaleczenie ostrymi krawędziami	-nie stosowanie rękawic ochronnych, nieuwaga	Przerwanie ciągłości skóry	M	S	S	Bezwzględne korzystanie z rękawic ochronnych	Małe
Eksploatowanie narzędzi powodujących nadmierny hałas i wibrację	-używanie narzędzi wyeksploatowanych -ponadnormatywny czas ekspozycji na hałas, -nie stosowanie indywidualnych ochron słuchu	Osłabienie słuchu , choroby narządu słuchu, zwyrodnienia w narządzie kostnym	S	S	S	-używanie narzędzi w dobrym stanie technicznym -przestrzeganie czasu ekspozycji do 5 godz. w warunkach dźwięku 85dB -stosowanie ochron słuchu	Małe
Zagrożenia wynikające z wykonywania czynności służbowych poza terenem zakładu pracy	-ruch drogowy -wypadek drogowy -upadki i poślizgnięcia -napady i pobicia -zamach terrorystyczny -agresywne zwierzęta -war. Atmosferyczne -zachowania innych uczestników życia społecznego	Opisano w pkt. 1-14 a ponadto: Rany cięte i kąsane, urazy mechaniczne, ciężkie uszkodzenia ciała, śmierć	D	S	D	-postępowanie zgodnie z instrukcjami i wytycznymi dotyczącymi wykonywanej pracy -zachowanie szczególnej ostrożności podczas poruszania się i przebywania poza terenem zakładu pracy -nieustanna obserwacja otoczenia	Małe
Zagrożenia spowodowane niebezpiecznym zachowaniem się pracownika	-niedostateczna koncentracja uwagi podczas pracy -brak ostrożności -nadmierny pośpiech -niewłaściwe metody pracy -lekceważenie przepisów i zasad bhp -alkohol, narkotyki	Opisano w pkt. 1-14	D	M	S	Opisano w pkt. 1-14	Małe

Ogólny poziom ryzyka zawodowego występującego (po redukcji) na stanowisku robotnika budowlanego ocenia się jako mały - dopuszczalny


11

---