DOM DZIECKA Alicja Marta Budzyńska
ul. Paczkowskiego 16 studia stacjonarne
62-200 Gniezno specjalność PSiR Adres e-mail: dom-dziecka-gniezno@wp.pl nr albumu 2790
Tel./fax: : (061) 426 49 48;
księgowość: (061) 424-07-80
tel.całodobowy: (061) 428-43-08
Sprawozdanie z praktyki wstępnej - obserwacyjnej
Nr zadania |
Opis zadania i uzyskane wiadomości |
Uwagi własne |
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8. |
Rozmowa z przedstawicielem placówki na temat głownych kierunków działalności, zadań, organizacji placówki oraz uczestników - podopiecznych. „Dom Dziecka to kara ponoszona przez dzieci za głupote rodziców” takim stwierdzeniem podsumować można śmiało charakter tej placówki opiekuńczo-wychowawczej, tak dyrektor Domu Dziecka Miłosz Dziurleja trafnie, acz z niechęcia określa tę instytucje. Dom Dziecka w większej mierze to „przystanek” dla dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, kolokwialnie definiując - z rodzin patologicznych, obejmujący całkowitą opieką dzieci pozbawionych częściowo lub okresowo opieki rodzicielskiej od urodzenia do jedenastego roku życia. Głównym celem jest nie tylko zapewnienie bezpieczeństwa takim dzieciom, uczenie permanencji, pomoc psychologa i wychowawców, ale także praca z rodziną dziecka. Placówka dąży do reintegracji podopiecznego z rodzicami biologicznymi, bowiem aż 95% wychowanków posiada jednego lub oboje rodziców. Zatem zaciera się tu stereotyp, czy też pogląd, że dzieci przebywające w Domu Dziecka kierowane są od razu do adopcji, do rodzin zastępczych. Oczywiście niewielki odsetek tych młodych ludzi nie posiada rodziców lub na drodze prawa sąd pozbawia praw rodzicielskich osoby, które w czasie trwania ponownego przysposabiania do wspólnego życia nie wykazały poprawy warunków bytowych czy zmiany sposobu traktowania dziecka, głównie chodzi o znęcanie sie psychiczne i fizyczne, zastraszanie i maltretowanie dzieci. Czesto nim dziecko wróci na stałe do rodziny zostaje urlopowane z Domu Dziecka, wtedy taka rodzina jest kontrolowana, zatem prowadzone są zajęcia terapeutyczno - wychowawcze oraz praca z rodzicami, którzy wyrażą wolę podjęcia działań zmierzających do naprawy sytuacji rodziny. Do 2003r. w placówce przebywało ponad 50 dzieci. Obecnie, zgodnie z Rozporządzeniem dotyczącym placówek opiekuńczo - wychowawczych, w Domu może przebywać maksymalnie 30 dzieci. Mogą tu także rezydować dzieci niepełnosprawne, o ile nie wymagają stałej opieki medycznej. Dom Dziecka funkcjonuje przez cały rok. Wychowankowie są podzieleni na dwie grupy wychowawcze w zależności od wieku, ich rozwoju psychofizycznego oraz możliwości lokalowych placówki.Dzieci starsze mogą uczestniczyć np. w pracach domowych i uczyć się czynności typowych dla życia rodzinnego, uczęszczają do szkół podstawowych i przedszkoli lub biorą udział w zajęciach na terenie placówki. Każde dziecko przebywające w Domu ma zagwarantowaną fachową opiekę medyczną, wychowawczą i terapeutyczną. Placówka przy realizacji podstawowych celów współpracuje z Powiatowymi Centrami Pomocy Rodzinie, Ośrodkami Adopcyjno-Opiekuńczymi, Sądami, Ośrodkami Pomocy Społecznej, instytucjami edukacyjnymi, Policją. Placówka przygotowuje dzieci do samodzielnego życia.
Zapoznanie sie na podstawie dokumentacji z wybranym zakresem działalnościści placówki - przegląd programu i planu pracy w wybranym zakresie. W Domu Dziecka działa stały zespół do spraw okresowej oceny sytuacji dziecka, zwany "stałym zespołem". Stały zespół dokonuje okresowej oceny sytuacji dziecka m.in. w celu ustalania aktualnej sytuacji rodzinnej dziecka, analizy stosowanych metod pracy z dzieckiem i rodziną, modyfikowania indywidualnego planu pracy, zgłaszania do ośrodka adopcyjno-opiekuńczego dzieci z uregulowaną sytuacją prawną umożliwiającą adopcję, oceny stanu zdrowia dziecka i jego aktualnych potrzeb, a także oceny zasadności dalszego pobytu dziecka w placówce. Stały zespół dokonuje okresowej oceny sytuacji dziecka w miarę potrzeb, nie rzadziej niż co pół roku. W między czasie odbywa się reintegracja z rodzicami, a także realizacja indywidalnego planu pracy z dzieckiem Wychowawca kierujący procesem wychowawczym dziecka w placówce niezwłocznie opracowuje przy udziale dziecka taki indywidualny plan pracy w porozumieniu z psychologiem, pedagogiem, pracownikiem socjalnym, a także innymi specjalistami. Indywidualny plan pracy jest opracowywany na podstawie informacji dotyczących dziecka zawartych w dokumentach, analizy procesu zmian rozwoju psychicznego i fizycznego dziecka w czasie pobytu w placówce oraz oceny efektów pracy socjalnej prowadzonej z jego rodzicami. Uwzględnia on w szczególności wiek, możliwości psychofizyczne dziecka, jego sytuację rodzinną i przebieg procesu przygotowania dziecka do usamodzielnienia. Są to działania krótkoterminowe i długoterminowe.
Obserwacje swobodne w środowisku placówki oraz w kręgach uczestników - podopiecznych. Dom Dziecka zatrudnia wykwalifikowane osoby do pracy z dziećmi, są to pedagodzy, psycholodzy i pracownicy socjalni. Ograniczona liczba wychowanków, tj. 20 osób, traktowana jest mniej przedmiotowo, niż to ma miejsce w wiekszych grupach. Każde dziecko jest podmiotem w tej społeczności, społeczności, która jest każdemu dobrze znana, bardziej rodzinna. Zawiązują się więzi nie tyle emocjonalne, co wynikające ze wspólnego poznania, głębszego opiniowania, któremu warunki sprzyjają. Prawidłowe podejście do każdego dziecka to część wychowania i przystosowywania go do danej sytuacji. Praca z dzićmi z rodzin dyfunkcyjnych lub pozbawionych całkowicie tej podstawowej, najbliższej i pierwotnej instytucji jest bardzo trudna. Podopieczni są zadowoleni, że ktoś może im ofiarować tyle czasu, uwagi i zainteresowania. To podbudowuje i podnosi poziom samopostrzegania, akceptacji siebie. Niebezpieczne jednakże w tym jest zbytnie angażowanie sie emocjonalne, uczuciowe, co przy braku stanowczości opiekuna doprowadzić może do przesadzonego efektu, a tym samym nie radzenia sobie z dzieckiem, jego zbytnim domaganiem się uwagi, lekceważeniem poleceń i zakazów. Zaskoczyła mnie surowa, kategoryczna, wręcz ultymatywna postawa wychowawców w sytuacjach gdy od dziecka wymagało sie „czegoś”, chociażby zrobienia zadania domowego czy umycia talerza po obiedzie. W zapomnienie na ten czas odchodzi pobłażliwość, okazywanie „serca” i wszelkie przejawy dobroci. Z czasem sama się przekonałam, że inne postępowanie byłoby nieodpowiednie i odwrotne od zamierzeń, przyjętych wcześniej oczekiwań. Pedagodzy starają się wyplewić z dziecka negatywne przyzwyczajenia, obrazy które nie są godne naśladowania, a które wchłonęły w rodzinnym, patologicznym społeczeństwie. Dzieci podzielić można na dwie kategorie: kontaktowe i otwarte, a także zamykające się w sobie i stronniące od innych, żyjące we własnym świecie. Grupa podopiecznych w Domu Dziecka to bardzo wesołe, żywiołowe i dynamiczne dzieci. Z chęcią nawiązują nowe kontakty, są otwarte, chętnie dzielą się swoimi „sekretami”, oczywiście z osobami, którym w swój spontaniczny sposób zaufały. Przechwalaja się np. swoim starszym rodzeństwem, czy też pozycja jaką udało się im osiągnąć w gronie rówieśników. Niestety najczęściej są to przejawy agresji, dominowania i wyżywania się na młodszych lub słabszych. Dziecko z biednej rodziny w rzeczywistości nie ma czym zaimponować, wiedza i pilność w nauce nie przyniosą mu szacunku i akceptacji otoczenia, jeśli nie zapewni sobie silnej pozycji zostanie „zniszczone” przez silniejsze jednostki. Wiadomo jak ważna jest potrzeba rywalizacji, wyzwania podejmowane przez te dzieci niestety mają destrukcyjny wpływ nie tylko na nie same, ale rodzą kolejną patologie jaką jest przemoc i znęcanie się w szkole.
Obserwacje typowych form zajęć prowadzonych w placówce Zajęcia w Domu Dziecka przeważnie mają charakter personalny, dostosowany do indywidualnych potrzeb wychowanka. Jest to m.in. odrabianie lekcji i nadrabianie zaległości, tzw. zajęcia wyrównawcze. Wiele wspólnych zajęć ma charakter okolicznościowy np. podczas święta niepodległości pieczenie rogali, czy tez robienie ozdób i kartek na święta bożonarodzeniowe. W takich sytuacjach każde dziecko zaangażowane jest aktywnie w tę formę zabawy. Codzienne zajęcia to wspólne odrabianie lekcji pisemnych, nauka tabliczki mnożenia, przygotowanie do sprawdzianów, czyli wspólne powtarzanie materiału, przygotowanie do odpowiedzi ustnych, czytanie lektur i innych książek, nauka ortografii, a także pakowanie tornistrów. Zajęcia grupowe to zajęcia dydaktyczno-plastyczne. Może to być ćwiczenie z nazwami dni tygodnia i pór roku. W czasie takiego zagospodarowania czasu wolnego czytany jest dzieciom wiersz np. „Jak biedronka zgubiła kropki”, a także kolorowanie ilustracji z dniami tygodnia i porami roku. Celem jest próba nauki poprawnego nazywania i utrwalenia tych informacji. Inną formą uatrakcyjniania podopiecznym czasu wolnego są gry towarzyskie. np. gra w „Chińczyka”. Jest to wpajanie dzieciom zasad zdrowej rywalizacji, a także nauki przegrywania. Częste są również spacery. Połączone one być mogą z pójściem na lody, zakupami, czy zwiedzaniem miasta, katedry, a także w pewnym stopniu z przybliżeniem historii.
Obserwacja grupy uczestników zajęć. Dzieci chętnie uczestniczą w zajęciach plastycznych. Wpływ na to mają interesujące tematy, czy też nowe materiały z jakich korzystają. Zaangażowanie w aktywne spędzanie czasu wolnego pozwala podopiecznym zapomnieć o szarej rzeczywistości i problemach. Świadczy o tym dobra zabawa, radosna atmosfera, którą sie wyczuwa w ich towarzystwie. Dzieci są pogodne, uśmiechnięte i rozbrykane. Biorą czynny udział, wykazują sie fantazja i bogatą wyobraźnią, pomysłowością. Poprawiają stosunki między sobą, lepiej się poznają. Nabierają zaufania i sympatii, ucza sie koleżeństwa i bycia z sobą. Oczywiście zdarzają sie konflikty, ale sa one szybko rozwiązywane przez opiekuna i pozostałe dzieci, które w czasie zabawy nie chcą sie kłócić.
Rozmowa z prowadzącym daną formę zajęć o przygotowaniu i przebiegu zajęć; zapoznanie się z przykładowym scenariuszem, konspektem zajęć. Weekendy, które sa wolne od nauki spędza się na zabawie połączonej z nauką. Opiekunowie zagospodarowują te dni głównie zajęciami plastycznymi. Przykładem może być tutaj wycieczka do parku. Podczas jesieni, gdy drzewa zmieniają ubarwienie, pełne sa owoców, w łatwy sposób zmobilizować można dzieci do poznawania ich rodzajów i gatunków. Taki spacer do parku to poszukiwanie różnych rodzajów liści, żołędzi, kasztanów, a nawet szyszek. Podczas takiego zbierania podopieczni ucza się nazw i kalkowania toru drzew. Z zebranych „skarbów” mają za zadanie stworzyć według własnej fantazji zwierzaki, dziwaki i nadać im nazwy. Zachęcane są do wczucią się w ich rolę i pomyślenia co by powiedziały gdyby umiały mówić. Muszą wymyślić im imiona, opowiedzieć o sobie, określić z czego sa zrobione. Uczy to nie tylko konstruktywnego myślenia, nie służy tylko rozbudowie wyobraźni, ale również w wesoły i przyjemny sposób dziecko poznaje otoczenie. Uczy się mówić, przełamuje nieśmiałość, wpływa to na lepszą kontaktowość. Dzieci ucza się skupiać na sobie uwagę w pozytywny sposób, są zauważane, a nawet nagradzane za największe zaangażowanie się w zabawę.
Rozmowa z uczestnikiem - podopiecznym na temat codziennego życia w placówce i prowadzonych zajęć. „Tutaj jest fajnie”-oto zdanie, które najczęściej pada z ust dzieci, charakteryzujących pobyt w Domu Dziecka. Życie tutaj niewiele różni się od tego w domu, ale jednak jest lepiej. Poranna pobudka, wspólne śniadanie, udanie się do szkoły, następnie obiad, odrabianie lekcji i czas wolny, aż do wieczora, do kolacji. Niby zwykły schemat dnia każdego ucznia, dziecka, ale w tym miejscu przez 24 godziny na dobę sa one otoczone opieką, pilnowane i kontrolowane, są zauważane. Na zadowolenie wpływ mają zabawki, opieka wychowawców i ich zainteresowanie każdym dzieckiem. Również kwestia „kieszonkowega” odgrywa tu niemałe znaczenie. Jednakże każde dziecko tęskni do rodziców, czy też starszego rodzeństwa, którego z nimi nie ma. Pragną wrócić do rodziny, z niecierpliwościa czekają na odwiedziny, czy też na rozprawy sądowe decydujące o ich dalszym losie. Wychowankowie Domu Dziecka mogą rozwijać swoje zainteresowania, uczęszczać na zajęcia dodatkowe typu nauka tańca, basen czy godziny informatyczne.
Rozmowa z pracownikiem - specjalistą o pracy w placówce, wymaganych kwalifikacjach, zakresie obowiązków, typowych zadaniach, potrzebach uczestników - podopiecznych. W placówce wskaźnik zatrudnienia pracowników musi być określony w wymiarze koniecznym do zapewnienia dzieciom bezpieczeństwa i indywidualnej opieki oraz ma uwzględniać wiek dzieci, stan ich zdrowia i rozwoju oraz warunki lokalowe placówki. Dyrektorem placówki socjalizacyjnej i wychowawcą, pedagogiem lub psychologiem może być osoba, która ukończyła jednolite studia magisterskie lub studia drugiego stopnia na kierunku: pedagogika, pedagogika specjalna, psychologia, nauki o rodzinie lub na innym kierunku w zakresie resocjalizacji, pracy socjalnej, pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej, albo na innym kierunku uzupełnione studiami podyplomowymi w zakresie psychologii, pedagogiki, nauk o rodzinie lub resocjalizacji, a także osoba mająca specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej i co najmniej trzyletni staż pracy w placówce lub w placówce wsparcia dziennego. Natomiast, aby zostać pracownikiem socjalnym należy mieć wykształcenie średnie lub wyższe uprawniające do wykonywania zawodu pracownika socjalnego, z tym że osoby z wykształceniem średnim muszą mieć ukończoną specjalizację zawodową w zawodzie pracownik socjalny. Wychowawca placówki organizuje pracę z grupą dzieci oraz pracę indywidualną z dzieckiem, kierujący procesem wychowawczym dziecka, realizuje zadania wynikające z indywidualnego planu pracy oraz pozostaje w stałym kontakcie z rodziną dziecka, przy czym jeden wychowawca kieruje procesem wychowawczym nie więcej niż 8 dzieci. Pracę wychowawcy wspierają pracownicy, których zatrudnienie wynika z potrzeby organizowania zajęć terapeutycznych oraz zapewnienia dzieciom prawidłowej opieki i bezpieczeństwa. Pracownik socjalny pracuje z rodziną dziecka, rozpoznaje jego sytuację rodzinną, utrzymuje kontakt z instytucjami wspierającymi tę rodzinę, inicjuje działania niezbędne do unormowania sytuacji rodziny i umożliwienia powrotu dziecka do rodziny. Psycholog lub pedagog przygotowuje diagnozę indywidualną dziecka, prowadzi zajęcia terapeutyczne oraz poradnictwo psychologiczno-pedagogiczne dla rodziców dzieci przebywających w placówce. Opiekun dziecięcy opiekuje się dzieckiem niepełnosprawnym, w Domu Dziecka jest jeden chłopiec z porażeniem mózgowym. Placówka utrzymuje kontakt z pracownikami socjalnymi ośrodka pomocy społecznej właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka w celu uzyskania informacji o jego sytuacji rodzinnej. W Domu Dziecka dla każdego wychowankja prowadzi się: -dokumentację medyczną (karta zdrowia, szczepień; wypisy ze szpitala, opisy wizyt lekarskich) -dokumentację opisującą przyczynę trafienia do Domu Dziecka (postanowienia sądu, pisma z różnych instytucji np. PCPR, MOPS) -dokumentację wychowawczą - każdy wychowanek ma indywidualny plan pracy i zajęć, dzielą się one na krótko- i długoterminowe -dokumentację osobistą podopiecznego - teczke świadectw, pamiątek, listów i zdjęć; wszystkiego tego co bedzie miało lub ma znaczenie sentymentalne dla dziecka Dzieciom w placówce zapewnia się wyżywienie,dostęp do nauki i pomoc w nauce, w szczególności przy odrabianiu zadań domowych, dostęp do opieki zdrowotnej, odzież, zabawki, podręczniki, kieszonkowe. Placówka stwarza warunki do fizycznego, psychicznego i poznawczego rozwoju dziecka, poszanowania jego podmiotowości, wysłuchiwania jego zdania i w miarę możliwości uwzględniania jego wniosków we wszelkich dotyczących go sprawach oraz informowania o podejmowanych wobec niego działaniach. Dom Dziecka zapewnienia poczucia bezpieczeństwa, co jest bardzo ważne dla rozwoju psychicznego i komfortu przebywania podopiecznych, dba o poszanowanie i podtrzymanie związków emocjonalnych dziecka z rodzicami, rodzeństwem i z innymi osobami. Potrzebą dziecka jest nawiązywanie więzi uczuciowych oraz związków interpersonalnych. Uczone są planowania i organizowania codziennych zajęć stosownie do ich wieku, organizowania czasu wolnego, w tym uczestniczenia w zajęciach kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych. Przygotowywane są do ponoszenia odpowiedzialności za własne postępowanie oraz uczenia samodzielności w życiu. Placówka musi zadbać o wyrównywanie deficytów rozwojowych dzieci. |
Przedstawiciel placówki, Miłosz Dziurleja to osoba oddana powierzonej pracy, opiece nad tą jakże trudną i skrzywdzoną częścia naszego młodego społeczeństa. Pomoc dzieciom z rodzin dysfunkcyjnych wymaga poświęcenia, stanowczości, wielkiej miłości, a takze wiary w korzystne zakończenie każdej próby reintegracji czy też tworzenia „nowej rodziny” adopcyjnej czy biologicznej.
Na specjalnych arkuszach notowane są nawet najdrobniejsze postępy wychowawcze np. sznurowanie butów czy samodziemne zjedzenie posiłku.
W Domu Dziecka pracownicy to osoby odpowiedzialne i co najważniejsze LUBIĄCE DZIECI. Muszą miec pomysły dla nich, umiejętność zainteresowania, zaangażowania we wspólna pracę. Potrzebny jest pewien emocjonalny związek. Jeśli pracownik nie znajdzie więzi z podopiecznymi, to dzieci go zweryfikują, jego umiejętności wychowawcze. Dyrektor nie musi obserwiwać pracy takiego człowieka, jego efektywność widzi w reakcjach dzieci i ich komentarzach. Dom Dziecka rządzi się innymi prawami niż instytucje oświatowo-wychowawcze. Mam tu na myśli szkoły.
|
Data zlożenia raportu Podpis
........................... .............................