Spis treści

Wstęp …………………………………………………………………………..2

1. Ryzyko zawodowe ……………………………………………………………..3-4

• 3. Przebieg oceny ryzyka zawodowego…………………………………………...5-8

4. Risk Score jako metoda oceny ryzyka zawodowego…………………………...9-10

5. Ocena ryzyka zawodowego stanowiska sprzątaczki……………………………11-18

Zakończenie……………………………………………………………………..19

Literatura ……………………………………………………………………….20

Wstęp

Karierę w mediach zwłaszcza w dziedzinie zarządzania zrobiło słowo ryzyko uzupełnione przymiotnikami. Na pewno każdy wiec słyszał o ryzyku biznesowym, ryzyku inwestycyjnym ryzyku ubezpieczeniowym oraz szeregu innego typu ryzyka. Najpopularniejsze a zarazem najważniejsze jednak jest ryzyko zawodowe, ponieważ tylko ono zostało ujęte w ustawodawstwie ( kodeks pracy ) owszem pozostałe kategorie ryzyka są ważne dla poszczególnych gałęzi gospodarki jednak z ryzykiem zawodowym mamy

do czynienia bez względu na rodzaj wykonywanej pracy i zawodu. Człowiek jest najważniejszym elementem szeroko rozumianego środowiska pracy, ponieważ to on dzięki swej inteligencji programuje maszyny i ma kontakt interpersonalny z innymi uczestnikami procesu pracy. Pojęcie ryzyka jest używane zarówno w mowie potocznej jak i w języku specjalistycznym nauk ekonomicznych, prawniczych, technicznych. Ma ono wiele znaczeń dlatego można mówić tu o zjawisku polisemii ( wieloznaczności ).

Mimo, że definicje ryzyka zawodowego formułowane w różnych źródłach nie brzmią identycznie to wszystkie odnoszą się do niekorzystnych dla pracownika skutków zagrożeń, możliwych do wystąpienia w związku z wykonywaną przez niego pracą, ujmując jednocześnie prawdopodobieństwo ich wystąpienia oraz ciężkość następstw. Ryzyko zawodowe ponosi pracownik w związku z wykonywaną przez niego pracą.

Niniejsza praca ma na celu zapoznanie się z metodą oceny ryzyka zawodowego, która została opracowana na potrzeby marynarki wojennej USA, czyli metodą Risk Score.

2. Ryzyko zawodowe.

Pojęcie ryzyka zawodowego zostało wprowadzone do prawa europejskiego dyrektywą nr 89/391/EWG z dnia 12 czerwca 1989 roku w sprawie wprowadzenia środków sprzyjających poprawie warunków bezpieczeństwa i higieny pracy. W dyrektywie tej bardzo często powołuje się to pojęcie nie definiując go co powoduje wiele nieporozumień, głównie

w zakresie tłumaczeń aktów prawnych państw członkowskich Unii Europejskiej, które wdrożyły do swojego ustawodawstwa zapisy tej dyrektywy. W tłumaczeniach często zamiast pojęcia ryzyko używa się pojęcia zagrożenia tak jest na przykład w ustawie niemieckiej, gdzie operuje się jedynie pojęciem zagrożenie [1]. Eksperci niemieccy tłumaczą, że słowo to jest synonimem ryzyka i w ich języku nie istnieje rozróżnienie między ryzykiem a zagrożeniem.

Zgodnie z zapisami tej dyrektywy, jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest podjęcie odpowiednich środków w celu zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników. Między innymi środkiem takim jest zapobieganie ryzyku zawodowemu. Do oceny ryzyka przywiązuje się w dyrektywie bardzo dużą rolę. Ocena ta stanowi podstawę doboru wyposażenia roboczego, stosowania substancji chemicznych, wyposażenia stanowisk pracy. W następstwie przeprowadzonej oceny ryzyka pracodawca podejmuje odpowiednie środki prewencyjne, dokonuje wyboru odpowiednich metod produkcji oraz organizacji pracy, tak aby zapewniły one zwiększenie poziomu ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników, a także były zintegrowane z wszelką działalności zakładu pracy [2].

W polskich przepisach bezpieczeństwa i higieny pracy pojęcie ryzyka zostało wprowadzone w 1991 r. w - ówczesnym art. 215 kodeksu pracy pracodawca został zobowiązany do informowania pracowników o ryzyku zawodowym związanym

z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami. Pojecie to zostało wprowadzone bez bliższego sprecyzowania, co należy rozumieć przez ryzyko zawodowe.

Istotna zmiana dokonana została w treści tego artykułu nowelizacją kodeksu pracy

na podstawie ustawy z dnia 14 listopada 2003 roku. Zgodnie z obowiązującym przepisem pracodawca ma obowiązek ocenić i dokumentować ryzyko zawodowe związane

z wykonywana pracą oraz stosować środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko i informować pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą.

Definicja ryzyka zawodowego została podana w rozporządzeniu ministra pracy

i polityki socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Zgodnie z tym rozporządzeniem przez ryzyko zawodowe „ rozumie się prawdopodobieństwo wystąpienia niepożądanych zdarzeń związanych z wykonywaną pracą, powodujących straty, w szczególności wystąpienia u pracowników niekorzystnych skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń zawodowych występujących w środowisku pracy lub sposobu wykonywania pracy.”[4] W powołanym rozporządzeniu pracodawca został zobowiązany do zapewnienia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, pracodawca powinien ograniczać ryzyko zawodowe poprzez stosowanie właściwej organizacji pracy, koniecznych środków profilaktycznych a także informować i szkolić pracowników.[8]

Ryzyko zawodowe pracodawca powinien oceniać każdorazowo przy zmianie warunków wykonywania pracy, a szczególności w przypadku doboru wyposażenia stanowisk pracy, stosowania substancji i preparatów chemicznych , biologicznych, rakotwórczych

i mutagennych, oraz zmianie organizacji pracy. Najważniejsze, aby w ocenie ryzyka zawodowego uwzględnione zostały wszystkie czynniki środowiska pracy i sposoby wykonywania prac. Po dokonaniu oceny ryzyka zawodowego pracodawca ma obowiązek zastosować środki profilaktyczne w każdym przypadku gdy ocena wskazuje na taka konieczność. Zastosowane środki profilaktyczne, metody oraz organizacja pracy powinny zapewnić zwiększenie bezpieczeństwa i higieny pracy. Należy pamiętać także o tym, że zgodnie z artykułem 226 kodeksu pracy na pracodawcy ciąży obowiązek udokumentowania przeprowadzonej oceny ryzyka zawodowego oraz dokumentowania zastosowanych środków profilaktycznych[2]. Ocena ryzyka ma za zadanie zapobiegać skutkom zagrożeń zawodowych. Celem ogólnym oceny jest eliminowanie lub ograniczanie ryzyka. Nie dające się wyeliminować ryzyko cząstkowe należy kontrolować a wiedze o nim przekazywać pracownikom. Ocena ryzyka powinna uświadomić pracodawcy na jakie zagrożenia narażeni są pracownicy, a pracownikom jakie zagrożenia występują na ich stanowiskach pracy, jakie są źródła, jakie powodują skutki i w jaki sposób należy się przed nimi chronić[3] .

• 3. Przebieg oceny ryzyka zawodowego.

Ocena ryzyka zawodowego jest systematycznym badaniem wszystkich aspektów pracy przeprowadzanym w celu stwierdzenia, jakie zagrożenia w środowisku pracy mogą być powodem urazu lub pogorszenia się stanu zdrowia pracowników i czy zagrożenia te można wyeliminować, a jeżeli nie to jakie środki ochronne należy podjąć w celu ograniczenia ryzyka zawodowego. Wyznaczenie dopuszczalności ryzyka zawodowego polega na podejmowaniu decyzji o zaakceptowaniu tego ryzyka lub potrzebie przeprowadzenia działań zmierzających do jego wyeliminowania lub ograniczenia. Następstwem oceny ryzyka powinno być zaplanowanie działań eliminujących lub ograniczających ryzyko.[2]

Zanim rozpocznie się proces oceny ryzyka zawodowego niezbędne jest zebranie informacji, które charakteryzują stanowisko pracy lub wykonywane prace. Powinno określić się najbardziej korzystne podejście do oceny ryzyka uwzględniając uwarunkowania organizacji i struktury zakładu pracy. Na przykład prace budowlane mogą dotyczyć nowo budowanych obiektów lub ich remontów. Obiektem może tu być budynek, ale również maszyna robocza używana na budowie. Przy ocenie ryzyka rozróżnienie tych faz jest konieczne, ponieważ pracownicy wykonujący prace w innych warunkach są narażeni na inne zagrożenia. Bardzo ważnym aspektem jest również poziom wykształcenia, doświadczenia i umiejętności jakie powinien posiadać pracownik do wykonywania określonej pracy. Doświadczenie pracownika zwiększa bezpieczeństwo wykonywanej pracy.[3]

Identyfikacja zagrożeń jest kolejnym krokiem niezbędnym przy ocenie ryzyka zawodowego. Identyfikacje należy rozpocząć od zapoznania się z niespełnieniem wymagań przepisów i norm, jakie występują przy wykonywanych pracach lub na stanowisku pracy, a następnie identyfikować wszystkie zagrożenia, których źródłem są występujące czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe. Do identyfikacji zagrożeń powinno się wykorzystać listy kontrolne, dokumentacje techniczną, normy określające wymagania bezpieczeństwa pracy, rejestry wypadków i chorób zawodowych, dokumenty pomiarów czynników środowiska pracy.[3]

Oceniając ryzyko zawodowe najtrudniej jest oszacować prawdopodobieństwo zdarzenia lub skutki zdarzenia. Przy szacowaniu prawdopodobieństwa należy wziąć pod uwagę historię wypadków, chorób zawodowych i wszystkie inne informacje o skutkach zdrowotnych w zakładzie pracy. Wybierając metodę należy sprawdzić, czy posiadamy potrzebne w tej metodzie informacje takie jak ekspozycja na zagrożenie, liczba osób poszkodowanych, możliwość zastosowania środków ochrony, pomiary czynników szkodliwych i niebezpiecznych itp. Szacując parametry ryzyka najkorzystniej jest rozpatrywać dłuższy okres np. ostatnie dziesięć lat. Nie zawsze jest to możliwe.

W nowych zakładach pracy, w zakładach, które zmodernizowano, wprowadzono nowe środki bezpieczeństwa lub w których zmieniono organizacje może nie być potrzebnych informacji do szacowania parametrów ryzyka. Ze względu na krótki okres działalności zakładu pracy może też być ich zbyt mało. Wprowadzenie danych z poprzedniego okresu może dać fałszywy obraz ryzyka. W takich przypadkach można jedynie skorzystać

z informacji z zakładu o tym samym profilu działalności, tej samej organizacji pracy, środkach bezpieczeństwa itp., co nie zawsze da poprawną ocenę ryzyka zawodowego, ponieważ na rożną wartość ryzyka zawodowego przy tych samych warunkach pracy może wpłynąć np., doświadczenie lub wykształcenie pracowników. W takim przypadku zaleca się zastosowanie metody oceny ryzyka, która uwzględnia parametr skuteczności stosowanych środków ochronnych i wykonanie oceny ryzyka po pewnym czasie.[5]

W zależności od wyników oceny ryzyka zawodowego są formułowane propozycje działań, których celem jest jego wyeliminowanie lub obniżenie do poziomu akceptowalnego . Jeżeli ryzyko zawodowe ocenione jako niedopuszczalne jest związane

z pracą już wykonywaną, działania w celu jego zmniejszenia należy podjąć natychmiast, jeżeli ocena dotyczy pracy, która jest dopiero planowana, nie może być ona rozpoczęta do czasu zmniejszenia ryzyka do poziomu dopuszczalnego. Ryzyko wyższe od poziomu dopuszczalnego w żadnym razie nie może być przyjęte i świadczy o niezgodności

z obowiązującymi wymaganiami. Jego przeciwieństwem jest ryzyko, które można uznać za pomijalne małe. Pomiędzy tymi dwoma poziomami znajduje się szeroka strefa,

w której należy planować działania zmierzające do ograniczenia ryzyka zawodowego, biorąc pod uwagę analizę kosztów i korzyści ich realizacji. Przyjmuje się przy tym na ogół zasadę, że ryzyko zawodowe należy obniżyć do najniższego, uzasadnionego

z ekonomicznego punktu widzenia, poziomu. Ocena ryzyka zawodowego nie jest celem samym w sobie, lecz jedynie środkiem, który ułatwia planowanie i prowadzenie działań zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa i ochrony zdrowia pracowników oraz poprawy warunków pracy.[2]

Zgodnie z obowiązującym prawem za przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego odpowiedzialny jest pracodawca jednak przepisy nie określają konkretnych wymagań dla osób sporządzających ocenę ryzyka zawodowego. Nie wskazują również kto ma brać udział w jej przeprowadzeniu. Należy jednak pamiętać, aby ocena była sporządzona solidnie, w jej przeprowadzeniu powinno być zaangażowanych jak najwięcej pracowników. To oni wiedzą najlepiej jak wygląda ich stanowisko pracy i jakie czynności wykonują podczas pracy. Jeżeli w zakładzie wyznaczone są osoby kierujące pracownikami, to także one mogą być źródłem informacji niezbędnych do obiektywnego oszacowania ryzyka. Osoba sporządzająca ocenę ryzyka zawodowego powinna brać pod uwagę informacje uzyskane od pracowników. Bezpieczne warunki pracy powinny być wspólnym celem pracodawcy i pracowników.[6]

Osoby wyznaczone do prowadzenia oceny ryzyka zawodowego powinny mieć odpowiednie kompetencje. Podstawowym wymaganiem jest przy tym znajomość ogólnych zasad oceny ryzyka zawodowego oraz umiejętność identyfikowania zagrożeń i czynników szkodliwych, a także formułowania propozycji co do sposobu eliminowania lub ograniczania ryzyka. W uzasadnionych sytuacjach pracodawca może powierzyć przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego ekspertom spoza zakładu pracy. Po pomoc z zewnątrz należy jednak sięgać tylko wówczas, gdy jest to konieczna, np. gdy pracownicy wyznaczeni do przeprowadzenia oceny ryzyka nie potrafią jej sami dokonać lub rozwiązać napotkanych problemów.[2]

Zgodnie z artykułem 226 Kodeksu Pracy pracodawca: „ ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe związane z wykonywaną pracą oraz stosuje niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające ryzyko a także informuje pracowników o ryzyku zawodowym, które wiąże się z wykonywaną pracą oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami”.[7]

Sposób dokumentowania oceny ryzyka powinien być opracowany przez pracodawcę. Szczegółowość dokumentowania, powinna odpowiadać potrzebom wynikającym z prowadzonej działalności, występujących zagrożeń, struktury organizacyjnej i zatrudnienia. Dokumentacja powinna wykazać, że cele oceny ryzyka zawodowego zostały osiągnięte oraz pokazać sposób, w jaki to osiągnięto. Również sposób informowania pracowników o ryzyku zawodowym może być ustalony przez pracodawcę. Spełnienie tego obowiązku jest najczęściej realizowane poprzez przedstawienie pracownikom do wglądu, opracowanej w zakładzie na podstawie oceny ryzyka, karty informacji o ryzyku zawodowym, która musi być podpisana przez pracownika. Przekazywanie informacji o ryzyku zawodowym przez kartę informacji stwarza niebezpieczeństwo, że pracownicy odpowiedzialni za przekazywanie informacji o ryzyku zawodowym mogą się ograniczać tylko do formalnego spełniania obowiązku, tzn. żądania podpisywania karty przez informowanych pracowników, przy czym treść informacji nie będzie objaśniana. Korzystniej jest, jeżeli informowanie o ryzyku zawodowym odbywa się w ramach szkoleń z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Program takich szkoleń powinien uwzględniać wszystkie istotne dla pracownika, a wynikające z oceny ryzyka zawodowego elementy.[3]

4. Metoda Risk Score

Jedną z najbardziej popularnych metod wskaźnikowych, stosowanych do oceny ryzyka zawodowego, jest metoda Risk Score - powstała już w latach siedemdziesiątych ubiegłego wieku. Służy ona do szacowania ryzyka strat ludzkich, jakie mogą się pojawić przy wykonywaniu określonego ξ- tego zadania ( czynności ) w przyjętym okresie jednostkowym.

Za miarę ryzyka jest przyjmowana wielkość co (1) najbardziej prawdopodobnych strat w tej jednostce czasu. Straty obliczane są na podstawie zależności

coξ = uξ(1) x Qξ x Zoξ,

gdzie

u ξ (1) - częstość ekspozycji na zagrożenie - liczba powtórzeń ξ - tej czynności w ciągu rozpatrywanego okresu jednostkowego ( liczba ekspozycji na zagrożenie w tym okresie ),

Qξ - poziom zawodności prawdopodobieństwo wystąpienia określonego zdarzenia niepożądanego podczas jednokrotnego wykonania zadania ξ ( jednokrotnej ekspozycji na zagrożenie ),

Zo ξ - poziom zagrożeń - najbardziej prawdopodobny poziom strat indywidualnych na stanowisku pracy, spowodowanych zajściem zdarzenia niepożądanego w trakcie jednokrotnego wykonania ξ- tej czynności.

Wartości powyższych wielkości są wyrażone umownymi skalami liczbowymi,

w tabelach przedstawionych poniżej:

Tabela 1. Częstość wykonywania czynność

EKSPOZYCJA	u ξ
		w ciągu roku	skala punktowa
stała Częsta (codzienna) Sporadyczna (raz na tydzień) Okazyjna (raz na miesiąc) Minimalna (kilka razy w roku) Znikoma (raz w roku)	stała ok. 225 ok. 45 ok. 10 3÷5 1	10 6 3 2 1 0,5

Tabela 2. Poziom zawodności

CHARAKTERYSTYKA	Q ξ (1)
		wartość	skala punktowa
bardzo prawdopodobne całkiem możliwe praktycznie możliwe mało prawdopodobne tylko sporadycznie możliwe możliwe do pomyślenia teoretycznie możliwe	0,50 0,10 0,01 1÷10000 1÷10000 1÷100000 1÷1000000	10 6 3 1 0,5 0,2 0.1

Tabela 3. Poziom zagrożeń

CHARAKTERYSTYKA	Zo ξ
wiele ofiar śmiertelnych kilka ofiar śmiertelnych jedna ofiara śmiertelna ciężkie uszkodzenia ciała absencja udzielenie pierwszej pomocy	100 40 15 7 3 1

Umowne skale liczbowe przedstawione w tabelach 1-3 odpowiednio przyporządkowane i przemnożone przez siebie, dają wynik poziomu ryzyka dla konkretnej czynności będącej składową wykonywanych obowiązków na ocenianym stanowisku pracy.

Tabela 4. Ocena ryzyka

coξ	RYZYKO	DECYZJE
co<20 20<co≤70 70<co≤200 200<co≤400 co>400	akceptowalne małe istotne duże bardzo duże	wskazana kontrola potrzebna kontrola potrzebna poprawa potrzebna natychmiastowa poprawa wskazane wstrzymanie pracy

5. Opis stanowiska pracy

Pracownik sprząta w budynkach i pomieszczeniach, które należą do Zespołu Szkół. Do jej obowiązków należy utrzymanie w czystości klas, pomieszczeń gospodarczych, hali sportowej, toalet, korytarzy i schodów. Podczas przebywania na hali sportowej do jej obowiązków należy również wpuszczanie grup, które zamówiły halę. Odbywa się to do czasu przybycia stróża do godziny 18. Okna myte są kilka razy w roku. Do tej czynności używana jest drabina ponieważ pomieszczenia są dość wysokie. Do jej obowiązków należy również przeprowadzanie raz w tygodniu dzieci przez jezdnie. Pracownica wynosi worki ze śmieciami, które ważą do 12 kilogramów ze względu na obecność butelek po sokach

i napojach. Pracownica nosi również dwa razy w miesiącu żywność przeznaczoną na posiłki w ramach dożywiania w szkole. Do obowiązków należy również praca w ogrodzie przy pielęgnacji warzyw na użytek szkoły, praca odbywa się codziennie w sezonie od wiosny do jesieni. Sporadycznie pomaga także, przy przyrządzaniu posiłków dla uczniów. Praca odbywa się w godzinach 10-18.

IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ I SZACUNKOWA OCENA RYZYKA ZAWODOWEGO NA STANOWISKU SPRZĄTACZKI

CZYNNOŚCI	CZĘSTOŚĆ POWTÓRZEŃ CZYNNOŚCI	u	STOSOWANE ŚRODKI PROFILAKTYKI WYPADKOWEJ	MOŻLIWE ZDARZENIA NIEPOŻADANE	Q	PRZYPUSZCZALNE PRZYCZYNY	PRZEWIDYWANE KONSEKWENCJE	ZO	cO
1	2	3	4	5	6	7	8	9	10

Poruszanie się po szkole

częsta

6

- podłogi antypoślizgowe - obuwie antypoślizgowe - porządek i ład na drogach przejścia - wzmożona uwaga

- upadek na tej samej wysokości

1 …. 0.2 …. 0,1

- śliskie powierzchnie - zastawione przejścia - brak koncentracji - pośpiech - brak odpowiedniego obuwia dostosowanego do powierzchni

- zwichnięcia, stłuczenia …………………………… - skomplikowane złamania wstrząs mózg …………………………… - śmierć pracownika

3 …. 7 …. 15

18 …. 8,4 …. 9

Mycie okien

minimalna kilka razy w roku

1 … 1

- drabiny zgodne z wymogami CE - przerwy w pracy - wzmożona koncentracja ……………… - środki ochrony indywidualnej ( rękawice odporne na przekucia, przecięcia )

- upadek na niższy poziom ………………… - kontakt ostrymi krawędziami okien

0,5 ….. 0,2 …. 0,1 …. 6

- zły stan fizyczny drabiny - brak koncentracji na skutek zmęczenia …………… - brak środków ochrony indywidualnej lub ich niestosowanie

- stłuczenia, zwichnięcia …………………………. - wstrząs mózgu, złamania ………………………….. - śmierć pracownika ………………………….. - drobne skaleczenia

3 …. 7 …. 15 …. 1

1,5 …………………... 1,4 …………………... 1,5 …………………... 6

Przeprowadzanie dzieci przez jezdnie

sporadyczna

3

- wzmożona koncentracja uczniów i opiekuna - szkolenie z zakresu prawidłowego poruszania się po drodze - stosowanie środków odblaskowych podczas ograniczonej widoczności

- potrącenie przez środek transportu

0,2 …. 0,2

- zbyt szybka jazda kierowców - niezachowanie uwagi uczniów i opiekuna - brak środków odblaskowych - brak szkoleń z poruszania się po drodze

- złamania, uszkodzenie organów wewnętrznych wstrząs psychiczny ………………………… - śmierć pracownika

7 …. 15

4,2 …………………... 9

Sprzątanie pomieszczeń szkolnych

częsta

6 … 6 … 6 6

- środki ochrony indywidualnej rękawice, maski - karty charakterystyk substancji niebezpiecznych - szkolenia z zasad bhp - koncentracja podczas dozowania środków - szkolenia z zakresu pierwszej pomocy ………………………… - porządek i ład na stanowisku pracy - koncentracja - zachowanie ostrożności podczas sprzątania pomieszczeń - odpowiednie oświetlenie miejsca pracy - instrukcje użytkowania sprzętu elektrycznego - dobry stan instalacji elektrycznej - okresowe sprawdzanie stanu instalacji elektrycznej - szkolenia personelu - stosowanie sprzętu posiadającego deklaracje zgodności CE - właściwe udzielenie pierwszej pomocy - obserwowanie porażonego pracownika do czasu przyjazdu karetki pogotowia - przestrzeganie ochrony przeciwporażeniowej

- kontakt z gorącą wodą, podczas mycia pomieszczeń szkolnych …………………………. - kontakt ze środkami chemicznymi używanymi do czyszczenia pomieszczeń szkolnych ………………………… - uderzenie przez spadające przedmioty - porażenie prądem elektrycznym

1 …. 0,2 ….. 3 ….. 0,1 ….. 0,1 ….. 0,1 0,1 ….. ….. 0,1

- brak środków ochrony indywidualnej - brak kart charakterystyk substancji niebezpiecznych - źle zorganizowane szkolenia - brak szkoleń z zakresu pierwszej pomocy …………………... - brak porządku, nieład - brak koncentracji - niezachowanie odpowiedniego poziomu ostrożności - niewystarczające oświetlenie miejsca pracy - zły stan instalacji elektrycznej - brak szkoleń z zakresu używania sprzętu elektrycznego - brak instrukcji używania sprzętu elektrycznego - stosowanie sprzętu nie posiadającego deklaracji zgodności - nieumiejętność udzielenia pierwszej pomocy w wypadku porażenia prądem - nieprzestrzeganie instrukcji odpowiedniego używania sprzętu elektrycznego

- oparzenia skóry …………………………. - urazy oczu oparzenia twarzy …………………………. - zatrucie (bóle głowy, wymioty, złe samopoczucie) …………….................... - uszkodzenie żołądka, jelit ………………………… - drobne stłuczenia, siniaki ………………………… - wstrząs mózgu, uraz oka, urazy kończyn - utrata przytomności, migotanie serca zaburzenia układu krążenia i układu nerwowego ………………………….. - śmierć pracownika ( zatrzymanie akcji serca)

3 …. 7 …. 3 …. 7 ….. 3 ….. 7 7 ….. 15

18 ……………........... 8,4 …………………... 54 ………………….. 8,4 …………………... 1,8 …………………... 4,2 4,2 …………………... 9

Praca w ogrodzie oraz wokół terenu szkoły

częsta

6 …. 6 …. 6

- szczepienia ochronne - pierwsza pomoc odkażenie rany - rękawice ochronne - obuwie ochronne ……………………...... - częste przerwy w pracy - odpowiednia technika pielenia - właściwa organizacja pracy ………………………. - odzież ochronna, płaszcze przeciwdeszczowe - zapewnienie napojów schłodzonych (woda mineralna) - właściwa organizacja pracy

- kontakt z glebą …………………………... - obciążenia układu kostno-mięśniowego i stawów ………………………….. - zmienne warunki atmosferyczne

1 …... 3 ….. 3

- bezpośredni kontakt rany z glebą …………………… - praca bez przerwy - zła organizacja pracy …………………… - brak odzieży ochronnej - nie zapewnienie napojów pracownikom -brak właściwej organizacji pracy

- zarażenie laseczką tężca ( wstrząsy, drgawki, goryczaka) ………………………… - bóle kręgosłupa, pleców, kolan ………………………… - przeziębienia, udar cieplny - wychłodzenie organizmu

3 …. 3 ….. 3

18 …………………. 54 ………………….. 54

Wpuszczanie grup na hale sportową

częsta

6

- obecność drugiego pracownika w chwili wpuszczania grup i zbierania pieniędzy za udostępnienie hali sportowej

- agresja fizyczna

0,1 ….. 0,1

- niezapewnienie obecności drugiego pracownika

- lekkie obrażenia siniaki, ogólne potłuczenia ………………………… - ciężkie pobicia połamanie żeber wstrząs mózgu, urazy oczu i uszu

3 ….. 7

1,8 …………………... 4,2

Pomoc w kuchni szkolnej

minimalna kilka razy w roku

1 … 1 … 1 1

- stosowanie zasad bhp - instrukcje stanowiskowe - wzmożona koncentracja - rękawice ochronne ……………………….. - przestrzeganie zasad higieny - spożywanie posiłków w warunkach higienicznych -szczepienia ochronne - przestrzeganie zasad higieny - instrukcja odpowiedniego mycia rąk

- kontakt z gorącymi powierzchniami ( patelnie, garący tłuszcz, gotujące się potrawy ) ………………………….. - pochwycenie przez ruchome części urządzeń maszynki do mielenia, roboty kuchenne ………………………….. - kontakt z produktami roślinnymi i zwierzęcymi - kontakt ze ściekami

3 ….. 0,1 ….. 0,1 0,1

- brak instrukcji stanowiskowej - niezachowanie ostrożności - brak rękawic ochronnych …………………... - nieprzestrzeganie zasad higieny - spożywanie posiłków w warunkach niehigienicznych - brak szczepień ochronnych, - nieprzestrzeganie zasad higieny - brak instrukcji mycia rąk

- poparzenia termiczne ………………………….. - zmiażdżenie palców. amputacje ………………………….. - salmonella, zapalenie żołądka, zatrucia pokarmowe, - wirus zapalenia wątroby, zapalenie żołądka , jelit

3 ….. 7 ….. 3 3

9 …………………... 0,7 …………………... 0,3 0,3

6. Zakończenie

Zawód sprzątaczki jest zawodem o stosunkowo niskim statusie społecznym co wiąże się również z tym, że pracodawcy bardzo często obarczają ich obowiązkami nie wchodzącymi w zakres ich obowiązków a przy tym narażający pracowników na określone niebezpieczeństwa. Ocena ryzyka zawodowego powinna by sporządzana rzetelnie dla każdego stanowiska bez względu na rodzaj wykonywanej pracy. Każdy pracownik w myśl konstytucji powinien mieć zapewnione bezpieczeństwo pracy.

Działania profilaktyczne dla stanowiska sprzątaczki:

1. Należy sprawdzić drabinę przed wejściem na nią. Nigdy nie należy wchodzić na drabinę ustawioną niestabilnie lub drabinę o śliskich powierzchniach. Taka drabina powinna spełniać wymagania norm.

2. Należy stosować obuwie ochronne ze spodami antypoślizgowymi a podczas pracy w ogrodzie odpornymi na przebicia i przekucia.

3. Należy stosować rękawice odporne na wysoką temperaturę w kontaktach z gorącymi przedmiotami lub powierzchniami.

4. Należy stosować środki ochrony układu oddechowego podczas pracy z substancjami chemicznymi na przykład maseczki na twarz.

5. Należy stosować rękawice chroniące przed czynnikami chemicznymi lub kremy ochronne, które neutralizują szkodliwe działanie substancji chemicznych.

6. Należy stosować bezpieczne metody podnoszenia ciężkich i nieporęcznych ładunków.

Pracownikom powinno wyjaśnić się zasady bezpiecznego noszenia ciężkich ładunków nawet pokazać.

7. Zapewnić pracownikom dostęp do kart charakterystyki substancji niebezpiecznych.

8. Zapewnić odpowiednio wyposażoną apteczkę pierwszej pomocy.

9. Szkolenia bhp powinny być przeprowadzane rzetelnie z uwzględnieniem wszystkich czynników zagrażających zdrowiu i życiu.

7. Literatura:

1. Dyrektywa nr 89/391/EWG,

2. Ryzyko zawodowe. Metodyczne podstawy oceny pod redakcją dr. inż. Wiktora M. Zawieski wyd. CIOP PIB, Warszawa 2007,

3. Adam Słomka „ Ryzyko zawodowe w budownictwie”, Warszawa 2005,

4. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, ( Dz. U 1649 poz. 283 ze zm. )

5. Iwona Romanowska-Słomka, Adam Słomka „Ocena ryzyka zawodowego” wyd. ATEST, Kraków 2008,

6. www.pip.gov.pl

7. Zbigniew Salwa „Kodeks pracy” wyd. Branta Bydgoszcz-Warszawa 2004,

8. www.ciop.pl

5

---