Bluetooth
Jaka modulacja stosowana jest w Bluetooth?
GFSK
Gaussian Frequency Shift Keying - Informacja nadana przechodzi przez filtr Gaussowski powoduje to wyłagodzenie impulsów prostokątnych - zmiejszenie wymaganej szerokości pasma.
Jaki pakiet bluetooth pozwala na jednoczesna transmisje danych i głosu.
DV - Data Voice
Transmisja mieszana dane+głos. Głos bez FEC. Dane 2/3 FEC (+CRC). 1 szczelina.
Możliwość retransmisji: pole głosu - NIE, pole danych - TAK.
Kod dostępu Bluetooth używany w celu wykrycia tylko urządzeń konkretnego typu:
DIAC
Kod Dostępu Kanału (CAC)
• Identyfikuje pikosieć
Kod Dostępu Urządzenia (DAC)
• Do procedur sygnalizacyjnych, takich jak Przywołanie, czy Odpowiedź na Przywołanie
Kod Dostępu Zapytania (IAC)
• Ogólny IAC (GIAC), jeden wspólny wszystkim urządzeniom, do procedur Zapytań (Inquiry) - wykrywanie wszystkich bez wyjątku urządzeń Bluetooth w zasięgu
• Dedykowany IAC (DIAC), zdefiniowane 63 kody charakteryzujące pewne grupy urządzeń (np. tylko drukarki, faksy, słuchawki itp.) - w celu zawężenia obszaru poszukiwań podczas procedury Zapytań
Podczas przejścia do jednego z eneroogszczędnych trybów w systemie Bluetooth urządzenie SLAVE traci swój adres AM_ADDR. Zaznacz jaki to tryb.(testowe)
PARK
W trybie energooszczędnym PARK urzadzenie traci swój adres AM_ADDR otrzymuje 8 bitowy adres PM_ADDR.
Rodzaj pakietów w bluetooth do transmisji głosu i danych:
HV - High-quality Voice (HV1 -1/3FEC, HV2 -2/3FEC, HV3 -bezFEC)
DH - Data High-rate (DH1, DH3, DH5) - bez FEC
DM - Data Medium-rate (DM1, DM3, DM5) - 2/3 FEC
DV - Data-Voice (glos bez FEC, dane 2/3FEC +CRC)
Maksymalna moc bluetooth w 1 standardzie:
100mW
Klasy mocy (max moc): 1 (100mW); 2(2,5mW); 3(1mW)
Szerokosc pasma bluetooth
Całe pasmo ISM 2400- 2483,5 MHz
Szerokość kanału pracy 1 MHz
Definicja k - tego kanalu f(k)=2402+k [MHz], gdzie: k=1…78
Max szybkość skakania po częstotliwościach
Normalnie jest 1600razy/s ( kazda szczelina trwa 625µs) ale w zapytaniach i przywołaniach 3200razy/s
Typy adresow bluetooth
BD_ADDR, AM_ADDR, PM_ADDR, AR_ADDR
BD_ADDR - Bluetooth Device Addres - 48 bitowy adres urządzenia przypisany fabrycznie każdemu urządzeniu Bluetooth
AM_ADDR - Active Member Addres - 3 bitowy adres ( adres MAC) przypisany tylko aktywnym urządzeniom slave w pikosieci (stad max 7 aktywnych slave'ów)
PM_ADDR - Parked member addres - 8-bitowy adres przypisany urządzeniom zaparkowanym (Parked)
AR_ADDR - Access Request Addres - 8-bitowy adres używany przez zaparkowany slave do wykrycia połówkowej szczeliny w oknie dostępu (wiadomość z zapytaniem o dostęp). Niekoniecznie unikatowy
Typy korekcji błędów w bluetooth
HEC, CRC, FEC (1/3, 2/3), ARQ
Korekcja błędów nagłówka HEC (Header Error Corection) 8-bitów .Tylko w nagłówku. Wielomian generacyjny : g(D)=D8+D7+D5+D2+D+1
Suma kontrolna CRC (Cyclic Redundancy Checksum) 16 bitów . Chroni dane w części Payload.
FEC 1/3 (Forward Error Corection) Trzykrotne powtórzenie każdego bitu - w kanałach o dużym prawdopodobieństwie wystąpienia błędów.
FEC 2/3 Kodowanie przy pomocy skróconego kodu Hamminga(15,10). Używany w trybach ze średnią (DMx) prędkością transmisji.
ARQ ( Automatic Repeat Request) Dotyczy tylko transmisji danych ( głos nie jest retransmitowany). Potwierdzanie odbioru każdego pakietu.
Struktura pakietu w bluetooth.
AC, Hpacket, Payload
AC ( Access Code - kod dostępu) - 72 bity
Hpacket (nagłówek pakietu) -54 bity
Payload ( pole danych) - 0-2745 bitów
Funkcje urządzenia master w sys. Bluetooth?
- sygnalizacja (tj. generacja AccessCode, synchronizacja przeskoków)
- synchronizacja pikosieci
- zestawianie i rozłączanie połączeń
- definicja sekwencji przeskoków
Roznice miedzy stanami SNIFF, HOLD, PARK (bluetooth),
Wymienić stany niskoenergetyczne Bluetooth
SNIFF
Master wydaje komendę przejścia z trybu aktywnego ( aktywnych połączeń ACL i SCO) w tryb SNIFF definiując : Tsniff- czas nasłuchu , Dsniff- odstęp miedzy czasowy pomiędzy kolejnymi nasłuchami , Nsniff - ilość powtórzeń nasłuchów
W trybie SNIFF urządzenie zachowuje adres AM_ADDR. Urządzenie przechodzi w tryb active po odebraniu w szczelinie Tsniff swojego adresu AM_ADDR. Jest to najmniej energooszczędny tryb.
HOLD
-Wstrzymane zostają połączenia ACL ( pozostają połączenia SCO) na uzgodniony z Master czas holdTO
-Urządzenie zachowuje swój adres AM_ADDR .
-Brak aktywnego uczestnictwa w pikosieci (możliwa praca w innej pikosieci)
-Po upływie czasu holdTO urządzenie powraca do stanu ACTIVE ( ponowna synchronizacja z Master)
PARK
urządzeni traci adres AM_ADDR , otrzymuje 8-bitowy adres PM_ADDR (Parked Member ADDR) identyfikujący każde zaparkowane urządzenie w pikosieci - używany do odparkowania urządzenia z inicjatywy Master.
Urządzenie otrzymuje także adres AD_ADDR 8-bitowy adres ( Access Request ADDR) używany do odparkowania urządzenia z inicjatywy Slave
Urządzenie zaparkowane pozostaje w synchronizacji z urządzeniem Master budząc się w ustalonych momentach Tbeacon nasłuchując wezwań w trybie rozsiewczym od Master. Najbardziej energooszczędny tryb.
Podstawowe procedury połączenia w systemie Bluetooh,
Procedura nawiązania połączenia w Bluetooth
Zapytanie, skanowanie, przywołanie
Master wysyła zapytanie do Slave. Ten je skanuje i wysyła odpowiedź. Następnie wysyłane jest przywołanie, które jest skanowane i wysyłana odpowiedz. Na tą odpowiedz odpowiada Master i następnie połączenie jest inicjowane.
Manager łącza LC w systemie Bluetooth -podać funkcje.
Nadzorowanie:
• procedury zestawiania łącza (komendy dla Pasma Podstawowego)
• uwierzytelniania
• konfiguracji łącza (rodzaj łączy, pakietów)
Nadzór nad warstwami niższymi poprzez komunikaty LMP za pomocą PDU (Protocol Data Unit) w pakietach DM1:
• Ogólna odpowiedź (LMP_accepted, LMP_ not_accepted)
• Uwierzytelnianie
• Parowanie urządzeń
• Zmiana klucza łącza
• Szyfrowanie (po uwierzytelnianiu)
• Zapytanie o przesunięcie zegara (clock offset)
• Zapytanie o przesunięcie szczeliny (slot offset)
• Informacja o wersji LMP
• Informacja o wspieranych funkcjach LMP
• Zamiana ról Master-Slave
• Zapytanie o nazwę (zdefiniowaną przez użytkownika)
Interfejs kontrolera HCI (Host Conrtoller Interface) w systemie Bluetooth.
-Styk części programowej i sprzętowej ( z góry L2CAP z dołu LM)
-Komendy HCI kontrolują połączenia na poziomie warstwy łączy
- Dostęp do rejestrów stanu i rejestrów kontrolnych urządzeń i przesyłanie do Hosta
- Protokoły transportowe Bluetooth mogą być implementowane w sposób:
* zintegrowany w obrębie jednego hosta - brak HCI
* niezależnie od hosta , w oddzielnym module Bluetooth (np. karty rozszerzeń) - komunikacja poprzez HCI
Kontrola łącza logicznego w systemie bluetooth
-Styk części programowej i sprzętowej ( z góry L2CAP z dołu LM)
- segmentacja i składanie pakietów
- multipleksacja protokołów warstw wyższych ( do L2CAP i LMP)
- QoS - maksymalne opóźnienia , wymagana przepustowość , jitter
Profile bluetooth
1.Podstawowe ( GAP, SDAP, SPP)
2. Telefoniczne ( CTP , ICP)
3. Sieciowe ( LAP , SIM , DUNP , FAX, HSP)
4. Wymiany obiektów ( FTP, OPP , SP, GEOP)
Typy łączy fizycznych w Bluetooth
SCO - synchroniczne połączeniowo zorientowane
-łącze punkt - punkt pomiędzy master i slave pełny duplex
-zestawiane i rozłączanie przez master
-typowe zastosowanie - transmisja głosu ( gwarancja ciągłości)
transmisja w zarezerwowanych przez master szczelinach czasowych ( dla danych o dużej wrażliwości na opóźnienia)
ACL - asynchroniczne zestawione bezpołączeniowo
- szybko zestawiane łącze pomiędzy master i slave
-bez rezerwacji szczelin
-połączenie typu punkt - wielopunkt
- możliwość zestawia łączy symetrycznych i asymetrycznych
Kod dostępu w Bluetooth
Struktura:
- 4 bitowa preambuła (01 10 01 10)
-64 bitowe słowo synchronizacyjne
- 4 bitowa końcówka
Funkcje:
-Kompensacja stanów DC
-Synchronizacja członków pikosieci
-Identyfikacja w pikosieci
-Sygnalizacja
Typy kodów dostępu:
a) Kod dostępu kanału (CAC) - identyfikuje pikosieć
b) Kod dostępu urządzenia (DAC)
- do procedur sygnalizacyjnych , takich jak Przywołanie , czy Odpowiedz na Przywołanie
c) Kod dostępu zapytania (IAC)
- Ogólny IAC (GIAC) , jeden wspólny wszystkim urządzeniom, do procedury zapytań (Inquiry) - wykrywanie wszystkich bez wyjątku urządzeń Bluetooth w zasięgu
- Dedykowany IAC (DIAC) - zdefiniowane 63 kody charakteryzujące pewne grupy urządzeń ( np. tylko drukarki , faksy, słuchawki itp) w celu zawężenia obszaru poszukiwań podczas procedury zapytań
Czy można jednocześnie transmitować dane i głos w Bluetooth?
Tak za pomocą pakietów DV w którym ilość bitów informacyjnych dla głosu wynosi 80 a dla danych poniżej 151.
Głos bez FEC , dane 2/3 FEC ( + CRC). 1 szczelina .
Możliwośc retransmisji : pole głosu NIE, pole danych TAK.
Maksymalne prędkości w trybie symetrycznym i asymetrycznym w Bluetooth
W trybie symetrycznym 433,9 [ kb/s]. Pakiet DH5, bez FEC.
W trybie asymetrycznym 723,2 [kb/s] . Pakiet DH5, bez FEC.
Długość zegara w Bluetooth
CLKBt=3,2[kHz]
WLAN
Do Ap (802.11b - lacze PMP) dolaczone antene zewnetrzna o zysku G=15dBi. Czy trzeba zmniejszyc maksymalna moc Ap?
Opracowane na pdfie…
Co zajmuje sie wydawaniem certyfikatow zgodnosci z wi-fi?
Odp. IEEE [WECA-sprzęt]
Jaki jest protokół dostępu do łącza w 802.11g
Zasady dostępu do łącza są zgodne z protokołem DFWMAC (ang. Distributed Foundation Wireless Medium Access Control)
Która z poniższych przepływości nie jest obowiązkowa w standardzie 802.11a:
- obowiązkowe przepustowości 6, 12, 24 Mb/s
- dodatkowe to 9, 18, 48 i 54 Mb/s
802.11a wykorzystuje częstotliwość 5 GHz. Jego podstawowa prędkość to 54 Mb/s, ale w praktyce działa najlepiej w granicach 20 Mb/s. Mniejsze dopuszczalne prędkości to 48, 36, 34, 18, 12, 9 oraz 6 Mb/s. 802.11a obejmuje 12 niezachodzących kanałów, 8 przeznaczonych do pracy w budynkach oraz 4 przeznaczone do pracy między dwoma punktami (ang. point to point). Istniały pewne próby uregulowania tego zakresu częstotliwości przez niektóre kraje, ale dziś większość państw pozwala na niekoncesjonowane wykorzystanie pasma dla 802.11a.
Napisz krótko na czym polega wirtualna kolizja w trybie EDCF (rozszerzenie IEEE 802.11e).
[str. 16 pdf-7-8]
Wymienić przepustowości obowiązkowe w 802.11 a ?
- obowiązkowe przepustowości 6, 12, 24 Mb/s
- dodatkowe to 9, 18, 48 i 54 Mb/s
Co to jest tryb infrastrukturalny w WLAN?
Komunikacja pomiędzy dwoma ( lub więcej) BSS za pośrednictwem dowolnego przewodowego lub bezprzewodowego Systemu Dystrybucji DS np. Token Ring, IEEE 802.3 Ethernet. Trybem infrastrukturalnym określa się także każdą BSS, w której komunikacja odbywa się przez punkt dostępowy(bez DS). Systemem dystrybucji może być łącze radiowe pomiędzy dwoma AP
Wymagany BER w WLAN?
Bit Error Rate - bitowa stopa błędów określająca prawdopodobieństwo wystąpienia błędów w strumieniu danych. Obliczany jest jako stosunek bitów przekłamanych po stronie odbiorczej do całkowitej liczby przesłanych bitów przez medium
BER = 10-5 tzn. 1bit na 10kb utraconych
Czy OFDM przyspiesza transmisje?
NIE. Nie przyśpiesza transmisji. Jedynie poprawia transmisje, OFDM jest bardzo odporne na zakłócenia wielodrogowość ze względu na wydłużony czas trwania każdego bitów porównaniu do czasu trwania bitow przy transmisji jednotonowej.
Na czym polega DCF?
Dostępem urządzeń w standardzie 802.11x do ośrodka zarządzają dwie funkcje koordynacji dostępu:
- DCF jest to Rozproszona Funkcja Koordynacji (Distrbuted Coordination Function). Czas gdy jest stosowana to Okres Rywalizacji CP.
- Scentralizowana Funkcja Koordynacji CFP
Powody obniżenia prędkości transmisji WLAN w rzeczywistości względem pudełkowych.
- narzut protokołowy warstw wyższych
- dostęp do łącza (czasy DIFS, SIFS, BO)
UMTS
Jakie zadanie maja kody skramblujace i kody kanalowe (opisac dla downlink'u i uplink'u)
Kody kanałowe służą do identyfikacji kanałów fizycznych. Kody skramblujące dzięki właściwościom korelacyjnym nadają się do celów synchronizacyjnych. służą do identyfikacji Węzłów B (w łączu w dół) i do identyfikacji użytkowników EU (w łączu w górę).
Jaka organizacja stworzyla UMTS?
ITU
Roznice miedzy przenosnoscia, a mobilnoscia.
. Nomadyczność
- proste przeniesienie SS z obszaru obsługiwanego przez BS1 do obszaru obsługiwanego przez BS2
- brak automatycznych przekazań połączeń (zerwanie bieżącego połączenia w ramach BS1)
- konieczność podłączenia się do BS1 i uwierzytelnienia
- wymaga scentralizowanego mechanizmu uwierzytelniani użytkowników, którzy mogą podłączać się do różnych BS (w ramach jednej, wspólnej sieci dostępu radiowego)
. Przenośność
- automatyczne przekazywanie połączeń w razie przejścia z BS1 do BS2 bez konieczności przeniesienia poziomu QoS z zapewnianego przez poprzednią BS (tutaj: BS1)
- szybkość poruszania się użytkownika: ok. 5 [km/h]
. Mobilność
- automatyczne przekazywanie połączeń w razie przejścia z BS1 do BS2 z zachowaniem poziomu QoS zapewnianego przez poprzednią BS
- szybkość poruszania się użytkownika: ok. 90 [km/h]
Co to jest ARF?
Funkcja ARF /Automatic Rate Fallback/
Polega na automatycznym przełączaniu szybkości transmisji w przypadku zmniejszenia stosunku Sygnał-.Szum SNR (Signal-to-Noise), warunkujący utrzymanie stopy błędów na poziomie 10-5 (tj. 1 bit utracony na 10 [kb]).
Przy stałej wartości szumu (N= ok. -100 [dBm] dla szerokości pasma B=22 [MHz]), warunki takie zaistnieją przy malejącym poziomie odebranej mocy (S). Założona min. wartość mocy w odbiorniku powinna być o kilka (6-7 [dB] dla 2.4 [GHz]) wyższa od N. Zmienny jest poziom odebranej mocy, stąd, dla różnych szybkości (tj. modulacji), wymagana jest minimalna moc, zapewniająca odpowiedni stosunek SNR
Szerokosc pasma UMTS --
(5MHz)
6.Co to jest "miękka pojemnosc" w UMTS
W systemach o miękkiej pojemności pojemność pojedynczej komórki nie jest stała i zmienia się w zależności od wpływów zewnętrznych, których istotnym elementem jest stopień obciążenia komórek sąsiednich. Stosunkowo niewielkie obciążenie komórek sąsiednich pozwala na utrzymanie dużej dopuszczalnej pojemności komórki dostępowej. Z kolei wzrost obciążenia w komórkach sąsiednich powoduje zmniejszenie dopuszczalnej pojemności komórki dostępowej. W systemach z miękką pojemnością, dostępna przepływność systemu może się zmieniać od teoretycznej przepływności maksymalnej - za miarę której możemy uznać przepływność idealnej komórki izolowanej, nie narażonej na wpływy zewnętrzne - do pewnej pojemności minimalnej, kiedy wpływ obciążeń komórek sąsiednich jest największy.
Jaka jest częstotliwość wewnętrznej pętli sterowania w systemie UMTS:
3,84 MHz 100 Hz 12,2 kHz 1,5 kHz
Proszę opisać różnice między miękkim i bardziej miękkim przenoszeniem połączeń.
W przypadku miękkiego przenoszenia połączeń typu soft handoff stacja ruchoma komunikuje się z dwoma lub więcej sektorami należącymi do różnych stacji bazowych. Transmisja pomiędzy stacją ruchomą i kilkoma stacjami bazowymi, która ma miejsce w tego typu przenoszeniu, wykorzystuje zjawisko „zbiorczego odbioru” (ang. diversity). Zastosowanie przełączenia typu soft handoff może wystąpić np. w przypadku słabego zasięgu, podczas którego tylko transmisja do kilku stacji bazowych może zapewnić użytkownikowi odpowiednią jakość połączenia. Szacuje się, że liczba przełączeń typu soft handoff obejmie 20% − 40% wszystkich połączeń. W przypadku przełączania typu softer handoff stacja ruchoma komunikuje się z dwoma lub więcej sektorami danej komórki. Zaletą tego typu przenoszenia jest możliwość odbioru i „składania” sygnałów pochodzących z kilku sektorów stacji bazowej.
Jaka modulacja wykorzystywana jest w Trybie HSDPA systemu UMTS (testowe)
16QAM
Wyjaśnij co jest główną przyczyną "oddychania komórek" w UMTS.
Oddychanie komórek polega na zwiększeniu / redukcji zasięgu komórki w zależności od liczby aktywnych użytkowników. Takie zjawisko występuje w systemach z CDMA, gdyż użytkownicy transmitują w tym samym czasie (są rozróżniani po unikalnym kodzie). Nie występuje to w standardyie WiMax.
Wspolczynnik powtarzania częstotliwości dla UMTS (1,3,4,12)
Chyba 1, bo wszystkie komórki pracują na tej samej częstotliwości.
FDD a TDD w UMTS:
Pasma dzielą się na kanały pracujące w trybie FDD i TDD. Podstawowe pasma pracy zawierają się w zakresie: 1920-1980 MHz i 2110-2170 MHz. Są to pasma przeznaczone dla kanałów pracujących w trybie FDD, tzn. kanały dupleksowe tworzone są na zasadzie separacji w dziedzinie częstotliwości. Oznacza to nic innego jak wydzielenie pasm dla downlink'u i uplink'u. W pozostałej części pasma przeznaczonej dla stacji naziemnych kanały będą pracować w trybie TDD, tzn. kanały dupleksowe będą tworzone na zasadzie separacji w dziedzinie czasu, z możliwością zastosowania bardzo silnej asymetrii transmisji.
-----
Różnice pomiędzy szybkim i twardym przekazywaniem połączeń.
(miękkie - gdy stacje nadają na tej samej częstotliwości, twarde - na różnych częstotliwościach.)
Twarde (Hard Handover) gdy szybkie przełączania między BTSami najpierw zrywane jest połączenie ze starym BTS
a następnie podłączana jest nowa stacja bazowa - BBM(zerwij zanim zrobisz). Taki rodzaj przełączeń ma miejsce w GSM.
Miękkie (Soft Handover) gdy podczas przełączania jest moment gdy praca odbywa się na obu połączeniach
a dopiero po jakimś czasie stare połączenie jest zwalniane. Tak jak ma to miejsce w CDMA i DECT.
Podaj powód szybkiego sterowania mocą w UMTS?:
Sterowanie mocą: Generalna idea przyświecająca sterowaniu mocą polega na utrzymaniu mocy emitowanej tuż powyżej wartości, która zapewnia że połączenie realizowane jest z odpowiednią jakością obsługi (QoS). W odróżnieniu od systemów FDMA, które działają poprawnie gdy emisje użytkowników są ograniczona pasmowo, CDMA działa należycie gdy ograniczone są interferencje między emisjami użytkowników. Nadawanie ze zbyt dużą mocą zmniejsza zatem pojemność systemu. Sterowanie mocą pomaga zmniejszyć interferencje między użytkownikami a tym samym maksymalnie wykorzystać pojemność systemu. W UMTS steruje się mocą zarówno kanałów w górę jak i w dół.
Sterowanie mocą odbywa się przy pomocy dwóch mechanizmów:
sterowanie mocą w otwartej pętli (Open Loop Power Control) - używane do dopasowania mocy łącza w górę. Celem jest by wszystkie UE realizujące połączenia z tym samym QoS odbierane były w BS z równą mocą. UE steruje swoją mocą bazując na pomiarach poziomu sygnału w kanale CPICH (gdy UE jest w trybie uśpionym) lub PRACH. Mechanizm jest mało dokładny gdyż sterujemy mocą nadawaną na pewnej częstotliwości wnioskując z pomiarów dokonanej na innej (częstotliwość łącza w dół).
sterowanie mocą w zamkniętej pętli (Closed Loop Power Control) - mechanizm używany gdy połączenie radiowe jest już ustanowione. Głównym celem CLPC jest skompensowanie efektu nagłych zmian mocy sygnału. Dlatego też mechanizm powinien być na tyle szybki by zdążyć skutecznie na te zmiany zareagować. 1500 razy na sekundę UE dostaje rozkazy od BS by zmniejszyć lub zwiększyć moc nadawania (w krokach o 1,2 lub 3 dB). Ponadto RNC będąc świadomym tego co dzieje się w komórkach należących do jego obszaru przydziela BS'om dopuszczalne poziomy mocy.
Szybkość wewnętrznej pętli sterowania mocą w UMTS:
1500Hz
Różnice pomiedzy telefonia 2G i 3G (porównanie):
Współczynnik powtarzania częstotliwości UMTS
1,3,4,12
struktura ramki fizycznej w 802.16-2004
co to jest mapowanie w 802.16? ?????
co to jest parametr IR i BR w 802.16? ?????
grupy UMTS i CDMA2000 ?????
ogólna architekrura systemu UMTS ?????
wersje UMTS ?????
co to jest podsytem IMS ?????
jaka jest szybkość chipowa w UMTS? ?
3,84 Mchip/s
Jakie modulacje stosuje się w UMTS?
W tym systemie stosuje się modulacje QPSK');
standardy telefonow bezprzewodowych ktore sa analogowe a ktore cyfrowe
Wspolczynnik powtarzania częstotliwości dla UMTS (1,3,4,12)
Chyba 1, bo wszystkie komórki pracują na tej samej częstotliwości.
Modulacja w trybie HSDPA w UMTS.
Architektura systemu
[8_UMTS_cz._1_aktualizacja_sty._2009_.pdf slajd 4]
- wyposażenie abonenta
- naziemna sieć dostępu radiowego
- sieć szkieletowa
Szerokość kanału, szybkość sygnału rozpraszającego, długość ramki...
[8_UMTS_cz._1_aktualizacja_sty._2009_.pdf slajd 21]
5MHz, 3,84Mchip/s, 10ms, ...
Z jakiego zakresu jest SF (Spreading Factor)
[8_UMTS_cz._1_aktualizacja_sty._2009_.pdf slajd 24]
5-512
Policzyć jaka będzie przepustowość gdy rozpraszamy sygnał 16-toma chipami
Czy to będzie 8_UMTS_cz._1_aktualizacja_sty._2009_.pdf slajd 35?
Który release mamy aktualnie w UMTS?
R5
Jakie są kody w HSDPA (UMTS)?
[8_UMTS_cz._1_aktualizacja_sty._2009_.pdf slajd 24]
- kody kanałowe
- kody skramblujące
Co to SIR i jak przebiega kontrola mocy w UMTS?
[9_UMTS_cz._2_aktualizacja_sty._2009_.pdf slajd 11 i dalej]
Signal-to-Interference Ratio
SIR = S/(N+I)
WiMax
Wymien rodzaje modulacji w WiMax.
BPSK, QPSK, 16 QAM, 64 QAM,
Jakie techniki modulacji zdefiniowane są w systemie WiMAX (wymień)?
Jaki rodzaj zwielekrotnienia zastosowano w WiMAX?
Jakie rodzaje dupleksu zastosowano w WiMAX?
Wyjaśnij na czym polega różnica w systemie nomadycznym a przenośnym dla IEEE 802.16.
Czym się różni 802.16d od 802.16-2004
Niczym, bo to ten sam standard (tyle, że ma dwie nazwy)
Satelitarne
2. Jaką rolę może pełnić satelita w teleinformatycznym systemie satelitarnym.
a) tylko dostep - satelita zapewnia lacznoci miedzy terminalami a BTSami tworzacymi szkieletowa siec naziemna
b) dostep + szkielet - satelity tworza szkieletowa siec satelitarna, zapewniaja lacznosc miedzy terminalami i BTSami, ktore tworza siec szkieletowa naziemna
2. Jakie systemy satelitarne (planowane) pozwolą na szerokopasmowy dostęp do usług multimedialnych.
SkyBridge Teledesic ARCS
3. Funkcje satelity
chodzi o retransmisję, regenerację i komutację
10. Dlaczego przy pomocy satelitów geostacjonarnych nie można zbudować sieci pokrywającej cala powierzchnie Ziemi?
istnieje tylko jedna taka orbita (orbita kołowa leżąca w płaszczyźnie równika) - umieszczone na niej satelity nie mogą objąć zasięgiem wszystkich szerokości geograficznych
Satelita umieszczony na niej pozostaje pozornie nieruchomy w stosunku do punktów na powierzchni Ziemi.
.----
3.4 profile transmisji danych DVB-S:
Danociag - prosty transport danych (end to end)
Transport strumieni danych - transmisja asynchronicznych, synchronicznych lub synchronizowanych strumieni danych (end to end)
Wieloprotokołowe kapsułkowanie
Karuzela danych periodyczna transmisja zbiorow danych.
1. Podaj podstawowe parametry systemu SAT.
2. Podaj podstawowe typy dosŧpu SAT.
3. Jakie funkcje w przekazywaniu danych może pełnić satelita (rodzaje satelitów)?
4. Wymień rodzaje orbit stosowanych w systemach SAT.
LEO (Low Earth Orbit) systemy o niskich orbitach kołowych znajdujących się na wysokości od 500 do 2000 km nad powierznią Ziemi. Umiejscowienie satelity właśnie na takiej wysokości wynika z faktu że do 500 km atmosfera zbyt zbyt gęsta i występowałoby zbyt duże tarcie, natomiast powyżej 2000 km znajduje się pierwsza strefa Van Allena, w której wystepują liczne protony i elektrony mogące uszkodzić elektroniczne elementy satelity. Ze względu na niewielką wysokość, aby pokryć zasięgiem całą kulę ziemską potrzebna jest dość znaczna liczba satelitów ok 40. Liczba komórek systemu satelitarnego widzianych na ziemi w wyniku poruszających się satelitów oscyluje ok 3000. Dlatego bardzo ważną kwestią jest zapewnienie skutecznego przełączania (handover). Satelity te mają także dużą prędkość przez co znajdują się krótko w zasięgu naziemnej stacji abonenckiej lub bazowej. Zaletą systemów LEO jest niewielka wartość opóźnienia propagacyjnego, dzięki czemu można bardzo łatwo i z dobrym rezultatem transmitować głos. Minusem systemów LEO jest duża ilość wymaganych satelitów. Istotne znaczenie ma tutaj także efekt Dopplera. Orbity LEO są najczęściej kołowe, czasami eliptyczne.
Przykłady : TELEDESIC,GLOBALSTAR
MEO (Medium Earth Orbit) - określane są także jako ICO (Intermediate Circular Orbit) - systemy o średniej wielkości orbit. Orbity dla satelitów wchodzących w skład tych systemów znajdują się na wysokości od 8000 km do 12000 km nad powierzchnią Ziemi. Taka, a nie inna wysokość wynika z istnienia poniżej, jak i powyżej, odpowiednio pierwszej i drugiej stref Van Allena, składających się z cząsteczek niebezpiecznych dla elementów elektronicznych satelitów. Znacznie większa wysokość w porównaniu z orbitami systemu LEO wpływa korzystnie na ilość potrzebnych satelitów do pokrycia swoim zasięgiem całej ziemi. Potrzeba od 10 do 15 satelitów. Liczba komórek w tych systemach spada około czterokrotnie w porównaniu z systemami LEO i wynosi ok 800. Wzrasta natomiast opóźnienie sygnału do wartości ok 150 ms. W systemach LEO opóźnienie nie przekraczało 50 ms. Mniejsza liczba komórek wpływa na mniejszą pojemność systemu natomiast mniejsza ilosć wymaganych satelitów powoduje, że system jest tańszy niż LEO. Orbity, tak jak w systemach LEO, mogą być kołowe i eliptyczne.
Przykłady: ORBLINK
HEO (Highly Eliptical Orbit) - orbity silnie eliptyczne od 500 do 50 tys km nad powierzchnią Ziemi. Dzięki takim parametrom satelita jest widoczny z powierzchi ziemi jako nieruchomy w okreslonym przedziale czasu. Na tych satelitach mogą być budowane systemy o podobnych właściwościach do systemów GEO, ale są to systemy regionalne. Ponadto dzięki dużemu kątowi elewacji pod jakim satelita jest widoczny z Ziemi, systemy HEO znajdują zastosowanie w terenach górzystych oraz o dużym stopniu zurbanizowania. Do systemów HEO potrzeba od 2 do 10 satelitów. Jednak te systemy nie są obecnie stosowane.
GEO (Geostationary Orbit) - systemy z satelitami geostacjonarnymi rozmieszczonymi w płaszczyźnie równikowej na wysokości 35 786 km.Orbitę na tej wysokości nazywa się orbitą geostacjonarną Aby pokryć kulę ziemską do szerokosci geograficznej 75° potrzeba 3 do 4 satelitów, które mają taką samąprędkość kątową jak Ziemia, dzięki czemu są widzine z jej powierzchni jako nieruchome. Duża odległość od powierzchi Ziemi wprowadza duże opóżnienia wynoszące ok 300 ms. Liczba komórek nie przekracza 800. Pojemność systemu GEO przypadająca na jednostke pasma jest niższa niż w systemach LEO. Niższy jest także koszt systemu. Efekt Dopplera nie ma w przypadku tych systemów większego znaczenia. Aby satelity przetransportować na wymaganą w tych systemach wysokość orbity, potrzebne są kosztowne systemy rakietowe. W systemach GEO stosowane są duże moce sygnałów, ze względu na znaczną wysokość, przez co niemożliwe jest stosowanie na Ziemi terminali ręcznych.
Przykłady: INMARSAT,VSAT i satelity transmitujące kanały telewizyjne.
Tabela nr 1.Podział Systemów Satelitarnych pod względem typów orbit |
||||
Nazwa systemu |
Wysokość orbity [km] |
Wymagana liczba satelitów |
Opóźnienie sygnału [ms] |
Przykład systemu |
LEO |
500-2000 |
kilkadziesiąt (ok40) |
50 |
Teledesic,Globalstar |
MEO |
8000-12000 |
10-15 |
150 |
Orblink |
HEO |
500-50000 |
2-10 |
do 500 |
|
GEO |
35 786 |
3-4 |
300 |
Inmarsat,VSAT |
5. Liczba orbit geostacjonarnych: c) 1
6. Jakie właściwości ma orbita GSO - dlaczego jest tak często wykorzystywana?
Orbita geostacjonarna (GEO) jest stosowana przez większość działających obecnie satelitarnych systemów telekomunikacyjnych. Jest to orbita kołowa leżąca w płaszczyźnie równika o okresie obiegu satelity równym okresowi obrotu Ziemi. Wysokość orbity wynosi 35786 km. Istnieje tylko jedna taka orbita. Satelita umieszczony na niej pozostaje pozornie nieruchomy w stosunku do obserwatora na powierzchni Ziemi. Wykorzystanie tej orbity jest obecnie ogromne, pomimo niekorzystnego bilansu energetycznego łącza i opóźnienia nie mniejszego niż około 260 ms.
7. Jakie znasz typy terminali jeśli chodzi o możliwość ich poruszania? Jakie warunki muszą spełniać systemy dla każdego z wymieninych typów?
8. Jakie protokoły transmisyjne stosowane są w systemach satelitarnych?
9. Wyjaśnij dlaczego protokół TCP/IP nie jest najlepszym protokołem w transmisji satelitarnej
11. Jakie istnieją sposoby realizacji kanału zwrotnego dla DVB-S?
12. Wymień kategorie QoS w protokole ATM.
13. Podaj 2 typy terminali VSAT.
14. Jaki protokół używany jest w uplink i jaki w downlink systemu Astra ARCS?
15. Na jakiej orbicie znajdują się satelity systemu Skybridge i jakie pasmo pracy wykorzystują, gdzie znajduje się inteligencja tego systemu? Metody wielodostępu w Skybridge?
16. Co składa się na segment naziemny/kosmiczny systemu SAT?
17. Co to jest ISL?
18. Jaki rodzaj wielodostępu w łączu w dół oraz jaki rodzaj multipleksacji w łączu w górę zdefiniowano w systemie Teledesic?
19. Czym wyróżnia się terminal BBB?
Inne
1. Co to jest "Turbo Internet"?
Zdolność szybkiego ściągania informacji z Internetu za pomocą asymetrycznego łącza satelitarnego zwana jest Turbo Internetem. Może być ona wykorzystana także w lokalnych sieciach komputerowych, gdzie wielu użytkowników ma wówczas możliwość korzystania z tej samej anteny satelitarnej (tzw. Network Edition).
Efekty wykorzystania Turbo Internetu mogą ujawnić się jak już wspomniano wszędzie tam, gdzie zaistnieje potrzeba częstego ściągania dużych plików informacyjnych. Mogą to być wydawnictwa, redakcje prasowe lub radiowe czy tez inne ośrodki przekazu informacji.
3. Na czym polega uwierzytalnienie w DECT?
-stacja bazowa przesyła do PP losową liczbę (tzw. challenge)
- PP wylicza odpowiedź (response) przez przetworzenie otrzymanej liczby i klucza uwierzytelnienia
- stacja bazowa również wylicza spodziewaną odpowiedź
- stacja bazowa porównuje wyliczoną odpowiedź z odebraną
- wyznaczenie klucza uwierzytelnienia na podstawie przechwyconej przesłanej liczby i odpowiedzi jest niezwykle trudne
1.Co to jest TDM. i jak jest realizowany.
Przesyłane sygnały dzielone są na części, którym później przypisywane są czasy transmisji Najpierw przesyłana jest pierwsza część pierwszego sygnału potem pierwsza część drugiego sygnału itd. Gdy zostaną przesłane wszystkie pierwsze części, do głosu dochodzą drugie części sygnału. Multipleksowanie tego rodzaju jest odpowiednie zwłaszcza do przesyłania sygnałów cyfrowych. Multipleksery cyfrowe łączą na ogół do 16 linii wejściowych. Technika TDM stosowana jest w sieciach rozległych
3.Róznice OFDM OFDMA
OFDM - sposób przesyłania danych w łączu radiowym przy użyciu wielu ortogolanlych podnośnych (M - Multipleksing)
OFDMA - sposób wielodostępu do łącza (obsługa wielu użytkowników) (MA - Multiple Access)
7.Wymien standardy telefonów bezprzewodowych, napisz czy sa cyfrowe czy analogowe.
CT0 analogowe można zaznaczyć ze to nie jest standard tylko rozwiązania firmowe
CT1 a
CT1+ a
CT2 cyfrowe
CT3 c można zaznaczyć ze standard nie został zatwierdzony wiec w sumie nie jest standardem
DECT c
PHP japoński system telefonii bezp
8.Platformy wykorzystywane w systemach szerokopasmowych.
TCP/IP, ATM, DVB-S
1. Wymień 3 podstawowe obszary, które pod względem struktury tworzą współczesną sieć teleinformatyczną.
Sieć transportowa, sieć dystrybucyjna, sieć dostępowa
3. Podaj podstawowe parametry interfejsu CT2 takie jak zakres częstotliwości, szerokość kanału radiowego, modulację, moc, typ dupleksu.
Modulacja 2 wartiosciowa GFSK
8641 MHz do 868,1 MHz
Stosuje 40 kanałow o szerokości 100 kHz z dupleksem czasowym TDD
moc nadajnika 10 mW, zasięg ok 200m
7. Napisz krótko, co odróżnia od siebie dwie funkcje koordynacji dostępu w protokole CSMA/CA.
6. Rodzaj topologii sieciowej w standardach IEEE.11x nie wymagającej Systemu Dystrybucji (testowe)
Niezależna Podstawowa Grupa Sieciowa sieciowa IBSS /Independent BSS/
2. Na czym polega technika dynamicznego wyboru kanałow w DECT:
Technika dynamicznego wyboru kanału DCS (Dynamic Channel Selection):
- urządzenia DECT (FP i PP) skanują (w tle) dostępne
widmo nie rzadziej niż raz na 30 s
- na podstawie zmierzonych wartości odebranego
sygnału dla każdego niewykorzystywanego
kanału/szczeliny tworzona jest i zapamiętywana tabela
RSSI (Receive Signal Strenght Indication)
- mała wartość RSSI - kanał wolny niezakłócony
- duża wartość RSSI - kanał zajęty lub zakłócony
- na podstawie tabeli RSSI PP i FP dokonuje optymalnego
wyboru kanału do nawiązania połączenia
1. Co to jest pasmo ISM?
ISM (ang. Industrial, Scientific, Medical) to pasmo radiowe początkowo przeznaczone dla zastosowań przemysłowych, naukowych i medycznych. ISM z definicji jest pasmem nielicencjonowanym.
- Systemy transmisji danych musza wykorzystywać technikę rozpraszania widma (spread spectrum SS)
- skakanie po częstotliwościach FH
- kluczowanie bezpośrednie DC
- czas przebywania na pojedynczym kanale <= 400ms
3. Wymienić normy europejskie opisujące ISM
ETS EN 300 328
-kompatybilność elektromagnetyczna i sprawy widma radiowego
-szerokopasmowe systemy transmisyjne
- urządzenia do transmisji danych w paśmie ISM 2,4[GHz] wykorzystujące techniki rozpraszania widma
ETS 300 826
-kompatybilność elektromagnetyczna i sprawy widma radiowego
-warunki testowania zgodności elektromagnetycznej dla systemów szerokopasmowych pracujących w paśmie ISM oraz urządzeń HIPERLAN
EN 300 652
-szerokopasmowe Sieci Dostępu radiowego
Funkcjonalna specyfikacja systemu HIPERLAN 1
4. co to jest zysk przetwarzania? ????????????
jest to stosunek poprawy, co oznacza, że tym mniejszy może być stosunek s/n, przy którym można odebrac sygnał. w paśmie ISM nie moze on być mniejszy niż 10 dB
5. OFDM- opisać
Jest to technika transmisyjna o wielu nośnych (podobnie jak FDM), które są wzajemnie ortogonalne, co oznacza ich wzajemną niezależność (są prostopadłe w sensie matematycznym). Niezależność zapewniona jest dzięki lokalizacji kolejnych nośnych w zerach poprzednich. Dane niesione przez sąsiadujące nośne zachodzą na siebie. To zachodzenie właśnie traktowane jest jako zaleta OFDM, gdyż umożliwia lepsze wykorzystanie pasma (brak marginesów ochronnych pomiędzy nośnymi). Demodulacja takiego sygnału możliwa jest dzięki zastosowaniu szybkiej transformaty Fouriera FFT.
Technika OFDM znakomicie spisuje się w środowisku narażonym na wielodrogowość sygnału, jakim są obszary miast. Polega na jednoczesnym i równoległym wytransmitowaniu wąskopasmowych sygnałów na różnych częstotliwościach nośnych, oddalonych od siebie i tworzących wspólny kanał szerokopasmowy.
Charakterystyka OFDM:
- odporna na zakłócenia międzysymbolowe
- podnośne sa wzajemnie ortogonalne, transmisja na wielu podnośnych.
- połączenie CDMA z FDM,
- odporna na wielodrogowość,
- wykorzystuje szybką transformatę Fouriera,
- ma wysoką wydajność widmową.
6. Co to jest transmisja ultraszerokopasmowa?
- Sygnał szerokopasmowy o paśmie szerokości co najmniej 500MHz oraz spełniający warunek BW/fśr>0,2 gdzie BW jest szerokością pasma a fśr jego częstotliwością środkową
- Pasmo pracy systemów UWB 3,1-10,6 GHz
- wielodostęp w dziedzinie czasu TH-UWB / time hopping UWB
- zasieg transmisji: 10m, 4m
- szybkość transmisji: 110, 200 480 [Mb/s]
7. Ile jest masek zdefiniowanych dla transmisji UVB(?)
2 jedna dla transmisji indoor druga dla outdoor (urządzenia przenośne)
4. Co to jest system dostępowy?
5. Na jakie obszary dzieli się (duże) sieci teleinformatyczne?
6. Co oznacza SRDA i jakie elementy systemu dostępowego definiuje SRDA (należy wymienić obiekty modelu SRDA)?
7. Jakie są minimalne wymagania, które musi spełniać system SRDA?
8. Jakie rodzaje wielodostępu stosuje się w SRDA?
9. Na czym polega FDM, TDM, CDM?
10. Na czym polega FDMA, TDMA, CDMA i dlaczego się je stosuje (kiedy)?
11. Podaj ogólne grupy protokołów dostępu.
12. Podaj podstawowe elementy systemu LMDS.
13. Wymień i krótko opisz rodzaje kanałów w systemie LMDS.
14. Jakie są rodzaje kanałów interaktywnych (IC) i na czym polega różnica między nimi.
15. Wymień podstawowe obiekty i interfejsy zdefiniowane w systemi P-MP oraz w systemie MP-MP.
16. Na czym polega różnica między systemem P-MP i MP-MP?
17. Jaki jest odstęp (pasmo ochronne) między kanałami interaktywnymi i kanałem rozsiewczym w systemie LMDS na częstosliwości 26MHz?
a) 47MHz
b) 112MHz
c) 5MHz
d) 10MHz
18. Jakie symbole zasięgów są zdefiniowane przez ITU dla pasm 10 i 26/28GHz?
a) Ku, Ka, V
b) A, B, C
c) N, K, E
d) L, M, H
19. Które z wybranych wyżej symboli wykorzystywane są w Polsce?
20. Jakie podstawowe obiekty i interfejsy zdefiniowane są przez ETSI dla sieci WMAN?
21. Wymien standardy sieci bezprzewodowych zdefiniowane dla PAN, LAN, MAN i WAN przez IEEE oraz ETSI
19. Wymień i krótko opisz sposoby realizacji kanału dupleksowego w sieciach WMAN.
20. Jakie parametry jednoznacznie definiują możliwości transmisyjne systemu w kanale radiowym?
21. Wzór na nominalną szybkość transmisji bitów w łączu.
1. Wymień 4 pdst. elementy tworzące model odniesienia dla systemów radiowego dostępu abonenckiego.
kurwa nie wiem czy to to bo są tylko 3:
-Opisuje tzw. Strukturę modelową
-W oparciu o ten model można w jednoznaczny sposób opisać system
-Standaryzacja interfejsów umożliwia stosowanie urządzeń od różnych dostawców (teoria)
Jest jeszcze takie cos:
W modelu wyróżniono i zdefiniowano:
-Podstawowe elementy systemu
-Interfejsy pomiędzy podstawowymi elementami oraz infrastrukturą zewnętrzną
Albo:
-sterownik stacji bazowej
- stacja bazowa (BS)
-moduł zarządzania siecią (NMA)
radiowy terminal końcowy
3. Podaj pdst. parametry DECT.
- 120 kanałów dupleksowych;
- zakres częstotliwości 1880-1980 MHz;
- liczba nosnych typowo 10
- Odległość pomiedzy nosnymi (inaczej raster kanałów) 1728 KHz;
- szybkość transmisji 1152 kbit/s;
- modulacja GFSK.
- podstawowa technika dupleksu TPD stosujaca dwie szczeliny na tej samej nosnej.
- długość ramki 10 ms
- Multipleksacja TDMA w trybach:
12 podwojnych szczelin w ramce
24 pelne szczeliny w ramce
48 szczelin połówkowych w ramce
2. Co to CP i po co to?
Jest to przedrostek cykliczny. Jest po to, żeby wszystkie echa jednego sygnału (ten sam sygnał docierający różnymi drogami przychodzi w różnych czasach) zdążyły wygasnąć, czyli, żeby nie nakładały się na kolejny sygnał.