3) SPOSOBY KLASYFIKOWANIA NORM PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
Normy prawne zaliczane do pa można dzielić z punktu widzenia regulowanego przedmiotu. Można wyróżnić następujące rodzaje norm:
- normy bezpośrednio dotyczące organizacji aparatu administracyjnego - normy te tworzą USTROJOWE PA
- normy bezpośrednio dotyczące toku działania organów administracyjnych - normy te tworzą PROCEDURĘ ADMINISTRACYJNĄ ( postępowanie administracyjne)
- normy dotyczące konkretnych działów administracji publicznej - normy te tworzą tzw. szczegółową część prawa administracyjnego albo inaczej mówiąc MATERIALNE PA (np. p. budowlane, górnicze itd.)
Materialne pa w zasadzie odpowiada części szczególnej pa (p. poszczególnych dziedzin administracji).
Pa daje się uporządkować koncepcyjnie w zakresie jego wewnętrznej konstrukcji opartej na wyróżnieniu norm rodzajowo podobnych. Wyróżnienie najbardziej powszechne opiera się na odpowiedzi na 3 podstawowe pytania: kto robi, co robi, jak robi.
Normy prawa ustrojowego regulują wszystkie najważniejsze elementy administracji publicznej jako organizacji. Dotyczą więc tworzenia i obsadzania organów administracyjnych i ich urzędów, budowy wewnętrznej oraz wzajemnych relacji poszczególnych struktur organizacji. Wydaje się, że usunięcie tych norm poza granice prawa administracyjnego nie jest możliwe, ponieważ określone nieprawidłowości w toku stosowania tych właśnie norm mają bezpośrednie i podstawowe znaczenie dla poprawności realizacji norm prawa materialnego. Jeśli decyzję organizacyjną wydał „organ” zniesiony, albo organ (podmiot) niekompetentny, to decyzja taka albo jest nieważna, albo w ogóle nie jest aktem lub w ogóle nie istnieje.
Normy prawa materialnego określają: 1) gdy realizacja prawa następuje przez wydanie decyzji - organy właściwe do jej wydania, a także określają treść decyzji co do praw i obowiązków przydawanych lub nakładanych, 2) gdy stosunki prawne (prawa, obowiązki) powstają z mocy samego prawa - ustalają skutki nieprzestrzegania norm tego prawa.
Normy prawa procesowego regulują tok czynności podejmowanych 1) przez organy określone prawem ustrojowym w celu 2) realizacji norm prawa materialnego, zarówno wtedy, gdy regulują wydawanie i kontrolowanie decyzji administracyjnych, jak i wtedy, gdy regulują tok czynności podejmowanych w celu przymusowego wykonania decyzji administracyjnych.
Normy pa są zawsze normami ogólnymi i abstrakcyjnymi o charakterze materialnym i o powszechnej mocy obowiązującej.
Każda norma pa jest związana funkcjonalnie ( w sensie kontroli jej przestrzegania lub w sensie jej stosowania) z tą samą kategorią organów państwa - z organami administracji państwowej.
Każda norma pa odnosi się do tego samego rodzaju adresatów, mianowicie wyznacza (bezpośrednio lub/i pośrednio) sytuację prawną podmiotów niepodporządkowanych prawnie organom administracji państwowej w danej sprawie.
NORMA SPOŁECZNA - NORMA PRAWNA
norma prawna jest regułą postępowania; norma społeczna o szczególnych cechach
- norma prawna to wyraz woli państwa lub innego niż państwo podmiotu administracji publicznej (np. regulamin imprez masowych, kąpieliska)
- norma prawna - reguła postępowania o pewnych szczególnych cechach; różnica między aktami
stosowania prawa - decyzja administracyjna, adresat wskazany imiennie (normy podwójnie konkretne), zużywają się
stanowienia prawa - norma generalna (adresat) i abstrakcyjna (sytuacja), nie zużywają się
- procedura (prawo o tworzeniu prawa) - prawo można stanowić(tworzyć), modyfikować i derogować (uchylać)
- przestrzeganie prawa - nieprzestrzeganie zagrożone przymusem państwowym, egzekwowanie; system instytucji pilnujących przestrzegania prawa
NORMA PRAWNA - NORMA PA
- subsumpcja - zestawienie generalnej i abstrakcyjnej normy prawnej z konkretnym przypadkiem
- kroki definiowania:
prawo administracyjne to zbiór norm stosowanych przez administrację = niepoprawna definicja → definicja prawa administracji
grupa norm prawnych, która reguluje administracja publiczna (podmiotowo-struktura i przedmiotowo-aktywność)
pa reguluje administrację publiczną preferując władztwo administracyjne i przymus bezpośredni
- Administrujący>administrowani - decyzja administracyjna
- umowa administracyjna pa - zamiast A>a, A=a, preferowanie władztwa administracyjnego (brak monopolu administracji)
- różnica w źródłach pa - większość norm tego prawa pochodzi od tego kto ma ich przestrzegać (tworzy ten, kto przestrzega)
SPOSOBY KLASYFIKOWANIA NORM PA
- prawo ustrojowe - KTO - normy bez sankcji, bez reguł postepowania; punktem wyjścia są administrujący nie administrowani; prawo do dobrej administracji - ochrona przez administrację; przedmiot regulacji na pierwszym miejscu; podmiotowo rozumiane aspekty administracji publicznej; regulacje strukturalno-administracyjne wyodrębniają organy administracji publicznej: urząd, składniki struktury administracji
materialna część prawa ustrojowego - zadania administracji, cele ogólne
procesowa część prawa ustrojowego - art.91 ust.1 ustawy o samorządzie gminnym, procedura w sprawie ustrojowej
- prawo materialne - CO - kompetencje organów administracyjnych; kompetencja - przepis na mocy którego zyskuje się umocowanie do form działania administracji (to nie zadanie - zadanie to cel); prawo materialne opisuje kompetencje administrowanych, uprawnienia i obowiązki administrowanych, zasady załatwiania niektórych spraw; łączy administrację z administrowanymi , dotyczy także administrowanych
- prawo procesowe - JAK - procedury, jedyna skodyfikowana część pa: KPA, postępowanie administracyjne w sprawach podatkowych, ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (nie ma egzekucji uprawnień - jest tylko egzekucja obowiązków), ustawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi i o ustroju sądów administracyjnych; tryb to procedura, kompetencje dla administrujących, prawa procesowe dla administrowanych
- prawo administracyjne dla sfery zewnętrznej - prawo, które już także dotyczy administrowanych, prawo materialne i procesowe; pa jest zawsze dla administrowanych
- prawo administracyjne dla sfery wewnętrznej - dotyczy tylko administrujących, ustanowione przez administrujących (lub Sejm); prawo ustrojowe
- przedmiot dochodzi do podmiotu: normy prawne powszechnie obowiązujące i normy prawne kierownictwa wewnętrznego
- normy prawne powszechnie obowiązujące - obowiązują na zewnątrz i wewnątrz, dla administrujących i administrowanych; materialne, procesowe i część ustrojowego; kluczowe zagadnienia strukturalno-administracyjne to prawo powszechnie obowiązujące
- normy prawne kierownictwa wewnętrznego - wydawane przez administrowanych dla administrowanych; wydawane na zasadzie hierarchicznego podporządkowania, techniczne kwestie prawa ustrojowego
- prawo zakładowe - grupa norm pa obowiązująca w zakładzie administracyjnym; świadczenie usług niematerialnych, biorcami są osoby fizyczne; nie ma hierarchicznego podporządkowania, normy wewnętrznego obowiązywania
4) WEWNĘTRZNE PRAWO ADMINISTRACYJNE / NORMY KIEROWNICTWA WEWNĘTRZNEGO
Obok norm prawa powszechnie obowiązującego istnieje dziedzina norm prawa wewnętrznie obowiązującego. Niegdyś akty prawa wewnętrznego nie były uważane za akty tworzące normy prawne, ale za res internae (sprawy wewnętrzne administracji) - obecnie koncepcja ta jest nie do przyjęcia, ponieważ akty wewnętrzne administracji mogą zawierać normy prawne i bardzo często normy takie zawierają.
Kryterium odgraniczenia aktów wewnętrznych od aktów zaliczanych do źródeł prawa powszechnie obowiązującego - określenie adresata normy prawnej.
W przypadku aktów wewnętrznych adresatem zawartych w nich norm są podporządkowane organowi wydającemu akt jednostki organizacyjne oraz pracownicy tych jednostek bądź też w przypadku zakładów publicznych - użytkownicy tych zakładów (np. uczniowie, studenci, pacjenci). Chodzi więc o podmioty podporządkowane organowi wydającemu akt organizacyjnie bądź służbowo.
Akt wewnętrzny pośrednio mogą oddziaływać również na podmioty nie podporządkowane organizacyjnie i służbowo.
Źródłami prawa wewnętrznego mogą być uchwały organów kolegialnych i zarządzenia organów monokratycznych. Akty wewnętrzne nosić mogą różne nazwy, jak np. regulamin, instrukcja, pismo okólne itp.
I tak mamy regulamin organizacyjny urzędu gminy określający organizację i zasady funkcjonowania tego urzędu. Organizację i zasady funkcjonowania starostwa powiatowego określa regulamin organizacyjny uchwalony przez radę powiatu na wniosek zarządu powiatu. Organizację zespolonej administracji rządowej w województwie określa statut urzędu wojewódzkiego nadany przez wojewodę. Statuty mają Kancelaria Prezesa Rady Ministrów oraz ministerstwa - nadawane są w drodze rozporządzenia przez Prezesa Rady Ministrów.
W zakładach publicznych występują akty zawierające przepisy prawa zakładowego, które obowiązują użytkowników i pracowników zakładów. Akty te mogą nosić nazwę statutów, regulaminów i inne. Przykładem może być statut szkoły wyższej bądź regulamin studiów tj. akty stanowione zgodnie z przepisami ustawy o szkolnictwie wyższym, a obowiązujące w danej szkole wyższym.
Akty wewnętrzne regulują różne materie. Mogą one w szczególności nakładać na podporządkowane organy i jednostki organizacyjne określone obowiązki, ale mogą też być to akty interpretacyjne, a więc nakładające na podporządkowanych adresatów obowiązek stosowania określonych sposobów wykładni przepisów prawa.
Cechą charakterystyczną aktów wewnętrznych jest ich szczególny krąg adresatów. Mogą one być kierowane jedynie do podmiotów podporządkowanych organizacyjnie i służbowo organowi wydającemu dany akt. Aktami tymi nie można regulować praw i obowiązków obywateli, osób prawnych i ich organizacji, o ile nie znajdują się oni w zależności organizacyjnej lub służbowej od organu wydającego dany akt.
O charakterze uchwał Rady Ministrów oraz zarządzeń Prezesa Rady Ministrów i ministrów przesądza Konstytucja. Według art. 93 Konstytucji uchwały Rady Ministrów oraz zarządzenia Prezesa RM i ministrów „mają charakter wewnętrzny i obowiązują tylko jednostki organizacyjne podległe organowi wydającemu te akty”, podlegają one kontroli co do ich zgodności z powszechnie obowiązującym prawem. Nie mogą one stanowić podstawy decyzji wobec obywateli, osób prawnych oraz innych podmiotów.
Akty wewnętrzne wydawane są bądź na podstawie przepisów kompetencyjnych, bądź na podstawie szczegółowych upoważnień ustawowych. Akty wewnętrzne mające charakter poleceń służbowych wydawane są na podstawie przepisów regulujących zależność służbową.
Akty wewnętrzne poddawane są kontroli organu nadzorującego daną jednostkę organizacyjną. Może być wymagane zatwierdzenie aktu wewnętrznego przez organ nadzoru (np. zatwierdzenie statutu urzędu wojewódzkiego przez Prezesa Rady Ministrów czy zatwierdzeniu statutu szkoły wyższej przez ministra nadzorującego daną szkołę).
Akty wewnętrzne nie muszą być publikowane w organach publikacyjnych. Wystarczy, że dotrą do wiadomości ich adresatów.
- normy prawne kierownictwa wewnętrznego - wydawane przez administrowanych dla administrowanych; wydawane na zasadzie hierarchicznego podporządkowania, techniczne kwestie prawa ustrojowego
+ Boć str. 43 - 49
7) PUBLICZNE PRAWA PODMIOTOWE, WŁADZTWO ADMINISTRACYJNE, SZKODA LEGALNA
Władztwo administracyjne
Działalność jednostki lub grupy jednostek (kolegium) jest uważana za działalność państwa tylko wówczas, gdy istnieje norma prawna nakazująca traktować oznaczoną działalność jako działalność państwa. Działalność państwa jest częścią porządku prawnego. Aktom prawnym wydanym przez organy państwowe przysługuje moc obowiązującą, zaś możność użycia zorganizowanego przymusu państwowego jest sankcją tej mocy. Jednostka czy grupa jednostek działająca jako organ państwa ma możność przeprowadzić swoje zarządzenia w drodze przymusu państwowego. Z tej przyczyny można stwierdzić, iż organy państwa posiadają władztwo.
Administracja publiczna dysponuje więc środkiem, który nie przysługuje innym rodzajom administracji (np. administracji przedsiębiorstw prywatnych, organizacji społecznych): możliwością użycia bezpośrednio przymusu, będącą wynikiem posiadania przez państwo monopolu używania siły fizycznej, możnością stosowania władztwa.
Państwo może udzielać władztwa innym podmiotom sprawującym w oznaczonym zakresie administrację publiczną. Chodzi tutaj o samorządy różnego typu czy inne podmioty pełniące funkcje administracji publicznej w zleconym im zakresie. Również rozstrzygnięcia tych podmiotów, oczywiście w oznaczonym ustawowo zakresie, korzystają z przywileju egzekwowania ich przy użyciu przymusu państwowego wprost bez potrzeby zwracania się do sądu (rozstrzygnięcia podejmowane tylko w zakresie powierzonych lub zleconych im przez państwo funkcji administracji publicznej).
Władztwo to nazywa się władztwem administracyjnym (imperium) = prawo użycia przymusu bezpośredniego przez organy administracyjne dla zrealizowania ich jednostronnych zarządzeń (rozstrzygnięć).
Objawy woli organów państwowych różnią się od objawów woli osób fizycznych i innych podmiotów prywatnych tym, że za nimi stoi możność użycia bezpośrednio przymusu. Objawy woli organów administracyjnych, a zwłaszcza akty administracyjne, korzystają z domniemania ważności. Podmiot, którego akt dotyczy, jest zobowiązany dostosować się do niego, a jedynie inny organ państwowy, z reguły organ wyższego stopnia, posiadający odpowiednie kompetencje, może taki akt znieść albo zastąpić innym aktem, zwalniając w ten sposób adresata aktu od obowiązku zastosowania się do aktu poprzedniego.
Państwo wykonuje czynności z zakresu administracji publicznej przez zastosowanie czynności cywilnoprawnej lub przez wydanie aktu administracyjnego (czynność administracyjnoprawna). Ochendowski
Publiczne prawo podmiotowe
Istotą prawa podmiotowego jest uprawnienie do otrzymania od właściwego organu decyzji administracyjnej o ściśle określonej treści, odpowiadającej zazwyczaj istocie danego prawa podmiotowego. Prawo podmiotowe w prawie administracyjnym określa się mianem publicznego prawa podmiotowego. wikipedia
Definicje
− podstawowe jest to znaczenie, w którym prawo podmiotowe odnosi się do zespołu funkcjonalnie powiązanych wolności, uprawnień i kompetencji jakiegoś podmiotu - Z. Ziembiński (można spotkać to pojęcie także jako określenie poszczególnych wolności, uprawnień i kompetencji);
− powiązania normatywne oparte na czynniku woli zbiorowej, zdeterminowanej przez obiektywną sytuację danej zbiorowości, ukierunkowanej przez jej obiektywne interesy i formułowanej przez najbardziej świadomą część tej zbiorowości - Kazimierz Opałek;
− prawem podmiotowym jest przyznana przez przepisy prawne i wynikająca ze stosunku prawnego sfera możności postępowania osoby fizycznej lub prawnej w określony sposób, umożliwiająca ochronę interesów uprawnionego tylko w granicach zakreślonych przez przepisy prawne - Aleksander Wolter.
Publiczne prawa podmiotowe
(należą wyłącznie do podmiotów stojących poza administracją publiczną, w tym także w stosunkach między państwem a jednostkami samorządu terytorialnego. Pełnią inną rolę w prawie administracyjnym, niż to samo pojęcie używane w prawie cywilnym) - sposoby definiowania
− sytuacja, w której od zachowania konkretnej osoby zależy, czy dla władzy powstanie obowiązek oparty na prawie (podmiot posiadający publiczne prawo podmiotowe ma prawo do samodzielnego wyznaczania obowiązków administracji publicznej w określonym zakresie);
− korzyści, które należą się określonej jednostce i mogą być przez nią skutecznie realizowane, co jest poręczone przez porządek prawny;
− publiczne prawo podmiotowe a interes prawny - jest to interes prawny wzmocniony o kategorię roszczenia;
− publiczne prawo podmiotowe a norma prawa przedmiotowego - publiczne prawo podmiotowe jest wynikiem interpretacji takiej normy;
− publiczne prawo podmiotowe jako wynikające z przyrodzonych praw człowieka.
Cechy publicznych praw podmiotowych
1. Mają łagodzić nierównorzędność podmiotów stosunku administracyjnoprawnego;
2. Pozwalają na realizowanie interesu publicznego także obywatelom;
3. Są korelatem obowiązku (kompetencji) organu administracji publicznej - istnienie prawa podmiotowego determinuje jego zachowanie;
4. Charakter osobisty, w zasadzie nie podlegają sukcesji i nie można się powoływać na publiczne prawa podmiotowe osoby trzeciej;
5. Niezbywalne. Nie ma obowiązku ich realizacji (charakter obiektywny, ale w fazie realizacji subiektywny). Charakter potencjalny (dopóki nie są wykonywane);
6. Aktualne - związane z obowiązującą normą prawną;
7. Oparte na normie prawnej należącej do prawa administracyjnego, którą można wyodrębnić i do końca ustalić. Nie mogą wynikać z innych interesów prawnych, ani innych skonkretyzowanych uprawnień lub obowiązków (nie są pochodne).
Rodzaje publicznych praw podmiotowych (kryterium treści)
− o treści pozytywnej - wskazują na konkretne zachowanie się podmiotu, wobec którego prawa te przysługują
1. Roszczenia o wydanie aktu administracyjnego o określonej treści;
2. Roszczenia polegające na żądaniu od organu określonego prawem zachowania się (wydania decyzji, ale nie określonej treści);
3. Roszczenia polegające na domaganiu się od organu określonych świadczeń pozytywnych (a nie decyzji lub nie tylko decyzji);
4. Roszczenia polegające na żądaniu współdziałania z administracją w rozstrzyganiu spraw publicznych;
5. Roszczenie polegające na żądaniu udziału w działaniach państwa;
− o treści negatywnej - roszczenia o zaniechanie ingerencji w sferę uznanej uprzednio wolności (tzw. prawa wolnościowe) lub o przyznanie stanu prawnego.
Ochrona publicznych praw podmiotowych - tradycyjnie związana z sądownictwem administracyjnym (mimo oparcia obecnie legitymacji do wniesienia skargi sądowej na konstrukcji interesu prawnego oraz oparcia kontroli sądowej na kryterium zgodności z obiektywnym porządkiem prawnym). Naruszenie publicznego prawa podmiotowego jest zawsze naruszeniem obiektywnego porządku prawnego, a publiczne prawo podmiotowe jest kwalifikowanym interesem prawnym. Ponadto
− możliwość wystąpienia ze skargą do Trybunału Konstytucyjnego (art. 79 Konstytucji - naruszenie podstawowych praw i wolności);
− możliwość wystąpienia do Rzecznika Praw Obywatelskich (art. 80 Konstytucji - wniosek o pomoc w ochronie praw i wolności naruszonych działaniem władz publicznych);
− prawo do wynagrodzenia szkody wyrządzonej przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej (art. 77 ust. 1 Konstytucji). zimmerman
Szkoda legalna
5) ZASADY OGÓLNE PA
Zasady ogólne zastały wyodrębnione przez naukę, mająca zadanie porządkujące, kompleksowe, podstawowe ujęcie zjawisk prawnych , jakie zachodzą w administracji publicznej, w procesie administrowania i w samym prawie administracyjnym jako system norm. Zasady te to przede wszystkim normy prawne o podstawowym znaczeniu dla całego prawa lub jego poszczególnych gałęzi, ewentualnie klauzule generalne wyjęte przed nawias po to aby służyć całemu prawu lub całej gałęzi. Mogą to być również uogólnienia norm prawnych, zasady nadrzędne wydobyte z jakiegoś zespołu norm. Zasadami prawa są typy ukształtowania jakiejś instytucji prawnej , odnoszącej się do określonej dziedziny spraw albo postulaty zawierające syntetyczne oceny i określające pożądany stan rzeczy, utożsamia się je z postulatami.
- Zasada demokratycznego państwa prawnego. Przyjmująca za swoją podstawę art. 2 Konstytucji, ma oczywiście znaczenie fundamentalne dla całego systemu prawa, w tym dla prawa administracyjnego. Podstawowymi założeniami tej zasady są prymat prawa oraz poszanowanie praw i wolności obywateli Dla administracji publicznej rodzi to obowiązek działania na podstawie i w granicach prawa wykazującego określone wartości. Organy administracji publicznej mają też wynikający z tej zasady obowiązek respektowania praw i wolności
jednostek. Gwarancją realizacji demokratycznego państwa prawnego w prawie administracyjnym jest w pierwszym rzędzie sądowa kontrola administracji.
-Zasada praworządności i zasada legalności
Zgodnie z art.7 Konstytucji organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa . Można tu wyodrębnić 2 zasady: Praworządności ( każde działanie mieści się w granicach prawa, to znaczy jest niesprzeczne z jakimkolwiek elementem porządku prawnego) i zasada legalności (każde działanie powinno mieć swoją podstawę prawną, powinno być oparte na normie ustawowej, upoważniającej do jego podjęcia w określonej formie i określonych warunkach).
Z obu tych zasad wynika nakaz czynienia tylko tego, na co pozwala obowiązujące prawo.
Obie te zasady mają swoje instytucjonalne (formalne) gwarancje w postaci rozwiązań proceduralnych, a zwłaszcza w różnorodnych formach kontroli administracji, opartych przede wszystkim na kryterium zgodności z prawem. Osobno można mówić o gwarancjach materialnych, wynikających z norm, na mocy których można (należy) uchylać decyzje wydane z naruszeniem prawa, likwidować skutki takich decyzji oraz powodować rzeczywistą odpowiedzialność za
naruszenie prawa.
-Zasada równości wobec prawa
Artykuł 32 Konstytucji stanowi, że wszyscy są wobec prawa równi i wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. W prawie administracyjnym oznacza to przede wszystkim to, że organy administracji publicznej stanowiąc prawo, a zwłaszcza je stosując, powinny dbać o jednakowe traktowanie adresatów swoich działań, jeżeli pozostają oni w takiej samej sytuacji prawnej i faktycznej. Wszystkie te podmioty, które charakteryzują się daną cechą istotną (relewantną) w równym stopniu, powinny być traktowane tak samo, a więc według jednakowej miary, bez zróżnicowań, zarówno dyskryminujących, jak i faworyzujących. Jakiekolwiek zróżnicowanie tych praw miało zawsze swoją podstawę ustawową i żeby było należycie uzasadnione.
-Zasada lex retro non agit
Wynika z zasady legalności i zasady zaufania obywateli do państwa. Oznacza że nie należy stanowić norm prawnych,
nakazujących stosowanie nowo ustanowionych norm do zdarzeń zaistniałych przed wejściem w życie tych nowych norm, z którymi prawo nie wiązało dotąd skutkow prawnych, przewidzianych przez te normy. Zasada ta może mieć swoje wyjątki, gdy wymagają tego względy sprawiedliwości społecznej, albo gdy chodzi o modyfikację prawa podmiotowego na korzyść obywateli.
-Zasada ochrony praw dobrze (słusznie) nabytych.
Zasada ta jest pochodną szeroko zakreślonych zasad ochrony zaufania obywateli do państwa, przewidywalności prawa, bezpieczeństwa prawnego lub pewności prawa, znajdujących swój wyraz w orzecznictwie TS Wspólnoty Europejskiej. Chodzi o to Ŝe w systemie praworządnym obywatel musi mieć zapewnioną ochronę swoich przewidywań opartych na istniejących normach prawnych, gdyŜ do tego sprowadza się jego zaufanie do systemu. Raz nabyte prawo i to prawo dobrze nabyte, (ustalone w drodze prawidłowego aktu stanowienia prawa lub aktu stosowania prawa) powinno być stabilne, a możliwości jego odjęcia, jezeli mogą w ogole istnieć , powinny być ściśle określone przez ustawę.
-Zasada prawa do sądu
Zgodnie z art. 45 Konstytucji kazdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezalezny, bezstronny i niezawisły sąd. Regulację tę uzupełnia art. 77 ust 2. Konstytucji, zgodnie z ktorym ustawa nie moze nikomu zamykać drogi sądowej dochodzenia naruszonych wolności lub praw. Przepisy te wprowadzają prawo podmiotowe kazdego człowieka do ochrony sądowej i precyzują cechy tej ochrony. Zasada prawa do sądu jest łączona z zasadą sprawiedliwości proceduralnej i z prawem do sprawiedliwego procesu sądowego. Zasady te oznaczają prawo dostępu do sądu, posiadanie przez organ udzielający pomocy prawnej wszelkich cech sądu, zapewnienie właściwego przebiegu procesu oraz szybkie i skuteczne wykonanie orzeczeń sądowych. Dla prawa administracyjnego podstawowe znaczenie w tym zakresie ma kompetencja sądow administracyjnych.
-Zasada pomocniczości (subsydiarności)
Została wyrazona w preambule do Konstytucji RP, wyraza idee, zgodnie z ktorą organy państwa, w tym organy administracji publicznej, powinny być zlokalizowane mozliwie najblizej obywatela i to jednocześnie w taki sposob, aby obywatele mogli w jak najszerszym zakresie, samodzielnie lub przynajmniej pośrednio, uczestniczyć w sprawowaniu władzy. Pomocniczość ma więc polegać na tym, ze to nie obywatele pomagają państwu , ale państwo obywatelom. Jezeli juz jakieś zadanie przypadnie państwu, to winno ono być realizowane mozliwie najblizej obywatela i z jego udziałem. Państwo nie powinno stosować swoich środkow poza konieczną potrzebą. Zasada pomocniczości bywa określana „zasadą w ruchu”, czyli zasada dynamiczna i elastyczna jednocześnie, ktora jest zawsze relatywna i zmienna i nie wprowadza sztywnego podziału zadań pomiędzy poszczegolne szczeble administracji publicznej. Za jej pomocą nie mozna więc ustalić konkretnych zadań, ktore będą przypisane państwu albo społeczeństwu, ale mozna określić tendencje , zgodnie z ktorą zadania te mają być rozdzielane . Tendencja ta powinna być rozszerzana i upowszechniana.
-Zasada proporcjonalności
Jest to jedna z zasad o charakterze niedookreślonym i postulatywnym, niewyrazona expressis verbis w tekstach normatywnych. Obejmuje kilka postulatow dotyczących zachowania się administracji publicznej wobec obywatela. Chodzi o to aby państwo i organy administracji publicznej ingerowały w prawa obywateli w sposob rozsądny i racjonalny i nie naduzywały przysługujących im środkow kompetencji, szkodząc w ten sposob obywatelowi. Chodzi takze o to aby były zachowane odpowiednie proporcje między celami działania administracji a ostrością uzywanych w tych celach środkow. Organy administracji winny miarkować cele i wymierzane dolegliwości, a takze proporcje między ochrona dobra (interesu) ogolnego (publicznego) i dobra (interesu) indywidualnego. Zasadami uzupełniającymi tą zasadę są zasady przydatności (uzywanie tylko środkow przydatnych do danego celu) i zasada konieczności (uzywanie tylko środkow) koniecznych w danej sytuacji).
-Zasada zrównoważonego rozwoju
Zasada ta została zawarta w art. 5 Konstytucji RP, zgodnie z ktorym RP strzeze niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium , zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeze dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się tą właśnie zasadą . Zrownowazony rozwoj powinien polegać na takim prowadzeniu wszelkich procesow rozwojowych, Ŝeby zachować rownowagę między regionami, między ludzkimi potrzebami a aspiracjami ludzi oraz między podejmowanymi inwestycjami a ograniczeniami, jakie mogą one spowodować, między potrzebami biezącymi a potrzebami następnych pokoleń. Jest to taki rozwoj społeczno- gospodarczy w ktorym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem rownowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesow przyrodniczych, w celu zagwarantowania mozliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia jak i przyszłych pokoleń.
-Zasada kompetencyjności
Oznacza to ze kompetencja do podejmowania konkretnej formy działania lub do załatwiania danej kategorii spraw administracyjnych moze być przypisana tylko jednemu organowi administracji publicznej. Organ taki nazywany jest organem właściwym, przy czym właściwość ta jest ustalana w sensie merytorycznym (właściwość rzeczowa) , terytorialnym (w. miejscowa) lub funkcjonalnym (w. instancyjna). Z zasady wykluczone jest przenoszenie kompetencji lub pozbywanie się jej przez sam organ administracji publicznej. Wszelkie zmiany w tym zakresie mogą następować tylko w drodze ustawowej. Z zasady tej wynika takze obowiązek organów administracji publicznej przestrzegania swojej kompetencji z urzędu. W kazdej sprawie administracyjnej organ administracji publicznej ma sam dbać o to, czy jest w sprawie kompetentny , a w razie stwierdzenia swojej niekompetencji ma on obowiązek przekazania sprawy organowi kompetentnemu. W wypadku niepewności kompetencyjnej organ powinien mieć mozność zwrócenia się o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego do
organu, który został przez prawo przewidziany do rozstrzygnięcia takiego sporu.
-Zasada zespolenia administracyjnego
Zasada zespolenia jest jedną reguł określających sposób wyodrębniania kompetencji administracyjnej w niższych, terenowych szczeblach administracji publicznej. Kompetencje rozdzielone na szczeblu centralnym, nie powinny być zbyt szeroko i nadmiernie przyznawane wielu terenowym organom administracji publicznej, ale powinny być skupiane w ręku jednego organu. Zasada zespolenia sprzyja decentralizowaniu administracji publicznej, gdyz pozwala na wyodrębnienie w terenie jednego organu, który nie jest wprost hierarchicznie powiązany z kazdym z odrębnych organów centralnych.
Tymczasem zhierarchizowany układ resortowy jest typowy dla układu scentralizowanego- kazdy organ terenowy podlega osobno w pionie odpowiedniemu organowi centralnemu.
-Zasada efektywności
Pod tą nazwą może się kryć wiele innych nazw, takich jak zasada sprawności, szybkości, skuteczności lub ekonomiczności działań administracji publicznej. Są to prakseologiczne zasady „dobrego działania” lub „dobrej administracji”. Działanie sprawne, szybkie lub skuteczne staje się obowiązkiem prawnym, a obywatel ma prawo domagać się od administracji określonych zachowań.
8) POJĘCIE I RODZAJE ŹRÓDEŁ PA; CECHY ŹRÓDEŁ PA
Źródła prawa sensu stricto (źródła prawa w rozumieniu formalnym, zgodnie z którym są nimi akty stanowienia prawa) - źródła wskazane i wyodrębnione przez Konstytucję jako powszechnie obowiązujące (tzn. ustawodawca miał możliwość skierowania aktu do wszystkich, jednak konkretny krąg adresatów aktu zależy od celu, jaki ustawodawca chce osiągnąć).
Źródła prawa sensu largo - akty prawa wewnętrznego, wymienione w Konstytucji w rozdziale „Źródła prawa” oraz różnorakie fakty prawotwórcze, dopełniające konstytucyjny katalog.
Akt normatywny - obejmuje źródła prawa sensu stricto oraz wszystkie te akty, które zawierają w sobie normy określające uprawnienie lub obowiązek adresata nieokreślonego powszechnie, ale również niewskazanego indywidualnie. Grupa ta może być wyznaczona przez sam akt, jak i poprzez określenie sytuacji faktycznej, w jakiej ma się znaleźć osoba, mająca być adresatem aktu.
System źródeł prawa - uporządkowany system, w którym ustalona jest hierarchia i wzajemne relacje pomiędzy źródłami prawa.
Zamknięty system źródeł prawa - katalog źródeł prawa wskazany jest przez samo prawo (Konstytucję) i tylko zmiana tego prawa, dokonana zgodnie z regułami zawartymi w nim samym może doprowadzić do jego modyfikacji. Konstytucja nie wyróżnia jednak przepisów administracyjnych, będących normatywnymi aktami stosowania prawa, które są typowe i konieczne do bieżącego wykonywania zadań administracyjnych. Są one źródłami prawa w prawie administracyjnym, ale w znaczeniu konstytucyjnym są jedynie formami działania administracji.
Koncepcja otwartego systemu źródeł prawa - przyjmuje, że zmiany systemu prawa mogą następować także na podstawie nieokreślonych w nim sposobów. Otwarcie to może następować „od góry" (czynniki pozaprawne, na przykład koncepcje prawa natury itp.) i „od dołu” - można tu zakwalifikować wspomniane przepisy administracyjne, a także normy wewnętrzne i tzw. źródła niezorganizowane (zwyczaj, normy pozaprawne, prawo sędziowskie, orzecznictwo sądowe, poglądy doktryny). Są to czynniki, które mają nieformalny (rzeczywisty, praktyczny) wpływ na funkcjonowanie administracji publicznej. Zimmerman
Niekiedy uważa się, że źródłem prawa jest to, z czego można dowiedzieć się, jaka jest treść norm prawnych. Są to źródła poznania - organy publikacyjne, w których ogłaszane są akty normatywne (w Polsce są to dzienniki urzędowe).
Źródło prawa to też sam akt, w którym zawarte są normy prawne. Tak rozumiane źródła prawa stanowią czynnik porządkujący normy prawne, ich wielką liczbę i wzajemny stosunek. Źródłem prawa jest więc forma, w której normy prawne powstają i są ogłaszane.
Przez system źródeł prawa danego państwa rozumie się całokształt jego źródeł w ich wzajemnym powiązaniu, ujmowanym z punktu widzenie tego, co jest im wspólne i co je różnicuje.
W systemie źródeł prawa można wyróżnić pewne grupy źródeł. Wg kryterium podziału pozycję organu stanowiącego prawo można wyodrębnić:
- źródła prawa stanowione przez centralne organy państwa (Sejm, Senat, Prezydent, RM, ministrowie i inne organy adm. centralnej)
- źródła prawa stanowione przez organy terenowe (organy rządowej adm. ogólnej i specjalnej=niezespolonej oraz organy jednostek samorządu terytorialnego)
Wg źródła prawa można podzielić na:
- źródła prawa powszechnie obowiązującego - art. 87 Konstytucji (normy generalne i abstrakcyjne)
- źródła prawa wewnętrznego - art. 93 Konstytucji (regulują stosunki wewnątrz samego aparatu adm. publ.)
Ochendowski
+ Boć str. 60 - 72 i 82 - 104 i 116 - 126
6. EUROPEIZACJA POLSKIEGO PRAWA ADMINISTRACYJNEGO; MIĘDZYNARODOWE PRAWO ADMINISTRACYJNE
Boć str. 66 - 81
9. ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO W ŚWIETLE REGULACJI KONSTYTUCJI
Boć str. 63 - 72, 82 - 104
10. SKUTECZNOŚĆ NORM PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO W PRAWIE WEWNĘTRZNYM W ŚWIETLE KONSTYTUCJI
Boć str. 66 - 72
12. ROZPORZĄDZENIA JAKO ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
Boć str. 82 - 84, 104 - 107
13. LOKALNE ŹRÓDŁA PRAWA ADMINISTRACYJNEGO
Boć str. 86 - 104
15. AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO STANOWIONE PRZEZ TERENOWE ORGANY ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ
ustawa z dnia 22 marca 1990 r. o terenowych organach rządowej administracji ogólnej - rozdział 4
16. PRAWO ZAKŁADOWE, PRAWO STANOWIONE PRZEZ ORGANY SAMORZĄDÓW SPECJALNYCH
Boć str. 101 - 104
18. ORZECZNICTWO SĄDÓW I TRYBUNAŁÓW JAKO ŹRÓDŁO PRAWA ADMINISTRACYJNEGO; PRAWO SĘDZIOWSKIE
Boć 124 -125
11) ACQUIS COMMUNTAIRE W SFERZE SZKOLNICTWA WYŻSZEGO A POLSKIE PRAWO O SZKOLNICTWIE WYŻSZYM
Acquis communautaire (fr. "dorobek wspólnotowy", czyt. aki komünoter) - dorobek prawny Wspólnot Europejskich i Unii Europejskiej, obejmujący wszystkie traktaty założycielskie i akcesyjne oraz umowy międzynarodowe je zmieniające (tzw. prawo pierwotne), przepisy wydawane na ich podstawie przez organy Wspólnot (prawo wtórne), umowy międzynarodowe zawarte przez Wspólnoty i Unię Europejską, orzecznictwo ETS i Sądu Pierwszej Instancji, a także deklaracje i rezolucje oraz zasady ogólne prawa wspólnotowego. Obowiązkiem każdego państwa wstępującego do Unii Europejskiej jest wprowadzenie acquis communautaire do własnego systemu prawnego.
Z orzecznictwa Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wynika jednocześnie, że niektóre postanowienia dyrektyw mogą mieć skutek bezpośredni (tzw. „direct effect”).Warunkiem jest ich wyraźne i bezwarunkowe sformułowanie, tak, aby postanowienia te mogły być stosowane niezależnie od przepisów krajowych. Przepisy takie wywołują skutki dla podmiotów prawa także w sytuacji, w której przepis dyrektywy nie został inkorporowany do przepisów prawa krajowego w wyznaczonym terminie lub gdy uczyniono to w sposób niewłaściwy. W takim przypadku można powoływać się bezpośrednio na przepisy dyrektyw, dochodząc swoich praw w toku procedury sądowej. Wikipedia
…
14) SAMORZĄDOWE AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO
Według art. 94 Konstytucji organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów, zaś zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa. Wg art. 88 ust. 1 Konstytucji warunkiem wejścia w życie aktów prawa miejscowego jest ich ogłoszenie. O konieczności wyposażenia samorządu terytorialnego w kompetencje prawotwórcze, również w zakresie prawa powszechnie obowiązującego, przesądzają także inne przepisy konstytucyjne. Skoro wg art. 16 ust.2 Konstytucji samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej i przysługującą mu istotną część zadań publicznych wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność, a w myśl art. 168 „jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym w ustawie”, to konieczność wyposażenia organów samorządu terytorialnego w prawo stanowienia aktów prawa miejscowego, będących źródłami prawa powszechnie obowiązującego jest niewątpliwa.
Obecnie nie ma jednej ustawy zwykłej, która regulowałaby zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego. Wydawanie takich aktów regulują przepisy zawarte w kilku ustawach:
- w ustawie z 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie - rozdział 4 (art. 39-45)
- w ustawie z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa - rozdział 8 (art. 89-91)
- w ustawie z 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym - rozdział 4 (art. 40-44)
- w ustawie z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym - rozdział 4 (art.40-42)
- niektóre ustawy o organach rządowej administracji niezespolonej zawierają upoważnienia do stanowienia aktów prawa miejscowego Ochendowski
Akty prawa miejscowego stanowionego przez samorząd województwa
Art. 89. 1. Na podstawie tej ustawy oraz na podstawie upoważnień udzielonych w innych ustawach i w ich granicach sejmik województwa stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze województwa lub jego części.
2. Przewodniczący sejmiku województwa podpisuje akty prawa miejscowego, przyjęte przez sejmik województwa, niezwłocznie po ich uchwaleniu i kieruje je do publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
3. Publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym podlega także uchwała budżetu województwa oraz sprawozdanie z wykonania budżetu województwa.
4. Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego oraz wydawania wojewódzkiego dziennika urzędowego określa ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. Nr 62, poz. 718 i z 2001 r. Nr 46, poz. 499).
5. (skreślony).
Art. 90. 1. Każdy, czyj interes prawny lub uprawnienie zostały naruszone przepisem aktu prawa miejscowego, wydanym w sprawie z zakresu administracji publicznej, może - po bezskutecznym wezwaniu organu samorządu województwa, który wydał przepis, do usunięcia naruszenia - zaskarżyć przepis do sądu administracyjnego.
2. (skreślony).
3. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli w sprawie orzekał już sąd administracyjny i skargę oddalił.
4. W sprawie wezwania do usunięcia naruszenia stosuje się przepisy o terminach załatwiania spraw w postępowaniu administracyjnym.
Art. 91. 1. Przepisy art. 90 stosuje się odpowiednio, gdy organ samorządu województwa nie wykonuje czynności nakazanych prawem albo, przez podejmowane czynności prawne lub faktyczne, narusza prawa osób trzecich.
2. W przypadkach, o których mowa w ust. 1, sąd administracyjny może nakazać organowi nadzoru wykonanie niezbędnych czynności na rzecz skarżącego. ustawa o samorządzie województwa
Akty prawa miejscowego stanowione przez powiat
Art. 40. 1. Na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach rada powiatu stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze powiatu.
2. Akty prawa miejscowego stanowione są w szczególności w sprawach:
1) wymagających uregulowania w statucie,
2) porządkowych, o których mowa w art. 41,
3) szczególnego trybu zarządzania mieniem powiatu,
4) zasad i trybu korzystania z powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
Art. 41. 1. W zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, rada powiatu może wydawać powiatowe przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego albo do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego, o ile przyczyny te występują na obszarze więcej niż jednej gminy.
2. Powiatowe przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 1, mogą przewidywać za ich naruszenie kary grzywny wymierzane w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach.
Art. 42. 1. Akty prawa miejscowego powiatu stanowi rada powiatu w formie uchwały, jeżeli ustawa upoważniająca do wydania aktu nie stanowi inaczej.
2. Powiatowe przepisy porządkowe, o których mowa w art. 41, w przypadkach niecierpiących zwłoki, może wydać zarząd.
3. Powiatowe przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 2, podlegają zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady powiatu. Tracą one moc w razie nieprzedłożenia ich do zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia. Termin utraty mocy obowiązującej określa rada powiatu.
4. (45) Starosta przesyła przepisy porządkowe do wiadomości organom wykonawczym gmin położonych na obszarze powiatu i starostom sąsiednich powiatów następnego dnia po ich ustanowieniu.
Art. 43. 1. (skreślony).
2. Akty prawa miejscowego podpisuje niezwłocznie po ich uchwaleniu przewodniczący rady powiatu i kieruje do publikacji.
3. (skreślony).
4. (skreślony).
Art. 44. Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego oraz wydawania wojewódzkiego dziennika urzędowego określa ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. Nr 62, poz. 718 i z 2001 r. Nr 46, poz. 499). ustawa o samorządzie powiatowym
Akty prawa miejscowego stanowionego przez gminę
Art. 40. 1. Na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy.
2. Na podstawie niniejszej ustawy organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie:
1) wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych,
2) organizacji urzędów i instytucji gminnych,
3) zasad zarządu mieniem gminy,
4) zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.
3. W zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.
4. Przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 3, mogą przewidywać za ich naruszanie karę grzywny wymierzaną w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach.
Art. 41. 1. Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały.
2. (104) W przypadku niecierpiącym zwłoki przepisy porządkowe może wydać wójt, w formie zarządzenia.
3. (105) Zarządzenie, o którym mowa w ust. 2, podlega zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady gminy. Traci ono moc w razie odmowy zatwierdzenia bądź nieprzedstawienia do zatwierdzenia na najbliższej sesji rady.
4. (106) W razie nieprzedstawienia do zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia zarządzenia rada gminy określa termin utraty jego mocy obowiązującej.
5. (107) Wójt przesyła przepisy porządkowe do wiadomości wójtom sąsiednich gmin i staroście powiatu, w którym leży gmina, następnego dnia po ich ustanowieniu.
Art. 42. Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego określa ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. Nr 62, poz. 718 i z 2001 r. Nr 46, poz. 499). ustawa o samorządzie gminnym
Boć str. 91 - 98
17. KONTROLA AKTÓW PRAWA MIEJSCOWEGO
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2009 r. w sprawie trybu kontroli aktów prawa miejscowego ustanowionych przez wojewodę i organy niezespolonej administracji rządowej
Dziennik Ustaw z 2009 r. Nr 222 poz. 1754
19. ZASADY I TRYB OGŁASZANIA AKTÓW NORMATYWNYCH ZAWIERAJĄCYCH PRZEPISY POWSZECHNIE OBOWIĄZUJĄCE
USTAWA
z dnia 20 lipca 2000 r.
o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych
20. STOSUNKI A SYTUACJE ADMINISTRACYJNOPRAWNE
Boć str. 365 - 377
21. CECHY CHARAKTERYSTYCZNE STOSUNKÓW ADMINISTRACYJNOPRAWNYCH
Boć str. 365 - 367, 370 - 372
22. RODZAJE STOSUNKÓW ADMINISTRACYJNOPRAWNYCH
Boć str. 370 - 372
23. SPOSOBY POWSTAWANIA SYTUACJI ADMINISTRACYJNOPRAWNYCH I NAWIĄZYWANIA STOSUNKÓW ADMINISTRACYJNOPRAWNYCH
Boć str. 376 - 377
24. POJĘCIE FORM DZIAŁANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ; KRYTERIA KLASYFIKOWANIA FORM DZIAŁANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
Boć str. 318 - 321
25. WŁADCZE FORMY DZIAŁANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ A NIEWŁADCZE FORMY DZIAŁANIA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ
PA - URA str. 88 - 93
26. STATUT WOJEWÓDZTWA A STATUT URZĘDU WOJEWÓDZKIEGO; STATUT GMINY A STATUT UCZELNI PUBLICZNEJ
1) statut uczelni publicznej
ustawa - prawo o szkolnictwie wyższym - dział II - rozdział 1;
2) statut województwa
Statut województwa jest, obok ustawy o samorządzie województwa, podstawowym aktem prawnym normującym funkcjonowanie samorządu województwa.
Statut określa:
ustrój województwa jako jednostki samorządu terytorialnego,
zasady dostępu i korzystania z dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych, w tym protokołów posiedzeń organów województwa i komisji sejmiku województwa,
sprawy zastrzeżone do kompetencji sejmiku województwa (inne niż w ustawach),
przedmiot działania, zakres zadań, zasady dotyczące składu, organizację wewnętrzną i tryb pracy komisji powoływanych przez sejmik województwa,
zasady działania klubów radnych,
zasady i tryb działania zarządu województwa,
kto składa oświadczenia woli w imieniu województwa.
Statut jest uchwalany przez Sejmik po uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów.
Statut jest aktem prawa miejscowego - warunkiem jego obowiązywania jest zatem ogłoszenie w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa.
Art. 7. 1. Ustrój województwa jako jednostki samorządu terytorialnego określa statut województwa uchwalony po uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów.
2. Statut i jego zmiany podlegają ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
3) statut urzędu województwa
ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie 23.01.2009
Art. 15. [Statut urzędu wojewódzkiego; skład urzędu wojewódzkiego] 1. Wojewoda nadaje
urzędowi wojewódzkiemu statut podlegający zatwierdzeniu przez Prezesa Rady Ministrów, z
zastrzeżeniem ust. 5. Statut jest ogłaszany w wojewódzkim dzienniku urzędowym.
2. W skład urzędu wojewódzkiego wchodzą komórki organizacyjne:
1) wydziały - do realizacji merytorycznych zadań urzędu;
2) biura - do realizacji zadań w zakresie obsługi urzędu;
3) oddziały jako komórki organizacyjne wewnątrz komórek wymienionych w pkt 1 i 2.
3. Statut urzędu wojewódzkiego określa w szczególności:
1) nazwę i siedzibę urzędu;
2) nazwy stanowisk dyrektorów wydziałów;
3) nazwy wydziałów oraz innych komórek organizacyjnych urzędu;
4) zakresy działania wydziałów i innych komórek organizacyjnych urzędu oraz, jeżeli odrębne ustawy tak
stanowią, zakres kompetencji przypisanych określonym w ustawach stanowiskom lub funkcjom
urzędowym;
5) nazwy, siedziby i zakresy działania delegatur, o których mowa w art. 14;
6) inne sprawy istotne dla organizacji i funkcjonowania urzędu.
4. Wykaz jednostek organizacyjnych podporządkowanych wojewodzie lub przez niego nadzorowanych
stanowi załącznik do statutu urzędu wojewódzkiego.
5. Zmiana statutu urzędu wojewódzkiego polegająca na aktualizacji wykazu jednostek
podporządkowanych wojewodzie lub przez niego nadzorowanych nie wymaga zatwierdzenia przez Prezesa Rady Ministrów.
4) statut gminy
ustawa o samorządzie gminnym 8.03.1990
Art. 3.
1. O ustroju gminy stanowi jej statut.
2. Projekt statutu gminy powyżej 300 000 mieszkańców podlega uzgodnieniu z
Prezesem Rady Ministrów na wniosek ministra właściwego do spraw administracji
publicznej.
3. W sprawach spornych rozstrzyga Rada Ministrów.
27. ROZPORZĄDZENIE WOJEWODY A ZARZĄDZENIE WOJEWODY; ROZPORZĄDZENIE RADY MINISTRÓW A ROZPORZĄDZENIE PORZĄDKOWE WOJEWODY.
ustawa o wojewodzie i administracji rządowej w województwie 23.01.2009
Art. 60. [Rozporządzenia porządkowe] 1. W zakresie nieuregulowanym w przepisach powszechnie
obowiązujących wojewoda moŜe wydawać rozporządzenia porządkowe, jeŜeli jest to niezbędne do
ochrony Ŝycia, zdrowia lub mienia oraz do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego.
2. Rozporządzenia porządkowe mogą przewidywać, za naruszenie ich przepisów, kary grzywny
wymierzane w trybie i na zasadach określonych w ustawie z dnia 20 maja 1971 r. - Kodeks wykroczeń
(Dz.U. z 2007 r. Nr 109, poz. 756 oraz z 2008 r. Nr 141, poz. 888).
3. Rozporządzenie porządkowe wojewoda przekazuje niezwłocznie Prezesowi Rady Ministrów,
marszałkowi województwa, starostom, prezydentom miast, burmistrzom i wójtom, na których terenie
rozporządzenie ma być stosowane.
Art. 17. [Kompetencja wojewody do wydawania zarządzeń] Wojewoda, w celu realizacji
powierzonych mu zadań, wydaje zarządzenia.
Art. 16. [Regulamin] Szczegółową organizację oraz tryb pracy urzędu wojewódzkiego określa
regulamin ustalony przez wojewodę w drodze zarządzenia.
ustawa o samorządzie gminnym art.4, 4a, 4b - rozporzadzenia RM
29. AKT ADMINISTRACYJNY A AKT NORMATYWNY (NA PRZYKŁADZIE ADMINISTROWANIA ORGANU WYKONAWCZEGO GMINY)
organ wykonawczy gminy: wójt (burmistrz, prezydent miasta)
31. AKTY ADMINISTRACYJNE „DWUSTRONNE”/ZALEŻNE OD WOLI ADRESATA A NIEWŁADCZE DZIAŁANIA ADMINISTRACJI.
Niewładczymi formami działania administracji są:
1.czynności prawne podejmowane w sferze zewnętrznej:
* czynności publicznoprawne wielostronne:
-porozumienia
-umowy publicznoprawne
-związki publicznoprawne
* czynności prywatnoprawne:
-jednostronne -wielostronne (umowy)
2. czynności faktyczne podejmowane w sferze zewnętrznej:
działania społeczno - organizatorskie:
-działalność: propagandowa szkoleniowa informatorska
3. czynności faktyczne podejmowane w sferze wewnętrznej:
3 działalność społeczno - organizatorska (szkolenia)
Działania społeczno - organizatorskie (i te podejmowane w sferze zewnętrznej i te podejmowane w sferze wewnętrznej) są z reguły niewładczymi formami działania administracji się zdarzyć, że niektóre będą władcze; dlatego należy każdy przykład rozpatrywać indywidualnie.
32. SWOBODNE UZNANIE-UZNANIE ADMINISTRACYJNE; UZNANIE ADMINISTRACYJNE A SĄDOWA KONTROLA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ.
Najpełniejszą postacią samodzielności prawnej organu wydającego akt administracyjny jest tzw. uznanie administracyjne.
Uznanie administracyjne jest to samodzielność, której organowi administracji publicznej udziela norma prawna blankietowa, skonstruowana najczęściej w ten sposób, że przy rozwiniętej w pełni hipotezie dyspozycja ma formę dysjunktywną ( organ administracyjny w warunkach określonych w hipotezie ma wybór między różnymi sposobami zachowania się; może samodzielnie ustalić kryterium rozstrzygnięcia i w oparciu o te kryteria ustalić treść rozstrzygnięcia).
Norma blankietowa nie zobowiązuje organu do określonego zachowania się, daje tylko upoważnienie. Organ administracji publicznej musi sam ustalić treść rozstrzygnięcia, ale aby to nastąpiło musi samodzielnie określić sposób korzystania z udzielonego upoważnienia, w szczególności musi ustalić, do jakiego konkretnego celu ma dążyć, aby skorzystać z tego upoważnienia zgodnie z dobrem publicznym, interesem społecznym, interesem indywidualnym itp. Organ administracji publicznej ma obowiązek wybrać takie zachowanie, które uważa za najlepsze, tzn. takie, które jest zgodne z dobrem publicznym, ale także z interesem podmiotów będących adresatami aktów administracyjnych.
Samodzielność organu administracyjnego przyjmująca postać uznania administracyjnego nie jest nigdy dowolnością nie jest postępowaniem arbitralnym. Wynika ono zawsze z upoważnienia wyrażonego konstrukcja normy blankietowej zawartej w przepisach ustawy. Jest to więc samodzielność uwarunkowana przez samą normę blankietową, a więc zawsze w jakimś zakresie i w jakimś kierunku jest ograniczona. Liczne ograniczenia tej samodzielności prawnej organu administracyjnego wynikają ponadto z norm prawa materialnego, norm prawa procesowego oraz norm prawa ustrojowego
Trzeba odróżnić uznanie administracyjne (tzw. samodzielne wartościowanie, ocenę celowości rozstrzygnięcia na podstawie ustalonego stanu faktycznego) od aktu administracyjnego podjętego w zakresie uznania administracyjnego. Uznanie administracyjne nie podlega kontroli sądowej, natomiast akt administracyjny „uznaniowy" podlega kontroli sądowej, z punktu widzenia tego czy odpowiada formalnym wymogom ustawowym.
Od uznania administracyjnego należy odróżnić takie postacie prawnej samodzielności organu administracji jak ocena pojęć nieoznaczonych zawartych w normach prawa stosowanych przez organ administracyjny ( samodzielna interpretacja takich pojęć używanych przez ustawodawcę, jak „interes publiczny", „potrzeby i warunki miejscowe")