08.10.2007 +bobMOD 2008 by bob.nazwa.pl

Podstawy wodociągów i kanalizacji

Mgr B. Sajko

Systemy zaopatrzenia w wodę miast i aglomeracji miejsko-przemysłowej - pojęcia podstawowe. [wykład z 25.03.2008]

System zaopatrzenia w wodę stanowi układ współdziałających elementów, których zadaniem jest dostarczanie wody do poszczególnych odbiorców w niezbędnej ilości pod odpowiednim ciśnieniem i o odpowiedniej jakości o każdej porze w ciągu założonego okresu eksploatacji. W systemie zaopatrzenia występują elementy:

• ujęcia wody,

• pompownie,

• zakłady uzdatniania wody (stacje uzdatniania wody),

• zbiorniki zapasowo-wyrównawcze (stacyjne i sieciowe),

• sieci przewodów wodociągowych

Części składowe systemu mogą się zmieniać w zależności od miejscowych warunków naturalnych, rodzaju potrzeb odbiorców oraz ze względów ekonomicznych.

Pod względem terytorialnym możemy wyróżnić:

• system grawitacyjny (rys. 5),

• system pompowy (rys. 4, 6),

• system mieszany,

• system jednostrefowy i wielostrefowy (rys. 6),

• system z jednym lub wieloma źródłami zasilania (rys. 7).

W zależności od roli, jaką spełniają przewody wodociągowe w układzie sieci możemy podzielić je na następujące rodzaje:

1. Przewody tranzytowe - ich zadaniem jest doprowadzenie wody z ujęcia do stacji uzdatniania, ze stacji uzdatniania do początku magistrali miejskiej. Z przewodów tranzytowych nie pobiera się wody po drodze.

2. Magistrale (przewody główne) - zadaniem ich jest doprowadzenie wody do poszczególnych dzielnic miasta, zakładów przemysłowych. Na ogół do przewodów głównych lub też magistral zalicza się przewody od Φ300 mm. (Przewody główne służą do zasilania przewodów rozdzielczych.)

3. Przewody rozdzielcze - układa się wzdłuż większości ulic w mieście. Z tych przewodów odbiorcy pobierają wodę przez połączenia domowe. Ich średnica nie powinna być mniejsza od Φ100 mm w miastach i osiedlach oraz Φ80 mm w wodociągach wiejskich.

4. Połączenia domowe - odcinki przewodów wodociągowych łączące sieć rozdzielczą z poszczególnymi budynkami i innymi obiektami budowlanymi.

Podstawowe układy wodociągowe

Najprostszy schemat układu wodociągowego przedstawia rys. 1 (ksero). W układzie ujęcie wody - sieć wodociągowa - zbiornik możemy wyróżnić następujące warianty:

- ze zbiornikiem początkowym (przepływowym lub bocznym) (rys. 2)

- ze zbiornikiem końcowym (rys. 2, 3).

- ze zbiornikiem centralnym (pośrednim) (rys. 2)

- schemat wodociągu z pompami w jednym budynku (rys. 4)

- schemat wodociągu grawitacyjnego (rys. 5)

- podział wodociągu na strefy ciśnieniowe (rys. 6)

Możemy wyróżnić 3 podstawowe układy sieci:

1. Sieć rozgałęzieniowa (promienista) - odznacza się tym, że przewód magistralny o dużej średnicy dzieli się na przewody o średnicach stopniowo zmniejszających się i ślepo zakończonych. Woda dopływa do każdego z punktów ?????? z jednej tylko strony. System ten ma wiele wad, z których najważniejsza to konieczność wyłączania wody dla całej dzielnicy czy osiedla w przypadku uszkodzenia jednego z początkowych odcinków sieci. Zasilenie tylko z jednej strony może być niebezpieczne ze względów przeciwpożarowych. Sieć promienistą stosuje się najczęściej w wodociągach w zakładach przemysłowych, w wodociągach tymczasowych na budowie lub małych wodociągów komunalnych. Układ promienisty może stanowić również etap przejściowy do budowy sieci pierścieniowej.

Schemat sieci promienistej:

1. Przewód tranzytowy

2. Przewody magistralne

3. Przewody rozdzielcze

4. Połączenie domowe

2. Sieć pierścieniowa (obwodowa) - gwarantuje dużą niezawodność w dostawie wody oraz większą niż w przypadku sieci rozgałęzieniowej stabilność ciśnienia. W przypadku uszkodzenia odcinka sieci woda dopływa w sieci z innych kierunków. Również względy pożarowe przemawiają za układem pierścieniowym. Ponadto sieć pierścieniowa lepiej znosi uderzenia hydrauliczne powstające przy gwałtownym zatrzymaniu przepływu wody. Wadami sieci pierścieniowej jest to, że jest dłuższa i kosztowniejsza od promienistej.

---