WYDZIAŁ INŻYNIERII PRODUKCJI P.W.
INSTYTUT TECHNIK WYTWARZANIA
LABORATORIUM MATERIAŁÓW METALOWYCH I CERAMICZNYCH
Nazwisko i imię: Sylwia Skolimowska Mateusz Stankowski		Grupa: ID-I0-14	Data: 8 XII 2010
Temat ćwiczenia: Badanie efektu umocnienia wydzieleniowego na przykładzie obróbki cieplnej stopów Al- Si Mg			Numer ćwiczenia: 10
Prowadzący: Anna Krzyńska	Ocena ze sprawdzianu:	Ocena ze sprawozdania:	Ocena:

1. Cel ćwiczenia:

Zapoznanie z wpływem obróbki cieplnej, w szczególności na własności wytrzymałościowe stopów metali. Zakres ćwiczenia obejmuje samodzielne przeprowadzenie obróbki cieplnej stopu Al, a następnie określenie zmian właściwości wytrzymałościowych stopu przez pomiar twardości w funkcji czasu starzenia.

2. Przebieg ćwiczenia:

• W piecu o temperaturze 485^oC znajdowało się przez 1h 6 próbek metalu Al- Si- Mg.

• po upływie 1 h wyciągamy wszystkie próbki, pierwsza z nich (próbka nr 1) jest chłodzona na powietrzu, pozostałe 5 próbek poddajemy gwałtownemu chłodzeniu w wodzie o temperaturze 20^oC.

• po wyjęciu z wody przesyconych próbek jedną (próbka nr 2) pozostawiamy do pomiaru twardości a pozostałe poddajemy procesowi starzenia.

• piec do starzenia ma temperaturę 210^oC. Wkładamy 4 próbki do pieca i po 7 minutach wyjmujemy jedną (próbka nr 3), po kolejnych 7 minutach drugą (próbka nr 4), kolejne również wyjmujemy co 7 minut (próbka nr 5 i 6).

• Każdą z próbek poddajemy pomiarowi twardości metodą Brinella, wcześniej oczyszczając je papierem ściernym. W tym przypadku pomiar twardości polega na wciskaniu pod obciążeniem F=2450N twardej stalowej kulki o średnicy D=5mm w płaską, dostatecznie gładką powierzchnie badanego elementu. Średnica d odcisku kulki służy do obliczania twardości. Twardość Brinella jest to stosunek siły obciążającej F=2500N do powierzchni czaszy kulistej jaką jest odcisk kulki.

HB=

Próbka nr. 1

pomiar\ dane	średnica	twardość	średnia twardość
pomiar 1	1,88	86,8 HB	84,5 HB
pomiar 2	1,86	77,9 HB
pomiar 3	1,98	88,7 HB

Próbka nr 2

pomiar\ dane	średnica	twardość	średnia twardość
pomiar 1		96,1 HB	91,8 HB
pomiar 2		89,7 HB
pomiar 3		89,7 HB

Próbka nr 3 (7 min)

pomiar\ dane	średnica	twardość	średnia twardość
pomiar 1	1,55	129 HB	127,3 HB
pomiar 2	1,55	129 HB
pomiar 3	1,58	124 HB

Próbka nr 4 (14 min)

pomiar\ dane	średnica	twardość	średnia twardość
pomiar 1	1,52	135 HB	135,3 HB
pomiar 2	1,48	142 HB
pomiar 3	1,55	129 HB

Próbka nr 5 (21 min)

pomiar\ dane	średnica	twardość	średnia twardość
pomiar 1	1,40	159 HB	154,7 HB
pomiar 2	1,42	155 HB
pomiar 3	1,44	150 HB

Próbka nr 6 (28 min)

pomiar\ dane	średnica	twardość	średnia twardość
pomiar 1	1,52	135 HB	139 HB
pomiar 2	1,47	144 HB
pomiar 3	1,50	138 HB

Wykres:

3.Wnioski:

Wydzielanie z przesyconych roztworów stałych, zwane starzeniem, jest drugim zabiegiem procesu umacniania wydzieleniowego poprzedzonym przesycaniem roztworu. Może ono przebiegać w różnych temperaturach: samorzutnie w temperaturze otoczenia lub w temperaturze podwyższonej, ale niższej od temperatury nasycenia roztworu. Efekt wzrostu własności wytrzymałościowych jest tym szybszy im wyższa jest temperatura procesu, jednak jest gorszy. Przesycanie, które polega na podgrzewaniu stopu, wytrzymywaniu w danej temperaturze a nastepne gwałtownym chłodzeniu, jest procesem poprzedzającym starzenie.

---