RUCH JEDNOSTAJNIE PROSTOLINIOWY
Każdy ruch jest zmienną położenia w czasie danego ciała lub układu ciał względem pewnego wybranego układu odniesienia.
v= s/t <[v]= m/s, km/h>
RUCH PROSTOLINIOWY JEDNOSTAJNIE PRZYSPIESZONY
v= at <[a= m/s2>
Dla ciała spadającego swobodnie: v= gt
Prędkość średnia: vśr = v0 + vk/2
Droga (gdy v0= 0): s= at2/2
Droga przebyta w czasie t: s= vśr*t, s= vo*t + at2/2
Droga dla ciała spadającego swobodnie: s= gt2/2
RUCH PROSTOLINIOWY JEDNOSTAJNIE OPÓŹNIONY
Wartość przyspieszenia (a) ze znakiem minus
s= v0*t/2
RUCH JEDNOSTAJNY PO OKRĘGU
v=const, wektor v zmienia swój kierunek
Okres: T= 1/f, T= 2πr/v
Przyspieszenie dośrodkowe: ad= v2/r
Siła do- i odśrodkowa: Fod,do= mv2/r
PĘD CIAŁA
p→= mv→
zasada zachowania pędu dla dwóch ciał początkowo spoczywających: m1v1 = m2v2
I ZASADA DYNAMIKI NEWTONA
Jeżeli na ciało nie działa żadna siła lub siły działające równoważą się, to ciało to pozostaje w spoczynku lub porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym.
II ZASADA DYNAMIKI NEWTONA
Jeżeli na ciało działają siły, to porusza się ono ruchem jednostajnie przyspieszonym, pod warunkiem, że ich wypadkowa jest stała
i nie jest równa zeru. Przyspieszenie ciała jest wprost proporcjonalne do siły wypadkowej i odwrotnie proporcjonalne do masy ciała.
a→= F→/m
III ZASADA DYNAMIKI NEWTONA
Jeżeli ciało A działa na ciało b pewną siłą F to ciało B działa na ciało A siłą F o tym samej wartości i kierunku ale o przeciwnym zwrocie
F→AB= -F→BA
PRAWO POWSZECHNEGO CIĄŻENIA (powszechnej grawitacji)
Wartość, z jaka oddziałują na siebie dwa ciała punktowe jest wprost proporcjonalna do iloczynu stałej grawitacji oraz mas tych ciał i odwrotnie proporcjonalna do kwadratu odległości między nim.
F= G Mm/t2
G= 6,67*10-11 Nm2/kg2
SIŁA CIĘŻKOŚCI
F→c= mg→
PRACA
W= Fs <[W]= 1J = N*m = kg*m2/s2 >
MOC
P= W/t <[P]= 1W = J/s>
Dla ciał poruszających się ruchem jednostajnym: P= Fv
ENERGIA POTENCJALNA
Ep= mgh
ENERGIA KINETYCZNA
Ek= mv2/2
TEMPERATURA
Kelvin: T= t + 273o
Celcjusz: t = T - 273o
GĘSTOŚĆ SUBSTANCJI
ρ= m/v <[ρ]= kg/m3>
I ZASADA TERMODYNAMIKI
Całkowita zmiana energii wewnętrznej układu ΔU jest równa sumie ciepła Q dostarczonej do układu i pracy W wykonanej nad układem przez siły wewnętrzne.
ΔU = Q + W <[Q]= J = Nm>
ciepło właściwe: c= Q/mΔT <[c]= J/ kg*K>
ciepło topnienia = krzepnięcia = parowania = skraplania: c=Q/m
RUCH DRGAJĄCY
Amplituda (A) - to największe wychylenie ciała z położenia równowagi.
Okres drgań (T) - to czas, w którym ciało wykonuje pełne drganie, tzn. przebywa drogę od jednego skrajnego położenia do drugiego i z powrotem.
T= 2π λ/g
Częstotliwość (f) - odwrotność okresu. Częstotliwość informuje nas, jaka jest liczba drgań w czasie 1s. Np. jeśli okres T= 1/2s,
to w czasie 1 sekundy nastąpią dwa drgania, jeśli T=3 s, to w czasie 1s nastąpi 1/3 drgania itd.
f= 1/T <[ f ] = 1/s = 1 herc (Hz)>
DŁUGOŚĆ FALI
Długość fali to droga, jaka przebywa fala w czasie jednego okresu drgań cząsteczek.
λ= vT, λ= v/f <[λ]= 1m>
CIŚNIENIE
p= F/s <[p]= 1P = N/m2>
ciśnienie hydrostatyczne: p=ρgh
PRAWO COULOMBA
F= k q1q2/r2
k= 9*109 Nm2/r2
NAPIĘCIE ELEKTRYCZNE
U= WA→B/q
NATĘŻENIE PRĄDU
I= Q/t <[I]= 1A = c/s>
PRAWO OHMA
Natężenie prądu płynącego przewodnik jest wprost proporcjonalne do napięcia przyłożonego do końców przewodnika i odwrotnie. proporcjonalne do jego oporu.
R= U/I <[R]= 1Ω = V/A>
R= ρ l/s
I PRAWO KIRCHOFFA
Suma prądów wpływajacych jest równa sumie prądów wypływających z węzła.
I1 + I2 = I3 + I4 + I5
ŁĄCZENIE SZEREGOWE ODBIORNIKÓW
Rz= R1 + R2 + R3 + … +Rn
U= U1 + U2 + U3+ … +Un
I=const
ŁĄCZENIE RÓWNOLEGŁE ODBIORNIKÓW
1/Rz = 1/R1 + 1/R2 = 1/R3 +…+Rn
U= const
I = I1 + I2 + I3 +… +In
s
PRACA PRĄDU ELEKTRYCZNEGO
W= UIt, W= U2/Rt, W= I2R
MOC PRĄDU ELEKTRYCZNEGO
P=IU, P=W/t
PRĄD PRZEMIENNY W UZWOJENIACH TRANSFORMATORA
U2/U1 = z2/z1
SIŁA ELEKTRODYNAMICZNA
Jest to oddziaływanie pola elektromagnetycznego na przewodnik w którym płynie prąd elektryczny.
F= B*I*l <[B]= 1T (tesla)= kg/A*s2 >
SIŁA LORENTZA
Jest to siła, która pole magnetyczne oddziałuje na cząstkę, która znalazła się w tym polu.
FL= B*v*q
STRUMIEŃ MAGNETYCZNY
Wartość strumienia magnetycznego określa jak dużo linii pola przenika przez dana powierzchnię S.
φ= BS
ZDOLNOŚĆ SKUPIAJĄCA SOCZEWKI
Z= 1/f
ENERGIA FOTONU
E= hf
Stała Plancka: h= 6,62*10-34 Js
ZASADA ZACHOWANIA ENERGII W ZJAWISKU FOTOELEKTRYCZNYM
hf= W + mv2/2
ENERGIA SPOCZYNKOWA CZĄSTKI
E = mc2
1. Fc=m*g - siła ciężkości
2. F=ς*g*r - siła wyporu
3. p=F/s - ciśnienie
4. p=ς*g*h - ciśnienie hydrostatyczne
5. ς=m/v - gęstość ciała
6. G=P=Fc=mg - ciężar ciała na ziemię
Ruch i siła
7. v=Δs/Δt - prędkość w ruchu jedn. prostoliniowym
8. s=v*t - droga w ruchu jedn. prost.
9. a=Δv/Δt=vk-vp/t - przyspieszenie
10. s1*s2*s3=1:3:5 - kolejne odcinki drogi i liczby nieparzyste
11. sI*sII*sIII=t12:t22:t32 - odcinki drogi liczone od początku ruchu
12. s=a*t/2 - droga w ruchu jedn. zmiennym bez prędkości początkowej
13. s=Vot=a*t2/2 - j.w. z prędkością początkową
14. v=wR=2πr/T - prędkość liniowa po okręgu
15. Jeżeli ΣF=o TV=o - I zasada dynamiki
lub v - const
16. F=m*g; a=F/m - II zasada dynamiki
17. FAB=-FBA - III zasada dynamiki
18. p = m*v - pęd
19. Σ F=o to m=const - zasada zachowania pędu
20. m1*v1+m2*v2=(m1+m2)*U - zderzenie niesprężyste
21. M=F*R - moment siły
22. F1*r1=F2*r2 - równowaga na dźwigni dwustronnej
23. Fg=G*m1*m2/r2 - prawo powszechnego ciążenia
24. Fr=m*r2/R - siła dośrodkowa
Praca,moc,energia
25. W=F*s - praca
26. P=W/t - moc
27. Ep=m*g*h - energia potencjalna ciężkości
28. Ew=m*r2/2 - energia kinetyczna
29. Fs=k*x - siła sprężystości
30. W=kx2/2 - en. potencjalna sprężystości
31. E=Ep+Ew=const - prawo zachowania energii mechanicznej
32. f=T/N - współczynnik tarcia
Procesy cieplne
33. ΔEw=W+G -I zasada termodynamiki
34. ΔE=m*c*Δt - ciepło pobrane dla zmiany temp. ciała
35. E1=E2=m1*c1*Δt=m2*c2*Δt - bilans cieplny
36. P=ΔE/m - ciepło topnienia, ciepło parowania
Pole elektryczne
37. I=q/t - natężenie prądu
38. C=q/u - pojemność kondensatora
39. Fc=k*q1*q2/R2 - Prawo Coulombe
40. E=Fc/g=k*q/R2=u/a - natężenie pola elektrycznego
41. elektrycznego=1,6*10-19C - ładunek elektryczny
Prąd elektryczny
42. W=U*I*t=U*g=I2*R*t=v2*t/R - praca prądu elektrycznego
43. P=W/t=U*I - moc prądu
44. 1eV=1,6*10-19J - elektronowalt
45. J1=J2+J3 - I prawo Kirchoffa
46. R=U/I=a/s - opór elektryczny
47. I1/I2=R2/R1 - II prawo Kirchoffa
48. Rz=R1+R2+R3+... - opór zastępczy przy łączeniu szeregowym
49. 1/Rz=1/R1+1/R2+... - opór zastępczy przy łączeniu równoległym
Pole magnetyczne - prąd indukcyjny
50. F=BJL s,n,Z=Bgv - siła elektrodynamiczna, siła Lorenza
51. B=F/IL - indukcja magnetyczna
52. ε=ΔØ/Δt - siła elektromotoryczna
Optyka
53. kąt α= kąt β - prawo odbicia światła
54. sin αp/sinβz=V1/V2=n21 - prawo załamania światła
55. Z=1/f - zdolność zbierająca soczewki