|
Pytania na zaliczeniu z chirurgii - maj 2000 |
|
Jakie są procesy ropne toczące się na dłoni
wymień
postępowanie
Ostry brzuch
definicja
rodzaje niedrożności
przyczyny niedrożności
Niedrożność mechaniczna i porażenne
badanie niedrożnośći porażennej
badanie niedrożności mechanicznej
istotne różnice
Zdefiniuj, podaj przykłady i sposoby leczenia
ropień
ropniak
ropowica
wstrząs oligowolemiczny
definicja
co prowadzi do wstrząsu oligowolemicznego
postępowanie
krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego
jakie są przyczyny krwawień
objawy
postępowanie
Przestrzeń pozakomórkowa
definicja i ile wynosi
dobowe zapotrzebowanie na płyny
dobowe zapotrzebowanie na sód
dobowe zapotrzebowanie na potas
standardowa kroplówka u pacjenta po zabiegu chirurgicznym
Postępowanie przy ranach, wskaż w zależności od rany jakie jest postępowanie
Rok V
Colitos ulcerosa
objawy
powikłania
wskazania i sposób leczenia operacyjnego
Choroba wrzodowa
kliniczne różnicowanie wrzodów żołądka i XII
powikłania
wskazania do leczenia
Krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego
przyczyny
objawy
postępowanie z chorym
Rak żołądka
objawy kliniczne i zapadalność
pojęcie wczesnego raka żołądka
radykalne i paliatywne operacje
Chirurgia dróg żółciowych
co to jest objaw Couvoiser
współczesne możliwości postępowania w kamicy
powikłania kamicy pęcherzyka żółciowego
Ostre zapalenie trzustki
etiologia i objawy kliniczne
diagnostyka
leczenie
Przepukliny
rodzaje
objawy uwięźnięcia
rodzaje leczenia operacyjnego
Niska niedrożność przewodu pokarmowego
przyczyny
badanie fizykalne
diagnostyka
Przepukliny rozworu przełykowego
definicja
objawy
diagnostyka i leczenie operacyjne
Dodatkowe pytania
z-ł Malloriego-Waissa (czyli przynjamniej jedna szczelina w przełyku)
z-ł .... <- rozerwanie przełyku całkowite
z-ł ... <- zapalenie żył głębokich
z czym należy różnicować zapalenie żył głębokich - powikłania wrzodów dwunastnicy (pęknięcie, krwawienie, ograniczone zapalenie otrzewnej)
ograniczone zapalenie otrzewnej w nadbrzuszu - przyczyny (wrzód XII, ostre zapalenie trzustki, zapalenie pęcherzyka żółciowego)
profilaktyka przeciwzakrzepowa (heparyna drobnocząsteczkowa, wczesne uruchamianie pacjenta, pończochy uciskowe)
achalazja przełyku
uchyłki w przełyku - uchyłek Zenkera czy jest z pociągania czy uwypuklania
Rok VI
Urazy brzucha
objawy i rodzaje
badania
postępowanie
Tętniak aorty brzusznej
objawy
rozpoznanie
leczenie
Z. Zollingera-Ellisona
objawy
diagnostyka
leczenie
Przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych
objawy
diagnostyka
leczenie
Onkologia
zapadalność na nowotwory (def. ile wynosi, jakie czynniki na nią wpływają)
przeżycia względne, bezwzględne
stan przedrakowy - def. i 3 przykłady
Guzek sutka
rodzaje
badanie fizykalne
postępowanie
Guzy śródpiersia
umiejscowienie
rodzaje i lokalizacja
rozpoznanie - badanie
Rak oskrzela
rodzaje histologiczne
p/wskazania do operacji
badanie diagnostyczne
Tarczyca
rodzaje wola
brak kliniczny raka anaplastycznego
leczenie nowotworów tarczycy
Pheochromocytoma
lokalizacja
diagnostyka
leczenie
Ropniak opłucnej
objawy
pochodzenie
leczenie
Chirurgia tarczycy
wskazania
rodzaje operacji
raki
Rak oskrzela
zapadalność
objawy
rodzaje
Rak sutka
rokowanie
czynniki ryzyka
wykrywanie
Ostre niedokrwienie jelit
przyczyny
objawy
leczenie
Choroba i zespół Cushinga
diganostyka
różnicowanie
leczenie
Ostre niedokrwienie tętnicze
objawy
leczenie
przyczyny
Zakrzepica żył głębokich
powikłania
objawy
leczenie
Urazy
rodzaje odmy
wiotka klatka piersiowa (definicja i leczenie)
objawy tamponady
Aseptyka i antyseptyka- Definicje, metody wyjaławiania?
Co to są zakażenia wewnątrz szpitalne i jak je leczymy?
Ostry brzuch - definicja
Podział niedrożności, niedrożność porażenna.
Rodzaje ran
Co to jest gojenie per primam, per secundam?
Na czym polega chirurgiczne opracowanie rany?
Ropień, ropniak, ropowica.
Fazy w okresie pourazowym.
Odpowiedzi na uraz. Odp. Hormonalna
Co stwierdzamy w badaniu fizykalnym brzucha:
-Niedrożności porażennej
-Niedrożności mech.
-Kolce żółciowej
Budowa ustroju:Z czego składa się i ile zajmuje przestrzeń pozakomórkowa, jakie zawiera elektrolity?
Wstrząs oligowolemiczny, przy jakiej utracie krwi występuje?
Objętości krwi krążącej, osocza, elementów morfotycznych.
Krwawienie z przewodu pokarmowego, objawy, postępowanie, najczęstsze przyczyny.
Wstrząs oligowolemiczny:
-przyczyny
-Objawy kliniczne
-Postępowanie
17. Perionitium( zastrzał) : Definicja, leczenie.
1 Transfuzjologia
a) Rodzaje preparatów krwi (4 przykłady)
b) Najczęstsze powikłania poprzetoczeniowe
c) Wskazania do przetoczenia masy krwinkowej
2 Niedrożności
a) Obraz kliniczny niedrożności (wywiad, badanie przedmiotowe)
b) Niedrożność mechaniczna i porażenna
c) Diagnostyka niedrożności
3 Odpowiedź ustroju na uraz
a) Jakie czynniki mieszczą się w pojęciu uraz
b) Co decyduje o wystąpieniu katabolizmu pourazowego
c) Jak pokrywane jest zapotrzebowanie energetyczne ustroju
4 Wstrząs
a) Definicje
b) Różnicowanie wstrząsu hipowolemicznego i kardiogennego
c) Leczenie wstrząsu septycznego
5 Ostry brzuch
a) Definicja
b) Różnicowanie na podstawie objawów klinicznych uwięźniętej przepukliny pachwinowej prawostronnej i ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego
c) Różnicowanie na podstawie objawów klinicznych przedziurawienia wrzodu XII-cy i ostrego zapalenia trzustki
6 Obrażenia tkanek miękkich
a) Excoratio - Viluus Definicja i różnice w leczeniu
b) Rodzaje gojenia ran
c) Zasady profilaktyki przeciw tężcowej
7 Krwawienia z przewodu pokarmowego
a) Obraz kliniczny wywiad (badanie przedmiotowe)
b) GOPP DOPP
c) Diagnostyka krwawień z GOPP i DOPP
8 Schorzenia tkanek miękkich
a) Abscessus - Phlegmonae różnicowanie na podstawie objawów klinicznych
b) Panaritium - Paranychia
c) Furunculus - leczenie
9 Zaburzenia wodno elektrolitowe
a) Objawy hypokaliemi
b) Objawy hypernatremi
c) Leczenie kwasicy nieoddechowej (metabolicznej)
10 Przepukliny
a) Definicja przepukliny prawdziwej i rzekomej
b) Ograniczenie kanału pachwinowego
c) Ograniczenie kanału udowego
Zaliczenie z chirurgii IV rok, 14.06.2002, blok B
1 *paronychia- definicja, leczenie
*panaritium- definicja, rodzaje
*phlegmone- definicja, leczenie
2 Zapalenie wyrostka robaczkowego
*objawy
*powikłania
*naciek okołowyrostkowy- definicja, leczenie
3 Ulcus ruptum
*lokalizacja
*leczenie
*objawy
4 Niedrożność mechaniczna
*objawy
*przyczyny
*rodzaje
5 Krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego
*przyczyny
*objawy
*postępowanie
6 Gospodarka wodno- elektrolitowa
*płyn zewnątrzkomórkowy- skład
*bilans płynów
*objętość krwi krążącej (ile krwinek i osocza)
7 Gospodarka wodno-elektrolitowa
*dobowe zapotrzebowanie na sód i potas
*przestrzeń pozakomórkowa: podział i skład
*wstrząs (ile trzeba utracić krwi krążącej a ile płynu z pzk)
8 Odpowiedź organizmu na uraz
*zmiany hormonalne
*etapy odpowiedzi na uraz
*co decyduje o ciężkości urazu
9 Rany
*rodzaje ran
*na czym polega opracowanie chirurgiczne rany
*co to znaczy per primam i per secundam intentionem
10 Abscessus
*Definicja
*leczenie
*objawy
1.Aseptyka i antyseptyke , definicje i metody wyjalawiania.
a).ASEPTYKA(POSTEPOWANIE JALOWE)-jest to zespol zabiegow majacych na celu niedopuszczenie drobnoustrojowdo rany
b).ANTYSEPTYKA-postępowanie przeciwbakteryjne lub przeciwgnilne, którego celem jest zniszczenie wszystkich drobnoustrojów znajdujących się na określonych przedmiotach, na rękach, w ranie lub jej otoczeniu lub przynajmniej niedopuszczenie do ich rozmnażania się.
c).Metody wyjalawiania:
- wyjalawianie cieplem suchym-goracym powietrzem(160-200°C) lub promieniowaniem UV
-wyjalawianie cieplem wilgotnym-sterylizatory parowe(autoklawy)121-134°C pod ciś.1-2 atm
-wyjalawianie promieniowaniem jonizujacym
-wyjalawianie gazowe-tlenkiem etylenu
-wyjalawianie chemiczne-roztworami srodkow bakteriobojczych
2.Co to sa zakazenia wewnatrzszpitalne i jak sie je leczy
a).zakazenia wewnatrzszpitalne-rozprzestrzenienie sie drobnoustrojow wsrod chorych lecznych na oddziele chirurgicznym na ktore szczegolnie narazeni sa pacjenci z obnizonym poziomem odpornosci.Czeste sa zakazenia paleczkami Gram "-" beztlenowymi (Mycobacterium fortuitum , M.chelonei) oraz gronkowce.
b).leczenie zak.wew.szpitalnychpolega na:
-izolacji czynnika etiologicznego
-okresleniu jego wrazliwosci nasrodki przeciwbakteryjne
-celowane leczenie antybiotykowe??????nie jestem tego pewna bo tak srednio byl tenm temat w ksiazce zxrobiony:-(
3.Ostry brzuch - definicja
Zespol objawow klinicznych pojawiajacych sie nagle i szybko rozwijajacych sie - zagrazajacych zyciu pacjenta.Chory w takim stanie powinien byc hospitalizowany a znaczny procent chorych wymaga takrze leczenia chirurgicznego.
I. Krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego
a)przyczyny
-choroba wrzodowa dwunastnicy:
-choroba wrzodowa żołądka: razem z ch.wrzodową dwunastnicy to jest 60-65%
-gastritis haemorrhagica:20-25%
-żylaki przełyku: 7-10%
-inne np. z Mallory'ego-Weissa, wczesny rak żołądka(w póznym przewlekła anemizacja)
b)objawy
-wymioty krwią(np. żylaki przełyku), treścią krwista lub wymioty fusowate(zazwyczaj w chorobie wrzodowej żołądka lub dwunastnicy).Duże znaczenia ma dynamika krwawienia.
-smoliste stolce: nawet przy niewielkim krwawieniu w żołądku(50 ml), wystepują już po kilkunastu-kilkudziesięciu minutach bo krew pobudza mocno perystaltyke.
-w zależności od dynamiki, od wieku (u starszej osoby szybciej) dochodzi do objawów utraty krwi
c)postępowanie
1.Monitorowanie parametrów hemodynamicznych(tetno, ciśnienie)
i ewentualne przetaczanie płynów w zależności od potrzeby(dekstran).Należy również oznaczyć grupę krwi!!!
2.Badanie per rectum: czy jest smolisty stolec?:potwierdzenie diagnozy.
3.Założenie sondy do żołądka i sprawdzenie treści.
Jeśli jest krwawienie to;
4.gastroskopia:
-ocena ryzyka nawrotu przy pomocy skali Forresta
-ostrzykiwanie miejsca krwawienia środkami obkurczającymi naczynia, przepłukiwanie zimną solą fizjologiczną
-zaklipsowanie stojącego naczynia krwionośnego
-koagulacja pradem
-argonizacja(koagulacja plazmą argonową)
W żylakach przełyku często stosuję się środki farmakologiczne zmniejszające nadcisnienie wrotne(analog somatostatyny:oktreotyd czy analogi wazopresyny)
A gdy obliteracja jest nieskuteczna bądź krwotok jest masywny zakłada się zgłębnika Sengstakena.
5.Takie leczenie zachowawcze jest skuteczne w około 90% przypadków a gdy się nie udaje zatamować krwawienie to pozostaje leczenie operacyjne.
II. Przestrzeń pozakomórkowa
a)definicja i ile wynosi:
-suma elementów podporowych i transportowych ustroju. Zaliczamy tu elementy podporowe; chrząstki , kości, powięzie , ścięgna ,więzadła, glej oraz przestrzenie wypełnione płynem pozakomórkowym
-stanowi 33% masy ciała człowieka ważącego około 70 kg.(czyli 1/3)
-20% masy ciała stanowi płyn pozakomórkowy(14 l): z tego 2,8 l stanowi płyn śródnaczyniowy a 11,2 l płyn zewnątrzkomórkowy.Stosunek płynu zewnątrzkomórkowego do płynu śródnaczyniowego jest zawsze stały czyli 4:1.
b)dobowe zapotrzebowanie na płyny:
-2,5 l wody(1,5 litra tracimy w ciągu doby z moczem, 0,5 l z potem, 0,5 oddychając i około 100ml ze stolcem).Zapotrzebowanie to może wzrosnąć w przypadku gorączki...odwodnienia ...itd.
c)dobowe zapotrzebowanie na sód:
-100 mmol/24h
d)dobowe zapotrzebowanie na potas:
-60-80 mmol/24h
e)standardowa kroplówka u pacjenta po zabiegu chirurgicznym:
-1,5 l kroplówki 0,9% roztworu NaCl
-1 l kroplówki 5% roztworu glukozy
-30 ml 15% roztworu KCl
III. Postępowanie w ranach. Wskaż w zależności od rany jakie jest postępowanie.
Istotna jest pierwsza pomoc:
-założenie opatrunku jałowego, obmyciu okolic środkiem odkażającym, uciśnąć krwawienie tętnicze
-otarcie naskórka oraz drobne powierzchowne rany nie przekraczające pełnej grubości skóry należy przemyć solą fizjologiczną lub środkiem antyseptycznym(np. woda utlenioną) i leczyć zachowawczo za pomocą jałowych opatrunków
Pozostałe rodzaje ran wymagają chirurgicznego opracowania:
-odkazić, przemyć otoczenie rany
-ranę przemyć solą fizjologiczną usuwając ciała obce czy też skrzepy krwi
-zatamować krwawienie z uszkodzonych naczyń
-wyciąć postrzępione, niedokrwione brzegi rany
-rewizja wycięcie zmiażdżonych i nieodwracalnie zmienionych części rany bez uszkadzania dużych naczyń krwionośnych i nerwów.
-zszycie warstwowe rany
Jeśli rana się sączy lub nie zatamowaliśmy krwawienia(rany rozległe, zmiażdżone czy skażone) należy umieścić drenik przed zeszyciem.
W przypadku ran czystych, nie budzących wątpliwości zakładamy szef pierwotny, w ranie skażonej najlepiej zastosować szef pierwotny odroczony a wprzypadkach rany pierwotnie zakażonych stosujemy szef wtórny, często również miejscowo środki antyseptyczne i antybiotyki a w przypadku dużej rozległości rany (np. zmiażdżonej)lub objawów stanu zapalnego można zastosować antybiotyki ogólne.
-należy pamiętać o profilaktyce przeciwtężcowe podając do 48h antytoksynę(3000 j SAT lub 500 j. Ludzkiej swoistej immunoglobuliny jeśli chory był nie szczepiony lub dawno temu) oraz uodparniając czynnie 1ml anatoksyny i póżniej dawkami przypominającymi.
-w przypadku rany kąsanej...odzwierzęcej należy jak najszybciej podać szczepionkę przeciw wściekliźnie(1ml w 1, 3 7 14 30 90 dobie).Jeśli zwierzę jest znane należy je obserwować przez 10 dni .W razie ciężkiego pokąsania można podać surowicę odpornościową
-w przypadku ukąszenia przez żmiję należy bezzwłocznie założyć opaskę uciskową powyżej miejsca zranienia i naciąć skórę w miejscu ukąszenia w celu ewakuacji części jadu. Konieczne jest również jak najszybsze podanie domięśniowo antytoksyny i ewentualnie hydrokortyzonu.
Na czym polega chirurgiczne opracowanie rany?
Ropień, ropniak, ropowica.
Fazy w okresie pourazowym.
Ad.1.
oczyścić ranę, usunąć zanieczyszczenia przemywając ranę solą fizjolog.
umyć okolicę rany środkiem dezynfekującym, obłożyć ranę na jałowo
zatamować krwawienie
wycięcie zmiażdżonych okolic rany
warstwowe zszycie rany
Ad.2.
ROPIEŃ = ograniczony proces ropny, który może toczyć się zarówno w powłokach (np. w pośladku po injekcji, w sutku, wokół odbytu) ale też w narz. miąższowych (ropień płuc, wątroby). Posiada ścianę ale nie jest ograniczony przestrzenią w sensie anatomicznym. Gdy umiejscowiony w powłokach można wyczuć nad nim chełbotanie treści ropnej. Okolica ropnia jest silnie bolesna i zaczerwieniona. Leczenie chir.=nacięcie+zdrenowanie
ROPNIAK=podobnie jak ropień jest ograniczony ale zajmuje przestrzeń anatomiczną, np. ropniak stawu, jamy opłucnej, pęcherzyka żółciowego. Leczenie chir.: punkcja (ropniak stawu), założenie drenażu ssącego (ropniak opłucnej).
ROPOWICA=szerzący się w powłokach ostry stan zapalny tkanki łącznej. Proces postępuje wzdłuż przestrzeni powięziowych i ścięgnistych, towarzyszy jej obrzęk, zaczerwienienie, silna bolesność i objawy ogólne stanu zapalnego. Leczenie chir.=szerokie otwarcie całej zajętej powierzchni poprzez odpowiednio wykonane nacięcia + należyte zdrenowanie lub wysączkowanie wszystkich zachyłków. Szczególna postacią ropowicy jest ropowica stopy w cukrzycy.
Ad.3.
Faza kataboliczna:
-kilka do kilkunastu dni po urazie
-hamowanie proc. anabolicznych
-wzrost aktywności amin katecholowych, ACTH, kortyzolu, hormonu wzrostu, ADH, glukagonu, aldosteronu,
-glukagon+kortyzol=szybki rozpad białek, lipoliza, glikoliza, uruchomienie neoglikogenezy i wzrost glikemii (powoduje to uwolnienie dużej ilości energii)
-aldosteron+ADH=oszczędzenie wody i sodu przez nerki
-adrenalina=szybkie uwolnienie energii, zwiększa opór obwodowy, przyspiesza akcję serca , co pomaga w utrzymaniu ciśnienia w dużych tętnicach i przechodzenie plynu zewkom. do łożyska nacz.
-wyzwolona reakcja kataboliczna dostarcza kalorii i zwiększa osmolarność płynu zewnątrzkom., co powoduje uwalnianie wody z przestrzeni wewkom.
-rozpad białek=osłabienie siły mięśniowej i spadek odporności
-zwiększona podatność na zakażenia w tym okresie
2. Faza anaboliczna:
-okres odbudowania struktur białkowych
-usunięcie z organizmu nagromadzonej wody i sodu
1.Procesy ropne toczace sie na dloni
a)wymien
b)postepowanie
ad a
zastrzal-panarytium (podskorny,sciegnowy,okostnowy,kostny)
zanokcica
ropniak stawow(gl blizszego i dalszego nadgarstka)
zakazenie przestrzeni powieziowej-reki/ klebu kciuka
AD b
1Uwolnic tresc ropna- naciecie + drenaz (zanokcica zdjecie paznokcia)
2Unieruchomic cala konczyne
3 Antybiotykoterapia-zgodna z antybiogramem,jezeli brak takiej mozlwosci-antybiotyk o szerokim spektrum
2 Niedroznosc porazenna i mechaniczna
a)badanie mechanicznej
b)badanie porazennej
c)istotne roznice
AD c
mechaniczna-bole falowe, kurczowe
- perystaltyka powyzej miejsca niedroznego wzmozona
-nudnosci i wymioty-stosunkowo pozno
-gaz widoczny na zdjeciu rtg jedynie w jelcie cienkim
porazenna-bol staly
-bolesnosc uciskowa
-rzadkie szmery perystaltyczne lub ich brak
-nudnosci i wymioty -stosunkowo wczesnie
-banki gazu w jelicie cienkim i grubym(widoczne na zdjeciu rtg j brzusznej)
AD a
triada objawow bol brzucha, zatrzymanie gazow i stolca,nudnosci i wymioty
mech-obturacyjna i strangulacyjna
badanie:wywiad-powyzsza triada
badanie fizykalne-ogladanie-zwrocic uwage na obecnosc blizni przepuklin zew.,per rectum-brak kalu w odbytnicy-n. j grubego
osluchiwanie-nasilona lub prawidlowa perystaltyka-n. obturacyjna ,(kruczenia-n.j. grubego)
sladowa lub brak - n. strangulacyjna
obmacywanie-tkliwosc- strangulacyjna
diagnostyka rtg j brzusznej-na stojaco i lezaco-poziomy plynow
wlew doodbytniczy -papka barytowa-n .j grubego
rtg klatki piersiowej- roznicowanie z perforacja
laboratoryjne bad nie patognomoniczne ale okreslaja stan kliniczny i st zaawansowania niedroznosci
ad b
triada obj.
osluchowo cisza lub min. perystaltyka
rtg-rozdete petle jelit i gaz w j cienkim i grubym
1.Aseptyka i antyseptyke , definicje i metody wyjalawiania.
a).ASEPTYKA(POSTEPOWANIE JALOWE)-jest to zespol zabiegow majacych na celu niedopuszczenie drobnoustrojowdo rany
b).ANTYSEPTYKA-postępowanie przeciwbakteryjne lub przeciwgnilne, którego celem jest zniszczenie wszystkich drobnoustrojów znajdujących się na określonych przedmiotach, na rękach, w ranie lub jej otoczeniu lub przynajmniej niedopuszczenie do ich rozmnażania się.
c).Metody wyjalawiania:
- wyjalawianie cieplem suchym-goracym powietrzem(160-200°C) lub promieniowaniem UV
-wyjalawianie cieplem wilgotnym-sterylizatory parowe(autoklawy)121-134°C pod ciś.1-2 atm
-wyjalawianie promieniowaniem jonizujacym
-wyjalawianie gazowe-tlenkiem etylenu
-wyjalawianie chemiczne-roztworami srodkow bakteriobojczych
2.Co to sa zakazenia wewnatrzszpitalne i jak sie je leczy
a).zakazenia wewnatrzszpitalne-rozprzestrzenienie sie drobnoustrojow wsrod chorych lecznych na oddziele chirurgicznym na ktore szczegolnie narazeni sa pacjenci z obnizonym poziomem odpornosci.Czeste sa zakazenia paleczkami Gram "-" beztlenowymi (Mycobacterium fortuitum , M.chelonei) oraz gronkowce.
b).leczenie zak.wew.szpitalnychpolega na:
-izolacji czynnika etiologicznego
-okresleniu jego wrazliwosci nasrodki przeciwbakteryjne
-celowane leczenie antybiotykowe??????nie jestem tego pewna bo tak srednio byl tenm temat w ksiazce zxrobiony:-(
3.Ostry brzuch - definicja
Zespol objawow klinicznych pojawiajacych sie nagle i szybko rozwijajacych sie - zagrazajacych zyciu pacjenta.Chory w takim stanie powinien byc hospitalizowany a znaczny procent chorych wymaga takrze leczenia chirurgicznego.
1. Rodzaje ran- wymienić
a)ze względu na rodzaj uszkodzającego narzędzia, siły działania, stopnia uszkodzenia tkanek:
-cięta
-rąbana
-tłuczona
-miażdżona
-kłuta
-postrzałowa
-kąsana
-amputacje
b)podział wg płaszczyzny rany:
-rana płatowa
-cum defectu
-oskalpowanie
c)podział ze względu na zainfekowanie
-rany czyste
-skażone: znaczna ilość bakteri, brak objawów w czasie zaopatrywania
-zakażone: stan zapalny w momencie leczenia
2. Gojenie per pimam i per secundam:
- per primam: rany czyste lub skażone w których brzegi są zbliżone samoistnie lub przez szwy chirurgiczne, gojeniue szybkie, nasilenie procesów niiewielkie, powstaje równa blizna.
- per secundum: ubytek tkanek, powikłania gojenialub rany zakażone. Gojenie przez ziarninowanie. Czas ulega wydłuzeniu, nasilenie procesów zachodzących podczas gojenia wyraźnie zwiększone. Pozostaje nierówna i pozaciągana blizna.
3.Podział niedrożności. opisać porażenną:
- porażenna
-mechaniczna
-strangulacyjna
-obturacyjna
-zadzierżgnięcie
Niedrożność porażenna występuje w ciężkich stanach zapalnych jelit, po zabiegach operacyjnych i jako następstwo zapalenia otrzewnej. Występuje częścioowe lub całkowite zachamowanie perystaltyki na róznie długim odcinku jelita. Niedrożność mechaniczna może przejś w mechaniczną w prypadku niekorzystnego ułożenia pętl jelitowych.
Jakie są rodzaje odpowiedzi organizmu na uraz? Opisz odpowiedź hormonalną.
Odpowiedź neurohormonalna
Odpowiedź immunologiczna
Ad. 1
A. Dla utrzymania prawidłowej perfuzji:
aktywacja RAA, ADH => oszczędzanie sodu i wody
aminy katecholowe : => wzrost częstości pracy serca=> wzrost pojemności min.;
=> obkurczenie zwieraczy prekapilarnych=> wzrost oporu
obwodowego=> a) centralizacja krążenia
b) spadek ciśnienia w kapilarach =>
płyn z przestrzeni poznacz. do kapilar
B.
sterydy nadnerczowe
glukagon => dla odpowiedniej dystrybucji energii w ustroju ( uwaga:
ACTH energia z nasilonych procesów degradacyjnych
GH w całym organizmie
Co stwierdzamy w bad. fizykalnym brzucha w:
Niedrożności porażennej:
1. ból brzucha - stały, nasilający się przy ruchu, kaszlu itp.
2. brak perystaltyki - szmery jelitowe niesłyszalne ( „cisza w brzuchu”) => zatrzymanie wiatrów i stolca, wymioty
3. objawy otrzewnowe ( rozlane lub ograniczone ) - obrona mięśniowa, obj. Blumberga
Niedrożności mechanicznej:
1. ból brzucha - okresowy ( falowy ) wyst. w momencie przechodzenia fali perystaltycznej; wzmożona perystaltyka powyżej miejsca zatkania, brak poniżej.
2. zatrzymanie wiatrów i stolca - im niżej zatkane, tym szybciej pojawia się ten objaw
3. nudności i wymioty - im wyżej zatkane jelito, tym szybciej wystąpią.
Kolce żółciowej:
1. ból w prawym podżebrzu, często promieniuje do łopatki.
2. mogą być nudności i wymioty
3. objawy pojawiają się w wyniku błędu dietetycznego ( tłuste pokarmy )
Z czego się składa i ile zajmuje przestrzeń pozakomórkowa, jakie zawiera elektrolity?
I. Frakcja podporowa ( kości chrząstki, ścięgna, elementy powięziowe, glej )
II. Część płynowa ok. 14 l. ( 20% masy ciała ); w tym:
1. przestrzeń śródnaczyniowa - 2,8 l ( osocze )
2. przestrzeń pozanaczyniowa - 11,2 l
III. Ew. tzw. trzecia przestrzeń
skład elektrolitowy:
Na+ -140 mmol/l
Cl- - 103 mmol/l
HCO3- - 26 mmol/l
Wstrząs oligowolemiczny, przy jakiej utracie krwi występuje?
Wsztrząs- odpowiedź organizmu na bodziec uszkadzający przekraczający zdolności adaptacyjne; stan niedotlenienia, niewystarczającego odżywienia komórki i usuwania resztek metabolicznych w następstwie załamania się wydolnego przepływu tkankowego lub upośledzenia przyswajania tlenu przez tkanki;
Wstrzas hipowolemiczny to rodzaj wstrząsu wystepujący wskutek bezwzględnego lub względnego spadku objetosci wewnątrznaczyniowej na skutek utraty pełnej krwi, osocza lub płynu pozanaczyniowego( krwawienia, oparzenia, wymioty,niedrożność jelit, uraz); objawy wystepują przy utracie powyzej 10%( od 20-25%- wstrząs niewyrównany);
Klinicznie- wzrost oporu obwodowego, spadek OCŻ, tachykardia;
Objętości krwi krążącej, osocza, elementów morfotycznych.
Objętość krwi krążącej-70 ml/kg m.c.; osocze- 40 ml/kg m.c.;elementy morfotyczne- 30 ml/kg m.c.
Krwawienie z przewodu pokarmowego, objawy, postępowanie, najczęstsze przyczyny.
Są chorobami zaliczanymi do "ostrego brzucha"( okolo 20% przyczyn ostrego brzucha);
Ze względu na objawy i źródło krwawienia możemy wyróżnić- krwawienia z górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego;
Objawy- ogólne: z hipowolemii( przyspieszenie tętna, wzrost oporów obwodowych, zimna, spocona skóra, tachykardia);
miejscowe: hematemesis, melanemesis, melena;
Wymioty- krwawe( gdy krwawienie z górnego odcinka i intensywne) lub fusowate( nieznaczne nasilenie krwawienia);
Stolce- smoliste( krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego); z domieszką krwi( wymieszana ze stolcem- wyższe krwawienie niż gdy na jego powierzchni, gdy krwawienie z żylaków odbytu krew może być po stolcu)
Postepowanie:
monitorowanie ABC
Monitorowanie CTK i tetna, oddychania, gazometria
krew do badań i na grupę krwi
dostęp do żyły obwodowej i przetoczenia płynów
przetoczenia krwi w zalezności od potrzeb( gdy utrata powyżej 20%)
postepowanie zależne od przyczyny krwawienia- próba zatrzymania krwawienia( gdy krwawienie z wrzodu dwunastnicy- próba obliteracji naczyn farmakologicznie lub termicznie w gastroskopii, lub przy nawracających-zabieg z wagotonią pniową i resekcjąodopwiedniej części żołądka lub Xii-nicy; krwawienie z powodu niezytu błony sluzowej żołądka- resekcja żołądka; z zylaków przełyku- sonda sengstakena, proby obniżenia nadciśnienia wrotnego- shunty, TIPS, przeszczep wątroby);
Najczęstsze przyczyny: krwawienie z wrzodu XII nicy lub żołądka, niezyt krwotoczny, żylaki przełyku, zapalenie przełyku, zespół Mallory-Weissa, rak żołądka;
Wstrząs oligowolemiczny:
-przyczyny
-Objawy kliniczne
-Postępowanie
Przyczyny: utrata dużej ilości krwi pełnej, osocza, płynu pozakomórkowego;
- krwotoki; oparzenia, urazy, niedrożności, inne;
Objawy kliniczne:
Zależność natężenia od proćentu utraconej krwi:
10-20%- bladość, zimna spocona skóra, tachykardia, oliguria;spadek OCŻ,wzrost oporu obwodowego,
20-40%- większe nasilenie powyższych objawów, mała amplituda tętna, dodatkowo spada diureza; gdy wskażnik tętno/ciśnienie tętnicze>1 duże zagrożenie ciężkim wstrzasem)
40%- objawy wynikające z upośledzenia przepływu mózgowego( zaburzenia świadomości, splątanie, );
Postepowanie-zapewnienie drożności dróg oddechowych, prawidłową wentylację płuc, cewnik do dużego naczynia( próbki krwi do badań i wenflon do przetoczeń); wlew z roztworu koloidalnego lub chlorku sodu, cewnik do pecherza moczowego, rtg klp, monitorowanie parametrów zyciowych, dążenie do najszybszego uzupełnienia utraconej krwi;
5.Paranitium( zastrzał) : Definicja, leczenie.
Zastrzał-ograniczony proces ropny toczący się na dłoniowej powierzchni palca;
dominuje tu flora gronkowcowa;
Typy: podnaskórkowy, podskórny, spinkowy, ścięgnisty, podokostnowy, kostny, stawowy;
Leczenie: nacięcie skóry po bokach palca( tak by nie naruszyc sciegien), opróżnienie ropnia, saczkowanie, opatrunek z maści Detreomycynowej, unieruchomienie( to w podskórnym) , w podnaskórkowym- otwarcie okienka i usunięcie całego odwarstwionego naskórka; w podokostnowym- nacięcie okostnej, martwak ewakuuje się sam, Scięgnisty- nacięcie, sączkowanie i unieruchomienie; stawowy- punkcja stawu, otwarcie jamy stawowej i ewakuacja treści ropnej, sączkowanie, unieruchomienie w pozycji spoczynkowej;5/
5/Ostry brzuch
definicja
rodzaje niedrożności
przyczyny niedrożności
Definicja- zespół obajwów brzusznych dynamicznie rozwijających się najczęściej wśród pełnego zdrowia, bardzo szybko i mogących doprowadzić do stanu zagrożenia życia; objawy te to: ból brzucha, nudności i wymioty oraz zatrzymanie gazów i stolca;Najczęstsza przyczyna to niedrożności( około 93%), zlicza sie też tu krwawienia( 7%);
NIedrożności:
a/ porazenna- brak perystaltyki, rozdęte pętle jelitowe, stały ból brzucha; ztrzymanie gazów i stolca, nudności i wymioty;
b/ mechaniczna( z zadzierzgnięcia lub z zatkania)- głosna perystaltyka( ból skorelowany z jeje narastaniam), poziomy płynów w rtg;
Przyczyny:
J. cienkie- zrosty pooperacyjne, skręt jelita, przepukliny , wgłobienie;
J. grube- rak jelita grubego, neo, ciała obce, kamień żólciowy;
1 Transfuzjologia
a) Rodzaje preparatów krwi (4 przykłady)
b) Najczęstsze powikłania poprzetoczeniowe
c) Wskazania do przetoczenia masy krwinkowej
a/ preparaty krwi: Koncentrat krwinek czerwonych(KKCz); świezo mrożone osocze; roztwory albumin, koncentrat płytek krwi, kriprecypitat
b/ powikłania poprzetoczeniowe: hemoliza wewnatrz i pozanaczyniowa, odczyn hemolityczny( gorzaczka, podw. temp., duszność, krwawienia, dreszcze, bóle, wymioty); odczyny gorączkowe, odczyny alergiczne, choroby zakażne, reakcja GvH;
c/Wskazania do przetoczenia masy krwwinkowej: 10-20 tys płytek, DIC, zaburzenia funkcji płytek, małopłytkowość immunologiczna,
4 Wstrząs
a) Definicje
b) Różnicowanie wstrząsu hipowolemicznego i kardiogennego
c) Leczenie wstrząsu septycznego
Ptrz wyżej
b/ Hipowolemiczny: wzrost oporu obwodowego , spadek ocż, tachykardia,
kardiogenny: wzrost i oporu obwodowego i ocż,
c/ leczenie wstrząsu septycznego: usunięcie ogniska ropnego, masywna resuscytacja płynowa, antybiotykoterapia, aminy presyjne, kortykosterydy, H2- blokery, zywienia opzajelitowe;
5 Ostry brzuch
a) Definicja
b) Różnicowanie na podstawie objawów klinicznych uwięźniętej przepukliny pachwinowej prawostronnej i ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego
c) Różnicowanie na podstawie objawów klinicznych przedziurawienia wrzodu XII-cy i ostrego zapalenia trzustki
b/ przepuklina pachwinowa prawostronna: uwypuklający się guzek miękki, nied aje się odprowadzić, ból zlokalizowany w pachwinie, silne bóle brzucha nachodzące falowo( bo niedrożność), nudności i wymioty,objaw rovsinga; przeczulica
ostre zapalenie wyrostka robaczkowego: objawy wkolejności wg Murphy'ego; bolesnośc przesuwa się ze śródbrzusza w kierunku talerza kości biodrowej; tez nudności i wymioty, objawy otrzewnowe, gorączka, leukocytoza; zaczerwienienie,
c/ przedziurawienie wrzodu XII-ból w nadbrzuszu , chemiczne zapalenie otrzewnej , rabek powietrza pod przeponą w rtg;zniesienie odgłosu opukowego nad wątrobą;pożniejsze objawy wstrząsu, wywiad choroby wrzodowej; krwawe wymioty;
OZT: nagły ostry ból w nadbrzuszu promieniuje do pleców opasujący, może dojść nawet do utraty przytomności, bardzo uciązliwe wymioty bez ulgi, objaw Cullena i Grey Turnera, w wywiadzie spożycie alkoholu lub kamica pecherzykowa;
8 Schorzenia tkanek miękkich
a) Abscessus - Phlegmonae różnicowanie na podstawie objawów klinicznych
b) Panaritium - Paranychia
c) Furunculus - leczenie
a/ Ropień- ostry proces ropny toczacy sie w przestrzeni nieanatonicznej; objawy: zacerwienienie, obrzek skóry, rwacy ból, gorączka, objaw chełbotania;
bolesność umiejscowiona i utrudnienie swobodnych ruchow- gdy głeboko w konczynie;
Phlegmone- ostre postępujące zapalenie ropne rozwijające siew obrebie wiotkiej tkanki lacznej;
goraczka, staly bol, ograniczenie ruchow, obrzek skory zaczerwienienie, naciek tkanki podskornej, pow. ww, chl;
b/Panaritium a paronychia- podobne stany ale panaritium toczy sie po stronie dłoniowej palca a paronychia po grzbietowej;
Panaritium- bolesnosc miejscowa, bolesnośc uciskowa, bol budzi ze snu, zaczerwienienie i obrzek, uposledzenie ruchow;
paronychia- obrzek i bolesnośc walu okolopaznokciowego;
c/Furunculus leczenie
Czyrak- ograniczony gronkowcowy proces ropny dotyczacy mieszka włosowego i jego okolicy; bolesne stwardnienie z martwiczym czopem na szczycie;
Leczenie- usuniecie czopa martwiczego, zawartość ewakuuje sie sama i dojdzie do zagojenia;
9 Zaburzenia wodno elektrolitowe
a) Objawy hypokaliemi
b) Objawy hypernatremi
c) Leczenie kwasicy nieoddechowej (metabolicznej)
a/Hypokaliemia
Potas - hipokaliemia (< 3,5 mM/l)
Objawy:osłabienie, osłabienie odruchów ścięgnistych,niedrożność porażenna,EKG: spłaszczenie załamka T,wzdęcie jelit,nudności;
b/Hypernatremia(>145 mM/l);
zaburzenia świadomości łącznie ze śpiączka,drgawki, drżenia mięśniowe, hiperrefleksja
c/Leczenie kwasicy nieoddechowej:
leczenie oprócz leczenia przyczynowego, polega na przetaczaniu roztworów węglanów sodu ;
przyczynowe to np.: wyrownanie cukrzycy, dializa w razie zatruc i niewydolności nerek;
10 Przepukliny
a) Definicja przepukliny prawdziwej i rzekomej
b) Ograniczenie kanału pachwinowego
c) Ograniczenie kanału udowego
a/ przepuklina prawdziwa:przemieszczenie tkanki lub narzadu poza anatomiczne miejsce wystepowania, składa się z wrót, worka i zawartości;
rzekoma: nie ma worka
b/ ogrzniczenie kanalu pachwinowego:
od góry: dolne brzegi mm. skośnego wew. brzucha, i poprzecznego brzucha
od dołu: więzadło pachwinowe;
od tyłu: powięź poprzeczna wzmocniona więzadłem międzydołłkowym i sierpem pachwinowym;
od przodu: rozścięgno mm. skośnego zew. brzucha;
c/ ograniczenie kanału udowego:
przedniej: więzadło pachwinowe;
przysrodkowo: więzadło rozstępowe;
od tyłu i dołu: górna gałąź kości łonowej;
bocznie:żyła udowa;
Kanał normalnie nie ma ale gdy jest przepuklina pomiedzy b;aszkami powięzi szerokiej.
wylot kanału: rozwór zyły odpiszczelowej w blaszce powierzchownej powięzi szerokiej uda;
Zapalenie wyrostka robaczkowego
*objawy
*powikłania
*naciek okołowyrostkowy- definicja, leczenie
Objawy: wg Murphy'ego: ból samoistny, nudności i wymioty, objawy otrzewnowe, niewielka gorączka, leukocytoza;
powikłania: zakażenie rany, przedziurawienie wyrostka z rozlanym zapaleniem otrzewnej lub ropniem okołowyrostkowym, plastron, ropnie( miedzypetlowy, zatoki Douglasa, podwatrobowy, podprzeponowy)
Naciek okolowyrostkowy( plastron): ograniczenie ropowiczego zapalenie lub przedziurawienia; badalny jest bolesny opor nad prawym talerzem biodrowym, leczenie zachowawcze;
3 Ulcus ruptum
*lokalizacja
*leczenie
*objawy
Lokalizacja: we wrzodzie dwunastnicy miejscem przedziurawienia jest ściana przednia opuszki,
we wrzodzie żołądka wrzód w kanale odźwiernika lub na krzywiźnie mniejszej.
Leczenie: Leczenie:
Przygotowanie do zabiegu:
Zgłębnik do żołądka,
Przetaczanie płynów wieloelektrolitowych,
Monitorowanie diurezy, cewnik do pęcherza moczowego,
Podanie antybiotyków,
Stosowania H2 blokerów lub inhibitorów pompy protonowej,
Leczenie operacyjne
w przedziurawionym wrzodzie dwunastnicy polega na:
Wykonaniu pyloroplastyki z okrojeniem wrzodu i wagotomii pniowej,
Przy przedziurawionym wrzodzie żołądka wykonujemy:
częściową dolną resekcję żołądka z wagotomią pniową i zespoleniem Rydygiera;
częściową górna resekcje żołądka zespolenie Rydygiera lub Billroth II;
Objawy: Objawy:
I okres nagłych ostrych objawów -
2 godz.- chemiczne podrażnienie otrzewnej sokiem żołądkowym
nagły bardzo silny, przeszywajacy (kindżałowy) ból w nadbrzuszu, często promieniujący do lewego barku (objaw Khera),
słabo nasilone nudności i wymioty,
płytki oddech i chybkie, słabo wypełnione tętno,
twarz szara lub sina, spocona, zimne kończyny,
zniesienie stłumienia wątrobowego.
Objawy:
II okres czasowej pozornej poprawy -
ok. 2‑12 godzin
zmniejszenie dolegliwości bólowych, które nasilają się tylko przy ruchach,
ustąpienie wymiotów przy utrzymujących się nudnościach,
płytki oddech, normalizacja tętna,
deskowate napięcie powłok brzucha.
Objawy:
I okres nagłych ostrych objawów -
2 godz.- chemiczne podrażnienie otrzewnej sokiem żołądkowym
nagły bardzo silny, przeszywajacy (kindżałowy) ból w nadbrzuszu, często promieniujący do lewego barku (objaw Khera),
słabo nasilone nudności i wymioty,
płytki oddech i chybkie, słabo wypełnione tętno,
twarz szara lub sina, spocona, zimne kończyny,
zniesienie stłumienia wątrobowego.
Objawy:
II okres czasowej pozornej poprawy -
ok. 2‑12 godzin
zmniejszenie dolegliwości bólowych, które nasilają się tylko przy ruchach,
ustąpienie wymiotów przy utrzymujących się nudnościach,
płytki oddech, normalizacja tętna,
deskowate napięcie powłok brzucha.
14