Gęstość objętościowa ζ _o jest to masa próbki w stanie suchym odniesiona do jego objętości wraz z porami (cecha charakterystyczna dla całego wyrobu).

m_S- masa próbki w stanie suchym (kg)

V - objętość próbki wraz z porami

Gęstość ζ jest to masa próbki w stanie suchym odniesiona do jej objętości bez porów.

m_S- masa próbki w stanie suchym (kg)

V - objętość próbki bez porów

Gęstość nasypowa ζ_N jest to masa kruszywa odniesiona do jego objętości.

V_{CYLINDRA POMIAROWEGO} = V_KRUSZYWA

luźno usypanego

zagęszczonego

Jamistość j jest to zawartość wolnych przestrzeni między ziarnami kruszywa odniesiona do całej objętości cylindra pomiarowego.

Szczelność s jest to taki procent objętości wyrobu, który zajmuje zwarta masa materiału.

Porowatość p jest to ta część procentowa objętości próbki, która przypada na pory.

Wilgotność względna powietrza ϕ jest to zawartość pary wodnej w powietrzu odniesiona do maksymalnej zawartości pary wodnej w tym powietrzu.

Przewodność cieplna λ jest to zdolność materiału do przewodzenia strumienia ciepła powstającego na skutek różnic temperatur na przeciwległych powierzchniach; jest to cecha przypisywana danemu materiałowi, zależna od gęstości objętościowej

beton 1,2-1,5

cegła bud. (B) 0,76

szkło 1,0

drewno 0,2

styropian 0,038-0,045

wełna mineralna 0,04

Wilgotność w jest to zawartość wilgoci w materiale (pary wodnej, wody) uzależniona od temperatury otoczenia, panującego ciśnienia i wilgotności względnej powietrza (cecha zmienna).

m_W - masa próbki w stanie zawilgocenia

m_S - masa próbki w stanie suchym

Nasiąkliwość n jest to maksymalna zawartość wody, jaką może wchłonąć materiał, odniesiona do jego masy w stanie suchym lub jego objętości.

wagowa m_N- masa próbki w stanie nasycenia

objętościowa

Mrozoodporność jest to właściwość materiału mówiąca o jego odporności na niszczące działanie zamarzającej wody w jego porach.

Ocena mrozoodporności:

1. makroskopowa (nieuzbrojonym okiem, bez wady wzroku) wykonana po każdym rozmrożeniu; ocena powstawania rys, szczerb, pęknięć itp.

2. ubytek masy (max. 5%)- należy wyznaczyć masę próbki w stanie nasycenia przed badaniem m₁ i po badaniu m₂.

3. spadek wytrzymałości (max. 20%)

R_CN1- wytrzymałość na ściskanie po badaniu w stanie nasycenia

R_CN2- wytrzymałość na ściskanie przed badaniem

Wytrzymałość na ściskanie jest to największe naprężenie jakie wytrzymuje próbka podczas zgniatania.

F_C- siła ściskająca niszcząca próbkę; A_C- pole prostopadłe do kierunku działania siły F_C

Wytrzymałość na rozciąganie są to max. Naprężenia jakie jest w stanie przetrzymać próbka podczas rozciągania.

F_R- siła ściskająca niszcząca próbkę; A_R- pole prostopadłe do kierunku działania siły F_R

Wytrzymałość na zginanie są to największe naprężenia jakie wytrzymuje próbka w wyniku działania momentu zginającego.

M_MAX - maksymalny moment gnący niszczący próbkę

w - wskaźnik wytrzymałości przekroju

Twardość jest to odporność materiału na działanie sił skupionych. Zależy ona od wielkości sił łączących jony, atomy w materiale z którego został wykonany.

Metoda Mosha- mat. Mineralne ;metoda janki-drewno

Kruchość jest to właściwość materiałów, które podczas działania sił zewnętrznych przed zniszczeniem nie wykazują odkształceń plastycznych.

R_C- wyt. na ściskanie R_R- wyt. na rozciąganie

Ścieralność jest to odporność materiału na ścieranie. Zależy od struktury materiału i wielkości sił łączących jony i atomy mat.

Ocena ścieralności na tarczy Boehmego

Ubytek masy
M- różnica mas próbki przed i po badaniu A_ŚC- powierzchnia ścierania 50 cm²

Pag-granit - materiał utworzony ze zmielonego grysu granitowego (90%) spajanego żywicami poliestrowymi(10%) a następnie szlifowany. Stanowi materiał okładzinowy- posadzki, ściany słupy filary. Stosowane na zewnątrz i wewnątrz przy ciągłym działaniu czynników atmosferycznych.

Corian - materiał utworzony z wypełniaczy mineralnych (80%) spajanych żywicą akrylową(20%) oraz pigmentów. Stosowany do wykonywania elementów wyposażenia wnętrz ( bez posadzek)

Rustik - materiał utworzony z frakcjowanego kruszywa naturalnego ( najczęściej kwarcowego) spajanego żywicą epoksydową- wybór końcowy jest jamisty. Stosowany do wykonywania powłok posadzkowych bezspoinowych w salonach wystawowych, sklepach o dużych powierzchniach.

Skały magmowe- powstałe przez zakrzepnięcie ciekłej magmy:

∗ głębinowe - granit, sjenit, dioryt, gabro;

∗ wylewne - porfir, andezyt, bazalt, diabaz, melafir, tuf wulkaniczny.

Skały osadowe - powstałe jako osad pochodzenia mechanicznego, organicznego lub chemicznego np.: przez osadzanie się szczątków zwietrzałych skał starszych lub przez nagromadzanie się szczątków zwierząt.

∗ klasyczne- piaskowe, okruchowe, zlepieńce, piaski, żwiry, iły, gliny;

∗ organiczne- wapeń, dolomit, diatemit.

∗ chemiczne- trawertyn, gips, anhydryt, alabaster.

Skały przeobrażone (metamorficzne) -powstałe z przeobrażenia skał magmowych lub osadowych pod wpływem zmian warunków fizykochemicznych (temperatury i ciśnienia): gnejsy, serpentynit marmury, łupki.

∗ szkło hartowane - uzyskuje się przez termiczną obróbkę elementu o nadanym kształcie, wymiarach i ze wszystkimi otworami jakie ma ono posiadać, po zniszczeniu nie rani,

∗ szkło klejone (wielowarstwowe) - składa się z dwu lub więcej warstw szyb, połączonych trwale w jedną całość sprężysto - ciągliwą folią PVB (poliwinylo- butrylową) o wysokiej odporności na rozciąganie. Szkło klejone może być bezpieczne (z jedną warstwą folii PVB), antywłamaniowe (odporne na ataki tępymi i ostrymi narzędziami , ilość warstw folii zależy od klasy odporności na przebicie, rozbicie oraz odporność na włamanie), oraz kuloodporne (chroni obiekty przed pociskami z broni krótkiej oraz pociskami karabinowymi, poszczególne warstwy szkła spłaszczają pocisk i pochłaniają jego energię. Warstwy folii PVB utrzymują zespół szkła w całości i również pochłaniają energię uderzenia pocisku. Grubość laminatu ( utworzonego z warstw folii) zależy od przewidywanych wymagań bezpieczeństwa.

∗ szkło ognioodporne - może być zbrojone siatką stalową lub klejone; szkło takie nie może przepuszczać gazów i płomieni przez minimum 30 min. Szyby ognioochronne produkowana są w różnych wariantach uzależnionych od stopnia ochrony przed zagrożeniem pożarowym .Klasyfikacja ochrony przed działaniem ognia dotyczy kompletnych systemów przegród przeszklonych. Samo szkło nie może stanowić przegrody ochronnej ale osadzone w określony sposób w ramie z odpowiedniego materiału- rozwiązania systemowe. Klasy odporności oznaczone są literami E I W oraz cyframi oznaczającymi czas w minutach w którym przegroda spełnia funkcje ochronną.

E- szczelność na gazy i płomienie - zdolność przegrody do szczelnego odcięcia przed ogniem i gazami w przypadku jednostronnego obciążenia ogniem. Przeniesienie się pożaru w wyniku przedostania się płomieni lub znacznych ilości gazów jest wykluczone.

I-izolacja cieplna- zdolność przegrody do ograniczenia wzrostu temp po stronie chronionej co uniemożliwia przeniesienie się pożaru i zapobiega zapaleniu się palnych materiałów po stronie chronionej.

W- tłumienie promieniowania cieplnego- zdolność przegrody do tłumienia promieniowania cieplnego w taki sposób iż promieniowanie po stronie chronionej po stronie chronionej nie może przez wskazany czas przekroczyć max wartości

Szyby zespolone- układ dwu lub więcej tafli szkła połączonych w sposób szczelny na obwodzie a oddzielonych przekładką dystansową. Przestrzeń między szybami wypełniona jest argonem, ksenonem lub kryptonem, w przekładce dystansowej znajduje się granulat pochłaniający wilgoć.

Szkło niskoemisyjne- (ciepłochłonne) obniżające straty ciepła, jedna powierzchnia pokryta jest w procesie produkcyjnym specjalną powłoką tlenków metali; warstwa ta przepuszcza energię słoneczną do budynku ale jako element zestawu termoizolacyjnego znacznie redukuje straty ciepła

Szkło refleksyjne - odbijające promieniowanie słoneczne oraz przeciwsłoneczne, jedna powierzchnia pokryta jest specjalną powłoką tlenków metali mających właściwości odbijania, powłoka może być zwrócona zarówno na zewnątrz jak i do wewnątrz przestrzeni między szybami,

Klasy odporności E I W oraz cyframi oznaczającymi czas w minutach w którym przegroda spełnia funkcje ochronną.

E- szczelność na gazy i płomienie - zdolność przegrody do szczelnego odcięcia przed ogniem i gazami w przypadku jednostronnego obciążenia ogniem. Przeniesienie się pożaru w wyniku przedostania się płomieni lub znacznych ilości gazów jest wykluczone.

I-izolacja cieplna- zdolność przegrody do ograniczenia wzrostu temp po stronie chronionej co uniemożliwia przeniesienie się pożaru i zapobiega zapaleniu się palnych materiałów po stronie chronionej.

W- tłumienie promieniowania cieplnego- zdolność przegrody do tłumienia promieniowania cieplnego w taki sposób iż promieniowanie po stronie chronionej po stronie chronionej nie może przez wskazany czas przekroczyć max wartości

Dyspersja - zawiesina cząstek ciała stałego o wysokim stopniu rozdrobnienia w ośrodku ciekłym.

Farba emulsyjna - farba malarska otrzymywana z emulsji spoiwa oraz pigmentów i wypełniaczy, nie zawiera rozpuszczalników organicznych, jest rozcieńczona wodą. Stosuje się ja do malowania tynków, muru, elementów z betonu, gipsu, drewna, tektury, papieru, tkanin.

Farba klejowa - farba wodna na roztworze klejów roślinnych lub zwierzęcych, użytych jako spoiwo; stosowana w budownictwie głównie do malowania tynków wewnątrz budynków.

Termoizolacje pochodzenia organicznego płyty pilśniowe porowate, płyty wiórowo-cementowe(suprema), płyty wiórkowo-magnezjowe (heraklith) izolacyjne, płyty paździerzowe, płyty wiórowe poprzecznie prasowane i wytłaczane, płyty i maty trzcinowe, płyty i maty ze słomy, wyroby korkowe, miał torfowy, płyty torfowe, włókna celulozowe (ekofiber); kauczuk naturalny o strukturze komórkowej (pory zamknięte - aeroflex);

Termoizolacje pochodzenia mineralnego:

wełna mineralna (bazaltowa, diabazowa, z żużla wielkopiecowego, z piasku kwarcowego) w postaci: granulatu, płyt,płyt lamella,płyt laminowanych welonem szklanym, otulin, mat; szkło piankowe czarne i białe

materiały i wyroby z ziemi okrzemkowej: wyroby termalitowe (cegła i płytka termalitowa, otuliny termalitowe, zaprawy termalitowe), kruszywo keramzytowe;

Termoizolacje z tworzyw sztucznych

polistyren piankowy, pianki poliuretanowe, piankowy polichlorek winylu, pianki mocznikowe (pianizol) ,pianka krylaminowa, pianki fenolowe

STABILIZATORY - zapobiegają rozpadowi termicznemu tworzyw sztucznych podczas ich przetwarzania oraz w okresie użytkowania degradacji pod wpływem działania tlenu i promieniowania ultrafioletowego. Dwa rodzaje:

Świetlne

Termiczne

WYPEŁNIACZE - decydują o właściwościach mechanicznych i cieplnych tworzywa.

Składniki, które wchodzą w skład tworzyw sztucznych a nie zaliczają się do polimerów mają na celu:

Nadanie specjalnych właściwości użytkowych ( np. niepalność, odporność na działanie światła, itd.)

Poprawę walorów estetycznych gotowych wyrobów

Polepszenie właściwości technologicznych tworzyw dla ułatwienia przetwórstwa

Poprawę właściwości mechanicznych, cieplnych, dialektrycznych i innych

Sztukaterie (wł. stucco)- to elementy dekoracji architektonicznej wykonywane z dekoracyjnych wypraw i zapraw budowlanych. Wykonywane metodą modelowo- odlewniczą, ciągnioną i rzeźbiarską.

Płyta OSB- jest produktem drewnopochodnym, płasko prasowaną płytą trójwarstwową, zbudowaną z prostokątnych, odpowiednio zorientowanych wiórów, które przy zastosowaniu żywicy formaldehydowo-fenylowo-mocznikowo-melaminowej jako łącznika zaprasowywane są metodą na gorąco.

Płyty pilśniowe otrzymuje się przez rozwłóknienie masy drzewnej pochodzącej ze ścinków i odpadów, a następnie sklejenie jej z równoczesnym sprasowaniem. Zależnie od stopnia sprasowania rozróżnia się trzy rodzaje płyt: miękkie, twarde, bardzo twarde.

• płyty pilśniowe porowate- wyrabia się z drewna spilśnionego poddanego obróbce technicznej, zastosowanie do izolacji dźwiękochłonnych

• płyty pilśniowe porowate bitumiczne- produkuje się z rozwłóknionego drewna i nasyca asfaltem. Są układane pod podłogami z tarcicy bądź z deszczułek oraz służą do wypełniania szczelin dylatacyjnych w budynkach.

• płyty porowate dźwiękochłonne- produkuje się z płyt pilśniowych miękkich w postaci kwadratów o boku 30 cm, grubości 12,5 cm, perforowanych lub narzynanych. Powierzchnia ich jest pokryta ścierem drzewnym bielonym.

• płyty twarde- wytwarza się z drewna spilśnionego poddanego obróbce termicznej pod ciśnieniem.

• płyty pilśnione twarde lakierowane- uzyskuje się je przez pokrycie gładkiej powierzchni płyty powłoką lakierową. Stosuje się je na dekoracyjne okładziny ścian i sufitów. Mają również zastosowanie w modelarstwie i w produkcji taboru komunikacyjnego.

• płyty pilśnione twarde laminowane- powierzchnie tych płyt uzyskuje się przez wytłaczanie papierów nasyconych termoutwardzalnymi żywicami

• płyty bardzo twarde- produkuje się je pod ciśnieniem, z drewna spilśnionego nasyconego olejami schnącymi lub żywicami sztucznymi. Ponadto powierzchnię górną płyt często powleka się emalią barwną lub bezbarwną. Stosowane do wykładania ścian i podłóg.

Sklejka stolarska - są to płyty za sklejonych ze sobą arkuszy forniru. Liczba ich jest nieparzysta, a układ włókien prostopadły w sąsiednich arkuszach. Sklejka znajduje zastosowanie w produkcji niektórych elementów stolarki budowlanej.

Asfalty ponaftowymi. Głównym surowcem do produkcji asfaltów są bardzo ciężkie frakcje ropy uzyskiwane po dwóch destylacjach ropy.

Papy wierzchniego krycia (W) - stosowane jako pokrycie dachowe. Mają mocne osnowy o dużej gramaturze. Ich warstwa wierzchnia pokryta jest posypką z łupka, bazaltu lub grysu ceramicznego. Ma ona zabezpieczyć papę przed szkodliwym działaniem promieni UV i nagrzewaniem;

Wyroby wiórowe

Płyty wiórowe - produkowane są z odpadów tartacznych rozdrobnionych do postaci wiórów. Cząsteczki drewna zespala się przy pomocy kleju podczas obróbki termicznej pod ciśnieniem. Płyty produkowane są z okleiną zewnętrznej powierzchni lub bez okleiny. Jako okleiną można zastosować fornir naturalny lub fornir (laminat) z żywic syntetycznych. Płyty są produkowane o grubości od 10 - 56 mm. Stosowane przy robotach stolarskich, meblarstwie

Płyty wiórkowo -cementowe - otrzymuje się je z wełny drzew iglastych, którą poddaje się mineralizacji, następnie miesza z cementem portlandzkim 32,5, formuje i prasuje. Są one niepalne, ulegają jedynie zwęgleniu podczas palenia. Są odporne na działanie wilgoci. Płyty wiórkowo -cementowe stosuje się do izolacji cieplnej i dźwiękowej ścian, stropów i dachów, a ponadto na warstwy pod posadzki w celu tłumienia dźwięków wywołanych uderzeniem

Wpływ wilgotności na wytrzymałość drewna

Duża wilgotność drewna bywa powodem paczenia się wyrobów, stwarza warunki sprzyjające rozwojowi grzyba- co powoduje spadek wytrzymałości. Gdyby drewno zostało wysuszone do wilgotności 0% stałoby się materiałem łatwo pękającym i kruchym. Praktycznie nie byłoby można wykonać z takiego drewna żadnej konstrukcji czy przedmiotów użytkowych.. Skurcz i pęcznienie - drewno wilgotne podczas suszenia zawsze kurczy się, podczas nasiąkania wodą pęcznieje. Podczas skurczu drewno pęka i paczy się

szkło refleksyjne (przeciwsłoneczne) - odbijające promieniowanie słoneczne oraz przeciwsłoneczne, jedna powierzchnia pokryta jest w procesie produkcyjnym specjalną powłoką tlenków metali mających właściwości odbijania, powłoka może być zwrócona zarówno do wewnątrz jak i na zewnątrz przestrzeni między szybami.

Szkło płaskie wylewane float (wysokiej jakości - masa szklana wylewana jest na warstwę ciekłej cyny, w ten sposób uzyskuje się bardzo gładkie powierzchnie tafli szkła)

Kształtki szklane i szkło profilowane

- kopułki szklane - jest to szkło o gr. 5mm, hartowane, mają kształt podstawy: koła o ∅ 80 cm; kwadratu 80*80 cm, 80*120 cm, 80*150 cm; zastosowanie - świetliki dachowe

- pustaki szklane - wykonywane ze szkła walcowanego, posiadają zdolność rozproszenia światła,

R_c = min. 1,4 MPa; zastosowanie - ściany osłonowe, działowe, elementy dekoracyjne wnętrz

- luksfery - wykonywane ze szkła walcowanego, posiadają zdolność rozproszenia światła, R_c = min. 1,4 MPa; zastosowanie - ściany działowe, elementy dekoracyjne wnętrz

- szkło profilowane Vitrolit - wykonywane ze szkła walcowanego, typ 250 i 500 odpowiadający szerokości elementu w mm; produkowane o długości od 900 do 5000 mm; zastosowanie - ściany osłonowe, działowe, świetliki, daszki nadrampowe

- dachówki szklane stosowane jako świetliki dachowe

Hydroizolacje stosowane są w tych częściach budynków, które narażone są na bezpośrednie działanie wody opadowej lub wód gruntowych. Izolacje podzielić możemy na przeciwwilgociowe i przeciwwodne.

1. Izolacje przeciwwilgociowe typu lekkiego służą do zabezpieczenia przegród budowlanych przed działaniem wody kondensacyjnej w gruncie lub przed parą wodną.

2. Izolacje przeciwwodne typu średniego to izolacje chroniące przed bezpośrednim działaniem wody opadowej, lub wody pojawiającej się sporadycznie, a będącej w kontakcie z przegrodą budowlaną (ścianą, stropem, stropodachem, dachem budynku).

3. Izolacje przeciwwodne typu ciężkiego to izolacje chroniące przed działaniem wody działającej pod ciśnieniem hydrostatycznym (wody naporowej) - przede wszystkim wody gruntowej a także wody w basenach kąpielowych lub przeciwpożarowych.

Ze względu na ułożenie i spełniane funkcje izolacje dzielimy na poziome, pionowe i płaszczowe (usytuowane pod kątem większym od 0 stopni, a mniejszym od 90 stopni względem poziomu).

Wyróżniamy osnowy: pap

tkanina poliestrowa, tkanina z włókien szklanych,

tkanina w 50% poliester i 50% włóko szklane, tektura budowlana,

tkaniny techniczne z włókien roślinnych (juta, bawełna, konopie,len itp.)

Asfalt przemysłowy izolacyjny PS 40/175 stosowany jest głównie w przemyśle materiałów budowlanych, jako masy powłokowe i impregnacyjne do produkcji papy i innych materiałów izolacyjnych, jako materiał bazowy do produkcji lepików, kitów i innych materiałów wiążąco-uszczelniających oraz jako materiał izolacyjny do pokrywania rurociągów.

Penetracja tj. miara konsystencji asfaltu, określana w temperaturze 25 ^oC

Temp mięknienia asfaltu jest to temperatura w której asfalt przechodzi z ciała o konsystencji stałej w płynną

Asfalt naturalny - skała osadowa organogeniczna zbudowana z substancji bitumicznych z domieszkami kwarcu, minerałów ilastych, czasem kalcytu

---