34.POSTĘPOWANIE NAKAZOWE

Postępowanie nakazowe jest rodzajem postępowania uproszczonego oraz przyspieszonego i stanowi odstępstwo od ogólnych zasad dochodzenia wierzytelności w postępowaniu cywilnym. Przyjmuje się, że może być ono stosowane w sprawach prostych, zwłaszcza wtedy, gdy pozwany nie zaprzecza roszczeniom powoda, a nie spełnia świadczenia, dlatego, że na przykład nie rozporządza odpowiednimi środkami materialnymi. Okoliczności te usprawiedliwiają rozpoznanie sprawy przez sąd na posiedzeniu niejawnym (odstępstwo od konstytucyjnej zasady jawności postępowania sądowego), bez udziału stron, a nawet powiadomienia dłużnika o toczącym się postępowaniu. Jednakże warunkiem zastosowania tego wyjątkowego trybu postępowania jest udowodnienie okoliczności uzasadniających dochodzenie roszczenia załączonymi do pozwu odpowiednimi dokumentami. Wg art. 475 k.p.c. dowodem w postępowaniu nakazowym mogą być:

• Dokumenty urzędowe,

• Niektóre dokumenty prawne,

1. Zaakceptowany przez dłużnika rachunek

2. Wezwanie dłużnika do zapłaty z pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu

3. Zaakceptowane przez dłużnika żądanie zapłaty zwrócone przez bank i niezapłacone z powodu braku środków na rachunku bankowym

4. Weksel

5. Czek

• Wyciąg z ksiąg bankowych.

DO SĄDOWEGO NAKAZU PRZYSŁUGUJE WNIESIENIE ZAŻUTÓW.

35.POSTĘPOWANIE PRZYSPIESZONE

Postępowanie przyśpieszone to szczególny tryb postępowania w kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia. W postępowaniu przyspieszonym orzeka się tylko wówczas, gdy sprawca został ujęty na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia i niezwłocznie doprowadzono go do sądu. W postępowaniu przyspieszonym stosuje się przepisy o postępowaniu zwyczajnym.

Wobec kogo stosuje się postępowanie przyspieszone?

1. Postępowanie przyspieszone stosuje się, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że rozpoznanie sprawy w postępowaniu zwyczajnym będzie niemożliwe lub znacznie utrudnione:

- do osób niemających stałego miejsca zamieszkania lub miejsca stałego pobytu,

- do osób przebywających jedynie czasowo na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

2. Postępowanie przyspieszone stosuje się także wobec niektórych sprawców wykroczeń popełnionych w związku z imprezą masową.

UWAGA! Postępowania przyspieszonego nie stosuje się wobec osób podlegających orzecznictwu sądów wojskowych.

Jaki jest sposób procedowania w postępowaniu przyspieszonym?

Policja lub inny organ, któremu szczególne ustawy powierzają zadania w zakresie ochrony porządku lub bezpieczeństwa publicznego, w wypadku schwytania na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu, sprawcy:

- może zatrzymać sprawcę i doprowadzić do sądu,

- może odstąpić od zatrzymania i przymusowego doprowadzenia sprawcy do sądu, zobowiązując go do stawienia się w sądzie w wyznaczonym czasie i miejscu, w takim wypadku Policja i Straż Graniczna mogą zatrzymać sprawcy paszport lub inny dokument uprawniający do przekroczenia granicy, który wraz z wnioskiem o ukaranie przekazują sądowi; zwrotu dokumentu dokonuje sąd, nie później niż przy wydaniu orzeczenia albo z chwilą zmiany trybu postępowania.

W postępowaniu przyspieszonym składa się wniosek o ukaranie, który ma zawierać następujące informacje, zobacz: Wniosek o ukaranie w postępowaniu przyspieszonym (w wykroczeniach), wniosek o ukaranie może też być złożony ustnie do protokołu. Sąd zobowiązuje obwinionego do pozostania do dyspozycji sądu do zakończenia rozprawy pod rygorem wydania orzeczenia pod jego nieobecność; tak wydanego wyroku nie uważa się za zaoczny. Termin do wniesienia środka odwoławczego wynosi 3 dni od daty ogłoszenia rozstrzygnięcia, gdy uzasadnienie sporządza się z urzędu, a w pozostałych przypadkach - 3 dni od daty doręczenia wyroku z uzasadnieniem. Sąd rozpoznaje sprawę najpóźniej w ciągu miesiąca od daty jej wpływu do tego sądu. Natomiast sąd odwoławczy sporządza uzasadnienie w terminie 3 dni od daty ogłoszenia.

30.ŚRODKI PRZYMUSU I KARY PORZĄDKOWE

Środki przymusu są to czynności organów procesowych w postępowaniu karnym, zmierzające do wymuszenia spełnienia obowiązków procesowych lub zapewnienia prawidłowego toku postępowania.

Do środków przymusu należą: zatrzymanie, środki zapobiegawcze, kary porządkowe, zabezpieczenia majątkowe.

Zbliżone są swym charakterem do kar orzekanych przez sądy, przez co zawsze ograniczają prawa obywatelskie. W związku z tym posługiwanie się dozwolone jest tylko:

- w sytuacjach i formach przewidzianych ściśle przez przepisy prawa,

- gdy zachodzi potrzeba ich stosowania.

Środki przymusu należy stosować w taki sposób, aby zminimalizować ich skutki uboczne dla zdrowia, majątku, sytuacji życiowej oskarżonego i jego bliskich.

• Zatrzymanie

Policja ma prawo zatrzymać osobę ujętą na gorącym uczynku popełnienia wykroczenia lub bezpośrednio potem, jeżeli zachodzą podstawy do zastosowania wobec niej postępowania przyspieszonego lub nie można ustalić jej tożsamości. W postępowaniu w sprawach o wykroczenia stosuje się zasady tzw. obywatelskiego ujęcia i niezwłocznego oddania sprawcy policji.

Zatrzymanego należy natychmiast poinformować o przyczynach zatrzymania i o przysługujących mu uprawnieniach oraz wysłuchać go. Na żądanie zatrzymanego zawiadamia się o zatrzymaniu osobę najbliższą, a także pracodawcę. Zatrzymanego należy natychmiast zwolnić, gdy ustanie przyczyna zatrzymania, a także z upływem czasu zatrzymania.

Czas zatrzymania osoby liczy się od chwili jej ujęcia i nie może przekroczyć 24 godzin, a w wypadku, jeśli zachodzą przesłanki do postępowania przyspieszonego - 48 godzin.

W żadnym wypadku nie ma zatrzymania z góry na określony okres czasu (np. zatrzymanie na 48 godzin) zatrzymanego trzeba natychmiast zwolnić, jeśli ustanie przyczyna zatrzymania, a także z upływem wyżej podanych terminów. Zatrzymanemu przysługuje zażalenie na zatrzymanie do sądu. W zażaleniu zatrzymany może domagać się zbadania zasadności, legalności oraz prawidłowości wykonania zatrzymania. W razie uznania zatrzymania za niewątpliwie niesłuszne zatrzymanemu przysługuje odszkodowanie.

• Zabezpieczenie i zajęcie przedmiotów

Policja i inne organy uprawnione mogą dokonać tymczasowego zajęcia przedmiotu, jeżeli w zakresie swego działania dowiedziały się lub ujawniły wykroczenie zagrożone przepadkiem przedmiotów, a zajęcie takie jest niezbędne dla zabezpieczenia wykonania tego przepadku. Z czynności zajęcia sporządza się protokół. Takie tymczasowe zajęcie upada, jeśli w ciągu 7 dni od dokonania zajęcia nie zostanie wydane postanowienie o zabezpieczeniu albo rozstrzygnięcie orzekające przepadek. Zabezpieczenie może nastąpić także na mocy postanowienia sądu po wszczęciu postępowania w sprawie o wykroczenie zagrożone przepadkiem przedmiotów, jeśli nie dokonano wyżej opisanego zajęcia tymczasowego. Postanowienie to wykonuje Policja. Na postanowienia w tych sprawach przysługuje zażalenie każdej osobie, której prawa zostały przy zajęciu naruszone (np. prawowity właściciel przedmiotu, wynajmujący). Zabezpieczenie majątkowe upada, jeśli nie zostanie prawomocnie orzeczony przepadek przedmiotów.

• Kary porządkowe

Na świadka, biegłego, tłumacza lub specjalistę, który bez usprawiedliwienia nie stawił się na wezwanie uprawnionego organu lub bez zezwolenia tego organu samowolnie wydalił się z miejsca czynności przed jej zakończeniem albo bezpodstawnie odmówił złożenia zeznań, wykonania czynności biegłego, tłumacza lub specjalisty można nałożyć karę porządkową do 250 złotych, a w razie ponownego nie zastosowania się do wezwania do 500 złotych. W razie niestawienia się świadka na wezwanie bez usprawiedliwienia można, niezależnie od nałożenia kary porządkowej, zarządzić jego przymusowe doprowadzenie przez Policję. W razie nieusprawiedliwionej odmowy okazania albo wydania przedmiotu oględzin lub dowodu rzeczowego można zarządzić jego odebranie przez Policję. Jeżeli miejsce pobytu sprawcy wykroczenia nie jest znane, sąd, a w toku czynności wyjaśniających także organ dokonujący tych czynności, mogą zarządzić ustalenie przez Policję miejsca pobytu. Sąd może także zarządzić przymusowe doprowadzenie obwinionego.

Jeśli miejsce pobytu osoby podejrzanej o popełnienie wykroczenia nie jest znane, sąd może zarządzić ustalenie jej miejsca pobytu przez Policję, a sąd może zarządzić przymusowe sprowadzenie takiego obwinionego.

31.WNIOSEK O UKARANIE I JEGO KONTROLA

Wniosek o ukaranie w postępowaniu przyspieszonym (w wykroczeniach)

W postępowaniu przyspieszonym (w sprawach o wykroczenia) wniosek o ukaranie powinien zawierać:

• imię i nazwisko oraz adres obwinionego, a także inne dane niezbędne do ustalenia jego tożsamości;

• określenie zarzucanego obwinionemu czynu ze wskazaniem miejsca, czasu, sposobu i okoliczności jego popełnienia;

• wskazanie dowodów;

• imię i nazwisko oraz podpis sporządzającego wniosek, a także adres gdy wniosek pochodzi od pokrzywdzonego.

W postępowaniu przyspieszonym wniosek o ukaranie składany przez oskarżyciela publicznego powinien ponadto zawierać wskazanie:

• przepisów, pod które zarzucany czyn podpada;

• pokrzywdzonych, o ile takich ujawniono;

W postępowaniu przyspieszonym wniosek o ukaranie może też być złożony ustnie do protokołu.

39.POSTEPOWANIE WYKONAWCZE

Postępowanie wykonawcze spełnia dwie funkcje:

• egzekucyjną - polegającą na wykonywaniu prawomocnych wyroków skazujących oraz podejmowaniu niezbędnych korektur w czasie tego postępowania

• likwidacyjną - polegająca na prawnym usuwaniu skutków skazania lub łagodzeniu jego efektów

Porządek czynności- czynności wstępne - należy do nich przede wszystkim przekazanie wyroku do wykonania:

• Sąd przesyła odpis wyroku lub wyciąg z niego za wzmianką o wykonalności odpowiedniemu organowi procesowemu lub zakładowi powołanemu do wykonania orzeczeń.

• Następnie w przypadku kar majątkowych, kary ograniczenia wolności i kary pozbawienia wolności, organ wykonujący wzywa skazanego do dobrowolnego zgłaszania się do odbycia kary lub uiszczenia odpowiednich kwot. W innych przypadkach wezwań takich nie wysyła się.

Właściwe wykonanie - jest to faza postępowania, której czas jest tak różny w praktyce jak duża jest rozmaitość wymierzanych kar i konkretnych spraw, w których następują zmiany w ich wykonaniu. Może to być, więc okres, w którym skazany odbywa karę pozbawienia wolności, moment, w którym uiszcza całą grzywnę, chyba, że zamienia się on w okres w czasie, którego spłaca ją ratami.

Redukcja właściwego wykonania mogą być wynikiem:

* warunkowego przedterminowego zwolnienia

* wymierzenia kary łącznej w taki sposób, że nastąpi absorpcja jednej z kar podlegających wykonaniu

* amnestii

* ułaskawienia- czynności końcowe - obejmują one głownie czynności zmierzające do adaptacji społecznej skazanego.

32.POSTĘPOWANIE ROZPOZNAWCZE W SĄDZIE I INSTANCJI

Zgodnie z art. 9 § 1 KPW sądem właściwym do orzekania w sprawach o wykroczenia w I instancji jest sąd rejonowy. Wyjątek tu stanowi odpowiedzialność żołnierzy i innych osób podlegających sądom wojskowym, wobec których właściwym do orzekania jest w I instancji odpowiedni sąd garnizonowy - art. 10 KPW.

Prawo o ustroju sądów powszechnych z 27.07.2001 r. Dz. U. nr 98 poz. 1070 przewiduje, że w sądach rejonowych mogą być tworzone sądy grodzkie, jako wydziały zamiejscowe, lub funkcjonujące w siedzibie sądu rejonowego, którym powierza się (zgodnie z art. 13 § 2 Prawa o ustroju sądów powszechnych) rozpoznawanie spraw:

1. o wykroczenia w pierwszej instancji

2. o wykroczenia skarbowe i przestępstwa skarbowe, zagrożone karą grzywny do 360 stawek dziennych, lub zagrożonych karą ograniczenia wolności do lat 2

3. o przestępstwa ścigane z oskarżenia prywatnego, z wyjątkiem spraw podlegających rozpoznaniu z udziałem ławników

4. o pozostałe przestępstwa podlegające rozpoznaniu w postępowaniu uproszczonym

W większości sądów rejonowych (w 239 na 294) są utworzone wydziały grodzkie. Tam gdzie nie ma sądów grodzkich, sprawy o wykroczenia w I instancji rozpatruje sąd rejonowy w wydziale karnym.

27.PRZESŁANKI PROCESOWE W SPRAWACH O WYKROCZENIA

Przesłanki procesowe - pewne okoliczności, fakty, od których istnienia lub nieistnienia zależy możliwość wszczęcia i prowadzenia postępowania.

• ogólne - dotyczące całego postępowania

• szczególne - warunkujące postępowanie szczególnego rodzaju (np. postępowanie przyspieszone)

• bezwzględne, - jako, nieusuwalne przyczyny wszczęcia postępowania

• względne - dające się uzupełnić (brak wniosku prawidłowo złożonego o ukaranie, brak żądania pokrzywdzonego wówczas, gdy jest ono niezbędne)

• pozytywne - okoliczności, które muszą wystąpić, aby postępowanie mogło zostać wszczęte i prowadzone

• negatywne - okoliczności, zdarzenia, których zaistnienie tamuje możliwość wszczęcia i prowadzenia postępowania.

36.POSTĘPOWANIE ODWOŁAWCZE

Apelacja - środek odwoławczy od wyroku I instancji, powodujący kontrolę wyroku przez instancję wyższą. Prawo jej wnoszenia służy wyłącznie stronom, tj. oskarżycielowi publicznemu, oskarżycielowi posiłkowemu i obwinionemu oraz reprezentantom stron tj. pełnomocnikowi oskarżyciela posiłkowego i obrońcy obwinionego. Zgodnie z generalnym upoważnieniem, apelację od wyroku może wnieść prokurator, przy czym jego udział wyłącza od udziału w postępowaniu apelacyjnym innego oskarżyciela publicznego, także tego, który składał wniosek o ukaranie.

Cechy apelacji:

• dewolutywność - oznacza przeniesienie rozpoznania sprawy do sadu wyższej instancji

• suspensywność - polega na wstrzymaniu zaskarżonego wyroku, ale klauzula natychmiastowej wykonalności, którą może nadać wyrokowi sąd I instancji, co może spowodować wykonanie kary zanim sąd odwoławczy rozpozna apelację od wyroku - podważa ją i jest poważnym wyłomem w instancyjnej kontroli orzeczeń.

Termin wniesienia - 7 dni od daty otrzymania wyroku wraz z uzasadnieniem, a w postępowaniu przyspieszonym termin ten jest skrócony do 3 dni. Jest to termin zawity (nieprzekraczalny) jednak można go przywrócić, jeżeli jego niedotrzymanie nastąpiło z przyczyn niezależnych od strony.

Sąd odwoławczy rozpoznaje apelację w zasadzie na rozprawie, jednak w przypadkach przewidzianych w ustawie może rozpoznać ja na posiedzeniu (np. konieczność uchylenia bezwzględnych uchybień), w składzie jednoosobowym.

Po rozpoznaniu apelacji sąd orzeka wyrokiem o:

- utrzymaniu w mocy

- uchyleniu

- zmianie zaskarżonego wyroku.

Gwarancje dla obwinionego - sąd odwoławczy nie może skazać obwinionego, który został uniewinniony w I instancji lub co, do którego umorzono postępowanie. Natomiast surowszą karę aresztu może orzec tylko wtedy, gdy nie zmienia ustaleń faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżenia wyroku. W przypadku przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, sąd rejonowy orzeka tylko w granicach, w jakich nastąpiło przekazanie, może orzec na niekorzyść obwinionego tylko wtedy, gdy orzeczenie było zaskarżone na niekorzyść obwinionego, a w razie uchylenia wyroku tylko w zakresie rozstrzygnięcia o karze lub środku karnym możliwa jest zmiana na korzyść obwinionego, a więc uniewinnienie go lub umorzenie postępowania.

Zażalenie - jest środkiem odwoławczym od postanowień i zarządzeń zamykających drogę do wydania wyroku, a także od innych postanowień, zarządzeń i czynności, jeżeli przewiduje to ustawa.

Środek ten służy:

- stronom

- innej osobie, której decyzja lub czynność organu procesowego bezpośrednio dotyczy (art. 103 § 3 KPW)

- osobie, wobec której Policja zastosowała zatrzymanie (zażalenie do sądu - podlega niezwłocznemu rozpoznaniu przez sąd rejonowy)

Sąd właściwy do rozpoznania zażaleń:

- sąd okręgowy - na postanowienia i zarządzenia zamykające drogę do wydania wyroku (np. odmowa wszczęcia lub umorzenie wszczętego postępowania)

- sąd rejonowy - w innym równorzędnym składzie, na pozostałe postanowienia lub zarządzenia podlegające zaskarżeniu

Zażalenie to środek odwoławczy o:

+ względnej dewolutywności - sąd I instancji, na którego postanowienie złożono zażalenie, może je uwzględnić, jeżeli orzeka w tym samym składzie. W innym przypadku prezes sądu przekazuje zażalenie do rozpatrzenia sądowi odwoławczemu powołanemu do rozpatrywania zażaleń

+ względnej suspensywności - samo wniesienie zażalenia nie powoduje wstrzymania zaskarżonego postanowienia, ale sąd, który je wydał, lub sąd powołany do rozpoznania zażalenia może wstrzymać wykonanie zaskarżonego postanowienia.

37.NADZWYCZAJNE ŚRODKI ZASKARŻENIA

Kasacja - to nadzwyczajny środek zaskarżenia prawomocnych orzeczeń kończących postępowanie, z powodu uchybień stanowiących bezwzględną podstawę uchylenia orzeczenia lub innego rażącego naruszenia prawa, jeżeli mogło ono mieć wpływ na treść orzeczenia.W wyniku rozpoznania kasacji może nastąpić uchylenie orzeczenia i przekazanie sprawy do rozpoznania sądowi, w którym nastąpiło uchybienie, lub umorzenie postępowania.

Prawo wniesienia kasacji w sprawach o wykroczenia nie przysługuje stronom, (które mogą zwracać się jedynie z prośbą do uprawnionych organów o wniesienie kasacji), a jedynie:

1.Ministrowi Sprawiedliwości - Prokuratorowi Generalnemu

2.Rzecznikowi Praw Obywatelskich

3.Naczelnemu Prokuratorowi Wojskowemu - w odniesieniu do orzeczeń sądów wojskowych.

Kasację wnosi się bezpośrednio do Sądu Najwyższego. Na korzyść obwinionego może być wniesiona i rozpoznana niezależnie od wykonania kary, zatarcia ukarania oraz okoliczności wyłączających ściganie. Natomiast na niekorzyść oskarżonego, kasacja, ograniczona jest terminem - nie można jej uwzględnić, jeżeli została wniesiona po upływie 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się orzeczenia (termin prekluzyjny - nie można go przedłużyć, ani przywrócić, niezależnie od przyczyn uchybienia terminowi). Ponadto, kasację w stosunku do tego samego obwinionego i tego samego orzeczenia, każdy z uprawnionych podmiotów może wnieść tylko raz.

Po przyjęciu kasacji SN może wstrzymać wykonanie zaskarżonego orzeczenia do czasu jej rozpoznania. W sprawach o wykroczenia, SN rozpoznaje kasację jednoosobowo, chyba że ustawa stanowi inaczej albo Prezes Sądu Najwyższego zarządzi rozpoznanie kasacji w składzie 3 sędziów. Kasację od wyroku SN rozpoznaje na rozprawie, a od postanowienia może rozpoznać na posiedzeniu, w którym strony mogą wziąć udział.

Po rozpoznaniu kasacji SN może wydać orzeczenie o:

- oddaleniu kasacji

- uchyleniu zaskarżonego orzeczenia w całości lub w części

- przekazaniu sprawy - po uchyleniu orzeczenia - do ponownego rozpoznania

- uniewinnieniu obwinionego, jeżeli skazanie (ukaranie) było oczywiście niesłuszne.

Z chwilą uchylenia zaskarżonego wyroku wykonanie kary ustaje, a karę już wykonaną zalicza się na poczet nowo orzeczonej - art. 538 KPK w zw. z art. 112 KPW.

21. WYKROCZENIA PRZECIWKO INTERESOM KONSUMENTÓW

W rozdziale XV kodeksu wykroczeń ustawodawca podaje katalog karalnych zachowań w stosunku do konsumenta i są nimi:

Spekulacja biletami - jest to wykroczenie powszechne, formalne, które może być popełnione tylko umyślnie w formie zamiaru bezpośredniego.

1. nabywania w celu odprzedaży z zyskiem biletów na imprezy (artystyczne, rozrywkowe lub sportowe).

Zarówno jedno, jak i drugie wymienione zachowanie wypełnia ustawowe znamiona wykroczenia z art. 133 § 1 k.w. bez znaczenia jest tutaj wartość tych biletów, jak również wysokość zysku, jaki otrzymał sprawca tego wykroczenia. Nie stanowi natomiast wykroczenia, jeżeli ktoś odprzedał swój bilet innej osobie z uwagi na przykład na rezygnację z uczestnictwa w imprezie i uczyni to bez zysku.

Oszustwo nabywcy (art.134). Przedmiotem ochrony jest zasada uczciwego "drobnego" handlu detalicznego, a tym samym ochrona podmiotów w nim uczestniczących. Jest to wykroczenie materialne. Strona przedmiotowa wykroczenia, polega na tym, że sprawca przy sprzedaży towaru lub świadczeniu usług oszukuje nabywcę lub dostawcę przy nabyciu produktów rolnych lub hodowlanych, co do ilości, wagi, miary, gatunku, rodzaju lub ceny.

Cena (art. 135 k.w.) wystawienie rzeczy w miejscu sprzedaży na widok publiczny z oznaczeniem ceny uważa się za ofertę sprzedaży, która wiąże sprzedającego, a następne złożenie przez kupującego oświadczenia woli o przyjęciu oferty powoduje zawarcie umowy sprzedaży (art. 70 k.c.). Wystawienie rzeczy bez oznaczenia ceny, jak i oznaczenie ceny bez wystawienie rzeczy nie może być uważane za ofertę, lecz tylko za zaproszenie do rokowań. Odmowa sprzedaży towaru kwalifikuje się, jako niewykonanie umowy i uzasadnia odpowiedzialność odszkodowawczą w trybie art. 471 k.c. Podmiotem wykroczenia, jest osoba zajmująca się sprzedażą. Strona podmiotowa wykroczenia sprowadza się do umyślności w obu postaciach zamiaru.

Prawo do zapoznania się z informacjami zgodnymi z rzeczywistymi cechami towaru, jak również ma na celu ochronę prawidłowego obrotu towarowego przed usuwaniem z towarów oznaczeń takich jak cena, termin przydatności do spożycia, data produkcji, jakość, gatunek lub pochodzenie, chroni ono przede wszystkim interesy nabywców.

Karalne jest zarówno usunięcie wszystkich oznaczeń z towaru przeznaczonego do sprzedaży (ceny, terminu przydatności, daty produkcji, jakości, gatunku, pochodzenia), jak i tylko jednego z tych oznaczeń. Natomiast usunięcie innych oznaczeń niż określone w przepisie art. 136 nie implikuje odpowiedzialności za to wykroczenie (np. usunięcie znaku towarowego, znaku bezpieczeństwa, numeru fabrycznego czy numeru kontrolera technicznego). Podmiotem popełnianego wykroczenia może osoba prowadząca przedsiębiorstwo, zatrudniona w nim, jak i inna osoba niezwiązana z danym przedsiębiorstwem, ponieważ jest to wykroczenie powszechne. Zaliczane jest do wykroczeń umyślnych, które może być popełnione w obu postaciach zamiaru bezpośrednim i ewentualnym. Nie ma tu znaczenia to, w jakim celu sprawca usunął z towarów utrwalone na nich oznaczenie, jednak w praktyce przyjmuje się, że podstawową motywacją będzie chęć osiągnięcia korzyści majątkowej.

Nieuzasadnionym żądaniem i pobieraniem wyższej od obowiązującej zapłaty za wykonanie usługi bądź też przed nieuzasadnioną odmową świadczenia usługi. Odpowiedzialność z art. 138 ma, zatem miejsce, gdy świadczący zawodowo usługi uważa, że nie opłaca mu się ich świadczyć według cennika i dlatego żąda zapłaty wyższej. Dla odpowiedzialności za to wykroczenie konieczne jest, aby sprawca nie tylko żądał wyższej opłaty, ale również ją pobrał. Samo żądanie wyższej zapłaty może stanowić jedynie usiłowanie wykroczenia, które jednak na gruncie obowiązującego kodeksu wykroczeń nie jest karalne. Druga z postaci wykroczenia z art. 138 k.w. polega na odmowie świadczenia bez uzasadnionej przyczyny, wyrażającej się w niepodjęciu wykonania usługi pomimo istnienia takiego obowiązku i żądaniu wykonania usługi ze strony klienta.

38.ODSZKODOWANIE ZA NIESŁUSZNE ZATRZYMANIE, ARESZTOWANIE

Oskarżonemu, który w wyniku wznowienia postępowania lub kasacji został uniewinniony lub skazany na łagodniejszą karę, służy od Skarbu Państwa odszkodowanie za poniesioną szkodę oraz zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, wynikłe z wykonania względem niego w całości lub w części kary, której nie powinien był ponieść (także, jeżeli po uchyleniu skazującego orzeczenia postępowanie umorzono wskutek okoliczności, których nie uwzględniono we wcześniejszym postępowaniu). Prawo do odszkodowania i zadośćuczynienia powstaje również w związku z zastosowaniem środka zabezpieczającego oraz w wypadku niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania lub zatrzymania.

Roszczenie o odszkodowanie lub zadośćuczynienie nie przysługuje temu, kto w zamiarze wprowadzenia w błąd sądu lub organu ścigania złożył fałszywe zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa lub fałszywe wyjaśnienie i spowodował tym niekorzystne dla siebie orzeczenie

w przedmiocie skazania, tymczasowego aresztowania, zastosowania środka zabezpieczającego albo zatrzymanie (wyjątki: a) szkoda powstała na skutek przekroczenia uprawnień lub niedopełnienia obowiązku przez funkcjonariusza publicznego, b) gdy chodzi o osobę poniżej 15 roku życia, c) gdy zadawane były pytania sugerujące)

Żądanie odszkodowania należy zgłosić w sądzie okręgowym, w którego okręgu wydano orzeczenie w pierwszej instancji, a w wypadku tymczasowego aresztu lub zatrzymania - w sądzie okręgowym właściwym ze względu na miejsce, w którym nastąpiło zwolnienie tymczasowo aresztowanego lub zwolnienie zatrzymanego. Sąd okręgowy orzeka wyrokiem na rozprawie w składzie trzech sędziów; sprawy o odszkodowanie powinny być rozpoznawane w pierwszej kolejności; postępowanie wolne jest od kosztów.

Roszczenia, o których mowa przedawniają się po upływie roku od daty uprawomocnienia się orzeczenia dającego podstawę do odszkodowania i zadośćuczynienia, w wypadku tymczasowego aresztowania - od daty uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, w razie zaś zatrzymania - od daty zwolnienia.

W razie śmierci oskarżonego prawo do odszkodowania przysługuje temu, kto wskutek wykonania kary lub niewątpliwie niesłusznego tymczasowego aresztowania utracił:

• należne mu od uprawnionego z mocy ustawy utrzymanie,

• stale dostarczane mu przez zmarłego utrzymanie, jeżeli względy słuszności przemawiają za przyznaniem odszkodowania.

Żądanie odszkodowania należy zgłosić w terminie przedawnienia lub w ciągu roku od śmierci oskarżonego. Żądający odszkodowania może ustanowić pełnomocnika. Upoważnienie do obrony udzielone obrońcy w sprawie zachowuje moc, jako upoważnienie do działania w charakterze pełnomocnika.

W razie naprawienia szkody oraz zadośćuczynienia za krzywdę, Skarb Państwa ma roszczenie zwrotne do osób, które swoim bezprawnym działaniem spowodowały niesłuszne skazanie, zastosowanie środka zabezpieczającego, niewątpliwie niesłuszne tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie. Powództwo dotyczące tych roszczeń może wytoczyć w postępowaniu cywilnym prokurator lub organ, który jest powołany do reprezentowania Skarbu Państwa. Jeżeli prokurator nie dopatrzy się podstaw do wytoczenia powództwa, wydaje w tej kwestii postanowienie i zawiadamia o tym uprawniony organ.

W sprawach o odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie przepisy KPC stosuje się tylko w kwestiach nieuregulowanych w KPK.

Odszkodowanie za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie ma zastosowanie do cudzoziemców na zasadzie wzajemności.

29.Postępowanie dowodowe w sprawach o wykroczenia

1. Zakres i cel czynności wyjaśniających

Zakres i cel czynności wyjaśniających określa art. 54 § 1 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia (KPW). Przepis ten brzmi następująco:

„W celu ustalenia, czy istnieją podstawy do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie oraz zebrania danych niezbędnych do sporządzenia wniosku o ukaranie, Policja przeprowadza czynności wyjaśniające. Czynności te w miarę możliwości należy podjąć w miejscu popełnienia czynu bezpośrednio po jego ujawnieniu”.

Ustawodawca wskazał zatem dwa cele czynności wyjaśniających:

a) ustalenie, czy istnieją podstawy do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie,

b) zebranie danych niezbędnych do sporządzenia wniosku o ukaranie.

Cele te zostały przez ustawodawcę określone w KPW znacznie wężej niż w Kodeksie postępowania karnego (KPK). W KPK cele te ujęto następująco (art. 297 KPK):

a) ustalenie, czy został popełniony czyn zabroniony i czy stanowi on przestępstwo,

b) wykrycie i w razie potrzeby ujęcie sprawcy,

c) zebranie danych stosownie do art. 213 i 214 KPK,

d) wyjaśnienie okoliczności sprawy, w tym ustalenie osób pokrzywdzonych i rozmiarów szkody,

e) zebranie, zabezpieczenie i w niezbędnym zakresie utrwalenie dowodów dla sądu.

Nie jest zatem celem czynności wyjaśniających z KPW ujęcie sprawcy, ani też zebranie, zabezpieczenie i w niezbędnym zakresie utrwalenie dowodów dla sądu.

W ramach obowiązku (celu) dotyczącego zebrania danych niezbędnych do sporządzenia wniosku o ukaranie w sprawach o wykroczenia Policja ustala dane, o których mowa w art. 57 § 2 i 3 KPW. Są to dane następujące:

- imię i nazwisko oraz adres obwinionego, a także inne dane niezbędne do ustalenia jego tożsamości;

- wskazanie dowodów, które należałoby przeprowadzić w ramach postępowania sądowego;

- informacje dotyczące miejsca zatrudnienia domniemanego sprawcy oraz, w miarę możności, dane o jego warunkach materialnych, rodzinnych i osobistych;

- dane o pokrzywdzonych, o ile takich ujawniono;

- wysokość wyrządzonej szkody (jeśli taką wyrządzono);

- dane dotyczących uprzedniego skazania domniemanego sprawcy za podobne przestępstwo lub wykroczenie.

W KPW nie zostały recypowane przepisy art. 213 i 214 KPK. Nie ma zatem podstaw prawnych do przeprowadzania wywiadu środowiskowego w celu ustalenia danych co do właściwości i warunków osobistych oraz dotychczasowego sposobu życia obwinionego.

2. Modelowy przebieg czynności wyjaśniających

Zasadnicza część czynności wyjaśniających - zgodnie ze wskazaniami zawartymi w KPW - powinna być przeprowadzona na miejscu zdarzenia, bezpośrednio po ujawnieniu wykroczenia. Czynności na miejscu zdarzenia mają szczególne istotne znaczenie w odniesieniu do badania kolizji drogowych. Na miejsce zdarzenia drogowego winni być posyłani funkcjonariusze przygotowani do podejmowania czynności związanych z zabezpieczeniem śladów, posiadający umiejętność dokumentowania tych zdarzeń, w tym sporządzania dokumentacji fotograficznej.

W przyjętym przez KPW modelu czynności wyjaśniających, zasadniczo nie powinno się przeprowadzać dowodów osobowych. Przepisy zawarte w art. 54 § 1 oraz art. 57 2 KPW, wyznaczając cele tego etapu postępowania stanowią, iż zadaniem Policji jest wskazanie dowodów, czyli zebranie informacji o dowodach, które należałoby przeprowadzić w trakcie postępowania sądowego, a nie - jak to ma miejsce w KPK - utrwalenie dowodów dla sądu. Obowiązki funkcjonariusza prowadzącego czynności winny ograniczać się jedynie do ustalenia adresów świadków - nie ma natomiast potrzeby dokonywania ich przesłuchania.

Dowody z przesłuchania świadków winny być przeprowadzane jedynie wówczas, gdy są wątpliwości, co do ustalenia osoby podejrzanej o popełnienie wykroczenia, a także wówczas, gdy dowód wymaga zabezpieczenia, tzn. istnieje uzasadniona obawa, że nie będzie on mógł być przeprowadzony w postępowaniu sądowym (np. świadek mieszka za granicą). Podstawę prawną dla podjęcia decyzji o przesłuchaniu świadka, bądź przeprowadzeniu innego dowodu na etapie czynności wyjaśniających zawiera art. 39 § 3 KPW. Świadkowie wzywani są wówczas na podstawie art. 41 § 1 KPW. Przepis ten recypuje normy zawarte w art. 177, 178, 182, 183, 185-190, 191 § 1 i 2 oraz 192 KPK.

Wyjątek od zasady nieprzeprowadzania dowodów osobowych stanowi przesłuchanie osoby, co do której istnieje uzasadniona podstawa do sporządzenia przeciwko niej wniosku o ukaranie. W obowiązującym stanie prawnym przesłuchanie to jest obowiązkowe. Przeprowadza się go na miejscu zdarzenia (podstawa prawna - art. 54 § 6 KPW). Przesłuchanie tej osoby w terminie późniejszym nie będzie możliwe, z powodu braku podstaw prawnych dla dokonania jej wezwania. W stosunku do osoby podejrzanej o popełnienie wykroczenia nie ma bowiem zastosowania przepis art. 75 § 1 i 2 KPK. Przepis ten można stosować jedynie wobec obwinionego, a więc wobec osoby przeciwko której wszczęte zostało postępowanie sądowe.

24.SZKODNICTWO LEŚNE, POLNE I OGRODOWE

Art.148 § 1	Nielegalny wyrąb i kradzież drewna	Kara grzywny/nawiązka w wysokości 500zł
Art. 149	Paserstwo leśne( nabywanie: gałęzi, krzewów, korzeni, pniaków pochodzących z kradzieży)	Kara grzywny
Art.150 § 1	Uszkadzanie ogrodu nienależącego do niego	Kara ograniczenia wolności albo grzywny do 1 500 zł oraz nawiązka do wysokości 1 500 zł
Art. 151 § 1	Wypas zwierząt w niedozwolonym miejscu (nienależącym do niego gruntach leśnych, rolnych lub przechodzi z nim przez takie grunty)	Kara grzywny do 500 zł lub kara nagany lub nawiązki, jeśli z tego tytuły wystąpiły szkody do 1 500 zł
Art. 152 § 1	Kosodrzewina - niszczenie, niedozwolone użytkowanie	Kara grzywny do 1 000 zł lub kara nagany oraz nawiązki do 500 zł
Art.153 § 1	Płody leśne - niedozwolone zbieranie(żywica, sok z brzozy, zbiera mech, gałęzie, korę, wióry, trawę, wrzos, darń, szyszki, zioła lub zbiera w miejscach zabronionych owoce leśne i grzyby)	Karze grzywny do 250 zł lub karze nagany
Art.. 154 § 1	Grunt leśny, rolny - naruszanie, zaśmiecanie (wydobywa piasek, margiel, żwir, glinę, torf, uszkadza urządzenia służące do utrzymania zwierząt, ptaków lub wyrzuca-kamienie polne, śmieci, padlinę lub inne nieczystości)	Kara grzywny do 1 000zł lub kara nagany
Art.155 §1	Urządzenie melioracyjne- niszczenie	Kara grzywny, obowiązek zapłaty równowartości wyrządzonej szkody lub przywrócenia do stanu poprzedniego
Art.155 § 2	Czyn sprawcy polega na zakopaniu, zatapianiu, odprowadzaniu do gruntu w lasach lub w inny sposób składowaniu w lesie odpadów	Kara aresztu albo grzywny
Art.163	Roślinność leśna, ściółka-niszczenie	Kara grzywny lun kara nagany
Art.164	Zwierzęta leśne-niszczenie gniazd, lęgowisk i legowisk	Kara grzywny lub nagany
Art.165	Zwierzęta leśne-zakłócanie spokoju, płoszenie, łapanie	Kara grzywny lub kara nagany (dot. to również puszczania psa w lesie luzem)

---